ธรรมะเพื่อชีวิต ภูริทตฺตธมฺโมวาท ธรรมะจากพระอาจารย์มั่น ต้นหาย กำไรสูญ ต้นหาย กำไรสูญ เปรียบเสมือนคนเราบางคนที่ ตั้งอกตั้งใจ ทำการทำงาน จะประกอบการค้าขาย หรือทำกิจการงานอะไรก็ดี ตั้งแต่เยาว์วัยจนกระทั่ง เป็นหนุ่มเป็นสาวและแก่เฒ่าชราในที่สุด และถึงพร้อม ด้วยความร่ำรวยสมบูรณ์พูนสุข สร้างบ้านสร้างเรือน สร้างหลักฐานได้อย่างมั่นคง ตลอดจนสร้างเกียรติยศ สร้างชื่อเสียง จนได้ลาภ ได้ยศ ได้สรรเสริญ ประสบ ความสำเร็จในชีวิตทางโลก ทุกสิ่งทุกอย่าง แต่คนบางคนที่กล่าวถึงเหล่านี้ เมื่อถึงกาลเวลาอันสมควร ซึ่งที่จริงก็เป็นการเพียงพอแล้ว สำหรับทรัพย์ สมบัติในทางโลกที่ ได้สร้างสมมามากแล้ว ก็ควรจะหยุดเพื่อรีบสร้างสมสิ่งที่เป็น "อริยะทรัพย์" ในบันท้ายของชีวิต ให้มากที่สุดเท่าที่จะกระทำได้บ้าง แต่เขาเหล่านั้นก็หาได้มีความหยุด ความยั้ง ความละ ความปล่อย ความวาง ในทรัพย์สมบัติ ที่หามาได้เหล่านั้นไม่ มุ่งหน้าที่จะคิดอ่านประกอบกิจการงานให้มีความเจริญก้าวหน้ายิ่ง ๆ ขึ้นไปเรื่อย ๆ โดยไม่คำนึงถึงว่า สักวันหนึ่งไม่ช้าก็เร็ว "ความตาย" ก็จะต้องมาถึงเข้าอย่างแน่นอน ในที่สุดร่างกายของเขาก็ถึงซึ่งคามแตกดับจริง ๆ และย่อยยับ สูญหายไป ละทิ้งทุกสิ่งทุกอย่าง ที่ตนหามาได้ไว้ในโลกนี้ให้กับคนอื่นทั้งหมด ไม่สามารถที่จะนำเอาทรัพย์สมบัติเหล่านั้นติดตามตนไปด้วยได้แม้แต่นิดเดียว โดยที่ตนเองมิได้ประกอบคุณงามความดีในทางสร้างสมในสิ่งที่เป็นอริยทรัพย์ให้มากเท่าที่ควรเลย ซึ่งตนเองก็มีโอกาส และโชคดีอย่างที่สุดแล้วแต่ก็มิได้กระทำลงไป จึงเป็นสิ่งที่น่าเสียดายที่สุดในชีวิตของเขา จึงเปรียบเสมือน "ต้นหาย กำไรสูญ" "ต้น" ก็คือร่างกายและทรัพย์สมบัติที่หามาได้ทั้งหมด "กำไร" ก็คือบุญกุศลหรือสิ่งที่เป็นอริยทรัพย์ แทนที่จะได้ก็ไม่ได้ และถ้าใช้ทรัพย์สมบัติเหล่านั้น ไปในทางที่ไม่ดี ผิดศีลผิดธรรมอีกด้วยแล้ว หรือยึดในทรัพย์สมบัติที่หามาได้นั้นมากเกินไป ก็ยิ่งจะขาดทุนเพิ่มขึ้นเป็นทวีคูณ ต้นหาหาย กำไรก็สูญ ชีวิตนี้ก็ขาดทุน หมายเหตุ เนื้อหาดังกล่าวเป็นธรรมโอวาทจากพระอาจารย์มั่น ท่านที่สนใจสามารถคัดลอกไปเผยแพร่ได้ การให้ธรรมะชนะการให้ทั้งปวง