สารบัญ กลับด้านบน

เพื่อความสะดวก และสวยงาม
(เฉพาะหน้าจอใหญ่ เช่น คอมพิวเตอร์)
กรุณาคลิก จัดรูปหน้าใหม่
เพื่อให้กรอบ ค้นข้อความ ปรากฎที่ด้านซ้ายของหน้า

พระไตรปิฎกภาษาไทย
ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย ๔๕ เล่ม (ปกสีฟ้า)
ทั้งออนไลน์และออฟไลน์
ที่มาของข้อมูล : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับ มจร.
MCUTRAI Version 1.0

พระไตรปิฎกเล่มที่ ๔๕-๑ อภิธรรมปิฎกที่ ๑๒ ปัฏฐาน ภาค ๖

พระอภิธรรมปิฎก
ธัมมปัจจนียะ ติกปัฏฐาน
_____________
ขอนอบน้อมพระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

๑. กุสลติกะ ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย

[๑] สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย ได้แก่ ขันธ์ ๓ ที่เป็นอกุศล ซึ่งเป็นอัพยากฤต และจิตตสมุฏฐานรูปอาศัย
ขันธ์ ๑ ที่เป็นอกุศล ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒ และจิตตสมุฏฐานรูป
อาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ (๕)
[๒] สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๑.กุสลติกะ ๑.ปฏิจจวาร
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
อกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ (๕)
[๓] สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
อัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
อัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤต
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๖ วาระ (๖)
[๔] สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็น
อัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็น
อัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็น
อัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศล
และที่ไม่เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๑.กุสลติกะ ๑.ปฏิจจวาร
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและ
ที่ไม่เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ (๕)
[๕] สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลและที่ไม่เป็น
อัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลและที่ไม่เป็น
อัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลและที่ไม่เป็น
อัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
อกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศล
และที่ไม่เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ (๕)
[๖] สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและ
ที่ไม่เป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะอารัมมณ-
ปัจจัย (ย่อ)

[๗] เหตุปัจจัย มี ๒๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๙ วาระ

(สหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวารเหมือน
กับปฏิจจวาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๑.กุสลติกะ ๗.ปัญหาวาร
๑. กุสลติกะ ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย
เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัยเป็นต้น
[๘] สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลโดยอารัมมณ-
ปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตโดย
อารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็น
อัพยากฤตโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลและที่ไม่เป็น
อัพยากฤตโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็น
อกุศลโดยอารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ (๖)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลโดย
อารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตโดย
อารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่
เป็นกุศลโดยอารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่
เป็นกุศลโดยอารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
กุศลโดยอารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๑.กุสลติกะ ๗.ปัญหาวาร
[๙] สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลโดย
อธิปติปัจจัย เป็นปัจจัยโดยอนันตรปัจจัย เป็นปัจจัยโดยสมนันตรปัจจัย เป็นปัจจัย
โดยสหชาตปัจจัย เป็นปัจจัยโดยอัญญมัญญปัจจัย เป็นปัจจัยโดยนิสสยปัจจัย
เป็นปัจจัยโดยอุปนิสสยปัจจัย เป็นปัจจัยโดยปุเรชาตปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลโดยปุเรชาตปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็น
อกุศลโดยปุเรชาตปัจจัย มี ๖ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลโดยปุเรชาต-
ปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลโดยปุเรชาตปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็น
อกุศลโดยปุเรชาตปัจจัย มี ๖ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
กุศลโดยปุเรชาตปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
อกุศลโดยปุเรชาตปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
กุศลและที่ไม่เป็นอกุศลโดยปุเรชาตปัจจัย มี ๖ วาระ (ย่อ)

[๑๐] เหตุปัจจัย มี ๒๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓๖ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๓๕ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๓๔ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๓๔ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๒๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๒๔ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๓๔ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๒.เวทนาติกะ ๑.ปฏิจจวาร

อุปนิสสยปัจจัย มี ๓๖ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๑๘ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๑๘ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒๔ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๒๙ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๒๙ วาระ ฯลฯ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๒๔ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๒๗ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๔ วาระ

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)

๒. เวทนาติกะ ๑. ปฏิจจวาร
[๑๑] สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วย
สุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วย
สุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่ไม่สัมปยุต
ด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาและอทุกขมสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่
ไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาและอทุกขมสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาและทุกขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
สัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๓.วิปากติกะ ๑.ปฏิจจวาร
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา ทุกขเวทนา และอทุกขมสุขเวทนา
อาศัยสภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๗)
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วย
ทุกขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่ไม่สัมปยุต
ด้วยอทุกขมสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๔๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๔๙ วาระ

๓. วิปากติกะ ๑. ปฏิจจวาร
[๑๒] สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย ฯลฯ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบาก
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ฯลฯ
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นวิบากและที่ไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัยสภาวธรรมที่
มิใช่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๑๓] เหตุปัจจัย มี ๓๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๗ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๒๙ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๓๐ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒๔ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑๗ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๒๕ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๓๒ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๕.สังกิลิฏฐติกะ ๑.ปฏิจจวาร
๔. อุปาทินนติกะ ๑. ปฏิจจวาร
[๑๔] สภาวธรรมที่ไม่ใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือแต่เป็น
อารมณ์ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิ
ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ฯลฯ
สภาวธรรมที่มิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์
ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือ
แต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ฯลฯ
สภาวธรรมที่มิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือและไม่เป็น
อารมณ์ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่
ยึดถือและไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๑๕] เหตุปัจจัย มี ๒๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๔ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๒๑ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๑๗ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๙ วาระ

๕. สังกิลิฏฐติกะ ๑. ปฏิจจวาร
[๑๖] สภาวธรรมที่ไม่ใช่กิเลสทําให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่กิเลสทําให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
ฯลฯ
สภาวธรรมที่มิใช่กิเลสไม่ทําให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสอาศัยสภาว-
ธรรมที่มิใช่กิเลสไม่ทําให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
ฯลฯ
สภาวธรรมที่มิใช่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสอาศัย
สภาวธรรมที่มิใช่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๗.ปีติติกะ ๑.ปฏิจจวาร

[๑๗] เหตุปัจจัย มี ๒๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๒๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๙ วาระ

๖. วิตักกติกะ ๑. ปฏิจจวาร
[๑๘] สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีทั้งวิตกและวิจารอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีทั้งวิตกและ
วิจารเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ฯลฯ
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจาร
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ฯลฯ
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีทั้งวิตกและวิจารอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีทั้งวิตกและวิจาร
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๑๙] เหตุปัจจัย มี ๔๘ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔๕ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๔๗ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๔๔ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๔๔ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๔๘ วาระ

๗. ปีติติกะ ๑. ปฏิจจวาร
[๒๐] สภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยปีติอาศัยสภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยปีติ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยสุข ฯลฯ อาศัยสภาวธรรมที่ไม่สหรคต
ด้วยอุเบกขา (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๔๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๔๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๑๐.อาจยคามิติกะ ๑.ปฏิจจวาร
๘. ทัสสนติกะ ๑. ปฏิจจวาร
[๒๑] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรค ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรค
เบื้องบน ๓ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๙ วาระ

๙. ทัสสนเหตุติกะ ๑. ปฏิจจวาร
[๒๒] ... อาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรค ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุมิใช่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรค
เบื้องบน ๓ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๘ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๒๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓๑ วาระ

๑๐. อาจยคามิติกะ ๑. ปฏิจจวาร
[๒๓] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงนิพพาน ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพาน (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๑๒.ปริตตติกะ ๑.ปฏิจจวาร

เหตุปัจจัย มี ๒๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๙ วาระ

๑๑. เสกขติกะ ๑. ปฏิจจวาร
[๒๔] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นของเสขบุคคล ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นของอเสขบุคคล ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคล (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๑๗ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๙ วาระ

๑๒. ปริตตติกะ ๑. ปฏิจจวาร
[๒๕] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นปริตตะ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นมหัคคตะ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอัปปมาณะ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๗ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๒๗ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๓๐ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒๔ วาระ
อาเสวนปัจจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓๒ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๑๕.มิจฉัตตติกะ ๑.ปฏิจจวาร
๑๓. ปริตตารัมมณติกะ ๑. ปฏิจจวาร
[๒๖] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีปริตตะเป็นอารมณ์ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีมหัคคตะเป็นอารมณ์ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีอัปปมาณะเป็นอารมณ์ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๔๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๔๙ วาระ

๑๔. หีนติกะ ๑. ปฏิจจวาร
[๒๗] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นชั้นต่ำ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นชั้นกลาง ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นชั้นประณีต (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๒๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๙ วาระ

๑๕. มิจฉัตตติกะ ๑. ปฏิจจวาร
[๒๘] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีสภาวะผิดและให้ผลแน่นอน ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอน ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้น (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๑๗.อุปปันนติกะ ๑.ปฏิจจวาร
๑๖. มัคคารัมมณติกะ ๑. ปฏิจจวาร
[๒๙] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีมรรคเป็นอารมณ์ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีมรรคเป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีมรรคเป็นอธิบดี (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๔๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๔๙ วาระ

๑๗. อุปปันนติกะ ๑. ปฏิจจวาร
[๓๐] สภาวธรรมที่มิใช่ยังไม่เกิดขึ้นอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ยังไม่เกิดขึ้น
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่จักเกิดขึ้นแน่นอนอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ยังไม่เกิดขึ้น
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ยังไม่เกิดขึ้นและที่ไม่ใช่จักเกิดขึ้นแน่นอนอาศัยสภาวธรรมที่
มิใช่ยังไม่เกิดขึ้นเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่มิใช่จักเกิดขึ้นแน่นอนอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่จักเกิดขึ้นแน่นอน
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ยังไม่เกิดขึ้นอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่จักเกิดขึ้นแน่นอนเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ยังไม่เกิดขึ้นและที่ไม่ใช่จักเกิดขึ้นแน่นอนอาศัยสภาวธรรมที่
ไม่ใช่จักเกิดขึ้นแน่นอนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่มิใช่ยังไม่เกิดขึ้นอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ยังไม่เกิดขึ้นและที่ไม่ใช่จัก
เกิดขึ้นแน่นอนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่จักเกิดขึ้นแน่นอนอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ยังไม่เกิดขึ้นและที่
ไม่ใช่จักเกิดขึ้นแน่นอนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๑๘.อตีตติกะ ๑-๗.ปฏิจจวารเป็นต้น
สภาวธรรมที่มิใช่ยังไม่เกิดขึ้นและที่ไม่ใช่จักเกิดขึ้นแน่นอนอาศัยสภาวธรรมที่
มิใช่ยังไม่เกิดขึ้นและที่ไม่ใช่จักเกิดขึ้นแน่นอนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

๑๘. อตีตติกะ ๑-๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
[๓๑] สภาวธรรมที่ไม่เป็นอดีตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอดีตเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่เป็นอดีตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นอดีตโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอดีตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นอนาคตโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอดีตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นอดีตและที่ไม่เป็นอนาคต
โดยเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอนาคตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นอนาคตโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอนาคตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นอดีตโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอนาคตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นอดีตและที่ไม่เป็น
อนาคตโดยเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอดีตและที่ไม่เป็นอนาคตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
อดีตโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอดีตและที่ไม่เป็นอนาคตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
อนาคตโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอดีตและที่ไม่เป็นอนาคตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
อดีตและที่ไม่เป็นอนาคตโดยเหตุปัจจัย (๓) (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๒๑.อัชฌัตตารัมมณติกะ ๑.ปฏิจจวาร

[๓๒] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑๘ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑๘ วาระ ฯลฯ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๑๘ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

๑๙. อตีตารัมมณติกะ ๑. ปฏิจจวาร
[๓๓] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีอดีตธรรมเป็นอารมณ์ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๔๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๔๙ วาระ

๒๐. อัชฌัตตติกะ ๑. ปฏิจจวาร
[๓๔] สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นภายในตนอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นภายในตน
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นภายนอกตนอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นภายนอกตน
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

๒๑. อัชฌัตตารัมมณติกะ ๑. ปฏิจจวาร
[๓๕] สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่
มีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๒๒.สนิทัสสนติกะ ๑.ปฏิจจวาร
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มี
ธรรมภายในตนเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีธรรม
ภายนอกตนเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีธรรม
ภายนอกตนเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๒) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

๒๒. สนิทัสสนติกะ ๑. ปฏิจจวาร
[๓๖] สภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้
และกระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบ
ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และ
กระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้กระทบได้และที่มิใช่เห็นไม่ได้กระทบไม่ได้อาศัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้และที่มิใช่เห็นไม่ได้กระทบไม่ได้อาศัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้กระทบได้และที่มิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้อาศัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๖)
[๓๗] สภาวธรรมที่มิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่เห็นไม่ได้
แต่กระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่เห็นไม่ได้แต่
กระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๒๒.สนิทัสสนติกะ ๑.ปฏิจจวาร
สภาวธรรมที่มิใช่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่เห็นไม่ได้แต่
กระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้กระทบได้และที่มิใช่เห็นไม่ได้กระทบไม่ได้อาศัย
สภาวธรรมที่มิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้และที่มิใช่เห็นไม่ได้กระทบไม่ได้อาศัย
สภาวธรรมที่มิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้กระทบได้และที่มิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้อาศัย
สภาวธรรมที่มิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๖)
[๓๘] สภาวธรรมที่มิใช่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่เห็น
ไม่ได้และกระทบไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่เห็นไม่ได้และ
กระทบไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่เห็นไม่ได้และ
กระทบไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๖ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้กระทบ
ได้และที่มิใช่เห็นไม่ได้กระทบไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๖ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้กระทบ
ได้และที่มิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๖ วาระ (ย่อ)

[๓๙] เหตุปัจจัย มี ๓๐ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๒๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓๐ วาระ

(พึงนับเหมือนสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร สัมปยุตตวาร
และปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
ธัมมปัจจนียะ ติกปัฏฐาน จบ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๑.เหตุทุกะ ๑-๗.ปฏิจจวารเป็นต้น
พระอภิธรรมปิฎก
ธัมมปัจจนียะ ทุกปัฏฐาน
__________
ขอนอบน้อมพระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

๑. เหตุทุกะ ๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
ได้แก่ ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูปอาศัยขันธ์ ๑ ที่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้น ฯลฯ
ขันธ์ ๒ และจิตตสมุฏฐานรูปอาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น ในปฏิสนธิขณะ ... (พึงเพิ่ม
ข้อความจนถึงมหาภูตรูป)
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
ได้แก่ เหตุอาศัยขันธ์ที่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้น ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๑.เหตุทุกะ ๑-๗.ปฏิจจวารเป็นต้น
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุ
และที่มิใช่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓) (ย่อ)

[๒] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๓] สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุโดย
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่
เป็นเหตุโดยเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณ-
ปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่เป็น
เหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุโดย
อารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณ-
ปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๒.สเหตุกทุกะ ๑-๗.ปฏิจจวารเป็นต้น
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่
ไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มิใช่ไม่
เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๓) (ย่อ)

[๔] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

๒. สเหตุกทุกะ ๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๕] สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
ได้แก่ จิตตสมุฏฐานรูปอาศัยโมหะที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉาและที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ
เกิดขึ้น มหาภูตรูป ๓ อาศัยมหาภูตรูป ๑ เกิดขึ้น ฯลฯ มหาภูตรูป ๒
อาศัยมหาภูตรูป ๒ เกิดขึ้น จิตตสมุฏฐานรูปและกฏัตตารูปที่เป็นอุปาทายรูป
อาศัยมหาภูตรูปเกิดขึ้น

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๒.สเหตุกทุกะ ๑-๗.ปฏิจจวารเป็นต้น
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
ได้แก่ สัมปยุตตขันธ์อาศัยโมหะที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉาและที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ
เกิดขึ้น ในปฏิสนธิขณะ ขันธ์ที่มีเหตุอาศัยหทัยวัตถุเกิดขึ้น
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุและที่มิใช่ไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุและที่มิใช่ไม่มีเหตุเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุและที่มิใช่ไม่มีเหตุเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุและที่มิใช่ไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุและที่
มิใช่ไม่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓) (ย่อ)

[๖] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๗] สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีเหตุโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุและที่มิใช่ไม่มี
เหตุโดยเหตุปัจจัย (๓)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๓.เหตุสัมปยุตตทุกะ ๑.ปฏิจจวาร
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีเหตุโดยเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
(ย่อ)

[๘] เหตุปัจจัย มี ๖ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ
ฌานปัจจัย มี ๔ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๖ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

๓. เหตุสัมปยุตตทุกะ ๑. ปฏิจจวาร
[๙] สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยเหตุ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๔.เหตุสเหตุกทุกะ ๑.ปฏิจจวาร
สภาวธรรมที่ไม่วิปปยุตจากเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยเหตุเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยเหตุและที่ไม่วิปปยุตจากเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
สัมปยุตด้วยเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่วิปปยุตจากเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่วิปปยุตจากเหตุเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่วิปปยุตจากเหตุเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยเหตุและที่ไม่วิปปยุตจากเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
วิปปยุตจากเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยเหตุและที่
ไม่วิปปยุตจากเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๑๐] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๔. เหตุสเหตุกทุกะ ๑. ปฏิจจวาร
[๑๑] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุและที่มิใช่ไม่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและ
ที่มิใช่ไม่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุมิใช่ไม่มีเหตุและที่มิใช่ไม่มีเหตุมิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๕.เหตุเหตุสัมปยุตตทุกะ ๑.ปฏิจจวาร
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีเหตุและ
ที่มิใช่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีเหตุและที่
มิใช่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุมิใช่ไม่มีเหตุและที่มิใช่ไม่มีเหตุมิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุมิใช่ไม่มี
เหตุและที่มิใช่ไม่มีเหตุมิใช่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๕. เหตุเหตุสัมปยุตตทุกะ ๑. ปฏิจจวาร
[๑๒] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่ไม่วิปปยุตจากเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุและที่ไม่วิปปยุตจากเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่วิปปยุตจากเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุและที่ไม่วิปปยุตจากเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุไม่วิปปยุตจากเหตุและที่ไม่วิปปยุตจากเหตุมิใช่ไม่เป็นเหตุ
อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่ไม่วิปปยุตจากเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่วิปปยุตจากเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่วิปปยุต
จากเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่ไม่วิปปยุตจากเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่วิปปยุต
จากเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๖.นเหตุสเหตุทุกะ ๑-๗.ปฏิจจวารเป็นต้น
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุไม่วิปปยุตจากเหตุและที่ไม่วิปปยุตจากเหตุมิใช่ไม่เป็นเหตุ
อาศัยสภาวธรรมที่ไม่วิปปยุตจากเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่ไม่วิปปยุตจากเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุ
ไม่วิปปยุตจากเหตุและที่ไม่วิปปยุตจากเหตุมิใช่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี
๓ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๖. นเหตุสเหตุกทุกะ ๑-๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
[๑๓] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่ไม่ใช่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและ
ที่ไม่ใช่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ได้แก่ มหาภูตรูป ๓ อาศัยมหาภูตรูป ๑ เกิดขึ้น
ฯลฯ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่
ไม่ใช่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ได้แก่ ในปฏิสนธิขณะ ขันธ์ที่ไม่เป็นเหตุและที่
ไม่ใช่มีเหตุอาศัยหทัยวัตถุเกิดขึ้น
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุไม่ใช่มีเหตุและที่ไม่เป็นเหตุมิใช่ไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุและที่ไม่ใช่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่
มิใช่ไม่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่ไม่ใช่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่
ไม่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุไม่ใช่มีเหตุและที่ไม่เป็นเหตุมิใช่ไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๖.นเหตุสเหตุทุกะ ๑-๗.ปฏิจจวารเป็นต้น
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่ไม่ใช่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุไม่ใช่มี
เหตุและที่ไม่เป็นเหตุมิใช่ไม่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุไม่ใช่
มีเหตุและที่ไม่เป็นเหตุมิใช่ไม่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุไม่ใช่มีเหตุและที่ไม่เป็นเหตุมิใช่ไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุไม่ใช่มีเหตุและที่ไม่เป็นเหตุมิใช่ไม่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓) (ย่อ)

[๑๔] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)

อารัมมณปัจจัย
[๑๕] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่ไม่ใช่มีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุและที่ไม่ใช่มีเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่ไม่ใช่มีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและ
ที่มิใช่ไม่มีเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่มีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุ
และที่มิใช่ไม่มีเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่มีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุ
และที่ไม่ใช่มีเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๒) (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๗.สัปปัจจยทุกะ ๑-๗.ปฏิจจวารเป็นต้น

[๑๖] อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ
อนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ
สหชาตปัจจัย มี ๗ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๗ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ
ฌานปัจจัย มี ๔ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ

เหตุโคจฉกะ จบ

๗. สัปปัจจยทุกะ ๑-๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
[๑๗] สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีปัจจัยปรุงแต่งอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีปัจจัย
ปรุงแต่งเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
[๑๘] สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีปัจจัยปรุงแต่งเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มี
ปัจจัยปรุงแต่งโดยเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๙.สนิทัสสนทุกะ ๑.ปฏิจจวาร
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีปัจจัยปรุงแต่งเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีปัจจัย
ปรุงแต่งโดยอารัมมณปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายใหัพิสดาร)

๘. สังขตทุกะ ๑. ปฏิจจวาร
[๑๙] สภาวธรรมที่มิใช่ปัจจัยไม่ปรุงแต่งอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ปัจจัยไม่ปรุงแต่ง
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

(เหมือนกับสัปปัจจยทุกะ)

๙. สนิทัสสนทุกะ ๑. ปฏิจจวาร
[๒๐] สภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้เกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่เห็นไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และที่มิใช่เห็นไม่ใด้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๑๐.สัปปฏิฆทุกะ ๑-๗.ปฏิจจวารเป็นต้น
๑๐. สัปปฏิฆทุกะ ๑-๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
[๒๑] สภาวธรรมที่ไม่ใช่กระทบได้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่กระทบได้เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่กระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่กระทบได้เกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่กระทบได้และที่มิใช่กระทบไม่ใด้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่กระทบ
ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่มิใช่กระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่กระทบไม่ได้เกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่ใช่กระทบได้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่กระทบได้และที่มิใช่กระทบ
ไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)
[๒๒] สภาวธรรมที่ไม่ใช่กระทบได้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่ใช่กระทบได้โดย
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่กระทบได้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มิใช่กระทบไม่ได้โดย
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่กระทบได้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่ใช่กระทบได้และที่มิใช่
กระทบไม่ได้โดยเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่ใช่กระทบได้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่ใช่กระทบได้โดย
อารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่กระทบไม่ได้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่ใช่กระทบได้โดย
อารัมมณปัจจัย (๒) (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๑๑.รูปีทุกะ ๑.ปฏิจจวาร

[๒๓] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๒ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๕ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๑ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

๑๑. รูปีทุกะ ๑. ปฏิจจวาร
[๒๔] สภาวธรรมที่ไม่เป็นรูปอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นรูปเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นรูปอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นรูปเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นรูปและที่มิใช่ไม่เป็นรูปอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นรูปเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๓)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๓๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๑๒.โลกิยะทุกะ ๑.ปฏิจจวาร
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นรูปอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นรูปเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นรูปอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นรูปเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นรูปและที่มิใช่ไม่เป็นรูปอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นรูป
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นรูปอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นรูปและที่มิใช่ไม่เป็นรูปเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นรูปอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นรูปและที่มิใช่ไม่เป็นรูป
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นรูปและที่มิใช่ไม่เป็นรูปอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นรูปและที่
มิใช่ไม่เป็นรูปเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓) (ย่อ)

[๒๕] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๑๒. โลกิยทุกะ ๑. ปฏิจจวาร
[๒๖] สภาวธรรมที่ไม่เป็นโลกิยะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นโลกิยะเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นโลกุตตระอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นโลกิยะเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นโลกิยะและที่ไม่เป็นโลกุตตระอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นโลกิยะ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๓๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๑๓.เกนจิวิญเญยยทุกะ ๑.ปฏิจจวาร
สภาวธรรมที่ไม่เป็นโลกุตตระอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นโลกุตตระเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นโลกุตตระอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นโลกิยะและที่ไม่เป็น
โลกุตตระเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๒) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๑๓. เกนจิวิญเญยยทุกะ ๑. ปฏิจจวาร
[๒๗] สภาวธรรมที่ไม่ใช่จิตบางดวงรู้ได้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่จิตบางดวงรู้ได้
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่ใช่จิตบางดวงรู้ได้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่จิตบางดวงรู้ได้
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่จิตบางดวงรู้ได้และที่มิใช่ไม่ใช่จิตบางดวงรู้ได้อาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่ใช่จิตบางดวงรู้ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่ใช่จิตบางดวงรู้ได้อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่ใช่จิตบางดวงรู้ได้
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่ใช่จิตบางดวงรู้ได้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่จิตบางดวงรู้ได้และ
ที่มิใช่ไม่ใช่จิตบางดวงรู้ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
จูฬันตรทุกะ จบ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๓๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๑๕.สาสวทุกะ ๑.ปฏิจจวาร
๑๔. อาสวทุกะ ๑. ปฏิจจวาร
[๒๘] สภาวธรรมที่ไม่เป็นอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอาสวะเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอาสวะเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอาสวะและที่มิใช่ไม่เป็นอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
อาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นอาสวะเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอาสวะและที่มิใช่ไม่เป็น
อาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอาสวะและที่มิใช่ไม่เป็น
อาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอาสวะและที่มิใช่ไม่เป็นอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
อาสวะและที่มิใช่ไม่เป็นอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๑๕. สาสวทุกะ ๑. ปฏิจจวาร
[๒๙] สภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
อารมณ์ของอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๓๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๑๖.อาสวสัมปยุตตทุกะ ๑.ปฏิจจวาร
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์ของ
อาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะและที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์
ของอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์ของ
อาสวะและที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๑๖. อาสวสัมปยุตตทุกะ ๑. ปฏิจจวาร
[๓๐] สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วย
อาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่วิปปยุตจากอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยอาสวะ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยอาสวะและที่ไม่วิปปยุตจากอาสวะอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่สัมปยุตด้วยอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่วิปปยุตจากอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่วิปปยุตจากอาสวะ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่วิปปยุตจากอาสวะ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยอาสวะและที่ไม่วิปปยุตจากอาสวะอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่วิปปยุตจากอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๓๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๑๗.อาสวสาสวทุกะ ๑.ปฏิจจวาร
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยอาสวะ
และที่ไม่วิปปยุตจากอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่วิปปยุตจากอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยอาสวะ
และที่ไม่วิปปยุตจากอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยอาสวะและที่ไม่วิปปยุตจากอาสวะอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่สัมปยุตด้วยอาสวะและที่ไม่วิปปยุตจากอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๑๗. อาสวสาสวทุกะ ๑. ปฏิจจวาร
[๓๑] สภาวธรรมที่ไม่เป็นอาสวะและที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอาสวะและที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะและที่มิใช่ไม่เป็นอาสวะอาศัยสภาว-
ธรรมที่ไม่เป็นอาสวะและที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอาสวะมิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะและที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์
ของอาสวะมิใช่ไม่เป็นอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอาสวะและที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์
ของอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะและที่มิใช่ไม่เป็นอาสวะอาศัยสภาว-
ธรรมที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะและที่มิใช่ไม่เป็นอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอาสวะและที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะอาศัยสภาวธรรม
ที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะและที่มิใช่ไม่เป็นอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๓๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๑๘.อาสวอาสวสัมปยุตตทุกะ ๑.ปฏิจจวาร
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอาสวะมิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะและที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์
ของอาสวะมิใช่ไม่เป็นอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะและที่มิใช่
ไม่เป็นอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอาสวะและที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นอาสวะมิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะและที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะมิใช่
ไม่เป็นอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะและที่มิใช่ไม่เป็นอาสวะอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอาสวะมิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะและที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของ
อาสวะมิใช่ไม่เป็นอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอาสวะมิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะและที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์
ของอาสวะมิใช่ไม่เป็นอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอาสวะมิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของ
อาสวะและที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะมิใช่ไม่เป็นอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
(ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๑๘. อาสวอาสวสัมปยุตตทุกะ ๑. ปฏิจจวาร
[๓๒] สภาวธรรมที่ไม่เป็นอาสวะและที่ไม่วิปปยุตจากอาสวะอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นอาสวะและที่ไม่วิปปยุตจากอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่วิปปยุตจากอาสวะและที่มิใช่ไม่เป็นอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่
ไม่เป็นอาสวะและที่ไม่วิปปยุตจากอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอาสวะไม่วิปปยุตจากอาสวะและที่ไม่วิปปยุตจากอาสวะมิใช่
ไม่เป็นอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอาสวะและที่ไม่วิปปยุตจากอาสวะเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๓)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๓๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๑๙.อาสววิปปยุตสาสวทุกะ ๑.ปฏิจจวาร
สภาวธรรมที่ไม่วิปปยุตจากอาสวะและที่มิใช่ไม่เป็นอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่
ไม่วิปปยุตจากอาสวะและที่มิใช่ไม่เป็นอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอาสวะและที่ไม่วิปปยุตจากอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
วิปปยุตจากอาสวะและที่มิใช่ไม่เป็นอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอาสวะไม่วิปปยุตจากอาสวะและที่ไม่วิปปยุตจากอาสวะมิใช่
ไม่เป็นอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่วิปปยุตจากอาสวะและที่มิใช่ไม่เป็นอาสวะเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอาสวะและที่ไม่วิปปยุตจากอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นอาสวะไม่วิปปยุตจากอาสวะและที่ไม่วิปปยุตจากอาสวะมิใช่ไม่เป็นอาสวะเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่วิปปยุตจากอาสวะและที่มิใช่ไม่เป็นอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่
ไม่เป็นอาสวะไม่วิปปยุตจากอาสวะและที่ไม่วิปปยุตจากอาสวะมิใช่ไม่เป็นอาสวะเกิด
ขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอาสวะไม่วิปปยุตจากอาสวะและที่ไม่วิปปยุตจากอาสวะ
มิใช่ไม่เป็นอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอาสวะไม่วิปปยุตจากอาสวะและที่ไม่วิปปยุต
จากอาสวะมิใช่ไม่เป็นอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๑๙. อาสววิปปยุตตสาสวทุกะ ๑. ปฏิจจวาร
[๓๓] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะและที่มิใช่เป็นอารมณ์ของอาสวะ
อาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะและที่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๓๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๒๐.สัญโญชนทุกะ
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะและที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะอาศัย
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะและที่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะและที่วิปปยุตจาก
อาสวะมิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะและที่ไม่
เป็นอารมณ์ของอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะและที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะอาศัย
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะและที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะและที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะอาศัย
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะและที่วิปปยุตจากอาสวะมิใช่
ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
อาสวโคจฉกะ จบ

๒๐. สัญโญชนทุกะ
[๓๔] สภาวธรรมที่ไม่เป็นสังโยชน์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นสังโยชน์เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นสังโยชน์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นสังโยชน์เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นสังโยชน์และที่มิใช่ไม่เป็นสังโยชน์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
สังโยชน์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๓๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๒๑.สัญโญชนิยทุกะ
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นสังโยชน์อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นสังโยชน์เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นสังโยชน์อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นสังโยชน์เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นสังโยชน์และที่มิใช่ไม่เป็นสังโยชน์อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่
เป็นสังโยชน์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นสังโยชน์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นสังโยชน์และที่มิใช่ไม่เป็น
สังโยชน์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นสังโยชน์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นสังโยชน์และที่มิใช่ไม่
เป็นสังโยชน์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นสังโยชน์และที่มิใช่ไม่เป็นสังโยชน์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
สังโยชน์และที่มิใช่ไม่เป็นสังโยชน์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๒๑. สัญโญชนิยทุกะ
[๓๕] สภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์
ของสังโยชน์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์ของ
สังโยชน์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์และที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์อาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๓๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๒๒.สัญโญชนสัมปยุตตทุกะ
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์
ของสังโยชน์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์ของ
สังโยชน์และที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๒๒. สัญโญชนสัมปยุตตทุกะ
[๓๖] สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยสังโยชน์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วย
สังโยชน์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่วิปปยุตจากสังโยชน์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยสังโยชน์
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยสังโยชน์และที่ไม่วิปปยุตจากสังโยชน์อาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่สัมปยุตด้วยสังโยชน์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่วิปปยุตจากสังโยชน์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่วิปปยุตจากสังโยชน์
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยสังโยชน์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่วิปปยุตจากสังโยชน์
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยสังโยชน์และที่ไม่วิปปยุตจากสังโยชน์อาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่วิปปยุตจากสังโยชน์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยสังโยชน์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยสังโยชน์
และที่ไม่วิปปยุตจากสังโยชน์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๔๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๒๓.สัญโญชนสัญโญชนิยทุกะ
สภาวธรรมที่ไม่วิปปยุตจากสังโยชน์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยสังโยชน์
และที่ไม่วิปปยุตจากสังโยชน์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยสังโยชน์และที่ไม่วิปปยุตจากสังโยชน์อาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่สัมปยุตด้วยสังโยชน์และที่ไม่วิปปยุตจากสังโยชน์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๒๓. สัญโญชนสัญโญชนิยทุกะ
[๓๗] สภาวธรรมที่ไม่เป็นสังโยชน์และที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์อาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นสังโยชน์และที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์และที่มิใช่ไม่เป็นสังโยชน์อาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นสังโยชน์และที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นสังโยชน์มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์และที่มิใช่ไม่เป็น
อารมณ์ของสังโยชน์มิใช่ไม่เป็นสังโยชน์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นสังโยชน์และที่มิใช่ไม่
เป็นอารมณ์ของสังโยชน์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์และที่มิใช่ไม่เป็นสังโยชน์อาศัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์และที่มิใช่ไม่เป็นสังโยชน์เกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นสังโยชน์และที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์อาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นสังโยชน์มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์และที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์
มิใช่ไม่เป็นสังโยชน์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๔๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๒๔.สัญโญชนสัญโญชนสัมปยุตตทุกะ

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๒๔. สัญโญชนสัญโญชนสัมปยุตตทุกะ
[๓๘] สภาวธรรมที่ไม่เป็นสังโยชน์และที่ไม่วิปปยุตจากสังโยชน์อาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นสังโยชน์และที่ไม่วิปปยุตจากสังโยชน์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่วิปปยุตจากสังโยชน์และที่มิใช่ไม่เป็นสังโยชน์อาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นสังโยชน์และที่ไม่วิปปยุตจากสังโยชน์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นสังโยชน์ไม่วิปปยุตจากสังโยชน์และที่ไม่วิปปยุตจากสังโยชน์
มิใช่ไม่เป็นสังโยชน์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นสังโยชน์และที่ไม่วิปปยุตจากสังโยชน์
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่วิปปยุตจากสังโยชน์และที่มิใช่ไม่เป็นสังโยชน์อาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่วิปปยุตจากสังโยชน์และที่มิใช่ไม่เป็นสังโยชน์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นสังโยชน์และที่ไม่วิปปยุตจากสังโยชน์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่
วิปปยุตจากสังโยชน์และที่มิใช่ไม่เป็นสังโยชน์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นสังโยชน์ไม่วิปปยุตจากสังโยชน์และที่ไม่วิปปยุตจากสังโยชน์
มิใช่ไม่เป็นสังโยชน์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่วิปปยุตจากสังโยชน์และที่มิใช่ไม่เป็นสังโยชน์
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นสังโยชน์และที่ไม่วิปปยุตจากสังโยชน์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นสังโยชน์ไม่วิปปยุตจากสังโยชน์และที่ไม่วิปปยุตจากสังโยชน์มิใช่ไม่เป็นสังโยชน์
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๔๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๒๖.คันถทุกะ
๒๕. สัญโญชนวิปปยุตตสัญโญชนิยทุกะ
[๓๙] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากสังโยชน์และไม่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์อาศัย
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากสังโยชน์และไม่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากสังโยชน์และที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์อาศัย
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากสังโยชน์และไม่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากสังโยชน์ไม่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์และที่วิปปยุตจาก
สังโยชน์มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์อาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากสังโยชน์และ
ไม่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากสังโยชน์และมิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์อาศัย
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากสังโยชน์และมิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์เกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากสังโยชน์และมิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์อาศัย
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากสังโยชน์ไม่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์และที่วิปปยุตจากสังโยชน์
มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
สัญโญชนโคจฉกะ จบ

๒๖. คันถทุกะ
[๔๐] สภาวธรรมที่ไม่เป็นคันถะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นคันถะเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นคันถะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นคันถะเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๔๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๒๗.คันถนิยทุกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นคันถะและที่มิใช่ไม่เป็นคันถะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นคันถะ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นคันถะอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นคันถะเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นคันถะอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นคันถะเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นคันถะและที่มิใช่ไม่เป็นคันถะอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็น
คันถะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นคันถะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นคันถะและที่มิใช่ไม่เป็นคันถะ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นคันถะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นคันถะและที่มิใช่ไม่เป็น
คันถะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นคันถะและที่มิใช่ไม่เป็นคันถะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นคันถะ
และที่มิใช่ไม่เป็นคันถะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)

๒๗. คันถนิยทุกะ
[๔๑] สภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์ของคันถะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์ของ
คันถะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของคันถะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์ของ
คันถะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๔๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๒๘.คันถสัมปยุตตทุกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์ของคันถะและที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของคันถะอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์ของคันถะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของคันถะอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์
ของคันถะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของคันถะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์ของ
คันถะและที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของคันถะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๕ วาระ)

๒๘. คันถสัมปยุตตทุกะ
[๔๒] สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยคันถะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยคันถะ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่วิปปยุตจากคันถะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยคันถะเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยคันถะและที่ไม่วิปปยุตจากคันถะอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่สัมปยุตด้วยคันถะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่วิปปยุตจากคันถะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่วิปปยุตจากคันถะเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยคันถะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่วิปปยุตจากคันถะเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยคันถะและที่ไม่วิปปยุตจากคันถะอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่วิปปยุตจากคันถะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๔๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๒๙.คันถคันถนิยทุกะ
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยคันถะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยคันถะและ
ที่ไม่วิปปยุตจากคันถะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่วิปปยุตจากคันถะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยคันถะและ
ที่ไม่วิปปยุตจากคันถะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยคันถะและที่ไม่วิปปยุตจากคันถะอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่สัมปยุตด้วยคันถะและที่ไม่วิปปยุตจากคันถะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๒๙. คันถคันถนิยทุกะ
[๔๓] สภาวธรรมที่ไม่เป็นคันถะและที่ไม่เป็นอารมณ์ของคันถะอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นคันถะและที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของคันถะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์คันถะและที่มิใช่ไม่เป็นคันถะอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นคันถะและที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของคันถะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นคันถะมิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของคันถะและที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์
ของคันถะมิใช่ไม่เป็นคันถะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นคันถะและที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของ
คันถะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของคันถะและที่มิใช่ไม่เป็นคันถะอาศัยสภาวธรรม
ที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของคันถะและที่มิใช่ไม่เป็นคันถะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นคันถะและที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของคันถะอาศัยสภาวธรรม
ที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของคันถะและที่มิใช่ไม่เป็นคันถะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๔๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๓๐.คันถคันถสัมปยุตตทุกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นคันถะมิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของคันถะและที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์
ของคันถะมิใช่ไม่เป็นคันถะอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของคันถะและที่มิใช่
ไม่เป็นคันถะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นคันถะและที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของคันถะอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นคันถะมิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของคันถะและที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของคันถะมิใช่ไม่เป็น
คันถะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๓๐. คันถคันถสัมปยุตตทุกะ
[๔๔] สภาวธรรมที่ไม่เป็นคันถะและที่ไม่วิปปยุตจากคันถะอาศัยสภาวธรรมที่
ไม่เป็นคันถะและที่ไม่วิปปยุตจากคันถะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่วิปปยุตจากคันถะและที่มิใช่ไม่เป็นคันถะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นคันถะและที่ไม่วิปปยุตจากคันถะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นคันถะ ไม่วิปปยุตจากคันถะ และที่ไม่วิปปยุตจากคันถะ
มิใช่ไม่เป็นคันถะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นคันถะและที่ไม่วิปปยุตจากคันถะเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่วิปปยุตจากคันถะและที่มิใช่ไม่เป็นคันถะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
วิปปยุตจากคันถะและที่มิใช่ไม่เป็นคันถะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นคันถะและที่ไม่วิปปยุตจากคันถะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่วิปปยุต
จากคันถะและที่มิใช่ไม่เป็นคันถะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นคันถะ ไม่วิปปยุตจากคันถะ และที่ไม่วิปปยุตจากคันถะ
มิใช่ไม่เป็นคันถะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่วิปปยุตจากคันถะและที่มิใช่ไม่เป็นคันถะเกิด
ขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๔๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๓๑.คันถวิปปยุตตคันถนิยทุกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นคันถะและที่ไม่วิปปยุตจากคันถะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
คันถะ ไม่วิปปยุตจากคันถะ และที่ไม่วิปปยุตจากคันถะ มิใช่ไม่เป็นคันถะเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่วิปปยุตจากคันถะและที่มิใช่ไม่เป็นคันถะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นคันถะ ไม่วิปปยุตจากคันถะ และที่ไม่วิปปยุตจากคันถะ มิใช่ไม่เป็นคันถะเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นคันถะ ไม่วิปปยุตจากคันถะ และที่ไม่วิปปยุตจากคันถะ
มิใช่ไม่เป็นคันถะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นคันถะ ไม่วิปปยุตจากคันถะ และที่ไม่
วิปปยุตจากคันถะมิใช่ไม่เป็นคันถะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๓๑. คันถวิปปยุตตคันถนิยทุกะ
[๔๕] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากคันถะและไม่เป็นอารมณ์ของคันถะอาศัยสภาวธรรม
ที่วิปปยุตจากคันถะและไม่เป็นอารมณ์ของคันถะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากคันถะและมิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของคันถะอาศัยสภาวธรรม
ที่วิปปยุตจากคันถะและไม่เป็นอารมณ์ของคันถะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากคันถะ ไม่เป็นอารมณ์ของคันถะ และที่วิปปยุตจาก
คันถะ มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของคันถะอาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากคันถะและไม่เป็น
อารมณ์ของคันถะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากคันถะและมิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของคันถะอาศัยสภาวธรรม
ที่วิปปยุตจากคันถะและมิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของคันถะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากคันถะและมิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของคันถะอาศัยสภาวธรรม
ที่วิปปยุตจากคันถะ ไม่เป็นอารมณ์ของคันถะ และที่วิปปยุตจากคันถะ มิใช่ไม่เป็น
อารมณ์ของคันถะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๔๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๕๐-๕๔.ปรามาสทุกะเป็นต้น

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
คันถะโคจฉกะ จบ

๓๒-๔๙. โอฆทุกะเป็นต้น
[๔๖] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นโอฆะ ฯลฯ อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นโยคะ
ฯลฯ (การระบุข้อความในโอฆโคจฉกะและโยคโคจฉกะเหมือนกับการระบุข้อความ
ในอาสวโคจฉกะ)
[๔๗] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นนิวรณ์ ฯลฯ (การระบุข้อความใน
นีวรณโคจฉกะเหมือนกับการระบุข้อความในสัญโญชนโคจฉกะ)
นีวรณโคจฉกะ จบ

๕๐-๕๔. ปรามาสทุกะเป็นต้น
[๔๘] สภาวธรรมที่ไม่เป็นปรามาสอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นปรามาสเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

[๔๙] สภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์ของปรามาสอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์
ของปรามาสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๕ วาระ)
[๕๐] สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยปรามาสอาศัยสภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วย
ปรามาสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๔๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๕๐-๕๔.ปรามาสทุกะเป็นต้น

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

[๕๑] สภาวธรรมที่ไม่เป็นปรามาสและที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของปรามาสอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นปรามาสและที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของปรามาสเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของปรามาสและที่มิใช่ไม่เป็นปรามาสอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นปรามาสและที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของปรามาสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นปรามาสมิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของปรามาสและที่มิใช่ไม่เป็น
อารมณ์ของปรามาสมิใช่ไม่เป็นปรามาสอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นปรามาสและที่มิใช่
ไม่เป็นอารมณ์ของปรามาสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นปรามาสและที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของปรามาสอาศัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของปรามาสและที่มิใช่ไม่เป็นปรามาสเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นปรามาสและที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของปรามาสอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นปรามาสมิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของปรามาสและที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์
ของปรามาสมิใช่ไม่เป็นปรามาสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

[๕๒] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากปรามาสและไม่เป็นอารมณ์ของปรามาสอาศัย
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากปรามาสและไม่เป็นอารมณ์ของปรามาสเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๕๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๕๕.สารัมมณทุกะ
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากปรามาสและมิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของปรามาสอาศัย
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากปรามาสและไม่เป็นอารมณ์ของปรามาสเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากปรามาส ไม่เป็นอารมณ์ของปรามาส และที่วิปปยุต
จากปรามาสมิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของปรามาสอาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากปรามาส
และไม่เป็นอารมณ์ของปรามาสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากปรามาสและมิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของปรามาสอาศัย
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากปรามาสและมิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของปรามาสเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากปรามาสและมิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของปรามาสอาศัย
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากปรามาส ไม่เป็นอารมณ์ของปรามาส และที่วิปปยุตจาก
ปรามาสมิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของปรามาสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

ปรามาสโคจฉกะ จบ

๕๕. สารัมมณทุกะ
[๕๓] สภาวธรรมที่ไม่ใช่รับรู้อารมณ์ได้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่รับรู้อารมณ์ได้
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่รับรู้อารมณ์ไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่รับรู้อารมณ์ได้เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่รับรู้อารมณ์ได้และที่มิใช่รับรู้อารมณ์ไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่
ไม่ใช่รับรู้อารมณ์ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๕๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๕๖.จิตตทุกะ
สภาวธรรมที่มิใช่รับรู้อารมณ์ไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่รับรู้อารมณ์ไม่ได้เกิด
ขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่รับรู้อารมณ์ได้อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่รับรู้อารมณ์ไม่ได้เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่รับรู้อารมณ์ได้และที่มิใช่รับรู้อารมณ์ไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่
มิใช่รับรู้อารมณ์ไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่ใช่รับรู้อารมณ์ได้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่รับรู้อารมณ์ได้และที่มิ
ใช่รับรู้อารมณ์ไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่รับรู้อารมณ์ไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่รับรู้อารมณ์ได้และ
ที่มิใช่รับรู้อารมณ์ไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่รับรู้อารมณ์ได้และที่มิใช่รับรู้อารมณ์ไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่
ไม่ใช่รับรู้อารมณ์ได้และที่มิใช่รับรู้อารมณ์ไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๕๖. จิตตทุกะ
[๕๔] สภาวธรรมที่ไม่เป็นจิตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นจิตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นจิตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นจิตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นจิตและที่มิใช่ไม่เป็นจิตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นจิตเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๓)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๕๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๕๗.เจตสิกทุกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นจิตอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นจิตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นจิตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นจิตและที่มิใช่ไม่เป็นจิตเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๕ วาระ)

๕๗. เจตสิกทุกะ
[๕๕] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเจตสิกอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเจตสิกเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเจตสิกอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเจตสิกเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเจตสิกและที่มิใช่ไม่เป็นเจตสิกอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
เจตสิกเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเจตสิกอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเจตสิกเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเจตสิกอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเจตสิกเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเจตสิกและที่มิใช่ไม่เป็นเจตสิกอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็น
เจตสิกเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเจตสิกอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเจตสิกและที่มิใช่ไม่เป็น
เจตสิกเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเจตสิกอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเจตสิกและที่มิใช่ไม่เป็น
เจตสิกเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเจตสิกและที่มิใช่ไม่เป็นเจตสิกอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเจตสิก
และที่มิใช่ไม่เป็นเจตสิกเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๕๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๕๙.จิตตสังสัฏฐทุกะ

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๕๘. จิตตสัมปยุตตทุกะ
[๕๖] สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยจิตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยจิตเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย ได้แก่ จิตตสมุฏฐานรูปอาศัยสภาวธรรมที่เป็นจิตเกิดขึ้น
สภาวธรรมที่ไม่วิปปยุตจากจิตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยจิตเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย ได้แก่ ขันธ์ที่สัมปยุตด้วยจิตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นจิตเกิดขึ้น
(จงทําเพียงปัจจนียทุกะให้เป็นอย่างละ ๙ วาระ เพื่อเพิ่มธรรมที่ยังไม่ได้กล่าว
ถึงไว้ให้บริบูรณ์)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

๕๙. จิตตสังสัฏฐทุกะ
[๕๗] สภาวธรรมที่ไม่ใช่ระคนกับจิตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่ระคนกับจิตเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๕๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๖๒.จิตตานุปริวัตติทุกะ
๖๐. จิตตสมุฏฐานทุกะ
[๕๘] สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีจิตเป็นสมุฏฐานอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีจิตเป็น
สมุฏฐานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

๖๑. จิตตสหภูทุกะ
[๕๙] สภาวธรรมที่ไม่ใช่เกิดพร้อมกับจิตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เกิดพร้อมกับ
จิตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

๖๒. จิตตานุปริวัตติทุกะ
[๖๐] สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นไปตามจิตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นไปตามจิต
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๕๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๖๖.อัชฌัตติกทุกะ
๖๓. จิตตสังสัฏฐสมุฏฐานทุกะ
[๖๑] สภาวธรรมที่ไม่ใช่ระคนกับจิตและมีจิตเป็นสมุฏฐานอาศัยสภาวธรรมที่
ไม่ใช่ระคนกับจิตและมีจิตเป็นสมุฏฐานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

๖๔. จิตตสังสัฏฐสมุฏฐานสหภูทุกะ
[๖๒] สภาวธรรมที่ไม่ใช่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเกิดพร้อมกับจิตอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเกิดพร้อมกับจิตเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

๖๕. จิตตสังสัฏฐสมุฏฐานานุปริวัตติทุกะ
[๖๓] สภาวธรรมที่ไม่ใช่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเป็นไปตามจิตอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเป็นไปตามจิตเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๖๖. อัชฌัตติกทุกะ
[๖๔] สภาวธรรมที่ไม่เป็นภายในอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นภายในเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๕๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๖๗.อุปาทาทุกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นภายนอกอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นภายนอกเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย ได้แก่ ในปฏิสนธิขณะ กฏัตตารูปที่เป็นภายในอาศัยจิตเกิดขึ้น (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๖๗. อุปาทาทุกะ
[๖๕] สภาวธรรมที่ไม่เป็นอุปาทายรูปอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอุปาทายรูป
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นอุปาทายรูปอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอุปาทายรูปเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอุปาทายรูปและที่มิใช่ไม่เป็นอุปาทายรูปอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นอุปาทายรูปเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอุปาทายรูปอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นอุปาทายรูปเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอุปาทายรูปอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอุปาทายรูปและที่มิใช่
ไม่เป็นอุปาทายรูปเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๕๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๖๙-๗๔.อุปาทานโคจฉกะ
๖๘. อุปาทินนทุกะ
[๖๖] สภาวธรรมที่ไม่ใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถืออาศัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถืออาศัยสภาวธรรม
ที่มิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถืออาศัยสภาวธรรม
ที่มิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและที่มิใช่กรรม
อันประกอบด้วยตัณหาทิฏฐิไม่ยึดถืออาศัยสภาวธรรมที่มิใช่กรรมอันประกอบด้วย
ตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่ใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถืออาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่ใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและที่มิใช่กรรมอันประกอบด้วย
ตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
มหันตรทุกะ จบ

๖๙-๗๔. อุปาทานโคจฉกะ
[๖๗] สภาวธรรมที่ไม่เป็นอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอุปาทานเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๕๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๗๖.สังกิเลสิกทุกะ

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

๗๕. กิเลสทุกะ
[๖๘] สภาวธรรมที่ไม่เป็นกิเลสอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกิเลสเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นกิเลสอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกิเลสเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกิเลสและที่มิใช่ไม่เป็นกิเลสอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกิเลส
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นกิเลสอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นกิเลสเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกิเลสอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกิเลสและที่มิใช่ไม่เป็นกิเลส
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)

๗๖. สังกิเลสิกทุกะ
[๖๙] สภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์
ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์ของ
กิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๕๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๗๗.สังกิลิฏฐทุกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสและที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์
กิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์ของ
กิเลสและที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๗๗. สังกิลิฏฐทุกะ
[๗๐] สภาวธรรมที่ไม่ใช่กิเลสทําให้เศร้าหมองอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่กิเลส
ทำให้เศร้าหมองเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มิใช่กิเลสไม่ทําให้เศร้าหมองอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่กิเลสไม่ทำ
ให้เศร้าหมองเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่กิเลสทำให้เศร้าหมองอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่กิเลสไม่ทำให้
เศร้าหมองเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่กิเลสทำให้เศร้าหมองและที่มิใช่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมอง
อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่ใช่กิเลสทำให้เศร้าหมองอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่กิเลสทำให้
เศร้าหมองและที่มิใช่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๖๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๗๙.กิเลสสังกิเลสกทุกะ
๗๘. กิเลสสัมปยุตตทุกะ
[๗๑] สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยกิเลสอาศัยสภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยกิเลส
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่วิปปยุตจากกิเลสอาศัยสภาวธรรมที่ไม่วิปปยุตจากกิเลสเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยกิเลสอาศัยสภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยกิเลสและ
ที่ไม่วิปปยุตจากกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๗๙. กิเลสสังกิเลสิกทุกะ
[๗๒] สภาวธรรมที่ไม่เป็นกิเลสและที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกิเลสและที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสและที่มิใช่ไม่เป็นกิเลสอาศัยสภาวธรรม
ที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสและที่มิใช่ไม่เป็นกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓
วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกิเลสและที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสอาศัยสภาวธรรมที่
ไม่เป็นกิเลสมิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสและที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสมิใช่ไม่เป็น
กิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๖๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๘๑.กิเลสกิเลสสัมปยุตตทุกะ
๘๐. กิเลสสังกิลิฏฐทุกะ
[๗๓] สภาวธรรมที่ไม่เป็นกิเลสและที่มิใช่กิเลสไม่ทําให้เศร้าหมองอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกิเลสและที่มิใช่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มิใช่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและที่มิใช่ไม่เป็นกิเลสอาศัยสภาวธรรม
ที่มิใช่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและที่มิใช่ไม่เป็นกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓
วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกิเลสและที่มิใช่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นกิเลสมิใช่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและที่มิใช่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองมิใช่ไม่
เป็นกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

๘๑. กิเลสกิเลสสัมปยุตตทุกะ
[๗๔] สภาวธรรมที่ไม่เป็นกิเลสและที่ไม่วิปปยุตจากกิเลสอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นกิเลสและที่ไม่วิปปยุตจากกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่วิปปยุตจากกิเลสและที่มิใช่ไม่เป็นกิเลสอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
วิปปยุตจากกิเลสและที่มิใช่ไม่เป็นกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกิเลสและที่ไม่วิปปยุตจากกิเลสอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกิเลส
ไม่วิปปยุตจากกิเลสและที่ไม่วิปปยุตจากกิเลสมิใช่ไม่เป็นกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๖๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๘๓.ทัสสเนนปหาตัพพทุกะ
๘๒. กิเลสวิปปยุตตสังกิเลสิกทุกะ
[๗๕] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากกิเลสและไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสอาศัย
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากกิเลสและไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากกิเลสและมิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสอาศัยสภาวธรรม
ที่วิปปยุตจากกิเลสและไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากกิเลสไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสและที่วิปปยุตจากกิเลส
มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสอาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากกิเลสและไม่เป็นอารมณ์ของ
กิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากกิเลสและมิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสอาศัยสภาวธรรม
ที่วิปปยุตจากกิเลสและมิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากกิเลสและมิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสอาศัยสภาวธรรม
ที่วิปปยุตจากกิเลสไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสและที่วิปปยุตจากกิเลสมิใช่ไม่เป็นอารมณ์
ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๘๓. ทัสสเนนปหาตัพพทุกะ
[๗๖] สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่
ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๖๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๘๕.ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกทุกะ
สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ต้อง
ประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและที่มิใช่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

๘๔. ภาวนายปหาตัพพทุกะ
[๗๗] สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ อาศัยสภาวธรรมที่
ไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่
ไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ต้อง
ประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ และที่มิใช่ไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

๘๕. ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกทุกะ
[๗๘] สภาวธรรมที่มีเหตุไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคอาศัยสภาวธรรม
ที่มีเหตุไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มีเหตุมิใช่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคอาศัยสภาวธรรมที่
มีเหตุมิใช่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๖๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๘๗.สวิตักกทุกะ
สภาวธรรมที่มีเหตุไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุ
ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและที่มีเหตุมิใช่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรค
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

๘๖. ภาวนายปหาตัพพเหตุกทุกะ
[๗๙] สภาวธรรมที่มีเหตุไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ อาศัยสภาวธรรม
ที่มีเหตุไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มีเหตุมิใช่ไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ อาศัยสภาวธรรม
ที่มีเหตุมิใช่ไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มีเหตุไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ อาศัยสภาวธรรมที่มี
เหตุไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ และที่มีเหตุมิใช่ไม่ต้องประหาณด้วยมรรค
เบื้องบน ๓ เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

๘๗. สวิตักกทุกะ
[๘๐] สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีวิตกอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีวิตกเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๖๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๘๙.สัปปีติกทุกะ
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีวิตกอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีวิตกเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีวิตกอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีวิตกและที่มิใช่ไม่มีวิตกเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๖ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

๘๘. สวิจารทุกะ
[๘๑] สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีวิจารอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีวิจารเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีวิจารอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีวิจารเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีวิจารอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีวิจารและที่มิใช่ไม่มีวิจาร
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๖ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

๘๙. สัปปีติกทุกะ
[๘๒] สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีปีติอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีปีติเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๖๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๙๑.สุขสหคตทุกะ
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีปีติอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีปีติเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีปีติอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีปีติและที่มิใช่ไม่มีปีติเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๖ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

๙๐. ปีติสหคตทุกะ
[๘๓] สภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยปีติอาศัยสภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยปีติ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่สหรคตด้วยปีติอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่สหรคตด้วยปีติ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยปีติอาศัยสภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยปีติและที่มิใช่
ไม่สหรคตด้วยปีติเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๖ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

๙๑. สุขสหคตทุกะ
[๘๔] สภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยสุขอาศัยสภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยสุขเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๖๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๙๓.กามาวจรทุกะ
สภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยสุขอาศัยสภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยสุขและที่มิใช่ไม่
สหรคตด้วยสุขเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๖ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

๙๒. อุเปกขาสหคตทุกะ
[๘๕] สภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยอุเบกขาอาศัยสภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วย
อุเบกขาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่สหรคตด้วยอุเบกขาอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่สหรคตด้วย
อุเบกขาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยอุเบกขาอาศัยสภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยอุเบกขา
และที่มิใช่ไม่สหรคตด้วยอุเบกขาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๖ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

๙๓. กามาวจรทุกะ
[๘๖] สภาวธรรมที่ไม่เป็นกามาวจรอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกามาวจรเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นกามาวจรอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นกามาวจรเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๖๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๙๔.รูปาวจรทุกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกามาวจรอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกามาวจรและที่มิใช่ไม่
เป็นกามาวจรเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

๙๔. รูปาวจรทุกะ
[๘๗] สภาวธรรมที่ไม่เป็นรูปาวจรอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นรูปาวจรเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นรูปาวจรอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นรูปาวจรเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นรูปาวจรอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นรูปาวจรและที่มิใช่ไม่เป็น
รูปาวจรเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๖๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๙๖.ปริยาปันนทุกะ
๙๕. อรูปาวจรทุกะ
[๘๘] สภาวธรรมที่ไม่เป็นอรูปาวจรอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอรูปาวจรเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นอรูปาวจรอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นอรูปาวจรเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอรูปาวจรอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอรูปาวจรและที่มิใช่ไม่
เป็นอรูปาวจรเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

๙๖. ปริยาปันนทุกะ
[๘๙] สภาวธรรมที่ไม่ใช่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่นับเนื่อง
ในวัฏฏทุกข์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่นับเนื่องใน
วัฏฏทุกข์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่นับเนื่องใน
วัฏฏทุกข์และที่มิใช่ไม่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๗๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๙๘.นิยตทุกะ
๙๗. นิยยานิกทุกะ
[๙๐] สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุนําออกจากวัฏฏทุกข์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่
เป็นเหตุนําออกจากวัฏฏทุกข์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุนําออกจากวัฏฏทุกข์อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุ
นําออกจากวัฏฏทุกข์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุนําออกจากวัฏฏทุกข์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุ
นําออกจากวัฏฏทุกข์และที่มิใช่ไม่เป็นเหตุนำออกจากวัฏฏทุกข์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๑ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

๙๘. นิยตทุกะ
[๙๑] สภาวธรรมที่ไม่ใช่ให้ผลแน่นอนอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่ให้ผลแน่นอน
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
สภาวธรรมที่มิใช่ให้ผลไม่แน่นอนอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ให้ผลไม่แน่นอนเกิด
ขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มิใช่ให้ผลไม่แน่นอนอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่แน่นอนและที่มิใช่ไม่
แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๗๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๑๐๐.สรณทุกะ
๙๙. สอุตตรทุกะ
[๙๒] สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีธรรมอื่น
ยิ่งกว่าเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่า
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีธรรมอื่นยิ่งกว่า
และที่มิใช่ไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

๑๐๐. สรณทุกะ
[๙๓] สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็น
เหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้
สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้
สัตว์ร้องไห้และที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

ปิฏฐิทุกะ จบ
ธัมมปัจจนียะ ทุกปัฏฐาน จบ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๗๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๑.เหตุทุกะ ๑.กุสลติกะ
พระอภิธรรมปิฎก
ธัมมปัจจนียะ ทุกติกปัฏฐาน
__________
ขอนอบน้อมพระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

๑. เหตุทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑-๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่
เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ได้แก่ ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูปอาศัยขันธ์ ๑
ที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลและเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้น
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่
เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ได้แก่ เหตุอาศัยขันธ์ที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศล
และเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้น
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่
ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
ไม่เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่
เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่
มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๗๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๑.เหตุทุกะ ๑.กุสลติกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่
เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่
มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่
ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓) (ย่อ)

[๒] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
นเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
นอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
โนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

(สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวาร ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๓] สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มิใช่
ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นกุศลโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุ
ซึ่งไม่เป็นกุศลโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุ
และที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นกุศลโดยเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
ไม่เป็นกุศลโดยอารัมมณปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๗๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๑.เหตุทุกะ ๑.กุสลติกะ

[๔] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(พึงขยายปัญหาวารให้พิสดารอย่างนี้)
[๕] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
ไม่เป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ได้แก่ ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูปอาศัย
ขันธ์ ๑ ที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลและเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้น ฯลฯ อาศัยขันธ์ ๒ ฯลฯ
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่
เป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ได้แก่ เหตุอาศัยขันธ์ที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศล
และเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้น
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุ
ซึ่งไม่เป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
ไม่เป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรม
ที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๗๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๑.เหตุทุกะ ๑.กุสลติกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่
มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและ
ที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
[๖] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุ
ซึ่งไม่เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ได้แก่ ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็น
กุศลและอกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้น ขันธ์ ๑ อาศัยขันธ์ ๓ เกิดขึ้น
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุ
ซึ่งไม่เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็น
เหตุซึ่งไม่เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและ
ที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุ
และที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๗๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๑.เหตุทุกะ ๓-๙.วิปากติกะเป็นต้น
๑. เหตุทุกะ ๒. เวทนาติกะ
[๗] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
[๘] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่
ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
[๙] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)

๑. เหตุทุกะ ๓-๙. วิปากติกะเป็นต้น
[๑๐] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นวิบาก ฯลฯ (ทุกปัจจัยมี
ปัจจัยละ ๙ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบาก ฯลฯ (ทุกปัจจัย
มีปัจจัยละ ๙ วาระ วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบาก
ฯลฯ (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๗๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๑.เหตุทุกะ ๓-๙.วิปากติกะเป็นต้น
[๑๑] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและ
ทิฏฐิยึดถือและเป็นอารมณ์ของอุปาทาน ฯลฯ (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิ
ไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทาน ฯลฯ (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิ
ไม่ยึดถือและไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทาน ฯลฯ (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
[๑๒] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่กิเลสทำให้เศร้าหมองและเป็น
อารมณ์ของกิเลส ฯลฯ (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์
ของกิเลส ฯลฯ (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและไม่เป็น
อารมณ์ของกิเลส ฯลฯ (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
[๑๓] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่มีทั้งวิตกและวิจาร ฯลฯ (ทุก
ปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจาร ฯลฯ (ทุกปัจจัย
มีปัจจัยละ ๙ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่มีทั้งวิตกและวิจาร ฯลฯ (ทุกปัจจัย
มีปัจจัยละ ๙ วาระ)
[๑๔] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่สหรคตด้วยปีติ ฯลฯ (ทุกปัจจัย
มีปัจจัยละ ๙ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่สหรคตด้วยสุข ฯลฯ (ทุกปัจจัย
มีปัจจัยละ ๙ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่สหรคตด้วยอุเบกขา ฯลฯ (ทุกปัจจัย
มีปัจจัยละ ๙ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๗๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๑.เหตุทุกะ ๑๐-๒๑.อาจยคามิติกะเป็นต้น
[๑๕] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรค
ฯลฯ (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ฯลฯ
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรค
และมรรคเบื้องบน ๓ ฯลฯ (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ ไม่มีวิบาก)
[๑๖] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุไม่ต้องประหาณด้วยโสดา-
ปัตติมรรค ฯลฯ (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓
ฯลฯ (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุมิใช่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรค
และมรรคเบื้องบน ๓ ฯลฯ (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ ไม่มีวิบาก)

๑. เหตุทุกะ ๑๐-๒๑. อาจยคามิติกะเป็นต้น
[๑๗] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติ ฯลฯ
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุให้ถึงนิพพาน ฯลฯ (ทุกปัจจัย
มีปัจจัยละ ๙ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และ
นิพพาน ฯลฯ (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ ไม่มีวิบาก)
[๑๘] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นของเสขบุคคล ฯลฯ (ทุก
ปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นของอเสขบุคคล ฯลฯ (ทุกปัจจัย
มีปัจจัยละ ๙ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคล
ฯลฯ (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๗๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๑.เหตุทุกะ ๑๐-๒๑.อาจยคามิติกะเป็นต้น
[๑๙] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นปริตตะ ฯลฯ (ทุกปัจจัยมี
ปัจจัยละ ๙ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นมหัคคตะ ฯลฯ (ทุกปัจจัยมีปัจจัย
ละ ๙ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นอัปปมาณะ ฯลฯ (ทุกปัจจัยมีปัจจัย
ละ ๙ วาระ)
[๒๐] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่มีปริตตะเป็นอารมณ์ ฯลฯ
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่มีมหัคคตะเป็นอารมณ์ ฯลฯ (ทุก
ปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่มีอัปปมาณะเป็นอารมณ์ ฯลฯ
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
[๒๑] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นชั้นต่ำ ฯลฯ (ทุกปัจจัยมี
ปัจจัยละ ๙ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นชั้นกลาง ฯลฯ (ทุกปัจจัยมีปัจจัย
ละ ๙ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นชั้นประณีต ฯลฯ (ทุกปัจจัยมีปัจจัย
ละ ๙ วาระ)
[๒๒] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่มีสภาวะผิดและให้ผลแน่นอน
ฯลฯ (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่มีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอน ฯลฯ
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้น ฯลฯ
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ ไม่มีวิบาก)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๘๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๑.เหตุทุกะ ๑๐-๒๑.อาจยคามิติกะเป็นต้น
[๒๓] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่มีมรรคเป็นอารมณ์ ฯลฯ (ทุก
ปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่มีมรรคเป็นเหตุ ฯลฯ (ทุกปัจจัยมี
ปัจจัยละ ๙ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่มีมรรคเป็นอธิบดี ฯลฯ (ทุกปัจจัย
มีปัจจัยละ ๙ วาระ)
[๒๔] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ยังไม่เกิดขึ้น ฯลฯ (ทุกปัจจัย
มีปัจจัยละ ๙ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่จักเกิดขึ้นแน่นอน ฯลฯ (ทุกปัจจัย
มีปัจจัยละ ๙ วาระ)
[๒๕] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นอดีต ฯลฯ (ทุกปัจจัยมีปัจจัย
ละ ๙ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นอนาคต ฯลฯ (ทุกปัจจัยมีปัจจัย
ละ ๙ วาระ)
[๒๖] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่มีอดีตธรรมเป็นอารมณ์ ฯลฯ
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่มีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์ ฯลฯ
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่มีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์ ฯลฯ
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
[๒๗] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นภายในตน ฯลฯ (ทุก
ปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นภายนอกตน ฯลฯ (ทุกปัจจัยมี
ปัจจัยละ ๙ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๘๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๑.เหตุทุกะ ๒๒.สนิทัสสนติกะ
[๒๘] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่มีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์
ฯลฯ (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่มีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์ ฯลฯ
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)

๑. เหตุทุกะ ๒๒. สนิทัสสนติกะ
๑-๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๒๙] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้อาศัยสภาวธรรมที่
ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้อาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่
ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่
เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้อาศัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้อาศัยสภาวธรรมที่
ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๘๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๑.เหตุทุกะ ๒๒.สนิทัสสนติกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้อาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๓) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
[๓๐] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้อาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งมิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้อาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่
ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่
เป็นเหตุซึ่งมิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้อาศัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้อาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้เกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๓) (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๘๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๑.เหตุทุกะ ๒๒.สนิทัสสนติกะ

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวาร ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๓๑] สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้เป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้โดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้โดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้โดยเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้โดยอารัมมณปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๘๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๒.สเหตุทุกะ ๑.กุสลติกะ

วิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(พึงขยายปัญหาวารให้พิสดารอย่างนี้)
[๓๒] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๑ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๑ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
มัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๑ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๑ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๒. สเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๓๓] สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุซึ่ง
ไม่เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ได้แก่ จิตตสมุฏฐานรูปอาศัยโมหะที่สหรคต
ด้วยวิจิกิจฉาและที่สหรคตด้วยอุทธัจจะเกิดขึ้น มหาภูตรูป ๓ อาศัยมหาภูตรูป ๑
เกิดขึ้น ฯลฯ อาศัยมหาภูตรูป ๒ ฯลฯ
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีเหตุซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุซึ่งไม่เป็น
กุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ได้แก่ สัมปยุตตขันธ์อาศัยโมหะที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา
และที่สหรคตด้วยอุทธัจจะเกิดขึ้น ในปฏิสนธิขณะ ขันธ์ที่มีเหตุอาศัยหทัยวัตถุ
เกิดขึ้น

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๘๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๒.สเหตุทุกะ ๑.กุสลติกะ
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุและที่มิใช่ไม่มีเหตุซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่
มีเหตุซึ่งไม่เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีเหตุซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีเหตุซึ่งไม่เป็น
กุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุและที่มิใช่
ไม่มีเหตุซึ่งไม่เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

[๓๔] สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุซึ่งไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุซึ่ง
ไม่เป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีเหตุซึ่งไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีเหตุซึ่งไม่
เป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุซึ่งไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุและที่มิใช่
ไม่มีเหตุซึ่งไม่เป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

[๓๕] สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีเหตุซึ่งไม่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มี
เหตุซึ่งไม่เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๘๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๔.เหตุสเหตุทุกะ ๑.กุสลติกะ
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีเหตุซึ่งไม่เป็นอัพยากฤต
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีเหตุซึ่งไม่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุ
และที่มิใช่ไม่มีเหตุซึ่งไม่เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

(เหตุสัมปยุตตทุกะเหมือนกับสเหตุกทุกะ)

๔. เหตุสเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๓๖] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่มีเหตุซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่มีเหตุซึ่งไม่เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่มีเหตุซึ่งไม่เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุมิใช่ไม่มีเหตุและที่มิใช่ไม่มีเหตุมิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
ไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่มีเหตุซึ่งไม่เป็นกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่
มิใช่ไม่มีเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่มีเหตุซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุมิใช่ไม่มีเหตุและที่มิใช่ไม่มีเหตุมิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๘๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๖.นเหตุสเหตุกทุกะ ๑.กุสลติกะ
[๓๗] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่มีเหตุซึ่งไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่มีเหตุซึ่งไม่เป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

[๓๘] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่มีเหตุซึ่งไม่เป็นอัพยากฤตอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่มีเหตุซึ่งไม่เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
(ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ไม่มีวิบาก)

(เหตุเหตุสัมปยุตตทุกะเหมือนกับเหตุสเหตุกทุกะ)

๖. นเหตุสเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๓๙] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่ไม่ใช่มีเหตุซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุและที่ไม่ใช่มีเหตุซึ่งไม่เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

[๔๐] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่ไม่ใช่มีเหตุซึ่งไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุและที่ไม่ใช่มีเหตุซึ่งไม่เป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๘๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๗.จูฬันตรทุกะ ๑.กุสลติกะ

อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

[๔๑] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่มีเหตุซึ่งไม่เป็นอัพยากฤตอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่มีเหตุซึ่งไม่เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
(มีเพียง ๑ วาระเท่านั้นโดยอุบายนี้ กุสลากุสลทุกะและกุสลติกะเท่านั้น ควร
แสดงในที่นี้)

๗. จูฬันตรทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๔๒] ... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีปัจจัยปรุงแต่งซึ่งไม่เป็นกุศล ฯลฯ (ทุก
ปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ปัจจัยไม่ปรุงแต่งซึ่งไม่เป็นกุศล ฯลฯ (ทุกปัจจัยมี
ปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๔๓] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้ซึ่งไม่เป็นกุศล (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

[๔๔] ... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่กระทบได้ซึ่งไม่เป็นกุศล ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่กระทบไม่ได้ซึ่งไม่เป็นกุศล (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๘๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๔.อาสวโคจฉกะ ๑.กุสลติกะ

[๔๕] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นรูปซึ่งไม่เป็นกุศล ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นรูปซึ่งไม่เป็นกุศล (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ


[๔๖] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นโลกิยะซึ่งไม่เป็นกุศล ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นโลกุตตระซึ่งไม่เป็นกุศล (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ


[๔๗] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่จิตบางดวงรู้ได้ซึ่งไม่เป็นกุศล ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่ใช่จิตบางดวงรู้ได้ซึ่งไม่เป็นกุศล (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

๑๔. อาสวโคจฉกะ ๑. กุสลติกะ

[๔๘] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอาสวะซึ่งไม่เป็นกุศล ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นอาสวะซึ่งไม่เป็นกุศล (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๙๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๔.อาสวโคจฉกะ ๑.กุสลติกะ

[๔๙] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งไม่เป็นกุศล ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นกุศล (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ


[๕๐] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยอาสวะซึ่งไม่เป็นกุศล ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่วิปปยุตจากอาสวะซึ่งไม่เป็นกุศล (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ


[๕๑] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอาสวะและที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะ

ซึ่งไม่เป็นกุศล ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะและที่มิใช่ไม่เป็นอาสวะซึ่ง
ไม่เป็นกุศล (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ


[๕๒] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอาสวะและที่ไม่วิปปยุตจากอาสวะซึ่งไม่เป็น

กุศล ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่วิปปยุตจากอาสวะและที่มิใช่ไม่เป็นอาสวะซึ่งไม่เป็นกุศล
(ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ไม่มีวิบาก)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๙๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๒๐-๕๔.ฉโคจฉกะ ๑.กุสลติกะ
[๕๓] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่วิปปยุตจากอาสวะและที่ไม่เป็นอารมณ์ของ
อาสวะซึ่งไม่เป็นกุศล ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่วิปปยุตจากอาสวะและที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะ
ซึ่งไม่เป็นกุศล (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

๒๐-๕๔. ฉโคจฉกะ ๑. กุสลติกะ
[๕๔] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นสังโยชน์ซึ่งไม่เป็นกุศล ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นสังโยชน์ซึ่งไม่เป็นกุศล (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

[๕๕] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นคันถะซึ่งไม่เป็นกุศล ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นโอฆะ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นโยคะ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นนิวรณ์ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นปรามาสซึ่งไม่เป็นกุศล (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๙๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๕๕.มหันตรทุกะ ๑.กุสลติกะ
๕๕. มหันตรทุกะ ๑. กุสลติกะ

[๕๖] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่รับรู้อารมณ์ได้ซึ่งไม่เป็นกุศล ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่รับรู้อารมณ์ไม่ได้ซึ่งไม่เป็นกุศล (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ


[๕๗] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นจิตซึ่งไม่เป็นกุศล ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นจิตซึ่งไม่เป็นกุศล (ย่อ ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ
๕ วาระ)

[๕๘] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเจตสิกซึ่งไม่เป็นกุศล (ย่อ)


เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ


[๕๙] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยจิตซึ่งไม่เป็นกุศล (ย่อ)


เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๙๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๕๕.มหันตรทุกะ ๑.กุสลติกะ

[๖๐] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่ระคนกับจิตซึ่งไม่เป็นกุศล (ย่อ)


เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ


[๖๑] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งไม่เป็นกุศล (ย่อ)


เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ


[๖๒] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เกิดพร้อมกับจิตซึ่งไม่เป็นกุศล (ย่อ)


เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ


[๖๓] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นไปตามจิตซึ่งไม่เป็นกุศล ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่ระคนกับจิตและมีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งไม่เป็นกุศล ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเกิดพร้อมกับจิต
ซึ่งไม่เป็นกุศล ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเป็นไปตามจิตซึ่ง
ไม่เป็นกุศล (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๙๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๕๕.มหันตรทุกะ ๑.กุสลติกะ

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ


[๖๔] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นภายในซึ่งไม่เป็นกุศล ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นภายนอกซึ่งไม่เป็นกุศล (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ


[๖๕] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอุปาทายรูปซึ่งไม่เป็นกุศล (ย่อ)


เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ


[๖๖] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือ

ซึ่งไม่เป็นกุศล (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๙๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๗๕.กิเลสโคจฉกะ ๑.กุสลติกะ
๖๙. อุปาทานโคจฉกะ ๑. กุสลติกะ

[๖๗] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอุปาทานซึ่งไม่เป็นกุศล (ย่อ)


เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

๗๕. กิเลสโคจฉกะ ๑. กุสลติกะ

[๖๘] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกิเลสซึ่งไม่เป็นกุศล ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นกิเลสซึ่งไม่เป็นกุศล (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ


[๖๙] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งไม่เป็นกุศล ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งไม่เป็นกุศล (ย่อ)

[๗๐] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่กิเลสทำให้เศร้าหมองซึ่งไม่เป็นกุศล ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองซึ่งไม่เป็นกุศล (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ


[๗๑] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยกิเลสซึ่งไม่เป็นกุศล ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่วิปปยุตจากกิเลสซึ่งไม่เป็นกุศล (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๙๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๗๕.กิเลสโคจฉกะ ๑.กุสลติกะ

[๗๒] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกิเลสและที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่ง

ไม่เป็นกุศล ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสและที่มิใช่ไม่เป็นกิเลสซึ่งไม่
เป็นกุศล (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ


[๗๓] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกิเลสและที่มิใช่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมอง

ซึ่งไม่เป็นกุศล ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและที่มิใช่ไม่เป็นกิเลสซึ่งไม่
เป็นกุศล ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกิเลสและที่ไม่วิปปยุตจากกิเลสซึ่งไม่เป็นกุศล
ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่วิปปยุตจากกิเลสและที่มิใช่ไม่เป็นกิเลสซึ่งไม่เป็นกุศล
ฯลฯ
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ ไม่มีวิบาก)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่วิปปยุตจากกิเลสและที่ไม่ใช่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่ง
ไม่เป็นกุศล ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่วิปปยุตจากกิเลสและที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่ง
ไม่เป็นกุศล (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๙๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๘๓.ปิฏฐิทุกะ ๑.กุสลติกะ
๘๓. ปิฏฐิทุกะ ๑. กุสลติกะ

[๗๔] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งไม่เป็นกุศล

ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรค ... (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ


[๗๕] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่เป็น

กุศล ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ... (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ


[๗๖] ... อาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งไม่เป็น

กุศล ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุมิใช่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งไม่เป็น
กุศล ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่เป็น
กุศล ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุมิใช่ไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่
เป็นกุศล (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๙๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๘๓.ปิฏฐิทุกะ ๑.กุสลติกะ

อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ


[๗๗] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีวิตกซึ่งไม่เป็นกุศล ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีวิตกซึ่งไม่เป็นกุศล ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีวิจารซึ่งไม่เป็นกุศล ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีวิจารซึ่งไม่เป็นกุศล ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีปีติซึ่งไม่เป็นกุศล ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีปีติซึ่งไม่เป็นกุศล ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยปีติซึ่งไม่เป็นกุศล ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่สหรคตด้วยปีติซึ่งไม่เป็นกุศล ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยสุขซึ่งไม่เป็นกุศล ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่สหรคตด้วยสุขซึ่งไม่เป็นกุศล ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยอุเบกขาซึ่งไม่เป็นกุศล ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่สหรคตด้วยอุเบกขาซึ่งไม่เป็นกุศล (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๖ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ


[๗๘] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกามาวจรซึ่งไม่เป็นกุศล ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นกามาวจรซึ่งไม่เป็นกุศล ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นรูปาวจรซึ่งไม่เป็นกุศล ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นรูปาวจรซึ่งไม่เป็นกุศล (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๙๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๘๓.ปิฏฐิทุกะ ๑.กุสลติกะ

อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ


[๗๙] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอรูปาวจรซึ่งไม่เป็นกุศล ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นอรูปาวจรซึ่งไม่เป็นกุศล (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ


[๘๐] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์ซึ่งไม่เป็นกุศล ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์ซึ่งไม่เป็นกุศล (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ


[๘๑] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุนำออกจากวัฏฏทุกข์ซึ่งไม่เป็นกุศล ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุนำออกจากวัฏฏทุกข์ซึ่งไม่เป็นกุศล (ย่อ
ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่ให้ผลแน่นอนซึ่งไม่เป็นกุศล ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งไม่เป็นกุศล (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๐๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๘๓.ปิฏฐิทุกะ ๑.กุสลติกะ

[๘๒] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าซึ่งไม่เป็นกุศล ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าซึ่งไม่เป็นกุศล (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

[๘๓] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่
ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่
เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้และที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่
เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้และที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

[๘๔] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ

(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๐๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๐๐.สรณทุกะ ๒.เวทนาติกะเป็นต้น

[๘๕] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรม
ที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๑๐๐. สรณทุกะ ๒. เวทนาติกะเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย

[๘๖] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา

ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา
(ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ


[๘๗] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นวิบาก (ย่อ)


เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๐๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๐๐.สรณทุกะ ๒๒.สนิทัสสนติกะ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ (ย่อ
ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งไม่เป็นเหตุ
ให้สัตว์ร้องไห้ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ


[๘๘] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่กรรมอันประกอบ

ด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็นอารมณ์ของอุปาทาน (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่กรรมอันประกอบด้วย
ตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทาน (ย่อ ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่กรรมอันประกอบด้วย
ตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือและไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทาน (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

๑๐๐. สรณทุกะ ๒๒. สนิทัสสนติกะ
[๘๙] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้อาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้เกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๐๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๐๐.สรณทุกะ ๒๒.สนิทัสสนติกะ
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้อาศัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้เกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้อาศัยสภาวธรรม
ที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้และที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่
เห็นได้และกระทบได้อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่เห็นได้
และกระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้อาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้และที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่เห็นได้และ
กระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

[๙๐] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้อาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
(๑)
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้อาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้อาศัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้เกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๐๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๐๐.สรณทุกะ ๒๒.สนิทัสสนติกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้และที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่
เห็นไม่ได้แต่กระทบได้อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่เห็นไม่ได้
แต่กระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้อาศัยสภาว-
ธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้และที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่เห็นไม่ได้
แต่กระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
[๙๑] สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้
อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๑ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๑ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
มัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๑ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๑ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
ธัมมปัจจนียะ ทุกติกปัฏฐาน จบ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๐๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกทุกปัฏฐาน] ๑.กุลสติกะ ๑.เหตุทุกะ
พระอภิธรรมปิฎก
ธัมมปัจจนียะ ติกทุกปัฏฐาน
__________
ขอนอบน้อมพระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

๑. กุสลติกะ ๑. เหตุทุกะ
๑. ปฏิจจวาร - เหตุปัจจัย
[๑] สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่
เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่
เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่ง
ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ (๕)
[๒] สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศล
ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็น
เหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๐๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกทุกปัฏฐาน] ๑.กุลสติกะ ๑.เหตุทุกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศล
ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
อกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ (๕)
[๓] สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
อัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่ง
ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
อัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๖ วาระ (๖)
[๔] สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศล
และที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็น
อัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศล
และที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๐๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกทุกปัฏฐาน] ๑.กุลสติกะ ๑.เหตุทุกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
กุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ (๕)
[๕] สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลและ
ที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลและที่ไม่
เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลและ
ที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นอกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
อกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ (๕)
[๖] สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและ
ที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็น
อกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
กุศลและที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (๓) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๙ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๐๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกทุกปัฏฐาน] ๑.กุลสติกะ ๑.เหตุทุกะ
[๗] สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศล
ซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งมิใช่
ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศล
ซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นกุศลซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นกุศลซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๕)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่ง
มิใช่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
อัพยากฤตซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่
เป็นอัพยากฤตซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลและ
ที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่
ไม่เป็นอกุศลซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๔ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๔ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๐๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกทุกปัฏฐาน] ๑.กุลสติกะ ๒. สเหตุกทุกะ
๑. กุสลติกะ ๒. สเหตุกทุกะ
[๘] สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่ใช่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่ใช่
มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่ใช่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่ใช่
มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่ใช่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นกุศลซึ่งไม่ใช่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่ใช่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่
ใช่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่ใช่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่ใช่
มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่ใช่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
อกุศลซึ่งไม่ใช่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่ใช่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่ง
ไม่ใช่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่ใช่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็น
อัพยากฤตซึ่งไม่ใช่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่ใช่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็น
อกุศลซึ่งไม่ใช่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๕ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๑๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกทุกปัฏฐาน] ๑.กุลสติกะ ๓.เหตุสัมปยุตตทุกะเป็นต้น
[๙] สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งมิใช่ไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งมิใช่
ไม่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งมิใช่ไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งมิใช่
ไม่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งมิใช่ไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งมิใช่ไม่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งมิใช่ไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็น
อัพยากฤตซึ่งมิใช่ไม่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งมิใช่ไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลและ
ที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งมิใช่ไม่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งมิใช่ไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่
เป็นอกุศลซึ่งไม่ใช่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๔ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๑. กุสลติกะ ๓. เหตุสัมปยุตตทุกะเป็นต้น
[๑๐] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่สัมปยุตด้วยเหตุ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๕ วาระ

[๑๑] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่วิปปยุตจากเหตุ (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๑๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกทุกปัฏฐาน] ๑.กุลสติกะ ๗.จูฬันตรทุกะ

เหตุปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๔ วาระ

[๑๒] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุและมิใช่ไม่มีเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งมิใช่ไม่มีเหตุและมิใช่ไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุและไม่วิปปยุตจากเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่วิปปยุตจากเหตุและมิใช่ไม่เป็นเหตุ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๔ วาระ

[๑๓] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุและไม่ใช่มีเหตุ (ย่อ
ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุและมิใช่ไม่มีเหตุ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๔ วาระ

๑. กุสลติกะ ๗. จูฬันตรทุกะ
[๑๔] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งมิใช่ไม่มีปัจจัยปรุงแต่ง ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งมิใช่ปัจจัยไม่ปรุงแต่ง (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๑๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกทุกปัฏฐาน] ๑.กุลสติกะ ๗.จูฬันตรทุกะ

[๑๕] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่ใช่เห็นได้ (ย่อ)


เหตุปัจจัย มี ๒๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๙ วาระ


[๑๖] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่ใช่กระทบได้ (ย่อ)


เหตุปัจจัย มี ๒๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๙ วาระ


[๑๗] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งมิใช่กระทบไม่ได้ (ย่อ)


เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ


[๑๘] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นรูป (ย่อ)


เหตุปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๔ วาระ


[๑๙] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งมิใช่ไม่เป็นรูป (ย่อ)


เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ


[๒๐] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นโลกิยะ (ย่อ)


เหตุปัจจัย มี ๑๗ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๗ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๑๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกทุกปัฏฐาน] ๑.กุลสติกะ ๑๔.อาสวโคจฉกะ

[๒๑] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นโลกุตตระ (ย่อ)


เหตุปัจจัย มี ๒๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๙ วาระ


[๒๒] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่ใช่จิตบางดวงรู้ได้ ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งมิใช่ไม่ใช่จิตบางดวงรู้ได้ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๙ วาระ

๑. กุสลติกะ ๑๔. อาสวโคจฉกะ

[๒๓] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นอาสวะ (ย่อ)


เหตุปัจจัย มี ๒๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๙ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งมิใช่ไม่เป็นอาสวะ (ย่อ ทุกปัจจัยมีปัจจัย
ละ ๙ วาระ ไม่มีวิบาก)

[๒๔] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะ (ย่อ)


เหตุปัจจัย มี ๑๗ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๗ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๑๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกทุกปัฏฐาน] ๑.กุลสติกะ ๑๔.อาสวโคจฉกะ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งมิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๙ วาระ


[๒๕] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่สัมปยุตด้วยอาสวะ (ย่อ)


เหตุปัจจัย มี ๒๔ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑๗ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๔ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่วิปปยุตจากอาสวะ (ย่อ ทุกปัจจัยมี
ปัจจัยละ ๙ วาระ ไม่มีวิบาก)

[๒๖] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นอาสวะและมิใช่ไม่เป็นอารมณ์

ของอาสวะ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๙ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งมิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะและมิใช่ไม่เป็น
อาสวะ (ย่อ ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ ไม่มีวิบาก)

[๒๗] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งมิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะและ

ไม่วิปปยุตจากอาสวะ (ย่อ ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ ไม่มีวิบาก)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่วิปปยุตจากอาสวะและมิใช่ไม่เป็นอาสวะ
(ย่อ ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ ไม่มีวิบาก)

[๒๘] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งวิปปยุตจากอาสวะและไม่เป็นอารมณ์

ของอาสวะ (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๑๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกทุกปัฏฐาน] ๑.กุลสติกะ ๒๐.สัญโญชนโคจฉกะเป็นต้น

เหตุปัจจัย มี ๑๗ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๗ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งวิปปยุตจากอาสวะและมิใช่ไม่เป็นอารมณ์
ของอาสวะ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๔ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑๗ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๔ วาระ

๑. กุสลติกะ ๒๐. สัญโญชนโคจฉกะเป็นต้น

[๒๙] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นสังโยชน์ (ย่อ)


เหตุปัจจัย มี ๒๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๙ วาระ


[๓๐] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นคันถะ ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นโอฆะ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นโยคะ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นนิวรณ์ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นปรามาส (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๑๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๑.กุลสติกะ ๕๕.มหันตรทุกะ
๑. กุสลติกะ ๕๕. มหันตรทุกะ
[๓๑] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่ใช่รับรู้อารมณ์ได้ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งมิใช่รับรู้อารมณ์ไม่ได้ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๔ วาระ

[๓๒] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นจิต (ย่อ บทว่า มิใช่ไม่
เป็นจิต มีไม่ได้)

เหตุปัจจัย มี ๒๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๙ วาระ

[๓๓] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเจตสิก (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑๘ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๘ วาระ

[๓๔] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่สัมปยุตด้วยจิต ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่ใช่ระคนกับจิต ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่ใช่มีจิตเป็นสมุฏฐาน (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
[๓๕] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่ใช่เกิดพร้อมกับจิต (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๑๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๑.กุลสติกะ ๕๕.มหันตรทุกะ

เหตุปัจจัย มี ๑๘ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๘ วาระ


[๓๖] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่ใช่เป็นไปตามจิต ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่ใช่ระคนกับจิตและมีจิตเป็นสมุฏฐาน ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่ใช่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและ
เกิดพร้อมกับจิต ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่ใช่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและ
เป็นไปตามจิต (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑๘ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๘ วาระ


[๓๗] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นภายใน (ย่อ)


เหตุปัจจัย มี ๒๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๙ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นภายนอก (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ


[๓๘] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นอุปาทายรูป (ย่อ)


เหตุปัจจัย มี ๒๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๑๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๑.กุลสติกะ ๖๙.อุปาทานทุกะเป็นต้น

[๓๙] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่ใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและ

ทิฏฐิยึดถือ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๙ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งมิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิ
ไม่ยึดถือ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

๑. กุสลติกะ ๖๙. อุปาทานทุกะเป็นต้น

[๔๐] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นอุปาทาน (ย่อ)


เหตุปัจจัย มี ๒๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๙ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งมิใช่ไม่เป็นอุปาทาน (ย่อ ทุกปัจจัยมี
ปัจจัยละ ๙ วาระ ไม่มีวิบาก)

[๔๑] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นกิเลส (ย่อ)


เหตุปัจจัย มี ๒๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๙ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งมิใช่ไม่เป็นกิเลส (ย่อ ทุกปัจจัยมีปัจจัย
ละ ๙ วาระ ไม่มีวิบาก)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๑๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๑.กุลสติกะ ๘๓.ปิฏฐิทุกะ
๑. กุสลติกะ ๘๓. ปิฏฐิทุกะ

[๔๒] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรค

ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งมิใช่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรค
ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งมิใช่ไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓
ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งมีเหตุไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรค
ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งมีเหตุมิใช่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติ-
มรรค ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งมีเหตุไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓
(ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๙ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งมีเหตุมิใช่ไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน
๓ (ย่อ ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ ไม่มีวิบาก)

[๔๓] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่ใช่มีวิตก ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งมิใช่ไม่มีวิตก ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่ใช่มีวิจาร (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๔ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑๗ วาระ ฯลฯ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๒๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๑.กุลสติกะ ๘๓.ปิฏฐิทุกะ

วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปจจัย มี ๒๔ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งมิใช่ไม่มีวิจาร (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๔ วาระ


[๔๔] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่ใช่มีปีติ ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งมิใช่ไม่มีปีติ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่สหรคตด้วยปีติ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งมิใช่ไม่สหรคตด้วยปีติ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่สหรคตด้วยสุข ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งมิใช่ไม่สหรคตด้วยสุข ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่สหรคตด้วยอุเบกขา (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๙ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งมิใช่ไม่สหรคตด้วยอุเบกขา (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๔ วาระ


[๔๕] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นกามาวจร (ย่อ)


เหตุปัจจัย มี ๑๗ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๗ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๒๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๑.กุลสติกะ ๘๓.ปิฏฐิทุกะ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งมิใช่ไม่เป็นกามาวจร (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๙ วาระ


[๔๖] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นรูปาวจร ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งมิใช่ไม่เป็นรูปาวจร ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นอรูปาวจร (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๙ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งมิใช่ไม่เป็นอรูปาวจร (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑๗ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๗ วาระ


[๔๗] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่ใช่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์ (ย่อ)


เหตุปัจจัย มี ๑๗ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๗ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งมิใช่ไม่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๙ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๒๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๑.กุลสติกะ ๘๓.ปิฏฐิทุกะ

[๔๘] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุนำออกจากวัฏฏทุกข์ (ย่อ)


เหตุปัจจัย มี ๒๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๙ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุนำออกจากวัฏฏทุกข์ (ทุก
ปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ ไม่มีวิบาก)

[๔๙] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่ใช่ให้ผลแน่นอน (ย่อ)


เหตุปัจจัย มี ๒๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๙ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งมิใช่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้น (ย่อ
ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑๗ วาระ ไม่มีวิบาก)

[๕๐] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่ใช่มีธรรมอื่นยิ่งกว่า (ย่อ)


เหตุปัจจัย มี ๑๗ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๗ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งมิใช่ไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่า (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๙ วาระ


[๕๑] สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่

ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๒๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๑.กุลสติกะ ๘๓.ปิฏฐิทุกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
กุศลซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
อกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
อกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี
๕ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศล
และที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
(ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑๗ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๒๑ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นกุศลซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

กุสลติกะและปิฏฐิทุกะ จบ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๒๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกทุกปัฏฐาน] ๓.วิปากติกะเป็นต้น ๑.เหตุทุกะ
๒. เวทนาติกะ ๑. เหตุทุกะ
[๕๒] สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
สัมปยุตด้วยสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
สัมปยุตด้วยสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่
ไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ฯลฯ มี ๗ วาระ (ย่อ)
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ (ย่อ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นเหตุ

เหตุปัจจัย มี ๔๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๔๙ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
สัมปยุตด้วยสุขเวทนาซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑๗ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๔ วาระ

๓. วิปากติกะเป็นต้น ๑. เหตุทุกะ

[๕๓] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งไม่เป็นเหตุ
(ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๗ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๒๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกทุกปัฏฐาน] ๓.วิปากติกะเป็นต้น ๑.เหตุทุกะ

อธิปติปัจจัย มี ๒๙ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๓๐ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๒๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓๒ วาระ

[๕๔] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือ
และเป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่
เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือและ
ที่ไม่ใช่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๔ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๒๑ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๑๗ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๙ วาระ

[๕๕] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่กิเลสทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของ
กิเลสซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและเป็นอารมณ์ของกิเลส
ซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและไม่เป็นอารมณ์ของ
กิเลสซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๒๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๒๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกทุกปัฏฐาน] ๓.วิปากติกะเป็นต้น ๑.เหตุทุกะ
[๕๖] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๔๘ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔๕ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๔๗ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๔๔ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๔๔ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๔๘ วาระ

[๕๗] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยปีติซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยสุขซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยอุเบกขาซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ ทุกปัจจัยมี
ปัจจัยละ ๔๙ วาระ)
[๕๘] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งไม่เป็นเหตุ
ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่เป็นเหตุ
ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน
๓ ซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งไม่เป็นเหตุ
ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่เป็น
เหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุมิใช่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรค
เบื้องบน ๓ ซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๒๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกทุกปัฏฐาน] ๓.วิปากติกะเป็นต้น ๑.เหตุทุกะ

เหตุปัจจัย มี ๓๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๙ วาระ

[๕๙] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงนิพพานซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานซึ่งไม่
เป็นเหตุ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๙ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นของเสขบุคคลซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นของอเสขบุคคลซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๙ วาระ

[๖๐] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นปริตตะซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นมหัคคตะซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอัปปมาณะซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๗ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๓๐ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒๔ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒๔ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๒๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกทุกปัฏฐาน] ๓.วิปากติกะเป็นต้น ๑.เหตุทุกะ
[๖๑] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีปริตตะเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีมหัคคตะเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีอัปปมาณะเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ ทุก
ปัจจัยมีปัจจัยละ ๕๑ วาระ)
[๖๒] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นชั้นต่ำซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นชั้นกลางซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นชั้นประณีตซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๔ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๒๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๙ วาระ

[๖๓] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีสภาวะผิดและให้ผลแน่นอนซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๙ วาระ

[๖๔] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีมรรคเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีมรรคเป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ ทุกปัจจัยมี
ปัจจัยละ ๔๙ วาระ)
[๖๕] ... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ยังไม่เกิดขึ้นซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่จักเกิดขึ้นแน่นอนซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ ทุกปัจจัยมี
ปัจจัยละ ๙ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๒๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกทุกปัฏฐาน] ๒๒.สนิทัสสนติกะ ๑.เหตุทุกะเป็นต้น
[๖๖] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอดีตซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอนาคตซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙
วาระ)
[๖๗] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีอดีตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ
ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๔๙ วาระ)
[๖๘] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นภายในตนซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นภายนอกตนซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ ทุกปัจจัยมีปัจจัย
ละ ๒ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ
ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)

๒๒. สนิทัสสนติกะ ๑. เหตุทุกะเป็นต้น
[๖๙] สภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่
ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้ซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็น
ได้และกระทบได้ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้ซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้กระทบได้และที่มิใช่เห็นไม่ได้กระทบไม่ได้ซึ่งไม่เป็นเหตุ
อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้และที่มิใช่เห็นไม่ได้กระทบไม่ได้ซึ่งไม่เป็น
เหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๓๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกทุกปัฏฐาน] ๒๒.สนิทัสสนติกะ ๑.เหตุทุกะเป็นต้น
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้กระทบได้และที่มิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้ซึ่งไม่เป็นเหตุ
อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๖)
สภาวธรรมที่มิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้ซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่เห็น
ไม่ได้แต่กระทบได้ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่เห็น
ไม่ได้แต่กระทบได้ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้ซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่
เห็นไม่ได้แต่กระทบได้ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้กระทบได้และที่มิใช่เห็นไม่ได้กระทบไม่ได้ซึ่งไม่เป็นเหตุ
อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้และที่มิใช่เห็นไม่ได้กระทบไม่ได้ซึ่งไม่เป็น
เหตุอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้กระทบได้และที่มิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้ซึ่งไม่เป็น
เหตุอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
(๖)
สภาวธรรมที่มิใช่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้ซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่
เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๖ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็น
ได้กระทบได้และที่มิใช่เห็นไม่ได้กระทบไม่ได้ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๖ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็น
ได้กระทบได้และที่มิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๖ วาระ (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๓๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกทุกปัฏฐาน] ๒๒.สนิทัสสนติกะ ๑.เหตุทุกะเป็นต้น

เหตุปัจจัย มี ๓๐ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๒๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓๐ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
[๗๐] สภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัย
ละ ๙ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่ใช่มีเหตุ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓๐ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๒๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓๐ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งมิใช่ไม่มีเหตุ (ทุกปัจจัยมี
ปัจจัยละ ๙ วาระ)
[๗๑] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่สัมปยุตด้วยเหตุ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓๐ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๒๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓๐ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่วิปปยุตจากเหตุ (ย่อ ทุก
ปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
[๗๒] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่เป็นเหตุและมิใช่
ไม่มีเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งมิใช่ไม่มีเหตุและมิใช่ไม่เป็นเหตุ
ฯลฯ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๓๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกทุกปัฏฐาน] ๒๒.สนิทัสสนติกะ ๗.จูฬันตรทุกะ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่เป็นเหตุและไม่วิปปยุต
จากเหตุ (ย่อ ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่วิปปยุตจากเหตุและมิใช่
ไม่เป็นเหตุ (ย่อ ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่เป็นเหตุและไม่ใช่มีเหตุ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓๐ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๒๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓๐ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่มีเหตุ
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)

๒๒. สนิทัสสนติกะ ๗. จูฬันตรทุกะ

[๗๓] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งมิใช่ไม่มีปัจจัยปรุงแต่ง

ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งมิใช่ปัจจัยไม่ปรุงแต่ง (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓๐ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๒๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓๐ วาระ


[๗๔] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่ใช่เห็นได้ (ย่อ)


เหตุปัจจัย มี ๒๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๕ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๓๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกทุกปัฏฐาน] ๒๒.สนิทัสสนติกะ ๗.จูฬันตรทุกะ

[๗๕] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่ใช่กระทบได้ (ย่อ

ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งมิใช่กระทบไม่ได้ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ


[๗๖] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่เป็นรูป (ย่อ

ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งมิใช่ไม่เป็นรูป (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓๐ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๒๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓๐ วาระ


[๗๗] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่เป็นโลกิยะ (ย่อ

ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่เป็นโลกุตตระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓๐ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๒๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓๐ วาระ


[๗๘] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่ใช่จิตบางดวงรู้ได้ ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งมิใช่ไม่ใช่จิตบางดวงรู้ได้ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓๐ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๒๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓๐ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๓๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกทุกปัฏฐาน] ๒๒.สนิทัสสนติกะ ๕๕.มหันตรทุกะ
๒๒. สนิทัสสนติกะ ๑๔. อาสวโคจฉกะเป็นต้น

[๗๙] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่เป็นอาสวะ (ย่อ)


เหตุปัจจัย มี ๓๐ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๒๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓๐ วาระ


[๘๐] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่เป็นสังโยชน์ ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่เป็นคันถะ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่เป็นโอฆะ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่เป็นโยคะ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่เป็นนิวรณ์ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่เป็นปรามาส (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓๐ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๒๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓๐ วาระ

๒๒. สนิทัสสนติกะ ๕๕. มหันตรทุกะ

[๘๑] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่ใช่รับรู้อารมณ์ได้ (ย่อ)


เหตุปัจจัย มี ๓๐ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๓๐ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๒๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓๐ วาระ


[๘๒] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่เป็นจิต (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๓๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกทุกปัฏฐาน] ๒๒.สนิทัสสนติกะ ๕๕.มหันตรทุกะ

เหตุปัจจัย มี ๓๐ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๒๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓๐ วาระ

(บทว่า มิใช่ไม่เป็นจิต ย่อมมีไม่ได้)

[๘๓] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่เป็นเจตสิก (ย่อ)


เหตุปัจจัย มี ๓๐ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๒๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓๐ วาระ


[๘๔] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่สัมปยุตด้วยจิต ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่ใช่ระคนกับจิต (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓๐ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๓๐ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๒๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓๐ วาระ


[๘๕] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่ใช่มีจิตเป็นสมุฏฐาน


ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่ใช่เกิดพร้อมกับจิต ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่ใช่เป็นไปตามจิต ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่ใช่ระคนกับจิตและมีจิต
เป็นสมุฏฐาน ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่ใช่ระคนกับจิตมีจิตเป็น
สมุฏฐานและเกิดพร้อมกับจิต ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่ใช่ระคนกับจิตมีจิตเป็น
สมุฏฐานและเป็นไปตามจิต (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๓๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกทุกปัฏฐาน] ๒๒.สนิทัสสนติกะ ๕๕.มหันตรทุกะ

เหตุปัจจัย มี ๓๐ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๒๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓๐ วาระ


[๘๖] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่เป็นภายใน (ย่อ)


เหตุปัจจัย มี ๓๐ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๒๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓๐ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่เป็นภายนอก (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ


[๘๗] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่เป็นอุปาทายรูป (ย่อ)


เหตุปัจจัย มี ๒๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๕ วาระ


[๘๘] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่ใช่กรรมอันประกอบ

ด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งมิใช่กรรมอันประกอบด้วย
ตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓๐ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๒๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓๐ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๓๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกทุกปัฏฐาน] ๒๒.สนิทัสสนติกะ ๘๓.ปิฏฐิทุกะ
๒๒. สนิทัสสนติกะ ๖๙. อุปาทานทุกะเป็นต้น

[๘๙] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่เป็นอุปาทาน ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่เป็นกิเลส (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓๐ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๒๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓๐ วาระ

๒๒. สนิทัสสนติกะ ๘๓. ปิฏฐิทุกะ

[๙๐] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่ต้องประหาณด้วย

โสดาปัตติมรรค (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓๐ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๒๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓๐ วาระ

(พึงขยายปิฏฐิทุกะให้พิสดาร)

[๙๑] สภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัย

สภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาว-
ธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
ฯลฯ มี ๖ วาระ
สภาวธรรมที่มิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาว-
ธรรมที่มิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๓๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกทุกปัฏฐาน] ๒๒.สนิทัสสนติกะ ๘๓.ปิฏฐิทุกะ
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรม
ที่มิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ฯลฯ
มี ๖ วาระ
สภาวธรรมที่มิใช่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัย
สภาวธรรมที่มิใช่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย มี ๖ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่ใช่เห็นได้กระทบได้และที่มิใช่เห็นไม่ได้กระทบไม่ได้ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๖ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่ใช่เห็นได้กระทบได้และที่มิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๖ วาระ

เหตุปัจจัย มี ๓๐ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๒๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓๐ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
[๙๒] สภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้ซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้กระทบได้และที่มิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้ซึ่งมิใช่ไม่เป็น
เหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุให้
สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๓๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกทุกปัฏฐาน] ๒๒.สนิทัสสนติกะ ๘๓.ปิฏฐิทุกะ
[๙๓] สภาวธรรมที่มิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้ซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้
อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้ซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัย
สภาวธรรมที่มิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้ซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้กระทบได้และที่มิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้ซึ่งมิใช่ไม่เป็น
เหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้ซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุให้
สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
[๙๔] สภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้
อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้กระทบได้และที่มิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้ซึ่งมิใช่ไม่เป็น
เหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้ซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้กระทบได้และที่มิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้ซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุ
ให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้กระทบได้และที่มิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้ซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุ
ให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(สหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร ทุก
ปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
ธัมมปัจจนียะ ติกทุกปัฏฐาน จบ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๔๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกติกปัฏฐาน] ๑.กุสลติกะ ๑.เวทนาติกะ
พระอภิธรรมปิฎก
ธัมมปัจจนียะ ติกติกปัฏฐาน
__________
ขอนอบน้อมพระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

๑. กุสลติกะ ๑. เวทนาติกะ
๑. ปฏิจจวาร - เหตุปัจจัย
[๑] สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นกุศลซึ่งไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นกุศลซึ่งไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นกุศลซึ่งไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๕)
[๒] สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นอกุศลซึ่งไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
อกุศลซึ่งไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๔๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกติกปัฏฐาน] ๑.กุสลติกะ ๑.เวทนาติกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นอกุศลซึ่งไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๕)
[๓] สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
อัพยากฤตซึ่งไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
อัพยากฤตซึ่งไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๖)
[๔] สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
กุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
กุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๔๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกติกปัฏฐาน] ๑.กุสลติกะ ๑.เวทนาติกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๕)
[๕] สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
อกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
อกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นอกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๕)
[๖] สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
กุศลและที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
กุศลและที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๓) (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๔๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกติกปัฏฐาน] ๑.กุสลติกะ ๑.เวทนาติกะ

เหตุปัจจัย มี ๒๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๙ วาระ

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารพึงขยายให้พิสดาร)

ทุกขายเวทนายสัมปยุตตบท - เหตุปัจจัย
[๗] สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นกุศลซึ่งไม่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
กุศลซึ่งไม่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่
ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา
อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๕)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
อกุศลซึ่งไม่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่
ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๖ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
กุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี
๕ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๔๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกติกปัฏฐาน] ๑.กุสลติกะ ๑.เวทนาติกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
อกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี
๕ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
กุศลและที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓
วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๙ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

ตติยบท - เหตุปัจจัย
[๘] สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่
ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย มี ๖ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นอกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๔๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกติกปัฏฐาน] ๑.กุสลติกะ ๒.วิปากติกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุ
ปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๙ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๑. กุสลติกะ ๒. วิปากติกะ
[๙] สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นวิบากอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่ง
ไม่เป็นวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นวิบากอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็น
วิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นวิบากอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่ง
ไม่เป็นวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นวิบากอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นวิบากอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๕)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นวิบากอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็น
วิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นวิบากอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งไม่เป็นวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๖ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นวิบากอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็น
อัพยากฤตซึ่งไม่เป็นวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๔๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกติกปัฏฐาน] ๑.กุสลติกะ ๒.วิปากติกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นวิบากอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลและที่
ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นวิบากอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่
เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๙ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
[๑๐] สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศล
ซึ่งไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
อกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศล
ซึ่งไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
กุศลและไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
กุศลและที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๔๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกติกปัฏฐาน] ๑.กุสลติกะ ๓.อุปาทินนติกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๓) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
[๑๑] สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งมิใช่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบาก
อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งมิใช่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๑๗ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๒๔ วาระ

๑. กุสลติกะ ๓. อุปาทินนติกะ
[๑๒] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่ใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและ
ทิฏฐิยึดถือและเป็นอารมณ์ของอุปาทาน (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๙ วาระ

[๑๓] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งมิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหา
และทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทาน (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑๗ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๑๗ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๔๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกติกปัฏฐาน] ๑.กุสลติกะ ๔.สังกิลิฏฐติกะ
[๑๔] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งมิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหา
และทิฏฐิไม่ยึดถือและไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทาน (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๙ วาระ

๑. กุสลติกะ ๔. สังกิลิฏฐติกะ
[๑๕] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่ใช่กิเลสทำให้เศร้าหมองและเป็น
อารมณ์ของกิเลส (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑๗ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๑ วาระ

[๑๖] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งมิใช่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็น
อารมณ์ของกิเลส (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๑๗ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๔ วาระ

[๑๗] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งมิใช่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและ
ไม่เป็นอารมณ์ของกิเลส (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๙ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๔๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกติกปัฏฐาน] ๑.กุสลติกะ ๖.ปีติติกะ
๑. กุสลติกะ ๕. วิตักกติกะ
[๑๘] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่ใช่มีทั้งวิตกและวิจาร (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๔ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑๗ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๔ วาระ

[๑๙] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งมิใช่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจาร (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๙ วาระ

[๒๐] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งมิใช่ไม่มีทั้งวิตกและวิจาร (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๔ วาระ

๑. กุสลติกะ ๖. ปีติติกะ

[๒๑] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่สหรคตด้วยปีติ ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่สหรคตด้วยสุข ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่สหรคตด้วยอุเบกขา (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๕๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกติกปัฏฐาน] ๑.กุสลติกะ ๗-๑๒.ทัสสนติกะเป็นต้น
๑. กุสลติกะ ๗ - ๑๒. ทัสสนติกะเป็นต้น

[๒๒] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรค

ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๙ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งมิใช่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรค
และมรรคเบื้องบน ๓ (ย่อ ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ ไม่มีวิบาก)

[๒๓] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งมีเหตุไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติ-

มรรค ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งมีเหตุไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓
(ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๙ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งมีเหตุมิใช่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติ-
มรรคและมรรคเบื้องบน ๓ (ย่อ ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ ไม่มีวิบาก)

[๒๔] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติ (ย่อ)


เหตุปัจจัย มี ๒๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑๗ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๑ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๕๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกติกปัฏฐาน] ๑.กุสลติกะ ๗-๑๒.ทัสสนติกะเป็นต้น
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุให้ถึงนิพพาน (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๙ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และ
นิพพาน (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑๗ วาระ ไม่มีวิบาก)

[๒๕] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นของเสขบุคคล ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นของอเสขบุคคล (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๙ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งมิใช่ไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคล
(ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑๗ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๗ วาระ


[๒๖] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นปริตตะ (ย่อ)


เหตุปัจจัย มี ๑๗ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๗ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นมหัคคตะ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นอัปปมาณะ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๕๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกติกปัฏฐาน] ๑.กุสลติกะ ๑๓-๒๐.หีนติกะเป็นต้น

วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๙ วาระ


[๒๗] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่ใช่มีปริตตะเป็นอารมณ์ ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่ใช่มีมหัคคตะเป็นอารมณ์ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่ใช่มีอัปปมาณะเป็นอารมณ์ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๙ วาระ

๑. กุสลติกะ ๑๓ - ๒๐. หีนติกะเป็นต้น

[๒๘] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นชั้นต่ำ (ย่อ)


เหตุปัจจัย มี ๒๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑๗ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๑ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นชั้นกลาง (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๑๗ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๔ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นชั้นประณีต (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๕๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกติกปัฏฐาน] ๑.กุสลติกะ ๑๓-๒๐.หีนติกะเป็นต้น

[๒๙] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่ใช่มีสภาวะผิดและให้ผลแน่นอน

ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่ใช่มีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอน ฯลฯ
(ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๙ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งมิใช่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้น (ทุก
ปัจจัยมีปัจจัยละ ๑๗ วาระ ไม่มีวิบาก)

[๓๐] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่ใช่มีมรรคเป็นอารมณ์ ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่ใช่มีมรรคเป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่ใช่มีมรรคเป็นอธิบดี (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๙ วาระ


[๓๑] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งมิใช่ยังไม่เกิดขึ้น ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่ใช่จักเกิดขึ้นแน่นอน (ย่อ)

[๓๒] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นอดีต ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นอนาคต (ย่อ)

[๓๓] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่ใช่มีอดีตธรรมเป็นอารมณ์ ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่ใช่มีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่ใช่มีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์ (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๕๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกติกปัฏฐาน] ๑.กุสลติกะ ๒๑.สนิทัสสนติกะ

[๓๔] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นภายในตน ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นภายนอกตน (ย่อ)

[๓๕] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่ใช่มีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์

ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่ใช่มีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๙ วาระ

๑. กุสลติกะ ๒๑. สนิทัสสนติกะ

[๓๖] สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่

เป็นกุศลซึ่งไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
กุศลซึ่งไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นกุศลซึ่งไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้อาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้อาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๕)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
อกุศลซึ่งไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
อกุศลซึ่งไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๕๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกติกปัฏฐาน] ๑.กุสลติกะ ๒๑.สนิทัสสนติกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นอกุศลซึ่งไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้
อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้อาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๕)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
อัพยากฤตซึ่งไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
อัพยากฤตซึ่งไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้
อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้
อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้อาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๖)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศล
และที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๕
วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
อกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี
๕ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๕๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกติกปัฏฐาน] ๑.กุสลติกะ ๒๑.สนิทัสสนติกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
กุศลและที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้อาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๓) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๙ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

[๓๗] สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งมิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้อาศัยสภาวธรรม

ที่ไม่เป็นกุศลซึ่งมิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๙ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

[๓๘] สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งมิใช่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรม

ที่ไม่เป็นกุศลซึ่งมิใช่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๕๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกติกปัฏฐาน] ๒.เวทนาติกะ ๑.กุลสติกะ
๒. เวทนาติกะ ๑. กุสลติกะ
[๓๙] สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
สัมปยุตด้วยสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
สัมปยุตด้วยสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาและที่ไม่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาซึ่ง
ไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย ฯลฯ มี ๗ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาซึ่งไม่เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่สัมปยุต
ด้วยทุกขเวทนาซึ่งไม่เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาซึ่งไม่เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาและที่ไม่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา
ซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาซึ่งไม่เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย ฯลฯ มี ๗ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่สัมปยุต
ด้วยอทุกขมสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๕๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกติกปัฏฐาน] ๒.เวทนาติกะ ๑.กุลสติกะ
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาและที่ไม่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา
ซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย ฯลฯ มี ๗ วาระ
[๔๐] สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
สัมปยุตด้วยสุขเวทนาและที่ไม่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
สัมปยุตด้วยสุขเวทนาและที่ไม่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาและที่ไม่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาและที่ไม่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา
ซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาและที่ไม่สัมปยุตด้วยอทุกขม-
สุขเวทนาซึ่งไม่เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ฯลฯ มี ๗ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่สัมปยุต
ด้วยทุกขเวทนาและที่ไม่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาและที่ไม่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาและที่ไม่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นกุศลเกิด
ขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ฯลฯ มี ๗ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๔๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔๙ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๔๘ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๕๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกติกปัฏฐาน] ๓.วิปากติกะ ๑.กุสลติกะ

อาเสวนปัจจัย มี ๔๘ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๔๙ วาระ


[๔๑] สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรม

ที่ไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๔๙ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๔๘ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๔๗ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๔๙ วาระ


[๔๒] สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรม

ที่ไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๔๘ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๔๘ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๒. เวทนาติกะ ๒. วิปากติกะ

[๔๓] สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นวิบากอาศัยสภาวธรรม

ที่ไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๔๙ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๔๘ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๔๘ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๔๙ วาระ (ย่อ)

๓. วิปากติกะ ๑. กุสลติกะ

[๔๔] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากซึ่งไม่เป็นกุศล ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งไม่เป็นอกุศล (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๖๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกติกปัฏฐาน] ๕.สังกิลิฏฐติกะ ๑.กุสลติกะ

เหตุปัจจัย มี ๓๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๗ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๒๙ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๓๐ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒๔ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑๗ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๒๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓๒ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งเป็น
อัพยากฤต (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ ไม่มีวิบาก)

๔. อุปาทินนติกะ ๑. กุสลติกะ

[๔๕] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือ

และเป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งไม่เป็นกุศล ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็น
อารมณ์ของอุปาทานซึ่งไม่เป็นกุศล ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือและ
ไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งไม่เป็นกุศล (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๔ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๒๑ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๙ วาระ

๕. สังกิลิฏฐติกะ ๑. กุสลติกะ

[๔๖] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่กิเลสทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลส

ซึ่งไม่เป็นกุศล ฯลฯ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๖๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกติกปัฏฐาน] ๖ - ๒๑.วิตักกติกะเป็นต้น ๑.กุสลติกะ
... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่ง
ไม่เป็นกุศล ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและไม่เป็นอารมณ์ของ
กิเลสซึ่งไม่เป็นกุศล (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๑๗ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๒๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๙ วาระ

๖ - ๒๑. วิตักกติกะเป็นต้น ๑. กุสลติกะ

[๔๗] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งไม่เป็นกุศล ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารซึ่งไม่เป็นกุศล ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งไม่เป็นกุศล (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๔๘ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔๗ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๔๖ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๔๖ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๔๘ วาระ


[๔๘] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยปีติซึ่งไม่เป็นกุศล ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยสุขซึ่งไม่เป็นกุศล ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยอุเบกขาซึ่งไม่เป็นกุศล (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๔๙ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๔๘ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๔๘ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๔๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๖๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกติกปัฏฐาน] ๖ - ๒๑.วิตักกติกะเป็นต้น ๑.กุสลติกะ

[๔๙] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งไม่เป็นกุศล

ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่เป็นกุศล ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน
๓ ซึ่งไม่เป็นกุศล (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๙ วาระ


[๕๐] ... อาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งไม่เป็น

กุศล ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่เป็น
กุศล ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุมิใช่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรค
เบื้องบน ๓ ซึ่งไม่เป็นกุศล (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๙ วาระ


[๕๑] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติซึ่งไม่เป็นกุศล ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงนิพพานซึ่งไม่เป็นกุศล
... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานซึ่งไม่เป็น
กุศล (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑๗ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๑ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๖๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกติกปัฏฐาน] ๖ - ๒๑.วิตักกติกะเป็นต้น ๑.กุสลติกะ

[๕๒] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นของเสขบุคคลซึ่งไม่เป็นกุศล ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นของอเสขบุคคลซึ่งไม่เป็นกุศล ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลซึ่งไม่เป็นกุศล (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๙ วาระ


[๕๓] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นปริตตะซึ่งไม่เป็นกุศล ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นมหัคคตะซึ่งไม่เป็นกุศล ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอัปปมาณะซึ่งไม่เป็นกุศล (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๗ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๓๐ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓๒ วาระ


[๕๔] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีปริตตะเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นกุศล ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีมหัคคตะเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นกุศล ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีอัปปมาณะเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นกุศล ฯลฯ (ย่อ
ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๔๙ วาระ)

[๕๕] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นชั้นต่ำซึ่งไม่เป็นกุศล ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นชั้นกลางซึ่งไม่เป็นกุศล ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นชั้นประณีตซึ่งไม่เป็นกุศล (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๑๗ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๒๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๖๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกติกปัฏฐาน] ๖ - ๒๑.วิตักกติกะเป็นต้น ๑.กุสลติกะ

[๕๖] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีสภาวะผิดและให้ผลแน่นอนซึ่งไม่เป็นกุศล ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนซึ่งไม่เป็นกุศล ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งไม่เป็นกุศล (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑๗ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๑ วาระ


[๕๗] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีมรรคเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นกุศล ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีมรรคเป็นเหตุซึ่งไม่เป็นกุศล ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งไม่เป็นกุศล (ย่อ ทุกปัจจัยมี
ปัจจัยละ ๔๙ วาระ)

[๕๘] ... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ยังไม่เกิดขึ้นซึ่งไม่เป็นกุศล ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่จักเกิดขึ้นแน่นอนซึ่งไม่เป็นกุศล (ย่อ ทุกปัจจัยมี
ปัจจัยละ ๙ วาระ)

[๕๙] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอดีตซึ่งไม่เป็นกุศล ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอนาคตซึ่งไม่เป็นกุศล (ย่อ ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ
๙ วาระ)

[๖๐] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีอดีตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นกุศล ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นกุศล ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นกุศล (ย่อ ทุก
ปัจจัยมีปัจจัยละ ๔๙ วาระ)

[๖๑] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นภายในตนซึ่งไม่เป็นอกุศล ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นภายนอกตนซึ่งไม่เป็นกุศล (ย่อ ทุกปัจจัยมีปัจจัย
ละ ๒ วาระ)

[๖๒] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นกุศล

ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นกุศล (ย่อ
ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๖๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกติกปัฏฐาน] ๒๒.สนิทัสสนติกะ ๑.กุสลติกะ
๒๒. สนิทัสสนติกะ ๑. กุสลติกะ
[๖๓] สภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่
ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้ซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็น
ได้และกระทบได้ซึ่งไม่เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้ซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่
เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ฯลฯ มี ๖ วาระ
สภาวธรรมที่มิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้ซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่เห็น
ไม่ได้แต่กระทบได้ซึ่งไม่เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่เห็น
ไม่ได้แต่กระทบได้ซึ่งไม่เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้ซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่
เห็นไม่ได้แต่กระทบได้ซึ่งไม่เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ฯลฯ มี ๖ วาระ
สภาวธรรมที่มิใช่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้ซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่
เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้ซึ่งไม่เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ฯลฯ มี ๖ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่เห็น
ได้กระทบได้และที่มิใช่เห็นไม่ได้กระทบไม่ได้ซึ่งไม่เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี
๖ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่เห็น
ไม่ได้แต่กระทบได้และที่มิใช่เห็นไม่ได้กระทบไม่ได้ซึ่งไม่เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
ฯลฯ มี ๖ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓๐ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๒๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓๐ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๖๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกติกปัฏฐาน] ๒๒.สนิทัสสนติกะ ๒ - ๒๑.เวทนาติกะเป็นต้น

[๖๔] สภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรม

ที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่เป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓๐ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๒๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓๐ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

[๖๕] สภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรม

ที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)

๒๒. สนิทัสสนติกะ ๒-๒๑. เวทนาติกะเป็นต้น

[๖๖] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา

(ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓๐ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓๐ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓๐ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓๐ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุข-
เวทนา (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓๐ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓๐ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๖๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกติกปัฏฐาน] ๒๒.สนิทัสสนติกะ ๒ - ๒๑.เวทนาติกะเป็นต้น

[๖๗] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่เป็นวิบาก ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓๐ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓๐ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งไม่ใช่เห็นได้
และกระทบได้ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ


[๖๘] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่ใช่กรรมอันประกอบ

ด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็นอารมณ์ของอุปาทาน ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งมิใช่กรรมอันประกอบด้วย
ตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทาน ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งมิใช่กรรมอันประกอบด้วย
ตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือและไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทาน (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓๐ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓๐ วาระ


[๖๙] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่ใช่กิเลสทำให้

เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลส (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓๐ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓๐ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งมิใช่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมอง
แต่เป็นอารมณ์ของกิเลส ฯลฯ (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งมิใช่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมอง
และไม่เป็นอารมณ์ของกิเลส (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๖๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกติกปัฏฐาน] ๒๒.สนิทัสสนติกะ ๒ - ๒๑.เวทนาติกะเป็นต้น

เหตุปัจจัย มี ๓๐ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓๐ วาระ


[๗๐] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่ใช่มีทั้งวิตกและวิจาร

ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งมิใช่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจาร (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓๐ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓๐ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งมิใช่ไม่มีทั้งวิตกและวิจาร ฯลฯ
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)

[๗๑] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่สหรคตด้วยปีติ ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่สหรคตด้วยสุข ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่สหรคตด้วยอุเบกขา (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓๐ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓๐ วาระ


[๗๒] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่ต้องประหาณด้วย

โสดาปัตติมรรค ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยมรรค
เบื้องบน ๓ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓๐ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓๐ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งมิใช่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดา-
ปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ (ย่อ ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ ไม่มีวิบาก)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๖๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกติกปัฏฐาน] ๒๒.สนิทัสสนติกะ ๒ - ๒๑.เวทนาติกะเป็นต้น

[๗๓] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งมีเหตุไม่ต้องประหาณ

ด้วยโสดาปัตติมรรค ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งมีเหตุไม่ต้องประหาณด้วย
มรรคเบื้องบน ๓ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓๐ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓๐ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งมีเหตุมิใช่ไม่ต้องประหาณด้วย
โสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ (ย่อ ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ ไม่มีวิบาก)

[๗๔] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ

และจุติ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่เป็นเหตุให้ถึงนิพพาน (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓๐ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓๐ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ
จุติ และนิพพาน (ย่อ ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ ไม่มีวิบาก)

[๗๕] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่ใช่เป็นของเสขบุคคล

ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่ใช่เป็นของอเสขบุคคล (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓๐ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓๐ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งมิใช่ไม่เป็นของเสขบุคคล
และอเสขบุคคล ฯลฯ (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๗๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกติกปัฏฐาน] ๒๒.สนิทัสสนติกะ ๒ - ๒๑.เวทนาติกะเป็นต้น

[๗๖] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่เป็นปริตตะ (ย่อ

ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่เป็นมหัคคตะ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่เป็นอัปปมาณะ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓๐ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓๐ วาระ


[๗๗] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่ใช่มีปริตตะเป็น

อารมณ์ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่ใช่มีมหัคคตะเป็นอารมณ์ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่ใช่มีอัปปมาณะเป็นอารมณ์ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓๐ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓๐ วาระ


[๗๘] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่เป็นชั้นต่ำ (ย่อ)


เหตุปัจจัย มี ๓๐ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓๐ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่เป็นชั้นกลาง (ย่อ ทุก
ปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่เป็นชั้นประณีต (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓๐ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓๐ วาระ


[๗๙] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่ใช่มีสภาวะผิดและ

ให้ผลแน่นอน ฯลฯ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๗๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกติกปัฏฐาน] ๒๒.สนิทัสสนติกะ ๒ - ๒๑.เวทนาติกะเป็นต้น
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่ใช่มีสภาวะชอบและให้ผล
แน่นอน (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓๐ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓๐ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งมิใช่ไม่แน่นอนโดยอาการ
ทั้งสองนั้น ฯลฯ (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ ไม่มีวิบาก)

[๘๐] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่ใช่มีมรรคเป็นอารมณ์

ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่ใช่มีมรรคเป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่ใช่มีมรรคเป็นอธิบดี (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓๐ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓๐ วาระ


[๘๑] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งมิใช่ยังไม่เกิดขึ้น ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่ใช่จักเกิดขึ้นแน่นอน (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓๐ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓๐ วาระ


[๘๒] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่เป็นอดีต ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่เป็นอนาคต (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓๐ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓๐ วาระ


[๘๓] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่ใช่มีอดีตธรรมเป็น


อารมณ์ ฯลฯ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๗๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกติกปัฏฐาน] ๒๒.สนิทัสสนติกะ ๒ - ๒๑.เวทนาติกะเป็นต้น
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่ใช่มีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์
ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่ใช่มีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์
(ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓๐ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓๐ วาระ


[๘๔] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่เป็นภายในตน ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่เป็นภายนอกตน (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓๐ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓๐ วาระ


[๘๕] สภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่ใช่มีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์

อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่ใช่มีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้ซึ่งไม่ใช่มีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์
อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่ใช่มีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓๐ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๒๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓๐ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

[๘๖] สภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่ใช่มีธรรมภายนอกตนเป็น

อารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่ใช่มีธรรมภายนอกตนเป็น
อารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๗๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ติกติกปัฏฐาน] ๒๒.สนิทัสสนติกะ ๒ - ๒๑.เวทนาติกะเป็นต้น
สภาวธรรมที่มิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้ซึ่งไม่ใช่มีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์
อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่ใช่มีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้ซึ่งไม่ใช่มีธรรมภายนอกตนเป็น
อารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่ใช่มีธรรมภายนอกตนเป็น
อารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ฯลฯ มี ๖ วาระ
สภาวธรรมที่มิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้ซึ่งไม่ใช่มีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์
อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้ซึ่งไม่ใช่มีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๖ วาระ
สภาวธรรมที่มิใช่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้ซึ่งไม่ใช่มีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์
อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้ซึ่งไม่ใช่มีธรรมภายนอกตนเป็น
อารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ฯลฯ มี ๖ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่ใช่มีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์
อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้กระทบได้และที่มิใช่เห็นไม่ได้กระทบไม่ได้ซึ่งไม่ใช่มี
ธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๖ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่ใช่มีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์
อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้และที่มิใช่เห็นไม่ได้กระทบไม่ได้ซึ่งไม่ใช่
มีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๖ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓๐ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๒๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓๐ วาระ

(สหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร สัมปยุตตวาร และปัญหาวาร
พึงขยายให้พิสดาร)
ธัมมปัจจนียะ ติกติกปัฏฐาน จบ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๗๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑.เหตุทุกะ ๑ - ๕.สเหตุทุกะเป็นต้น
พระอภิธรรมปิฎก
ธัมมปัจจนียะ ทุกทุกปัฏฐาน
__________
ขอนอบน้อมพระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

๑. เหตุทุกะ ๑ - ๕. สเหตุกทุกะเป็นต้น

[๑] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่

มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ


[๒] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่

มีเหตุเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่มีเหตุ
เกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย (ย่อ)

นเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
นกัมมปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
นอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
นอินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๗๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑.เหตุทุกะ ๑ - ๕.สเหตุทุกะเป็นต้น

นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
โนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๓] สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่มีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งไม่ใช่มีเหตุโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่มีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
ไม่ใช่มีเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่มีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
ไม่ใช่มีเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ
สหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๑ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
ฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๑ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๔ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๗๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑.เหตุทุกะ ๑ - ๕.สเหตุทุกะเป็นต้น

[๔] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่

ไม่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่
ไม่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่
ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
มิใช่ไม่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่
ไม่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่
มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่
ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่
ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)

[๕] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่สัมปยุตด้วยเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุ

ซึ่งไม่สัมปยุตด้วยเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๗๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑.เหตุทุกะ ๑ - ๕.สเหตุทุกะเป็นต้น

วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ


[๖] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่วิปปยุตจากเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุ

ซึ่งไม่วิปปยุตจากเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่วิปปยุตจากเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็น
เหตุซึ่งไม่วิปปยุตจากเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่วิปปยุตจากเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและ
ที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่วิปปยุตจากเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

[๗] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุและมิใช่ไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่

ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุและมิใช่ไม่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (พึงเพิ่มข้อความ
จนถึงปัญหาวาร มี ๑ วาระ)
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่มีเหตุและมิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรม
ที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่มีเหตุและมิใช่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัย
มีปัจจัยละ ๑ วาระ)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุและไม่วิปปยุตจากเหตุอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุและไม่วิปปยุตจากเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัย
มีปัจจัยละ ๑ วาระ)
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่วิปปยุตจากเหตุและมิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่วิปปยุตจากเหตุและมิใช่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่มี
เหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่
มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๗๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑.เหตุทุกะ ๖.จูฬันตรทุกะ
๑. เหตุทุกะ ๖. จูฬันตรทุกะ

[๘] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่มีปัจจัยปรุงแต่งอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น

เหตุซึ่งมิใช่ไม่มีปัจจัยปรุงแต่งเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่มีปัจจัยปรุงแต่งอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งมิใช่ไม่มีปัจจัยปรุงแต่งเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่มีปัจจัยปรุงแต่งอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่มีปัจจัยปรุงแต่งเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่มีปัจจัยปรุงแต่งอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่
เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่มีปัจจัยปรุงแต่งเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่มีปัจจัยปรุงแต่งอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็น
เหตุซึ่งมิใช่ไม่มีปัจจัยปรุงแต่งเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่มีปัจจัยปรุงแต่งอาศัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่มีปัจจัยปรุงแต่งเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่มีปัจจัยปรุงแต่งอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุ
และที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่มีปัจจัยปรุงแต่งเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่มีปัจจัยปรุงแต่งอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่มีปัจจัยปรุงแต่งเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่มีปัจจัยปรุงแต่งอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่มีปัจจัยเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
(ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ปัจจัยไม่ปรุงแต่ง (ย่อ ทุกปัจจัยมี
ปัจจัยละ ๙ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๗๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑.เหตุทุกะ ๑๓ - ๑๘. อาสวโคจฉกะเป็นต้น
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่เห็นได้ (ย่อ ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙
วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่กระทบได้ (ย่อ ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ
๙ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่กระทบไม่ได้ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นรูป (ย่อ ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙
วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่เป็นรูป (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นโลกิยะ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นโลกุตตระ (ย่อ ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ
๙ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่จิตบางดวงรู้ได้ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่ใช่จิตบางดวงรู้ได้ (ย่อ ทุกปัจจัยมี
ปัจจัยละ ๙ วาระ)

๑. เหตุทุกะ ๑๓-๑๘. อาสวโคจฉกะเป็นต้น

[๙] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นอาสวะ (ย่อ ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ

๙ วาระ ไม่มีวิบาก)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่เป็นอาสวะ (ย่อ ทุกปัจจัยมีปัจจัย
ละ ๕ วาระ ไม่มีวิบาก)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะ ฯลฯ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๘๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑.เหตุทุกะ ๑๙ - ๕๓.สัญโญชนทุกะเป็นต้น
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะ (ย่อ ทุก
ปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่สัมปยุตด้วยอาสวะ (ย่อ ทุกปัจจัยมี
ปัจจัยละ ๙ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่วิปปยุตจากอาสวะ (ย่อ ทุกปัจจัยมี
ปัจจัยละ ๙ วาระ ไม่มีวิบาก)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นอาสวะและมิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของ
อาสวะ (ย่อ ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ ไม่มีวิบาก)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะและมิใช่ไม่
เป็นอาสวะ (ย่อ ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๕ วาระ ไม่มีวิบาก)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นอาสวะและไม่วิปปยุตจากอาสวะ (ย่อ
ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ ไม่มีวิบาก)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่วิปปยุตจากอาสวะและมิใช่ไม่เป็นอาสวะ
(ย่อ ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๕ วาระ ไม่มีวิบาก)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งวิปปยุตจากอาสวะและไม่เป็นอารมณ์ของ
อาสวะ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งวิปปยุตจากอาสวะแต่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์
ของอาสวะ (ย่อ ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)

๑. เหตุทุกะ ๑๙-๕๓. สัญโญชนทุกะเป็นต้น
[๑๐] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นสังโยชน์ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นคันถะ (ย่อ ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙
วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นโอฆะ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นโยคะ (ย่อ ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙
วาระ ไม่มีวิบาก)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๘๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑.เหตุทุกะ ๕๔.มหันตรทุกะ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นนิวรณ์ (ย่อ ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙
วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นปรามาส (ย่อ ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ
๙ วาระ ไม่มีวิบาก)

๑. เหตุทุกะ ๕๔. มหันตรทุกะ

[๑๑] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่รับรู้อารมณ์ได้ (ย่อ)


เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นจิต (ย่อ ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙
วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเจตสิก (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่สัมปยุตด้วยจิต ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่ระคนกับจิต ฯลฯ

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่มีจิตเป็นสมุฏฐาน (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่เกิดพร้อมกับจิต ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่เป็นไปตามจิต (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่ระคนกับจิตและมีจิตเป็นสมุฏฐาน ฯลฯ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๘๒ }

>>>>> หน้าต่อไป >>>>>