||||||||||||||||||||ANASAYFA||||||||||||||||||||
||GMDSS|| ||INMARSAT|| ||CYRO PUSULA|| ||NAVTEX|| ||EPIRB|| ||COSPAS-SARSAT|| ||DSC|| ||ECHO SOUNDER||
||CAS MODUL|| ||GPS|| ||HIPERBOLIK SEYIR|| ||PARAKETELER|| ||RADAR|| ||RDF|| ||SATNAV|| ||TELEKS||
RADYO TELEX
Radyo telex mors temeline dayanan bir sistemdir.(.)Pals sinyali şeklinde (-)RF şeklindedirBeş haneli kodlar telexde üretilir.İki kod hata düzeltme kodu olarak kullanılır.E.C.U devresinde 7 haneliye çevrilir.Alıcıya gelen 7 haneli kod E.C.U da 5 haneliye dönüştürülür ve telexgider normal ortamda sinyal iki ton olarakgönderilir Radyo telex ARQ ve FEC sistemi olmak üzere iki sisteme ayrılmıştır.Dar band doğrudan yazılımlı telgraf türüdür. Telex in modü-lasyonu F1B dir.F1B FM ,frekans kaydırmalı on-off anahtarlama ile modüle eden ses frekans kullanılmadan hata düzeltici , tek kanallı darband doğrudan yazan tlx(otomatik tlg yayın sınıfı)
ARQ sistemi diğer TOR sistemi diğer bir hata düzeltme sistemidir.Gönderici ,Telex sinyali gönderir alıcı istasyon bu sinyali alır ve gönderici istasyona doğru kodunu yollar yanlış ise aynı işlemi tekrar eder.
FEC temel özelliği aynı karakteri iki kez gönderilmesidir.Ard arda iki kez gönderilir.Karakter aynı ise ekrana yazılır.
Telex in Çalıştırılması :
Giriş : CURRENT DATE IS 01 09 96 (00.00)
ENTER NEW DATE 16 10 01 (15.10)
Yeni tarih ve saat grubu işleyerek enter’e basarız bu işlem cihaz her açılışında tekrarlanır.
Call : istasyonun çağrı kodunu yazar ve Enter e basarız.Sahil istasyonununserbest sinyali bekler ve sesi duyduğumuz zaman otomatik olarak ARQ çağrısına geçer , eğer serbest sinyal duyulmaz ise 58 sn sonra cihaz stop eder. CALL R emriyle çağrıyı tekrarlar.İstasyonla kilitlendiğinde DF (zil sesi ) duyulur ve çalışmaya başlarız.Sahil istasyonu başka bir istasyon ile meşkulken CALL çağrısı ile beklemede kalınır(müdahele edilmez)
Örnek : CALL 0832 + Enter
ARQ : Otomatik olarak serbest sinyali beklemeden kilitleme yapar.Sahil istasyonu meşgul
İse haberleşmesine müdahele edilir.FREE sinyali duyulduğu zaman ARQ çağrısı yapılır.
Örnek : ARQ 0832 + Enter
ARQ CALL 16 10 01 (15 10) Şeklinde ekranda görünür istasyonla kilitlendiğinde DF (zil sesi duyulur 58 sn’de çağrı yaparKilitleme yapılmaz ise ARQ R ile tekrar çağrıyı durdurmak için klavye üzerinde END tuşuna basarız veya modem üzerinde BREAK anahtarına
klavye üzerinde END tuşuna basarız veya modem üzerinde BREAK anahtarına basarız.
COMMAND : Bir istasyonla kilitlendiğinde ekranda command tuşu kullanılarak karşı istasyonu seçeriz veya karşı istasyon buna müsade eder ve zaman sırası size geçer bu durumda
WRU-DE-TIME komutları ekrana gelir.
WRU : Sizi çağıran istasyon (0832 + )
DE : Kendi istasyonunuz
TIME :Tarih ve saat ( o anki )
MSG : Göndereceğimiz mesajın ismini yazar ve Enter’e basarız.
POLL : gönderme sırası bizde iken bu sırayı karşı istasyona veririz.Veya *? Enter ile bu sırayı karşıya veririz.
OVER : İşlemi bitirir.
END : Kilitlemeyi sona erdirir.
AUTO TX :Cihaz serbest sinyal beklemeksizin otomatik olarak hafızadaki mesajları karşı istasyona verir.Bu işlemde operatör kullanılmaz.
Örnek : Hafızadaki istasyon + Dosya adı + Enter
Karşı istasyonun serbest sinyalini cihaz aldığında ARQ kilitlenerek mesaj karşıya geçer.
DIR TLX : Direkt olarak telex bağlantısı (şirket telex’i gibi) operatör olmaksızın sahil istasyon cihazı sizi şebekeye bağlar .
X yerine ülke kodu Y yerine telex no su girilir.
Örnek : AUTO TLX F DIR TLX 0551019298+ MSG
FEC : Broadcast yayınlarınında kullanılır.Gemi FEC ile yayın yapacağı taktirde L kullanıl-
malı scanning ile 36 sn çıkış yapar.(başka bir ist. İle kilitleme olmaz sadece gönderme yapar)
Örnek : FEC istasyon kodu /L + Enter
CW : Klavyenin sağ yan kısmına jak yuvasına bağlı olan manipleyi veya connection box ile
Bağlı olan manipleyi kullanarak mors göndermeye yarar.MARK (M) çıkış sinyalleri aşırı değiştiği zaman kullanılır.
DIR : Dosyalar hakkında bilgi almak için kullanılır yazıldığı tarih , saat ve kaç satır olduğunu göster
DIR + dosya adı + ENTER sadece adı yazılı dosya hakkında bilgi verir.
SPACE : Çıkış sinyalleri değişmiyorsa kullanılır.
EDIT : Edit + dosya adı + Enter’e basarız sonra 3520line free şeklini gördükten sonra A yazıp Enter’e basarız.
1 : < : Şeklini gördükten sonra mesaj kaydına başlar.Düzeltme yapılmak istendiğinde;10 :< gibi bir durumdayken . + Enter tuşuna basılır.Sonra * şekli karşımıza çıkar şekli gördükten sonra değiştirilecek satır numarası verilir.*7+ Enter tuşuna basıp böylece cihaz 7. Satıra gelecektir.Düzeltme işlemi için oklar yönünde hareket ettirilerek işlem yapılır.
ERASE : Hafızadaki dosyaları silme komutudur.
Örnek : ERASE + dosya adı + Enter sadece verilen dosya silinir.
ERASE SAVE ??? + Enter save msg hepsi silinir.
LIST : Hafızadaki mesaj gönderme komutu
Örnek : LIST + dosya adı + Enter adı verilen dosya ekranda görülür.
PRINT : Mesajı prınterden yazma komutu. PRINT + dosya adı + Enter mesajı yazar
PRINT / T + Enter prınter kapalı iken SAVE 001 mesajları prınterde yazmak istemiyorsak kullnırız.
TELEX
Receiver katında alınan bilgiler telex cihazına giren ana bilgileri teşkil eder. Exciter katında bilgi akışını sağlayan anahtarlama sistemleri bulunmaktadır. bu sistem 5 çeşittir. Transmitter katında, cihazın klavye ve monitör aksamında elde edilerek iletime hazır hale getirilen bilgi dosyaları H1233 katında son bulur. Bu kata giren iki girdiden biri receiver katının diğeri ise transmitter katının temelini oluşturur. ARQ katında sahil istasyonları ile yapılacak bilgi akışından önce kilitlemenin yapıldığı kattır. CRT katı H1249 katı ile bilgi akışından önce kilitlemenin yapıldığı kattır. CRT katı H1249 katı ile birlikte radio-telex cihazının display, görüntü katını teşkil eder. Printer katı cihazda bulunan baskıya hazır saklanmış bilgi dosyalarının cihazdaki PRINT komutu ile baskıya sunulmasını sağlar.
TELEX KODLARI:
CALL: İstasyonun çağrı kodu ile birlikte yazılır. Bu çağrı ile birlikte sahil istasyonun serbest sinyalini bekler ve duyduğu zaman otomatik olarak ARQ çağrısına geçer.
ARQ: Otomatik olarak serbest sinyali beklemeden kilitlenme yapar.
COMMAND: Bir istasyonla kilitlendiğinizde ekranda command tuşunu kullanarak karşı istasyonu keseriz veya karşı istasyon buna müsade eder ve yazma sırası bize geçer.
AUTO Tx: Cihaz serbest sinyali beklemeksizin otomatik olarak hafızadaki mesajları karşı istasyona verir. Bu işlemde operatör kullanılmaz
DIR TLx: Direkt telex bağlantısı operatör olmaksızın sahil istasyon cihazı sizi şebekeye bağlar.
FEC: Broadcast yayınlarında kullanılabilir. Gemi FEC ile yayın yapacağı takdirde /L kullanmalı, scanning ile 36 sn çıkış yapar. Başka bir istasyonla kilitleme olmaz sadece gönderme yapılır.
CW: Klavyenin sağ alt kısmındaki jak yuvasına bağlı olan manipleyi kullanarak mors göndermemize yarar.
DIR: Dosyalar hakkında bilgi almak için kullanılır.
EREASE: Hafızadaki dosyaları silme komutudur.
LIST: Hafızadaki mesajları görme komutudur.
PRINT: Mesajları printerde yazdırma komutudur.
RENAME: Mevcut dosya ismini yeni bir dosya ismi ile değiştirme komutudur.
PASS WD: Parola ismini değiştirme komutudur.
CLEAR: Hafızadaki bütün dosyaları silmekte kullanılır.
CREATE: Stationdaki hafızada kayıtlı istasyonları silmek için kullanılır.
MODE: Stationdaki kayıtlı sahil istasyonlarıyla muhabere yapıldığında bu sahil istasyonlarının çalışma prensiplerine göre daha evvelden MODE tuşu ile işlemek gerekir.
STATION: Modemde kayıtlı istasyonlar hakkında bilgi alınır.
ALARM: Dinlemede fazla giriş çağrısı olduğu zaman Alarm çalar.
SAVE: Save komutu ile gelen tüm mesajlar otomatik olarak kayıt olunur.
FEC Rx: Bu komut FEC ve SELFEC mesajları almak için kullanılır.
Telex sisteminde kullanılan sistemler:
İstenilen bilginin yanlışsız olarak alıcıya iletilebilmesi için çoğunlukla hata düzeltici sistemler kullanılır .Bu sistemlerden biri ARQ sistemidir. ARQ sistemle çalışan aygıtlar alma ve göndermenin aynı anda olmayıp sıra ile yapılan iletişimlerde yapılır.Bu sistemin en önemli özelliği gönderilen bilginin alıcıya vardığında bilinen bir harf yada rakama karşılık olup olmadığını otomatik olarak kontrol edildikten sonra yazılmasıdır. Bilinen bir harf yada rakama karşılık değilse verici , alıcı tarafından gönderilen işaretle uyarılıp bu işaretin yeniden yazılması istenir. Bu işlem otomatik olarak gerçekleşir. Bu sistem ancak iki istasyono birbiri ile iletişim kullanılır. ARQ modları verici alıcı aygıtlarını otomatil olarak kontrol eder. Hata düzeltici sistemlerin bir diğeride FEC sistemidir. Bu sistem belirli bir istasyondan çok sayıda istasyona mesaj gönderilirken kullanılır. Gönderilmek istenen bilgi otomatik olarak iki kez tekrarlanarak gönderilir. İki tekrarlama birbirine uyarsa alıcıdaki teleprinter aygıtı harfi yazar. Uymassa o harfi yazmayıp atlar. Bu sisteme göre yapılmış sistemler verici istasyonlardaki alıcı ve vericileri ortaklaşa kontrol eder. Ancak alıcı taraftaki istasyonlardaki ARQ de olduğu gibi tersine bir uyarı gelmez.
Mesajın hafızaya kaydedilmesi
1. Modem üzerinde bulunan on/off tuşuna basılarak aygıt açılır.
2. monitörün alt kısmında bulunan volüme düğmesi sağa çevrilerek açılır.
3. Diğer iki düğme parlaklık ve netlik ayar düğmeleridir
4. monitörde görüntü belirdiği zaman hemen tarih ve saat girilir eğer girilmiyecekse enter tuşuna basılır .
5. satır başı ve satır aralığı tuşuna basılır. Bu durumda ekranın altında CALL MESSAGE STATION STATUS ETC yazıları okunur. Bunların her birine kumanda etmek için klavyenin üst kısmında altı adet tuş bulunur. İstenen program bu tuşlarla devreye alınır.
6. mesajın hafızaya kaydı için MESSAGE tuşuna basılır ve ekranın altında DIR EDIT ERASE PRINT ETC okunur.
7. EDIT tuşuna basılır. Ekranın sol köşesine EDIT yazısını yanında bulunan yere bir hafıza kayıt numarası verilir.
8. satır başı tuşuna basılır. Sonra bu kısımda hafızadaki boş satır sayısını belirten sayılar görülür.
9. bundan sonra görülen yıldız işaretinin yanına A yazılır.
10. satır başı tuşuna basılır. Ekranda yıldız ile işaretler görülür. Artık hafıza mesaj kaydına açılmıştır.
11. mesaj hafızaya kaydedilir.
12. kayıt işlemi bitince satır başı tuşuna basılır.
13. (.) basılır.
14. satır başı tusuna basılsır.
15. ekrandaki yıldız işaretinin yanına E yazılır.
16. satır başı tuşuna basılır. Bu durumda ekran ilk konumuna geri döner.
||GMDSS|| ||INMARSAT|| ||CYRO PUSULA|| ||NAVTEX|| ||EPIRB|| ||COSPAS-SARSAT|| ||DSC|| ||ECHO SOUNDER||
||CAS MODUL|| ||GPS|| ||HIPERBOLIK SEYIR|| ||PARAKETELER|| ||RADAR|| ||RDF|| ||SATNAV|| ||TELEKS||
||FAXIMILE|| ||TESTER OTO|| ||SONAR|| ||STAREC||
||||||||||||||||||||ANASAYFA||||||||||||||||||||
Hazırlayan
Ertan Korhan KARASU