เข็มที่ใช้ในการฝังเข็มมีหลายชนิด เช่น เข็มกลมเล็ก, เข็มศีรษะ, เข็มหู, เข็มดอกเหมย, เข็มชา และเข็มยาว เป็นต้น ซึ่งแต่ละชนิดก็มีวิธีการใช้ที่แตกต่างกันออกไป ในที่นี้จะกล่าวถึงเฉพาะเข็มกลมเล็ม (fine needle) ซึ่งนิยมใชกันบ่อยและแพร่หลายที่สุด

เข็มประกอบด้วยส่วนต่าง ๆ ดังนี้ คือ ตัวเข็ม (Body) ที่นิยมทำด้วยลวดสเต็นเลส มีส่วนที่แหลมตรงปลายเรียกว่า ปลายเข็ม (Tip) อีกปลายหนึ่งจะพันด้วยลวดทองแดงหรือลวดอลูมิเนียมเป็นเกลียว เรียวว่า ด้ามเข็ม (Handle) ซึ่งเป็นส่วนที่ใช้นิ้วมือจับถือ ตรงปลายสุดของเข็มจะมีลักษณะม้วนขดเป็นวง เพื่อมิให้แทงถูกนิ้วมือในขณะใช้ เรียกว่า หางเข็ม (Tail) ส่วนของเข็มที่ติดต่อระหว่างด้ามเข็มและตัวเข็มนั้น เรียกว่า โคนเข็ม (Root)

            ขนาดของเข็มกำหนดจากความยาวหรือจากเส้นผ่าศูนย์กลางของส่วนตัวเข็ม ความยาวของเข็มนิยมวัดเป็นชุ่น (หรือหุน ซึ่งเป็นหน่วยวัดความยาว เท่ากับหนึ่งนิ้วจีน = 25 มม.) ส่วนเส้นผ่าศูนย์กลางของตัวเข็มนิยมบอกเป็นเบอร์ ซึ่งเทียบเป็นหน่วยเมตริกได้ตามตารางข้างล่างนี้

ขนาดความยาวของตัวเข็ม

ชุ่น	0.5	1	1.5	2	2.5	3	3.5	4	4.5	5
มม.	15	25	40	50	65	75	90	100	115	125

เส้นผ่าศูนย์กลางของตัวเข็ม

เบอร์	26	27	28	29	30	31	32	33	34
มม.	0.45	0.42	0.38	0.34	0.32	0.30	0.28	0.26	0.23

การเลือกใช้ขนาดเข็มนั้น พิจารณาว่า ถ้าเป็นผู้ป่วยที่มีรูปร่าง ผอม, เล็ก, หรือเป็นเด็ก จุดแทงเข็มอยู่ตื้น มีอวัยวะหรือเนื้อเยื่อที่บอบบางมาก ต้องการการกระตุ้นไม่แรงนัก ก็ควรใช้เข็มที่มีขนาดเล็ก, สั้น ในทางตรงกันข้าม ถ้าเป็นผู้ใหณ่ มีรูปร่างอ้วน, จุดแทงเข็มอยู่ลึก, ไม่มีอวัยวะบอบบาง, ต้องการการกระตุ้นแรง ควรใช้เข็มที่มีขนาดใหญ่ ยาวเป็นต้น โดยทั่วไปแล้ว อาจพิจารณาประกอบจากหลักเกณฑ์ดังต่อไปนี้ คือ

บริเวณศีรษะ, ใบหน้า ใช้เข็ม 0.5 ชุ่น บริเวณลำตัว, แขน, ขา ใช้เข็มขนาด 1.5 ถึง 3.0 ชุ่น บริเวณก้น, สะโพก, สันหลัง, ต้นขา ใช้เข็มขนาด 3.0 ถึง 4.0 ชุ่น ส่วนขนาดเบอร์นั้น โดยทั่วไปนิยมใช้เบอร์ 30 ในบริเวณเบ้าตาให้ใช้เบอร์ 32 และถ้าหากต้องการกระตุ้นแรง ๆ ให้ใช้เบอร์ 26 หรือ 28 อย่างไรก็ตามพึงระลึกไว้ว่า ต้องพิจารณารูปร่างผู้ป่วย, ตำแหน่งที่จะแทง ดังกล่าวไว้ข้างต้นเป็นหลักพิจารณาสำคัญเสมอ

Go to Top

                    ขั้นแรกให้ใช้กระดาษเนื้อนุ่ม เช่น กระดาษทิชชู ตัดเป็นแผ่นขนาด 8x5 ซม.² เรียงซ้อนกันหนา 2 ซม. แล้วใช้ด้ายผูกมัดให้มีลักษณะเป็นหมอน หรือใช้ผ้าฝ้ายห่อก้อนสำลีที่อัดแน่นเป็นลูกกลม เส้นผ่าศูนย์กลาง 6 ซม. แล้วฝึกหัดแทงเข็มลงไปในหมอนกระดาษ หรือก้อนสำลีนี้ ให้ฝึกแทง, ถอนขึ้น, หมุนปั่น, ดึงขึ้นดันลง (ตามวิธีที่จะกล่าวต่อไปในเรื่องเทคนิคการฝังเข็ม) ควรจะเริ่มฝึกด้วยเข็มสั้นก่อน แล้วจึงเปลี่ยนไปฝึกด้วยเข็มยาว ดังรูป

            หลังจากการฝึกขั้นแรกแล้ว ขั้นต่อไป จำเป็นอย่างยิ่ง ที่จะต้องฝึกแทงกับร่างกายของตนเอง เพราะการฝึกแทงกับกระดาษหรือสำลี ย่อมไม่เหมือนการแทงกับผิวหนังหรือเนื้อคนเราจริง ๆ ซึ่งจะเป็นการเรียนรู้ว่า จะปักเข็มอย่างไรจึงจะทำให้ไม่รู้สึกเจ็บ และที่สำคัญ คือจะได้รู้ว่า ถ้าหาดแทงถูกจุดแล้ว จะมีความรู้สึกว่า “ได้ลมปราณ” นั้นเป็นอย่างไร (ดูรายละเอียดในเทคนิคการฝังเข็ม) ตำแหน่งที่ควรฝึกแทง คือ จุดบนต้นขาของตัวเอง เพราะเป็นบริเวณ ที่จะสามารถฝึกแทงได้สะดวกและไม่มีอันตรายแต่อย่างไร
Go to Top

การตระเตรียมก่อนการฝังเข็ม

1. อุปกรณ์ที่ใช้ในการฝังเข็ม
1. เข็มแทง
2. ไม้พันสำลีปราศจากเชื้อ ชุบโพวิดีน
3. กระปุกใส่ก้อนสำลีปราศจากเชื้อชุป 70 % แอลกอฮอล์ และสำลีแห้ง
4. แหนบคีบ (Forceps) สำหรับคีบเข็มหรือก้อนสำลี
2. การเตรียมเข็ม
   2.1 เมื่อเลือกขนาดและจำนวนเข็มที่ต้องการใช้มาเรียบร้อยแล้ว ให้ตรวจสอบสภาพเข็มทุกเล่มว่ามีสภาพชำรุดหรือไม่ ดังนี้
   • เข็มที่มีปลายแหลมคม จะสามารถแทงทะลุผ่านผ้าฝ้ายที่ขึงให้ตึงได้โดยง่าย จนแทบจะไม่มีความรู้สึกต้านเลย
   • ใช้สำลีแห้งรูดตัวเข็มจากโคนเข็มออกไปทางปลายเข็มช้า ๆ ถ้าหากปลายเข็มงอเป็นตะขอ จะเกี่ยวขนสำลีติดค้างอยู่ให้เห็น ซึ้งต้องเปลี่ยนใช้เข็มเล่มใหม่
   • ตัวเข็มจะต้องตรง ไม่โค้งงอหรือหยักงอ
   • เข็มจะต้องไม่มีสนิมจับ โดยเฉพาะอย่างยิ่งต้องตรวจบริเวณโคนเข็มให้ละเอียด เพราะเป็นตำแหน่งที่มักจะมีคราบสนิมเกาะอยู่ และทำให้เข็มหักง่ายที่สุด
   2.2 นำเข็มที่ตรวจสภาพเรียบร้อยแล้ว ไปทำให้ปราศจากเชื้อโดยการอบไอน้ำ (Autoclave) รอให้เข็มเย็นลงจึงนำเอาไปแทงได้
   Go to Top

                3. ท่าของผู้ป่วยในขณะฝังเข็ม
                    การเลือกจัดท่าผู้ป่วยนั้น ให้พิจารณาว่า จุดที่จะแทงอยู่ส่วนไหนของร่างกาย และควรเป็นท่าที่ทำให้กล้ามเนื้อของผู้ป่วยผ่อนคลายมากที่สุด แพทย์สามารถฝังเข็มได้ถนัด และในระหว่างที่แทงเข็มอยู่ ผู้ป่วยจะต้องไม่เคลื่อนไหวส่วนที่ถูกแทง เพราะจะทำให้เข็มหักหรืองอได้

1. วิธีฝังเข็ม

เนื่องจากในชั้นผิวหนังมีปลายประสาทรับรู้ความเจ็บปวดอยู่มาก การฝังเข็มควรจะฝังให้ผ่านชั้นผิวหนังลงไปด้วยความรวดเร็วเสียก่อน จากนั้นจึงค่อยฝังเข็มให้ลึกลงไปตามทิศทางที่ต้องการ

วิธีการฝังเข็มที่นิยมมีอยู่ 4 วิธี คือ

1. วิธีกดผิวหนังปักเข็ม

ใช้นิ้วหัวแม่มือซ้ายกดบริเวณผิวหนังบริเวณข้าง ๆ จุดที่จะแทงให้ตึง ใช้นิ้วหัวแม่มือและนิ้วชี้ขวาจับด้ามเข็มบริเวณใกล้ ๆ กับโคนเข็ม แล้วปักเข็มแทงลงไปยังจุดให้รวดเร็ว เพื่อช่วยให้แทงเข็มได้แม่นยำ อาจใช้นิ้วกลาง, นิ้วนาง และนิ้วก้อยข้างขวา วางแตะบนผิวหนังบริเวณใกล้เคียง พยุงให้มือจับเข็มได้มั่นคงมากขึ้น วิธีนี้ใช้สำหรับการปักเข็มที่มีขนาดสั้น

2. วิธีพยุงปักเข็ม

ใช้นิ้วหัวแม่มือและนิ้วชี้ขวาจับด้ามเข็ม ส่วนนิ้วหัวแม่มือและนิ้วชี้ข้างซ้ายจับสำลีชุบ 70 % แอลกอฮอล์ มาหุ้มจับที่ปลายเข็มโดยไม่ให้นิ้วมือแตะถูกตัวเข็ม เพื่อป้องกันการติดเชื้อ จ่อปลายเข็มให้ตรงตำแหน่งจุด จากนั้นออกแรงที่ข้อมือขวาปักเข็มลงไป โดยอาศัยนิ้วหัวแม่มือ และนิ้วชี้ซ้ายที่จับก้อนสำลีอยู่นั้นจับพยุงปลายเข็มเอาไว้ ในขณะเดียวกัน นิ้วมือซ้ายทั้งสองกดตึงผิวหนังเอาไว้ด้วย ทำใหเข็มสามารถผ่านผนังไปได้โดยสะดวก วิธีนี้ใช้สำหรับการปักเข็มที่มีขนาดยาว

3. วิธีบีบผิวหนังปักเข็ม

ใช้นิ้วหัวแม่มือและนิ้วชี้ซ้ายวางบนผิวหนังบริเวณที่จะแทงให้ห่างกันเล็กน้อย แล้วบีบผิวหนังระหว่างนิ้วทั้งสองให้นูนขึ้นมาเล็กน้อย จากนั้นใช้นิ้วหัวแม่มือและนิ้วชี้ขวาจับที่โคนเข็ม ปักเข็มลงไป วิธีนี้ใช้สำหรับการปักบริเวณใบหน้า ซึ่งมีผิวหนังบาง ต้องปักตื้น ๆ

4. วิธีใช้หลอดกลวงเป็นตัวนำเข็ม

        ใช้นิ้วหัวแม่มือและนิ้วชี้ขวาจับที่ด้ามเข็ม  จากนั้นใช้นิ้วหัวแม่มือและนิ้วชี้ซ้าย จับที่หลอดกลวง ใส่เข็มเข้าไปในหลอดกลวง ไม่ให้ปลายเข็มเลยปลายหลอด วางปลายหลอดที่จุดฝังเข็ม ใช้นิ้วหัวแม่มือและนิ้วชี้ขวาที่จับที่ด้ามเข็มปักลงไปในชั้นผิวหนัง วิธีนี้สามารถลดการสัมผัสเข็มของผู้ทำการปักเข็ม และการงอของเข็มลดลง
Go to Top 

2. ทิศทางและความลึกของเข็ม

ทิศทางของการแทงเข็ม มีอยู่ 3 แบบ คือ


1. แทงตรง แทงโดยให้เข็มอยู่ในแนวตั้งฉากกับผิวหนัง มักใช้แทงในบริเวณร่างกายที่มีเนื้อเยื่อใต้ผิวหนัง และชั้นกล้ามเนื้อหนา และเป็นจุดที่ต้องการแทงลึก เช่น บริเวณบั้นเอว, แขน, ขา, สะโพก
2. แทงเฉียง แทงโดยให้เข็มทำมุมกับผิวหนังประมาณ 30^๐ – 60^๐ มักใช้แทงในบริเวณร่างกายที่มีเนื้อเยื่อใต้ผิวหนังและกล้ามเนื้อไม่หนามากนัก หรือเป็นบริเวณที่มีอวัยวะภายในสำคัญอยู่ ซึ่งจะแทงลึกไม่ได้ เช่น บริเวณทรวงอก หรือหลัง
3. แทงราบ แทงโดยให้เข็มทำมุมกับผิวหนังประมาณ 10^๐– 20^๐ ใช้แทงกับบริเวณที่มีผิวหนังบางมาก ๆ เช่น ใบหน้า ตัวเข็มจะอยู่ตื้นเพียงชั้นใต้ผิวหนังเท่านั้น วิธีการนี้ต้องอาศัยการปักเข็มแบบบีบผิวหนังหรือการปักเข็มแบบใช้หลอดกลวง จึงจะสามารถแทงได้สะดวก และไม่รู้สึกเจ็บ

เกี่ยวกับความลึกของเข็มที่แทง ให้พิจารณาจากหลักเกณฑ์ 4 ข้อ ดังต่อไปนี้ประกอบกันคือ

ก. ให้แทงลึกตามความลึกที่ได้กำหนดเอาไว้ โดยประมาณของแต่ละจุด ซึ่งจะดูรายละเอียดได้จากบทต่อไป เรื่องจุดฝังเข็ม

ข. โดยทั่วไปแล้ว ถ้าเป็นบริเวณแขน ขา สะโพก บั้นเอว มักจะแทงลึก ส่วนบริเวณศีรษะ, ใบหน้า, ลำคอ, ทรวงอก, ท้อง และแผ่นหลัง มักจะแทงตื้น

ค. ถ้าเป็นเด็ก, คนรูปร่างผอม ก็ให้แทงตื้นกว่าผู้ใหญ่ หรือคนรูปร่างอ้วน

ง. แทงให้ลึกพอที่จะเกิดความรู้สึก “ได้ลมปราณ” (ดูรายละเอียดในหัวข้อถัดไป) หลักเกณฑ์ข้อนี้เป็นสิ่งที่สำคัญที่สุด เพราะว่า ผลของการรักษาจะดีหรือไม่ขึ้นอยู่กับว่า แทง “ได้ลมปราณ” หรือไม่ ถ้าแทงลึกไม่พอ ก็จะไม่ถึงตำแหน่งที่จะ “ได้ลมปราณ” อย่างไรก็ตาม ต้องพิจารณาหลักเกณฑ์ข้อ ก. ข. ค. ข้างต้นด้วย เช่น จุดจู๋ซานหลี่ กำหนดให้แทงลึกประมาณ 1-2 ชุ่น หากแทงลึกลงไป 3 ชุ่นแล้ว ไม่เกิดความรู้สึกได้ลมปราณ แสดงว่าอาจแทงไม่ตรงตำแหน่ง ถ้าหากเป็นเด็ก หรือคนรูปร่างผอม แทงลึกเพียงแค่ 0.5-1 ชุ่น ก็เกิดความรู้สึก “ได้ลมปราณ” แล้ว ในกรณีเช่นนี้เราก็ควรจะหยุดแค่นี้ มิใช่ว่าต้องแทงให้ลึกจนถึง 2 ชุ่น เสมอไป

3. ปรากฎการณ์ “การได้ลมปราณ” (PSC phenomenon – Propagated Sensation along the Channel phenomenon)

                    ทฤษฎีแพทย์จีนเห็นว่า ภายในร่างกายคนเรามี “พลังลมปราณ” วิ่งไหลเวียนไปตามเส้นลมปราณ เมื่อฝังเข็ม “ถูกจุด” ก็จะเกิดปรากฎการณ์ “การได้ลมปราณ” เกิดขึ้น ปรากฎการณ์แสดงให้ทราบ 2 แบบ คือ

1. ตัวผู้ถูกฝังเอง จะรู้สึกเสียวหรือชา หรือรู้สึกหนัก ๆ หรือรู้สึกเหมือนถูกไฟฟ้าช๊อต หรือรู้สึกร้อน ตรงบริเวณที่ถูกแทง ความรู้สึกต่าง ๆ เหล่านี้ อาจจะเป็นความรู้สึกเฉพาะที่บริเวณนั้น หรือกระจายไปตามแนวเส้นปราณนั้น ๆ ก็ได้
2. ตัวผู้ฝังเอง จะรู้สึกว่า เหมือนมีแรงบางอย่างอยู่ใต้ผิวหนังดูดเข็มเอาไว้ เมื่อขยับจะรู้สึกหนืด ๆ ในทางตรงกันข้าม ถ้าฝังเข็มไม่ถูกจุด ผู้ฝังจะรูสึกว่า เหมือนฝังเข็มลงไปในที่ว่างเปล่า รู้สึกโล่ง ๆ ไม่มีความรู้สึกว่ามีแรงต้านต่อเข็มเลย

            โดยทั่วไปแล้ว ถ้าหากแทงเข็ม “ถูกจุด” หรือ “ได้ลมปราณ” ผลการรักษาจะค่อนข้างดี แต่ถ้าแทงไม่ได้ลมปราณ ผลการรักษาก็จะไม่ดี

            เนื่องจากปรากฎการณนี้ แสดงออกด้วยความรู้สึกของผู้ถูกฝังเข็มและผู้ฝังเข็ม การที่จะเรียนรู้ปรากฎการณ์นี้ดี จึงอยากจะขอย้ำว่า การฝึกหัดฝังเข็มลงในร่างกายของ ตัวเองก่อน ดังที่กล่าวมาแล้วเกี่ยวกับการฝึกหัดฝังเข็ม จึงเป็นสิ่งจำเป็นอย่างยิ่ง

ข้อน่าสังเกตมีอยู่ว่า ในการฝังเข็มรักษาผู้ป่วยที่เป็นโรคเรื้อรังนั้น การฝังเข็มครั้งแรก ๆ ผู้ป่วยอาจจะไม่รู้สึก “ได้ลมปราณ” ชัดเจนมากนัก แต่เมื่อแทงไปหลาย ๆ ครั้งตามแผนการรักษา ผู้ป่วยจะค่อย ๆ เกิดความรู้สึก “ได้ลมปราณ” ชัดเจนมากขึ้น พร้อม ๆ ไปกับอาการของโรคจะค่อย ๆ ดีขึ้นตามไปด้วย ปรากฎการณ์เช่นนี้อธิบายได้ว่า การเจ็บป่วยนั้นมีพยาธิสภาพอย่างหนึ่ง คือ มีการคั่งค้างของพลังลมปราณอยู่ ดังนั้นความรู้สึกในตอนแรกความรู้สึก “ได้ลมปราณ” จึงยังไม่ดี เมื่อฝังกระตุ้นให้การไหลเวียนของพลังลมปราณดีขึ้น ความรู้สึกของการได้ลมปราณจึงชัดเจนขึ้นพร้อมไปกับอาการของโรคก็ค่อย ๆ หายไปด้วย
Go to Top

4. วิธีการกระตุ้นเข็ม

เมื่อปักเข็มลงไปที่จุดแล้ว มักจะไม่รู้สึก “ได้ลมปราณ” ในทันที จะต้องมีการกระตุ้นเข็มเสียก่อน จึงจะเกิด “ได้ลมปราณ” ขึ้น วิธีกระตุ้นเข็มมีไดหลายวิธีตามแต่ละสำนักวิชาและชนิดของเข็ม ที่นิยมใช้กันทั่วไปมีดังนี้

1. วิธีการกระตุ้นแบบแทงดึง

เมื่อปักเข็มลงไปลึกลงไปตามที่กำหนดของเข็มแล้ว ให้ดึงเข็มขึ้นมาโดยที่ปลายเข็มยังคงอยู่ใต้ผิวหนังอยู่ แล้วดันเข็มแทงลงไปให้ลึกตามที่กำหนดอีก ดึง-แทง ให้เข็มขึ้นลงสลับติดต่อกันไปเช่นนี้ ถ้าหากดึงเข็มขึ้นมามากแล้วแทงลงไปลึก หรือทำถี่ ๆ เร็ว ๆ แรงกระตุ้นเข็มก็จะมีมาก ในทางตรงกันข้าม ถ้าดึงเข็มลงมาน้อย, ทำช้า ๆ แรงกระตุ้นก็จะน้อย
        ให้สังเกตจากรูปว่าใช้เฉพาะนิ้วหัวแม่มือและนิ้วชี้เท่านั้น จับด้ามเข็มบริเวณใกล้โคนเข็ม ส่วนนิ้วที่เหลือใช้แตะที่ผิวหนัง เพื่อช่งยพยุงให้กระตุ้นเข็มได้ถนัดมากขึ้น


2. วิธีกระตุ้นแบบปั่นเข็ม

                เมื่อปักเข็มลงลึกตามต้องการแล้ว ให้ปั่นเข็มหมุนไปทางซ้ายประมาณ 90^๐ แล้วหมุนกลับมาทางขวาตามเดิม ทำสลับเช่นนี้ต่อเนื่องกันไป ถ้าหากมุมที่หมุนมาก และปั่นเร็ว ๆ แรงกระตุ้นก็จะมาก และถ้ามุมหมุนน้อยและปั่นช้า ๆ แรงกระตุ้นก็จะน้อย อย่างไรก็ตาม ไม่ควรจะให้มุมหมุนมากเกินไป โดยเฉพาะอย่างยิ่งห้ามหมุนเป็นวงกลมภายในทิศทางเดียวตลอด เพราะเข็มจะไปทำให้ไยกล้ามเนื้อ (Muscle fiber) หมุนพันตัวเข็ม ผู้ป่วยจะเจ็บปวดมาก ที่สำคัญเราอาศัยความถี่ของการปั่นมาเป็นตัวกระตุ้นมากกว่า

                    ให้สังเกตว่า วิธีปั่นด้ามเข็มที่ถูกต้องนั้น ต้องให้ตัวเข็มอยู่ระหว่าง ด้านในของปลายนิ้วหัวแม่มือ (คือด้านตรงข้ามกับเล็บ – Palmar surface) กับด้านข้างของปลายนิ้วชี้ (radial surface) แล้วใช้นิ้วชี้เป็นตัวปั่นเข็ม ส่วนนิ้วหัวแม่มือนั้นอยู่นิ่ง ๆ ตามรูป


3. วิธีกระตุ้นเข็มแบบเกา

                ให้ใช้นิ้วหัวแม่มือชี้และนิ้วชี้ข้างซ้าย จับตัวเข็มให้คงที่เอาไว้ แล้วใช้ปลายนิ้วหัวแม่มือขวากดบนหางเข็มเบา ๆ ใช้นิ้วชี้ขวาเกาที่ด้ามเข็ม โดยให้ปลายเล็บขูดขึ้นลงตามด้ามเข็มสลับต่อเนื่องกัน

4. วิธีกระตุ้นแบบดีดเข็ม

                ใช้นิ้วชี้ขวาดีดที่หางเข็มเบา ๆ ทำให้ตัวเข็มสั่นสะเทือน จะเป็นการกระตุ้นให้ “ได้ลมปราณ” เร็วขึ้นอีกวิธีหนึ่ง

 

                ความจริงแล้ว วิธีนี้ก็คือ วิธีผสมของแบบปั่นกับแบบขึ้นลงนั่นเอง กล่าวคือ ในขณะที่ดึงเข็มขึ้นแล้วแทงเข็มลงนั้น ก็ปั่นเข็มไปพร้อมกันไปด้วย ทั้งนี้จะช่วยเพิ่มแรงกระตุ้นให้มากขึ้น วิธีนี้เป็นวิธีที่นิยมใช้มากที่สุด

                ในการเลือกใช้วิธีการกระตุ้นเข็มนั้น ถ้าหากเป็นการแทงตรง สามารถจะใช้วิธีกระตุ้นทั้ง 5 วิธีได้ทั้งสิ้น แต่ถ้าเป็นการแทงเฉียงหรือแทงราบ มักจะใช้วิธีปั่นเข็มมากกว่า เพราะการถอน-แทงเข็มเข้า ๆ ออก ๆ จะทำให้เจ็บปวดมาก เนื่องจากเข็มอยู่ตื้นใกล้ตัวรับความรู้สึกเจ็บปวด (pain receptor) ที่ผิวหนังนั่นเอง

• ต่อสายไฟจากเครื่องกระตุ้น หนีบกับเข็มที่ผู้ป่วย โดยการเลือกจุดหนีบ ให้พิจาณาจุดที่อยู่ในแนวเส้นปราณเดียวกับ หรืออยู่ตามแนวเส้นประสาท ไม่ควรกระตุ้นข้ามข้าง (โดยถือแนวกระดูกสันหลังเป็นตัวแบ่ง) ก่อนต่อต้องปรับปุ่มทุกปุ่มไปที่ตำแหน่งต่ำสุด และไฟจ่ายเครื่องอยู่ที่ตำแหน่ง “Off” เสมอ
• เลื่อนสวิทช์ไฟจ่ายไปที่ตำแหน่ง “On”
• เลือกชนิดคลื่นกระตุ้นที่ต้องการตามตำแหน่งที่ปรากฏบนหน้าปัด สัญญาณไฟปรากฏให้เห็นตามจังหวะการกระตุ้น (ดูชนิดของคลื่นตามรูปข้างล่าง)

โดยความรู้สึกของผู้ป่วย การกระตุ้นในย่านความถี่ I จะเป็นลักษณะ ตุบ ๆ สม่ำเสมอ ส่วนย่านความถี่ที่ II และ III จะรู้สึกเหมือนถูกกดหรือนวด บริเวณจุดเป็น ระยะ ๆ

            โดยทั่วไปแล้ว เมื่อกระตุ้นจน “ได้ลมปราณ” แล้ว ก็สามารถถอนเข็มออกได้ อย่างไรก็ตามในกรณีที่เป็นโรคเรื้อรัง, โรคที่มีอาการเจ็บปวดมาก, มีการเกร็งของกล้ามเนื้อมาก ๆ ควรคาเข็มไว้สัก 10-20 นาที ในระหว่างนั้น ก็ทำการกระตุ้นเข็มเป็นพัก ๆ ไปด้วย ส่วนในเด็กไม่ควรคาเข็ม เพราะเด็กอาจจะดิ้นทำให้เข็มหักคาเนื้อได้ง่าย

                    ในรายที่ใช้เครื่องกระตุ้นไฟฟ้า จะใช้เวลาในการกระตุ้น 15 – 25 นาที จึงถอนเข็ม
Go to Top

Webmaster