Música y Retórica en el Barroco
Rubén López Cano
[email protected]
http://www.geocities.com/lopezcano/index.html
LÓPEZ CANO, Rubén;
Música y Retórica en el Barroco (Colección Bitácora de Retórica 6); Instituto de Investigaciones Filológicas-UNAM; 2000; pp.267. ISBN968-36-8163-8 DR ©2000, Universidad Nacional Autónoma de México.
Introducción
1. NACIMIENTO Y DESARROLLO DE LA RETORICA.
2. RELACION ENTRE RETORICA Y MUSICA EN EL BARROCO.
2.1. La Musica poetica.
2.2. Los afectos.
La teoría de los afectos; Los espíritus
animales; Afecto-efecto: Pasión del alma, acción del cuerpo; Clasificación de
los afectos; Representación musical de los afectos; Movere: La
transmisión musical de los afectos; Contenido afectivo de una obra; Los afectos
en otras artes; Los afectos en el sistema retórico-musical.
3. EL SISTEMA RETORICO MUSICAL.
3.1. Inventio.
3.1.1. La inventio retórica.
3.1.2. La inventio retórica musical.
Locus notationis, Locus descriptionis,
Locus genera et species, Locus totius et partium, Locus causae efficientis, Locus
causae materialis, Locus causae formalis, Locus causae finalis, Locus
effectorum, Locus adjunctorum, Locus circumstantiarum, Locus comparatorum,
Locus oppositorum, Locus exemplorum, Locus testimoniorum.
3.2. Dispositio.
3.2.1. La dispositio retórica.
3.2.2. La dispositio retórica musical.
Exordium, Narratio, Propositio, Confutatio,
Confirmatio, Peroratio.
3.3. Elocutio.
3.3.1. Electio.
3.3.2. Compositio.
Puritas, Perspicuitas, Decoratio,
Aptum.
3.4. Memoria.
3.5. Pronuntiatio.
II. SEGUNDA PARTE
1. LA DECORATIO LITERARIA.
2. LA DECORATIO MUSICAL.
2.1. Figura:
Definicion.
2.2. Figura: Modo de operación.
2.3. Figura: Clasificaciones.
1. FIGURAS QUE AFECTAN A LA MELODIA.
1.1. FIGURAS DE REPETICION.
1.1.1. Estructuras de repetición.
Anaphora, Epistrophe, Anadiplosis,
Epizeuxis, Complexio, Epanalepsis, Epanadiplosis.
1.1.2. Repeticion exacta: Palillogia.
1.1.3. Repeticion alterada: Traductio.
1.1.3.1. Actúan sobre sólo una voz. Synonimia, Gradatio, Paronomasia.
1.1.3.2. Actúan sobre varias voces.
Polyptoton,
Mimesis, Auxexis, Fuga imaginaria, Fuga realis, Harmonia gemina.
1.1.4. Repeticion condensada de un desarrollo.
Percursio, Distributio recapitulativa,
Synedoche-Metonymie.
1.2. FIGURAS DESCRIPTIVAS: Hypotiposis.
1.2.1. Trazan lineas melódicas específicas.
Anabasis, Catabasis, Circulatio, Fuga
hypotoposis, Interrogatio.
1.2.2. Rebasan el ámbito melódico habitual.
Exclamatio, Ecphonesis, Hyperbole,
Hypobole.
1.2.3. Evocan personas o cosas.
Prosopopoeia, Assimilatio, Apostrophe,
Paragoge de Kircher.
1.2.4. Otras.
Pathopoeia, Simploke, Epiphonema.
2. FIGURAS QUE AFECTAN A LA ARMONIA.
2.1. FIGURAS DE DISONANCIA.
2.1.1. Conducción de la voz.
Anticipatio notae, Passus duriusculus,
Saltus duriusculus, Superjectio, Subsumptio, Subsumptio postpositivam, Syncope,
Transitus notae, Quasi transitus, Transitus inversus.
2.1.2. Preparación de la disonancia.
Ellipsis de Bernhard, Heterolepsis, Quaesitio notae.
2.1.3. Resolución de la disonancia.
Catachresis, Extensio, Symblema, Syncopatio
catachresia, Syncopatio invertida.
2.1.4. Relación armónica entre las voces.
Inchoatio
imperfecta, Consonantia impropria, Longinqua distantia, Tertia deficiens,
Quarta superflua, Quinta deficiens, Sexta superflua, Parrhesia, Cadentiae
duriusculae.
2.2. FIGURAS DE
ACORDES.
Noema,
Analepsis, Mimesis noema, Anadiplosis noema, Anaploche noema, Faux bourdon.
3.FIGURAS QUE AFECTAN A VARIOS ELEMENTOS MUSICALES.
3.1. POR ADICION.
3.1.1. Variación - incremento.
Apotomia, Diminutio, Variatio, Emphasis,
Epanalepsis de Vogt, Schematoides, Parémbole.
3.1.2. Amplificación.
Amplificatio, Transitus, Paragoge,
Parenthesis, Metalepsis de Burmeister.
3.1.3. Duda.
Suspensio,Dubitatio.
3.1.4. Acumulación por agregación.
Congeries, Enumeratio, Pleonasmus,
Polysyndeton.
3.2. POR SUSTRACCION.
3.2.1. Omisión.
Abruptio, Apocope, Ellipsis, Metalepsis.
3.2.2. Silencio.
Aposiopesis, Articulus, Pausa, Suspiratio.
3.2.3. Fusión acumulación.
Asyndeton, Sinhaeresis.
3.3. POR PERMUTACION-SUSTITUCION.
3.3.1. Permutación.
Antimetabole, Atanaclasis, Hypérbaton,
Metabasis, Syncopatio de Thuringus.
3.3.2. Sustitución.
Antistaechon, Mutatio toni.
3.3.3. Oposición de contrarios.
Antitheton, Hypallage.
III. EJEMPLOS MUSICALES