«ΕΣΥ ΤΙ ΡΟΛΟ ΠΑΙΖΕΙΣ ΤΕΛΟΣ ΠΑΝΤΩΝ ? MΕ ΠΟΙΟΥΣ ΕΙΣΑΙ ?
ΕΝΑΣ ΕΛΛΗΝΑΣ»
Σημερινό το ηλεκτρονικό μήνυμα, σταλμένο από τη Γερμανία. Ας κάνουμε μία μικρή παρένθεση, πρώτα, με ένα άλλο μήνυμα που έλαβα την περασμένη Παρασκευή…
Περί Ηρακλείτου
«Παρασκευή πρωί 04/04/2003
Έλα βρε, θα σε μαλώσω! "Παπάρας" ο Ηράκλειτος; :-) Και πώς κρίνεις τελεσίδικα
κάποιον, του οποίου μόνο αποσπάσματα-τσιτάτα διασώθηκαν, και δη σε έμμεσες
αναφορές; (Φαίνεται είπε πράγματα που πονούσαν, γι’ αυτό τα ’φαγε η μαρμάγκα
τα υπόλοιπα.) Εντάξει, και οι Εφέσιοι τον είχαν του κλώτσου... Δεν σημαίνει
όμως ότι είχαν και δίκιο! "- Πάντας ομαδόν απάγξασθαι και τοις ανήβοις την
πόλιν καταλιπείν!", τους απάντησε, όταν (ειρωνικά) τον ρώτησαν ποιος είναι
ο άριστος τρόπος για να κυβερνηθεί η πόλη. Να πάτε να κρεμαστείτε όλοι σας,
και ν’ αφήσετε την πόλη στα παιδιά! (Θυμήσου, η ιωνική σκέψη αναρχόφερνε
μεν, αλλά οι Εφέσιοι ήσαν κονομημένοι μεγαλέμποροι δε. Μεγαλοαστοί, παναπεί,
με όλα τα προτερήματα αλλά - ως φαίνεται - και τα ελαττώματα των μεγαλοαστών.
Και κοσμοπολίτες. Στους Πέρσες πλήρωναν φόρους, αλλά δεν τους ένοιαζε.)
Το ήξερε καλά ο φιλόσοφος, πάνω από τα 25 (βαριά τα 30) ξυπνάει άγριο και
ασυγκράτητο το γαμημένο το συμφέρον, και δημοκρατίες και τέτοια καταντούν
μονάχα για το θεαθήναι. Το 99.9% ενεργεί με βάση το ερπετοειδές κομμάτι του
εγκέφαλου, εξ ου και ο «πόλεμος πάντων πατήρ»: Πρώτα γευματίζουν τα λιοντάρια,
και τελευταία (και καταϊδρωμένα) τα τσακάλια. Μόνο που δεν υπήρχαν τότε τα
ντοκιμαντέρ του National Geographic, να δει ο γερο-Ηράκλειτος τι μαϊμουδιές
σκαρφίζονται τα τσακάλια, μπας και φάνε τα καλά κοψίδια! Έχουμε πολύ ακόμη δρόμο μέχρι τον πολιτισμό... Love (and peace)
[Υπογραφή]
ΥΓ
: Η στοιχειώδους μεταφραστικού επιπέδου ("Elementary" Ελληνικών, εν άλλαις
λέξεσιν! :-) ) "ερμηνεία" ότι "πόλεμος πάντων πατήρ" σημαίνει "ορμάτε να
τους φάμε, χωρίς πόλεμο δεν κουνιέται τίποτε", είναι για τους δασκάλους και
τους μαθητές του West Point! Δεν την περίμενα από σένα! :-) ΥΓ 2 : Και
σιγά μην καταλάβουν τα γιαλαντζή λιοντάρια τύπου Δονάλδου, τι πάει να πει
"εδιζησάμην εμεωυτόν"! (Ούτε ακουστά δεν θα το έχουν καν.) Από τα ελάχιστα
πράγματα, που τα διάβασα και μου ’κανε το στομάχι κομμάτια ένα γιαπωνέζικο
σπαθί! (Ένα άλλο είναι το ομηρικό "εν δε φάει και όλεσσον"!) ΥΓ 3
: Μην
ανησυχείς, δεν είμαι Ηρακλείτειος, αλλά Κύων! :-) Ωστόσο : Φίλος μεν Χρήστος,
φιλτέρα δε αλήθεια! :-) Να ’σαι καλά, και πάντα τέτοια, να με προκαλείς,
μπας και γράφω τίποτις αξιόλογο και ’γω! :-)»
«ΕΣΥ ΤΙ ΡΟΛΟ ΠΑΙΖΕΙΣ ΤΕΛΟΣ ΠΑΝΤΩΝ ?»
Θα
’θελα να πω «εδιζησάμην εμεωυτόν» [«αναζήτησα τον εαυτό μου»] ή –ίσως– «ο
πολεμιστής ασχολείται με τον εαυτό του, όχι με εγωιστικό τρόπο, αλλά από
την άποψη της απόλυτης και συνεχούς εξέτασης του είναι του». Δεν μπορώ.
Ίσως το σωστό ερώτημα θα ήταν: «τι παιχνίδι παίζεις;»
Ίσως
να πεσσεύω, όπως και «ο αιών» του Εφέσιου: «αιών παίς εστι παίζων, πεσσεύων».
Και συνέχιζε – για να θυμηθούμε και τους αντιγραφείς: «παιδός η βασιληίη».
Πεσσούς
ή αστραγάλους: «… αναχωρήσας δε εις το ιερόν της Αρτέμιδος μετά των παίδων
ηστραγάλιζεν. Περιστάντων δ’ αυτόν των Εφεσίων, "τι, ώ κάκιστοι, θαυμάζετε;"
είπεν. "Ή ου κρείττον τούτο ποιείν ή μεθ’ υμών πολιτεύεσθαι;"»
«MΕ ΠΟΙΟΥΣ ΕΙΣΑΙ ?»
Μεθ’ υμών, προφανώς, όχι.
Μετ’ εκείνων, των «άλλων»; Εξαρτάται…
Αν
ήμουν Αθηναίος προφανώς θα πολιτευόμουν με τους Αθηναίους. Aν ήμουν Μήλιος
ή Μυτιληνιός προφανώς δεν θα πολιτευόμουν με τους «άλλους», αλλά με τους
«ημετέρους».
Αν, ωστόσο, ήμουν απλώς…
…«ΕΝΑΣ ΕΛΛΗΝΑΣ»…
…
εξαρτάται – και πάλι. Αν ήμουν Έλληνας-Μήλιος θα ήμουν με τους Μήλιους. Αν
ήμουν Έλληνας-Αθηναίος με τους Αθηναίους κι αν ήμουν Έλληνας-Σπαρτιάτης θα
ήμουν με τους Σπαρτιάτες. Αν ήμουν Έλληνας-χριστιανός θα ήμουν με τους χριστιανούς.
Έλληνας-Ρωμαίος με τους Ρωμαίους. Αν ήμουν Έλληνας-Σαρακηνός [σαρακηνός που
γνώριζε την ελληνική γλώσσα και επιστήμη] θα ήμουν Σαρακηνός. Αν ήμουν Έλληνας-Αμερικάνος
θα ήμουν Αμερικάνος. Και προφανώς –προφανέστατα– αν ήμουν Έλληνας-ΕΛΛΗΝΑΣ θα ήμουν ΕΛΛΗΝΑΣ.
Αλλά
–φευ!– έτυχε να είμαι απλώς ένας Έλληνας-άνθρωπος. Είμαι, δηλαδή, με τους
ανθρώπους. Ήγουν, κάποιος γεννημένος στην Ελλάδα [άρα, Έλληνας], της ημετέρας
αρχαίας τε και συγχρόνου παιδείας μετέχων [άρα, επίσης Έλληνας], αλλά και
της ευρωπαϊκής, και της ανατολικής, και της ινδιάνικης και… και… παιδείας
[άρα και ολίγον τι ευρωπαίος, και ανατολίτης και ινδιάνος και… και…].
Είμαι, εν ολίγοις, μεθ’ ημών.
Κι ας κλείσουμε με μία ακόμη –ομηρική και μεταφραστική– εκκρεμότητα:
«Και στο φως μέσα πια σκότωσέ μας…»
|