ชื่อพื้นเมือง ยมฝักดาบ (ภาคเหนือ) เล้ย (กระเหรี่ยง กาญจนบุรี) สะเดาดง (กาญจนบุรี) สีเสียดหอม (พิษณุโลก) สีเสียดอ้ม (ไทย)

ชื่อวิทยาศาสตร์ Toona Ciliata M.Roem [Cedrela toona Roxb.]

ชื่อการค้า Mouimein Cear, Cigar-Box, Toona, Indian Mahogany

 

ลักษณะทั่วไป

เป็นไม้ยืนต้นขนาดใหญ่ สูงประมาณ 20 เมตรขึ้นไป โตเร็ว ลำต้นเปลาตรง สูงชะลูด เรือนยอดเป็นพุ่มกลมทึบ เปลือกหนา สีเทาปนดำ แตกเป็นร่องลึก ตามความยาวของ ลำต้นมีรูระบายอากาศทั่วไป ไม่มีกิ่งก้านรอบลำต้น นอกจากบริเวณเรือนยอด ใบ เป็นใบประกอบช่อยาว ใบย่อยรูปมนแกมรูปไข่ หรือรูปดาบออกตรงข้ามหรือเยื้องกันเล็กน้อย ยอดใบเรียวแหลม

ดอก มีขนาดเล็ก สีขาวหรือเหลืองอ่อน ออกรวมกันเป็นช่อยาว ๆ ตามง่ามใบ ตอนปลาย ๆ กิ่ง

ผล มีขนาดเล็ก กลมรี ๆ อุ้มน้ำ ผลแก่สีเหลือง เมื่อแก่จัดจะแตกและติดเมล็ด ที่มีปีกให้หลุดปลิวไปตามลมได้ไกล ๆ

การกระจายพันธุ์ตามธรรมชาติ

มีการกระจายพันธุ์อยู่ในป่าดงดิบและป่าเบญจพรรณชื้นทั่วไป โดยเฉพาะ ตอนเหนือของประเทศไทย มักจะพบแถบริมแม่น้ำ ลำธาร หุบเขาที่มีความชื้นสูง

การเก็บเมล็ด

ควรเก็บระหว่างเดือนมีนาคม-เมษายน (ทั่วไป) ในบางพื้นที่ผลจะแก่เร็วกว่านี้ เช่น ที่ลุ่มน้ำแม่ตะละ จ.เชียงใหม่ จะเก็บผลได้ในเดือนมกราคม-มีนาคม ควรเก็บผลตอนมีสีเขียวอมน้ำตาล ก่อนที่เมล็ดจะหลุดปลิวไปก่อน ตัดช่อผลนำมาผึ่งแห้งใต้ร่ม เมื่อนำเมล็ดมาเพาะจะงอกได้ในเวลา 7-10 วัน ในขณะที่เมล็ดที่ได้จากการตากกลางแดดจะงอกได้ในเวลา 30-45 วัน เมล็ด 1 กก. จะมีจำนวนประมาณ 350,000 เมล็ด ควรเพาะเมล็ดทันทีหลังจากเก็บได้ จะมีอัตราการงอกเฉลี่ยประมาณ 85% ถ้าเก็บไว้ในภาชนะที่ปิดสนิท ที่อุณหภูมิต่ำกว่า 15 องศาเซลเซียส จะเก็บไว้ได้นานประมาณ 6 เดือน เมล็ดที่เก็บไว้ในสภาพนี้อายุ 1 ปี จะงอกได้เพียงประมาณ 20% เท่านั้น