Ž
A
e ka pėrdorur Jezusi ndonjėherė fjalėn 'i krishter' ?
Shumica
e tė krishterėve kanė njė botėkuptim tė gabuar kur ėshtė
nė pyetje ēėshtja se kush ėshtė themeluesi i besimit tė
tyre. Nėse kjo pyetje i shtrohet cilitdo kristian pėrgjegjja
ėshtė e thjeshtė; sipas tyre Jezu Krishti ėshtė arkitekti i
dogmave dhe besimeve kristiane. Ky mendim i padrejtė ėshtė nė
tė shumtėn i trashėguar dhe si i tillė rrallė herė
vihet nė sprovėn e tė vėrtetuarit nėse ėshtė i saktė apo
jo. Shumėherė me apo pa qėllim tentohet qė ti vihet kapak kėsaj
ēėshtjeje duke pohuar se gjoja Jezusi paskėsh pėrdorur fjalėn
kristian pėr ti emėrtuar ata qė e ndiqnin,
duke bėrė kėshtu akrobacion me vargje biblike tė keqcituara
apo tė nxjerra nga konteksti.
Ēėshtja
ėshtė mė delikate se sa pėrdorimi apo mospėrdorimi i njė
emri tė vetėm, respektivisht i fjalės krishter nė kėtė
rast. Poqese Jezusi do tė kishte pėrdorur fjalėn i
krishter pėr tė emėrtuar kėshtu pasuesit e tij kjo do tė
thoshte se njėmend Jezusi na qenka themelues i Krishterimit dhe
dogmave tė tij. Ndėrsa nėse vėrtetohet e kundėrta; fakti se
Jezusi kurrė nuk ka pėrdorur fjalėn i krishter pėr tė
emėrtuar pasuesit e tij atėherė kjo do tė thotė se Jezusi
nuk kishte ardhur tek kopeja e humbur e Izraelit pėr tė
propaganduar apo themeluar ndonjė besim tė ri religjioz. Ai
ishte vetėm njėri ndėr profetėt e shumtė qė Allahu i dėrgoi
njerėzimit.
Nė
pėrgjithėsi kur tentohet tė krijohet bindja se Jezusi ėshtė
themelues i Krishtėrimit dhe se ai ka pėrdorur fjalėn i
krishter citohen kėto dy vargje biblike:
Mateu 24:24 Sepse do tė dalin krishtėr tė rremė dhe profetė
tė rremė, dhe do tė bėjnė shenja tė mėdha dhe mrrekulli tė
tilla aq sa ti mashtrojnė, po tė ishte e mundur, edhe tė
zgjedhurit.
Marku 13:22 Sepse do tė dalin krishtėr tė rremė dhe profetė
tė rremė dhe do tė bėjnė shenja e ēudi pėr tė gėnjyer,
po tė jetė e mundur, edhe tė zgjedhurit.
Edhe pse kjo temė nė fakt nuk paraqet as edhe njė
problem tė vockėl, pėr arsyen se me njė logjikė sado
minimale mund tė dallohet se vargjet e mėsipėrme nuk i mbėshtesin
pohimet e dėshiruara, ne do ta shtjellojmė njė ēikė mė
detajisht pėr ti zhdukur tėrėsisht besimet e gabuara rreth kėsaj
ēėshtjeje. . Siē e keni parė edhe vetė nga vargjet e mėsipėrme
fjala i krishter apo tė krishterė
nuk figuron askund. Fjala e vetme qė e gjejmė aty ėshtė
fjala Krishtėr. Me apo pa qėllim shumė tė krishterė,
misionarė dhe tė tjerė, e
konsiderojnė publikun e
tyre aq naiv sa tė mos mund tė dinė dallimin midis fjalės krishtėr
dhe i krishter. Ėshtė shumė e kthjellėt dhe e
qartė se fjala krishtėr
ėshtė shumėsi i fjalės Krisht dhe nuk ėshtė emėrtim
i pasuesve tė besimit kristian. Ndėrkaq pėr tė emėrtuar
besimtarėt e Krishterimit nė shqip pėrdoret fjala i
krishter nė njėjės, dhe tė krishterė nė
shumės. Vetėm fakti se kėto dy fjalė (krishtėr
dhe i krishter) nė shqip tingėllojnė disi tė
ngjashme nuk do tė thotė se janė tė njėjta.
Pėr
tė mos dalur se ne po flasim pallavra nė ajėr ne kemi
konsultuar edhe pėrkthimet nė gjuhė tė tjera sikur edhe vetė
origjinalin nė greqisht. Se nė vargjet e pėrmendura nuk ėshtė
fjala pėr tė krishterė tė rremė, por pėr Mesia
apo Krishtėr tė rremė, duket qartė jo vetėm nga pėrkthimet
nė shqip qė i kemi konsultuar por edhe nga gjithsej 18, po tetėmbėdhjetė,
pėrkthime tė Biblės nė anglisht. Nė tė gjitha ato qartė
shihet se ėshtė fjala pėr krishtėr tė rremė (false
Christs) dhe jo tė krishterė tė rremė (false
Christians). Verzioni
The Message nė anglisht e ka edhe mė tė qartė. Nė
vend tė false apo fake Christs ai pėrdor fake Messiahs,
pra Mesi tė rremė.
Pėr
tė parė dallimin midis shumėsit tė njė emri dhe emėrtimit
pėr pasuesit e besimit pėrkatės religionz,
tė nderuar lexues shikojeni me kujdes tabelėn e
mėposhtme:
Emri i personit
nė njėjės
|
Emri i personit
nė shumės
|
Pasuesit e
besimit religjioz pėrkatės (njėjės/shumės)
|
Krisht
|
Krishtėr
(ose Krishta)
|
I
krishter/Tė krishterė
|
Bahaullah
|
Bahaullahėr
(ose Bahaullaha)
|
Bahai/bahai
|
Budė
|
Budėr
(ose Buda)
|
Budist/budistė
|
Zoroaster
|
Zoroasterėr
|
Zoroastrian/Zoroastrianė
|
Nė
fund kemi konsultuar edhe Biblėn nė greqisht, gjuhė kjo qė nė
tė cilėn konsiderohet tė jetė shkruar origjinalisht Bibla nė
verzionin e saj tė tanishėm. Edhe nė greqisht dallimi midis
fjalės krishtėr dhe i krishter ėshtė
tepėr i qartė.
Tek
dy vargjet e cituara mė sipėr kemi nė greqisht tė pėrdorur
fjalėn
(hristos)
(krishtėr) qė ėshtė shumė ndryshe nga fjala i
krishter pėrdorur pėr shembull nė vargje tjera nė Dhjatėn
e Re. Pėr shembull tek Veprat e Apostujve 26:28 kemi tė pėrdorur
fjalėn i krishter e cila nė greqisht gjendet si
(hristianos).
Poashtu kjo fjalė nė shumės (tė krishterė) ėshtė pėrdorur
tek Veprat e Apostujve 11:26 si
(hristianos).
Prandaj fjalėt krishtėr dhe i krishter/tė
krishterė janė
shumė tė ndryshme
pėr tu konsideruar tė njėjta.
Greqisht
|
Shqip
|
(hristos)
|
Krishtėr
|
(hristianos).
|
I
krishter
|
(hristianos)
|
Tė
Krishterė
|
E
vėrteta pra ėshtė krejt ndryshe.
Faktikisht
kjo mund tė shihet edhe nga njė bisedė sado e shkurtėr me
ndonjė kristian tė ēfarėdo denominacioni qoftė ai. Pyete pėr
shpėtimin, pėr shėlbimin, pėr mėkatin, pėr vdekjen,
ringjalljen etj etj. Tė shumtėn e rasteve pėrgjegjet e tyre
do tė jenė: sipas Palit nė 1 Korintasve
., sipas Letrės
sė Palit dėrguar Romakėve
, bazuar nė fjalėt e Palit
tek Efesianėt
, sipas fjalėve tė Palit nga 2 Timoteu
..etj
etj. Pali ėshtė strumbullari i besimeve tė tyre, fjalėt e
tij janė mbėshtjetja e dogmave tė tyre. Jezusi do tė citohet
rrallė herė pėr tė mbėshtetur me fjalėt e tij dogmat
kristiane.
Nė
tė vėrtetė kjo nuk ėshtė ndonjė gjė e rė. Gjėrėsisht
pranohet nė qarqet e shkollarėve biblikė dhe tek autorė tjerė,
se ishte Pali ai qė themeloi Kristianizmin e jo Jezu Krishti.
Pjesa mė e madhe e Dhjatės sė Re ėshtė shkruar pikėrisht
nga Pali dhe jo nga Jezusi apo ndonjė dėshmitar direkt i jetės
sė Jezusit. Pali nuk e pa kurrė Jezusin. Ai persekutoi
besimtarėt e Krishtit dhe befas nė njė kohė tė caktuar pasi
qė kishte shkallmuar rėndė tė besuarit e Jezuit pohoi tė
kishte parė njė vizion. Nga atėherė filloi predikimin e njė
besimi qė ishte shumė i huaj kur krahasohej me mėsimet e vetė
Jezuit.
Ēfarė
mund tė thuhet pėr fund?
Jezusi
ishte njė njeri i aprovuar nga Zoti, i dėrguar si profet tek
populli hebraik. Ai ishte vėrtetues i profetėrve tė mėhershėm
dhe nuk ishte krijues i asnjė besimi tė ri fetar. Ai sikur
edhe tė gjithė profetėt predikoi vetėm besimin nė njė Zot
tė vetėm. Sikur e thotė edhe ai vetė me fjalėt qė gjenden
akoma nė Ungjill:
17
``Mos mendoni se unė erdha pėr tė shfuqizuar ligjin ose
profetėt; unė nuk erdha pėr t`i shfuqizuar, po pėr t`i plotėsuar.
18 Sepse nė tė vėrtetė ju them: Deri sa qielli
dhe toka, tė kalojnė asnjė jotė a asnjė pikė e ligjit nuk
do tė kalojnė, para se tė plotėsohet gjithēka.
19 Ai, pra, qė do tė shkelė njė nga kėto urdhėrime
mė tė vogla, dhe do t`u ketė mėsuar kėshtu njerėzve, do tė
quhet mė i vogli nė mbretėrinė e qiejve; kurse ai qė do t`i
vėrė nė praktikė dhe do t`ua mėsojė tė tjerėve, do tė
quhet i madh nė mbretėrinė e qiejve.
(Mateu 5:17-19)
Vazhdimėsi
e kėtij zingjiri tė profetėrve qė vėrtetonin njėri tjetrin
ishte edhe Muhamedi me tė cilin u pėrsos plani i Zotit pėr
njerėzimin.
Shkruar
nga Halil Ibrahimi.
Pėr ta kontaktuar kliko
kėtu
|