พระบรมราโชวาทพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวพระราชทานแก่นักเรียนโรงเรียนอัสสัมชัญคราวเสด็จ -
พระราชดำเนินเยี่ยมโรงเรียน เมื่อวันที่ 7 พฤษภาคม พ.ศ.2469(บางส่วน)
ที่จริงโรงเรียนนี้ ข้าได้คิดมานานแล้วว่า อยากจะมาดูสักทีหนึ่งเพราะว่าในการที่พวกคณะโรมันคาโธลิคอุสาหะสร้างโรงเรียนนี้ขึ้น
ก็นับว่าเปนกุศลเจตนา บุญกิริยาซึ่งน่าชมเชยและน่าอนุโมทนาเปนที่สุด ด้วยเหตุนี้เองสมเด็จพระบรมชนกนาถของข้าจึงได้ทรงอุดหนุนมา
เปนอันมากและก็การที่โรงเรียนนี้ได้รับความอุดหนุนรับพระมหากรุณาธิคุณของพระเจ้าอยู่หัวมาทุกรัชกาลนั้น ก็ไม่เปนการเปล่าประโยชน์
และผิดคาดหมายเพราะโรงเรียนนี้ได้ตั้งมั่นคง และได้ทำการสั่งสอนนักเรียนได้ผลดีเปนอันมาก สมกับที่ได้รับพระมหากรุณาในพระเจ้า-
แผ่นดินเปนลำดับมา โรงเรียนนี้ได้เพาะข้าราชการและพลเมืองที่ดีขึ้นเป็นอันมากนักเรียนเก่าของ โรงเรียนนี้ได้รับราชการ
ในตำแหน่งสูงๆ อยู่เปนอันมาก
ในรัชกาลที่ 5 เปนเวลาที่เปลี่ยนแปลงการปกครอง วิธีการปกครองของประเทศในเวลานั้น พระพุทธเจ้าหลวงก็ได้ทรงอาศัย
นักเรียนในโรงเรียนนี้เองช่วยส่งเสริมการเปลี่ยนแปลงฐานะของบ้านเมืองตลอดมา จนถึงรัชกาลที่ 6 ก็ได้ทรงดำเนินการบำรุง
ฐานะของบ้านเมืองตลอดมาจนบัดนี้ นับว่าเราได้ก้าวสู่ฐานะอันสูงกว่าแต่ก่อนมากผลสุดท้ายเกือบปลายแผ่นดินรัชกาลที่ 6 ก็ได้มีการเปลี่ยน
แปลงสัญญากับต่างประเทศเปนต้นเนื่องด้วยเหตุที่เราได้ปกครองตนเองมาโดยเรียบร้อย ปรกติราบคาบ เปนที่นิยมของชาวต่างประเทศ
ประเทศต่างๆจึงยอมเปลี่ยนสัญญาให้กับเราให้ฐานะเราเสมอหน้าเขาทั้งนี้เปนที่น่ายินดีเปนอย่างยิ่ง ใน การที่เราได้สามารถเปลี่ยนแปลง
การปกครองเปนผลดีอย่างนี้ ต้องนับว่านักเรียนของโรงเรียนนี้เปนเครื่องมือที่สำคัญด้วยเหมือนกัน
ในเวลานี้เมืองไทยเรายังขาดสิ่งสำคัญอีกอย่างหนึ่งสำหรับความเจริญ คือในทางพาณิชยการของเรานั้นยังเจริญไม่พอ เมื่อเราได้
บำรุงฐานของเราเปลี่ยนแปลงการปกครองจนถึงคั่นที่สุดเปนที่นิยมของประเทศต่างๆถึงแค่นี้แล้ว จึงถึงเวลาที่เราควรจะนึกถึงการที่จะบำรุง
บ้านเมืองให้สมบูรณในทางกสิกรรม พาณิชยการ และทรัพย์ศฤงคารอีกอย่างหนึ่ง เพราะฉนั้นข้าหวังว่าพวกเจ้าทั้งหลาย คือ
พวกนักเรียนของโรงเรียนอัสสัมชัญนี้เอง คงจะเปนหัวหน้าในทางนี้เหมือนกัน เท่าที่ได้เปนหัวหน้าในทางเปลี่ยนแปลง
การปกครองมาแล้วหวังว่าคงจะช่วยกันคิดในเรื่องที่จะส่งเสริมพาณิชยการของเราให้เจริญเทียมทันกับประเทศอื่นอีกอย่างหนึ่ง
*หมายเหตุ ภาษาที่ใช้ในข้อความข้างบนเป็นภาษาเก่านะครับ
|