|
Η μνήμη είναι πολύ σοβαρή υπόθεση για να την εγκαταλείψουμε στις εργολαβικές
διαθέσεις ενός Μπους, κάποιου Σημίτη, του δείνα Νασιάκου, του τάδε Μίλερ,
ενός κάποιου Τραγκαουνάκη ή του οποιουδήποτε Παπαχέλογλου. Αλλά σε πείσμα
όλων των παραπάνω, σε πείσμα και όλων των υπόλοιπων πρακτορείων οργάνωσης
της κοινωνικής και ατομικής αμνησίας, σε τούτο τον τόπο –και σε όλους τους
άλλους– δεν έχουν οικοδομηθεί όλα τα κτήρια πάνω σε μπαζωμένα ρέματα στον
Ωρωπό, δεν έχουν γραφεί όλα τα βιβλία με τη βοήθεια φίλων «που μας έδειξαν τα» καταπατημένα «χωράφια τους».
Σε τούτο τον τόπο, όπως και σε όλους τους άλλους, υπάρχει μνήμη όταν υπάρχει συλλογικότητα. Υπάρχει μνήμη όταν η εκ του πατρός και του υιού εκπορευόμενη εξατομίκευση δεν παρακολουθεί μόνη της και μόνον τα έπεα πτερόεντα των τηλεοπτικών δελτίων.
Ετούτος ο τόπος, όπως και πολλοί άλλοι, υπήρξε μπανανία. Ετούτος ο τόπος, όπως και πολλοί άλλοι, συνεχίζει να είναι μπανανία. Κι όταν εμείς, εκόντες άκοντες, ξεχνάμε, εκείνοι θα είναι πάντα εδώ για να μας το θυμίζουν.
«Και
να θέλαμε να ξεχάσουμε, δεν μας αφήνουν», μου έλεγαν πρόσφατα κάποιοι Χιλιάνοι
φίλοι, σχολιάζοντας το τεράστιο χριστουγεννιάτικο δέντρο που είχε στήσει
η Coca-Cola [με στολίδια Coca-Cola, φυσικά, και τη σχετική επιγραφή] μπροστά
ακριβώς από τη La Moneda, το προεδρικό μέγαρο του Σαντιάγο. Εκεί όπου είχε
βρει τραγικό θάνατο, στις 11 Σεπτεμβρίου 1973 [κατά τραγική ειρωνεία, δεκαοκτώ
ακριβώς χρόνια πριν από ξέρετε τι], ο δημοκρατικά εκλεγμένος πρόεδρος της
χώρας Σαλβαδόρ Αλλιέντε, κατά τη διάρκεια του οργανωμένου από τους
Αμερικανούς [και τη CIA και την ITT και… και… και την Pepsi-Cola, τότε…]
πραξικοπήματος.
Το βράδυ της περασμένης Κυριακής παρακολουθούσα [ΕΤ 1] για μια ακόμη φορά την, βασισμένη σε πραγματικά γεγονότα, ταινία του Κώστα Γαβρά Αγνοούμενος,
σχετικά με την εξαφάνιση και τη δολοφονία ενός Αμερικανού συγγραφέα και δημοσιογράφου,
τις πρώτες ημέρες του πραξικοπήματος στη Χιλή. Ο νεαρός Αμερικανός είχε την
ατυχία, εκείνες τις πρώτες ημέρες, να πέφτει πάντα πάνω σε «ειδικούς» των
αμερικανικών «υπερεσιών», που είχαν οργανώσει προφανώς το πραξικόπημα…
Παρακολουθούσα, λοιπόν, την ταινία και θαύμαζα την ψυχραιμία και την επαγγελματικότητα
του Αμερικανού πρέσβη κάθε φορά που συναντούσε τους οικείους του νεαρού συγγραφέα,
που αναζητούσαν εναγωνίως τον άνθρωπό τους. Στην ταινία είχαν αλλαχτεί όλα
τα ονόματα των πρωταγωνιστών, κι έτσι δεν έμαθα το πραγματικό όνομα του πρέσβη
παρά μόνον την άλλη μέρα, τελείως συμπτωματικά, καθώς έψαχνα κάποιες διεθνείς
–και μάλλον παράπλευρες– πτυχές της υπόθεσης της «17 Νοέμβρη».
Το όνομα του αξιοτίμου Αμερικανού πρέσβεως στη Χιλή το 1973 ήταν Ναθάνιελ Ντέιβις, και βρισκόταν εκεί από το 1971. Η προηγούμενη θέση από την οποία είχε υπηρετήσει τη χώρα της δημοκρατίας και της ελευθερίας ήταν εκείνη του πρέσβη στη Γουατεμάλα, την περίοδο 1968-1971.
Γουατεμάλα, δεκαετία 1960:
«Ήταν
ακριβώς στη Γουατεμάλα τη δεκαετία του 1960 που συνέβησαν οι πρώτες μαζικές
εξαφανίσεις στη Λατινική Αμερική…Οι απαγωγές και οι εξαφανίσεις ή οι δολοφονίες
αποτελούσαν καθημερινό φαινόμενο στη Γουατεμάλα μετά την ανατροπή του Άρμπενς.
Αυτή η χώρα ήταν κλειδί για τη CIA…Πρέπει να έχουμε κατά νου ότι η Γουατεμάλα υπήρξε το εργαστήριο της CIA
όσον αφορά την ακροδεξιά τρομοκρατία, με ένα τίμημα χιλιάδων νεκρών και εξαφανισθέντων…Αυτές
οι "εκκαθαριστικές επιχειρήσεις" κόστισαν τη ζωή σε 200.000 χιλιάδες ανθρώπους,
τα σαράντα χρόνια που ακολούθησαν την ανατροπή του Άρμπενς το 1954…» Stella Calloni, Los Anos del Lobo – Operacion Condor – Kissinger, Pinochet, Stroessner, Banzer, Suarez Mason, Massera…, Ediciones Continente, Buenos Aires, 1999, σελ. 75, 184.
Ποιος ήταν ο –με ελληνικό ενδιαφέρον– γνωστός πράκτορας της CIA που υπηρετούσε στη Γουατεμάλα στα τέλη της δεκαετίας του 1960;
Ποιος ήταν ο Αμερικανός πρεσβευτής που, μετά τη θητεία του στην Ελλάδα,
πήγε κατευθείαν, και για μόλις έναν χρόνο, στη Γουατεμάλα μόνον και μόνον
για να οργανώσει, το 1954, την ανατροπή του δημοκρατικά εκλεγμένου προέδρου
της χώρας Χάκομπο Άρμπενς;
Προτρέχω…
Α. Παπαχελάς, Τ. Τέλλογλου, 17. Μυθιστόρημα ή σαν μυθιστόρημα;
Κάπου
στη μέση. Αναφέρθηκα στο βιβλίο την περασμένη εβδομάδα και είχα σκοπό να
επανέλθω. Αλλά άλλοι, περισσότερον ειδικοί εμού και έχοντας ζήσει «από πρώτο
χέρι» τα γεγονότα της δεκαετίας του 1960 και των αρχών της δεκαετίας του
1970, άρχισαν ήδη να καταθέτουν τις ενστάσεις, τις αντιρρήσεις και –γιατί
όχι;– τα φτυσίματά τους κατά του βιβλίου και των συγγραφέων του, οπότε με απάλλαξαν από έναν περιττό κόπο.
Όλα τα κείμενα δημοσιεύτηκαν την τελευταία εβδομάδα στην Ελευθεροτυπία και αξίζει τον κόπο να τα διαβάσετε, αν μη τι άλλο για να δείτε τι σημαίνει «έγκυρη δημοσιογραφία»:
–Βένιος Αγγελόπουλος [φοιτητής στο Παρίσι τη δεκαετία του 1960]: «Λείπουν τα "έτσι" και τα "γιατί" της ιστορίας» [Τετάρτη 22-1-2003].
–Ιός της Κυριακής: «Ένας, δύο, πολλοί Ζεράρ ντε Βιλιέ» [Κυριακή 26-1-2003].
–Γιάννης Φαρμάκης: «Περιμένω να ζητήσετε δημόσια συγγνώμη» [Τρίτη 28-1-2003].
Ελπίζω η –αναμενόμενη– συνέχεια να είναι εξίσου ενδιαφέρουσα.
Μία
τελευταία, αλλά όχι έσχατη, παρατήρηση για το βιβλίο. Στη σελίδα 58 αναφέρεται
ότι «Ο Κασσίμης και τα στελέχη του Άρη [σ.σ. αντιδικτατορικής οργάνωσης]
θέλουν μια οργάνωση, χωρίς εμφανή αρχηγό, με βάση το πρότυπο των δικών τους
ομάδων την περίοδο της χούντας. Οι διαφωνίες τους αντανακλούν τη συζήτηση
που διεξαγόταν εκείνες της ημέρες [σ.σ. 1974-75] σε όλη την Ευρώπη ανάμεσα
σε διάφορες τρομοκρατικές ομάδες. Στη μία πλευρά βρίσκονταν οργανώσεις που
δεν διστάζουν να σκοτώσουν στο όνομα της ένοπλης προπαγάνδας (RAF, Action
Directe, Ερυθρές Ταξιαρχίες)…»
Η Action Directe στη Γαλλία ιδρύθηκε το 1979…
«Και συ λαέ βασανισμένε μην ξεχνάς τον Ωρωπό…»
Το τραγούδι του Μίκη Θεοδωράκη
δεν θα μπορούσε, βέβαια, να αναφέρεται στις πρόσφατες πλημμύρες και στα λασπόνερα
που, μεταξύ άλλων περιοχών της χώρας, έπνιξαν και τον Ωρωπό. Αναφέρεται στα
στρατόπεδα εξορίας της στρατιωτικής δικτατορίας [1967-1974] και στα όσα προηγήθηκαν
της χούντας…
… Οπότε, για να μην ξεχάσουμε και για να συνεχίσουμε
να μαθαίνουμε, ας κάνουμε μια βουτιά [ή μερικές] στα λασπόνερα της σύγχρονης
ελληνικής και διεθνούς ιστορίας.
Αναφέρουν οι Παπαχελάς-Τέλλογλου σε υποκεφάλαιο του βιβλίου τους σχετικά με την καριέρα του Γουέλς:
«Σε ηλικία είκοσι δύο ετών βρέθηκε στην Ελλάδα του 1951, με πρώτο του αφεντικό τον Ελληνοαμερικανό Τομ Καραμεσίνη και εν συνεχεία τον Αλ Άλμερ.
Η περίοδος 1951-60, όταν υπηρέτησε για πρώτη φορά στην Ελλάδα ο Γουέλς, ήταν
συναρπαστική για ένα νεαρό στέλεχος της CIA. […] Ο πανίσχυρος αρχηγός της
CIA Άλλεν Ντάλες συνήθιζε να επισκέπτεται την Ελλάδα και να απολαμβάνει κρουαζιέρες στο γιοτ του Σταύρου Νιάρχου με τη στενή του φίλη, τότε βασίλισσα Φρειδερίκη.» [σ. 75]
Ας
αφήσουμε, προς το παρόν, τους δύο σταθμάρχες και τον πράκτορα της CIA στην
Ελλάδα και ας ασχοληθούμε με το βίο και την πολιτεία των αδελφών Ντάλλες.
Ο Τζων Φόστερ Ντάλλες
[1888-1959], αμερικανός δικηγόρος, πολιτικός και διπλωμάτης, διετέλεσε υπουργός
Εξωτερικών των ΗΠΑ [1953-1959] επί προεδρίας Ντουάιτ Αϊζενχάουερ. Ταυτίστηκε
με τις θέσεις του γερουσιαστή Τζόζεφ Μακ Κάρθυ και μετά την πολιτική καταδίκη
του τελευταίου από τη Γερουσία [1954], εμφανίστηκε ο ίδιος ως κυριότερος
πολέμιος των κομμουνιστικών ιδεών. Βασικός συνεργάτης του στην κατεύθυνση
αυτή υπήρξε ο αδελφός του Άλλεν Ουέλς Ντάλλες [1893-1969], ο οποίος
διετέλεσε διευθυντής της CIA από το 1953 ως το 1961, τόσο επί Αϊζενχάουερ
όσο και επί Κέννεντυ. Ο τελευταίος δεν είχε τολμήσει να «ακουμπήσει» τους
δύο πυλώνες του ακροδεξιού κατεστημένου στις ΗΠΑ: τον Α. Ντάλλες της CIA
και τον Έντγκαρ Χούβερ του FBI…
Ο Άλλεν Ντάλλες είχε επισκεφτεί με
άκρα μυστικότητα την Αθήνα, στις 8 Νοεμβρίου 1960, για συνομιλίες με τους
εδώ Αμερικανούς αξιωματούχους. Επόμενος σταθμός του η Άγκυρα. Εξαιρετικά
επείγουσες συνομιλίες, προφανώς για το ζήτημα της Κύπρου, που λίγους μήνες
πριν, στις 16 Αυγούστου 1960, είχε αποκτήσει την ανεξαρτησία της. Την ίδια
ημέρα [8-11-1960] εκλεγόταν στις ΗΠΑ πρόεδρος ο Τζων Κέννεντι, υπερισχύοντας
του αντιπάλου του Ρίτσαρντ Νίξον κατά 113.057 ψήφους… Ο Α. Ντάλλες δεν είχε
τίποτε να φοβηθεί από τον νέο πρόεδρο, ο οποίος τον διατήρησε στη θέση του.
Ο Ντάλλες αποπέμφθηκε τον επόμενο χρόνο μετά την αποτυχημένη εισβολή στον
Κόλπο των Χοίρων στην Κούβα. Κι αυτή την αποπομπή ο Κέννεντυ ίσως την πλήρωσε
με τη ζωή του…
Για να καταγράψουμε το βίο και την πολιτεία των αδελφών
Ντάλλες θα απαιτούνταν εκατοντάδες σελίδες, οπότε θα αρκεστούμε στην καταγραφή
μερικών περιστατικών για να δούμε το ποιόν των ανδρών.
Ποιος άραγε δεν θυμάται τη φράση του προέδρου Τζωρτζ Μπους Β΄,
μετά την 11η Σεπτεμβρίου, «όποιος δεν είναι μαζί μας, είναι εναντίον μας»;
Ακριβώς την ίδια προειδοποίηση είχε απευθύνει και ο Τζ. Φ. Ντάλλες
το 1955 προς τις χώρες του Τρίτου Κόσμου [Νεχρού-Ινδία, Τίτο-Γιουγκοσλαβία
κ.ά.]: «Δεν υπάρχει τρίτος δρόμος. Ή είστε μαζί μας ή είστε εναντίον μας».
Η «Νέα Τάξη Πραγμάτων», την οποία οι «Μη» Κυβερνητικές Οργανώσεις αρέσκονται
σήμερα να αποκαλούν «παγκοσμιοποίηση» μόνον «νέα» και μόνον «τάξη» δεν είναι…
Και
για του λόγου το αληθές: σε ομιλία του στις 17-1-1957, ο Τζ. Φ. Ντάλες, υπουργός
Εξωτερικών των ΗΠΑ τότε, επηρεασμένος από τον στενό του φίλο και πατέρα της
σύγχρονης Ευρώπης Ζαν Μονέ [άλλο «καλό» παιδί κι αυτός!], είχε δηλώσει: «Η Ευρώπη πρέπει να ομοσπονδοποιηθεί ή να εξαφανισθεί!».
Έτσι, για να μην ξεχνάμε και το «ειδικό βάρος» που έχουν οι αντιρρήσεις της
Ευρωπαϊκής Ένωσης [για την οποία ετοιμάζεται ήδη από τον Ζισκάρ ντ’ Εσταίν
το ομοσπονδιακό σύνταγμα] όσον αφορά τον επικείμενο πόλεμο κατά του Ιράκ…
Ο
Τζ. Φ. Ντάλλες, επίσης, είχε υποστηρίξει το 1954 την πρόταση του Αμερικανού
ναυάρχου Ρέντφορντ να χτυπηθούν οι Βιετναμέζοι αντάρτες με ατομικές βόμβες.
Ευτυχώς, ο πρόεδρος Αϊζενχάουερ την είχε απορρίψει. Ο ναύαρχος Ρέντφορντ,
καταθέτοντας εκείνη την περίοδο σε Επιτροπή του Κογκρέσσου, είχε δηλώσει
ότι «η Ερυθρά Κίνα θα έπρεπε να καταστραφεί, ακόμα και αν αυτό απαιτούσε πόλεμο πενήντα ετών»!
[Σας θυμίζουν τίποτα όλα αυτά;] Η πολιτική Ντάλλες –που εκτός των άλλων θεωρείται
και ο πατέρας των «μαζικών αντιποίνων»– θα χαρακτηριστεί αργότερα ως «αγία θηριωδία». Έτσι ακριβώς! Αγία θηριωδία.
Κατά τη διάρκεια του πογκρόμ που εξαπέλυσαν οι Τούρκοι τον Σεπτέμβριο του 1955 εναντίον των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης, ο Ά. Ντάλλες,
θέλοντας να βοηθήσει την τουρκική κυβέρνηση στη συγκάλυψη της κτηνωδίας,
υποδεικνύει στον Κιουπρουλού να φορτώσουν στους… κομμουνιστές τα εγκλήματα
και, όταν εκείνος αμήχανος απαντά: «Μα δεν έχουμε κομμουνιστές», κατακεραυνώνεται από την απάντηση του Αμερικανού: «Να τους φτιάξετε»!
Ω
ναι! Ο «αντικομμουνισμός» απετέλεσε το επικερδέστερο επάγγελμα στην Αμερική
τα τελευταία 100 χρόνια, και οι αδελφοί Ντάλλες υπήρξαν οι συνεπέστεροι επαγγελματίες
του είδους. Μαζί φυσικά με τον Μακ Κάρθυ που είχε δηλώσει στις αρχές της
δεκαετίας του 1950: «Εγώ δεν βλέπω έναν σοβιετικό κάτω από κάθε πέτρα. Αλλά
όταν μια πέτρα κινείται από μόνη της τότε από κάτω της υπάρχει σίγουρα ένας
σοβιετικός»!
Τις «μπανάνες», βέβαια, δεν τις κινούσαν οι κομμουνιστές, όπως θα δούμε, αλλά οι «προστάτες του ελεύθερου κόσμου»…
Αυτός λοιπόν, ο Άλλεν Ντάλλες, ήταν ο στενός φίλος της βασίλισσας Φρειδερίκης, που απολάμβαναν μαζί το Αιγαίο πάνω στο γιοτ του Σταύρου Νιάρχου.
Ο επιχειρηματίας και εφοπλιστής Σταύρος Νιάρχος
[1909-1996] είχε υπηρετήσει στο ελληνικό πολεμικό ναυτικό την περίοδο 1941-45.
Μετά την αποστράτευσή του με το βαθμό του ανθυποπλοιάρχου, επωφελούμενος
και από τις ευνοϊκές περιστάσεις της εποχής, πήγε στις ΗΠΑ, όπου αγόρασε
ικανό αριθμό μεταχειρισμένων αμερικανικών σκαφών [1945-46], ενώ παράλληλα
χρημάτισε επίτιμος ακόλουθος της ελληνικής πρεσβείας στην Ουάσινγκτων [1945-48].
Τη δεκαετία του 1950, ο Νιάρχος ανέπτυξε «πολύ στενές σχέσεις με τον σταθμάρχη της CIA στην Αθήνα Αλ Άλμερ, τον οποίο και προσέλαβε αργότερα στις επιχειρήσεις του», αναφέρει σε παλαιότερο άρθρο του ο Α. Παπαχελάς [Το Βήμα,
13-2-2000]. Και συνεχίζει: «Μέσω του Άλμερ και της βασίλισσας Φρειδερίκης,
ο Νιάρχος απέκτησε απευθείας πρόσβαση στον πανίσχυρο αρχηγό της αμερικανικής
μυστικής υπηρεσίας Άλλεν Ντάλλες». Έχω την αμυδρή υποψία ότι οι σχέσεις Νιάρχου-Α.
Ντάλλες θα πρέπει να είχαν σφυρηλατηθεί ήδη από τα μέσα της δεκαετίας του
1940, αλλά ας είναι…
Εκείνο που παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον,
επίσης, είναι οι «ανώνυμες» πληροφορίες που έφτασαν στη CIA, μετά τη δολοφονία
του Τζ. Κέννενυ, και οι οποίες εμπλέκουν στη δολοφονία τον Αριστοτέλη Ωνάση!
Δεδομένης της γνωστής αντιπαλότητας των σύγγαμβρων Ωνάση και Νιάρχου και
της φιλίας Α. Ντάλλες-Νιάρχου, δεν χρειάζεται να αναφέρουμε από πού προέρχονταν
αυτές οι πληροφορίες και σε τι αποσκοπούσαν…
Νομίζω ότι μπορούμε να κλείσουμε αυτό το υποκεφάλαιο με μία επιστολή [Α. Παπαχελάς, ό.π.].
Τον
Σεπτέμβριο του 1957 ο αρχηγός της CIA Άλλεν Ντάλες έφθανε στην Αθήνα μαζί
με τη σύζυγό του Κλόβερ. Στο αεροδρόμιο του Ελληνικού τους περίμεναν, - παρά
το απόρρητο της επίσκεψης, - η βασίλισσα Φρειδερίκη και ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος
Καραμανλής.
Ο σταθμάρχης της αμερικανικής υπηρεσίας στην Αθήνα Αλ Άλμερ
είχε κανονίσει με τον φίλο του Σταύρο Νιάρχο να φιλοξενήσει τον Ντάλλες ένα
Σαββατοκύριακο στην «Κρεολή», το γιοτ του, μήκους 190 ποδιών.
Λίγες ημέρες μετά την επιστροφή του στην Ουάσιγκτων, ο Ντάλλες έστειλε μία θερμή επιστολή στον Νιάρχο:
«Αγαπητέ
Σταύρο, είναι δύσκολο για μένα να συνειδητοποιήσω ότι μόλις πριν από ένα
μήνα αρχίζαμε την πολύ ευχάριστη κρουαζιέρα μας. Η Κλόβερ και εγώ χαρήκαμε
απίστευτα πολύ κάθε λεπτό και ελπίζουμε ότι μία από αυτές τις ημέρες θα μπορέσουμε
να επαναλάβουμε την εμπειρία. Καταλαβαίνω από την πρόσφατη επιστολή σου στον
Αλ (Άλμερ) και το ενδιαφέρον σημείωμα που εσώκλεισες ότι και εσύ πέρασες
πολύ καλά στην κρουαζιέρα μας.
Υπήρχαν πολλά ευχάριστα πράγματα να κάνει
κάποιος πάνω στην "Κρεολή" και ήταν δύσκολο να εργασθεί. Πάνω στο σκάφος
σου όμως συνέταξα την ομιλία που εκφώνησα στον Άγιο Φραγκίσκο την οποία και
σου στέλνω. Προς μεγάλη μου έκπληξη έτυχε μεγάλης δημοσιότητος και οι "Νιου
Γιορκ Τάιμς" της 21ης Σεπτεμβρίου τη δημοσίευσαν ολόκληρη. Αν η ομιλία είχε
κάποια δυνατά σημεία, ήταν προϊόν έμπνευσης των αρχαιοτήτων που επισκεφθήκαμε
στη Δήλο, την Ολυμπία και αλλού.
Η Κλόβερ στέλνει σε σένα και την Ευγενία τους χαιρετισμούς της,
Ειλικρινά δικός σου,
Άλλεν Ντάλλες
Διευθυντής».
Η Ευγενία Λιβανού,
κόρη του εφοπλιστή Σταύρου Λιβανού, ήταν τότε η –τρίτη–σύζυγος του Νιάρχου
[απέκτησαν μαζί τέσσερα παιδιά]. Η αδελφή της Τίνα είχε παντρευτεί τον Ωνάση.
Η τέταρτη σύζυγος του Νιάρχου, αν και ο γάμος τους θεωρήθηκε άκυρος, ήταν
η εγγονή του αυτοκινητοβιομήχανου Χένρυ Φορντ, Σαρλότ Φορντ [απέκτησαν
μαζί μία κόρη, που σήμερα είναι ανώτατο στέλεχος της Ford]. Ο Νιάρχος, το
1967, επανασυνδέθηκε με την Ευγενία, αλλά μετά το θάνατό της κάτω «από μυστηριώδεις
συνθήκες» στη Σπετσοπούλα το 1970, παντρεύτηκε, τον επόμενο χρόνο, την αδελφή
της Τίνα, που είχε χωρίσει από τον Ωνάση. Και η Τίνα πέθανε, τρία χρόνια
αργότερα, από «υπερβολική χρήση βαρβιτουρικών»…
«Εκείνα ήταν καλά χρόνια…»
… όπως είχε δηλώσει, προ διετίας, ο –τότε– πρέσβης των ΗΠΑ στην Ελλάδα Νίκολας Μπερνς,
προκαλώντας πολιτικό σάλο στη χώρα μας. Βέβαια, ο Ν. Μπερνς δεν αναφερόταν
στα τέλη της δεκαετίας του 1950, αλλά στις αρχές της. Τότε που πρέσβης των
ΗΠΑ στην Αθήνα ήταν ο αλήστου μνήμης Τζων Πιουριφόυ.
Ελλάδα, αρχές της δεκαετίας του 1950. Έχουμε και λέμε:
–Βασίλισσα Φρειδερίκη.
Το σωστό θα ήταν «βασιλική σύζυγος», αλλά σε εποχές που «κάτω από κάθε κινούμενη
πέτρα κρυβόταν κι ένας σοβιετικός» τέτοια ζητήματα δεν ετίθεντο καν για συζήτηση.
–Τζων Πιουριφόυ. Πρέσβης των ΗΠΑ. Διορισμός: 29 Ιουλίου 1950. Διαπίστευση: 25 Σεπτεμβρίου 1950. Αποχώρηση: 9 Αυγούστου 1953.
–Τομ Καραμεσίνης.
Σταθμάρχης της CIA. Αργότερα, επί προεδρίας Λύντον Τζόνσον [1963-1970], ήταν
ο άτυπος επικεφαλής όλων των μυστικών υπηρεσιών των ΗΠΑ [μεταξύ άλλων, είχε
συντονίσει και την επιχείρηση που οδήγησε στη δολοφονία του Τσε Γκεβάρα].
Οι
τρεις αυτοί άνθρωποι κυβερνούσαν την Ελλάδα. Διόριζαν πρωθυπουργούς. Έπαυαν
πρωθυπουργούς. Απέλυαν υπουργούς. Κατασκεύαζαν κόμματα. Διέλυαν κόμματα.
«Εκείνα ήταν καλά χρόνια…»
Όπως
ήταν αναμενόμενο, η βασίλισσα, τη βοηθεία του «προσηνούς» [«αυτός που αποπνέει
γλυκύτητα και ευγένεια, που χαρακτηρίζεται από μειλιχιότητα, ευγενική και
φιλική συμπεριφορά»] χαρακτήρος της συνήψε στενές φιλικές σχέσεις μετά του
Τζων Πιουριφόυ. Είχαν βέβαια και πολιτικές διαφωνίες, όσον αφορά τους «διορισμούς»,
αλλά η φιλία φιλία. Μερικοί, μάλιστα, λένε πως είχαν οι σχέσεις τους ήταν
κάτι παραπάνω από στενές και απλώς φιλικές. Κουτσομπολιά…
Και οι φίλοι, στη φουρτούνα φαίνονται:
«Οι βασιλείς ανεχώρησαν
χθες την νύκτα με το ιδιωτικό προσωπικό αεροπλάνο του Αμερικανού πρεσβευτού
εις Αθήνας κ. Πιουριφόυ διά Ρώμην… Από την ιταλικήν πρωτεύουσαν θα αναχωρήσουν
σιδηροδρομικώς διά το Αυστριακόν Τυρόλον, όπου διαμένει ο ασθενών πατήρ της
Βασιλίσσης». [Το Βήμα, 15-11-1950]
Φιλίες και μπανανίες
Ο Τζων Πιουριφόυ,
μετά τη θητεία του στην Ελλάδα, θα μεταβεί για έναν μόλις χρόνο [1953-1954]
ως πρέσβης των ΗΠΑ στη Γουατεμάλα. Το μόνο έργο που άφησε πίσω του εκεί ήταν
το στρατιωτικό πραξικόπημα που ανέτρεψε τον πρόεδρο της χώρας Χάκομπο Άρμπενς.
Ο Άρμπενς, απόστρατος στρατιωτικός, είχε κερδίσει τις εκλογές του 1950 [καλή
ώρα όπως οι Γκουτιέρες στον Ισημερινό και ο Τσάβες στη Βενεζουέλα], αλλά
οδηγούσε τη χώρα «κατευθείαν στην αγκαλιά των κομμουνιστών»: προχώρησε σε
αναδασμό της γης, μοιράζοντας στους εξαθλιωμένους αγρότες της χώρας τους
και κάποιες ακαλλιέργητες εκτάσεις που ανήκαν στην United Fruit. Σφάλμα. Μέγιστο σφάλμα.
Η
United Fruit, που είχε ιδρυθεί από κάποιον Αμερικανό του οποίου ο πατέρας
είχε δημιουργήσει τεράστια περιουσία από το εμπόριο οπίου τον 19ο αιώνα [άλλες
ιστορίες αυτές…] είχε ως δικηγόρους της, πριν οι ίδιοι αποφασίσουν να «στεγνώσουν
την ψυχή τους» [που θα ’λεγε και ο αείμνηστος Κ. Καραμανλής, τον οποίο οι
γνωστοί Αμερικανοί είχαν διορίσει πρωθυπουργό το 1956] και να αφοσιωθούν
ολόψυχα στον αγώνα κατά του κομμουνισμού, τους αδελφούς Ντάλλες. Αναφέρεται δε, ότι ο Τζων Φόστερ ήταν και μέτοχος της εταιρείας…
Και
δεν θα περιμένατε, βέβαια, να επιτρέψουν οι αδελφοί Ντάλλες τη διολίσθηση
της Γουατεμάλας προς τον κομμουνισμό [«Μα δεν έχουμε υπάρχουν κομμουνιστές»–«Να
τους φτιάξετε»]. Κι έτσι έστειλαν, δια τα περαιτέρω, τον έμπιστο και ικανότατο
και πνευματικό, επίσης, παιδί του Μακ Κάρθυ [στα τέλη της δεκαετίας του 1940
κυνηγούσε τους «ομοφυλόφιλους» και τους «κομμουνιστές» του State Department]
Τζ. Πιουριφόυ στη Γουατεμάλα…
Κι επειδή η United Fruit είχε κυρίως
βανανοφυτείες στη Γουατεμάλα, έκτοτε για τα «δημοκρατικά» καθεστώτα, που
προέκυπταν μετά από επιχειρήσεις «αναχαίτισης του κομμουνισμού», επικράτησε
ο όρος banana republics. Ή επί το ελληνικότερον μπανανίες.
Ο Τζ. Πιουριφόυ σκοτώθηκε ένα χρόνο αργότερα στην Ταϋλάνδη. Τροχαίο…
«Tο αγκιστρωμένο ψάρι δεν χρειάζεται δόλωμα»…
…συνήθιζε
να λέει τότε ο Πιουριφόυ. Τα «ψάρια» που έπιασαν τότε στα δίχτυα τους οι
Αμερικανοί, αποτέλεσαν ένα πρώτης τάξεως «πιάτο» το 1967… Οι «υπερεσίες»
έκαναν καλά τη δουλειά τους, τότε στις αρχές της δεκαετίας του 1950.
Ας αφήσουμε τους ίδιους τους Αμερικανούς να πούν τι ακριβώς συνέβαινε:
«Εγκρίναμε τους πρωθυπουργούς (της Ελλάδας), επεμβαίναμε
στις εκλογές, υπαγορεύαμε τις στρατιωτικές προαγωγές. Η CIA... εκπαίδευε
και επέβλεπε τις ελληνικές υπηρεσίες πληροφοριών... Οι ΗΠΑ είχαν την αξίωση,
οι έλληνες πρωθυπουργοί ν’ αντιμετωπίζουν τα συμφέροντα της Ελλάδας με τον
τρόπο που η Αμερική τα αντιλαμβανόταν.» [Atlantic Monthly, Ιούλιος 1968].
«Οι
αμερικανικές υπηρεσίες είχαν αναμειχθεί πολύ βαθιά στα ελληνικά πολιτικά
πράγματα... Οι αμερικανοί πράκτορες διατηρούσαν πολύ στενές σχέσεις με τους
ανθρώπους που ασκούσαν την εξουσία στην Ελλάδα». [New York Times, 2-8-1974]
«Ο Άλλεν Ντάλλες ήταν προσωπικός φίλος της Φρειδερίκης, και η Αυλή χρησιμοποιήθηκε συχνά από τη CIA για πολιτικούς ελιγμούς στην Ελλάδα […] Η CIA διέθεσε χρήματα για να επηρεάσει τα αποτελέσματα όλων των εκλογών που είχαν διεξαχθεί στην Ελλάδα.» [Washington Post», 4-1-1976
Εκείνα ήταν χρόνια…
«Ο Γουέλς γνώρισε αυτή την εποχή της άνευ προηγουμένου δύναμης της CIA στην
Ελλάδα της δεκαετίας του 1950. "Δεν υπήρχε πολιτικός ή αξιωματικός που ήθελε
να κάνει καριέρα και να φτάσει ψηλά ο οποίος δεν περνούσε από τα γραφεία
μας", θυμόταν προ καιρού στενός συνεργάτης του Γουέλς.» [Α. Παπαχελάς, Τ. Τέλλογλου, 17, σελ. 76]
Ο Ρ. Γουέλς
θα πρέπει, συνεπώς, να ήξερε «όλο τον καλό κόσμο», που στη συνέχεια «διέπρεψε»
στη χώρα μας. Έλληνες πράκτορες της CIA [ανέρχονταν τις δεκαετίες του 1950
και 1960 σε μερικές εκατοντάδες], αξιωματικούς των ενόπλων δυνάμεων [μετέπειτα
πραξικοπηματίες], πράκτορες των ελληνικών μυστικών υπηρεσιών [που, ούτως
ή άλλως, βρίσκονταν κάτω από τον απόλυτο έλεγχο της CIA], αξιωματικούς της
αστυνομίας, πολιτικούς, δημοσιογράφους…
Ο Ρ. Γουέλς για να παραμείνει
επί οκτώ ολόκληρα χρόνια στη χώρα μας –κάτι ασυνήθιστο για πράκτορες και
μάλιστα νεαρής ηλικίας– σημαίνει ότι έκανε εξαιρετικά καλά τη δουλειά του.
Μήπως,
λέω μήπως, μέρος της δουλειάς του αφορούσε και τις επαφές και χρηματοδοτήσεις
διαφόρων αντικομμουνιστικών εντύπων της εποχής;
Διότι αν συνέβαινε κάτι τέτοιο, τότε δεν είναι καθόλου απίθανο να γνώριζε και προσωπικά τον πάλαι ποτέ αρχειομαρξιστή Μήτσο Γιωτόπουλο,
ο οποίος εκείνη την περίοδο [δεκαετία 1950] «εμφανίζεται να συνεργάζεται
με γνωστούς αντικομμουνιστές σοσιαλδημοκράτες» και «κατά τη δεκαετία του
1960 συμμετέχει στην έκδοση του περιοδικού Διεθνής Ζωή». [Π.-Τ., ό.π.,
σελ. 51.] Ποιοι άραγε ήταν οι «γνωστοί αντικομμουνιστές σοσιαλδημοκράτες»
και ποιοι οι συνεργάτες του εν λόγω περιοδικού;
Μήπως, τελικά, λέω
μήπως, και ο φερόμενος ως αρχηγός της 17 Νοέμβρη Αλέκος Γιωτόπουλος, γεννημένος
το 1944, είχε γνωρίσει, στα χρόνια της εφηβείας του, τον Ρ. Γουέλς; Λέω,
μήπως; Γιατί δεν υπάρχει καμία περίπτωση μεταξύ των «γνωστών αντικομμουνιστών»
φίλων του πατέρα του να μην υπήρχε κάποιος πράκτορας κάποιας «υπερεσίας»,
κι ούτε υπήρχε περίπτωση να μην χρηματοδούνταν οι ίδιοι κύκλοι από κάποια
«υπερεσία». Οπότε, αναρωτιέμαι κι εγώ με τη σειρά μου, μήπως ψάχνουμε ψύλλους
στ’ άχυρα;
Ας ακολουθήσουμε όμως τη σταδιοδρομία του Ρ. Γουέλς.
«Εν
συνεχεία ο Γουέλς υπηρέτησε στη Γουατεμάλα, την Κύπρο και –πριν έλθει στην
Ελλάδα– στο Περού, όπου ο ρόλος της CIA ήταν εμφανής.» [Α. Παπαχελάς, Τ. Τέλλογλου, 17, ό.π., σελ. 76]
Κάπου
εδώ αρχίζουν τα μικροπροβλήματα. Μετά την Ελλάδα, πού ακριβώς υπηρέτησε ο
Γουέλς; Στη Γουατεμάλα, όπως αναφέρουν οι Π.-Τ., ή στην Κύπρο; [Είναι εξακριβωμένο
ότι ο Ρ. Γουέλς βρισκόταν στο Περού την άνοιξη του 1975.]
Σχετικό άρθρο του George Gilson στην εφημερίδα Athens News [αναδημοσιεύεται εδώ,
χωρίς ημερομηνία, αλλά θα πρέπει να έχει δημοσιευτεί πριν από ένα-ενάμισι
χρόνο] αναφέρει ότι ο Γουέλς έφυγε από την Αθήνα και «πέρασε τα επόμενα μερικά
χρόνια στην Κύπρο, μένοντας εκεί τα πρώτα δύσκολα χρόνια μετά τη δημιουργία
της νεαρής δημοκρατίας και πέρα από τις ενδοκοινοτικές συγκρούσεις στα τέλη
του 1963». Η κόρη του μάλιστα, που μίλησε στον δημοσιογράφο, αναφέρει χαρακτηριστικά
ότι έμεναν πάνω ακριβώς στην Πράσινη Γραμμή και ότι η μητέρα της «είχε υπογράψει
το βιβλίο των συλλυπητηρίων στην πρεσβεία των ΗΠΑ [στην Κύπρο] μετά τη δολοφονία
του προέδρου Κέννεντυ» στις 23 Νοεμβρίου 1963. Οι συγκρούσεις στην Κύπρο
άρχισαν στα τέλη του 1963 και διήρκεσαν μέχρι το καλοκαίρι. Από την αρχή
των συγκρούσεων, όπως αναφέρει η κόρη του Γουέλς, η ίδια, τα αδέλφια της
και η μητέρα της απομακρύνθηκαν από το νησί, όπως και όλοι οι άμαχοι Αμερικανοί,
ενώ ο πατέρας της έμεινε και «τελικά επέστρεψε».
Ο Ρ. Γουέλς θα πρέπει να έφυγε από την Κύπρο κάποια στιγμή το καλοκαίρι ή στις αρχές φθινοπώρου του 1964.
Εφόσον
το 1975 φεύγει από το Περού και έρχεται στην Ελλάδα, θα πρέπει να πήγε στη
Λίμα το καλοκαίρι του 1971. Και εφόσον πριν από το Περού είχε υπηρετήσει
στη Γουατεμάλα, φυσιολογικά θα πρέπει να βρισκόταν εκεί μέχρι το 1971. Είναι
εξαιρετικά απίθανο να βρισκόταν όλη αυτή την περίοδο [1964-1971] στη Γουατεμάλα.
Το πιο πιθανό είναι να βρέθηκε για ένα-δυό χρόνια στα «κεντρικά της υπερεσίας»,
για επιμόρφωση, εκμάθηση των ισπανικών, ενημέρωση και να εγκαταστάθηκε στη
Γουατεμάλα το 1965 ή το 1966. Οπότε φυσιολογικά θα έπρεπε να φύγει από τη
Γουατεμάλα ή το 1969 ή το 1970. Έμεινε, όμως, σ’ αυτή τη θέση ένα ή δύο χρόνια
παραπάνω, λόγω ενός έκτακτου περιστατικού.
Τον Αύγουστο του 1968 δολοφονήθηκε ο Αμερικανός πρέσβης στη Γουατεμάλα Γκόρντον Μέιν. Αντικαταστάτης του, όπως προαναφέραμε, ήταν ο Ναθάνιελ Ντέιβις.
Ο Ντέιβις και πιθανότατα ο Ρ. Γουέλς [η CIA πάντως σίγουρα] οργάνωσαν για
πρώτη φορά στη Λατινική Αμερική τα περιβόητα τάγματα θανάτου…
Σ’ αυτό
το εργαστήριο της CIA για την ακροδεξιά τρομοκρατία, μαθήτευσαν πολλοί και
διάφοροι. Ανάμεσά τους αναφέρεται ότι ήταν και δύο μέλη της ΕΟΚΑ από την
Κύπρο…
Σχετικά με το εργαστήριο θα συνεχίσουμε την επόμενη Τετάρτη.
Αξίζει όμως να ρίξουμε μια ματιά σ’ αυτές τις πληροφορίες για τα μέλη της
ΕΟΚΑ…
Ρόναλντ Έστες: ο υποσταθμάρχης της CIA στην Αθήνα το 1975
Ο Ρόναλντ Έστες ήταν υποσταθμάρχης της CIA στην Αθήνα όταν δολοφονήθηκε ο Ρ. Γουέλς.
«Ο
Έστες πίστευε περισσότερο στη θεωρία πως υπήρχε διασύνδεση των δολοφόνων
με την Κύπρο. Ο Γουέλς καθώς και ο Έστες είχαν περάσει πολλά χρόνια στο σταθμό
της Λευκωσίας τη δεκαετία του 1960. Οι συναλλαγές τους με τον υπουργό Εσωτερικών
Γεωρκάτζη και άλλους Κύπριους, τους οποίους ενίσχυαν στο πλαίσιο της αντιμετώπισης των κομμουνιστών στην Κύπρο,
τους είχαν φέρει σε επαφή με σκοτεινές προσωπικότητες που είχαν βγει από
το αντάρτικο της ΕΟΚΑ, όπως ο Νίκος Σαμψών… Η λογική εξήγηση ήταν γι’ αυτούς
πως κάποιος από τους ακροδεξιούς βετεράνους εκτελεστές της ΕΟΚΑ… είχε αποφασίσει
να εκδικηθεί τη CIA για το ρόλο της στην εισβολή της Τουρκίας στην Κύπρο…» [Π.-Τ., ό.π., σελ. 86-87, οι υπογραμμίσεις δικές μου].
Υπήρχαν
και κάποιες πληροφορίες στη CIA, τον Δεκέμβριο του 1974, ότι «εθνικιστές
Ελληνοκύπριοι που ανήκαν στην ΕΟΚΑ Β΄» σχεδίαζαν να χτυπήσουν αμερικανικό
στόχο και ειδικότερα τον Χ. Κίσσινγκερ… «Μέσα σε λίγες ημέρες εντοπίστηκε
ένας γνωστός εκτελεστής της ΕΟΚΑ», που ανακρίθηκε, ακόμα και με τον ορό της
αλήθειας, αλλά δεν διαπιστώθηκε τίποτα σε βάρος του… Τελικά, οι πράκτορες
της CIA, αφού ανέκριναν δεκάδες Ελληνοκύπριους κατέληξαν οριστικά στο συμπέρασμα
πως δεν υπήρχε εμφανής κυπριακή διασύνδεση με τη δολοφονία του Ρ. Γουέλς.
Εμφανής… Αφανής;
Μήπως,
λέω μήπως, τον Ρ. Γουέλς τον δολοφόνησαν κάποιοι παλιοί του σύντροφοι από
τη Γουατεμάλα, που δρούσαν ποιος ξέρει για λογαριασμό ποιών; Λέω, μήπως;
Γιατί
στα «τάγματα θανάτου» της Γουατεμάλας είχαν αναμιχθεί, με τον έναν ή τον
άλλο τρόπο, όλα τα «καλά παιδιά» της –άτυπης– Φασιστικής Διεθνούς. Στην ίδρυση
της οποίας σημαντικότατο ρόλο είχαν παίξει οι μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ
και κυρίως η CIA και ο επί σειρά ετών διευθυντής της Άλλεν Ντάλλες…
Ες αύριον…
Μεγάλος παραγκοδιαγωνισμός – πλούσια δώρα
Είχα
ήδη αποφασίσει να στήσω ακόμα έναν παραγκοδιαγωνισμό, όταν μου τηλεφώνησε,
«τελείως τυχαία», όπως κάθε Τετάρτη μεσημέρι, ο κολλητός μου και μου είπε,
όλως τυχαία, ότι καιρό έχω να κάνω κάποιο διαγωνισμό. Και ιδού:
Σε
ποια ακριβώς χώρα υπηρέτησε ως σταθμάρχης της CIA ο Ρόναλντ Έστες στις αρχές
της δεκαετίας του 1980, όπου μάλιστα σημειώθηκε και απόπειρα πραξικοπήματος,
την οποία ο κ. Έστες, αν και γνώριζε, δεν έκανε τίποτα για να αποτρέψει την
εκδήλωσή της;
Αν ψάξετε με τον σωστό τρόπο το google.com θα σας βγάλει μόνον μία σελίδα.
Καλή επιτυχία!
|
