УРОК 16 – LECIONO 16

Avantaĝoj de ceramikaj materialoj

Ceramikaj materialoj, dank' al siaj altaj karakterizoj, eble, trovos aplikon en produktado de motoroj, hejtaj piloj, hejmaj aparatoj kaj alio.

Ceramikaĵoj, ekzemple, silicia karbonido kaj silicia nitrido, jam [4] altiris la atenton pro la fidindeco [5] ĉe altaj temperaturoj. Alojoj, uzataj en la nuna tempo en turbinaj motoroj, perdas fortikecon kaj subiĝas al oksida korodo, kiam la temperaturo superas [1] 1035^o C. Sed tiaj termikaj motoroj, kiel dizelaj kaj gasturbinaj, transformas la energion de la fuelo en mekanikan laboron pli efike ĉe pli alta temperaturo. Ekzemple, oni povus atingi redukton de elspezo de fuelo je 30%, se [2] la temperaturon ĉe la eniro plialtigi ĝis 1400^o C kompare kun 900^o C en la nuna tempo.

Tiamaniere, dank' al uzado de ceramikaj materialoj oni povas en multaj kazoj redukti konsumadon de fuelo.

Uzado de ceramikaj pecoj, kiujn karakterizas plialtigita rezisto al korodo, povas konduki al kreo de motoroj, kapablaj funkcii per multaj specoj de fuelo.

Avantaĝo de ceramikaj materialoj estas ilia kapablo elteni altegajn temperaturojn – ja [3] ĉe pli altaj temperaturoj pli plene forbrulas la fuelo, kaj ĉe ĝia forbrulo formiĝas malpli multe da substancoj, poluciantaj la vivomedion.

La plej ĉefa obstaklo sur la vojo al la vasta apliko de ceramikaj pecoj restas alta kosto de la ceramikaĵoj. Kvankam la krudaĵo por produktado de ceramikaĵoj kostas relative malkare, produktado de pecoj el ceramikaj materialoj kostas pli multe ol el metaloj. Tial necesas, ke sciencistoj plu [4] studu la problemon kaj klopodu ŝanĝi la nunan situacion.

Камэнтары – Komentoj

1. Прыназоўнік super – над, па-над: temperaturo super nulo – тэмпэратура вышэй за нуль, supera – вышэйшы, superi – перавышаць, пераўзыходзіць; ĝis – да: Ĝis la finstudo de nia Esperanto-kurso restas nur kelkaj minutoj. – Да канца вывучэньня нашага курса застаецца толькі некалькі хвілінаў. Ĝis revido! – Да пабачэньня!

2. Злучнік se – калі: Baldaŭ vi legos en Esperanto tre facile, se vi studos ĝin regule. – Хутка вы будзеце чытаць на эспэранта вельмі лёгка, калі вы будзеце вывучаць яе рэгулярна.

3. Часьціца ja – ж, жа: Vi povas nun iom kompreni artikolojn pri sciencaj kaj teknikaj temoj en kelkaj eŭropaj lingvoj: ja vi scias el Esperanto multe da internaciaj vortoj. – Вы можаце цяпер трохі разумець артыкулы на навуковыя тэмы на некалькіх эўрапейскіх мовах: вы ж ведаеце з эспэранта шмат інтэрнацыянальных словаў.

4. Прыслоўі jam – ужо: Mi jam trastudis la kurson de Esperanto. – Я ўжо вывучыў курс эспэранта; plu – далей, болей, больш: Ni studu plu! – Будзем вучыць далей!

5. Суфікс -ind- азначае «варты, які чагосьці заслугоўвае» (memorinda – варты памяці, памятны): Esperanto estas interesa, utila kaj studinda lingvo. – Эспэранта – мова цікавая, карысная й вартая вывучэньня.

Словы – Vortoj

Avantaĝo – перавага, ceramika – керамічны, pilo – элемэнт (электрычны), ekzemplo – прыклад, tiri – цягнуць, прыцягваць, atento – увага, fidi – давяраць (fidinda – надзейны), alojo – сплаў, redukti – скараціць, kompari – параўнаць, maniero – спосаб, манэра, kapabla – здольны, plena – поўны, polucio – забруджваньне, vivi – жыць, medio – асяродзьдзе (vivomedio – навакольнае асяродзьдзе), ĉefa – галоўны, obstaklo – перашкода, vojo – шлях, дарога, vasta – шырокі, kruda – сыры, грубы, неапрацаваны, scienco – навука, studi – вывучаць, ŝanĝi – мяняць, зьмяняць.