Овој спој
на земното и небесното, минливото и вечното, овостраното
и оностраното, ја достигнува својата кулминација во последната
песна од циклусот „По улица доручкувам". Успешноста
на оваа песна се должи меѓу другото и на нејзиниот специфично
развиван ритам - започнува со два стиха во кои во фокусот
на нарацијата е секојдневието („По улица доручкувам /
геврек и јогурт"), по што во третиот стих се случува
промена која ја менува не само атмосферата на целата песна
туку и погоре кажаното добива поинакво значење („храна
што просветлува"). Потоа продолжува навраќање кон
секодневното („одам / прва смена на работа сум"),
за во следните стихови да се најави воодушевување од него
и негово доживување како несекојдневно („и среќна / што
роси / една капка / ми паѓа на носот / светка светка светка"),
по што следува раѓање на чувство дека ова поинакво доживување
на реалноста е предзнак за чудесноста скриена во и зад
вообичаеноста („знам дека ова е / некој посебен ден"),
и одново навраќање кон конкретниот миг и постоење („одврзаната
врвца ме сопнува"). Тука е кулминативниот момент
во песната, кога доаѓа до конечен спој на реалното и надреалното
- и врвцата станува знак, или она што упатува на несекојдневното
(„ме сепнува ми го кажува тоа"), по што следи фокусирање
на реалноста („среќна сум што немам / толку многу нешта
/ и што не ми требаат / и што замислувајќи ги / среќна
сум што немам / дрска глад за животот/ вакви денови /
ми го продолжуваат животот"), за да заврши со надеж
дека, ете, можеби токму таквата реалност ќе одведе кон
едно повисоко спиритуално доживување, кон она што во зен
будизмот се нарекува сатори, а во ведантизмот самади -
кон идеалот на Буда (Разбудениот) - вистинската, духовна
будност („можеби денес ќе / налетам на големото будење").Песните
од вториот циклус, како што посочува и самиот негов наслов
(„Минијатури, кратки тури, заборавени бури, моменти и
мали вечности") се карактеризираат со својата кусост
- најголем дел од овие минијатури имаат два или три стиха.
Првите четиринаесет од нив се ненасловени, и носат редни
броеви. Некои од нив наликуваат на афоризми, на пример
четвртата минијатура:
„Најпрецизен погодок
во животот
ми е статива."
Други, најбројни, се блиски до хаикуто, носејќи ги сите
(освен онаа во поглед на бројот на слоговите 5-7-5) главни
карактеристики на моделот на јапонската кратка поетска
форма. Таква е на пример петтата минијатура:
„Оголени прсти
после грицкање нокти.
Излупени овошја." |
|
Некои од
нив се мини-мудрости во кои се согледуваат карактеристиките
на сопственото постоење, како во седмата минијатура:
„Непостојаноста
Целото ми го скрива."
Или мудрости за постоењето воопшто, како во десеттата
минијатура:
„Бунарот за еден
за друг е планина."
Последната песна од стихозбирката, „Златна книга"
(од која е составен третиот, истоимен, циклус), претставува
запрашаност, а едновремено и стравување, над некои надежи
и очекувања поставени во претходните песни. Така стиховите
„Зашто, што со слободата / ако ги имам сите симптоми /
на заспан човек" можат да се читаат како одраз на
стиховите „можеби денес ќе / налетам на големото будење"
од песната „По улица доручкувам" - односно: што со
доживувањата од „другата страна", ако и покрај трансценденталниот
„ефект" останат непроменети овоземните нешта, ако
„Исто како и сега / носот во бесконечноста / петиците
во локалната бара"? Копнежот по малите и едноставни
нешта останува („Има ли надеж да се спаси / уживањето
во најбескорисните нешта / апсолутно романтични / ко црно
- бел филм?"), како и свеста дека достигнувањето
на највисоките онострани идеали е безначајно без ситните
човечки радости. Наспроти бегството во самозалажување
во супериорноста на „будењето" (впрочем, и наспроти
самозалажувањето дека „будењето" е конечното и единствено
вредно искуство), во стиховите на Бунтеска и натаму остануваат
стравот и сомнежот. Главните сопатници при сопствениот
развој, и неговите најсилни двигатели.
Осврнувајќи се на поетиката на Бунтеска, во предговорот
кон антологијата на младата македонска поезија „Неидентификувана
небесна дојка" (издание на „Младинската книжевна
асоцијација"; самиот наслов на антологијата е земен
од стиховите од песната „Колекција" на Бунтеска)
Јовица Тасевски - Етернијан проникливо забележа дека нејзината
поезија „претставува суптилна лирика во која се тематизираат
женственоста и божественоста," потенцирајќи дека
ваквата „тематизација се одвива преку авторефлексија,
којашто е вградена во потрагата по трансценденталниот
происход". Можеме да додадеме дека со новата стихозбирка
поетесата Наташа Бунтеска прави извесно свртување на својот
поетски интерес од лирското кон наративното, со што постапно
и внимателно го надоградува своето поетско писмо, следејќи
ги современите поетски текови. |
