HAWAR

Ne Erê û Ne Na, Helwesteke Hişmedî ye lê Zilm û Zînat e?.

-I-

Eynî îro bû wexta ew kûr girîbû, eynî îro bû wexta dilê wî dê ji sîngê wî derketa, di wê rojê de mala hevalê wî Ûsib barkirin bajarê Helebê, Ûsibê ku her tişt di jiyana wî de bû, barkir, çû, Ûsib dê nema her roj di serê sibê de deng li wî bikira, bi Ûsib re jiyan xweş bû, dar, mêrg, gul û heya qeracên tazî jî geş û jîndar bûn, eynî roj îro xwe dubare dike, eynî felek îro dilê wî dişkîne, piştî panzdeh salan, birîna kevn ji nûve vebû. Dûrketina Ûsib jiyana wî tarî kir, dûrketina Ûsib pir hêz û şiyana wî bir heya ji nûve biser xwe hat, wek çawa agirekî mezin bi gulîstanekê keve û hemû gul û kulîlkan bişewtîne, îro agir bi dilê wî ket, îro gulistana dilê wî telaf bû, ew li dûr xwe mêze dike, hemû xelk asan e, dar, mêrg, keç û xort, dimeşin, lê ew nizane çi bi dilê wî hatiye, barê çiyayekî di sîngê wî de, ew nikare nefesan bikşîne, serê wî gêj bûye, çavên xwe baş nayên vekirin, xwarin bi wî bê çêj e, av bi wî tal e, wêneya wê davêje alî çepê û direve, lê ew ji alî rastê ve tê pêşberî wî, tikan jê dike, wî berde, jê bidûr keve; herçend di dilê xwe de derewan dike, lê dixwaze li ber sîpera wê bimire, lê neçar e, xuya ye felek li dij wî ye.

Piştî Ûsib çû wê şûna Ûsib girt, û bû hevala nefesa wî, bû stêrka azmanê wî. Berî du salan bi slaveke kurdî xwerû ew nas kir, wê rojê li ber deriyê rêvebiriya dibistanê ew tûşî hev bûn, herduyan karê mamosteyî dikirin, lewma tev diçûn eynî dibistanê, lê berî wê wextê, wî pir guh an jî bala xwe nedidayê, mamostayeke din bi wê re diçû, û ji kelevajiya qederê, ewa mirova wî bû, lê Dilşikest pir ji wê tengezar bûbû, û nedixwast rûyê wê bibîne, digel ew qet ne xweşik bû, ew poz bilind bû, tê bîra wî, rojekê ew li mala pismamê xwe bû, û ew hîndara xizma wî hat, derbas hundir bû bêyî silavê jî li wî bide, wî pir pûte bi kiriyara wê nekir, lê roja din pismamê wî, ê ku di wê wextê kurê xwîşka wê hîndarê bû jî, ji Dilşikest re got, tu dizanî çima xaltiya min slav li te neda?, ew dibêje tu yê rû li ser wê bibî û siba li zanîngehê bêhna wê bi xwîngiraniya xwe teng bikî!.

Dilşikest pir kûr keniya û got, wey bavo, bi xwedê baştir e, çimkî xuya ye, ez pir xwîngiran im, wê rebenê xwe ji min azad kir.

Eva ye sedema ku dilşikest ji keçika xwe bidûr dixist, lê mala xwedê ava be, dema slav li keçika xwe dabû, ewa pozbilind ji dibistanê hatibû veguhestin û çûbû dibistaneke din. Keçika wî jê pirsî, tu ji kîjan gundî yî ji Efrînê?, jê re got ji (.....), û tu ez jî ji kîjanî yî?, ez jî ji (....)

Dilşikest di wê çaxê de bi tu şêweyan bi keçikan an jî bi evînê ne diponijî, dilşikest wê çaxê xwe teqez ji xwendina û xizmeta kelepûra Kurdî re vala kiribû û serê xwe pê diêşand, lewma wê rojê wexta tev ji dibistanê vegerîne, di dirêjiya rê de, li ser mijarên curbecur vê re ket gotebêjan, ji kelepûra kurdî heya fêr û dabên civakî û pirsgirêkên siyasî. Tiştê Dilşikest matmayî hîştibû ew bû ku ev keçika ji wan hemû meseleyan hay bû, û bi teşeyekî rêkûpêk, ne tenê wisa lê ew pirtir matmayî bû, wexta bihîst ku meraqa wê jî karê nivîsînê der barê kelepûra Kurdî ye. Dilşikest di nav xwe û dilê xwe de got, gelo ev rastî wisa ye, lê ew wek hemû keçikên din ên ku xoretî dibînin, bi deh rûya xwe pêşkêş dikin, bo dilê wan birevînin. Evan rêwîtiyên han dora mehekê domandin, û di her rêwîtiyekê de wî tiştekî nû di keçika xwe de dinasî, lê ta wê demê tu tiştî taybet ji bilî, rêhevaltiyê di dilê wî de ji keçika xwe re tune bû, heya rojekê ji xwe pirsî, gelo dibe ez rêbaza xwe bişkînim û bi vê keçikê biponijim an jî jê hez bikim, na na , neçar e, min sond xweriye, ez tiştekî wisan nakim. yek caran xwe azar jî dikir û digot, tu çiqas nezanî, ma her keçikek bi te re biaxifî, tu yê jê wê hez bikî, dibe tu ji hemû keçikên bajêr hez bikî!.

Evîn, ta niha tu kes nizane, ew çawa û ji bo çi tê û wisa çiyayên serîazîman dirûxîne. Dilşikest wek hemû kesên din bûye qurbanê evînê, di vê golê wer bû, lê kî dibêje evîn şahî, xweşî û dilfirî ye, ew teqez derewan dike, bi kêmasî ji bo kesên evînrast û evîn ji dil, evîn êş, kul û birîneke kûr û bê derman e, evîn terazî ye, evîn, hest û hizr, êş û arîşeyê encam didin.

pêre Dilşikest û keçika xwe her hefteyê du rojan ligel diçûn dibistanê, roj ji rojê dilşikest dilê xwe berve wê germtir dibû, wê tu taq û derfet dedidan ku dilşikest, hindiktir guman li cem peyda bibe, ku ew ne miroveke teqez û bê hempa ye, keçika xwe di her liv û tevgera xwe de avend û cuda bû, di kenê xwe de, di axaftina xwe, axaftina wê axaftineke pir taybet bû, wê şorên xwe bi mêzînên zêr dipîvan berî ku ji devê wê derketina. Her diçû Dilşikest hizir dikir, ku tiştek di dilê wî de mezin dibe û bê vîna wî dilebite û hewl dide xwe ji tora aqilê wî rizgar bike û xwe berde meydana dilîniya bê sînor, Dilşikest ketibû şerekî diwar navbera dil û hişê xwe, aqilê wî dijbertî têgîna rizgirakirina dilîniya wî dikir, û di her aboneyekê de, bi bîra Dilşikest danî, ku çawa dilîniya wî ew berê xapandiye, û hêj birîna bi sedema wê nekewî ye.

Roj yekşem bû, şeva berê xewê riya xwe di çavên dilşikest de nedît, di tevahiya şevê de Dilşikest bi keçika xwe diponjî, di dirêjiya şevê de, bûbû goran û qurbanê şerê dilînî û aqilê xwe ve, Dilşikest dizanî ku tiştek li cem wî berve keçika xwe peyda bûbû, lê bi rastî û digel ku kelexa wî wek çiyan bû, ji çavên keçika xwe ditirsî, û wexta ew didît, tev pûç dibû û zimanê xwe dihate girêdan, herçend wî piraniya derfetê dida aqilê xwe, lê dilîniya wî jî têra xwe ew dêşand, dilîniya wî cihê xwe girtibû û wek veyrosan roj ji rojê dilê wî dikola û ew berve derdê evênî birêve dibir, ew li derve dikanî, diçû û dihat, lê di dilê wî de tu kesî ew agirê bê wijdan û Holman nedinasî, tenê wî agirî dilê Dilşikesk dişewitand û hêz û şiyana wî dibir.

Evîn çî ye?, ma rast evîn bê hêza mirov tê, lê mirov wê ji xwe re diafirîne?, gelo mirov ji rûyê keçikê dibe evîndarê wê, lê ew keçik mirov bi hişê xwe dadigre?. Van pirsên han bi şev û roj dihatin bala Dilşikest, û bi ser kula wî de kul û êş dubare dikirin.

Dilşikest ketibû nav fikar û sergêjiyan, wî çiqas berê digot ew mirovekî, bilyan û hişmezin e, û dê nema ezmûna ku pişta wî bi evîna keçika cîranên wî şikandibû dubare bike, lê xuyabû ku yan wî derew dikirn û yan jî qederê rola xwe dilîst. Dilşikest rojekê bi xwe re rûnişt û got, “law te hay ji xwe tune tu çi dikî, tu carik din berve kul û êşan diçî, tu carik din berve fikar û endîşeyan diçî, eger heye tu dîsa bedbîn û dilşikest bibî, hay ji xwe hebe, tu berve gola mirinê, berve gola tarîtiyê diçî, rojên berê nayên bîra te, nayê bîra te çawa tu di eynî rewşa han re derbasdibû, û te digot wey çiqas jiyan xweş e, lê mirov nizanê lê bijî, lê paşê piştî, evîna te şikîbû, tu çiqas westiya, te çiqas giriya”.

Mirov çiqas ji xwe bawer û bi hêz be, lê di navbera wî û derûna wî de, ew lartir û nizimtir heyîn e, mirov dikare li hemû kesan deweran dike, lê ew li pêş derûna xwe wek berazekî tise û kêm xwe ditewîne, mirov dîlê wê derûnê ye, mirov çiqas pozbilind e, lê gava tê ba derûna xwe bi devegezan xwe davêje û ling û pêlavên derûna xwe diramûsîne, ew çiqas angaşt dike ku ew hêja ye, bi hêz û leheng e, lê ew nikare li pêş derûna xwe bisekine û bêje tu şaşî, tu setemkarî, tu bê wijdanî.

Dilşikest ji van mirovên han bû, lê ew ne bi tenê bû, ew nimûneyek ji hezaran bû, lê ew dîsa digel kêmasiya xwe leheng bû, bi kîmasî wî diaşart û li xwe dina ku ew wisa ye, lê ew kesên din durûtî dikirin û xwe li pêş xelkê dixapandin, ji wan bû ku mirov tenê li pêş xelkê xuya ye û kêmasiyên wî tenê li pêş xelkê diyar û pendî ne, herçend wan riswatî ji derûna xwe didîtin, û her roj  seza xwe ji wê bê holmanê vediguhestin, lê dîsa ji dûrûtiya xwe danediketin.

Dilşikest bi van hemû tiştan difikirî, beyî ku zanibe keçika wî xwedî çi helwest û boçûn e, gunehê rebenê tune bû, guneh gunhê Dilşikest bû, wî ji xwe re xewn dîdinan û li ser kêfa xwe pilan û sêwiran dadinîn. Dilşikest dizanî ew kîmasîk e di wî de, lê dîsa jî, guneh dixist stûyê wê, dîsa digot, ew sebeb e, heke ew ne sebeba dê wek hemû keçikên din be, dê bi sê-çar rû be, dê xaponek be, dê tenik û hişbiçûk be, dê wek piraniya keçikên va serdemê be, guneh gunehê wê ye, ku ewqas avend û birêz e, baqil û xweşik e, zana û hişmend e, vane gunehên wê, Dilşikest piştî evîna xwe ya yekem, piştî evîna xwe a bê terazî, li zanîngehê bi dehan keçik naskirin, bi dehan re danûstand, lê ew tenê bi zayend û nav keçik bûn, ew bi hejmar û laşe keçik bûn, pirtirî yekê  doza evînê bi wî re kir, tu kesî rêya xwe di dilê wî de nedît, tu kesî binemayên evînê li nik tune bûn, dibe wisa be û dibe jî qeder wê çaxê ji Dilşikest razî bû û nedixwast wî bixe goristana derd û kulan. 

-II-

Siba Dilşikest dê ligel hevala xwe biçe dibistanê, siba rojeke dîrokî û çarnûsî ye bo Dilşikest, ew nema kare kul û êşa evînê hiligire, ew ê siba ji keçika xwe re dilê xwe verişîne û dilînî û hesta xwe bereve wê jê re bêje.

Roja din Dilşikest ji xew hişyar bû, lê qasî ku di xew de şer bi hişê xwe re kiribû, ew westiya bû, laşê wî tev dipirpitî, fikra wî linavhevketibû, gotinên wî ne asa bûn, çawa ji xew rabû, cilên xwe li xwe kirin û gihîşt rawesteka trombêlê, ew jê hay nebû, tenê tiştek di serê wî de bû, tenê bala xwe dabû ser gotinên ku berê ezberkiribûn, û dê ji keçika xwe re bigotana, Dilşikest wek zarokekî ji seza dayîka xwe ditirsî, her wisa ji keçika xwe ditirsî, hezar mixabin, ew bûbû zarokekî biçûk, zarokekî vala û bênirx, bi kêmasî wî wisa li xwe dinihêrî.

Dilşikest berî jivana trombêlê bi nîv katjimêrekê li wir rawestiya, wî dizanî ketibû çi rewşeke pîs û riswa, lê wek ewê ku bi deh kêndir û weresan girêdayî bû, çiqas hewl dida xwe rizgar bike, lê neçar bû, ew bûbû mirovekî benckirî, û bê vîna xwe tevdigerî.

Çavên wî tenê li rêya ku delala xwe dê tê re bihata bûn, ew bi tiştên li dûr xwe nedifikirî û ne jî bi wan dihesiya. piştî kûrçavdêriyekê, delala wî wek roja sibê hilhat, keçika wî wek bihara dereng mayî ji paş rûjariya zivistanê derket. Wexta dilşikest ew dît, tiştekî xwe di dilê wî de livand, xwîna wî bileztir bû, pirpitên dilê wî dubare bûn, xwî ji eniya wî herikî, hişê wî lihevket, gotinên ezberkiribûn, tev hatin jibîr bûn, kabên wî cirifîn, ewê dê biketa, lê xwe sipart dîwarê ku li ber sekinî bû, wek çawa keçika wî, tîr û qurşînek avêtibû wî, wek çawa dilê wê bi Dilşikest şewitîbû û dixwast wî ji kêşeya wî azad bike û bişîne jîhana vehesa dawî, cîhana ku Dilşikest ji arîşe û zînata wî rizgar bike.

“ Siba te bi xêr mamoste “

“ bi xêr û bi silamet, tu çawa yî, hevala min? “

“ Ez baş im, heke tu baş bî”

” Ez baş im”,  lê ev gotin derew bû!

Di rêwîtiya wan a dibistanê de, digel ku Dilşikest di nêzîktir rûniştina xwe de ji keçika xwe bû û bi hemû livên laşê wê dihesî; lê her diçû dilê wî pirpita xwe dubare, sê, çarbare dikir, Dilşikest rastî li rex wê bû, lê newêrîbû li rûyê wê mêzebikira. Dilşikest hewl da gotinên ku roja berî ezberkiribûn ji nûve bi bîr bîne, lê lihevketina hişê wî, belavbûna ramanên wî, cirfandina laşê wî, ew kiribû rewşeke ku heke ew fikrê ji laşê xwe berde dê bi rûyê xwe biçe erdê û bikeve.

Dilşikest berê kiryarên han ji xelkê didîtin terq û henekên xwe pê dikirin, lê îro ew bûye, ken û kelevajiya xelkê, Dilşikest îro evîndar e, lê evîneke ku wî riswa dike, wî qet hesabê ku bikeve vê rewşê nekiribû, ji ber ku ew bê vîna xwe di vê kortê werbûye, Dilşikest dê teqez xwe nekira vê rewşa han heke biryar di destên wî de be. Lê evîn e, bê wijdan e, a ku ew xistibû wê deraqî. Qasî mirov hin caran dikeve rewşine teng, qasî mirov hin caran riswa û rezîl dibe, qasî ew li ber paldêr û xwastekên xwe biçûk dibe!!.

Di nîvê rê de, piştî Dilşikest têra xwe kêşe dît, ji keçika xwe re got “ mamosta, tiştek li cem min heye ez dixwazim ji te re bêjin”

“Bêje ez dibihîsim”

Dilşikest ji nûşkeve, hemû gotin û sêwiranên xwe guhertin, wek çawa hêzeke nependî ji dûr ve hat û dest di gotinên wî werdan. Ji ber ku ew ji keçika xwe ditirsî, nexwast rasterast an jî a rast ew e, ku newêrî bêje EZ JI TE HEZ DIKIM!?.

“hmmm”

“Bêje mamoste, tiştek heye, tu çima deng nakî “

“ min digot, min digot”

“ te çi digot?“

“ Gelo ez û te ve, em karin di pêşerojê de tiştekî hevbeş bikin? “

“ Çawa hevbeş ango? “

“ ango projeya marbûn û zewaciyê”

“ aha, aha, ango ez û te bi hev re bizewicin! “

belê, belê, tu çi dibêjî??

“Mêzeke hevalê min, ev meseleyên han, bi gotinekê nayên birîn, ev meseleyên han, yan belê û yan jî na dixwazin, û ji ber ku wek hemû kesên din ên ku te got na, dê yan ji te bixeyîdin, û yan jî ji te bi kîn bibin, ez dibêjin, bila em niha hevalên hev bin, û pêre dê qeder rola xwe bilîze“.

Gelo bersiveke han dê çi bi serê Dilşikest bîne, wî çi ji vê bersivê serxwet kir ?, ne tişt, ew ne dabîn bû ku keçika wî dil heye an jî na, fikar û endîşeyên wî hezarbare  bûn, lê dîsa Dilşikest dê çawa pirtir ji miroveke han nêzîktir nebe. Keçika wî avend e, keçika wî mezin û bilind e, ew cuda ye, ên ku wisa difikirin kêm û sêrek in, ew heya ne razîbe jî, wê nexwast dilê hevalê xwe bişkîne, wê Dilşikest fêr sebr û kûrponijînê kir, wê Dilşikest xiste ser rêya rast, wê berdêl da Dilşikest, ew her çû di dil û çavên Dilşikest de mezintir bû, wê tiştekî şaş nekir, ew berejavî Dilşikest bû, wê hesab dikirin û tişt kûr didîtin, lê berevajiya Dilşikest nayê wê wateyê ku ew nezan e, ew jî baqil û hişmend e, lê ged û taybetmendiyên wê hîştin ku Dilşikest ewqas bilez bibe, û hest û hizrên xwe jê re pêşkêş bike. Dilşikest wek her mirovekî maf heye ku tiştekî taybet di serê xwe de biafirîne û bide pey şopa wî, Dilşikest keçika xwe û ged û şanên wê jî di serê xwe de afirandinbûn, ew jî li tiştine taybet digeriya, û wexta hevala xwe dît sedî 99 ji van tiştan li cem wê dîtin, ma ev jî maf nade Dilşikest ku bi herdu destên xwe nêçîra xwe hembêz bike û nehêle bireve !?.

-III-

piştî vê rûdanê, jiyan di çavên Dilşikest de xweştir bû, rojên tarî ên ku di ser wî re derbasbûbûn, nema hatin bîra wî, roj ji rojê dilîniya Dilşikest li hember keçika wî mezintir dibû, Keçika Dilşikest bo hîndara wî û pir tiştên li jiyanê hene û Dilşikest hay ji wan tune bû fêrî Dilşikest kirin, Ew bûbû, heval, xwîşk, evîn û dayîka Dilşikest, Jiyan ji nûve bi Dilşikest xweş bû, rûyê xelkê ji nûve li ba Dilşikest geş bûbû, Dilşikest êş, kul û xeyîd ji ferhenga xwe avêjtin, Dilşikest pirtûkên, hêsiran û girî şewitandin, Dilşikest rûpeleke nû di jiyana xwe de vekir, Ew bû şagirtê sereteyê li dibistana hevala xwe, û waneyên jiyanê ji nûve standin, Keçika Dilşikest bû qulbe û perestgeha wî, heke ew bixeyîdiya, wî xwe davêjit hembêza gotinên wê, ew bûbû dayîka ku ji zarokên xwe re dilorînin û wan dikin xew wexta ku digiriyan. Wexta ku Dilşikest birçî dibû, xwarina jiyanê ji wê dixwast, wexta ew tî dibû, ava aramiyê ji wê dixwast, wexta digiriya desmala paqijkirina hêsiran di destên wê de danî ser rûyê xwe.

Gelo min çewtî û kîmasî kirine ?, gelo min ziyan gihande kesî ? gelo ji mafê min e ez wisa bi keçika xwe bifikirim lê na ?, Dilşikest ev pirsên han ji xwe dikirin, çiqas dilîniya Dilşikest li hember keçika wî mezin bûbû, lê wî ewqas hesab dikir ku tu ziyanê negihîne wê, Dilşikest nedixwast dilê keçika xwe bêşîne. Dema ew rûşikestîba dilê Dilşikest parve parve dibû, dilgel ku Dilşikest dizanî ku destê xwe di vê yekê de tune bû, çawa be, û Dilşikest karekî wisa bike  û delala xwe birîn bike !?.

Dilşikest heyşt mehan li ser vê hêviyê meşiya, û di van mehan de cîhanê rengekî nû di çavên wî de lixwe kiribû, hemû wext û bûyer xweşbûn, hemû xelk li ba wî geş û rûken bû, roja ew nedîtiba dê bi bihêstokê vê re biaxifiya, keçika wî bûbû derman û aramê dilê wî, her ku diket nîr û rewşeke teng berê xwe berve wê dizivirand, her ku tî dibû ji ava wê vedixwar, Dilşikest digot qey ez nû ji diya xwe bûme, qey ez nû jiyanê vedibînim, gelo ewqas jiyan xweş e, gelo ewqas azîman şîn e, gelo ewqas bayê hênik dilê mirov vedike û wî hay jê nîn e ??.

Piştî heyşt mehan Dilşikest carik din ji keçika xwe re got “ gelo tu gihîşt çi biryarê der barê ew tiştê ku min ji te re gotibû ? “.

“ Wey  te hêj ji bîr nekiriye!” keçika wî got 

“Çawa, ji bîr bikim!!!!”

“Gelo ev yek li ba min dê çawa bê jibîr bûn??”

Hevala min ez di meseleyên han de pir jidil im, û di karekî han de ne pêkan e ku ez bêjeyan vala bêjim, dilê min di te re heye, ez te dixwazim.

“Mêzeke helalê min, gerek tu ji min  nexeyidî, bila  em wek berê hevalê hev bin, û ez dîsa nabêjim, erê an jî na”

Xwedê wê bibexşîne, carik din Dilşikest di kul, êş û endîşeyê de hîşt, lê li alî din, hêviya Dilşikest jî bi siba nemir, ew niha li benda saleke din e ku carik din  jê re bêje, û ew jî carik din bêje ne Er ê û ne Na.

Miheme Elî, Efrîn