Mihemed Elî, Efrîn

[email protected]

endî ji rastiyê dûr be jî ne xem e, jixwe jiyana me hemû xeyal û pindarî ye. Tiştê ku hîşt ramana di serê xwe de raxînim ser kaxizê û binivîsim, ew waneyên ku xwe tê de dipêçine ye. Ez nizanim jê re bêjim çîrok an jî rastî, an jî ez bêjim destan. Na, a baş ez jê re bêjim efsane, ma ne afrînerên esfaneyan ne diyar in, bila ev jî wisa xwedanê xwe ne diyar be. Min ji devê dayîka xwe bihîstiye, lê ne ew û ne jî ez, em angaşt dikin ku ev hilberîna me ye, haşayî folklora me, ew mezintirî ku em bi çend mirovan bisînor bikin e. Ez pir nisîva xwe bi gotinên dilrev û rewan nexemlînim, bo hûn ji destpêkê de nebêjin, ev çi ye! Gelo ev xwe bi çend peyvên rewan qapan û pozbilidn dike û dixwaze raberî me bike ku bi Kurdî dizane... Biborînin, divê ev pêşek hinekî dorî mijara nivîsarê be, lê nizanim çima dema min rahêjtibû pênûsê hizreke wisa xweş hatibû min û hiştibû ez di solixekê de hîs bikin ku ez serwerê vê gerdûnê me...

Nivîsara min ji biwêjeke folklorî ku dibêje “ Hebîbê Necar Xewke Wek Her Car, Şev Yek Derî Hezar“ tê. Li gorî çîroka girêdayî vê biwêjê, war û serpêhatî û kesayetiyên wê pindarî ne, lewre tenê bala xwe bidin naveroka gotinên wê û pir pute bi war û diyarokan nekin.

 Li bajarekî mezin dartiraşek(necarek) hebû, navê wî Hebîbê Necar bû, û hevsereke wî ya pir xweşik û şareza jî hebû. Hebîb di karê xwe de pir jîrek, jêhatî û hunerwer bû, ku dengê wî di nav hemû destkarên bajêr de vedida û wek mûmek vêketî xelkê raçavî hev dikir. Çi kesên dewlemend û xwedî desthilat li bajêr hebûn, dema dixwastin tiştekî ji mala xwe re bistînin, xwe rasterast davêjtin bextê hunerweriya Hebîb, ji rayedarên biçûk bigre heya bigihîne serwerê bajêr. Hebîb jî wek pir Kurdên dema me ya îroyîn, mirovekî dilpak û kewden bû, ango tiştê ku di dil de hebû li ser zimanê wî bû û tew fêl û fen nedizanîn, jixwe ziqandina (contact) wî bi xelkê re kêm bû û hemû dema xwe di dartiraşgehê de derbas dikir, ango jiyana wî hemû bi karê wî ve girêdayî bû, û cejn û şahiya wî roja ku berhemek biqedanda û heya sibeyê li ber rûnişta û kûr lê mêze bikira bû. Ta bigihîne gazîner û mişteriyên wî jî, ew vê re diketin heman cejn û şahiyê dema ku berhem digihîtin mala wan, tu dibêjî qey xwedê tiştekî taybet xistibû nav lepên Hebîb, ku mirovekî din û hevqam pir zor bû bihata dîtin û heman berheman hilbibire... Berhemên Hebîb wek keç û bismilên kezîzer dema ku li cihekî peydabûna bedewiya wan xwe di ser hemû tiştê derdorê re digirt! Û çavên xelkê bi katan li ser diçesipîn, heke kesekî bixwasta xwe li serê cîran û drawsên xwe bidîta digot “min kursî, text û maseyên xwe li cem Hebîbê necar çêkirine“. Jinên pistepist jî xwe li serê hevalên xwe bi berhemên Hebîb didîtin.

Hebîb jî, ji ber ku mirovekî kewden û dilpak bû, keçelî û koletî ji tu kesî re nedikir, ango çiqas gazîner û zibûnên wî mezin bûna, wî tiştekî taybet jê re xuya nedikir, nexwe li hemû xelkê bajêr bi heman çavî dinihêrî û tu caran zimanê xwe ji bo filan kesî an jî bêvan kesî nediguhert.

Rojek tê serwerê bajêr dê kurê xwe bike zave, lewre, û bi rahatî ew dê odeya xewê û amanên mala wî li cem Hebîb çêbike. Serwer gazî leşkerên xwe dike ku biçin pey Hebîb bo were mala serwer û şêwazên berhemên ku mala wî dixwazin bibîne û piştre wan hilbire. Lê rêbaza Hebîb ew bû, ku tu caran nediçû cem zibûnên xwe, û digot ew kesê ku dixwaze ez tiştekê jê re çêbikim bila bi xwe bê cem min! Lewre dema leşkerên serwer daxwaza wî ji Hebîb re derpêş dikin, Hebîb çûndina mala serwer red dike û dibêje heke ew min dixwaze bila bi xwe were! Tevî ku leşker lê zor dikin, lê ew bêçar dimînin, û ji nû ve vedigerin cem serwer û tiştê ku bi wan re qewimîbû radixin pêşberî wî. Çawa serwer wiha dibihîze ew zivêr dibe û biryarê dide ku biçe cem Hebîb, lê ne ji bo daxwaza Hebîb bi cih bîne, lê qaşo waneyekê bide wî, ku carik din sînorên xwe binase û xwe di ser serwerên xwe re negire... A rast mebesta Hebîb ne ew bû, ku serwer ji xwe bêşîne, lê dilpakî û kewdeniya Hebîb hîşt ew bi serwer re têveke pirsgirêkeke ku qet ne bi qasî wê bû.

Roja din serwer bi hemû heybet û nîşana serweriya xwe tê dartiraşgeha Hebîb û hemû xelkê taxa wî bêhiş û matmayî dihle! Gelo çawa serwerê bajêr bi qedir û nirxa xwe ji ya xwe dadikeve û tê cem vî mirovê asan!?

Lê Hebîb her wek car, û ji ber ku rewîşta wî wisan bû, dema ku serwer dikeve dartiraşgehê qet pute pê nake, heya ew di ber karê xwe re bi serwer re diaxive û tew li wî jî nazivîre! Dema serwer wisa dibîne hêrsa wî dehbare dibe û biryarê distîne ku tola xwe ji wî qapanî hilde, û bi hêrs ji Hebîb re dibêje

- Dibêjin tu pir zîrek û şareza yî, lê ez vê yekê di kesayetiya te de nabînim.

 Wexta Hebîb wisa dibihîze, û carike din ji ber kewdeniya xwe, li ser helwesta xwe dasepan( bi îsrar) dimîne, ango destê xwe ji textên di nav lepan de bernade. Serwer carike din jê re dibêje

- Heçî ku tu di textkariyê de şareza bî, dibe tu di hemû karên din de jî jêhatî bî, ne wisa ye?

Hebîb ji ber dilpakiya xwe pirsa serwera a bombekirî bi erênî dibersivîne...

Hingê têgînek tê serwer ku teska Hebîb bişkîne û fenekî mezin bi serê wî bîne.

- Ez ê niha sê çiwalan ji te re bînim, yek genim, yek ceh û yek jî nîsk, ne tu dibêjî ez di her tiştekî de jêhatî me, vaye em ê hunerwerî û jêhatiya te ezmûn bikin. Dibe ji vir heya serê sibeyê tu van sê çiwalan hevlî hev bikî û berî berbangê jî carik din ji hev veqetînî, û heke te wisa jî nekir zanibe îşev şeva dawiyê di jiyana te de ye. Bi van gotinan serwer xwe li derî badide û derdikeve.

Hebîbê reben çendekê ditevize û pê re carik din li hişê xwe vedigere û ji xwe re dibêje

- Law te çi bi serê xwe kir! wey bila ev zimanê seyb bibe xwarina sehan, te ji xwe û meydana vî zalimî xêr bû? De ka bila dilpakî te ji vê giriftê rizgar bike. Gelo firîşteyên ezmên giş bên dê karibin vê peywira hanê heya berbangê bi serî bikin!

Hebîbê tepeser dikeve tengasiyê û nema dizane dê çawa bike, şarezayê dartiraş nema dikare bi textikekî bigre û tirs û saw dilê wî dadigre. Di vir de rola jina Hebîb derdikeve holê, jina wî jî pir hişmend û dûrbîn bû, ew diçe cem Hebîb û jê re dibêje

- Mêro, ev serwer mirovekî zalim e û dixwaze her kesî bixe bin gotina xwe, lê te jî çewtî kiriye û tu ewqas dilpak û kewden î, ku tu hesabê bersivên xwe nakî. Lê dîsa tu xeman nexe, tu mirovekî asan î û di hemû jiyana te de te tu ziyan negihandiye kesî, lewere ez dabîn dikin xwedê dê li alî te be û alîkariya te jî bike.

 Jinik bi van gotinan dilê Hebîb hinekî hêmin dike û gotina xwe ya puxte vedibêje “Hebîbê Necar Xewke Wek Her Car, Şev Yek Derî Hezar“. Hebîb bi gotina hevsera xwe mitmane dibe û dikeve  xeweke aram. Bi berbangê re û bi teqteqa deriyê hewşê re Hebîb hişyar dibe!

- Kî ye?