Tunceli vilâyetinin idaresi hakkında kanun
Aktaran: Özcan YILDIZ
Tunceli vilâyetinin idaresi hakkında kanun
(Resmi Gazete ile neşir ve ilâm : 2/1/1936 - Sayı : 3195)
Kabul Tarihi 25.XII-1935
NO 2S84
İDARİ KISIM
BİRİNCİ MADDE Tunceli vilayetine ordu ile irtibatı
bakı kalmak vo rütbesinin salahiyetini haiz bulunmak üzere korkomutan rütbesinde
bir zat vali ve kumandan seçilir.
Vali ve kumandan usulu veçhile Millî Müdafaa vekaletinin muvafakati alınmak
şartile Dahiliye vekilinin inhası ve İcra Vekilleri Heyetinin
kararüe tayin (Mimır.
3u vali. ve kumandan teşkil edilen Dördüncü umumî müfettişliğin
de umumî müfettişidir.
ÎKÎNCÎ MADDE Vali ve kumandan vilâyet umur ve muamelâtında ve
vilâyet memurları hakkında, vekillerin kanunen haiz oldukları bütün
salâhiyetleri haizdir.
Vali ve kumandan lüzum gördüğü takdirde vilayeti teşkil eden
kaza ve nahiyelerin hudud ve merkezlerini değiştirir ve keyfijTeti
Dahiliye vekâletine bildirir
ÜÇÜNCÜ MADDE Bu vilâyetin kaza kaymakamları ve nahiye müdürleri
usulü dairesinde Millî Müdafaa vekâletinin muvafakati alındıktan
sonra vali ve kumandalım inhası ve Dahiliye vekilinin tasvibi üzerine
kararname ile ve orduya irtibatları baki kalmak şartile muvazzaf
subaylardan dahi tayin olunabilir.
Bunların ve vilâyet kadrosunda iş gören subayların bak ve kıdemleri
mahfuzdur. Buradaki hizmetleri askerî hizmetten sayılır ve maaşları
rütbelerine göre. Millî Müdafaa vekilliği bütçesinden verilir.
DÖRDÜNCÜ MA.DDE Tayini valive kumandana aid memurların ve müstahdemlerin
harcırahları geldikleri yerden memur oldukları mahalle kadar
verilir.
BEŞİNCİ" MADDE Vali ve kumandan vilâyette kullanılan
asker memurlar hakkında inzibatî bakımdan askerî kanunların
kendisine verdiği disiplin salâhiyetini kullanır.
Diğer memurlar hakkında da ihtar vetevbih cezalarından başka
kanunların inzibat komisyonlarına veıvliği maaş katı,
kıdem tenzili salâhiyetlerini de resen kullanır ve bu cezalar
sicile geçer. Sınıf tenzili ve memuriyetten ihraç cezalan inzibat
komisyonu kararile tatbik edilir.
.Hâkimler kanunu hükümleri mahfuzdur. Ancak vali ve kumandan adliye memur
ve katibleri hakkında hâkimler kanunu hükümlerine göre bunların âmirleri
tarafından verilebilecek (-ezaları dahi tatbika salahiyetlidir.
.ALTINCI MADDE l>u vilâyette umumî meclis vazifesini valinin veya
tevkil edeceği zatın riyaseti altında vilayet idare heyeti
azalarile kaza kaymakamlarından miirekkeb bir heyet görür. Daimî encüıneu
işini valinin veya tevkil edeceği zatın riyaseti alımda
defterdar, maarif müdürü, Nafıa başmühendisi veya bunların
vazifelerimi görenlerden mürekkeb bir heyet ^örür. îefarei husnsiyei vilâyet
kanuni;.um diğer hükümleri meridir.
YEDİNCİ MADDE Vali ve kumandan lüzum gördüğü
belediyelerde reislik vazifesini kaymakamlara ve nahiye Diüdlirlerine verebilir.
ADLI KISIM
Birinci fasıl Hazvrhh tahkik ah
SEKİZİNCİ MADDE Hazırlık faîikikatfnda
Cumhuriyet müddeiumumileri şalndîeri celpname i.İP davet öderler.
Davete itaat ntmiyeıılerin kanunî akıbetleri dahi celpnamede gösterilir.
Acele olan mevkuflu islerde Cumhuriyet müddeiumumisi celpname tnhlip
ettirmeksizin mahkemenin kurnlchığıı merkez haricînde
bulunan sahiciler için ihzar müzekkeresi verebilirler. Şu kadar ki bu müzekkere
ile ihzar edilenlere Cumhuriyet ımkldehınnımiliğincc
celpname ile gelen sahiciler hakkındaki muamele tatbik olunur.
DOKUZUNCU MADDE Cumhuriyet müddeiumumileri hazırlık tahkikatında
hâkimlerin haiz oldukları salâhiyetleri kullanırlar
ONUNCU MADDE Hazırlık tahkikatında Cumhuriyet müddeiumumileri,
maznunları ve sahicileri ayrı. ayrı veya toplu olarak
birbirlerile yiizleştirebilirler.
ikinci fasıl Amme hukuku davası
ON BİRİNCİ MADDE Cumhuriyet müddeiumumileri ilk tahkikata
tâbi tutmaya lüzum görmedikleri işleri iddianame ile doğrudan doğruya
mahkemeye verebilirler, ilk tahkikat icrası kanunen mecburî olan suçlarda
dahi müddeiumumiler bu salâhiyeti istimal edebilirler.
ON İKİNCİ MADDE Dava açılması izne bağlı
olan işlerde izin verme salahiyeti vali ve kumandanındır.
Üçüncü fasıl ilk tahkikat .
OX ÜÇÜNCÜ MADDE Hâkimin reddine dair olan dileğin kabul edilmemesine
aid olan kararlar katidir.
§ ON DÖRDÜNCÜ MADDE Hazırlık tahkikatında Cumhuriyet müddeiumumileri
tarafından katil) hüzünle yapılan tahkik işleri ilk tahkikatta
tekrarlanmaz.
ON BEŞİNCİ MADDE İlk tahkikatın açılması
kararı aleyhine itiraz edilemez
ON ALTINCI MADDE 10. nen maddedeki salahiyeti sorgu hakimide haizdir.
. 7 ON YEDİNCİ MADDE Cumhuriyet müddeiumumileri ilk tahkikat
sonunda 1(*dianameleriiîi iki gün içinde yazmağa mecburdurlar.
ON SEKİZİNCİ MADDE İddianame maznuna tebliğ
edilmez.
ON DOKUZUNCU MADDE Aagir cezayi müştekim .surların talıki-fe
mcvkufen .yapılır ve bu mevkufların duruşmadan evvel
tahliyelerine dair kararlar ancak valinin muvafakati ile icra olıuıur.
Bu tahliye "-kararlarının tasc kına karşı itiraz
edilemez.
YÎRMÎNOİ MADDE Eski hale getirme talebinin reddine dair olan karar]
kafidir.
YİRMİ BİRİNCİ MADDE İlk tahkikat sırasında
verilen tevkif kararlara maznun tarafından itiraz edilemez.
Dördüncü fasıl Durusma
YİRMİ İKİNCİ MADDE Suçların tesbitine dair
olan zabıt varakaları:
1 - Hangi senenin hangi ay ve gününde nerede tanzim olunduğunu ve
yazanh
rııı resmî sıfat ve hüviyetlerini
2 - Yaka ve delilleri ve sucu vüeude getiren eşya ve âlet ve sairenin
mahiye
ve miktar ve vasıflarım ve nerede ve ne suretle görülüb zabtedilmiş
oldukların
3 - Maznunun isim ve hüviyet ve sıfat ve mahalli ikameti iîe ifadesini
nrnhte^
olmak lazımdır.
Zabıt varakası tanzim eden memur ile maznun ve hariçten hazır
bulunan-en a iki kinişe tarafndan imza edilir. Bu şartlan tamamen haiz
olan zabıt ' varakalaı sahteliği sabit oluncaya kadar muteberdir.
Maznım zabıt varakasını imzadan çekiııirse
sebebini el yazısı ile varakam altına yazıb imza eder. Tazı
bilmezse çekinme sebebi hazır olanlar tarafından ya zılarak imza
edilir. Sebebsiz istinkâf halinde de keyfiyet bu veçhile tesbit olunur Sebeb
bildirilirse mahkeme o sebeblerinmalıiyetine göre tetkikat yapabilir. Bı
zabıt varakasının sahteliğini iddia eden maznun mahkemeye
sahtelik hakkıııd, kanaat verecek deliller göstermeğe
mecburdur. Maznunun iddiasını haklı göste recek sebebîer karşısında
zabıt varakasını imza etmiş olan sahiciler dinlenir ve ik tıza
eden diğer deliller de toplanır. îşi sürüncemede bırakmak
kasdi ile sahteli! iddiasında bulunanlara yol gösterenlerden 100 liradan aşağı
olmamak üzere a§x para cezası alınır. Bu kimseler avukat veya.
dava vekili iseler haklarında mercilerince ayrıca inzibatî ceza da
tatbik olunur.
YÎRMÎ ÜÇÜNCÜ MADDE 13, 19 ve 21 nci maddeler hükümleri duruşmada
da tatbik olunur.
YÎRMÎ DÖRDÜNCÜ MADDE Gecikmesinde zaruret bulunan haller dışında
mahkeme icab eden tebliğleri yaptırarak iddianamenin verilmesinden
itibaren nihayet beş gün içinde duruşma yapar.
Maznun subut delillerîle birlikte mahkemeye verilirse hemen duruşma yapılarak
hüküm verilir. Mani sebebîer olmadıkça duruşma bir celsede
bitirilir. Cünıhn-riyetınüddeiumuınisi do iddiasını
aynı celsede beyan etmeye mecburdur.
YÎRMÎ BEŞİNCİ MADDE Talik veya tehir müddetleri zaruret
olmadıkça beş günü geçemez.
YİRMİ ALTINCI MADDE Cumhuriyet müddeiumumisinin muvafakatile
Cumhuriyet müddeiumumileri veya sorgu linkimi tarafından zabtedil-iniş
olan ifadelerinin okunmasile iktifa olunabilir.
YİRMİ YEDİNCİ MADDE Delillerin toplanmasında]!
sonra Cumhuriyet müddeiumumisi iddiasını hemen bilîdrir. Duruşjnanııı
nniteaddid celseler sürmüş olması ve evrakın iefkika muhtaç
bulunması gibi sebebleıie iddiasını scrdetmck için
Cumhuriyet miiddeiumumisiue nihayet beş gün müsaadfi edilebilir.
yJ'RMİ SEKİZİNCİ MADDE Maznun ve müdafiine müdafaalarım
hazırla-malan için nihayet iki gün müsaade olunabilir. Hüküm, duruşmanın
hitamından itibaren nihayet üç gün içinde bildirilir.
YİRMİ DOKUZUNCU MADDE llbaylık içindeki ecza
maljkemelerinde verilen Jjükümlcr tensize tâbi ohnayıb katidir.
OT UZ UXCU MADDE Menkul ayın davaları ve icar müddeti biten
mecurun tahliyesi davaları ve üç yüz lirayı geçmeyen alacak
davaları üzerine verilen hükümler katı olub temyize tâbi değildir.
Beşinci fasıl Türlü hükümler
OTUZ BİRİNCİ MADDE Vali ve kumandan emniyet ve asayiş
noktasından lüzumlu görürse vilâyet, halkından olan ferdleri ve
aileleri vilâyet içinde bir yerden diğer yere nakletmeğe ve bu
gibilerin vilâyet içinde oturmalarını menetmeğe
salahiyetlidir.
OTUZ İKİNCİ MADDE Vali ve kumandan herhangi bir şahıs
hakkındaki takibatın tehirine ve cezaların teciline
salahiyetlidir.
Bu tehir veya tecil müruru zamanın islemesine mâni olmaz.
OTUZ ÜÇÜNCÜ MADDE İdam hükümlerinin vali ve kumandan tarafından
tecile lüzum görülmediği takdirde infazı emrolunur.
OTUZ DÖRDÜNCÜ MADDE - 7unceli vilâyeti içinde oturanlardan biri tarafından
Elâziz, Malatya, Sivas. Erzincan, Erzurum, üüniüşane, Bingöl vilâyetlerine
geçerek buralarda Türk ceza kanununun ikinci kitabının bilinci babının,
ikinci ve yedinci babının birinciye 455 nci madde hariç kalmak üze3*e
9 neu babının birinci ve onuncu babının ikinci fasıllarında
yazılı suçları işleyenler, bunların ortak ve
yatakları ve }yukarıda isimleri geçen komşu vilayetlerde işlenmiş
olub Tunceli vilâyeti içinde işlenen suçlarla irtibatı olan suçlar
Tunceli vi la e t indeki salahiyetli makam ve mahkemelerce bu kanundaki usule göre
takib ve Muhakeme olunur.
OTUZ BEŞÎNCÎ MADDE Bu kanunun hükümleri makabline şamildir.
An-tak bu kamın meriyete girdiği tarihe kadar Temyiz hakkım
kullanmış olanların evrakı Temyiz mahkemesince tetkik olunur.
OTUZ ALTINCI MADDE Tunceli vilayeti merkezinde bir ağır ceza
mahkemesi ile a.süye mahkemeleri ve kazalarda birer asliye .mahkemesi kurulur.
OT ÜZ YEDİNCİ MADDE Bu kanun neşri tarihinden 1 kanunusani
1940 tarihine kadar ineri olacaktır.
OTUZ SEKÎZÎXC_Î MADDE Bu kanun hükümlerini îcra Vekilleri Heyeti
yerine getirir*
31 kânunuevvel 1935
Cumhuriyet Reisliğine yazılan tezkerenin tarih ve numarası :
26 -XII-1935 ve 1/BOd
Bu kanunun v.eşir ve ilânının Başvekilliğe bildi
rildiğine dair Cumhur Reisliğinden gelen tezkere
nin tarik ve numarası 31-XII-1935 ve 4/1353
Bu kanunun müzakerelerini gösteren zabıtların Cild Sayıfa
cüd ve sayıfa numaralan : 6 12
7 136.169,171,175 ÜB1