Het Doel.

Het doel van dit werk is een antwoord te vinden, en te geven, op veel vragen die het christendom bestormen. Er zijn veel christenen die grote moeilijkheden hebben met hun geloof, en met de samenleving. De tegenwoordige samenleving benauwd hen, en de Bijbel lijkt hun een oud achterhaald boek met een primitieve wereld omschrijving. Ze hebben ook veel vragen over incoherente aspecten in de dogmatiek en in de geloofsbeleving, die eigenlijk niet meer te verteren zijn.

Het geloof is in het geding. Het is moeilijk om te geloven. Het is allemaal zo verwarrend, zo inconsistent, en zo zonder uitzicht. Eigenlijk hebben veel christenen het gevoel in een doodlopend straatje te staan, en dat zal blijken dat het christendom verloren tijd is. Daar komt nog bij dat veel kerken op zijn mooist maar meer half vol zijn. Jeugd is er ook niet meer te vinden. Veel theologen hebben problemen met een identiteitscrisis, terwijl de theologische scholen te kampen hebben met een gebrek aan leerlingen. De hele kerk is eigenlijk aan het verlopen. Tot overmaat van ramp wanhopen ze ook aan de tegenwoordige maatschappij. Ze zien de toekomst erg somber in, en het lijkt wel of alle idealen bij veel mensen in deze depressieve sfeer zijn gesmoord. Dit is de situatie in Europa, en in mindere mate ook in Noord Amerika.

In veel derde-wereld landen is het christendom in volle groei en zo levend als het maar mogelijk is. Ook heeft men er veel meer verwachting van de toekomst dan in Europa en Noord Amerika. Het hele probleem van de identiteitscrisis in het christendom en de algemene toekomstverwachting, ligt in de meer ontwikkelde landen. Dit komt gedeeltelijk van de hogere ontwikkeling van de maatschappij in deze landen, terwijl het christendom de laatste 500 jaar eigenlijk maar weinig geëvolueerd is, en meegegroeid is in de ontwikkeling. Hieraan was geen behoefte, maar nu botsen allerlei geloofszaken met de maatschappij en wetenschap. De ontwikkeling van de laatste 30 jaar in de maatschappij benauwt veel mensen, want de maatschappij wordt steeds toleranter, en de uitwassen groter.

De weelde en de welvaart zijn de hoofdoorzaak van de uitwassen. De mensen worden overmoedig. De arrogante houding van de mensen, die hieruit voortvloeit, veroorzaakt vaak botsingen. Ook is er een zekere arrogantie te bespeuren bij veel theologen, bij het kiezen van de onderwerpen waarover ze discussiëren. Soms wekken de discussies van de hedendaagse theologen de indruk dat het niet gaat om belangrijke levensvragen die opgelost moeten worden, maar dat de theologische discussies een soort tijdverdrijf, en publiek vermaak zijn; een soort hobby. Of soms ook schilderen ze God als een even bizarre persoonlijkheid dan vroeger de primitieve heidenen hun afgoden schilderden. Veel moderne theologen hebben geen binding meer met de materie waarover ze spreken. Ze houden beschouwingen over een onderwerp terwijl ze zelf als het ware op een veilige afstand blijven staan. Ze verafschuwen het idee dat ze geëngageerd zouden zijn met het christendom. Getuigen over hun geloof is er helemaal niet meer bij. Dit is veel te onbeheerst in een samenleving, waar men alles op een waardige manier in de hand heeft.

Dan is er de vraag hoe heeft dit alles zo toch kunnen groeien? De manier waarop een debat wordt gevoerd is vaak niet constructief. Dit geeft een antwoord op de vraag waarom er zo vaak, vooral vroeger, slechte oplossingen of compromissen werden gevonden als resultaat van het werk van een commissie. In een debat is het heel gewoon dat de een de ander tracht omver te praten, waarmee de beste spreker gelijk krijgt, deze is dan de man. De realiteit is dat de beste spreker lang niet altijd het beste antwoord heeft. Ik heb nog niet veel discussies meegemaakt waar men er op uit was de waarheid en de realiteit te achterhalen, vooral in de politiek, maar ook in de theologie. In plaats van een opbouwende argumentatie om de beste oplossing te vinden, ontaardt een debat heel vaak in een competitie om de discussie te winnen. Zo zijn debatten vaak minder constructief dan ze zouden moeten zijn, en zo wordt het duidelijker waarom er zoveel onjuiste zaken voor juist worden gehouden. Dit geldt ook voor theologische discussies. Te oordelen naar de kwaliteit van de dogma's en leerregels van de kerken, komt een debat maar zelden boven het niveau van een voetbalwedstrijd uit; het doel is winnen!

Verder is er de steeds verder gaande individualisatie. In de kerk wordt aanhankelijkheid aan God betoond, en veel mensen voelen zich helemaal niet afhankelijk. Alles is geregeld van de wieg tot het graf en niemand heeft nog iemand anders nodig. Dit is ongefundeerde overmoed, maar in deze welvarende en rijke tijd menen de mensen zich deze houding te kunnen permitteren. De welvaart en de onafhankelijkheid hebben veel eenzaamheid tot gevolg; de mensen hebben geen banden meer met de ander, want dit is niet nodig. Veel mensen zijn zelfs bang om veel banden te hebben, want er kan van alles uit voortkomen.

De mens heeft zich onder zekerheden bedolven, maar de jeugd durft niet meer een huwelijk te beginnen zoals dit vroeger normaal was. 'Modern' heet dit, maar voorzover het niet vanwege een fiscale wetgeving of andere kosten is, moet het gekenmerkt worden als asociaal gedrag, onzekerheid, of gebrek aan levensmoed. De durf en de fut raken er een beetje uit in deze overbeschermde samenleving. De kerk met haar oude ideeën spreekt veel mensen ook niet meer aan; die eist te veel een standpunt en een principe. De moderne en beschermde mens heeft niet meer de durf hiertoe, en zegt daarom maar dat het ouderwets is, dan ben je er van af immers, en dan heb je jezelf tegelijkertijd op een gerieflijk voetstuk van moderniteit gezet.

Deze uiteenzetting is bedoeld voor mensen die grote vragen hebben over het geloof. Het is voor mensen die bang zijn dat het christendom een aflopende zaak is. Het is bedoeld voor mensen die ernstige twijfels hebben omtrent de Bijbel en de kerk. Twijfels over de waarde van het christen zijn. Dit boekje geeft hier een duidelijk antwoord op:  ja!  En het antwoord is vermoedelijk groter dan u lief is.

Mensen die geen grote vragen hebben over het christendom en geen grote twijfels, raad ik sterk af dit stuk te lezen. Veel van de hier gelanceerde ideeën zijn niet belangrijk voor de goede beleving en ontwikkeling van het christendom. De levenshouding van de goede christenen is veelal toereikend voor het koninkrijk Gods. De hier behandelde materie kan hierin nauwelijks een verbetering brengen. Als zodanig zijn de hier gestelde interpretaties zonder grote waarde. Ze dienen eigenlijk haast alleen maar ter opheldering van de vele vragen die veel twijfelende mensen hebben. Deze beschouwingen zijn bedoeld voor mensen die het christendom aan het verlaten zijn, maar hier toch wat moeite mee hebben. Ze hebben het doel deze mensen hiervan te weerhouden.

De mensen zonder grote vragen zullen geschokt worden door de onconventionele benadering, en het is niet mijn bedoeling mensen te schokken, of te stoten, of te beledigen. Het is alleen maar mijn bedoeling mijn bevindingen mede te delen aan hen die hiermee misschien hun vragen kunnen beantwoorden. Er zijn tegenwoordig al te veel mensen die, door alle veranderingen in godsdienst en maatschappij, losgeslagen zijn, en het is niet mijn opzet om door mijn toedoen dit aantal te vergroten, maar te verkleinen, vandaar de waarschuwing.

In de volgende hoofdstukken worden de zaken uiteengezet zoals ik ze zie, waarbij ik uitsluitend de Bijbel als handleiding gebruik, en met normale logica (misschien is wiskundige logica beter) verbanden leg tussen de Bijbel en onze maatschappij, met zijn onstuimige ontwikkelingen. Hier worden verschillende uitspraken van de Bijbel, en vooral uitspraken van Jezus besproken, met hun uitwerking in deze maatschappij. Er worden ook nogal wat zaken aangehaald waarover Jezus op een bevreemdende manier zwijgt, terwijl de christenen er steeds maar weer over praten.

De wisselwerking tussen de Bijbel en de maatschappij krijgt ruime aandacht. Enkele dogma's en gevestigde gedachten van protestantse en calvinistische kerken, welke mijns inziens strijdig met de Bijbel zijn en met uitspraken van Jezus, of alleen maar op fantasie berusten, worden hier besproken. Verschillende aspecten van de omlijsting van het christendom in het algemeen worden in het geding gesteld. De verhouding Bijbel-Maatschappij wordt ook besproken met zijn positieve en negatieve aspecten. Verder probeer ik duidelijk te maken waarom het christendom zich niet in een doodlopende straat bevindt, maar even levend, actueel, en progressief is als tweeduizend jaar terug. De Bijbel heeft evenmin aan kracht ingeboet gedurende al deze tijd.

Daar veel van de ideeën nogal onconventioneel zijn is het onvermijdelijk dat sommige mensen moeilijkheden hebben met deze ideeën. Misschien is er wat tijd nodig om de begrippen die gelanceerd worden te laten rijpen. Misschien is het een goed idee het boekje niet in een keer uit te lezen, want veel onderwerpen wijken sterk af van de gangbare interpretatie van de Bijbel. Misschien dat sommige lezers wat verbluft raken van sommige ideeën in dit boekje, en van een niet algemeen bekende inhoud van de Bijbel. Dit boekje is niet groot, maar het is compact geschreven. Daarom is het beter wat kalm aan te doen. De denkwijze en logica, de benadering die gebezigd wordt, is anders dan die van theologen. Ik ben namelijk geen theoloog.

Heel lang al, heb ikzelf moeilijkheden gehad met het geloof. Veel dogma's van de kerk vond ik onverteerbaar, en totaal onlogisch. Ook veel van de omlijsting en entourage van het christendom was me één en al raadsel. Evenals zoveel mensen, vroeg ik me af waar dit alles toe diende. Is het christendom niet een grote leugen? Is het geen verspilde tijd en verspilde energie?

Ik heb naar oplossingen gezocht, en de oplossingen die ik vond verbaasden me door hun eenvoud. Ik was verbluft en beduusd toen het tot me doordrong wat er eigenlijk in de Bijbel staat. Allereerst kwam ik tot de slotsom dat de theologen door de tijden heen eigenlijk nooit hebben geprobeerd de Bijbel te begrijpen. Ze hebben nooit veel moeite gedaan om te verstaan wat de Bijbel eigenlijk bedoelde. De theologen hebben zich meestal beperkt die uitleg van de Bijbel te geven die het beste paste bij de bestaande omstandigheden. Als dit lukte waren ze erg tevreden en werden er verder geen logische vragen gesteld.

Deze benadering van de theologen wil ik niet aanvechten. Hoewel langzaam is dit een solide en betrouwbare manier tot verandering. Hoewel de desbetreffende theologen geen verandering wensten. Dankzij deze benadering is in Europa en daardoor ook in Noord-Amerika, Zuid-Afrika en Australië, de heidense maatschappij geleidelijk aan, in tweeduizend jaar, omgezet naar de tegenwoordige maatschappij; ook wel de westerse beschaving genoemd. Omdat de maatschappij iedere keer veranderde moest ook de uitleg van de Bijbel aangepast worden. Dit had weer een maatschappelijke verandering tot gevolg die weer een aanpassing van de dogma's, gebaseerd op de Bijbel, vereiste. Waarbij men een steeds beter begrip kreeg van de bedoeling van de Bijbel.

Hoewel dit een veilige manier is om de Bijbel te benaderen, heb ik toch deze opmerking geplaatst omdat het dan veel duidelijker wordt waarom zoveel dingen in dogmatiek en geloof zo verwarrend zijn. Men is altijd met het Christendom aan het bijpleisteren geweest. Wel werd het geheel beter van dit bijpleisteren en kwam langzaam nader tot de bedoelingen van de Bijbel, maar men heeft zelden aan nieuwbouw gedaan. Het was gevaarlijk om aan nieuwbouw te doen. Tot het jaar 1600 was iemand nogal snel een ketter, en met ketters maakten ze korte metten.

Verder vraag ik me af waarom niemand me ooit heeft verteld wat de invloed van het christendom in onze maatschappij is geweest? Hoe kan de mensheid zo blind zijn dat ze niet ziet wat de christelijke leer allemaal bewerkt heeft in onze samenleving. De tegenwoordige ontwikkeling in onze samenleving is het meest onomstotelijke bewijs dat de Bijbel de waarheid spreekt. Waarom is me altijd zo'n vreemd godsbeeld geschilderd? Hoe is het mogelijk dat veel christenen menen dat mohammedanen; boeddhisten; hindoe's en volgelingen van andere godsdiensten onze broeders in het geloof zijn? Hoe kan iemand, als hij sterft en naar de hemel gaat en daar leeft, daarna nog opstaan uit de doden? De Bijbel zegt immers dat we uit de doden zullen opstaan.

Het blijkt allemaal zo simpel en eenvoudig te zijn als maar mogelijk is. Terwijl het bijna allemaal duidelijk en letterlijk in de Bijbel staat. Maar de christen is er in getraind om alles abstract of figuurlijk te lezen en alles met een dik rookgordijn van mystiek te omgeven, waardoor heel veel zaken zo verminkt, en verdraaid, en ongrijpbaar worden, dat ze niet te herkennen zijn.

Ook ingeval er beeldspraak is gebruikt willen veel mensen deze letterlijk opvatten, met een logischer wijs totaal verwrongen uitkomst. Nog erger wordt het ingeval de theologen uit deze beeldspraak nog weer beeldspraak putten. Het resultaat hiervan zijn wel heel bizarre beelden en uitspraken.

Als we de Bijbel lezen kijken we als het ware door de bril van de schrijver. Dit is in de meeste gevallen geen probleem, maar als de schrijver het heeft over magie en bijgeloof moeten we dit wel onderkennen en het ons goed realiseren, want anders komen we tot interpretaties die tegenwoordig niet te slikken zijn.

Als we over het geloof spreken dan ligt alles altijd in een gloed van verhevenheid en heiligheid, en in een waas van mystiek. Voor een gewoon sterveling is dit alles bijna onbereikbaar en ongrijpbaar. Dit stuk bezigt dit soort taal en stijl absoluut niet. Door een eigen eenvoudige stijl heb ik geprobeerd om de ban van heiligheid en verhevenheid te doorbreken. Ik heb met opzet een meer zakelijke stijl gebruikt, om daardoor alles toegankelijker te maken. Sommige mensen zullen deze stijl ervaren als een gebrek aan eerbied voor Jahweh, maar dit is niet de bedoeling van de schrijver. Het was de enige manier die ik vond om de magische cirkel rond de godsdienst te doorbreken.

De taal en tekst in de Bijbel stamt uit oude tijden. De leefwereld, de zienswijzen, en het geestelijk denken waren toen erg beïnvloed door allerlei vormen van heidendom. De joden woonden immers als een klein volkje tussen andere volken waar de goden een feit waren, en waar aan goden werd geofferd. Hieraan hebben ze zich langzaam onttrokken, maar dit was erg moeilijk, en erg langdurig.

Belangrijk was ook de heidense visie en de heidense achtergrond-ideeën van de Bijbel schrijvers, welke onmogelijk geweerd konden worden in de Bijbeltekst. Bij het lezen van de Bijbel wordt hier bijna altijd te weinig rekening mee gehouden. Bijna alle Bijbel schrijvers, evenals ook de discipelen van Jezus, geloofden in magie en in het bovennatuurlijke, en in spoken, goden en geesten.

Zo is ook in de Bijbel een bepaalde, soms grote, invloed van afgodsdienst te herkennen. Deze was er niet uit te weren omdat de schrijvers dit in hun denkwereld hadden ingesloten. Als we al deze heidense invloeden weten te onderkennen, blijkt dat de Bijbel onvergelijkbaar is, de modernste theologen ten spijt. Dit belangrijkste sociologische werk wat de mensheid bezit kan de toets met de moderne wetenschap met glans doorstaan. Het is geen oud en achterhaald boek zoals veel christenen vandaag menen, maar een boek vol rijke mensenkennis, waar ons geleerd wordt hoe we onze samenleving leefbaar, menselijk, harmonisch, en goed kunnen houden, en hoe we haar kunnen verbeteren.

Als we de aanbevelingen van de Bijbel niet volgen, zal onze maatschappij stagneren. De Bijbel deelt ons mede dat, als we niet om de ander denken en als we ons niet disciplineren, er van onze samenleving niet veel terecht komt. De Bijbel vertelt ons ook dat de mensen die niet voor de leefregels van de Bijbel kiezen, zichzelf zullen uitsluiten en elimineren uit deze samenleving. Al deze dingen kunnen we aan de maatschappij toetsen en we kunnen zelf vaststellen of dit waar is.

Als we de aanbevelingen van de Bijbel wel volgen, zullen we succesvol zijn in de wetenschap en in de ontwikkeling van onze maatschappij. Precies zoals in het gezicht van Salomo in Gibeon te horen kreeg, toen hij inzicht en wijsheid vroeg om recht te doen. Of zoals in Leviticus, in het hoofdstuk zegen en vloek, uiteengezet wordt.

In dit stuk wordt het woord heiden en heidendom nogal vaak gebruikt. Het is een beetje een ouderwets woord. Het is ook een lelijk woord, maar het is lelijk bedoeld. Het is eigenlijk het enige lelijke woord wat voldoet, en wat enigszins de afkeer en de weerzin van de schrijver uitdrukken omtrent dit soort praktijken, en dit soort mens. In de ontwikkelde westelijke wereld zijn niet veel heidenen meer, en zo zal niet ieder dit aanspreken. Als u meent dat dit minachtende woord niet gebruikt had mogen worden, bedenk dan dat u waarschijnlijk nooit een primitieve heiden bewust hebt ontmoet, zoals ze nog overwegend in de derde wereld wonen, en de oorzaak zijn dat de derde wereld, de derde wereld is.

Er wordt in de loop van dit stuk nogal eens op de verkeerde visie van de theologen gewezen. Soms is de kritiek nogal scherp, maar de onbegrijpelijk grote fouten die gemaakt zijn in de dogmatiek, zijn door theologen gemaakt. De schrijver biedt voor deze scherpe kritiek alvast zijn excuses aan, omdat hij zich wel bewust is dat ieder die werkt, fouten maakt. Zij die werkten maakten fouten, soms met de beste bedoelingen. Alleen iemand die niets doet maakt geen fouten, en dit is het foutste van alles. De theologen die fouten maakten hebben gewerkt, en hun werk was belangrijk. Daarom mogen hun deze fouten niet toegerekend worden. Hoewel de fouten niet toegerekend mogen worden, waren het wel fouten, en als zodanig behoeven ze correctie. Hierom leek het mij niet juist de kritiek te matigen, want dan zou ik naar mijn gedachte de waarheid geweld aandoen, en dit stuk zou aan duidelijkheid inboeten.

Dit stuk heeft niet de bedoeling een afgerond geheel te zijn, met antwoorden op alle vragen waarin de geestelijkheid zich altijd zo gaarne beijverd heeft. Er worden veel vastgeroeste gedachten en gewoontes, welke beslist on-Bijbels zijn, of welke frontaal met de woorden van Jezus botsen, aangevallen. Er wordt niet altijd een alternatief gesteld daar de schrijver zich hiertoe niet altijd in staat voelt. Er worden ook vaak gedeeltelijke, of mogelijke, oplossingen gegeven. Verder is het mogelijk dat met de snelle ontwikkelingen de wel gestelde alternatieven niet geheel juist zullen blijken te zijn, en te zijner tijd nog een correctie behoeven.