Η ψυχαναγκαστική καταναγκαστική διαταραχή υπολογίζεται ότι επηρεάζει περίπου έναν στους 30 ανθρώπους. Το βασικό χαρακτηριστικό της είναι οι επαναλαμβανόμενοι ψυχαναγκαστικές ιδέες (ιδεοληψίες) καθώς και οι ψυχαναγκαστικές πράξεις (καταναγκασμοί). Είναι εξίσου συνήθης διαταραχή τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες.

Στην πραγματικότητα, όλοι μας έχουμε λίγο-πολύ ιδεοληψίες ή έχουμε καταφύγει σε καταναγκασμούς. Επομένως, αυτό που μας διαφοροποιεί από τα άτομα που υποφέρουν από ψυχαναγκαστική καταναγκαστική διαταραχή είναι η σοβαρότητα των συμπτωμάτων, η επιμονή και η ενόχληση που προκαλούν και, συνεπώς, η δυσάρεστη επίδρασή τους στην καθημερινή ζωή.

Οι ιδεοληπτικές σκέψεις είναι ανεπιθύμητες, ανεξέλεγκτες, επαναλαμβανόμενες, και φανερά χωρίς νόημα ιδέες, σκέψεις, εικόνες, ή εμμονές που ταλαιπωρούν το άτομο. Το άτομο νιώθει να εμφανίζονται από το πουθενά και του προκαλούν αισθήματα ανησυχίας και απέχθειας.

Οι πιο συχνά αναφερόμενες εμμονές είναι: μόλυνση και βρωμιά, ασθένεια και νοσήματα, θάνατος, βία και επιθετικότητα, κίνδυνος και σωματική βλάβη. Αυτές οι σκέψεις, μπορεί να σχετίζονται με ηθικά ή θρησκευτικά ζητήματα ή με ο,τιδήποτε άλλο.

Οι ψυχαναγκαστικές πράξεις καθορίζονται από αυστηρούς κανόνες που έχει θέσει το ίδιο το άτομο στον εαυτό του και είναι συνήθως άσκοπες. Εμφανίζονται πιο συχνά οι εξής: πλύσιμο, καθάρισμα, έλεγχος (π.χ., αν όλα βρίσκονται στη θέση τους), μέτρημα, άγγιγμα.

Προς το παρόν δεν έχει βρεθεί κάποια συγκεκριμένη αιτία. Φαίνεται πως για κάθε άτομο με ψυχαναγκαστική καταναγκαστική διαταραχή υπάρχει μια διαφορετική αιτιολογία. Πιθανόν να σχετίζεται με σημαντικά γεγονότα της ζωής, με το οικογενειακό ιστορικό καθώς και με ασυνείδητα αισθήματα ανησυχίας και ανασφάλειας. Βέβαια, οι έρευνες για το θέμα αυτό συνεχίζονται.

Υπάρχουν αρκετές προτεινόμενες θεραπείες αλλά οι πιο αποτελεσματικές μέχρι τώρα είναι η γνωστική-συμπεριφορική θεραπεία σε συνδυασμό με ή χωρίς φαρμακοθεραπεία.

Η γνωστική-συμπεριφορική θεραπεία βοηθά τα άτομα να αντιμετωπίσουν το άγχος που προκαλείται από τις ιδεοληπτικές σκέψεις και τις ψυχαναγκαστικές πράξεις και να ελέγξουν την επαναλαμβανόμενη, κυκλική συμπεριφορά τους. Επιπλέον, η γνωστική-συμπεριφορική θεραπεία βοηθά τα άτομα να υιοθετήσουν εναλλακτικούς τρόπους σκέψης και αντίδρασης τους οποίους μπορούν να χρησιμοποιήσουν όταν είναι απαραίτητο.

Συνήθως, η εξάλειψη της ψυχαναγκαστικής καταναγκαστικής διαταραχής πετυχαίνεται με το συνδυασμό θεραπειών που ίσως να περιλαμβάνει και επιπλέον τεχνικές.