Ž
A
thotė Kur'ani se Bibla ėshtė Fjalė e Zotit?
Mė
herėt kemi parė se si ėshtė ndryshuar Bibla gjatė kohės nėpėrmes
dallimeve nė manuskripte tė ndryshme.
Fatkeqėsisht
disa tė krishterė tė pafuqishėm para fakteve tė ndėrrimit
dhe mospajtimeve nė Bibėl krahas mėsimeve tė tyre, mundohen
ti bindin muslimanėt se Kurani vėrtetė i urdhėron
muslimanėt qė ta besojnė Biblėn pėr Fjalė tė Perėndisė.
Por a ėshtė kjo e vėrtetė?
Kurani
flet pėr Inxhilin Fjalėn e Perėndisė shpallur Jezusit e
jo pėr Ungjillin e shkruar nga Marku, Mateu, Luka apo Gjoni.
Gjatė kohės sė Jezusit kėto fjalė tė Ingjilit me gjasė
nuk u shkruan kurrė. Gjurmė tė zbehta tė tyre nėpėrmes
Fjalėve tė Jezusit mund tė gjenden aty kėtu nė Ungjijt e
tanishėm, por kėta assesi nuk janė ekuivalent i Inxhilit tė
shpallur Jezusit nga Zoti. Ungjijt qė i kemi sot janė libra qė
rrėfejnė pėr jetėn e Jezusit ashtu siē e shihnin autorėt
prapa traditės ku i bazuan shkrimet e tyre.
Pėr
tė mos u thelluar shumė nė kėtė vetėm njė dėshmi e vockėl
qė nuk lė vend pėr dyshim apo dykuptimėsi:
Luka 1:1-4 Mbasi shumė vetė ndėrmorėn tė
renditin tregimin e ngjarjeve qė ndodhėn nė mesin tonė,
ashtu si na i pėrcollėn ata qė ishin bėrė nga fillimi dėshmitarė
okularė dhe shėrbyes tė fjalės, M`u duk e mirė edhe mua,
pasi i hetova tė gjitha gjėrat me kujdes qė nga fillimi, tė
t`i shkruaj sipas radhės, fort i nderuari Teofil, qė ti
tė njohėsh vėrtetėsinė e gjėrave qė tė kanė mėsuar.
Kėto
vargje biblike na tregojnė shumė tė vėrteta. E para kishte
shumė Ungjij tė shkruar nga shumė veta pėr jetėn e Jezusit.
Librat e Dhjatės sė Re janė vetėm disa midis qindra prej tyre. E dyta: ungjilli
nuk u shkrua si frymėzim i Zotit pėr njerėzimin por sepse Lukės
(dhe Gjonit,Markut, Palit, pėrkatėsisht pėr librat tjerė) iu
duk e mirė kjo punė. Dhe e treta ky libėr nuk i
drejtohet njerėzimit por njėfarė Teofilit. Dhe tash ta bazosh
shpėtimin e njė njerėzimi tė tėrė nga letrat e shkruara
Teofilit apo dikuj tjetėr, tė shkruara me qėllimin e njeriut,
ėshtė shumė e pakapshme dhe e palogjikshme.
Kurani
ėshtė mjaft i qartė:
5:46
Ne vazhduam gjurmėt e tyre (tė pejgamberėve) me Isain,
birin e Merjemes, vėrtetues i Tevratit qė kishin mė parė.
Atij i dhamė Inxhilin
.
2:53
Dhe (pėrkujtoni) kur ia dhamė Musait librin,
4:163
e Davudit i patėm dhėnė Zeburin
Kurani
flet pėr Tevratin e shpallur Mojsiut e jo pėr Pesėlibėrshin
i cili gabimisht i atribuohet Mojsiut. Edhe Bibla e dėshmon se
Mojsiu nuk ėshtė autor i Pesėlibėrshit:
Kur
Moisiu mbaroi sė shkruari nė njė libėr tėrė fjalėt e kėtij
ligji, u dha kėtė urdhėr Levitėve qė mbanin arkėn e besėlidhjes
tė Zotit, duke thėnė: "Merreni kėtė libėr tė ligjit
dhe vendoseni nė arkėn e besėlidhjes tė Zotit, Perėndisė
tuaj, me qėllim qė tė mbetet si njė dėshmi kundėr teje;
sepse unė e njoh frymėn tėndė rebele dhe fortėsinė e qafės
sate. Ja, sot kur akoma jam i gjallė midis jush, ju u bėtė
rebelė kundėr Zotit; aq mė tepėr do tė bėheni mbas vdekjes
sime! Mblidhni pranė meje tė gjithė pleqtė e fiseve tuaja
dhe zyrtarėt tuaj, me qėllim qė tė dėgjojnė kėto fjalė
dhe unė tė thėrras tė dėshmojnė kundėr tyre qiellin dhe
tokėn. Sepse unė e di qė, mbas vdekjes sime, do tė
korruptoheni plotėsisht dhe do tė largoheni nga rruga qė ju
kam urdhėruar, dhe ditėt e fundit do tė goditeni nga fatkeqėsia,
sepse keni pėr tė bėrė atė qė ėshtė e keqe pėr sytė e
Zotit, duke provokuar indinjatėn e tij me veprėn
e duarve tuaja". (Ligji i Ripėrtėrirė 31:24-29)
Moisiu
pra kishte shkruar librin i cili kishte humbur
mė vonė bashkė me arkėn e Besėlidhjes. Ėshtė e
qartė se kur thuhet Moisiu mbaroi sė shkruari nė njė
libėr tėrė fjalėt nuk mendohet nė Biblėn pėrkatėsisht
Dhjatėn e Vjetėr Pesėlibėrshin. .
Gjithandej
Pesėlibėrshit nė Dhjatėn e vjetėr lidhur me Mojsiun lexojme:
Dalja 2:11 Nė
ato ditė, kur Moisiu ishte rritur
Dalja
7:10 Moisiu dhe Aaroni vajtėn pra te Faraoni dhe vepruan
ashtu,
Dalja
16:20 Por ata nuk iu bindėn Moisiut
Ligji
i pėrtėrirė 9:21 sipas mėnyrės qė kishte urdhėruar Moisiu.
Numrat
4:34 Moisiu, Aaroni dhe prijėsit e asamblesė kryen
Deut
34:7 Moisiu ishte njėqind e njėzet vjeē kur vdiq;
shikimi i tij nuk ishte dobėsuar
Ėshtė
e qartė se fjalėt Mojsiu ishte rritur , ata
nuk iu bindėn Moisiut, Moisiu ishte njėqind e njėzet
vjeē kur vdiq, nuk janė tė shkruara nga Mojsiu.
Sigurisht se Mojsiu nuk u ngrit nga varri qė ta shkruante
vdekjen dhe varrosjen e tij.
Prandaj
kur Kurani flet pėr Tevratin kjo ka tė bėjė me
ligjin-Fjalėn e Zotit qė iu shpall Moisiut e jo pėr librat
historikė tė Biblės ku pėrshkruhet jeta e Moisiut dhe e
popullit tė tij. Dhe kur flet Kurani pėr Inxhilin kjo ka tė
bėjė me shpalljen qė iu dha Jezusit dhe jo me biografinė e
tij tė ardhur tek ne nėpėrmes Gjonit, Lukės apo Palit.
Shumica
e tyre nuk pėrkojnė tjetėr pos supozim, e supozimi nuk ėshtė
asgjė ndaj tė vėrtetės. All-llahu di shumė mirė pėr atė
qė punojnė Nuk ėshtė e logjikshme tė mendohe se ky Kuran
ėshtė i trilluar prej dikujt pos All-llahut, por ėshtė vėrtetues
i asaj (shpalljes) qė ishte mė parė, dhe sqarues e komentues
i librit. Nuk ka farė dyshimi se ėshtė (i zbritur) nga Zoti i
botėve. Kurani 10:36-37
Ai
ta zbret ty (Muhammed) librin me argument qė tė ėshtė vėrtetues
i librave tė mėparshme. Ai e zbriti mė parė Tevratin dhe
Inxhilin. Udhėrrėfim pėr njerėz, e zbriti edhe Furkanin (dalluesin
e sė vertetės nga gėnjeshtra). S`ka dyshim pėr se ata qė
mohojnė argumentet e All-llahut i pret ndėshkimi i rreptė.
All-llahu ėshtė ngadhėnjyes, shpagimtar. 3:3-4
A
thua nuk e dinė ata (jehuditė) se All-llahu e di atė ēka e
fshehin dhe atė ēka e publikojnė? E ka disa prej tyre qė janė
analfabetė, nuk e kuptojnė librin, por jetojnė vetėm nė
shpresa, duke mos qenė tė sigurt. Ėshtė shkatėrrim pėr ata
qė me duart e veta e shkruajnė librin, e pastaj thonė: Ky
ėshtė nga All-llahu!, e pėr tė arritur me te njė fitim tė
paktė, pra ėshtė shkatėrrim i madh pėr ta ēka shkruan
duart e tyre dhe ėshtė shkatėrrim i madh pėr ta ajo ēka
fitojnė. 2:77-79
O
ti i dėrguar! Tė mos brengos vrapimi nė mosbesim i tyre qė
me gojėt e tyre thanė: Ne kemi besuar, e zemrat e tyre
nuk kanė besuar (munafikėt), e as i tyre qė janė jehudi, tė
cilėt shumė i pėrgjigjen gėnjeshrės dhe shumė e dėgjojnė
(fjalėn) njė populli qė nuk vjen te ti, ata janė qė i
menjanjojnė fjalėt pas vėnies sė tyre nė vendin e vet ( nga
ana e All-llahut) e thonė: Nėse u jepet kjo, pranoni, e nėse
nuk u jepet,atėherė refuzoni. Po atė qė All-llahu do, tė
humbė, ti nuk mund tė bėsh asgjė pėr te (nuk mund ta shpėtosh).
Janė ata tė cilėve All-llahu nuk deshi tiu pastrojė
zemrat (prej kufrit). janė ata qė nė kėtė jetė kanė poshtėrim,
kurse nė botėn tjetėr 5:41
|