TEKSTILNA RADINOST U DREŽNICI

PROIZVODI

Od tekstilnih predmeta pokućstva sve do II svjetskog rata najosnovniji proizvodi u Drežnici kao i na širem dinarskom području, bili su prekrivači zvani »gunji«. Pred II svjetski rat pojedine žene u selima Donje Drežnice pod uticajem grada proširuju inventar tekstilnog pokućstva. Kasnije su se uz »gunje«, »stroške«, »rute« i »struke« tkali i jastuci, ćilimi »ćenari«, »polućenari«, »serdžade« i dr., a svrha im je da ukrase pod, zid ili krevete.
»Gunji« - prekrivači, tkani su od vune ili od kostreti pomiješane sa vunom u dva nita. Sastoje se od dvije ili četiri pole.
»Strošci« - slamarice, tkani od vune ili od vune i kostreti. Ukrašeni su pretkivanjem svijetle i tamne smeđe potke u vidu četverougaonih motiva.
»Rute« - prostiraći za pod ili za oblaganje zida iznad sećije, izrađuju se od raznih sirovina: vune, vune i kostreti, pamuka i »krpe«, ali uvijek u tehnici dvonitnog tkanja. Od najjednostavnijih »ruta« koje su ukrašavane u tkanju u vidu »pasova« (pruga) do »izgrađenih ruta« sa »tilsumima« prije nekoliko godina počele su se tkati i »rute« u kombinaciji crvene i crne boje u kvadratnoj šari.
Jastuci - se izrađuju od vune sa cvjetnim motivima zvanim »boket« u dva nita na horizontalnom ili vertikalnom »stanu«.
»Struke« - prekrivači i zastirači od vune, rađeni su tehnikom »klečanja», u kombinaciji više boja ukomponovanih u vidu širih ili užih horizontalnih pruga »kanica«, koje su ukrašene geometrijskim motivima.
»Ćenari« i »polućenari« - su ukrasni čilimi za zid ili krevet, koji su izrađeni od vune i pamuka. Obično su ukrašeni motivima kola izvedenim u više varijanti. Istovremeno sa intenzivnim širenjem proizvodnje ove vrste ćilima u Drežnici je raširena i proizvodnja velikih i malih serdžada, rađenih u tehnici »uzlanja«. Ove prostirke u tekstilnom pokućstvu služe za prekrivanje stolica, sanduka za brašno, klupa za sjedenje, poda, pored kreveta, odnosno zida. Ornamenti za ukrašavanje ovih ćilima uglavnom su izrađeni po ugledu na predmete koji se koriste u svakodnevnom životu (vaze sa cvijećem) ili su ti ornamenti u vidu stilizovanih biljnih i životinjskih predstava, npr. motiv »akrapa«, ili je u »polju« data predstava niše, a na »okolici« motiv koji podsjeća na stepenice itd. Izrada i upotreba velikih ćilima u Drežnici započeta je tek oko 1972. godine. Ćilimi sa motivima »kola« ili »lala« služe za prekrivanje poda i za ukrašavanje zidova.
Tkanjem na horizontalnom stanu od vune ili od vune i kostreti su izrađivane i različite torbe: »uprtnjače«, koje služe za nošenje hrane i pletiva, »žake«, u koje se sakuplja lišće i razni plodovi, a nose se na leđima, i »žake« koje imaju istu svrhu, ali su manjih dimenzija i nose se oko pojasa. Tkaju ih u dva nita. Dok je bila u upotrebi tradicionalna nošnja, izrađivani su muški »pasovi« na horizontalnom stanu pomoću »malog brda«, »u četiri nita«. »U dva nita« tkane su pregače, dječiji povoji i pelene, čobanske kabanice »kokulji«, muške »šarvale« itd. Takođe, i za konjsku opremu su tkani određeni predmeti na »stanu«, na primjer, prekrivač za sedlo zvan »stelja«.

I Home I Uvod I Proces I Tehnika I Proizvodi I Završna faza I

Copyright © Drežnjak; jesen 2001. godine