ŞARBON HAKKINDA SIKÇA SORULAN SORULAR

• Şarbon nedir?
• Kaç tip şarbon vardır?
• Nasıl tedavi edilir veya önlenir?
• Aşısı var mıdır?
• Başka birisinden bana bulaşabilir mi?
• Bende soğuk algınlığı belirtileri var. Şarbon hastalığı olabilir mi?
• Test yaptırmak için hastaneye gitmelimiyim?
• Şarbon hastalığına yakalandığımı düşünüyorum. Hemen antibiyotik almalımıyım?

Şarbon nedir?

Şarbon Bacillus anthracis isimli bakterinin yol açtığı bir hastalıktır. Şarbon hastalığı Asya, Güney Avrupa, Afrika ve Avustralya gibi dünyanın büyük bir bölümünde yüzyıllar boyu hem insanlarda hem de hayvanlarda görülen bir hastalıktır. Şarbon bakterisi çevre şartlarında "spor" denilen bir biçim alarak yaşamını sürdürebilmektedir. En sık görülen doğal formunda deride siyah renkli yaralar meydana getirir ve orjinal ismini de (Anthrax) buradan almıştır.

Kaç tip şarbon vardır?

Üç tip şarbon vardır ve herbirinin değişik belirtileri vardır.

1. Deri şarbonu en sık rastlanan şeklidir. Genellikle derisinde yara ya da kesik olan bir kişiye şarbon sporlarının teması sonucu bulaşır. Temas yerinde önce bir şişlik, su toplanması ve sonrasında siyah kabuklu bir yara oluşur. Deri şarbonu süratle tedavi edildiğinde kolay iyileşir. Doğru tıbbi değerlendirme ve tedavi esastır.
2. Gastrointestinal (sindirim sistemi) şarbonu hastalıklı hayvan etlerinin yenmesi sonucu meydana gelir. Hastalığın başlangıç belirtileri besin zehirlenmesine benzer ancak karın ağrısı, kan kusma ve ciddi ishalle birlikte hastalık ilerler. Doğru tıbbi değerlendirme ve tedavi esastır.
3. İnsan şarbonunun en ciddi şekli akciğer şarbonudur. En nadir görülen şarbon şeklidir. Bu tip, havada asılı (süspande) büyük miktarlardaki şarbon sporlarının insan tarafından solunması sonucu meydana gelir. İlk belirtiler soğuk algınlığına benzer, fakat hızlı bir biçimde solunum yetmezliği ve şoka kadar ilerler. Doğru tıbbi değerlendirme ve tedavi esastır.

Nasıl tedavi edilir veya önlenir?

Şarbon antibiyotik tedavisine iyi cevap verebilen bir hastalıktır. Antibiyotik doktor reçetesi ile tıbbi önerilere uygun bir biçimde alınmalıdır. Sağlık kuruluşuna müracaat etmeden hiçbir şekilde korunmak ya da tedavi olmak için antibiyotik ya da başka bir ilaç alınmamalıdır.

Aşısı var mıdır?

Şarbon aşısı esasen hayvanlara uygulanmaktadır. İnsanlarda aşı çalışmaları vardır. Ancak yaygın kullanım alanı bulunmamaktadır.

Başka birisinden bana bulaşabilir mi?

Akciğer şarbonunun insandan insana bulaşıcılığı yoktur. Bu nedenle "başkasından hastalık bana bulaşır mı?" endişesine gerek yoktur. Akciğer şarbonu sadece havadaki şarbon sporlarının solunması sonucu bulaşır.

Bende soğuk algınlığı belirtileri var. Şarbon hastalığı olabilir mi?

Sadece şarbon sporlarına doğrudan maruz kalan kişiler akciğer şarbonu hastalığına yakalanabilir. Eğer kendinizi iyi hissetmiyorsanız, normal zamanlarda yaptığınız gibi bir sağlık kuruluşuna başvurun. Hastaysanız, doktor size en uygun tedaviyi verecektir.

Test yaptırmak için hastaneye gitmelimiyim?

Herhangi uzman ya da pratisyen doktor enfeksiyon hastalığı tanısı koymak ve gerekli testleri yaptırabilmek üzere eğitilmiştir. Şayet gerekliyse, ilgili testler size yapılacaktır.

Şarbon hastalığına yakalandığımı düşünüyorum. Hemen antibiyotik almalımıyım?

Sağlık kuruluşuna ya da doktora müracaat etmeden antibiyotik alınmamalıdır. Antibiyotikler güçlü ve etkin ilaçlardır, fakat özel bir hastalık oluşturan bakteriye karşı etkili olmak üzere tasarlanmışlardır. Doğru antibiyotik alınmadığı takdirde hastalığınızı tedavi etmek için uygun olmayabilir.

Kaynak : Dünya Sağlık Örgütü