Landing bij Anzio
Inleiding
Het plan
De landing
Beide partijen maken zich klaar
De eerste grote geallieerde aanval
De Duitse tegenaanval
Het geallieerde offensief
Nabeschouwing

Inleiding
Na de landing bij Salerno* in Italië trok het 5de leger onder Clark noordwaarts. Gedurende de 2 volgende weken veroverde het leger Fogia en Napels. De Italiaanse veldtocht liep op wieltjes tot de geallieerden de Reinhardtlinie bereikten. Op 5 november gaf Clark het bevel om deze linie aan te vallen maar het 14de Duitse pantserkorps stopte voortreffelijk af.
Zodanig goed zelfs dat de geallieerden er 7 weken over deden om de 10 km tussen de Reinhardtlinie naar de Gustavlinie te overbruggen. De verliezen waren aanzienlijk, het moreel daalde en het ergste moest nog komen, ze moesten nog door de gevreesde Gustavlinie.

Om een impasse aan het front te vermijden wou Churchill een zogenaamde Cat's Claw uitvoeren. Dit was een amfibische landing achter het front hiermee wou hij route 6 en 7 af snijden, de bevoorrading van het 14de pantserkorps zou dan afgesneden zijn. Alexander en Clark beslisten dat dit uniek manoeuvre zou worden uitgevoerd bij Anzio onder operatie Shingle.
Alle grote heren bij de geallieerden waren overtuigd van dit plan, de enige die twijfels had was het hoofd van Eisenhowers inlichtingendienst. Deze voorspelde dat de Duitsers veel te sterk waren voor zo'n maritieme operatie tot een goed einde te brengen. Maar omdat Alexanders inlichtingendienst het tegendeel beweerde werd het tweede front in Italië goedgekeurd.

Het plan
De aanval zou worden uitgevoerd door 3de Amerikaanse div onder Truscott en Penney's 1ste Britse div. Dit geheel van troepen zou onder leiding staan van het 6de legerkorps(van het 5de leger) onder Lucas. Deze onbekende korpscommandant was niet gekozen om één of ander militair talent maar gewoon omdat er niemand beschikbaar om die functie uit te oefenen.

Zelf was hij er niet gerust in en terecht. Hij vond dat hij niet voldoende tijd had om zijn troepen te trainen en hij vond het ook erg dat hij niet kon genieten van artillerieondersteuning tijdens de landing. Maar wat hem nog het meest verontrustte was de opportunistische sfeer bij de grote heren, zij hoopten Rome direct na de landing te veroveren en de Gustavlinie te doorbreken.

Lucas dacht er totaal niet zo over, hij zou na de landing een logistieke basis uitbouwen i.p.v agressieve aanvallen te ondernemen. Een verstandige beslissing want mocht hij al vanaf de eerste dag route 6 hebben afgesneden dan zou hij de Duitse reserves bij Rome ontwaken. Het zou voor hen een fluitje van een cent zijn om de geallieerden uit hun bruggenhoofd te verjagen. Ook had hij niet genoeg troepen om zo'n gedroomde agressieve aanval uit te voeren. Churchill had juist genoeg landingsvoertuigen kunnen bijeenharken voor 2 divisies.

De landing
De amfibische operatie zou aan weerskanten van Anzio worden uitgevoerd, ééntje aan Peter Beach, de andere aan X-Ray beach.

En zou na de 1ste slag van Monte Cassino plaatsvinden. Het offensief van het 5de leger tegen de Gustavlinie werd op 12 januari gestart maar ze beloofde niet veel goeds. De Britten liepen direct vast op een verdediging die geen krimp gaf. De Fransen hadden meer succes, ze veroverden enkele km voordat zij ook tot stilstand werden gebracht. De Amerikanen ten laatste slaagden er ook niet in om de Rapido over te steken. Nu lag alle druk op Lucas' schouders om nog iets bakken van de geallieerde campagne in Italië.

De hoge heren zoals Alexander, Churchill, Roosevelt,... mochten dan wel zeer optimistisch zijn over de plannen toch was er geen greintje nonchalance te vinden. Er was zelfs nog plaats voor een misleidingsplan. Er werden bevelen uitgevaardigd die aanstuurden op een landing ten Noorden van Rome. De As-schepen werden naar verkeerde plaatsten gestuurd... Maar het lukte, de concentratie van 374 schepen bleef verborgen tot men de avond van 21 januari zo'n 2000 125,5 mm raketten op de kust afschoot om de landmijnen onschadelijk te maken.

Daarna volgde de landing die een groot succes werd, de landingstroepen ontmoetten bijna geen tegenstand. Op de eerste dag veroverde het 509de parachutistenbataljon Anzio terwijl andere Amerikaanse eenheden naar het Mussolinikanaal trokken en zich ingroeven, hun Britse collega's deden hetzelfde aan de Moletta.
De volgende dag waren al 36 000 man, 3 000 voertuigen en vele tonnen voorraden aan land gebracht. De geallieerden namen 227 Duitsers gevangen met amper zelf 154 man doden, gewonden en vermisten te verliezen.

De grote heren waren verheugd met de geslaagde amfibische landing, zij geloofden al direct in een doorbraak bij de Gustavlinie. De enige voorwaarde volgens hen was dat generaal Lucas een beetje agressiviteit aan de dag moest leggen. Daarbij voorspelden ze dat de verovering van Rome een kwestie van dagen was. Maar Lucas was niet agressief, hij groef zich in en versterkte zijn perimeter. Clark, bevelhebber van het 5de leger steunde hem volledig, hij wou een tweede Salerno vermijden.

Lucas was vooral bang van de tanks van de 29ste en 90ste pantsergrenadiers divisie. Maar tijdens de landing waren deze eenheden helemaal niet aanwezig. Dus je zou kunnen veronderstellen dat de Amerikaan meer terrein van Kesselring had kunnen afsnoepen want de Duitsers waren totaal overrompeld. Toch had Kesselring rekening gehouden met de mogelijkheid van landing achter zijn verdediging. Hij had reserves en voorraden op 5 plaatsen langs de Italiaanse kust aangelegd.

De enige verklaring waarom de Duitsers de landing in haar precaire fase niet konden verhinderen was dat Kesselring zijn reserves bij Anzio naar Cassino stuurde toen de aanval op de Gustavlinie plaatsvond. Vietinghoff, bevelhebber van het 10de leger was bang dat hij niet genoeg troepen zou hebben om de aanval af te slaan. Hij vroeg aan Kesselring als hij de troepen bij Anzio mocht gebruiken om zijn stellingen te versterken. Kesselring was er eigenlijk niet voor gewonnen maar 3 dagen voor de landing gaf hij toe en Vietinghoff kreeg meer troepen.

Mocht de landing op 19 januari gebeuren dan zou een agressieve ingesteldheid van Lucas de geallieerden zeker fataal geworden zijn. Maar dit gebeurde niet, nu had Kesserlring een groot probleem. Hij zag direct de ernst van de situatie in, hij probeerde zoveel mogelijk troepen uit de rustgebieden tegenover Anzio te plaatsen. Hij verzamelde eenheden uit 8 verschillende plaatsen uit Rimini, Genua, Perugia, Livorno en buiten Italië(vooral Balkan). Daarbij trokken de Duitsers in een mum van tijd een anti-tankgeschut paraplu op, deze was versterkt met het 1ste parachutekorps onder generaal Schlemmer. Toch zou Kesselring niet in staat geweest zijn om een aanval in de eerste dagen met succes af te slaan. De ernst blijkt uit de vraag van Von Vietinhoff om de Gustavlinie op te geven, Kesselring had dit bijna overwogen. Maar Lucas redde hen door passief zijn bruggenhoofd te versterken.

Beide partijen maken zich klaar
Na 22 januari was het gevaar geweken toen hadden de Duitsers genoeg troepen om een hernieuwde aanval te stoppen.

Daarnaast waren er nog eenheden van de 15de pantsergrenadiersdiv, 4de parachutediv, 26ste pantsergrenadiersdiv, 362ste div, 715de gemotoriseerde div en de 114de jagerdiv op komst. De geallieerden wisten dat er Duitse versterkingen op komst waren en zouden er alles aan doen om deze vanuit de lucht te bestoken. Maar de Duitsers omzeilden dit door zich alleen 's nachts te verplaatsten. Op 22 januari werd Schlemmer bevelhebber van het Anzio-front. De Luftwaffe voerde vanaf die dag aanvallen uit op schepen die voor Anzio lagen, ze werden geholpen door de Hs 293, een telegeleide zweefbom van 1200 kg die radiogestuurd op zijn doel vloog.

Op de avond van 23 januari waren eenheden van de 1ste tankdivisie en de 45ste divisie geland. Lucas had hiermee een aanzienlijk aantal troepen binnen zijn bruggenhoofd maar toch durfde hij niet uitbreken. Hij had gehoord van zijn inlichtingendienst dat er minstens 40 000 Duitsers voor hem stonden, hij wou wachten tot hij het overwicht had. Maar de tijd werkte tegen hem, allicht had hij zodanig veel troepen dat hij geen ruimte genoeg had om ze te legeren.

De volgende dag liet Penney, bevelhebber van de 1ste Britse div een uitgebreide verkenning doen. Hij drong bij Lucas aan op een aanval omdat de situatie totnogtoe gunstig was, Lucas stemde met tegenzin in. De volgende dag trok Penny's 3de brigade naar de Fabriek, een fascistische landbouwonderneming. Ze stuitten op zeer veel verzet, aanvankelijk verdreven ze toch de Duitsers met man tegen man gevechten uit het complex. Na nog een tegenaanval van elementen van de 29ste pantsergrenadiersdiv te incasseren was het gevaar geweken. Meer ten Zuiden probeerden de Amerikanen een uitbraak te forceren naar Cisterna maar ze mislukte.

De eerste grote geallieerde aanval
Na de verkenning op 24 januari lastte men een rustperiode in om nog meer manschappen en materieel aan land te brengen. Dit geschiedde aan een reusachtig tempo zodat Lucas tegen 29 januari, de aanvalsdatum kon beschikken over 70 000 man, 27 000 ton voorraden, 500 kanonnen en 237 tanks.

Voor de komende aanval zouden de Amerikanen proberen met de 3de div en het 504de parachutistenregiment Cisterna te veroveren terwijl hun Britse bondgenoten zich met de 1ste Britse div een weg probeerden te banen naar Campoleone.
Het scheelde niet veel of de Duitsers hadden de plannen van de geallieerden gedwarsboomd. De Duitsers werden ongeduldig en waren van zin hun tegenaanval te lanceren op 28 januari maar de vele luchtraids op hun verbindingen weerhielden hen.

In de avond van 29 januari trokken elk 2 compagnieën van de Irish en Scottish guards (24ste brigade) naar de startlijn ondersteund door artillerie. Deze ondersteuning was geen overbodige luxe t.o.v hen bevonden zich gemechaniseerde kanonnen, tanks en mitrailleurs die de geallieerden veel verliezen toebracht. Toen de Guards onder alles de startlijn toch bereikten waren ze zelfs niet zeker of ze de volgende morgen de startlijn zouden behouden zonder tanks.
De brigadecommandant trok daarom de Irish Guards terug en versterkte de volgende ochtend de Scottish guards met tanks.

Daarna zuiverden overige eenheden van de brigade alle Duitse stellingen ter hoogte van de startlijn. Nu was het aan de 1ste King's Shropshire Light Infantery(KSLI), de Sherwood Foresters en het Duke of Wellington's regiment(DWR),
(alle bataljons afkomstig van de 3de brig) om de klus af te maken. Maar ze kwamen niet verder dan een heuvel die op het station van Campoleone uitkeek.

Om de aanval van de 24ste brigade kracht bij te steken zou de 1ste Amerikaanse div(niet te verwarren met de 1ste Britse divisie) langs de Buonriposo naar de startlijn trekken. Hun opmars werd flink afgeremd door de drassige grond en de vele beken die serieuze obstakels vormden. De startlijn werd de volgende dag bereikt maar verder raakten ze niet omwille de natuurlijk obstakels in het landschap. Ze zouden de aanval terug aanvangen wanneer de Britse infanterie(zoals de Guards) de weg Anzio-Campoleone had verlaten.

Op 31 januari hervatten de Foresters hun aanval terwijl de andere bataljons toekijken vanaf de heuvel. Maar het mislukte,
al hun aanvallen werden afgeslagen met spectaculaire verliezen zodanig dat het bataljon op het einde van de dag bijna niet meer bestond.

De 3de Amerikaanse divisie aan de andere zijde had het ook moeilijk om vooruit te komen. Ze vroeg meermaals hulp aan de tank -en antitankwapenen maar deze hadden zelf al genoeg problemen om het landschap vol met kunstmatige waterlopen voor de landbouw door te komen. Na de vele verliezen staakten de Amerikanen hun uitbraakpoging.

De Amerikanen liet buiten de gewone aanvallen 2 bataljons elitetroepen van kolonel Darby(samen zo'n 1600 man) door de Fossi di Pantano, een smalle rivier waden. Deze Rangers waren gespecialiseerd in nachtelijke aanvallen en straatgevechten.
Wat Darby niet wist was dat de Hermann Goringdiv versterkt was met tanks en kanonnen van de 26ste pantsergrenadiersdiv en eenheden van de 715de div. De Rangers konden onmogelijk standhouden tegen zo'n overmacht, ze werden ingesloten. De kolonel stuurde zijn derde en laatste bataljon gesteund met tanks en gemechaniseerde kanonnen om de anderen te bevrijdden maar dit mocht niet baten, velen waren al gesneuveld of hadden zich overgegeven.

Wat hadden de geallieerden nu bereikt? Twee saillanten bij Campoleone en Cisterna maar ze konden er niets mee aanvangen. En dat allemaal voor maar 6500 doden terwijl de Duitsers 5500 doden en gewonden hadden en nog eens 1500 man verloren door krijgsgevangenschap. En het zou er zeker niet op verbeteren, het weer begon deftig tegen te werken met mist, regen, kou,... en de Duitsers voerden hun artilleriebeschietingen op.

De Duitse tegenaanval
Ondertussen in het Duitse oppercommando werd Schlemmer, bevelhebber van de Anzio strijdmacht vervangen door Eberhard von Mackensen die nog altijd bevelhebber bleef van het 14de leger. Hij verdeelde zijn troepen in 2 korpsen.

En er bleven nog altijd Duitse versterkingen aankomen om "het abces weg te snijden" zoals Hitler zei. Bij de opmaak van de plannen eiste Kesselring zich vooral te concentreren op de weg Camponeole-Anzio. Als men hier zou kunnen doorbreken werd het bruggenhoofd onvermijdelijk in 2 gesplitst. De geallieerden hadden gewoon niet genoeg troepen om het saillant te houden tegen zo'n overmacht.

Bij de Britten lag de 3de brigade voor het station, links van de weg lag het DWR en rechts het KSLI. Daarachter lagen de Irish Guards samen met de restanten van de Foresters terwijl de 6de Gordon Highlanders bij de Smelly Farm lagen. Verder naar achteren lag het 1ste Reconnaissance regiment(= bataljon)** ter hoogte van de Scottish Guards. Een beetje meer zuidwaarts(op de kaart) lagen de Grenadier Guards en de 2de North Staffordshire regiment, de laatste zou de Buonriposo verdedigen. Uit een klein sommetje leren we dat dit allegaartje geen enkele kans maakte om een Duitse tegenaanval succesvol af te slaan.
Je kan zien op de kaart dat de Duitsers al hun troepen voor deze aanval aanwendden. Bijvoorbeeld wordt de 3de pantsergrenadiers div die normaal toegewezen was aan de Amerikaanse sector gebruikt bij deze aanval.

Vanaf 1 februari tot 3 februari lanceerden de Duitsers kleine nachtelijke raids op de Britse posities daarna lanceerden ze in de nacht van de 3 februari aan.
De eerste slachtoffers vielen bij de Irish Guards die van alle kanten werd bestookt door de 3de pantsergrenadiersdiv. Aan de andere kant viel de 71ste Duitse div de stellingen van de 6de Gordon Highlanders aan, ze braken door en de volgende dag maakten ze contact met de pantsergrenadiers. Het resultaat is nu dat de 3de brigade volledig ingesloten was.

Als tegenreactie stuurde Lucas met tegenzin het 504de Amerikaanse parachutistenregiment(=brigade)** en de pas aangekomen 168ste brigade van de 56ste Britse div die in de 1ste slag bij Cassino had gevochten. Deze brigade bevatte de 10de Royal Berkshires, 1ste London Irish Rifles en de 1ste London Scottish bataljon. De London Scottish werden direct de vuurlinie ingestuurd om de 3de brigade te ontzetten en dit lukte blijkbaar. Het bataljon kon na hevige gevechten een opening maken in de Duitse verdediging. De 3de brigade trok zich uit de perimeter en richtte haastig een linie op ter hoogte van Carroceto. Tijdens deze acties hadden de Britten zo'n 1400 man verloren en de Duitse aanval was nog altijd niet in de kiem gesmoord.

Na deze eerste tegenaanval waren de posities van beide partijen grondig veranderd. De 168ste brigade lag nu ingegraven bij de fabriek. De Scottish en Grenadiers Guards bevonden zich bij Carroceto terwijl links van hen de 2de North Staffordshire de Buonriposo betrokken. De andere eenheden bevonden zich in reserve of hadden zich laten terugzakken.

In de avond van 7 februari viel de 65ste div vanuit het Westen(vanop de kaart) de North Staffs op de Buonriposo aan terwijl de 3de pantsergrenadiers hun aandacht vestigden op de Fabriek. De aanval van de 65ste div verliep voorspoedig, ze verdreef na een uur het bataljon van de heuvelrug. De Irish guards snelden ten hulp maar de Duitsers trokken handig rond beide eenheden heen naar Carroceto waar de Grenadiers lagen.

Dit bataljon gaf niet zoveel terrein prijs die nu werd geholpen door het 504de Amerikaanse parachutistenregiment. De volgende dag werd de aanval hervat maar geen resultaat. Het had hen wel veel manschappen gekost, beter gezegd beide eenheden waren bijna vernietigd, samen hadden ze nog zo'n 60 man.
Aan de andere kant van de weg viel de 3de pantsergrenadiersdiv de 10de Royal Berkshires en het 1ste reconnaissance regiment aan. Het 10de Royal weerstond de aanval, de 6de Gordon Highlanders gaf in het begin terrein prijs maar hield aanvankelijk toch stand. Dus je kan stellen dat de Duitsers de eerste dag van hun hernieuwd offensief alleen de Buonriposo heuvel hadden veroverd.

Penney wou deze heuvel de volgende dag terugpakken met de Foresters en de KSLI, beide eenheden waren bijna op leven na dood en meer troepen kreeg hij niet van Lucas. De tegenaanval mislukte dan natuurlijk ook en het ergste was nog dat hij niet genoeg troepen had om een volgende Duitse aanval bij de Fabriek af te slaan. Penney verloor het vertrouwen in het korpshoofdkwartier en Lucas verloor het vertrouwen in de Britten. De relatie tussen beide bondgenoten verergerde toen Clark nee zei tegen Alexander toen die de Britten wou terugtrekken om ze op adem te laten komen.

Eenheden van de 715de Duitse div vielen de stellingen van de overige Berkshires aan, ze doorbraken de verdediging en stootten door naar de Fabriek. De London Irish Rifles die de Fabriek verdedigden werden ook onvermijdelijk onder de voet gelopen. De divisie trok nu naar Carroceto maar hier ondervonden ze dapper verzet van de Scots Guards die onverwacht hun posities behielden tot 10 februari. Dan werd de resten van het bataljon naar het Embankment verdreven.

Na deze acties was er bijna niets meer over van de 1ste Britse divisie en de restanten ervan zouden zeker geen volgende Duitse aanval afslaan. Penney smeekte om troepen vooraleer het bruggenhoofd zou instortten. Lucas liet zijn vooroordelen varen en stuurde Penney de 45ste Amerikaanse div om een tegenaanval op de fabriek te ondernemen.
Op 11 januari 's morgens werd de aanval gelanceerd maar de Amerikanen hadden geen geluk. De Duitsers hadden zich goed ingegraven en tegen de avond was het duidelijk dat uitbraakpoging was mislukt.

De 56ste div zou nu samen met het 157ste reg(45ste div) bij de komende aanval de weg Anzio-Albano verdedigen. Tegenover de fabriek lag het 179ste en 180ste reg(beide van de 45ste div). De rest werd verdedigd door de 3de Amerikaanse div en de Special Service Force.

Het zag er niet goed uit voor de geallieerden, de 45ste div was niet meer op volle sterkte na de tegenaanval. De 3de Amerikaanse divisie was uitgeput en de 1ste Britse div was zo goed als vernietigd. De enige troepen die nog beschikbaar waren zijn het 168ste en het 167ste regiment van de 56ste div en de 1ste Amerikaanse pantserdiv. De Duitsers konden na hun aanvalstroepen nog de 715de gemotoriseerde div, de 114de jagerdiv, de 29ste pantsergrenadiersdiv, de Berlin-Spandau Lehrregiment, het 16de SS pantserreg, het 1027ste en het 1028ste pantsergrenadiersreg inzetten(allemaal gevestigd onder het 76ste pantserlegerkorps).

De Duitse plannen voor het komende offensief waren simpel. Men zou het bruggenhoofd in tweeën splitsen om daarna de stukken apart te vernietigen. Mackensen en Kesserlring wilden eenheden van de 65ste div en de 4de parachutediv het Wadi-gebied laten doortrekken terwijl oorspronkelijk de 715de div, de 114de jagerdiv, de 3de pantsergrenadiersdiv en eenheden van de Hermann Goringdiv langs de weg Carroceto-Anzio zouden optrekken.
Maar door een wijziging van Hitler die het Lehrregiment vooraan als speerpunt inzette waren de slaagkansen van dit offensief verminderd. Het regiment had totaal geen gevechtservaring, het enige wat deze eenheid kon was paraderen.

Op 16 februari 's morgens lanceerden de Duitsers hun offensief. Deze werd ondersteund met een hevig artilleriebombardement en 6 schijnaanvallen. Er werd direct een enorm gat geslagen in de verdediging van de 56ste div door de 3de pantsergrenadiersdiv. Het rare eraan is dat deze zelfs de hoofdaanval niet was, deze vond plaats tegen het 179ste en 157ste reg. Daar verdreven de Duitsers hen terug naar de uiterste grens van het bruggehoofd.

Kesselring en Mackensen waren verheugd over de vorderingen van hun troepen. De enige domper op hun succes was dat het Lehrregiment al vanaf de eerste dag uit de strijd werd genomen. Ze had zodanig veel verliezen geleden dat de eenhedi opstandig werd en het slagveld de rug toekeerde.

's Nachts infiltreerden de Duitsers tussen het 157ste en 179ste reg, ze verjoegen de Amerikanen zodater een kleine bres was geslagen. De volgende dag werden nog 2 zware aanvallen gelanceerd om de bres verder open te scheuren. De ene vond plaats bij de weg Anzio-Carroceto en de andere bij de Bowling Alley. De Duitsers vergrootten het gat zodat er ongehinderd tanks doorheen konden stromen.

Het voortbestaan van het bruggehoofd werd met de minuut twijfelachtiger. Maar voor de geallieerden gebeurde er een mirakel, na vele weken van bewolking, regen en mist klaarde de hemel op. Ze konden eindelijk hun overmacht aan artillerie en vliegtuigen gebruiken om de bres dicht te gooien met bommen en granaten. Dit had geen rechtstreekse invloed op de Duitse opmars want deze kon doorstooten naar de Fly-over. Penney zond de 1ste Loyals van de 1ste Britse div om te verhinderen dat de Duitsers de brug zouden veroveren.

Ondertussen lanceerde Lucas een tegenaanval met de 45ste div maar deze mislukte. De geallieerden hadden zware verliezen geleden maar de Duitsers waren nog veel meer uitgedund. De meeste Duitse eenheden die in de vuurlinie hadden gevochten hadden zo'n 60% van hun deviezen verloren. Mackensen aarzelde daarom om de aanval voort te zetten maar Kesselring beval onder druk van Hitler een verderzetting van de offensieve acties.

Op 18 februari drongen de Duitsers de geallieerden moeizaam terug, de artillerie maakte veel slachtoffers in de Duitse gelederen. De vurigheid van de aanval begon af te nemen. Truscott, bevelhebber van de 3de Amerikaanse div wou hiervan profiteren door een tegenaanval te lanceren op de flanken van het saillant. Lucas was hierover besluiteloos, zijn houding veranderde toen Clark, zijn superieur hier ook op aandrong.

De volgende dag lanceerden de Duitsers nog een aanval op de Fly-over. Alle geallieerde eenheden waren flink uitgedund, ze waren haastig aangevuld door monteurs, koks,...
Dit had blijkbaar effect, de laatste offensieve actie werd in de kiem gesmoord. Ondertussen startte Force-H (het 30ste reg, 6de tankreg en tanks van de 1ste Amerikaanse pantserdiv) onder Harmon haar aanval op de flank van het saillant langs de Bowling Alley naar Dead End Road. Oorspronkelijk zou aan de andere kant Force-T(de 169ste brigade van de 56ste div) onder Templer een bataljon van het 157ste regiment ontzetten maar Lucas wou meer troepen om de Fly-over te beveiligen en de tegenaanval werd geannuleerd.

Lucas was nog altijd overtuigd van de instabiliteit van zijn front, had het van hem afgehangen had hij ook Force-H gebruikt om de Fly-over te beveiligen i.p.v de tegenaanval te lanceren. Harmon weigerde hier, gelijk had hij want Force-H verdreef de vermoeide Duitsers direct terug naar Dead End Road.

De aanval van Force-T werd geannuleerd, om toch een beetje de omsingelde troepen te helpen stuurde Templer een bataljon van de 169ste brig. Ze bereikten de Amerikanen die zich onmiddelijk terugtrokken uit de perimeter, van het bataljon was er maar een kwart over. De eenheid die haar plaats had ingenomen hield nog 3 dagen stand voordat het zich ook terugtrok.
Van 16 februari tot 20 februari verloren beide partijen zo'n 5000 man. Het gros van de Duitse verliezen was veroorzaakt door artillerievuur.

Op 22 februari werd Lucas vervangen door Truscott, Clark steunde nog altijd zijn landgenoot maar Alexander wou hem absoluut vervangen, Clark kon hier niet aan weerstaan. Truscott had geluk dat hij het bevel kreeg tijdens een periode van rust aan het front. Beide partijen gebruikten deze om de koppen bij elkaar te steken. Kesselring en Mackensen waren weer bezig plannen te maken voor een aanval. Deze keer wilden ze dit doen op een breed front en niet op een geconcentreerd front zoals Hitler de vorige keer beval. Kesselring mocht dan helpen met het plan, hij had niet veel vertrouwen in de komende aanval. Hij wist dat de meeste eenheden al het beste van zichzelf hadden gegeven. Er zouden toch niet genoeg manschappen en tanks zijn om de geallieerden nog te kunnen verdrijven.

Het speerpunt van deze aanval was vooral gericht tegen de 3de Amerikaanse div die nu onder O'Daniel, agressief in de aanval stond. Dit was een enorme meevaller voor Truscott want deze eenheid was het meest versterkt en het minst vermoeid. De divisie werd tijdens de aanval op 29 januari moeizaam verdreven, de Duitsers stuitten op een vastberaden verdediging ondersteund door artillerie. De volgende dag hervatten ze de aanval maar de vurigheid was weg, het ging gewoon niet meer, de Duitsers staakten de aanval en groeven zich in. Op 2 maart klaarde de hemel nog eens op zodat de bommenwerpers Cisterna, Campolione, Carroceto en Velletri konden bombarderen. De 3de div veroverde tijdens een tegenaanval de Ponto Rotto daarna keerde de rust weer.

Het geallieerde offensief
De pauze gaf de geallieerden de tijd om voorraden en manschappen aan te voeren en eenheden te verschuiven. Bij de volgende aanval werd de hele Britse sector tot de Fly-over verdedigd door de 5de div onder Greronellis, de 56ste div zat nu in reserve. Het saillant zelf werd verdedigd door de 45ste en 1ste Britse div. In de Amerikaans sector waren het de 3de div en het Special Service Force Team(Canadezen en Amerikanen onder R.T. Frederick) die het gebied verdedigden met de 34ste div en de 1ste pantserdiv in reserve.

In de haven van Anzio was vol van bedrijvigheid, er werden enorme aantallen goederen aan land gebracht, soms zo'n 8 000 ton/dag. Ook dropten de geallieerden tijdens de rust 26 000 ton bommen logistieke punten, wegen en industrie.

Alexander hoopte dat de volgende aanval de rechterflank van het 10de leger te breken zodat men dit en het 14de leger zou kunnen verdrijven naar Rome. Om toch dit plan geheim te houden liet Alexander een landing bij Rome veinzen. Kesselring stuurde een paar divisies naar Rome om aan de dreiging te kunnen weerstaan.

Truscott had 4 plannen opgemaakt voor deze operatie één hiervan, operatie Buffalo hield 2 hoofdaanvallen in. De eerste zou in de richting van Sezze gaan om contact te maken met het 5de leger die door de Gustavlinie zou gebroken zijn(pure hypothese). De andere aanval vond plaats langs de kust(Ardea) en naar Campoleone.
Alexander daarentegen wou één geconcentreerde hoofdaanval naar Valmontone, zo wou hij de terugtrekkende Duitsers de weg naar Rome versperren. De leunstoelgeneraals waren verdeeld maar men besliste uiteindelijk dat het plan van Alexander het beste was. Men bracht natuurlijk wel een paar aanpassingen aan, bijvoorbeeld zou men de Monte Albani passeren tijdens de opmars naar Valmontone.

Volgens het plan zou het Special Service Force Team naar Sezze trekken om daar route 7 af te sluiten terwijl de 3de div en de 1ste pantserdiv naar Cisterna trokken. Daarna zou de 36ste div samen met de 3de div naar Valmontone trekken, de 45ste div zou in reserve worden gehouden. In de Britse sector zou de 1ste Britse en 5de div langs de kust trekken.

Voor hen stonden er maar 5 Duitse divisies.

Tijdens de pauze legden ze een netwerk aan van mijnenvelden, prikkeldraadversperringen en infanteriestellingen.

Op 11 mei 's middernachts leidde de artilleriebeschieting het begin in van de 4de slag om Cassino. Op dit moment waren Von Vietinghoff van het 10de leger en Von Senger, bevelhebber van het 14de pantserlegerkorps op verlof.
Na een week van zware gevechten braken de Fransen als eerste door de Gustavlinie, de Duitsers hadden geen reserves meer zelfs merendeel van hun eenheden waren onderbemand(bijvoorbeeld de 71ste div bestond maar uit 100 man). Kesselring trok op 17 mei de befaamde 1ste parachutediv(zie Monte Cassino) terug. Vietinghoff was er zich bewust van dat hij niet genoeg troepen had om zelfs de Hitlerlinie te verdedigen maar meer kreeg hij niet van Mackensen. Anders zou hij de geallieerden nooit kunnen bij Anzio afstoppen in hoeverre dat dit mogelijk was om het 10de leger te laten ontsnappen.

Op 23 mei begon Truscott de uitbraak van het Anzio-bruggehoofd. De aanval van de Britten bij de Moletta had niet veel succes, ze was gepaard gegaan met hevige tegenstand en zware verliezen. De hoofdaanval bij Cisterna had het even moeilijk, sommige eenheden bleven al vanaf de beginne in het mijnenveld steken. Andere eenheden zoals de 1ste pantserdiv had de mijnenvelden al in het begin opgeruimd door speciale tankvarianten die ook tijdens D-day zouden worden gebruikt in te zetten.

Ondertussen rukte de Special Service Force naar route 7. Tijdens deze opmars waren in beide sectoren al 1 500 Duitsers gevangen genomen. De Amerikanen hadden hiervoor wel 100 tanks en nog meer geschut verloren, de 3de div alleen verloor al 1 000 man. De volgende dag werd Cisterna omtrokken en trok de 3de div en de 1ste pantserdiv naar Cori bij Colli Lepini.

Bij Moletta werd er een doorgang geforceerd na hevige aanvallen op de Duitse stellingen. De 715de div die tegenover het Special service team stond had haar beste pijlen verschoten om de aanval desnoods af te stoppen. De Hermann Goringdiv wou de divisie ten hulp stellen maar de Amerikanen waren zodanig oppermachtig dat ze zich overdag en 's nachts moesten terugtrekken. Ze waren een gemakkelijke prooi voor de luchtmacht.

Op 25 mei werden Cori en Cisterna veroverd en bereikten de Amerikanen Colli Lepini, de opmars naar Velletri en Valmontone was logisch. Maar die dag veranderde Clark halsoverkop het plan, i.p.v de restanten van het 10de leger de weg te versperren trok hij nu richting Rome met de Amerikanen. Churchill en Alexander verzetten zich hier tegen, ze stelden de vernietiging van het 10de leger bovenaan maar het mocht niet baten. De hoofdaanval boog zich af naar de Monti-Albani, route 7 en Rome. Er vond wel nog een aanval plaats bij Valmontone maar deze was zodanig zwak dat ze onherroepelijk werd afgeslagen.

Ondertussen stuitten de 34ste div, de 36ste div, de 45ste div en 1ste pantserdiv op de goed aangelegde stellingen van de Caesarlinie, verdedigd door het 14de leger. De hoofdaanval viel bijna stil maar de geallieerden hadden geluk, ze vonden een bres in de Duitse verdediging die niet was opgemerkt tijdens de bouw van de linie. Het 10de leger trok zich zo snel mogelijk terug naar het Noorden.

Op 2 juni werd Valmontone veroverd door het 8ste leger. De Duitsers waren al lang weggetrokken, de Britten hoopten nog een deel van het leger af te snijden door naar Terni te trekken maar de opmars werd ernstig vertraagd door de toestand van het terrein. Op 4 juni werd Rome zonder slag of stoot veroverd door de 36ste Amerikaanse div. Er waren maar 18 000 krijgsgevangenen gemaakt.

Nabeschouwing
Ik vind het jammer dat Clark zo'n kans heeft laten liggen om na de miserie bij Anzio en Cassino weerwraak te nemen door de Duitsers in grote getale gevangen te nemen. Ik vind het echt dom voor een bevelhebber als je de eer ver boven het militaire wezen van de oorlog stelt. Rommel werd ook soms eerzuchtig genoemd, dat kan wel waar zijn maar hij liet zich daardoor niet zijn militaire beslissingen beïnvloedden.

Je kan zien dat de operatie veel beter was voorbereid dan deze bij operatie Torch, het was een echte droomstart. Alleen jammer dat men bezig was met 2 operaties tegelijk: D-day en Anzio(operatie Shingle) zodat er minder landingsvoertuigen aanwezig konden zijn. Deze misrekening zette zich om in een groot probleem. Ze konden niet genoeg troepen aan land zetten om al vanaf de eerste dagen agressieve aanvallen op de Duitse stellingen uit te voeren.

De Britten(Alexander en Churchill voorop) mogen zeggen wat ze willen, Lucas heeft toen de juiste beslissing genomen om zich daar in te graven. Clark had gelijk toen hij Lucas waarschuwde om zijn hoofd niet te ver uit te steken. Het enige waarvoor je Lucas kan blamen is zijn afhankelijkheid van Clark, zijn voorzichtigheid, zijn vooroordeel van het slechte leiderschap van de Britten en zijn traag reactievermogen om voldoende op een situatie in te spelen.

Het idee voor deze operatie kwam van Churchill, de Amerikanen vonden het eigenlijk te riskant. Dus bij succes zou Churchill alle lof hebben gekregen terwijl bij een mislukking zou Lucas omdat hij Amerikaan was als zondebok worden gebruikt.
Ook vind ik dat de planners een cruciale fout hebben gemaakt als ze Anzio wilden gebruiken om de Gustavlinie te omtrekken. Beide lagen zo'n 100 km van elkaar, ze konden elkaar geenszins steunen.

Een anekdote om af te sluiten: in maart 1944 bevonden er zich zo'n 22 Duitse divisies tegen 23 geallieerde divisies(in heel Italië). Juist voor de start van D-day stonden er zo'n 30 geallieerde divisies tegenover nog steeds 22 Duitse divisies. Nu vraag ik mij af als de perifere strategie van de Britten nu geen mislukking was terwijl ze de verovering van Italië wilden gebruiken om zoveel mogelijk Duitse troepen te binden aan een plaats ver weg Normandië. Ze waren zelf meer gebonden dan de Duitsers!!

*Zie Monte Cassino bij "verovering van Italië"
**Een Britse brigade is hetzelfde als een Amerikaans regiment.

Gemaakt door Laurens Snauwaert

Met dank aan:

HIBBERT, Christopher,"De landing bij Anzio",standaard uitgeverij

PARKER, Matthew,"Monte Cassino 1944", globe

Auteur onbekend,"Winter line",'internet',(http://en.wikipedia.org/wiki/Winter_Line)

auteur onbekend,"Barbara line",'internet',(http://www.fact-index.com/b/ba/barbara_line.html)

Auteur onbekend,"Agony At Anzio,'internet',(http://www.military.com/Content/MoreContent?file=PRanzio2)

Auteur onbekend,"Anzio 1944,'internet',(http://www.army.mil/cmh-pg/brochures/anzio/72-19.htm)

klik op de foto om te vergroten

De landing

Geallieerde uitbraakpoging

Duitse tegenaanval

Duitse tegenaanval (vervolg)

Geallieerde uitbraak