Dinastija Nemanjic

Vec od najranije istorije ove porodice, od Zavidinih sinova i njegovih daljih potomaka, potice veci broj knezeva i zupana, a pocevsi od Stefana Prvovencanog, nekoliko kraljeva i careva. Najpre se kao zupan pominje Tihomir, najstariji sin, a potom Stefan Nemanja. Ostala braca Stefana Nemanje, Stracimir i Miroslav, upravljali su oblascu oko Zapadne Morave odnosno Zahumljem. Stefan Nemanja rodio se u mestu Ribnica u Raskoj, gde je Zavida izbegao zbog nereda u Raskoj u prvoj polovini XII veka. Dobio je na upravu deo srpskih zemalja a veliki zupan je postao 1166. godine. Vladavinom Stefana Nemanje pocinje novi period srednjevekovne srpske drzave. Njegovim naporima privedena je kraju borba za osamostaljenje Srbije od Vizantije. U osvajanjima koja su usledila, Raskoj je prikljucio kraj izmedju Velike i Zapadne Morave, Lab, Hvosno, Pilot i Zetu. U vodjenju i sredjivanju unutrasnjih prilika, Stefan Nemanja se oslanjao na crkvu, dajuci joj povlastice i posede, gradeci pritom manastire i crkve, Djurdjeve Stupove, Studenicu, Hilandar. 25. marta 1196. godine, Stefan Nemanja predao je vlast srednjem sinu Stefanu. Najstarijem, Vukanu, pripala je na upravu Zeta, a najmladjem, Rastku, Zahumlje. Posle povlacenja sa prestola, Nemanja se zakaludjerio i kao monah Simeon otisao najpre u Studenicu, a potom na Svetu Goru u Hilandar, gde je i umro 13. februara 1199. godine.
Najstariji Nemanjin sin Vukan upravljao je primirskom oblascu od Kotora do Skadra. Kasnije je, zbacivsi brata Stefana, zavladao svim Nemanjinim posedima, uzevsi titulu velikog zupana. Sa bratom se izmirio oko 1207. godine. Vukanovi sinovi su upamceni kao dulkljanski kraljevi i bili su ktitori mnogih manastira i crkava na tom podrucju. Pored Vukana, Stefan Nemanja je imao jos dva sina- Stefana i Rastka.
Stefan Nemanjic, veliki zupan srpski od 1196. godine, posle okoncanja borbi sa bratom Vukanom postao je vladar cele Nemanjine drzave. Izmirenje brace pada u vreme prenosenja Nemanjinih mostiju iz Hilandara u Studenicu, u zimu 1206. godine. Godine 1217. papa Honorije III poslao je Stefanu kraljevski venac, nakon cega je Stefan dobio nadimak "prvovencani". Stefan Prvovencani je ponovo krunisan u Zici 1221. godine, kada je krunu primio iz ruku brata Save i bio iznova proglasen za "krunisanog kralja cele Srbije, Duklje, Travunije, Dalmacije i Huma". Pre smrti, Stefan Prvovencani se zamonasio i uzeo ime Simon.
Najmladji Nemanjin sin, Rastko, zamonasio se na Svetoj Gori dobivsi ime Sava. Godine 1198. izdejstvovao je od vizantijskog cara hrisovulju o podizanju manastira Hilandara. Kada se Stefan priblizio zapadu i krunisao za kralja, Sava se nezadovoljan vratio na Svetu Goru. Godine 1219. dobio je akt o autokefalnosti srpske crkve. Za prvog srpskog arhiepiskopa Sava je imenovan i hirotonisan na Cveti iste godine. Za srediste arhiepiskopije odedjena je Zica, manastir koji je osnovao Stefan Prvovencani posle Savinog povratka sa Svete Gore. Posle dugog putovanja po istoku, Sava je otisao u bugarsku prestonicu Trnovo, gde je i umro 14. januara 1236. godine. Savine mosti su prenete u manastir Milesevu, gde su lezale do 1595. godine, kada su ih Turci spalili na Vracaru, u Beogradu.
Posle iznenadne smrti Stefana Prvovencanog, 24. septembra 1228. godine, na srpski presto je dosao prvorodjeni Stefanov sin, Radoslav. Nezadovoljni Radoslavljevom politikom, potpuno okrenutoj Vizantiji, pobunjena vlastela su zbacila sa vlasti Radoslava, i u kasnu jesen 1233. godine dolazi do promene na srpskom prestolu. Radoslav je napustio Srbiju, ali se kasnije vratio i zamonasio pod imenom Jovan. Sahranjen je u Studenici. Vladavina kralja Stefana Vladislava, mladjeg brata svrgnutog kralja Radoslava, slabo je poznata. Posle invazije Mongola, njegova vlast je polako slabila i u prolece, srpska vlastela podigla je pobunu, te je kralj bio primoran da preda vlast mladjem bratu. Stefan Uros I postao je srpski kralj 1243. godine. Uros je dosao u sukob sa starijim sinom Dragutinom, koji je uz pomoc ugarske vojske pobedio oca kod Gackog i svrgao ga sa prestola. Posle poraza Uros I se zamonasio i umro negde oko 1277. godine. Telo mu je kasnije preneto u njihovu zaduzbinu, manastir Sopocane.
Stefan Dragutin je postao kralj 1276. godine, ali je posle ozbiljne povrede pri padu sa konja, na saboru u Dezevu odstupio sa vlasti u korist mladjeg brata Milutina, zadrzavsi deo zemlje. Kao zet ugarske vladarske kuce dobio je Srem, pa je cesto nazivan "sremskim kraljem". Kada se Milutin izmirio sa Vizantijom, doslo je do rata medju bracom, koji je Milutin dobio i primorao brata na pokornost. Pre smrti, Dragutin je predao vlast sinu Vladislavu II. Umro je u prolece 1316. godine, predhodno se zamonasivsi pod imenom Teokist. Vladislava II je kralj Milutin posle Dragutinove smrti zatvorio, a njegove posede pripojio svom delu drzave. Kasnije se Vladislav II umesao u borbu za presto i kraljevsku titulu je nosio sve do 1325. godine, kada mu se gubi svaki trag. Stefan Uros II Milutin bio je srpski kralj od 1282. do 1321. godine. Period njegove vladavine obelezen je velikom graditeljskom delatnoscu u Srbiji. Bogato je darivao crkve i manastire, a sam je obnovio i podigao glavnu crkvu manastira Hilandar, pa je na zadugo posle smrti proglasen "svetim kraljem".
Stefan Uros III, sin kralja Milutina, dobio je jos 1309. godine, kao mladi kralj Zetu na upravu. Posle izmirenja Dragutina sa Milutinom, Stefan III je pokusao da iz Zete izbaci oca u cemu nije uspeo, vec je bio prognan u Skoplje gde je oslepljen. Posle smrti kralja Milutina, obznanivsi da mu je povracen vid, Stefan III je istakao svoje pravo na presto. U isto vreme, na presto su trazili pravo jos Kkonstantin, drugi Milutinov sin i Vladislav, sin kralja Dragutina. Sva trojica tada uzimaju kraljevske titule. Sam Stefan III je bio krunisan "bogodarovanim vencem kraljevstva srpskog" u Zici, na Bogojavljanje 6. januara 1322. godine. Istog dana, Dusan je krunisan za mladog kralja. Tek posle krunisanja, doslo je do borbe sa Konstantinom koji je izndio bitku u kojoj je poginuo. Stefan Uros III je zapoceo 1328. godine gradjenje manastira Decani, po kome je nazvan Stefan Decanski. Krajem 1230. godine doslo je do sukoba izmedju Stefana Decansokog i njegovog sina Dusana. Dusan je oca zarobio u tvrdjavi Petricu i zatim zatvorio u zvecansku tvrdjavu, a posle izvesnog vremena, pod nedovoljno rasvetljenim okolnostima, Stefan Uros III Decanski umro je 11. novembra 1331. godine.
Stefan Uros IV Dusan krunisan je za kralja 8. septembra 1331. godine. Kao vladalac se redovno naziva Stefan, dok se ime Dusan javlja samo u narativnim izvorima i na nekim natpisima. Sklopivsi dobre odnose sa bugarskim carem i vizantijskim carem, omoguceno mu je dalje osvajanje delova Vizantije, zavrsno sa zauzimanjem Sera 1345. godine. Osvojivsi veci deo vizantijske teritorije, Dusan je odlucio da preuzme i vizantijsku carsku titulu. Uz podrsku srpske vlastele i crkve, krajem 1345. godine Dusan je u seru na svecan nacin proglasen za cara. Pocetkom aprila 1346. godine, srpski arhiepiskop Joanikije proglasen je za patrijarha, cime su stvoreni uslovi da carevo krunisanje i miropomazanje obavi njegov patrijarh. Na Uskrs, 16. aprila 1346. godine, Dusan je u Skoplju krunisan carskom krunom. Drzava je tada podeljena na "Srblje"- formalno data na upravu Dusanovom sinu Urosu, i "Romaniju", kojom je zvanicno upravljao car Dusan. Zbog svojih osvajackih ambicija Dusan je dobio nadimak "Silni". Dusan je nastavio svoja osvajanja, tezeci da osvoji Carigrad. Ne stigavsi da osvoji Carigrad i da postane kapetan hriscanstva protiv turske sile cije su se pretece razmere vec tada nazirale, ali ostavljajuci za sobom Srbiju koja je sa njim dostigla vrhunac u svom razvoju, car Dusan iznenada umire 20. decembra 1355. godine.
Stefan Uros V, sin cara Dusana, krunisan je za kralja 1346. godine, istog dana kada je njegov otac postao srpski car. Sa osamnaest godina Uros je nasledio ogromnu ali nedovoljno povezanu i objedinjenu teritoriju Srpskog Carstva. Vec neposredno posle smrti svog oca, Uros je polako gubio deo po deo teritorije. Na drzavnom saboru u Skoplju, aprila 1357. godine, vlastela je ipak dala podrsku zakonitom Dusanovom nasledniku. Car Uros je 1370. godine dobio savladara, kralja Vukasina, a iste godine je Vukasinov brat Ugljesa preuzeo vlast u Seru. Kao oosledicu nemoci da zadrzi svu vlast, Uros je, za razliku od svog oca, u narodu dobio nadimak "Nejaki". Period savladarstva znacio je i dalje slabljenje srpske drzave, i to u vreme kada Turci postepeno osvajaju istocne delove Balkana. Neslogu srpske vlastele Turci su iskoristili da ugroze Sersku oblast. Braca Mrnjavcevici sami su krenuli sa svojom vojskom da Turke proteraju sa Balkana. Obojica su poginula na Marici, 26. septembra 1371. godine. Car Uros nadziveo je svog savladara jedva dva i po meseca. Umro je pocetkom decembra 1371. godine, kada i drzava Nemanjica prakticno prestaje da postoji.



Dinastija Mrnjavcevic

Vlastelska dinastija Mrnjavcevica pominje se tek sredinom XIV veka. Zivotni put i politicka delatnost brace Mrnjavcevica cvrsto su povezani od samih pocetaka njihovog stupanja u vrh tadasnjih zbivanja, pa sve do maricke bitke, kada su tragicno izgubili zivote. Zna se da su bili uticajni vlastelini za vreme cara Dusana. Ugljesa je oko 1346. godine kratko upravljao u okolini Dubrovnika, kao namesnik Trebinja, dok se Vukasin marta 1350. godine pominje kao zupan Prilepa. Uspon brace Mrnjavcevica bio je vezan za Makedoniju.
Ugljesa Mrnjavcevic je bio ozenjen Jelenom, cerkom kesara Vojihne, sa kojim Ugljesa zagospodari citavim krajem na granici Romanije. Od carice Jelene Jelisavete, u septembru 1365. godine, s despotskom titulom, preuzeo je vlast u Seru, velikoj i vec osamostaljenoj oblasti. U sastavu Serske oblasti nalazilo se i celo poluostrvo Halkidik, sa Svetom Gorom. U svojoj oblasti despot Ugljesa je uspostavio izrazito cvrstu vlast, na osnovu cega njegov brat Vukasin, srpski kralj, pokusava da mu onemoguci pravo savladara.
Vukasina Mrnjavcevica je car Uros uzdigao znacima kraljevskog dostojanstva 1365. godine, one iste kada je despot Ugljesa preuzeo Sresku oblast. Sasvim je moguce da je i Marko, najstariji sin kralja Vukasina, vec tada krunisan za mladog kralja. U svakom slucaju, ovu titulu je dobio jos za zivota kralja Vukasina. Izbor Vukasina Mrnjavcevica za kralja bio je najbolji medju tadasnjim srpskim velikasima. Odbojnost prema Mrnjavcevicima narocito je pojacana cinom proglasenja mladog kralja Marka, cime je ugrozena neprikosnovena svetorodna dinastija Nemanjica, a samim tim inaugurisana nova dinastija- Mrnjavcevica. Buduci da car Uros nije imao dece i da su istorijske okolnosti zahtevale legalnu i koliko- toliko snaznu vlast, abiciozni i dalekovidi potezi Mrnjavcevica nalaze svoje opravdanje i objasnjenje. Iako se Vukasin potpisivao kao kralj Srba i Grka, on je ipak ostao samo oblasni gospodar.
Vukasin je svoju prestonicu premestio i Pristinu, pa je ubrzo doslo do spora izmedju srpske vlastele i Vukasina po pitanju Kosova. Godine 1369. doslo je do sukoba Vukasina sa Nikolom Altamanovicem i Lazarom Hrebljanovicem, iz koga su Mrnjavcevici izasli kao pobednici.
Ucestali napadi Turaka pretili su svim balkanskim drzavama, ali je zemlja despota Ugljese bila najugrozenija. Uz despota Ugljesu nasao se samo njegov brat Vukasin. Vukasin i Ugljesa krenuli su na tursku teritoriju u nameri da proteraju Osmanllije sa Balkana. Do bitke je doslo 26. septembra 1371. godine, na Marici kod Cernomena. Ishod bitke je bio iznenadan i potpuni slom smelog poduhvata serskog despota i srpskog kralja, pogibija i jednog i drugog, dve najjace licnosti na tadasnjem Balkanu i propast njihove vojske.
U novonastaloj situaciji, kada je formalno- pravno kralj Marko ostao jedina krunisana glava, Srbija je ponovo postala kraljevina. Niko nije ni pomisljao da za vrhovnog gospodara prizna ovog naslednika "nesvetorodne dinastije", pa je Mrako morao da prizna vlast turskog sultana. Prostranu teritoriju Mrnjavcevica podelili su medju sobom srpski oblasni gospodari, a samom Marku je ostala stesljena oblast u zapadnoj Makedoniji, sa gradom Prilepom. Poginuo je 17. maja 1395. godine, a njegove zemlje zaposeo je Bajazit, u cijem pohodu je nasao smrt.
Pored Marka, Vukasin je imao sinove Andrejasa, Ivanisa i Dmitra. Andrejas se pominje kao oblasni gospodar u zapadnoj Makedoniji, a poznato je da je kovao i svoj novac. Braca Andrejas i Dmitar napustili su svoj posed u Makedoniji, i presli Ugarima. Dmitar je u periodu od 1404. do 1407. godine bio veliki zupan Zarandski i kraljev kastelan u gradu Vilagosu. Najmanje se zna o Ivanisu. Poznato je samo da je poginuo u bici na Saurskom polju, 1385. godine. Despotica-monahinja Jelena Jefimija, zena despota Ugljese, ostala je zapamcena kao prva srpska knjizevnica. Dala je srpskoj knjizevnosti tri pesnicka dela visokih umetnickih kvaleteta.



Dinastija Lazarevic

Vlastelin i velikas Pribac Hrebljanovic, otac kneza Lazara, bio je znacajna licnost na dvoru kralja Stefana Dusana, obavljao je poverljive poslove logoteta, a zatim sluge i peharnika. Lazar Hrebljanovic rodio se oko 1329. godine u Prilepcu kod Novog Brda, gde se nalazila bastina Hrebljanovica. Kao i njegov otac, Lazar je karijeru zapoceo na dvoru kralja Dusana, kao stavilac. Sa titulom kneza prvi put se pominje tek aprila 1371. godine. Oblast kneza Lazara, tokom sedme decenije XIV veka, prostirala se izmedju Ibra, donjeg toka Zapadne i Juzne Morave. U doba prevlasti Mrnjavcevica, knez Lazar se znatno osamostaljuje, i krajem sedme i pocetkom osme decenije, istupa kao protivnik brace Vukasina i Ugljese. Posle maricke bitke, knez Lazar znatno prosiruje svoje oblasti, te je od Vukasinovih naslednika uzeo Pristinu i Novo Brdo, kao i mnoga obliznja mesta. Pobedom nad zupanom Nikolom, postao je najbogatiji oblasni gospodar. Posle pobede nad Radicem Brankovicem, knez Lazar je poceo da se potpisuje kao "samodrzavni gospodin Srbljem i Podunavijom, Stefan knez Lazar". Kada je knez Lazar dovrsio formiranje svoje drzave, ona je obuhvatala citavo Pomoravlje i Sumadiju, i gradove Novo Brdo, Nis, Krusevac, Branicevo, Golubac, Rudnik i Uzice.
Rat kneza Lazara sa ugarskim kraljem onemogucen je upadom Turaka u knezevu zemlju i bitkom na Kosovu, koja se nije mogla spreciti nikakvim diplomatskim naporima. 15. juna 1389. godine, na dan Svetog mucenika Vida, uz kneza Lazara, na Kosovom polju nasli su se Vuk Brankovic i bosanski vojvoda Vlatko Vukovic. Nakon pocetnih uspeha, srpska vojska je dozivela poraz. U toku bitke ubijen je sultan Murat, a knez Lazar pao je u zarobljenistvo i pogubljen.
Knez Lazar uzivao je veliku pomoc crkve koju je veoma zaduzio. Do priznanja Pecke patrijarsije, 1375. godine, doslo je zahvaljujuci naporima kneza Lazara. Podigao je vise zaduzbina, medju kojima se svakako isticu manastir Ravanica i crkva posvecena Sv. Stefanu, poznata kao Lazarica. Kao ktitor manastira Hilandar, podigao je spoljnu pripratu glavne manastirske crkve. Knez Lazar bio je ozenjen Milicom, cerkom velikog kneza Vratka, praunuka nastarijehg sina Stefana Nemanje, Vukana. Njih dvoje imali su dva sina, Stefana i Vuka, i pet cerki.
Stefan lazarevic rodio se oko 1377. godine. Posle Lazreve pogibije na Kosovu nasledio je titulu kneza, ali je kao turski vazal, sa bratom Vukom, primio obavezu da ucestvuje u pohodima sultana Bajazita. Ucestvovao je u bici kod mesta Rovina, gde su, 17. maja 1395. godine, poginula dva istaknuta sultanova vazala, kralj Marko i Konstantin Dragas. Krajem 1403. godine, despot Stefan ja prihvatio vazalni odnos prema ugarskom kralju Zigmundu. Zauzvrat je dobio Beograd i Macvu, a kasnije velike posede u Ugarskoj i visoko mesto u ugarskoj plemickoj hijerarhiji. Krajem 1408. godine, izbilo je otvoreno neslaganje izmedju Stefana i Vuka. Vuk je ocigledno zeleo da preuzme ili podeli vlast sa bratom. Despot Stefan se povukao u Beograd, prinudjen da otpocne pregovore sa bratom. Vuk je tada dobio juzne delove zemlje i sa Brankovicima priznao vrhovnu vlast sultana Sulejmana. Kada je posle Sulejmanove smrti gospodar Turaka postao Musa, sukobio se sa despotom Stefanom i poceo da pustosi juzne delove srpske drzave. Nakon izmirenja sa Djurdjem Brankovicem, despot Stefan je uspeo da odbije napade i porazi Musinu vojsku. Godine 1426. despot Stefan sazvao je Sabor u Srebrenici kod Stragara, i imenovao Djurdja Brankovica za svog naslednika. Jula 1426. godine umro je, najverovatnije od srcane kapi, kod mesta Glavica. Sahranjen je u svojoj zaduzbini, manastiru Manasiji. Kao ljubitelj umatnosti i knjizevnosti, na svom dvoru je posedovao bogatu biblioteku, a sam je ostavio nekoliko knjizevnih tvorevina visokog umetnickog dometa.



Dinastija Nikolic

Porodica Nikolici, gospodari Popovog polja, bili su potomci humskog kneza Miroslava, brata Stefana Nemanje, a sestrici bosanskog bana Stjepana I Kotromanica. Zupan Nikola, praunuk humskog kneza Miroslava imao je dva sina, Vladislava i Bogisu. Malo je podataka o prvim clanovima ove porodice, poslednji put se pominju 1363. godine, najverovatnije kao vladari humskih oblasti. Sa knezevima Vukosavom, Petrom i Milisom Nikolicem, otpocinje drugo pokoljenje ove porodice. Poznato je da je ime njihove majke bilo Stanislava, ali je neizvesno da li im je otac bio Vladislav ili Bogisa. Buduci da je Vladislav bio stariji, a i iz nekih drugih izvora, moze se pretpostaviti da je on bio otac trojice pomenutih zupana. Uspon brace Nikolica pocinje posle smrti kralj Tvrtka I, 1391. godine. Kao pristalice novog kralja Dabise, njihov ugled vidno raste, i vec u decembru 1392. godine, Dubrovacka Republika prima ih za svoje gradjane. Dolaskom kralja Ostoje na bosanski presto, Nikolici su se, kao pristalice kraljica Jelene, nasli u nezavidnom polozaju, te su bili prisiljeni da traze utociste na dubrovackoj teritoriji. U ratu Bosne i Dubrovnika, kao vlastelin vojvode Sandalja Hranica Kosace, ucestvovao je i Vukosav Nikolic. Poginuo je prilikom jednog okrsaja sa dubrovcanima, a sahranjen je u Stonu, 28. novembra 1403. godine.
Grgur, sin Vukosava Nikolica, prisutan je i istorijskim zbivanjima u Bosni tokom borbi Tvrtka II protiv kralja Ostoje. Od 1414. godine, Nikolici primaju mogoris po ovlascenju kralja Ostoje, sto je neposredan dokaz da su se nalazili medju njegovim pristalicama. Znak vece samostalnosti Nikolica u ovom periodu ogleda se u postavljanju carina. Medjutim, 6. jula 1418. godine, Grgur Nikolic je izdao povelju o ukidanju carina. Do narocitog osamostaljenja Grgura Nikolica doslo je u vreme gradjanskog rata za vlade kralja Stefana Ostojica. Posto se nalazio na strani kralja Stefana Ostojica, direktno je okrenuo ledja svom gospodaru Sandalju Hranicu. Uz pomoc Dubrovnika, strasti su se stisale i Nikolici vise nisu pokusavali da se oslobode vlasti bosanskog vojvode. Posle njegove smrti, Nikolici su ostali verni njegoviom nasledniku, Stefanu Vukcicu Kosaci. Grgur Nikolic umro je u julu 1436. godine.
Sinovi Grgura Nikolica, Vuk i Vukasin, nastavili su zavistan odnos prema Stefanu Vukcicu Kosaci. Vukasin Grgurevic bio je uz njega u pokusajima da se dokopa Zete. Godine 1442. Vukasin je pao u mletacko ropstvo, ali je uz pomoc Dubrovcana pusten na slobodu. Poslednje vesti o Nikolicima su iz 1453. godine, kada su i dalje bili na strani Stefana Vukcica Kosace. Neizvesno je kako su zavrsili, ali je sigurno da su sa svoje oblasti iscezli daleko pre nego sto su Turci zavladali Humskom.



Dinastija Ljubibratic

Najuglednije vlestelinsko pleme u oblasti Trebinja i Konavla u XIV i XV veku bilo je bratstvo Ljubibratica, koje je vremenom izdeljeno na mnoge grane. U vreme rata sa Radoslavom Ljubibraticem, Dubrovcani su uporni u najstojanjima da ovo bratstvo isele iz Bosne, ili bar do zetske granice, a ukoliko to nije moguce, da se iz susetsva isele makar Ljubisici, jedan njihov ogranak. Vremenom, odnosi izmedju Dubrovnika i Ljubibratica se popravljaju. Ljubibratici su se delili na dve osnovne grane: Kudelinovice, kojima su pripadali ogranci Radonjica, Mrdjenovica i Miokusovica, i Bogdancice, sa ograncima Ljubisica i Medvedovica.
Moguce je da je rodonacelnik najstarijih Ljubibratica, Kudelinovica, onaj Kudelin koji se pominje tridesetih godina XIV veka, ali je, svakako, Radonja Kudelinovic bio njihov glavni predstavnik. Radonja se pominje kao vodeca licnost Trebinja, a pred kraj XIV veka pojavljuje se sa titulom vojvode. Kada je na vlast u trebinju dosao Pavle Radenovic, zabelezeni su njegovi sukobi sa Radonjom. Radonja Kudelinovic ostavio je za sobom dva sina: Suminu, koji je bio bez potomstva i Dobruska Radonjica, koga Dubrovcani posebno uvazavaju u vreme pokusaja da se domognu dela Konavla koji je pripadao Pavlovicima. Po smrti, Dobruska je nasledio najstariji sin Paoko Dobruskovic, koji je svoj uticaj zadrzao i u vreme kada je Trebinje preslo pod vlast Kosaca.
Ogranak Mrdjenovica vodi poreklo od Radonjinog brata Mrdje, koji za sobom ostavlja sinove Junka, Ostoju i Rohana, a od ostalih potomaka pominju se samo Ostojini sin Dauco i Rohanov, Ivanis.
Rodonacelnik treceg ogranka Kudelinovica bio je Mrdjin i Radonjin brat Milkus, po kome se njegovi naslednici zovu Milkusovici ili Miokusovici. Od Miokusinih sinova najduze se pominje Pribil Miokusovic koga srecemo do pedesetih godina XIV veka. Sledecu generaciju Miokusovica cine Vukosav Pribilovic i Bogeta i Vukac Djurdjevic. Bogeta Djurdjevic i Vukosav bili su gospodari sela Bijela, a Vukosav je jos 1471. godine bio pominjan kao covek hercega Vlatka. Junko, treci brat Radonje Kudelinovica samo se jednom pominje, a podaci o njegovom potomstvu su nepoznati.
Ljubisa Bogdancic je prvi koji se pominje iz ove porodice, a poznata su i njegova dva mladja brata Rajko i Medved. Radoje Ljubisic, najstariji Ljubisin sin, bio je jedna od najuticajnijih licnosti Trebinja. Radoje je postao zapazen jos za zivota svog oca kada postaje vojvoda, a sa svojim ljudima se pominje jos 1420. godine. Radoje je imao cetiri brata: Radica, Radosava, Ljubenka i Mrdju, ali o njima nije ostalo nekih bitnijih podataka.
Medvedovici, drugi ogranak Bogdancica, dobili su ime po Ljubisinom bratu Medvedu. Pominju se 1459. godine kao jedna od pet vlastelinskih kuca na Trebinju, ali Medved Bogdancic nije imao u prvim decenijama XV veka ni ulogu ni ugled brata Ljubise. Od njegova tri sina, Radoje se pominje 1428. godine, o Dobrosavu sa zna da je 1414. godine imao ljude u Orahovom Dolu, a o Rajku Medvedovicu poslednji pomen potice iz 1436. godine.

---