Sinimulan na ang konstruksyon ng P137 milyong proyektong pabahayn para sa mga guro at empleyado ng UP sa dating lokasyon ng komunidad ng Daang Tubo noong Disyembre 23, 1991. Binuwag ang tahanan ng 189 na pamilya doon at inilipat sila sa Libis, Bgy. Krus na Ligas. Binuldoser ng UP Diliman Police (UPDP) Ant-Squating Task Force ang 1.1 ektaryang sakahan ni Francisco "Ka Kiko" Fulgencio 77, sa Libis upang gawing relocation site ng mga "iskwater" sa Daang Tubo.

Ang taniman ni Ka Kiko ay isa lamang sa 32.237 ektaryang kabuuan ng mga palayan sa Krus na Ligas na nanganganib maging project site ng UP Administration. Noong ika-10 ng Disyembre pinasinayahan ni Pangulong Corazon C. Aquino ang P121 milyong Teachers' Housing PRoject sa C.P. Garcia St., sa likuran ng Bulacan Gardens na nasa harap ng Math Building. Ang proyektong ito ay tinatawag na "Hardin ng Bouganvilla" ay nakatayo ngayon sa dating malalaking palayan.

Sa patuloyna pagdulog ng mga magsasaka sa Department of Agrarian Reform Adjudicatory Board (DARAB), ipinataw ng Provincial Adjudicator for Region IV, Pasig, Metro Manila na si Judge Fe Arche-Manalang ang Temporary Restraining Order (TRO) noon ika-18 ng Disyembre upang pigilin ang pagbu-buldoser ng UP Admin sa loob ng 20 araw.

Iniulat ng mga lehitimong organisasyon ng mga magsasaka--Krus na Ligas (KNL) Farmers' Multi-Purpose Cooperative, Samahang Libis, at Lakas ng Pagkakaisa--ang patuloy na pagsira sa mga bukirin kaya't nagharap ang abugado ng mga magsasaka na si Roberto GAna ng "Motion to Cite in Contempt" sa DARAB noong ika-23 ng DIsyembre.

Nagsagawa ng occular inspection or actual site inspection si Judge Manalang noong ika-3 ng Enero at napatunayan niyang nilabag ng UP ang ipinataw niyang TRO kaya't nagpatawag ng "hearing" ang hukom noong ika-6 Enero. Humiling ng palugit na oras ang mga abugadong kumakatawan sa UP kaya't nagiskedyul ng bagong hearing noong ika-13 ng Enero na kung kailan ay di sumipot ang mga ito.

"Nauna pa kami sa UP"
Isa lamang si Ka Kiko sa mga magsasakang nakagisnan na ang pagbubungkal ng lupa sa Krus na Ligas. Si Cipriano Salvador, 57, pangulo ng KNL Farmers' Multi Purpose Cooperative, ay nagmula sa pamilyang Tiburcio na ang mga ninuno'y kabilang sa ilang katutubong mag-anak na unang nanirahan sa Krus na Ligas noong 1650. Ang mga pamilyang ito'y galing sa bayan ng Marikina at umahon sa kabundukang nasa gawing kaliwa nito. Hinawan at binungkal nila ang lupain hanggang sa maitatag ang maliit nna komunidad na tinawag nilang Nayon ng Gulod.

Lumago ang nayon hanggang sa ang maliit na bisita o simbahan ay inilipat sa malapit na burol noong 1700 at doon natagpuan ang isang puno, ang Ligas, na ang mga sanga ay hugis krus. Ang kabuhayan ng mga mamamayan ng Krus na Ligas ay nanatiling agrikultural at hanggang ngayon ay may natitira pang mga palayan na nakapaloob sa mga boundary ng Amorsolo sa Hilaga, MWSS Pipeline sa Timog, Purok Aguinaldo sa Silangan at Maginhawa sa kanluran.

Panahon ng kastila ng mabigyan ng titulong Pasesorio noong 1877 ang pamilyang Tiburcio nguniyt napawalang bisa ito dahil hindi naagbigyan ng katumbas na Torrens Title nang panahon ng Amerikano. Ang simbahan ng Krus na Ligas ay nagkaroon ng sapat na titulo (Original Certificate of Title No. 700) noong 1913 subalit hindi kasama ang lupang sinasaka ng mga pamilya doon.

Daantaon na ang lumipas na pinagyayamanng mga magsasaka ang minana nilang lupa bago pa man maitayo ang unang dalawang Gusali sa UP noong 1938--ang Malcolm Hall at College of Education. Makalipas ang labing -isang taon ay ipinagbili ng noo'y Pangulong Elpidio Quirino ang mga mga lupang sakahan at lupang pamayanan ng Krus na Ligas at Baryo Balara sa UP sa token payment na piso ngunit patuloy pa rin ang pagtatanim ng mga magsasaka rito.

Nagsimula ang pagsira sa ilang bahagi ng mga sakahan sa Krus na Ligas noong 1957 nang patayuan ng National Housing Authority (NHA), na noo'y People's Homesite and Housing Corporation, ang mga ito ng pabahay na ngayon ay ang Sikatuna Village, UP Village at Teacher's Village. Nagpatuloy ito hanggang 1976 nang itayo ng Ministry of Human Settlements ang BLISS Housing Project at Kampo Heneral Karingal.

Page   1   2      back to top

Search This Site The Web for Get a Free Search Engine for Your Web Site

copyright © 2001.
Allyn V. Baldemor; Reinier Dungca; John Andrew Agbay.
University of the Philippines, Diliman, Quezon City
All rights reserved