‘‘Η δραστηριότητα υλοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος της Ε.Ε. ‘ΝΕΟΛΑΙΑ’. Το σχέδιο αυτό χρηματοδοτήθηκε με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Κοινότητας. Το περιεχόμενο αυτού του σχεδίου (δημοσίευση) δεν αντικατοπτρίζει απαραίτητα τις θέσεις της Ευρωπαϊκής Κοινότητας ή της Ε.Ε.Υ. και δεν μπορεί να συνεπάγεται ευθύνη της Ε.Κ. ή της Ε.Ε.Υ.’’

Το βιβλίο αυτό περιλαμβάνει:

(α) τα αποτελέσματα της έρευνας με τίτλο: Έρευνα για την καταγραφή των προβλημάτων ένταξης και προσαρμογής των φοιτητών με αναπηρίες ή παθήσεις του Α.Π.Θ. στην πανεπιστημιακή κοινότητα και γενικότερα στην ελληνική κοινωνία, η οποία χρηματοδοτήθηκε από τη Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς στα πλαίσια του προγράμματος ΝΕΟΛΑΙΑ της Ε.Ε.

(β) Εισηγήσεις και προτάσεις μελών ΔΕΠ του Α.Π.Θ. καθώς και της Επιτροπής Κοινωνικής Πολιτικής του Α.Π.Θ. για ζητήματα που αφορούν τις σπουδές και την κοινωνική ένταξη των φοιτητών με αναπηρίες ή παθήσεις.

Στοιχειοθεσία - Εκτύπωση: University Studio Press

Περιεχόμενα

Περιεχόμενα

Πρόλογος

Τα τελευταία 10 χρόνια στη χώρα μας έχει συντελεστεί σημαντική πρόοδος σε ό,τι αφορά την εκπαίδευση των ατόμων με ειδικές ανάγκες (ΑμΕΑ) και στις τρεις βαθμίδες της εκπαίδευσης. Οι νομοθετικές ρυθμίσεις, ωστόσο, συνιστούν μόνο το πρώτο και αναγκαίο βήμα. Η πραγματική επίτευξη των επιδιωκόμενων στόχων, όπως ίσες ευκαιρίες και ισότιμη συμμετοχή στο κοινωνικό γίγνεσθαι για τα ΑμΕΑ, απαιτεί προσπάθειες όλων των εμπλεκόμενων φορέων τόσο σε ατομικό όσο και σε συλλογικό επίπεδο.

Ειδικά για την τριτοβάθμια εκπαίδευση, όλο και περισσότεροι νέοι με αναπηρία ή κάποια πάθηση εισέρχονται πλέον σε αυτήν χωρίς εξετάσεις. Η είσοδος στα ιδρύματα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, όμως, δεν εξασφαλίζει και ισότητα στην πρόσβαση στις σπουδές, μια και πολλές φορές απαιτείται ειδική υποδομή και κατάλληλες εκπαιδευτικές μέθοδοι ανάλογα με την αναπηρία ή το πρόβλημα του νέου φοιτητή/τριας. Η τεχνολογική υποδομή βοηθά αλλά δεν επαρκεί.

Διεθνώς υπάρχει μια αρκετά ευνοϊκή στάση της ακαδημαϊκής κοινότητας απέναντι στους φοιτητές με αναπηρία και γίνονται συνεχώς προσπάθειες για την ανεύρεση μεθόδων που θα κάνουν τις σπουδές τους ουσιαστικές και ισότιμες προς αυτές των υπόλοιπων φοιτητών. Αυτή είναι η αγωνία και η φροντίδα των ελληνικών τριτοβάθμιων ιδρυμάτων. Το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης εδώ και πέντε χρόνια, μέσω της Επιτροπής Κοινωνικής Πολιτικής (Ε.Κ.Π.) που δημιούργησε, προσπαθεί με τα πολύ περιορισμένα οικονομικά μέσα που διαθέτει να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις που θα εξασφαλίζουν σωστές σπουδές, στήριξη, αλλά και συμμετοχή των φοιτητών με ειδικές ανάγκες στην κοινωνική ζωή του πανεπιστημίου. Στα πλαίσια της προσπάθειας αυτής πραγματοποιήθηκε και η έρευνα που παρουσιάζεται στο πρώτο κεφάλαιο του μικρού αυτού βιβλίου, και η οποία ενισχύθηκε οικονομικά από τη Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς μέσω του προγράμματος ΝΕΟΛΑΙΑ της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Στο δεύτερο κεφάλαιο παρουσιάζονται οι προτάσεις της Ε.Κ.Π. για τις πανεπιστημιακές σπουδές των νέων με ειδικές ανάγκες. Οι προτάσεις αυτές καταγράφηκαν μέσα από τις εισηγήσεις που έγιναν κατά τη διάρκεια της Ημερίδας με τίτλο: ‘‘Πανεπιστημιακές Σπουδές των Νέων με Ειδικές Ανάγκες: Πραγματικότητα και Προοπτικές’’ που διοργάνωσε η Ε.Κ.Π. στις 27 Φεβρουαρίου 2002 στο Τελλόγλειο Ίδρυμα του Α.Π.Θ. στα πλαίσια του ερευνητικού προγράμματος.

Στόχος της έρευνας που παρουσιάζεται στο πρώτο κεφάλαιο είναι η καταγραφή της υπάρχουσας κατάστασης των φοιτητών με ειδικές ανάγκες του Α.Π.Θ. και η διατύπωση προτάσεων που θα βοηθήσουν στη δημιουργία θεσμών και υποδομών που θα αίρουν όλα τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν οι φοιτητές με ειδικές ανάγκες στο Α.Π.Θ. Η προσδοκία μας είναι ότι οι διαπιστώσεις της έρευνας θα ευαισθητοποιήσουν ακόμη περισσότερο την ακαδημαϊκή κοινότητα αλλά και την πολιτεία ώστε να δημιουργηθούν θεσμοί αντιμετώπισης των ειδικών καταστάσεων που συνδέονται με την αναπηρία πέρα από το ατομικό, προσωπικό επίπεδο. Παράλληλα, η συμμετοχή των ίδιων των φοιτητών με ειδικές ανάγκες στη διερεύνηση και λήψη αποφάσεων σε θέματα που τους αφορούν αποτελεί ευκαιρία ώστε να αξιοποιηθούν δυνατότητες που ήδη υπάρχουν στο πανεπιστήμιο και να προωθηθούν ακόμη περισσότερο τα θέματα που τους αφορούν.

Το Κέντρο Συμβουλευτικής και Ψυχολογικής Υποστήριξης (ΚΕ.ΣΥ.Ψ.Υ.) του Α.Π.Θ., που ήταν ο φορέας υλοποίησης του ερευνητικού προγράμματος που παρουσιάζεται στις επόμενες σελίδες του βιβλίου αυτού, είναι μια υπηρεσία του Α.Π.Θ., όπως άλλωστε και η Ε.Κ.Π., που μπορεί να παίξει ένα σημαντικό ρόλο στην προώθηση μέτρων και θεσμών για τους ΦμΕΑ. Το ΚΕ.ΣΥ.Ψ.Υ. και η Ε.Κ.Π. είναι φορείς υπηρεσιών προς όλους ανεξαιρέτως τους φοιτητές/τριες του Α.Π.Θ. Η αξιοποίηση των υπηρεσιών τους από τους φοιτητές με ειδικές ανάγκες θα δώσει τη δυνατότητα για ακόμη πιο ουσιαστικές παρεμβάσεις και υποστηρικτική δράση.

Τόσο η Ε.Κ.Π. όσο και το ΚΕ.ΣΥ.Ψ.Υ. θα ήθελαν να ευχαριστήσουν τη Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς, την Πρυτανεία του Α.Π.Θ., και την Εταιρεία Αξιοποίησης και Διαχείρισης της Περιουσίας του Α.Π.Θ. για την οικονομική και ηθική στήριξη της έρευνας αυτής και της γενικότερης δράσης της. Επίσης, θα ήθελε να ευχαριστήσει τους φοιτητές με ειδικές ανάγκες που πρόθυμα δέχθηκαν να συμμετάσχουν στην έρευνα αυτή και να μοιραστούν μαζί μας τις εμπειρίες τους από τις σπουδές τους και την πανεπιστημιακή, γενικότερα. ζωή τους. Ευχαριστίες οφείλονται στον κ. Σπύρο Κούρτη, γραμματέα της Ε.Κ.Π., οποίος είχε τη διαχείριση του προγράμματος και την ευθύνη της οργάνωσης της Ημερίδας που οργάνωσε η Ε.Κ.Π. με αφορμή την έρευνα αυτή.

Η έρευνα, όμως, δε θα μπορούσε να υλοποιηθεί αν δεν υπήρχε η ενθουσιώδης και αποφασιστική παρουσία των πέντε φοιτητών/τριών με ειδικές ανάγκες που έδρασαν ως διαμεσολαβητές ανάμεσα στην Ε.Κ.Π. και τους υπόλοιπους φοιτητές με ειδικές ανάγκες που συμμετείχαν στην έρευνα. Τους ευχαριστούμε από την καρδιά μας. Είναι αυτοί, που μαζί με τους συλλόγους τους, πρωτοπορούν στην εξάλειψη των εμποδίων που η κρατούσα κοινωνική οργάνωση δημιουργεί στις σπουδές και στη ζωή των ατόμων, και ειδικότερα των νέων με ειδικές ανάγκες.

Θεσσαλονίκη, Φεβρουάριος 2002
Αναστασία Κωσταρίδου-Ευκλείδη
Καθηγήτρια Ψυχολογίας Α.Π.Θ.
Πρόεδρος της Επιτροπής Κοινωνικής Πολιτικής Α.Π.Θ.