MUJERES CREANDO'DAN
JULİETA PAREDES İLE SÖYLEŞİ
|
|
Soru: Mujeres Creando [Kadınlar
Yaratıyor] nasıl ortaya çıktı? Amacı nedir?
Julieta Paredes: Mujeres Creando,
heteroseksüelliğin bir davranış kalıbı ve feminizmin ise bölücü olarak
değerlendirildiği 1980'lerin kibirli, homofobik ve totaliter Bolivya Sol'una
bir tepki olarak üç kadın (Julieta Paredes, Maria Galindo ve Monica Mendoza)
tarafından başlatılan bir "delilik"ti. Bu bizimki gibi bir toplum için
yeni bir şey değildi, bu nedenle bu tip bir eleştiriyi biz zaten geliştirmekteydik.
Bizim Sol'a dair eleştirimizin bir diğer
boyutu, ahlaksız, sahtekar ve iki yüzlü bir ahlakla inşaa edilmiş toplumsal
pratiğe ilişkindi. Sokaklarda devrimci, sözlerinde devrimci, konuşmalarında
devrimci, ama evde kendi sevdiklerinin, kendi ailelerinin diktatörleri.
Son dönemlerde Sol içinde yaşadığımız
tüm deneyimlerimizi inceliyoruz; aynı zamanda da tüm Latin Amerikalı feministler
için bir deneyim olan Arjantin'de düzenlenen San Bernard konferansında
ilk defa yerimizi alarak öğreniyoruz.
Mujeres Creando için, amacımıza doğru
ilerlemenin yollarından biri de (diğeri ise yaratıcılık) çeşitlilik [ing.
diversity] kavramını kucaklamaktır. Çeşitlilik bizim için aslidir,
çünkü eğer diğer grupların nasıl oluştuklarına bakacak olursanız, bunlar
genellikle aynı çeşit insanlardan oluşmaktadır (komşuluk, gençler, işçiler,
lezbiyenler, vb.). Çeşitlilik toplumdaki bu "kapalı odacıkları" eleştirmenin
yoludur. Mujeres Creando lezbiyenlerden ve heteroseksüellerden, beyazlardan
ve yerli kadınlardan, genç ve yaşlı kadınlardan, boşanmış ve evli kadınlardan,
köylü ve şehirli kadınlardan, vb. oluşmakta. Sistem bizi "kapalı odacıklar"
içine hapsetmeye çalışıyor, bizi bölerek daha etkin bir şekilde kontrol
edebilmek için.
Burada önemli olan şey, diğer kadınlarla
olan bağlantımız sayesinde, bizler Latin Amerikan feminizminin içinde geliştiği
çeşitliliği görmeye başlıyoruz; yani çiftçiler, öğrenciler, askerler, lezbiyenler
vb. var. Bu çok güzel ve bizi büyüledi.
Ardından yanlızca kadın olmanın yeterli
olmadığını fark ettik... derin siyasi farklılıklar vardı. Bizler feminist
hareket içinde yoğrulup feminist olduk, ve yine de sonuçta bize boşluk
gibi gözüken bir şeyler var: tamam, iyi ve çeşitli, peki ama bizim (hükümete)
iktidara karşı duruşumuz neydi?
Bizimle kapitalizmin yıkılmasından bahsedenler
arasındaki fark, onların yeni toplum için getirdikleri önerilerin ataerkil
soldan kaynaklanıyor olmasıdır. Mujeres Creando içindeki feministler olarak
bizler devrim, sistemin gerçekten değişmesini istiyoruz; biz ne yanlızca
kapitalizmi değiştirmek istiyoruz ne de yanlızca kadına yönelik tavırları
değiştirmek istiyoruz; aynı zamanda gençlere ve çevreye karşı olan tavrın
da değişmesini istiyoruz. Biz düşlediğimiz feminizmin tarihsel ve uzun-soluklu
bir dönüşümle ataerkilliği değiştirmesini istiyoruz.
Örgütlenmemizi oluşturma sürecinde --patronlara
hayır, hiyerarşiye hayır--, ben kendi adıma konuşuyorum ve kimseyi temsil
etmiyorum... Bunu daha önce de söyledim ve yine söyleyeceğim; bizler Bakunin
veya CNT'den dolayı değil, nenelerimiz yüzünden anarşistiz ve bu çok güzel
bir anarşist okul.
S: Latin Amerika'da bir feminist
olmak nasıl bir şey?
JP: Bizim toplumuzda feminist olmak
demek neoliberalizme ve onun ideolojisine karşı savaşmak demektir; bizim
için, feminist olmak demek ırkçılığı, (Sol'un içindeki ve keza anarşizmin
içindeki) maçoluğu/cinsiyetçiliği, homofobiyi, ev içi şiddeti, vb.'lerini
ifşa etmek demektir. Bu kuşağın (neoliberalizme mahkum olmuş ve Dünya Bankası,
İMF vb.'nin vahşi politikalarının yöneticileri olan) cinsiyetçi, bürokratikleşmiş,
teknokrat kadınlarını ifşa etmek demektir. Bizlerle onlar arasındaki fark
işte bu: onlar iktidarı kullanıyorlar ve sistemin içindeler, ve bu nedenle
de daima onlar söylediklerine muhalefet edenlere karşı (askeri, ekonomik,
toplumsal, siyasi) kuvvetleri kontrol ediyorlar.
Yani, bizler iktidarla, devletin kadınlarla
ilgili kurumlarıyla veya bakanlıklarla ilgilenmiyoruz. Bizler sokaklarda
pratiğin ve kuramın güncel inşasıyla ve yaratıcılığımızı beslemekle ilgileniyoruz.
Bizim kuşağımız, nasıl ki geçmişte burjuvazi
ile proletarya arasındaki adaletsiz ilişki ifşa edilmişse, erkekle kadın
arasındaki adaletsiz ilişkiyi ifşa etmektedir. Bu mücadelelerin sonucu
devrim olmalıydı, ancak sistem bu mücadelelerin arkasındaki duygu ve görüşleri
asimile etti, onları anlamsız kıldı. Toplum bugün sadece kadın veya erkek
olmanın ne demek olduğuyla ilgileniyor, bu ikisi arasındaki ilişkinin adaletsizliğini
ortaya çıkarmıyor. Feminizm bu alanı geri kazanmanın yollarını araştırıyor;
onun hem tanımlayıcı yanını, ama daha önemlisi ifşa edici niteliğini. Erkeklerle
kadınlar arasındaki eşitsizlikle savaşmanın ataerkillik karşıtı kuramımızı
yaratma savaşımızın en önünde yer almasını sağlamaya çalışıyoruz.
S: Toplumsal hareketlerde "kadınların
eksikliği" hakkında ne düşünüyorsunuz? Bu bir söylenti mi, yoksa tarihsel
bir gerçeklik mi?
JP: "Kadınlar nerede" diye soran
insanların gözleri bağlanmış gibi geliyor bana. Devrimci hareketlerin başlangıcından
beri bizler daima oradaydık. Öte yandan, günümüzde toplumsal hareketler
(Sem-Terra, de los Deudores, Madres y Abuelas de Palzo de Mayo), bunların
tümü kadınların önderliğinde diktatörlüğe karşı direnen ve onu göğüsleyen
kavgalardır. Kamusal ve özel yaşamda bölünme, bir gözbağı görmekteyiz,
gördüğümüz şey mücadelerde yer alan kadınların silinmesidir.
S: Ataerkil toplumun telkinleriyle
büyümüş erkekler ve kadınlar, Mujeres Creando'nun amaçlarına nasıl tepki
veriyor?
JP: Kadınlar hem korkuyor hem de
sempati duyuyorlar. Cinsiyetçi kadınlar maço erkeklerden çok daha inatçı
ve saldırgan. Erkekler bizle cinsel ilişki kurmak konusunda dikkatliler;
korkuyorlar, bu bir tür kompleks... ancak bize bir tür saygı da duyuyorlar,
çünkü on on bir yıldır mücadele ediyoruz.
Başlangıçta, çoğu kadın sempati duyuyordu,
ama sonra korktular, çünkü bizimki talepkar ve radikal bir programdı, ama
herşeyin suni ve sulandırılmış olduğu bir yerde çalışmanın tek yolu da
bu. Ve bize sempati duyan erkekler ise sanki herşeyle ilgileniyorlarmış
gibi bizi takip ediyorlardı, ancak bizim anneleri gibi olmamızı, onları
beslememezi istiyorlardı; birazcık uyuşuklardı çünkü kendi gruplarını [cinsiyetçilik
konusunda kendi erkek gruplarını] yaratmakla yüzleşmeyi kabul etmek istemiyorlardı.
S: Yazdığınız kitaplar, yaptığınız
video ve grafitilerle bağlamında, toplumsal değişime ilişkin görüşünüz
nedir?
JP: Tüfeği arzular gibi bir mikrofonu
veya kamerayı arzulayabilirsiniz... İletişime, yaratıcılıkla aynı seviyede
yüksek bir öncelik verdik --yani yaratıcı iletişime. Böylece köklerimizden
kopmayı tercih ettik, ve onları bırakarak yaratıcı bir iletişim sürecini
başlattık. 1992'de grafitilere başladık. Cochabamba, Santa Cruz ve diğer
yerlerde yaptık bunu.
Ve böylece, yaptığımız tüm çalışmalar
içinde, (Mujeres Creando imzalı) grafitiler isimsiz değildir --neler istediğimiz
yazıyoruz, ve herkes MC'nin bu bölgede olduğunu anlıyor, ve eğer birisi
bizi hapise atmak isterse, buraya gelip bunu yapar. Ne zaman graffiti yapmaya
çıksak, korkuyoruz. Ancak bunu yapmaya hakkımız olduğunu düşünüyoruz...
Coca-Cola parasını veriyor ve boyuyor [duvarları], Repsol parasını veriyor
ve [duvarları] boyuyor, peki öyleyse biz parasını ödemeden boyayamaz mıyız?
Mesele duvarların boyanması değil, bunun için para ödenmemesi. Eğer kamusal
alan için para ödemek zorundaysak, o zaman bu demokrasi için büyük bir
çelişkidir. Kamusal nedir, özel nedir? Sokaklar kamusal alandır, tüm bir
şehir bahçe; evinizdeki hapishaneden işyerinizdeki hapishaneye gittiğiniz
bir hapishane koridoru değil... eğer bu kamusal ise o zaman herkes kullanabilir.
Ama kamusal alan için para öderseniz o zaman bu özel [alan] haline gelir.
Kamusal alan yok olur. Bu tartışmayı başlatalım. Kirli nedir? Temiz nedir?
"Duvarlarımı kirletiyorsunuz!" Oh, öyleyse Coca-Cola bir boyacı ile anlaşınca,
duvarları kirletmiyor mu? Bu estetik bir kavramdır. Bence onlar duvarları
iğrenç bir şekilde kirletiyor. Ve biz ne yaptık, kendi grafitimizi, bu
ise çok güzel.
S: Mujeres Creando'nun önündeki
projeler neler? IMC Bolivya'ya katılmanız söz konusu mu?
JP: Eğer Mujeres Creando'nun devam
etmesini istiyorsak, kendisini sorgulaması lazım, ve "şirin feministler
grubu" benzeri bir efsaneyi temsil etmemeli, çünkü toplumda kök salmak
zorundayız. Bunun için, diğer kadınlar ve diğer toplumsal gruplar için,
Mujeres Creando kavramları dahilindeki feminizmi kurabileceğimiz bir alan
(Creando Feminismo Autonomo --Otonom Feminizmi Yaratma) oluşturmayı öneriyorum...
ve insanların bu deneyimleri Indymedia aracılığıyla öğrenmelerinin önemli
olduğunu düşünüyorum.
Benim ayrıcalıklı alanım kadınlar için
olacaktır; onlarla başlamak istiyorum. İndymedia alanı sayesinde diğerlerini
ve kendimi beslemek için oradan başlamak istiyorum. Kadınlara ait bu alanının
diğerlerinden ayrı olması gerektiğini düşünmüyorum --eğer kadınlarla başlarsak
daha derin tartışmalara yönelebileceğimizi düşünüyorum. Ama bunu Indymedia'da
başlatmak ve kadınlarla bitirmek istemiyorum. Bu kadınlar tarafından, hem
kadınlar VE hem de erkekler için yapılan bir öneridir.
(Indymedia'dan)
Çeviri:
Anarşist Bakış
Kaynak: A-Infos-en Haber Ağı, "Anarcha-Feminism in Bolivia", Black Flag, sayı 222 (2002).
Anarşist Yazın Ana Sayfa --->
