|
|
|
| Anasayfa Yazilar Forum Arşiv | |
|
|
 |
DERSİM SORUNU NEDEN BİR �K�LT�REL KİMLİK SORUNU�DUR?Auteur - yazari: Mehmet YILDIZ Tarih, g�n ve saat : 18. Temmuz 2005 22:04:44: DERSİM SORUNU NEDEN BİR �K�LT�REL KİMLİK SORUNU�DUR?
Ancak T�rklerin Dersim�i boyunduruk altına almak i�in 1937-38�de girştikleri soykırımdan sonra, Dersimliler �lkelerinin bağımsızlığını talep eder bir iradeyi bir daha ortaya koyamadılar. Bug�n sorun yalnızca irade zayıflığı da değildir. Dersim fiilen ortadan kaldırılmıştır. Dersim�i Dersim yapan k�lt�rel kimlik tahrip edilmiştir. Dersim�in n�fusu 80 bin cıvarındadır. Dersim�de k�yler yoktur. Dersim�de tarım, hayvancılık, zanaat ve sanayi yoktur. Dersim toplumunda bir �structure� yoktur. Bu koşullar altında Dersimlinin bir ordu kurarak veya başka metodlarla (�rneğin gerilla savaşıyla) T�rk devletiyle savaşmasını �nermek bir �ılgınlıktır. Dersimlilerin askeri olarak T�rk devletiyle savaşabilmesi olanaksızdır. Yiğitlik, mertlik, fedekarlık, şuur, �zg�rl�k aşkı, tarihsel miras, �aslanlar yurdu olma� vb. gibi şeyler, soykırım yapmakta �ok deneyim sahibi, modern teknik ve techizatla donanmış Ortadoğunun en g��l� ordularından biri olan TSK�yı yenmeye yetmez. �Biz inan�la �alışalım ve �rg�tlenelim zamanla g�� dengeleri lehimize değişir� dememiz i�in de hi� bir neden yoktur. Dolayısıyla T�rk devletini Dersim�den askeri g�� kullanarak kovma �nerisi, diğer şeyler bir yana, askeri a�ıdan ger�ek�i ve uygulanabilir bir �neri değildir. Dersim�in kimliği konusundaki d�şï¿½ncelerinizin y�zde y�z kabul edilebilir olması, �T�rk devletini askeri g�� kullanarak Dersim�den kovalım� şeklindeki �nerinizin sorumsuz, �ılgın ve irrasyonel olduğu ger�eğini ortadan kaldırmıyor. En ideal �Dersim� veya �Dersimli� tarifini siz yapmış olabilirsiniz. Sonu�ta bununla başardığınız bir tanımlama (description) başarısıdır. Bu gibi objektif bir tanımlamadan doğrudan aynı sağlamlıktaki politik bir projeye ulaşmak m�mk�n değildir. Dersim�in objektif kimlik tarifi Dersim�in politik geleceği konusunda bize bir ipucu vermiyor. �rneğin Dersim�in objektif etnik-k�lt�rel kimlik tarifiyle proletarya diktat�rl�ğ� arasında intrinsik ya da mantıki bir bağ olamaz. Onun i�indir ki Dersim ile ilgili objektif veya bilimsel tanımlamalar kalite ve inandırıcılık bakımından T�rk�� veya K�rt�� bilimdışı tanımlamalarla kıyas kabul etmez olsalar da, politik projenizin sağlamlığı i�in bu gibi bir tanım zorunlu ancak yeterli değildir. Bir halkın objektif tanımındaki sağlamlık ile o halkla ilgili yaptığınız politik projenin sağlamlığını birbirine karıştırmamalısınız. Tanım sağlamlığını fark eden Dersimlilere �g�rd�ğ�n�z gibi realitenin kusursuz tarifini biz yapıyoruz, onun i�in bize katılın� diyemezsiniz. Objektif tanımlama kendi başına elbette �nemlidir. �zellikle inkarcılık ve imha koşullarında bu �ok daha �nemlidir. Dersimlilerin etnik-k�lt�rel kimliklerine y�nelik �ok merkezli ve �ok y�nl� saldırı olduğu i�in bu gibi bir tanımın form�le edilmesinde emeği ge�en herkese �ok m�teşekkir olduğumuzu belirtmemiz gerekir. Ancak bu gibi rasyonel, bilimsel yahut objektif bir tanım irrasyonel ve �ılgın politik bir projenin gerek�esi yapıldığında bir suiistimal durumu yaratılmış olur. T�rklerden kurtulmanın kestirme ve radikal bir yolu yoktur. T�rk devletini Dersimlilerin tek başına yenmesi yahut Dersim�den kovması imkansız g�z�kmektedir. Geriye tek alternatif kalıyor: Dersim�de Dersimli olarak var olmaya �alışmak. Dersimli k�lt�rel kimliğinin ortadan kaldırılmasına m�saade etmezse, Dersimli Dersim�de Dersimli olarak yaşayabilir. Dolayısıyla Dersim sorunu bir k�lt�rel kimlik sorunudur. �K�lt�rel kimliğimize �zg�rl�k istiyoruz� şeklinde bir talep �ne s�rmekle yetinmek yerine fiiliyatta k�lt�rel kimliğinizi t�m unsurlarıyla yaşamanız gerekir. Bunu yapmak istediğiniz anda T�rk devleti başta olmak �zere t�m şer g��lerini karşınızda bulursunuz. Bu durumda da ne yapılması gerektiği t�m �ıplaklığıyla a�ığa �ıkar. ��zg�rl�k talep edilmez yaşanır� denilirken herhalde bunun gibi bir şey kastedilmiştir. Kırman�ki ve Kızılbaşlık Dersim k�lt�rel kimliğinin en tayin edici iki unsuru olduğuna g�re bu konudaki tahribatın onarılması en �ncelikli işimiz olmalıdır. Anadilde eğitim, radyo, televizyon ve gazete sahibi olmak i�in Dersim�de neler yapıldı? Herhangi bir girişim olmadıysa bunda T�rk devletinden duyulan korkunun en tayin edici fakt�r olduğunu sanmıyorum. Bir sene �ncesine kadar bu gibi bir korku y�z�nden hi� bir şey yapılmıyordu. Ancak bug�n AB�nin g�zetiminden yaralanılabilir. Eğer bir girişim yoksa y�re halkında bu y�nde g��l� bir arzu olmadığı şeklinde bir sonuca ulaşılabilir. Dersim�de Kırman�ki�de eğitim y�n�nde g��l� bir talep yoksa, Dersim k�lt�r� �l� bir k�lt�rd�r. Bilindiği gibi �l� diller veya k�lt�rler yalnızca �zel d�şmanlıklar neticesinde bu hale gelmemişlerdir. Adı ge�en k�lt�rlerin veya dillerin taşıyıcıları �eşitli nedenlerle isteksizlik g�stermiş olmaları belirleyici fakt�r olmuştur. Dersim dili ve k�lt�r�n�n yok edilmesinde su�un �ok b�y�k kısmını ırk�ı-faşist T�rk devletine verebiliriz. Ancak bu gibi bir isteksizliği T�rk devletinin baskısıyla veya objektif koşullarla a�ıklayamayız. Kırman�ki veya Kızılbaşlık bug�nk� toplumsal siyasal koşullarda kimseye herhangi bir avantaj sağlamıyor. Daha d�ne kadar yazı dili haline getirilemeyen Kırman�ki�nin doğal k�yleri olmayan bir Dersim�de �oğunluğun dili haline getirilmesinin ve gelecek kuşaklara taşınmasının �n�nde sayısız engeller vardır, ancak bu imkansız değildir. Kırman�ki eğitim, radyo, televizyon, gazete ve b�t�n ritualleri Kırman�ki yapılan Kızılbaşlık y�n�nde Dersim�de yaygın olarak desteklenen bir talebin olup olmadığı Dersimlinin ilk �nemli sınavıdır. Dersim toplumunda bu gibi bir istek yoksa Kırmanciye�yi unutun. K�ye d�n�şler de �ok �nemli. Ka� k�ye d�n�ld�? Gelecek kuşaklar bu k�ylerde yaşayacaklar mı? Kırman�ki yıkım �ncesinde olduğu gibi k�yl�lerin dili mi? Dersim�de tarım, hayvancılık ve sanayi olmalı. Dersimliye temel yaşam koşullarını sağlamadan ondan Dersim k�lt�rel kimliğini kıskan�lıkla korumasını beklemek ne kadar ger�ek�i olur? ABD daha iyi yaşam koşullarını sahip olmak umuduyla �lkelerini terk eden Avrupalılar tarafından oluşturuldu. İngilizce�nin bir numaralı dil olmasından dolayı kim su�lanabilir? �zetle kuşatılmış, yağmalanmış, tecav�ze uğramış, işsizliğe ve a�lığa mahkum edilmiş Dersimliye hitap etmeye �alıştığımızı unutmamalıyız. Hemen hemen hi� bir şeyi olmayan Dersimlilerin internet aracılığıyla sorunlarını tartışmaya �alışmaları anlaşılırdır. �rneğin Dersimlilerin bir gazetesi, bir dergisi bile yoktur. Dersimlinin sadece birka� derneği var. Bu derneklerin ne işe yaradıkları konusunda bir fikrim de yoktur. Dersimlilerin TBMM�de ka� vekili var? Bunlar ne kadar Dersimli? Bildiğim kadarıyla belediye başkanlığı dahi elimizden alınmıştır. �Dersim�de artık savaş olmasın� girişiminin temsilcileri olarak Almanya�dan Dersim�e giden arkadaşlar vali tarafından kabul edilmelerine rağmen, belediye başkanı tarafından kabul edilmediler. Mahalle muhtarlıkları da elimizden alındı mı? Bunu bilmiyorum. Kendi kendimizi idare etme y�n�nde somut adımlar atmalıyız. Bu y�ndeki somut her adım �ok �nemlidir. Dersim�de olup biten tayin edicidir. Dersim�de pratik bir adım atılmazsa konuşulanların hi� bir kıymeti harbiyesi kalmaz. Dersim sorunu bir k�lt�rel kimlik sorunudur derken, tek kaygım Dersimliyi daha fazla yıkıma uğratmadan onu kendi şahsiyetiyle yaşayabileceği bir imkan yaratmayı ama� edinmektir. Dersimli k�yl�ler veya şehirliler ne devlet g��leri ne de başkaları tarafından �ld�r�lmesinler, tecav�ze ve işkenceye uğramasınlar, a�lığa ve işsizliğe mahkum edilmesinler. Tartıştığımız konu ne olusa olsun ben bu insanların �ıkarlarını esas alarak d�şï¿½nce oluşturmaya �alışıyorum. Ne politik bir hırsım veya planım var, ne de Munzur A.Şï¿½nin ortaklarındanım. Geleneksel kiyafetleri i�inde beyaz adama pipo satan bir Kızılderili de değilim. Dersimliler arasında bana veya bana hak veren Dersimli arkadaşlara saldıranları ger�ekten anlamış değilim.
|
|||||||||||||||||||||||||||||
| Back to Top |