สารบัญ กลับด้านบน

เพื่อความสะดวก และสวยงาม
(เฉพาะหน้าจอใหญ่ เช่น คอมพิวเตอร์)
กรุณาคลิก จัดรูปหน้าใหม่
เพื่อให้กรอบ ค้นข้อความ ปรากฎที่ด้านซ้ายของหน้า

พระไตรปิฎกภาษาไทย
ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย ๔๕ เล่ม (ปกสีฟ้า)
ทั้งออนไลน์และออฟไลน์
ที่มาของข้อมูล : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับ มจร.
MCUTRAI Version 1.0

พระไตรปิฎกเล่มที่ ๔๕-๒ อภิธรรมปิฎกที่ ๑๒ ปัฏฐาน ภาค ๖

พระอภิธรรมปิฎก
ธัมมปัจจนียะ ทุกทุกปัฏฐาน
_____________
ขอนอบน้อมพระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑.เหตุทุกะ ๘๒.ปิฏฐิทุกะ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและ
เกิดพร้อมกับจิต ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและ
เป็นไปตามจิต (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นภายใน (ย่อ ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙
วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นภายนอก (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นอุปาทายรูป (ย่อ ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ
๙ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิ
ยึดถือ (ย่อ ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิ
ไม่ยึดถือ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นอุปาทาน ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นกิเลส ฯลฯ (ย่อ ทุกปัจจัยมี
ปัจจัยละ ๙ วาระ)

๑. เหตุทุกะ ๘๒. ปิฏฐิทุกะ

[๑๒] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรค

(ย่อ ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๘๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑.เหตุทุกะ ๘๒.ปิฏฐิทุกะ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรค (ย่อ
ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ ไม่มีวิบาก)

[๑๓] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓

ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรค
ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุมิใช่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรค
ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓
(ย่อ ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุมิใช่ไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน
๓ (ย่อ ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ ไม่มีวิบาก)

[๑๔] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่มีวิตก ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่มีวิตก ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่มีวิจาร ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่มีวิจาร ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่มีปีติ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่มีปีติ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่สหรคตด้วยปีติ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่สหรคตด้วยปีติ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่สหรคตด้วยสุข ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่สหรคตด้วยสุข ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่สหรคตด้วยอุเบกขา ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่สหรคตด้วยอุเบกขา ฯลฯ (ย่อ
ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๘๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑.เหตุทุกะ ๘๒.ปิฏฐิทุกะ

[๑๕] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นกามาวจร ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่เป็นกามาวจร ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นรูปาวจร ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่เป็นรูปาวจร ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นอรูปาวจร ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่เป็นอรูปาวจร ฯลฯ (ย่อ ทุกปัจจัย
มีปัจจัยละ ๙ วาระ)

[๑๖] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์ ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุนำออกจากวัฏฏทุกข์ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุนำออกจากวัฏฏทุกข์ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่ให้ผลแน่นอน ฯลฯ (ย่อ ทุกปัจจัย
มีปัจจัยละ ๙ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้น ฯลฯ
(ย่อ ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ ไม่มีวิบาก)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่มีธรรมอื่นยิ่งกว่า ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่า ฯลฯ (ย่อ ทุก
ปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)

[๑๗] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่

เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙
วาระ)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๘๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๒.สเหตุกทุกะเป็นต้น ๑.เหตุทุกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่
ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่
เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๓) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)

๒. สเหตุกทุกะเป็นต้น ๑. เหตุทุกะ

[๑๘] สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุซึ่งไม่

เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุและที่มิใช่ไม่มีเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มี
เหตุซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๘๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๒.สเหตุกทุกะเป็นต้น ๑.เหตุทุกะ
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีเหตุซึ่งไม่เป็น
เหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุและที่มิใช่ไม่มีเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่
ไม่มีเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุและที่มิใช่
ไม่มีเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุและที่มิใช่
ไม่มีเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุและที่มิใช่ไม่มีเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่
มีเหตุและที่มิใช่ไม่มีเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

[๑๙] สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีเหตุซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีเหตุ

ซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๘๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๒.สเหตุกทุกะเป็นต้น ๑.เหตุทุกะ

[๒๐] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ)


เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่วิปปยุตจากเหตุซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุ (ย่อ ทุกปัจจัยมี
ปัจจัยละ ๑ วาระ)

[๒๑] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่มีเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่ไม่วิปปยุตจากเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่วิปปยุตจากเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุ (ย่อ ทุกปัจจัย
มีปัจจัยละ ๑ วาระ)

[๒๒] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่ไม่ใช่มีเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่มีเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๘๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๗.จูฬันตรทุกะ ๑.เหตุทุกะ
๗. จูฬันตรทุกะ ๑. เหตุทุกะ

[๒๓] ... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีปัจจัยปรุงแต่งซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ปัจจัยไม่ปรุงแต่งซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ ทุกปัจจัยมี
ปัจจัยละ ๑ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้ซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่กระทบได้ซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่กระทบไม่ได้ซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นรูปซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นรูปซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นโลกิยะซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นโลกุตตระซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๘๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑๔.อาสวโคจฉกะ ๑.เหตุทุกะ

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่จิตบางดวงรู้ได้ซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่ใช่จิตบางดวงรู้ได้ซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ ทุกปัจจัย
มีปัจจัยละ ๙ วาระ)

๑๔. อาสวโคจฉกะ ๑. เหตุทุกะ

[๒๔] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอาสวะซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นอาสวะซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยอาสวะซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่วิปปยุตจากอาสวะซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอาสวะและมิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งไม่
เป็นเหตุ ฯลฯ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๙๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๒๐.สัญโญชนทุกะเป็นต้น ๑.เหตุทุกะ
... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะและมิใช่ไม่เป็นอาสวะซึ่ง
ไม่เป็นเหตุ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอาสวะและไม่วิปปยุตจากอาสวะซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ
ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๕ วาระ ไม่มีวิบาก)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่วิปปยุตจากอาสวะและมิใช่ไม่เป็นอาสวะซึ่งไม่เป็นเหตุ
ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะและไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งไม่
เป็นเหตุฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะและมิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่ง
ไม่เป็นเหตุ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

๒๐. สัญโญชนทุกะเป็นต้น ๑. เหตุทุกะ

[๒๕] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นสังโยชน์ซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ)


เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ


[๒๖] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นคันถะซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ)


เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๙๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๕๕.มหันตรทุกะ ๑.เหตุทุกะ

[๒๗] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นโอฆะซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นโยคะซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ


[๒๘] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นนิวรณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ)


เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ


[๒๙] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นปรามาสซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ)


เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

๕๕. มหันตรทุกะ ๑. เหตุทุกะ

[๓๐] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่รับรู้อารมณ์ได้ซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ)


เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ


[๓๑] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นจิตซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ

๕ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเจตสิกซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๙๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๕๕.มหันตรทุกะ ๑.เหตุทุกะ

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยจิตซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่ระคนกับจิตซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ


[๓๒] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เกิดพร้อมกับจิตซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นไปตามจิตซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่ระคนกับจิตและมีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเกิดพร้อมกับจิต
ซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเป็นไปตามจิตซึ่ง
ไม่เป็นเหตุ (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๙๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๕๕.มหันตรทุกะ ๑.เหตุทุกะ

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ


[๓๓] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นภายในซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นภายนอกซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอุปาทายรูปซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ


[๓๔] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือ

ซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือซึ่งไม่
เป็นเหตุ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๙๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๘๓.ปิฏฐิทุกะ ๑.เหตุทุกะ
๖๙. อุปาทานทุกะเป็นต้น ๑. เหตุทุกะ

[๓๕] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอุปาทานซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ)


เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ


[๓๖] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกิเลสซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นกิเลสซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

๘๓. ปิฏฐิทุกะ ๑. เหตุทุกะ

[๓๗] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งไม่เป็นเหตุ

ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่เป็นเหตุ
ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งไม่เป็นเหตุ
ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุมิใช่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งไม่เป็นเหตุ
ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุมิใช่ไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่
เป็นเหตุ (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๙๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๘๓.ปิฏฐิทุกะ ๑.เหตุทุกะ

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ


[๓๘] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีวิตกซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีวิตกซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีปีติซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีปีติซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยปีติซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่สหรคตด้วยปีติซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยสุขซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่สหรคตด้วยสุขซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยอุเบกขาซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่สหรคตด้วยอุเบกขาซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๖ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ


[๓๙] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกามาวจรซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นกามาวจรซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นรูปาวจรซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นรูปาวจรซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๙๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๘๓.ปิฏฐิทุกะ ๑.เหตุทุกะ

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ


[๔๐] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอรูปาวจรซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นอรูปาวจรซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์ซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์ซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ


[๔๑] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุนำออกจากวัฏฏทุกข์ซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุนำออกจากวัฏฏทุกข์ซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่ให้ผลแน่นอนซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ให้ผลไม่แน่นอนซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๙๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๘๓.ปิฏฐิทุกะ ๑.เหตุทุกะ

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ


[๔๒] สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรม

ที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่
เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็น
เหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้และที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่
เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้
สัตว์ร้องไห้และที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

[๔๓] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่

ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่
มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๙๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑๐๐.สรณทุกะ ๒.สเหตุทุกะเป็นต้น
๑๐๐. สรณทุกะ ๒. สเหตุกทุกะเป็นต้น

[๔๔] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่มีเหตุ ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่มีเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่สัมปยุตด้วยเหตุ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่วิปปยุตจากเหตุ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ


[๔๕] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นเหตุและมิใช่ไม่

มีเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่มีเหตุและมิใช่ไม่เป็นเหตุ
ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นเหตุและไม่วิปปยุตจาก
เหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่วิปปยุตจากเหตุและมิใช่
ไม่เป็นเหตุ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นเหตุและไม่ใช่มีเหตุ (ย่อ
ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๑๙๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑๐๐.สรณทุกะ ๗.จูฬันตรทุกะ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นเหตุและมิใช่ไม่มีเหตุ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

๑๐๐. สรณทุกะ ๗. จูฬันตรทุกะ

[๔๖] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่มีปัจจัยปรุงแต่ง ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ปัจจัยไม่ปรุงแต่ง (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่เห็นได้ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่กระทบได้ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่กระทบไม่ได้ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๐๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑๐๐.สรณทุกะ ๑๔.อาสวโคจฉกะ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นรูป (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่เป็นรูป (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นโลกิยะ (ย่อ ทุกปัจจัย
มีปัจจัยละ ๑ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นโลกุตตระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่จิตบางดวงรู้ได้ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่ใช่จิตบางดวงรู้ได้ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

๑๐๐. สรณทุกะ ๑๔. อาสวโคจฉกะ

[๔๗] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นอาสวะ (ย่อ)


เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๐๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑๐๐.สรณทุกะ ๑๔.อาสวโคจฉกะ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่เป็นอาสวะ (ย่อ ทุก
ปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ ไม่มีวิบาก)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่เป็นอารมณ์ของอาสวะ (ย่อ
ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะ
(ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่สัมปยุตด้วยอาสวะ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่วิปปยุตจากอาสวะ (ย่อ
ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ ไม่มีวิบาก)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นอาสวะและมิใช่ไม่เป็น
อารมณ์ของอาสวะ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะ
และมิใช่ไม่เป็นอาสวะ (ย่อ ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ ไม่มีวิบาก)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นอาสวะและไม่วิปปยุต
จากอาสวะ ฯลฯ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๐๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑๐๐.สรณทุกะ ๒๐.สัญโญชนทุกะเป็นต้น
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่วิปปยุตจากอาสวะและมิใช่
ไม่เป็นอาสวะ (ย่อ ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ ไม่มีวิบาก)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่วิปปยุตจากอาสวะและไม่เป็น
อารมณ์ของอาสวะ (ย่อ ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่วิปปยุตจากอาสวะและมิใช่
ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

๑๐๐. สรณทุกะ ๒๐. สัญโญชนทุกะเป็นต้น

[๔๘] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นสังโยชน์ (ย่อ)


เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ


[๔๙] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นคันถะ ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นโอฆะ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นโยคะ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นนิวรณ์ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นปรามาส (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๐๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑๐๐.สรณทุกะ ๕๕.มหันตรทุกะ
๑๐๐. สรณทุกะ ๕๕. มหันตรทุกะ

[๕๐] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่รับรู้อารมณ์ได้ (ย่อ)


เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นจิต (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นเจตสิก (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่สัมปยุตด้วยจิต ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่ระคนกับจิต (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่มีจิตเป็นสมุฏฐาน (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่เกิดพร้อมกับจิต ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่เป็นไปตามจิต (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๐๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑๐๐.สรณทุกะ ๕๕.มหันตรทุกะ

[๕๑] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่ระคนกับจิตและ

มีจิตเป็นสมุฏฐาน ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่ระคนกับจิตมีจิตเป็น
สมุฏฐานและเกิดพร้อมกับจิต ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่ระคนกับจิตมีจิตเป็น
สมุฏฐานและเป็นไปตามจิต (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นภายใน (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นภายนอก (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นอุปาทาน (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๔ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๔ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่กรรมอันประกอบด้วย
ตัณหาและทิฏฐิยึดถือ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๐๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑๐๐.สรณทุกะ ๘๓.ทัสสนทุกะเป็นต้น
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่กรรมอันประกอบด้วย
ตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

๑๐๐. สรณทุกะ ๖๙. อุปาทานทุกะเป็นต้น

[๕๒] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นอุปาทาน (ย่อ)


เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ


[๕๓] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นกิเลส (ย่อ)


เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

๑๐๐. สรณทุกะ ๘๓. ทัสสนทุกะเป็นต้น

[๕๔] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ต้องประหาณด้วย

โสดาปัตติมรรค ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่ต้องประหาณด้วย
โสดาปัตติมรรค ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยมรรค
เบื้องบน ๓ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่ต้องประหาณด้วย
มรรคเบื้องบน ๓ ฯลฯ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๐๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑๐๐.สรณทุกะ ๘๓.ทัสสนทุกะเป็นต้น
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีเหตุมิใช่ไม่ต้องประหาณ
ด้วยโสดาปัตติมรรค ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีเหตุมิใช่ไม่ต้องประหาณ
ด้วยโสดาปัตติมรรค ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีเหตุไม่ต้องประหาณด้วย
มรรคเบื้องบน ๓ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีเหตุมิใช่ไม่ต้องประหาณ
ด้วยมรรคเบื้องบน ๓ (ย่อ ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ ไม่มีวิบาก)

[๕๕] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่มีวิตก ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่มีวิตก ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่มีวิจาร (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่มีวิจาร (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ


[๕๖] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่มีปีติ ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่มีปีติ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่สหรคตด้วยปีติ ฯลฯ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๐๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑๐๐.สรณทุกะ ๘๓.ทัสสนทุกะเป็นต้น
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่สหรคตด้วยปีติ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่สหรคตด้วยสุข ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่สหรคตด้วยสุข ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่สหรคตด้วยอุเบกขา (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ


[๕๗] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่สหรคตด้วย

อุเบกขา (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นกามาวจร (ย่อ ทุก
ปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่เป็นกามาวจร (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ


[๕๘] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นรูปาวจร ฯลฯ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่เป็นรูปาวจร ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นอรูปาวจร (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๐๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑๐๐.สรณทุกะ ๘๓.ทัสสนทุกะเป็นต้น

วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่เป็นอรูปาวจร (ย่อ
ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์ (ย่อ
ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ


[๕๙] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นเหตุนำออกจาก

วัฏฏทุกข์ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุนำออกจาก
วัฏฏทุกข์ (ย่อ ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ ไม่มีวิบาก)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่ให้ผลแน่นอน (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสอง
นั้น (ย่อ ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๒ วาระ ไม่มีวิบาก)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๐๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑๐๐.สรณทุกะ ๘๓.ทัสสนทุกะเป็นต้น
[๖๐] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
(ย่อ ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าอาศัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าอาศัยสภาวธรรม
ที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้และที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่
ไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่มีธรรมอื่น
ยิ่งกว่าเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้และที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่า
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร
สังสัฏฐวาร สัมปยุตตวาร และปัญหาวารให้พิสดาร)
ธัมมปัจจนียะ ทุกทุกปัฏฐาน จบ
ปัจจนียปัฏฐาน จบ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๑๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๑.กุสลติกะ ๑.ปฏิจจวาร
พระอภิธรรมปิฎก
ธัมมานุโลมปัจจนียะ ติกปัฏฐาน
__________
ขอนอบน้อมพระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

๑. กุสลติกะ ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑] สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
ได้แก่ จิตตสมุฏฐานรูปอาศัยขันธ์ที่เป็นกุศลเกิดขึ้น (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
ได้แก่ ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูปอาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นกุศลเกิดขึ้น ฯลฯ (๒)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
ได้แก่ ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นกุศลเกิดขึ้น ฯลฯ (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ได้แก่ ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นกุศลเกิดขึ้น ฯลฯ (๔)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย ได้แก่ จิตตสมุฏฐานรูปอาศัยขันธ์ที่เป็นกุศลเกิดขึ้น (๕)
[๒] สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย ได้แก่ จิตตสมุฏฐานรูปอาศัยขันธ์ที่เป็นอกุศลเกิดขึ้น (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
ได้แก่ ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูปอาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอกุศลเกิดขึ้น (๒)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๑๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๑.กุสลติกะ ๑.ปฏิจจวาร
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๔)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๕)
[๓] สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย ได้แก่ ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูปอาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอัพยากตวิบาก
และที่เป็นอัพยากตกิริยาเกิดขึ้น ฯลฯ ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ มหาภูตรูป ๓
อาศัยมหาภูตรูป ๑ เกิดขึ้น ฯลฯ มหาภูตรูป ๒ อาศัยมหาภูตรูป ๒ เกิดขึ้น
จิตตสมุฏฐานรูปอาศัยมหาภูตรูปเกิดขึ้น (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย ได้แก่ ... ที่เป็นอัพยากตวิบาก ฯลฯ ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ มหาภูตรูป
ฯลฯ (๒)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ได้แก่ ... ที่เป็นอัพยากตวิบากและที่เป็นอัพยากตกิริยา
ฯลฯ (๓) (ย่อ)
[๔] สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลและที่เป็นอัพยากฤต
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ได้แก่ จิตตสมุฏฐานรูปอาศัยขันธ์ที่เป็นกุศลและมหาภูตรูป
เกิดขึ้น (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลและที่เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลและที่เป็น
อัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลและที่เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๑๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๑.กุสลติกะ ๑.ปฏิจจวาร
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลและที่เป็นอัพยากฤต
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลและที่
เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
(จิตตสมุฏฐานรูปเท่านั้นเป็นไปในวาระนี้ พึงเพิ่มเป็น ๑๙ วาระ)

อารัมมณปัจจัย
[๕] สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะ
อารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะ
อารัมมณปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศล
เกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะอารัมมณ-
ปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะ
อารัมมณปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศล
เกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะ
อารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะ
อารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
เกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (๓) ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๑๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๑.กุสลติกะ ๑.ปฏิจจวาร

เหตุปัจจัย มี ๑๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๑๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๙ วาระ

ปัจจนียะ-นเหตุปัจจัยและนอารัมมณปัจจัย
[๖] สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะ
นเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะ
นเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศล
เกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะ
นเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะ
นเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
เกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๓)
[๗] สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะ
นอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะนอารัมมณ-
ปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๑๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๑.กุสลติกะ ๗.ปัญหาวาร
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลเกิดขึ้น
เพราะนอารัมมณปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะนอารัมมณ-
ปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะนอารัมมณ-
ปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลเกิดขึ้น
เพราะนอารัมมณปัจจัย (๓) (ย่อ)

นเหตุปัจจัย มี ๖ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๑๕ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๑๙ วาระ ฯลฯ
นกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
นอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
นมัคคปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
โนวิคตปัจจัย มี ๑๕ วาระ

(พึงขยายปัจจนียะให้พิสดาร พึงขยายสหชาตวารและปัจจยวารให้พิสดาร
ในปัจจยวาร เหตุปัจจัย มี ๒๖ วาระ อารัมมณปัจจัย มี ๑๘ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๖ วาระ นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตวารเหมือนกับ
ปฏิจจวาร)

๑. กุสลติกะ ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๘] สภาวธรรมที่เป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๑๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๑.กุสลติกะ ๗.ปัญหาวาร
สภาวธรรมที่เป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลและที่ไม่เป็น
อัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลโดย
เหตุปัจจัย (๕)
[๙] สภาวธรรมที่เป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลและที่ไม่เป็น
อัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็น
อกุศลโดยเหตุปัจจัย (๕)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็น
อกุศลโดยเหตุปัจจัย (๓)
[๑๐] สภาวธรรมที่เป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลโดยอารัมมณ-
ปัจจัย (มี ๖ วาระ)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลโดยอารัมมณปัจจัย
(มี ๖ วาระ)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตโดย
อารัมมณปัจจัย (มี ๖ วาระ ย่อ)

[๑๑] เหตุปัจจัย มี ๑๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑๘ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑๗ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๑๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๒.เวทนาติกะ ๑.ปฏิจจวาร

อนันตรปัจจัย มี ๑๖ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๑๖ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๑๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๒๖ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๑๘ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๖ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๑๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๑๓ วาระ ฯลฯ
มัคคปัจจัย มี ๑๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๑๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๖ วาระ

(พึงขยายปัญหาวารให้พิสดาร)

๒. เวทนาติกะ ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑๒] สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วย
สุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ได้แก่ สุขเวทนาและจิตตสมุฏฐานรูปอาศัยขันธ์
ที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้น ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ (ไม่มีมหาภูตรูป)
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ได้แก่ ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูปอาศัยขันธ์ ๑ ที่
สัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้น ฯลฯ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๑๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๒.เวทนาติกะ ๑.ปฏิจจวาร
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วย
สุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาและที่ไม่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา
อาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาและที่ไม่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา
อาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาและที่ไม่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาอาศัย
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาที่ไม่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาและที่ไม่
สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๗)
[๑๓] สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วย
ทุกขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วย
ทุกขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาและที่ไม่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา
อาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาและที่ไม่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา
อาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาและที่ไม่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาอาศัย
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนา ที่ไม่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา และที่ไม่
สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๗)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๑๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๒.เวทนาติกะ ๑.ปฏิจจวาร
[๑๔] สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุต
ด้วยอทุกขมสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขม-
สุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขม-
สุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาและที่ไม่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา
อาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาและที่ไม่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา
อาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาและที่ไม่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาอาศัย
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาที่ไม่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาและที่ไม่
สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๗) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๑ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๑๔ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑๔ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๑ วาระ

ปัจจนียะ - นเหตุปัจจัย

[๑๕] สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วย

สุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (ย่อ)

นเหตุปัจจัย มี ๒๑ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๒๑ วาระ ฯลฯ
นกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๑๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๒.เวทนาติกะ ๗.ปัญหาวาร

นวิปปยุตตปัจจัย มี ๑๔ วาระ ฯลฯ
โนวิคตปัจจัย มี ๒๑ วาระ

(สหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวารเหมือนกับ
ปฏิจจวาร)

๒. เวทนาติกะ ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑๖] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุต
ด้วยสุขเวทนาโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วย
ทุกขเวทนาโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วย
อทุกขมสุขเวทนาโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วย
สุขเวทนาและที่ไม่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วย
ทุกขเวทนาและที่ไม่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วย
สุขเวทนาและที่ไม่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วย
สุขเวทนา ที่ไม่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนา และที่ไม่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาโดย
เหตุปัจจัย (๗) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๑ วาระ

(พึงขยายปัญหาวารให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๒๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๓.วิปากติกะ ๑.ปฏิจจวาร
๓. วิปากติกะ ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๑๗] สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากอาศัยสภาวธรรมที่เป็นวิบากเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัยสภาวธรรมที่เป็นวิบากเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
วิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากและที่มิใช่ไม่เป็นวิบากไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบาก
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัยสภาวธรรมที่เป็นวิบาก
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (มี ๕ วาระ)
[๑๘] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้เกิด
วิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
เหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากและที่มิใช่ไม่เป็นวิบากไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากและที่ไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
เหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (มี ๕ วาระ)
[๑๙] สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๒๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๓.วิปากติกะ ๑.ปฏิจจวาร
สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิด
วิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็น
เหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากและที่มิใช่ไม่เป็นวิบากไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบาก
อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากและที่ไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
วิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (มี ๕ วาระ)
[๒๐] สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากอาศัยสภาวธรรมที่เป็นวิบากและที่ไม่เป็นวิบาก
ไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัยสภาวธรรมที่เป็นวิบากและที่ไม่เป็น
วิบากไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
วิบากและที่ไม่เป็นวิบากไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากและที่มิใช่ไม่เป็นวิบากไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบาก
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นวิบากและที่ไม่เป็นวิบากไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากและที่ไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
วิบากและที่ไม่เป็นวิบากไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๕)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้เกิดวิบากและที่ไม่เป็น
วิบากไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้เกิดวิบากและ
ที่ไม่เป็นวิบากไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากและที่ไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ให้เกิดวิบากและที่ไม่เป็นวิบากไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๒๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๓.วิปากติกะ ๑.ปฏิจจวาร
[๒๑] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัยสภาวธรรมที่เป็นวิบากเกิดขึ้น
เพราะอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
วิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (มี ๕ วาระ)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัยสภาวธรรมที่เป็นวิบากและที่ไม่เป็น
วิบากไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๒๒] เหตุปัจจัย มี ๒๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑๔ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑๙ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๓ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๑๘ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๑๕ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๒๓ วาระ ฯลฯ
นกัมมปัจจัย มี ๖ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๑๑ วาระ
นอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
นอินทรียปัจจัย มี ๓ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๖ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๑๕ วาระ ฯลฯ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
โนวิคตปัจจัย มี ๑๕ วาระ

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๒๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๓.วิปากติกะ ๗.ปัญหาวาร
๓. วิปากติกะ ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๒๓] สภาวธรรมที่เป็นวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากโดย
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากโดย
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็น
เหตุให้เกิดวิบากโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากทั้งไม่
เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุ
ให้เกิดวิบากโดยเหตุปัจจัย (๕)
[๒๔] สภาวธรรมที่เป็นวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากโดย
อารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากโดย
อารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุ
ให้เกิดวิบากโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากและที่มิใช่ไม่เป็น
วิบากไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากและที่
มิใช่ไม่เป็นวิบากไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากและที่ไม่เป็นเหตุ
ให้เกิดวิบากโดยอารัมมณปัจจัย (๖)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๒๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๓.วิปากติกะ ๗.ปัญหาวาร
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้เกิด
วิบากโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากโดย
อารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นวิบาก
และไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากและ
ที่มิใช่ไม่เป็นวิบากไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้เกิด
วิบากและที่มิใช่ไม่เป็นวิบากไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากและ
ที่ไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากโดยอารัมมณปัจจัย (๖)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
มิใช่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากโดยอารัมมณปัจจัย ฯลฯ มี ๖ วาระ (ย่อ)

[๒๕] เหตุปัจจัย มี ๑๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑๘ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑๗ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๑๖ วาระ ฯลฯ
สหชาตปัจจัย มี ๒๓ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๑๓ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๒๖ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๑๘ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๖ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๖ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๑๔ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๒๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๔.อุปาทินนติกะ ๑.ปฏิจจวาร

วิปากปัจจัย มี ๕ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๑๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๑๘ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๑๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๑๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๑๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๖ วาระ

(พึงขยายปัญหาวารให้พิสดาร)

๔. อุปาทินนติกะ ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย-เหตุปัจจัย
[๒๖] สภาวธรรมที่ไม่ใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือแต่เป็น
อารมณ์ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือ
และเป็นอารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์
ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็น
อารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือและไม่เป็น
อารมณ์ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือ
และเป็นอารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือเป็นอารมณ์
ของอุปาทานและที่ไม่ใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือไม่เป็นอารมณ์
ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็น
อารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๒๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๔.อุปาทินนติกะ ๑.ปฏิจจวาร
สภาวธรรมที่มิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์
ของอุปาทานและที่มิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือไม่เป็นอารมณ์
ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็น
อารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๕)
สภาวธรรมที่ไม่ใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือแต่เป็นอารมณ์
ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็น
อารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือและไม่เป็น
อารมณ์ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึด
ถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือเป็นอารมณ์ของ
อุปาทานและที่มิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือไม่เป็นอารมณ์ของ
อุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือไม่เป็น
อารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่มิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือและไม่เป็น
อารมณ์ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึด
ถือและไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็นอารมณ์
ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือและ
ไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์
ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือและ
ไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือเป็นอารมณ์ของ
อุปาทานและที่มิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือไม่เป็นอารมณ์ของ
อุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือและไม่
เป็นอารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๒๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๔.อุปาทินนติกะ ๗.ปัญหาวาร
สภาวธรรมที่ไม่ใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือเป็นอารมณ์ของ
อุปาทานและที่มิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของ
อุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือและไม่เป็น
อารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๕)
สภาวธรรมที่ไม่ใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของ
อุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็น
อารมณ์ของอุปาทานและที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือไม่เป็นอารมณ์
ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือและไม่เป็น
อารมณ์ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือ
แต่เป็นอารมณ์ของอุปทานและที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือไม่เป็น
อารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือเป็นอารมณ์ของ
อุปาทานและที่มิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือไม่เป็นอารมณ์ของ
อุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็น
อารมณ์ของอุปทานและที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือไม่เป็นอารมณ์
ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่ใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของ
อุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็นอารมณ์
ของอุปาทานและที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของ
อุปาทานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือและไม่เป็น
อารมณ์ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือ
เป็นอารมณ์ของอุปาทานและที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็น
อารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือเป็นอารมณ์ของ
อุปาทานและที่มิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือไม่เป็นอารมณ์ของ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๒๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๔.อุปาทินนติกะ ๗.ปัญหาวาร
อุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือเป็นอารมณ์ของ
อุปาทานและที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของ
อุปาทานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓) (ย่อ)

[๒๗] เหตุปัจจัย มี ๑๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑๑ วาระ ฯลฯ
สหชาตปัจจัย มี ๑๙ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๙ วาระ

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดาร)

๔. อุปาทินนติกะ ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๒๘] สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็นอารมณ์
ของอุปาทานเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่ใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิ
ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็นอารมณ์ของ
อุปาทานเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือ
แต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานโดยเหตุปัจจัย ฯลฯ
[๒๙] สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็นอารมณ์
ของอุปาทานเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่ใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิ
ยึดถือและเป็นอารมณ์ของอุปาทานโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็นอารมณ์ของ
อุปาทานเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึด
ถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานโดยอารัมมณปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๒๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๔.อุปาทินนติกะ ๗.ปัญหาวาร
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็นอารมณ์ของ
อุปาทานเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือ
และไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็นอารมณ์ของ
อุปาทานเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่ใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือ
เป็นอารมณ์ของอุปาทานและที่มิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือไม่
เป็นอารมณ์ของอุปาทานโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็นอารมณ์ของ
อุปาทานเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือ
แต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานและที่มิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือ
ไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานโดยอารัมมณปัจจัย (๕)
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของ
อุปาทานเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือ
แต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของ
อุปาทานเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่ใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือ
และเป็นอารมณ์ของอุปาทานโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของ
อุปาทานเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือ
และไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของ
อุปาทานเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่ใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือ
เป็นอารมณ์ของอุปาทานและที่มิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือไม่
เป็นอารมณ์ของอุปาทานโดยอารัมมณปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๓๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๔.อุปาทินนติกะ ๗.ปัญหาวาร
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของ
อุปาทานเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือ
แต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานและที่มิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือ
ไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานโดยอารัมมณปัจจัย (๕)
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือและไม่เป็นอารมณ์
ของอุปาทานเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่
ยึดถือและไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานโดยอารัมมณปัจจัย ฯลฯ มี ๕ วาระ (ย่อ)

[๓๐] เหตุปัจจัย มี ๑๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑๕ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑๑ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๑๖ วาระ ฯลฯ
สหชาตปัจจัย มี ๑๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๒๓ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๑๘ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๑๖ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๑๕ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๕ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๑๕ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑๐ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๒๐ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๑๓ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๑๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๑๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๑๖ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓๖ วาระ

(พึงขยายปัญหาวารให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๓๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๕.สังกิลิฏฐติกะ ๑.ปฏิจจวาร
๕. สังกิลิฏฐติกะ ๑. ปฏิจจวาร
๑. ปัจจยานุโลม - เหตุปัจจัย
[๓๑] สภาวธรรมที่ไม่ใช่กิเลสทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสอาศัย
สภาวธรรมที่กิเลสทำให้เศร้าหมองและเป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและเป็นอารมณ์ของกิเลสอาศัย
สภาวธรรมที่กิเลสทำให้เศร้าหมองและเป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสอาศัย
สภาวธรรมที่กิเลสทำให้เศร้าหมองและเป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่กิเลสทำให้เศร้าหมองเป็นอารมณ์ของกิเลสและที่มิใช่กิเลส
ไม่ทำให้เศร้าหมองไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสอาศัยสภาวธรรมที่กิเลสทำให้เศร้าหมอง
และเป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองเป็นอารมณ์ของกิเลสและที่มิใช่กิเลส
ไม่ทำให้เศร้าหมองไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสอาศัยสภาวธรรมที่กิเลสทำให้เศร้าหมอง
และเป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๕)
สภาวธรรมที่ไม่ใช่กิเลสทำให้เศร้าหมองและเป็นอารมณ์ของกิเลสอาศัยสภาวธรรม
ที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสอาศัย
สภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่กิเลสทำให้เศร้าหมองเป็นอารมณ์ของกิเลสและที่มิใช่กิเลส
ไม่ทำให้เศร้าหมองไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสอาศัยสภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมอง
แต่เป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่มิใช่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสอาศัย
สภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๓๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๕.สังกิลิฏฐติกะ ๑.ปฏิจจวาร
สภาวธรรมที่ไม่ใช่กิเลสทำให้เศร้าหมองและเป็นอารมณ์ของกิเลสอาศัยสภาวธรรม
ที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสอาศัย
สภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่กิเลสทำให้เศร้าหมองเป็นอารมณ์ของกิเลสและที่มิใช่กิเลส
ไม่ทำให้เศร้าหมองไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสอาศัยสภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมอง
และไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่กิเลสทำให้เศร้าหมองเป็นอารมณ์ของกิเลสและที่มิใช่กิเลส
ไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสอาศัยสภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมอง
และไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๕)
สภาวธรรมที่ไม่ใช่กิเลสทำให้เศร้าหมองและเป็นอารมณ์ของกิเลสอาศัยสภาวธรรม
ที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองเป็นอารมณ์ของกิเลสและที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองไม่เป็น
อารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่ใช่กิเลสทำให้เศร้าหมองและเป็นอารมณ์ของกิเลสอาศัยสภาวธรรม
ที่กิเลสทำให้เศร้าหมองเป็นอารมณ์ของกิเลสและที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็น
อารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ฯลฯ มี ๓ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๙ วาระ

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร สัมปยุตตวารให้
พิสดาร ในปัญหาวารไม่ได้เป็นเช่นเดียวกัน)

[๓๒] เหตุปัจจัย มี ๑๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑๕ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑๕ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๓๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๖.วิตักกติกะ ๑.ปฏิจจวาร

อนันตรปัจจัย มี ๑๖ วาระ ฯลฯ
สหชาตปัจจัย มี ๑๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๒๖ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๑๗ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๖ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๘ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๑๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๘ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๑๓ วาระ ฯลฯ
มัคคปัจจัย มี ๑๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๑๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๖ วาระ

๖. วิตักกติกะ ๑. ปฏิจจวาร
๑. ปัจจยานุโลม - เหตุปัจจัย
[๓๓] สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีทั้งวิตกและวิจารอาศัยสภาวธรรมที่มีทั้งวิตกและวิจาร
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารอาศัยสภาวธรรมที่มีทั้งวิตกและวิจาร
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีทั้งวิตกและวิจารอาศัยสภาวธรรมที่มีทั้งวิตกและวิจาร
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีทั้งวิตกวิจารและที่มิใช่ไม่มีทั้งวิตกวิจารอาศัยสภาวธรรมที่
มีทั้งวิตกและวิจารเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๓๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๖.วิตักกติกะ ๑.ปฏิจจวาร
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารและที่มิใช่ไม่มีทั้งวิตกวิจารอาศัยสภาวธรรม
ที่มีทั้งวิตกและวิจารเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีทั้งวิตกวิจารและที่มิใช่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารอาศัยสภาวธรรม
ที่มีทั้งวิตกและวิจารเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีทั้งวิตกวิจารที่มิใช่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารและที่มิใช่ไม่มีทั้งวิตก
วิจารอาศัยสภาวธรรมที่มีทั้งวิตกและวิจารเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๗)
[๓๔] สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีวิตกมีเพียง
วิจารเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีทั้งวิตกและวิจารอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจาร
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีทั้งวิตกและวิจารอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจาร
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีทั้งวิตกวิจารและที่มิใช่ไม่มีทั้งวิตกวิจารอาศัยสภาวธรรมที่
ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารและที่มิใช่ไม่มีทั้งวิตกวิจารอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีทั้งวิตกวิจารและที่มิใช่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีทั้งวิตกวิจารที่มิใช่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารและที่มิใช่ไม่มีทั้งวิตก
วิจารอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๗)
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีทั้งวิตกและวิจารอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีทั้งวิตกและวิจาร
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ฯลฯ มี ๗ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีทั้งวิตกและวิจารอาศัยสภาวธรรมที่มีทั้งวิตกวิจารและที่ไม่มีทั้ง
วิตกวิจารเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ฯลฯ มี ๗ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีทั้งวิตกและวิจารอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารและ
ที่ไม่มีทั้งวิตกวิจารเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ฯลฯ มี ๗ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๓๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๗.ปีติติกะ ๑.ปฏิจจวาร
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีทั้งวิตกและวิจารอาศัยสภาวธรรมที่มีทั้งวิตกวิจารและที่ไม่มี
วิตกมีเพียงวิจารเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ฯลฯ มี ๗ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีทั้งวิตกและวิจารอาศัยสภาวธรรมที่มีทั้งวิตกวิจารที่ไม่มีวิตก
มีเพียงวิจาร และที่ไม่มีทั้งวิตกวิจารเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ฯลฯ มี ๗ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๔๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๓๒ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒๕ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๔๙ วาระ

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)

๗. ปีติติกะ ๑. ปฏิจจวาร
๑. ปัจจยานุโลม - เหตุปัจจัย
[๓๕] สภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยปีติอาศัยสภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยสุขอาศัยสภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยอุเบกขาอาศัยสภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยปีติและที่ไม่สหรคตด้วยอุเบกขาอาศัยสภาวธรรมที่
สหรคตด้วยปีติเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยสุขและที่ไม่สหรคตด้วยอุเบกขาอาศัยสภาวธรรมที่
สหรคตด้วยปีติเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยปีติและที่ไม่สหรคตด้วยสุขอาศัยสภาวธรรมที่สหรคต
ด้วยปีติเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๓๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๘.ทัสสนติกะ ๑.ปฏิจจวาร
สภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยปีติที่ไม่สหรคตด้วยสุขและที่ไม่สหรคตด้วยอุเบกขา
อาศัยสภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๗)
สภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยสุขอาศัยสภาวธรรมที่สหรคตด้วยสุขเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย ฯลฯ มี ๗ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยอุเบกขาอาศัยสภาวธรรมที่สหรคตด้วยอุเบกขา
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ฯลฯ มี ๗ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยปีติอาศัยสภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติและที่สหรคต
ด้วยสุขเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ฯลฯ มี ๗ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๘ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๔ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๘ วาระ

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารและปัญหาวารให้พิสดาร)

๘. ทัสสนติกะ ๑. ปฏิจจวาร
๑. ปัจจยานุโลม - เหตุปัจจัย
[๓๖] สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคอาศัยสภาวธรรมที่ต้อง
ประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ อาศัยสภาวธรรมที่ต้อง
ประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓
อาศัยสภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ และที่มิใช่ไม่ต้อง
ประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ อาศัยสภาวธรรมที่ต้องประหาณ
ด้วยโสดาปัตติมรรคเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ อาศัย
สภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๕)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๓๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๙.ทัสสนเหตุติกะ ๑.ปฏิจจวาร
สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ อาศัยสภาวธรรมที่ต้อง
ประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ต้อง
ประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคอาศัยสภาวธรรมที่ต้องประหาณ
ด้วยโสดาปัตติมรรคและที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคอาศัยสภาวธรรมที่ต้องประหาณ
ด้วยมรรคเบื้องบน ๓ และที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้อง
บน ๓ เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๙ วาระ

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวาร และปัญหาวารให้พิสดาร)

๙. ทัสสนเหตุติกะ ๑. ปฏิจจวาร
[๓๗] สภาวธรรมที่มีเหตุไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคอาศัยสภาวธรรม
ที่มีเหตุต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๖ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๑ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๖ วาระ

(พึงขยายให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๓๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๑๐.อาจยคามิติกะ ๑.ปฏิจจวาร
๑๐. อาจยคามิติกะ ๑. ปฏิจจวาร
๑. ปัจจยานุโลม - เหตุปัจจัย
[๓๘] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้
ถึงปฏิสนธิและจุติเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงนิพพานอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ
และจุติเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงนิพพานและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ
และนิพพานอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติและที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงนิพพานอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๕)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงนิพพานอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงนิพพาน
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึง
นิพพานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุให้ถึงนิพพานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ
และนิพพานอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงนิพพานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติและที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงนิพพานอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงนิพพานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๕)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้
ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงนิพพานอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ
จุติ และนิพพานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๓๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๑๑.เสกขติกะ ๑.ปฏิจจวาร
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติและที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงนิพพานอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึง
ปฏิสนธิและจุติและที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงนิพพานอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ
และจุติและที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติและที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงนิพพานอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติและที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และ
นิพพานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึง
นิพพานและที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงนิพพานอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงนิพพาน
และที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติและที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงนิพพานอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงนิพพานและที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพาน
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๙ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๑๑. เสกขติกะ ๑. ปฏิจจวาร
๑. ปัจจยานุโลม - เหตุปัจจัย
[๓๙] สภาวธรรมที่ไม่เป็นของเสขบุคคลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นของเสขบุคคล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๔๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๑๑.เสกขติกะ ๑.ปฏิจจวาร
สภาวธรรมที่ไม่เป็นของอเสขบุคคลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นของเสขบุคคลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
ของเสขบุคคลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นของอเสขบุคคลและที่มิใช่ไม่เป็นของเสขบุคคลอเสขบุคคล
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นของเสขบุคคลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นของเสขบุคคลและที่ไม่เป็นของอเสขบุคคลอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นของเสขบุคคลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๕)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นของอเสขบุคคลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นของอเสขบุคคลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นของเสขบุคคลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นของอเสขบุคคลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นของ
อเสขบุคคลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นของเสขบุคคลและที่มิใช่ไม่เป็นของเสขบุคคลอเสขบุคคล
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นของอเสขบุคคลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นของเสขบุคคลและที่ไม่เป็นของอเสขบุคคลอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นของอเสขบุคคลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๕)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นของเสขบุคคลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นของเสขบุคคลและ
อเสขบุคคลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นของอเสขบุคคลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นของเสขบุคคลและ
อเสขบุคคลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
ของเสขบุคคลและอเสขบุคคลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นของเสขบุคคลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นของเสขบุคคลและที่ไม่
เป็นของเสขบุคคลอเสขบุคคลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๔๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๑๒.ปริตตติกะ ๑.ปฏิจจวาร
สภาวธรรมที่ไม่เป็นของอเสขบุคคลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นของเสขบุคคลและที่
ไม่เป็นของเสขบุคคลอเสขบุคคลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นของ
เสขบุคคลและที่ไม่เป็นของเสขบุคคลอเสขบุคคลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นของเสขบุคคลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นของอเสขบุคคลและ
ที่ไม่เป็นของเสขบุคคลอเสขบุคคลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นของอเสขบุคคลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นของอเสขบุคคลและ
ที่ไม่เป็นของเสขบุคคลอเสขบุคคลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นของ
อเสขบุคคลและที่ไม่เป็นของเสขบุคคลอเสขบุคคลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๙ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๑๒. ปริตตติกะ ๑. ปฏิจจวาร
๑. ปัจจยานุโลม - เหตุปัจจัย
[๔๐] สภาวธรรมที่ไม่เป็นปริตตะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นปริตตะเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นมหัคคตะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นปริตตะเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัปปมาณะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นปริตตะเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นปริตตะและที่ไม่เป็นอัปปมาณะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นปริตตะ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๔๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๑๒.ปริตตติกะ ๑.ปฏิจจวาร
สภาวธรรมที่ไม่เป็นมหัคคตะและที่ไม่เป็นอัปปมาณะอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
ปริตตะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๕)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นมหัคคตะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นมหัคคตะเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นปริตตะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นมหัคคตะเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัปปมาณะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นมหัคคตะเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นปริตตะและที่ไม่เป็นอัปปมาณะอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
มหัคคตะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นมหัคคตะและที่ไม่เป็นอัปปมาณะอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
มหัคคตะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๕)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัปปมาณะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัปปมาณะเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นปริตตะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัปปมาณะเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นมหัคคตะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัปปมาณะเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นมหัคคตะและที่ไม่เป็นอัปปมาณะอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัปปมาณะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นปริตตะและที่ไม่เป็นมหัคคตะอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัปปมาณะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๕)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นมหัคคตะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นปริตตะและที่เป็นอัปปมาณะ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัปปมาณะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นปริตตะและที่เป็นอัปปมาณะ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๔๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๑๓.ปริตตารัมมณติกะ ๑.ปฏิจจวาร
สภาวธรรมที่ไม่เป็นมหัคคตะและที่ไม่เป็นอัปปมาณะอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
ปริตตะและที่เป็นอัปปมาณะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นปริตตะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นปริตตะและที่เป็นมหัคคตะ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นมหัคคตะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นปริตตะและที่เป็นมหัคคตะ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัปปมาณะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นปริตตะและที่เป็นมหัคคตะ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นปริตตะและที่ไม่เป็นอัปปมาณะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นปริตตะ
และที่เป็นมหัคตะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นมหัคคตะและที่ไม่เป็นอัปปมาณะอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
ปริตตะและที่เป็นมหัคคตะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๕) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑๔ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑๙ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๑๖ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๓ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๑๓. ปริตตารัมมณติกะ ๑. ปฏิจจวาร
[๔๑] สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีปริตตะเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่มีปริตตะเป็น
อารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๔๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๑๕.มัจฉัตตติกะ ๑.ปฏิจจวาร

เหตุปัจจัย มี ๒๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๑๗ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๙ วาระ

๑๔. หีนติกะ ๑. ปฏิจจวาร
[๔๒] สภาวธรรมที่ไม่เป็นชั้นต่ำอาศัยสภาวธรรมที่เป็นชั้นต่ำเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (เหมือนกับสังกิลิฏฐสังกิเลสิกติกะ)

เหตุปัจจัย มี ๑๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๙ วาระ

๑๕. มิจฉัตตติกะ ๑. ปฏิจจวาร
๑. ปัจจยานุโลม - เหตุปัจจัย
[๔๓] สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีสภาวะผิดและให้ผลแน่นอนอาศัยสภาวธรรมที่มี
สภาวะผิดและให้ผลแน่นอนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนอาศัยสภาวธรรมที่มีสภาวะผิด
และให้ผลแน่นอนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ให้ผลไม่แน่นอนอาศัยสภาวธรรมที่มีสภาวะผิดและให้ผล
แน่นอนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีสภาวะชอบให้ผลแน่นอนและที่มิใช่ไม่แน่นอนโดยอาการ
ทั้งสองนั้นอาศัยสภาวธรรมที่มีสภาวะผิดและให้ผลแน่นอนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีสภาวะผิดให้ผลแน่นอนและที่ไม่ใช่มีสภาวะชอบให้ผลแน่นอน
อาศัยสภาวธรรมที่มีสภาวะผิดและให้ผลแน่นอนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๕)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๔๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๑๖.มัคคารัมมณติกะ ๗.ปัญหาวาร
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนอาศัยสภาวธรรมที่มีสภาวะชอบ
และให้ผลแน่นอนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีสภาวะผิดและให้ผลแน่นอนอาศัยสภาวธรรมที่มีสภาวะชอบ
และให้ผลแน่นอนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นอาศัยสภาวธรรมที่มีสภาวะชอบ
และให้ผลแน่นอนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีสภาวะผิดให้ผลแน่นอนและที่มิใช่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสอง
นั้นอาศัยสภาวธรรมที่มีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีสภาวะผิดให้ผลแน่นอนและที่ไม่ใช่มีสภาวะชอบให้ผลแน่นอน
อาศัยสภาวธรรมที่มีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๕)
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีสภาวะผิดและให้ผลแน่นอนอาศัยสภาวธรรมที่ไม่แน่นอนโดย
อาการทั้งสองนั้นเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีสภาวะผิดและให้ผลแน่นอนอาศัยสภาวธรรมที่มีสภาวะผิดให้
ผลแน่นอนและที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีสภาวะผิดและให้ผลแน่นอนอาศัยสภาวธรรมที่มีสภาวะชอบ
ให้ผลแน่นอนและที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓
วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๙ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๑๖. มัคคารัมมณติกะ ๑. ปฏิจจวาร
[๔๔] สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีมรรคเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่มีมรรคเป็น
อารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๔๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๑๗.อุปปันนติกะ ๗.ปัญหาวาร
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีมรรคเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอารมณ์เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีมรรคเป็นอธิบดีอาศัยสภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอารมณ์เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีมรรคเป็นอารมณ์และที่ไม่ใช่มีมรรคเป็นอธิบดีอาศัย
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีมรรคเป็นเหตุและที่ไม่ใช่มีมรรคเป็นอธิบดีอาศัยสภาวธรรม
ที่มีมรรคเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีมรรคเป็นอารมณ์และที่ไม่ใช่มีมรรคเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรม
ที่มีมรรคเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีมรรคเป็นอารมณ์ที่ไม่ใช่มีมรรคเป็นเหตุและที่ไม่ใช่มีมรรค
เป็นอธิบดีอาศัยสภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๗) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๖ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓๕ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๑๗. อุปปันนติกะ ๗. ปัญหาวาร
[๔๕] สภาวธรรมที่เกิดขึ้นเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มิใช่ยังไม่เกิดขึ้นโดย
เหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๔๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๑๙.อตีตารัมมณติกะ ๑.ปฏิจจวาร
๑๘. อตีตติกะ ๗. ปัญหาวาร
[๔๖] สภาวธรรมที่เป็นปัจจุบันเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นอดีตโดย
เหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

๑๙. อตีตารัมมณติกะ ๑. ปฏิจจวาร
[๔๗] สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีอดีตธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่มีอดีตธรรม
เป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่มีอดีตธรรม
เป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่มีอดีตธรรมเป็น
อารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีอดีตธรรมเป็นอารมณ์และที่ไม่ใช่มีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์
อาศัยสภาวธรรมที่มีอดีตธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์และที่ไม่ใช่มีปัจจุบันธรรมเป็น
อารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่มีอดีตธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีอดีตธรรมเป็นอารมณ์และที่ไม่ใช่มีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์
อาศัยสภาวธรรมที่มีอดีตธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๔๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๒๑.อัชฌัตตารัมมณติกะ ๑.ปฏิจจวาร
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีอดีตธรรมเป็นอารมณ์ที่ไม่ใช่มีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์
และที่ไม่ใช่มีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่มีอดีตธรรมเป็นอารมณ์
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๗) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๑ วาระ

๒๐. อัชฌัตตติกะ ๑. ปฏิจจวาร
[๔๘] สภาวธรรมที่ไม่เป็นภายนอกตนอาศัยสภาวธรรมที่เป็นภายในตนเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นภายในตนอาศัยสภาวธรรมที่เป็นภายนอกตนเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๒๑. อัชฌัตตารัมมณติกะ ๑. ปฏิจจวาร
[๔๙] สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่มีธรรม
ภายในตนเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๖ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๖ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๔๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๒๒.สนิทัสสนติกะ ๑ - ๗.ปฏิจจวารเป็นต้น
๒๒. สนิทัสสนติกะ ๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
๑. ปัจจยานุโลม - เหตุปัจจัย
[๕๐] สภาวธรรมที่มิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้อาศัยสภาวธรรมที่เห็นไม่ได้แต่
กระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้อาศัยสภาวธรรมที่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่เห็นไม่ได้แต่
กระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้กระทบได้และที่มิใช่เห็นไม่ได้กระทบไม่ได้อาศัย
สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้และที่มิใช่เห็นไม่ได้กระทบไม่ได้อาศัย
สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้กระทบได้และที่มิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้อาศัย
สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๖)
สภาวธรรมที่มิใช่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่เห็นไม่ได้และ
กระทบไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๖ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้อาศัยสภาวธรรมที่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้
และที่เห็นไม่ได้กระทบไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๖ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑๘ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๘ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้
พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๕๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๒๒.สนิทัสสนติกะ ๑ - ๗.ปฏิจจวารเป็นต้น
เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๕๑] สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มิใช่เห็น
ไม่ได้และกระทบไม่ได้โดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้
และกระทบได้โดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มิใช่เห็นไม่ได้
แต่กระทบได้โดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้
กระทบได้และที่มิใช่เห็นไม่ได้กระทบไม่ได้โดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มิใช่เห็นไม่ได้
แต่กระทบได้และที่ไม่ใช่เห็นไม่ได้กระทบไม่ได้โดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้
กระทบได้และที่มิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้โดยเหตุปัจจัย (๖)
สภาวธรรมที่เห็นได้และกระทบได้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และ
กระทบได้โดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๕๒] เหตุปัจจัย มี ๖ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑๒ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
สหชาตปัจจัย มี ๑๘ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๑๓ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๑๘ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๑๘ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๖ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๕๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกปัฏฐาน] ๒๒.สนิทัสสนติกะ ๑ - ๗.ปฏิจจวารเป็นต้น

อาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๖ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๖ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๖ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๖ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๖ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๗ วาระ

(พึงขยายปัญหาวารให้พิสดาร)
ธัมมานุโลมปัจจนียะ ติกปัฏฐาน จบ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๕๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๑.เหตุทุกะ ๑.ปฏิจจวาร
พระอภิธรรมปิฎก
ธัมมานุโลมปัจจนียะ ทุกปัฏฐาน
__________
ขอนอบน้อมพระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

๑. เหตุทุกะ ๑. ปฏิจจวารเป็นต้น
๑. ปัจจยานุโลม - เหตุปัจจัย
[๑] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
ได้แก่ สัมปยุตตขันธ์และจิตตสมุฏฐานรูปอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุเกิดขึ้น ใน
ปฏิสนธิขณะ ฯลฯ
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่
ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓) (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๕๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๑.เหตุทุกะ ๑.ปฏิจจวาร

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวาร เหมือนกับปฏิจจวาร)

เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๒] สภาวธรรมที่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุโดยเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุโดย
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๓] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๕๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๒.สเหตุกทุกะ ๑.ปฏิจจวาร

สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(พึงขยายปัญหาวารให้พิสดารอย่างนี้)

๒. สเหตุกทุกะ ๑. ปฏิจจวาร
[๔] สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุและที่มิใช่ไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุและที่มิใช่ไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีเหตุเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุและที่ไม่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุและที่ไม่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุและที่มิใช่ไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุและที่ไม่มีเหตุ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๕๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๓.เหตุสัมปยุตตทุกะ ๑.ปฏิจจวาร
๓. เหตุสัมปยุตตทุกะ ๑. ปฏิจจวาร
[๕] สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยเหตุอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยเหตุเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่วิปปยุตจากเหตุอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยเหตุเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยเหตุและที่ไม่วิปปยุตจากเหตุอาศัยสภาวธรรมที่
สัมปยุตด้วยเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่วิปปยุตจากเหตุอาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากเหตุเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยเหตุอาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากเหตุเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยเหตุและที่ไม่วิปปยุตจากเหตุอาศัยสภาวธรรมที่
วิปปยุตจากเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยเหตุอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยเหตุและที่วิปปยุต
จากเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่วิปปยุตจากเหตุอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยเหตุและที่วิปปยุต
จากเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยเหตุและที่ไม่วิปปยุตจากเหตุอาศัยสภาวธรรมที่
สัมปยุตด้วยเหตุและที่วิปปยุตจากเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๕๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๔.เหตุสเหตุกทุกะ ๑.ปฏิจจวาร
๔. เหตุสเหตุกทุกะ ๑. ปฏิจจวาร
[๖] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและ
ที่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่
มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุที่มิใช่ไม่มีเหตุและที่มิใช่ไม่มีเหตุมิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุแต่ไม่เป็น
เหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุแต่ไม่เป็น
เหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุมิใช่ไม่มีเหตุและที่มิใช่ไม่มีเหตุมิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่มีเหตุแต่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุมีเหตุและ
ที่มีเหตุแต่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุมีเหตุ
และที่มีเหตุแต่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุมิใช่ไม่มีเหตุและที่มิใช่ไม่มีเหตุมิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุมีเหตุและที่มีเหตุแต่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๕๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๕.เหตุเหตุสัมปยุตตทุกะ ๑.ปฏิจจวารเป็นต้น
๕. เหตุเหตุสัมปยุตตทุกะ ๑. ปฏิจจวาร
[๗] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่ไม่วิปปยุตจากเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
เหตุและที่สัมปยุตด้วยเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่วิปปยุตจากเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
และที่สัมปยุตด้วยเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุไม่วิปปยุตจากเหตุและที่ไม่วิปปยุตจากเหตุมิใช่ไม่เป็น
เหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่สัมปยุตด้วยเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่วิปปยุตจากเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุต
ด้วยเหตุแต่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่ไม่วิปปยุตจากเหตุอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุต
ด้วยเหตุแต่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุไม่วิปปยุตจากเหตุและที่ไม่วิปปยุตจากเหตุมิใช่ไม่เป็น
เหตุอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยเหตุแต่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่ไม่วิปปยุตจากเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
สัมปยุตด้วยเหตุและที่สัมปยุตด้วยเหตุแต่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่วิปปยุตจากเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
สัมปยุตด้วยเหตุและที่สัมปยุตด้วยเหตุแต่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุไม่วิปปยุตจากเหตุและที่ไม่วิปปยุตจากเหตุมิใช่ไม่เป็น
เหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุสัมปยุตด้วยเหตุและที่สัมปยุตด้วยเหตุแต่ไม่เป็นเหตุ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๕๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๗.สัปปัจจยทุกะ ๑.ปฏิจจวารเป็นต้น
๖. นเหตุสเหตุกทุกะ ๑. ปฏิจจวาร
[๘] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่ไม่ใช่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุแต่
มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)
เหตุโคจฉกะ จบ

๗. สัปปัจจยทุกะ ๑. ปฏิจจวารเป็นต้น
[๙] สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีปัจจัยปรุงแต่งอาศัยสภาวธรรมที่มีปัจจัยปรุงแต่ง
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

[๑๐] สภาวธรรมที่มีปัจจัยปรุงแต่งเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีปัจจัย
ปรุงแต่งโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่มีปัจจัยปรุงแต่งเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีปัจจัยปรุงแต่ง
โดยอารัมมณปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

(สังขตทุกะเหมือนกับสัปปัจจยทุกะ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๕๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๑๐.สัปปฏิฆทุกะ ๑.ปฏิจจวาร
๙. สนิทัสสนทุกะ ๑. ปฏิจจวาร
[๑๑] สภาวธรรมที่มิใช่เห็นไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่เห็นไม่ได้เกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้อาศัยสภาวธรรมที่เห็นไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้และที่มิใช่เห็นไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่เห็นไม่ได้เกิด
ขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๑๐. สัปปฏิฆทุกะ ๑. ปฏิจจวาร
[๑๒] สภาวธรรมที่ไม่ใช่กระทบได้อาศัยสภาวธรรมที่กระทบได้เกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่กระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่กระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่กระทบได้และที่มิใช่กระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่กระทบได้
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่มิใช่กระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่กระทบไม่ได้เกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่กระทบได้อาศัยสภาวธรรมที่กระทบไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่กระทบได้และที่มิใช่กระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่กระทบ
ไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่ใช่กระทบได้อาศัยสภาวธรรมที่กระทบได้และที่กระทบไม่ได้
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๖๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๑๒.โลกิยทุกะ ๑.ปฏิจจวาร
สภาวธรรมที่มิใช่กระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่กระทบได้และที่กระทบไม่ได้
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่กระทบได้และที่มิใช่กระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่กระทบได้
และที่กระทบไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๑๑. รูปีทุกะ ๑. ปฏิจจวาร
[๑๓] สภาวธรรมที่ไม่เป็นรูปอาศัยสภาวธรรมที่เป็นรูปเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
(ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๑๒. โลกิยทุกะ ๑. ปฏิจจวาร
[๑๔] สภาวธรรมที่ไม่เป็นโลกุตตระอาศัยสภาวธรรมที่เป็นโลกิยะเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นโลกุตตระอาศัยสภาวธรรมที่เป็นโลกุตตระเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๖๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๑๓.เกนจิวิญเญยยทุกะ ๑.ปฏิจจวาร
สภาวธรรมที่ไม่เป็นโลกิยะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นโลกุตตระเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นโลกิยะและที่ไม่เป็นโลกุตตระอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
โลกุตตระเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นโลกุตตระอาศัยสภาวธรรมที่เป็นโลกิยะและที่เป็นโลกุตตระ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๑๓. เกนจิวิญเญยยทุกะ ๑. ปฏิจจวาร
[๑๕] สภาวธรรมที่ไม่ใช่จิตบางดวงรู้ได้อาศัยสภาวธรรมที่จิตบางดวงรู้ได้เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่ใช่จิตบางดวงรู้ได้อาศัยสภาวธรรมที่จิตบางดวงรู้ได้เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่จิตบางดวงรู้ได้และที่มิใช่ไม่ใช่จิตบางดวงรู้ได้อาศัยสภาวธรรม
ที่จิตบางดวงรู้ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่ใช่จิตบางดวงรู้ได้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่จิตบางดวงรู้ได้
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่ใช่จิตบางดวงรู้ได้อาศัยสภาวธรรมที่จิตบางดวงรู้ได้และที่ไม่ใช่จิต
บางดวงรู้ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
จูฬันตรทุกะ จบ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๖๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๑๕.สาสวทุกะ ๑.ปฏิจจวาร
๑๔. อาสวทุกะ ๑. ปฏิจจวาร
[๑๖] สภาวธรรมที่ไม่เป็นอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอาสวะเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอาสวะเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอาสวะและที่มิใช่ไม่เป็นอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอาสวะ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอาสวะเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอาสวะและที่มิใช่ไม่เป็นอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
อาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอาสวะและที่ไม่เป็นอาสวะ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอาสวะและที่ไม่เป็นอาสวะ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอาสวะและที่มิใช่ไม่เป็นอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอาสวะ
และที่ไม่เป็นอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓) วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)

๑๕. สาสวทุกะ ๑. ปฏิจจวาร
[๑๗] สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอารมณ์
ของอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๖๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๑๖.อาสวสัมปยุตตทุกะ ๑.ปฏิจจวาร
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์
ของอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์ของ
อาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอาสวะและที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของ
อาสวะและที่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๑๖. อาสวสัมปยุตตทุกะ ๑. ปฏิจจวาร
[๑๘] สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอาสวะ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่วิปปยุตจากอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอาสวะเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยอาสวะและที่ไม่วิปปยุตจากอาสวะอาศัยสภาวธรรม
ที่สัมปยุตด้วยอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่วิปปยุตจากอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๖๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๑๗.อาสวสาสวทุกะ ๑.ปฏิจจวาร
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยอาสวะและที่ไม่วิปปยุตจากอาสวะอาศัยสภาวธรรม
ที่วิปปยุตจากอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอาสวะและที่
วิปปยุตจากอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่วิปปยุตจากอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอาสวะและที่
วิปปยุตจากอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยอาสวะและที่ไม่วิปปยุตจากอาสวะอาศัยสภาวธรรม
ที่สัมปยุตด้วยอาสวะและที่วิปปยุตจากอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๑๗. อาสวสาสวทุกะ ๑. ปฏิจจวาร
[๑๙] สภาวธรรมที่ไม่เป็นอาสวะและที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอาสวะและที่เป็นอารมณ์ของอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะและที่มิใช่ไม่เป็นอาสวะอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นอาสวะและที่เป็นอารมณ์ของอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอาสวะมิใช่ไม่เป็นอาสวะและที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะ
มิใช่ไม่เป็นอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอาสวะและที่เป็นอารมณ์ของอาสวะเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะและที่มิใช่ไม่เป็นอาสวะอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นอารมณ์ของอาสวะแต่ไม่เป็นอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๖๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๑๙.อาสววิปปยุตตสาสวทุกะ ๑.ปฏิจจวาร
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอาสวะและที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นอาสวะเป็นอารมณ์ของอาสวะและที่เป็นอารมณ์ของอาสวะแต่ไม่เป็นอาสวะ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)

๑๘. อาสวอาสวสัมปยุตตทุกะ ๑. ปฏิจจวาร
[๒๐] สภาวธรรมที่ไม่เป็นอาสวะและที่ไม่วิปปยุตจากอาสวะอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นอาสวะและสัมปยุตด้วยอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่วิปปยุตจากอาสวะและที่มิใช่ไม่เป็นอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่
สัมปยุตด้วยอาสวะแต่ไม่เป็นอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอาสวะและที่ไม่วิปปยุตจากอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อาสวะสัมปยุตด้วยอาสวะและที่วิปปยุตจากอาสวะแต่ไม่เป็นอาสวะเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)

๑๙. อาสววิปปยุตตสาสวทุกะ ๑. ปฏิจจวาร
[๒๑] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะแต่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะอาศัย
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะแต่เป็นอารมณ์ของอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะแต่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะอาศัยสภาวธรรม
ที่วิปปยุตจากอาสวะแต่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๖๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๕๐.ปรามาสทุกะ ๑.ปฏิจจวาร
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะแต่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะอาศัยสภาวธรรม
ที่วิปปยุตจากอาสวะเป็นอารมณ์ของอาสวะและที่วิปปยุตจากอาสวะไม่เป็นอารมณ์
ของอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
อาสวโคจฉกะ จบ

๒๐. สัญโญชนทุกะเป็นต้น ๑. ปฏิจจวาร
[๒๒] สภาวธรรมที่ไม่เป็นสังโยชน์อาศัยสภาวธรรมที่เป็นสังโยชน์เกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย ฯลฯ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นคันถะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นคันถะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
ฯลฯ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นโอฆะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นโอฆะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ฯลฯ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นโยคะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นโยคะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ฯลฯ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นนิวรณ์อาศัยสภาวธรรมที่เป็นนิวรณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
(ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

๕๐. ปรามาสทุกะ ๑. ปฏิจจวาร
[๒๓] สภาวธรรมที่ไม่เป็นปรามาสอาศัยสภาวธรรมที่เป็นปรามาสเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๖๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๕๖.จิตตทุกะ ๑.ปฏิจจวาร

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

(เหมือนกับอาสวโคจฉกะ)

๕๕. สารัมมณทุกะ ๑. ปฏิจจวาร
[๒๔] สภาวธรรมที่ไม่ใช่รับรู้อารมณ์ได้อาศัยสภาวธรรมที่รับรู้อารมณ์ได้เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มิใช่รับรู้อารมณ์ไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่รับรู้อารมณ์ไม่ได้เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่ใช่รับรู้อารมณ์ได้อาศัยสภาวธรรมที่รับรู้อารมณ์ได้และที่รับรู้
อารมณ์ไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๕๖. จิตตทุกะ ๑. ปฏิจจวาร
[๒๕] สภาวธรรมที่ไม่เป็นจิตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นจิตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นจิตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นจิตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นจิตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นจิตและที่ไม่เป็นจิตเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๑) (ย่อ ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๕ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๖๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๕๗.เจตสิกทุกะ ๑.ปฏิจจวาร
๕๗. เจตสิกทุกะ ๑. ปฏิจจวาร
[๒๖] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเจตสิกอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเจตสิกเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

[๒๗] สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยจิตอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยจิตเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย ฯลฯ
สภาวธรรมที่ไม่ใช่ระคนกับจิตอาศัยสภาวธรรมที่ระคนกับจิตเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

[๒๘] สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีจิตเป็นสมุฏฐานอาศัยสภาวธรรมที่มีจิตเป็นสมุฏฐาน
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๖๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๕๗.เจตสิกทุกะ ๑.ปฏิจจวาร
[๒๙] สภาวธรรมที่ไม่ใช่เกิดพร้อมกับจิตอาศัยสภาวธรรมที่เกิดพร้อมกับจิต
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ฯลฯ
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นไปตามจิตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นไปตามจิตเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย ฯลฯ
สภาวธรรมที่ไม่ใช่ระคนกับจิตและมีจิตเป็นสมุฏฐานอาศัยสภาวธรรมที่ระคนกับ
จิตและมีจิตเป็นสมุฏฐานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ฯลฯ
สภาวธรรมที่ไม่ใช่ระคนกับจิต มีจิตเป็นสมุฏฐาน และเกิดพร้อมกับจิตอาศัย
สภาวธรรมที่ระคนกับจิต มีจิตเป็นสมุฏฐาน และเกิดพร้อมกับจิตเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย ฯลฯ
สภาวธรรมที่ไม่ใช่ระคนกับจิต มีจิตเป็นสมุฏฐาน และเป็นไปตามจิตอาศัย
สภาวธรรมที่ระคนกับจิต มีจิตเป็นสมุฏฐาน และเป็นไปตามจิตเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

[๓๐] สภาวธรรมที่ไม่เป็นภายในอาศัยสภาวธรรมที่เป็นภายในเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นภายนอกอาศัยสภาวธรรมที่เป็นภายนอกเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นภายในอาศัยสภาวธรรมที่เป็นภายในและที่เป็นภายนอก
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๗๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๕๗.เจตสิกทุกะ ๑.ปฏิจจวาร
[๓๑] สภาวธรรมที่ไม่เป็นอุปาทายรูปอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอุปาทายรูปเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นอุปาทายรูปอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอุปาทายรูปเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอุปาทายรูปอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอุปาทายรูปและที่ไม่เป็น
อุปาทายรูปเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

[๓๒] สภาวธรรมที่ไม่ใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถืออาศัย
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี
๓ วาระ
สภาวธรรมที่มิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถืออาศัยสภาวธรรม
ที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่ใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถืออาศัยสภาวธรรม
ที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและ
ทิฏฐิไม่ยึดถือเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
มหันตรทุกะ จบ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๗๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๘๓.ทัสสเนนปหาตัพพทุกะ
๖๙. อุปาทานโคจฉกะ
[๓๓] สภาวธรรมที่ไม่เป็นอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอุปาทานเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย(ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

๗๕. กิเลสโคจฉกะ
[๓๔] สภาวธรรมที่ไม่เป็นกิเลสอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกิเลสเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

๘๓. ทัสสเนนปหาตัพพทุกะ
[๓๕] สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคอาศัยสภาวธรรมที่ต้อง
ประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคอาศัยสภาวธรรมที่ต้อง
ประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและที่มิใช่ไม่ต้องประหาณด้วย
โสดาปัตติมรรคอาศัยสภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ต้อง
ประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคอาศัยสภาวธรรมที่ต้องประหาณ
ด้วยโสดาปัตติมรรคและที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
(๑) (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๗๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๘๕.ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกทุกะ

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

๘๔. ภาวนายปหาตัพพทุกะ
[๓๖] สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ อาศัยสภาวธรรมที่
ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ อาศัยสภาวธรรมที่
ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ และที่มิใช่ไม่ต้องประหาณ
ด้วยมรรคเบื้องบน ๓ อาศัยสภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ต้อง
ประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ อาศัยสภาวธรรมที่ต้อง
ประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ และที่ไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

๘๕. ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกทุกะ
[๓๗] สภาวธรรมที่มีเหตุไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคอาศัยสภาวธรรม
ที่มีเหตุที่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๗๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๘๗ - ๘๘.สวิตักกทุกะเป็นต้น
สภาวธรรมที่มีเหตุมิใช่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคอาศัยสภาวธรรมที่
มีเหตุต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

๘๖. ภาวนายปหาตัพพเหตุกทุกะ
[๓๘] สภาวธรรมที่มีเหตุไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ อาศัยสภาว-
ธรรมที่มีเหตุต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มีเหตุมิใช่ไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ อาศัยสภาวธรรม
ที่มีเหตุต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

๘๗ - ๘๘. สวิตักกทุกะเป็นต้น
[๓๙] สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีวิตกอาศัยสภาวธรรมที่มีวิตกเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีวิตกอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีวิตกเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๖ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๗๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๘๙ - ๙๒.สัปปีติกทุกะเป็นต้น
[๔๐] สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีวิจารอาศัยสภาวธรรมที่มีวิจารเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีวิจารอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีวิจารเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
(ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๖ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

๘๙ - ๙๒. สัปปีติกทุกะเป็นต้น
[๔๑] สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีปีติอาศัยสภาวธรรมที่มีปีติเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีปีติอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีปีติเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๖ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

[๔๒] สภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยปีติอาศัยสภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่สหรคตด้วยปีติอาศัยสภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยปีติเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๖ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

[๔๓] สภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยสุขอาศัยสภาวธรรมที่สหรคตด้วยสุขเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๗๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๙๓ - ๙๕.กามาวจรทุกะเป็นต้น
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่สหรคตด้วยสุขอาศัยสภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยสุขเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๖ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

[๔๔] สภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยอุเบกขาอาศัยสภาวธรรมที่สหรคตด้วย
อุเบกขาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่สหรคตด้วยอุเบกขาอาศัยสภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วย
อุเบกขาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๖ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

๙๓ - ๙๕. กามาวจรทุกะเป็นต้น
[๔๕] สภาวธรรมที่ไม่เป็นกามาวจรอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกามาวจรเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นกามาวจรอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกามาวจรเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๗๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๙๖.ปริยาปันนทุกะ
[๔๖] สภาวธรรมที่ไม่เป็นรูปาวจรอาศัยสภาวธรรมที่เป็นรูปาวจรเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นรูปาวจรอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นรูปาวจรเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

[๔๗] สภาวธรรมที่ไม่เป็นอรูปาวจรอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอรูปาวจรเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นอรูปาวจรอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอรูปาวจรเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอรูปาวจรอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอรูปาวจรและที่ไม่เป็น
อรูปาวจรเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

๙๖. ปริยาปันนทุกะ
[๔๘] สภาวธรรมที่มิใช่ไม่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์อาศัยสภาวธรรมที่นับเนื่องใน
วัฏฏทุกข์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่นับเนื่องใน
วัฏฏทุกข์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๗๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๙๘.นิยตทุกะ
สภาวธรรมที่ไม่ใช่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์และที่มิใช่ไม่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์อาศัย
สภาวธรรมที่ไม่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์อาศัยสภาวธรรมที่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์
และที่ไม่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

๙๗. นิยยานิกทุกะ
[๔๙] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุนำออกจากวัฏฏทุกข์อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
นำออกจากวัฏฏทุกข์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุนำออกจากวัฏฏทุกข์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุนำออก
จากวัฏฏทุกข์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุนำออกจากวัฏฏทุกข์อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุนำออก
จากวัฏฏทุกข์และที่ไม่เป็นเหตุนำออกจากวัฏฏทุกข์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

๙๘. นิยตทุกะ
[๕๐] สภาวธรรมที่ไม่ใช่ให้ผลแน่นอนอาศัยสภาวธรรมที่ให้ผลแน่นอนเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่ใช่ให้ผลแน่นอนอาศัยสภาวธรรมที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสอง
นั้นเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๗๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๑๐๐.สรณทุกะ ๑.ปฏิจจวาร
สภาวธรรมที่ไม่ใช่ให้ผลแน่นอนอาศัยสภาวธรรมที่ให้ผลแน่นอนและที่ไม่แน่นอน
โดยอาการทั้งสองนั้นเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

๙๙. สอุตตรทุกะ
[๕๑] สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าอาศัยสภาวธรรมที่มีธรรมอื่นยิ่งกว่า
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่า
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าและที่มิใช่ไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าอาศัยสภาวธรรมที่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าและ
ที่ไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

๑๐๐. สรณทุกะ ๑. ปฏิจจวาร
[๕๒] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้
สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์
ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๗๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๑๐๐.สรณทุกะ ๑.ปฏิจจวาร
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้และที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์
ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้
และที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

ปัจจนียะ - นเหตุปัจจัย
[๕๓] สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้
สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุ
ให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (ย่อ)

นเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ
นกัมมปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
นอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
นอินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
โนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมยุตตวารให้
พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๘๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๑๐๐.สรณทุกะ ๗.ปัญหาวาร
๑๐๐. สรณทุกะ ๗. ปัญหาวาร
[๕๔] สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุ
ให้สัตว์ร้องไห้โดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้
สัตว์ร้องไห้โดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์
ร้องไห้และที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้โดยเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้
สัตว์ร้องไห้โดยเหตุปัจจัย (๑)
[๕๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้
สัตว์ร้องไห้โดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้
สัตว์ร้องไห้โดยอารัมมณปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๔ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ
สหชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๒ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๗ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๔ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๘๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน] ๑๐๐.สรณทุกะ ๗.ปัญหาวาร

มัคคปัจจัย มี ๔ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ

ปัจจนียุทธาร
[๕๖] สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุ
ให้สัตว์ร้องไห้โดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย อุปนิสสยปัจจัย ปัจฉาชาตปัจจัย
และกัมมปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้
สัตว์ร้องไห้โดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๕๗] นเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๗ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๗ วาระ
นอนันตรปัจจัย มี ๗ วาระ ฯลฯ
นสหชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
นอัญญมัญญปัจจัย มี ๕ วาระ
นนิสสยปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
นสัมปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ
โนอวิคตปัจจัย มี ๔ วาระ
นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)
ธัมมานุโลมปัจจนียะ ทุกปัฏฐาน จบ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๘๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๑.เหตุทุกะ ๑.กุสลติกะ
พระอภิธรรมปิฎก
ธัมมานุโลมปัจจนียะ ทุกติกปัฏฐาน
__________
ขอนอบน้อมพระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

๑. เหตุทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑. กุสลบท ๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
[๑] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (จิตตสมุฏฐานรูปเท่านั้น
อารัมมณปัจจัยมีไม่ได้)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

(สหชาตวาร ฯลฯ นิสสยวารเหมือนกับปฏิจจวาร)
[๒] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
ไม่เป็นกุศลโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่
เป็นกุศลโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๘๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๑.เหตุทุกะ ๑.กุสลติกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
ไม่เป็นกุศลโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งไม่เป็นกุศลโดยอารัมมณปัจจัยมี ๓ วาระ (ย่อ)

[๓] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๑ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๓ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

(พึงขยายปัญหาวารให้พิสดาร)

๒. อกุสลบท ๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
[๔] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็น
อกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๘๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๑.เหตุทุกะ ๑.กุสลติกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

(สหชาตวาร ฯลฯ นิสสยวารเหมือนกับปฏิจจวาร)
[๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
ไม่เป็นอกุศลโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็น
อกุศลโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
ไม่เป็นอกุศลโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นอกุศลโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๖] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๑ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๘๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๑.เหตุทุกะ ๒.เวทนาติกะ

ฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

๓. อัพยากตบท ๓. ปัจจยวาร
[๗] สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

(พึงขยายนิสสยวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)

๑. เหตุทุกะ ๒. เวทนาติกะ
[๘] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
และที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)
[๙] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๘๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๑.เหตุทุกะ ๓.วิปากติกะ

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
[๑๐] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๑. เหตุทุกะ ๓. วิปากติกะ
[๑๑] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นวิบากอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็น
วิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๘๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๑.เหตุทุกะ ๕.สังกิลิฏฐติกะ
๑. เหตุทุกะ ๔. อุปาทินนติกะ
[๑๒] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือ
และเป็นอารมณ์ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วย
ตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็นอารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือ
และไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วย
ตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือ
และไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วย
ตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือและไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

๑. เหตุทุกะ ๕. สังกิลิฏฐติกะ
[๑๓] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่กิเลสทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของ
กิเลสอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกิเลสทำให้เศร้าหมองและเป็นอารมณ์ของกิเลส
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของ
กิเลสอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลส
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๘๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๑.เหตุทุกะ ๗.ปีติติกะ

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและไม่เป็นอารมณ์
ของกิเลสอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและไม่เป็นอารมณ์
ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

๑. เหตุทุกะ ๖. วิตักกติกะ
[๑๔] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่มีทั้งวิตกและวิจารอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งมีทั้งวิตกและวิจารเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งไม่มีวิตกมีเพียงวิจารเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่มีทั้งวิตกและวิจารอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งไม่มีทั้งวิตกและวิจารเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

๑. เหตุทุกะ ๗. ปีติติกะ
[๑๕] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่สหรคตด้วยปีติอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
สหรคตด้วยปีติเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๘๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๑.เหตุทุกะ ๘.ทัสสนติกะ

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่สหรคตด้วยสุขอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสหรคต
ด้วยสุขเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่สหรคตด้วยอุเบกขาอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
สหรคตด้วยอุเบกขาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

๑. เหตุทุกะ ๘. ทัสสนติกะ
[๑๖] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ อาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรค
เบื้องบน ๓ อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและ
มรรคเบื้องบน ๓ เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๙๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๑.เหตุทุกะ ๑๐.อาจยคามิติกะ
๑. เหตุทุกะ ๙. ทัสสนเหตุติกะ
[๑๗] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ อาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุมิใช่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรค
เบื้องบน ๓ อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรค
และมรรคเบื้องบน ๓ เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

๑. เหตุทุกะ ๑๐. อาจยคามิติกะ
[๑๘] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุให้ถึงนิพพานอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นเหตุให้ถึงนิพพานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๙๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๑.เหตุทุกะ ๑๒.ปริตตติกะ
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพาน
อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

๑. เหตุทุกะ ๑๑. เสกขติกะ
[๑๙] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นของเสขบุคคลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นของเสขบุคคลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นของอเสขบุคคลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นของอเสขบุคคลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคล
อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

๑. เหตุทุกะ ๑๒. ปริตตติกะ
[๒๐] สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นปริตตะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นปริตตะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๓ วาระ)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นมหัคคตะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็น
มหัคคตะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๙๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๑.เหตุทุกะ ๑๔.หีนติกะ

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นอัปปมาณะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็น
อัปปมาณะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

๑. เหตุทุกะ ๑๓. ปริตตารัมมณติกะ
[๒๑] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่มีปริตตะเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งมีปริตตะเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๓ วาระ)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่มีมหัคคตะเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งมีมหัคคตะเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๓ วาระ)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่มีอัปปมาณะเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งมีอัปปมาณะเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

๑. เหตุทุกะ ๑๔. หีนติกะ
[๒๒] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นชั้นต่ำอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็น
ชั้นต่ำเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นชั้นกลางอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นชั้นกลางเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๙๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๑.เหตุทุกะ ๑๖.มัคคารัมมณติกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นชั้นประณีตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นชั้น
ประณีตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

๑. เหตุทุกะ ๑๕. มิจฉัตตนิยตติกะ
[๒๓] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่มีสภาวะผิดและให้ผลแน่นอนอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีสภาวะผิดและให้ผลแน่นอนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัย
มีปัจจัยละ ๓ วาระ)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่มีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งมีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัย
ละ ๓ วาระ)
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

๑. เหตุทุกะ ๑๖. มัคคารัมมณติกะ
[๒๔] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่มีมรรคเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๓ วาระ)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่มีมรรคเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
มีมรรคเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๓ วาระ)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่มีมรรคเป็นอธิบดีอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๙๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๑.เหตุทุกะ ๑๘.อดีตติกะ
๑. เหตุทุกะ ๑๗. อุปปันนติกะ
[๒๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งยังไม่เกิดขึ้นเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุ
ซึ่งมิใช่ยังไม่เกิดขึ้นโดยอารัมมณปัจจัย

อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ

สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งจักเกิดขึ้นแน่นอนเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุ
ซึ่งไม่ใช่จักเกิดขึ้นแน่นอนโดยอารัมมณปัจจัย

อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ

๑. เหตุทุกะ ๑๘. อตีตติกะ
[๒๖] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอดีตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
ไม่เป็นอดีตโดยอารัมมณปัจจัย

อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอนาคตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็น
อนาคตโดยอารัมมณปัจจัย

อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๙๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๑.เหตุทุกะ ๒๑.สนิทัสสนติกะ
๑. เหตุทุกะ ๑๙. อตีตารัมมณติกะ
[๒๗] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่มีอดีตธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่มีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่มีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

๑. เหตุทุกะ ๒๐. อัชฌัตตารัมมณติกะ
[๒๘] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่มีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์อาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัย
มีปัจจัยละ ๓ วาระ)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่มีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

๑. เหตุทุกะ ๒๑. สนิทัสสนติกะ
[๒๙] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเห็นได้และกระทบได้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้โดยอารัมมณปัจจัย ฯลฯ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๙๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๒.สเหตุกทุกะ ๑.กุสลติกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเห็นได้และกระทบได้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้โดยอารัมมณปัจจัย

อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเห็นไม่ได้แต่กระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็น
เหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

๒. สเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๓๐] สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็น
กุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๙๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๓.เหตุสัมปยุตตทุกะ ๑.กุสลติกะ
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุซึ่งไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีเหตุซึ่งไม่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีเหตุซึ่งเป็น
อัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

๓. เหตุสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๓๑] สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยเหตุซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุต
ด้วยเหตุซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยเหตุซึ่งไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วย
เหตุซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่วิปปยุตจากเหตุซึ่งไม่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุต
จากเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๙๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๔.เหตุสเหตุกทุกะ ๑.กุสลติกะ
๔. เหตุสเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๓๒] สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่มีเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่มีเหตุซึ่งไม่เป็นกุศลโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่มีเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มิใช่ไม่
มีเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นกุศลโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่มีเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุมิใช่ไม่มีเหตุและที่มิใช่ไม่มีเหตุมิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นกุศลโดยอารัมมณปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่มีเหตุแต่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มี
เหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นกุศลโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่มีเหตุแต่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุและที่มิใช่ไม่มีเหตุซึ่งไม่เป็นกุศลโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่มีเหตุแต่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุมิใช่ไม่มีเหตุและที่มิใช่ไม่มีเหตุมิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นกุศลโดยอารัมมณปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่เป็นเหตุมีเหตุและที่มีเหตุแต่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่มีเหตุซึ่งไม่เป็นกุศลโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุมีเหตุและที่มีเหตุแต่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นกุศลโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุมีเหตุและที่มีเหตุแต่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุมิใช่ไม่มีเหตุและที่มิใช่ไม่มีเหตุมิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นกุศล
โดยอารัมมณปัจจัย (๓)

อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๒๙๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๖.นเหตุสเหตุกทุกะ ๑.กุสลติกะ
[๓๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่มีเหตุซึ่งไม่เป็นอกุศลโดยอารัมมณปัจจัย (โดยอุบายนี้ พึง
เพิ่มเป็น ๙ วาระ)

อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

[๓๔] สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่มีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่มีเหตุซึ่งไม่เป็นอัพยากฤตโดยอารัมมณปัจจัย (พึงเพิ่มเป็น
๙ วาระ)

อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(เหตุเหตุสัมปยุตตทุกะเหมือนกับเหตุสเหตุกทุกะ ย่อ มี ๙ วาระ)

๖. นเหตุสเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๓๕] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่ไม่ใช่มีเหตุซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่
ไม่เป็นเหตุแต่มีเหตุซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่ไม่ใช่มีเหตุซึ่งไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุแต่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๓๐๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๙.สนิทัสสนทุกะ ๑.กุสลติกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่มีเหตุซึ่งไม่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุและที่ไม่มีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

เหตุโคจฉกะ จบ

๗. สัปปัจจยทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๓๖] สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีปัจจัยปรุงแต่งซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มี
ปัจจัยปรุงแต่งซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีปัจจัยปรุงแต่งซึ่งไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีปัจจัย
ปรุงแต่งซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีปัจจัยปรุงแต่งซึ่งไม่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่มีปัจจัย
ปรุงแต่งซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

(ย่อ เหมือนกับสัปปัจจยทุกะ)

๙. สนิทัสสนทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๓๗] สภาวธรรมที่มิใช่เห็นไม่ได้ซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เห็นไม่ได้ซึ่ง
เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

(อกุศลเหมือนกับกุศล)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๓๐๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๑.รูปีทุกะ ๑.กุสลติกะ
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เห็นได้ซึ่งไม่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เห็นไม่ได้ซึ่งเป็น
อัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

สภาวธรรมที่มิใช่กระทบไม่ได้ซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่กระทบไม่ได้ซึ่ง
เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

สภาวธรรมที่มิใช่กระทบไม่ได้ซึ่งไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่กระทบไม่ได้ซึ่ง
เป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตว่าด้วยอำนาจปัจจัย มี ๑ วาระ

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

๑๑. รูปีทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๓๘] สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นรูปซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นรูปซึ่ง
เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นรูปซึ่งไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นรูปซึ่งเป็น
อกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๓๐๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๓.เกนจิวิญเญยยทุกะ ๑.กุสลติกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นรูปซึ่งไม่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นรูปซึ่งเป็น
อัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

๑๒. โลกิยทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๓๙] สภาวธรรมที่ไม่เป็นโลกุตตระซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นโลกิยะ
ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่เป็นโลกุตตระซึ่งไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นโลกิยะซึ่ง
เป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่เป็นโลกิยะซึ่งไม่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นโลกิยะซึ่ง
เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

๑๓. เกนจิวิญเญยยทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๔๐] สภาวธรรมที่ไม่ใช่จิตบางดวงรู้ได้ซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่จิต
บางดวงรู้ได้ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่ใช่จิตบางดวงรู้ได้ซึ่งไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่จิตบางดวง
รู้ได้ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๓๐๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๕.สาสวทุกะ ๑.กุสลติกะ

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่ใช่จิตบางดวงรู้ได้ซึ่งไม่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่จิตบาง
ดวงรู้ได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

จูฬันตรทุกะ จบ

๑๔. อาสวทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๔๑] สภาวธรรมที่ไม่เป็นอาสวะซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอาสวะ
ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่เป็นอาสวะซึ่งไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอาสวะซึ่งเป็น
อกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นอาสวะซึ่งไม่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
อาสวะซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

๑๕. สาสวทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๔๒] สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๓๐๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๖.อาสวสัมปยุตตทุกะ ๑.กุสลติกะ
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
อารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งไม่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

๑๖. อาสวสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๔๓] สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยอาสวะซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่
วิปปยุตจากอาสวะซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยอาสวะซึ่งไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วย
อาสวะซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยอาสวะซึ่งไม่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุต
จากอาสวะซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๓๐๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๙.อาสววิปปยุตตสาสวทุกะ ๑.กุสลติกะ
๑๗. อาสวสาสวทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๔๔] สภาวธรรมที่ไม่เป็นอาสวะและที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งไม่เป็น
กุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของอาสวะแต่ไม่เป็นอาสวะซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่เป็นอาสวะและที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งไม่เป็นอกุศล
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอาสวะและที่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะและมิใช่ไม่เป็นอาสวะซึ่งไม่เป็น
อัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของอาสวะแต่ไม่เป็นอาสวะซึ่งเป็นอัพยากฤต
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

(อาสวอาสวสัมปยุตตทุกะเหมือนกับอาสวสาสวทุกะ)

๑๙. อาสววิปปยุตตสาสวทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๔๕] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะแต่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งไม่เป็น
กุศลอาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะแต่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะแต่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งไม่เป็นกุศล
อาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะและที่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๓๐๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๒๐.สัญโญชนทุกะเป็นต้น ๑.กุสลติกะ

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะแต่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งไม่เป็นอกุศล
อาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะแต่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะและที่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งไม่เป็น
อัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะแต่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็น
อัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะแต่มิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งไม่เป็น
อัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะแต่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็น
อัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

อาสวโคจฉกะ จบ

๒๐. สัญโญชนทุกะเป็นต้น ๑. กุสลติกะ
[๔๖] สภาวธรรมที่ไม่เป็นสังโยชน์ซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
สังโยชน์ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ฯลฯ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นคันถะซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นคันถะซึ่งเป็น
กุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ฯลฯ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นโอฆะซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นโอฆะซึ่งเป็นกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ฯลฯ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นโยคะซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นโยคะซึ่งเป็น
กุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ฯลฯ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๓๐๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๕๖.จิตตทุกะ ๑.กุสลติกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นนิวรณ์ซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นนิวรณ์ซึ่งเป็น
กุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ฯลฯ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นปรามาสซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นปรามาสซึ่ง
เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

๕๕. สารัมมณทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๔๗] สภาวธรรมที่ไม่ใช่รับรู้อารมณ์ได้ซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่รับรู้
อารมณ์ได้ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่ใช่รับรู้อารมณ์ได้ซึ่งไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่รับรู้อารมณ์
ได้ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่ใช่รับรู้อารมณ์ไม่ได้ซึ่งไม่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่รับรู้
อารมณ์ไม่ได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

๕๖. จิตตทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๔๘] สภาวธรรมที่ไม่เป็นจิตซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นจิตซึ่งเป็น
กุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๓๐๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๕๘.จิตตสัมปยุตตทุกะ ๑.กุสลติกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นจิตซึ่งไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นจิตซึ่งเป็นอกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นจิตซึ่งไม่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นจิตซึ่งเป็น
อัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

๕๗. เจตสิกทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๔๙] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเจตสิกซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเจตสิกซึ่ง
เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่เป็นเจตสิกซึ่งไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเจตสิกซึ่งเป็น
อกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเจตสิกซึ่งไม่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
เจตสิกซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

๕๘. จิตตสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๕๐] สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยจิตซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุต
ด้วยจิตซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๓๐๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๖๐.จิตตสมุฏฐานทุกะ ๑.กุสลติกะ

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยจิตซึ่งไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วย
จิตซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

(บทที่มีอัพยากฤตเป็นมูล มี ๓ วาระเท่านั้นด้วยอำนาจปัจจัย)

๕๙. จิตตสังสัฏฐทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๕๑] สภาวธรรมที่ไม่ใช่ระคนกับจิตซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ระคนกับ
จิตซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่ใช่ระคนกับจิตซึ่งไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ระคนกับจิตซึ่ง
เป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

(บทที่มีอัพยากฤตเป็นมูล มี ๓ วาระเท่านั้นด้วยอำนาจปัจจัย)

๖๐. จิตตสมุฏฐานทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๕๒] สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มี
จิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีจิต
เป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๓๑๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๖๒.จิตตานุปริวัตติทุกะ ๑.กุสลติกะ

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

(บทที่มีอัพยากฤตเป็นมูล มี ๓ วาระเท่านั้นด้วยอำนาจปัจจัย)

๖๑. จิตตสหภูทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๕๓] สภาวธรรมที่ไม่ใช่เกิดพร้อมกับจิตซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เกิด
พร้อมกับจิตซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่ใช่เกิดพร้อมกับจิตซึ่งไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เกิดพร้อม
กับจิตซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(บทที่มีอัพยากฤตเป็นมูล มี ๓ วาระเท่านั้นด้วยอำนาจปัจจัย)

๖๒. จิตตานุปริวัตติทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๕๔] สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นไปตามจิตซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นไป
ตามจิตซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นไปตามจิตซึ่งไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นไปตามจิต
ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(บทที่มีอัพยากฤตเป็นมูล มี ๓ วาระเท่านั้นด้วยอำนาจปัจจัย)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๓๑๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๖๔.จิตตสังสัฏฐสมุฏฐานสหภูทุกะ ๑.กุสลติกะ
๖๓. จิตตสังสัฏฐสมุฏฐานทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๕๕] สภาวธรรมที่ไม่ใช่ระคนกับจิตและมีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่ระคนกับจิตและมีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่ใช่ระคนกับจิตและมีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งไม่เป็นอกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่ระคนกับจิตและมีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

(บทที่มีอัพยากฤตเป็นมูล มี ๓ วาระเท่านั้นด้วยอำนาจปัจจัย)

๖๔. จิตตสังสัฏฐสมุฏฐานสหภูทุกะ
๑. กุสลติกะ
[๕๖] สภาวธรรมที่ไม่ใช่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเกิดพร้อมกับจิตซึ่ง
ไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเกิดพร้อมกับจิตซึ่ง
เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่ใช่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเกิดพร้อมกับจิตซึ่งไม่เป็น
อกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเกิดพร้อมกับจิตซึ่งเป็น
อกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

(บทที่มีอัพยากฤตเป็นมูล มี ๓ วาระเท่านั้นด้วยอำนาจปัจจัย)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๓๑๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๖๖.อัชฌัตติกทุกะ ๑.กุสลติกะ
๖๕. จิตตสังสัฏฐสมุฏฐานานุปริวัตติทุกะ
๑. กุสลติกะ
[๕๗] สภาวธรรมที่ไม่ใช่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเป็นไปตามจิตซึ่งไม่
เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเป็นไปตามจิตซึ่งเป็น
กุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่ใช่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเป็นไปตามจิตซึ่งไม่เป็น
อกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเป็นไปตามจิตซึ่งเป็น
อกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

(บทที่มีอัพยากฤตเป็นมูล มี ๓ วาระเท่านั้นด้วยอำนาจปัจจัย)

๖๖. อัชฌัตติกทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๕๘] สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นภายในซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นภายใน
ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นภายในซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นภายนอกซึ่งเป็น
กุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นภายในซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นภายในและ
ที่เป็นภายนอกซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นภายในซึ่งไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นภายในซึ่งเป็น
อกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๓๑๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๖๘.อุปาทินนทุกะ ๑.กุสลติกะ
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นภายในซึ่งไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นภายนอก
ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นภายในซึ่งไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นภายในและ
ที่เป็นภายนอกซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

(บทที่มีอัพยากฤตเป็นมูล มี ๓ วาระเท่านั้นด้วยอำนาจปัจจัย)

๖๗. อุปาทาทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๕๙] สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นอุปาทายรูปซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นอุปาทายรูปซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นอุปาทายรูปซึ่งไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
อุปาทายรูปซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

(บทที่มีอัพยากฤตเป็นมูล มี ๑ วาระเท่านั้นด้วยอำนาจปัจจัย)

๖๘. อุปาทินนทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๖๐] สภาวธรรมที่ไม่ใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือซึ่งไม่เป็น
กุศลอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือซึ่งเป็นกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๓๑๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๘๓.ทัสสเนนปหาตัพพทุกะ ๑.กุสลติกะ
สภาวธรรมที่ไม่ใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือซึ่งไม่เป็นอกุศล
อาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

(บทที่มีอัพยากฤตเป็นมูล มี ๑ วาระเท่านั้นด้วยอำนาจปัจจัย)
มหันตรทุกะ จบ

๖๙. ทวิโคจฉกะ ๑. กุสลติกะ
[๖๑] สภาวธรรมที่ไม่เป็นอุปาทานซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
อุปาทานซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่เป็นอุปาทานซึ่งไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอุปาทาน
ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่เป็นกิเลสซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกิเลสซึ่งเป็น
กุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

๘๓. ทัสสเนนปหาตัพพทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๖๒] สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๓๑๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๘๔.ภาวนายปหาตัพพทุกะ ๑.กุสลติกะ

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรม
ที่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

สภาวธรรมที่มิใช่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งไม่เป็นอัพยากฤตอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

๘๔. ภาวนายปหาตัพพทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๖๓] สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่เป็นอกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

สภาวธรรมที่มิใช่ไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่เป็นอัพยากฤต
อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๓๑๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๘๖.ภาวนายปหาตัพพเหตุกทุกะ ๑.กุสลติกะ

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

๘๕. ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๖๔] สภาวธรรมที่มีเหตุไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งไม่เป็นกุศล
อาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

สภาวธรรมที่มีเหตุไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งไม่เป็นอกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่มีเหตุต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

สภาวธรรมที่มีเหตุมิใช่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งไม่เป็นอัพยากฤต
อาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

(ในอัพยากตวารทุกแห่งพึงนับด้วยอำนาจปัจจัย)

๘๖. ภาวนายปหาตัพพเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๖๕] สภาวธรรมที่มีเหตุไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่เป็นกุศล
อาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๓๑๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๘๘.สวิจารทุกะ ๑.กุสลติกะ
สภาวธรรมที่มีเหตุไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่เป็นอกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่มีเหตุต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

(บทที่มีอัพยากฤตเป็นมูล มี ๒ วาระ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

๘๗. สวิตักกทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๖๖] สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีวิตกซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีวิตกซึ่งเป็น
กุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีวิตกซึ่งไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีวิตกซึ่งเป็นอกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

(บทที่มีอัพยากฤตเป็นมูล มี ๓ วาระเท่านั้นด้วยอำนาจปัจจัย)

๘๘. สวิจารทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๖๗] สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีวิจารซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีวิจารซึ่งเป็น
กุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๓๑๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๘๙.สัปปีติกทุกะ ๑.กุสลติกะ
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีวิจารซึ่งไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีวิจารซึ่งเป็นอกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

(บทที่มีอัพยากฤตเป็นมูล มี ๓ วาระเท่านั้นด้วยอำนาจปัจจัย)

๘๙. สัปปีติกทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๖๘] สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีปีติซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีปีติซึ่งเป็นกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีปีติซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีปีติซึ่งเป็นกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีปีติซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีปีติและที่ไม่มีปีติซึ่ง
เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีปีติซึ่งไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีปีติซึ่งเป็นอกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีปีติซึ่งไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีปีติซึ่งเป็นอกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีปีติซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีปีติและที่ไม่มีปีติซึ่ง
เป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

(บทที่มีอัพยากฤตเป็นมูล มี ๓ วาระเท่านั้นด้วยอำนาจปัจจัย)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๓๑๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๙๑.สุขสหคตทุกะ ๑.กุสลติกะ
๙๐. ปีติสหคตทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๖๙] สภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยปีติซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่สหรคต
ด้วยปีติซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยปีติซึ่งไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติ
ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

(บทที่มีอัพยากฤตเป็นมูล มี ๓ วาระเท่านั้นด้วยอำนาจปัจจัย)

๙๑. สุขสหคตทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๗๐] สภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยสุขซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่สหรคต
ด้วยสุขซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยสุขซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยสุข
ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยสุขซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่สหรคตด้วยสุข
และที่ไม่สหรคตด้วยสุขซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยสุขซึ่งไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่สหรคตด้วยสุข
ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยสุขซึ่งไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วย
สุขซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยสุขซึ่งไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่สหรคตด้วยสุข
และที่ไม่สหรคตด้วยสุขซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๓๒๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๙๓.กามาวจรทุกะ ๑.กุสลติกะ

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

(บทที่มีอัพยากฤตเป็นมูล มี ๓ วาระเท่านั้นด้วยอำนาจปัจจัย)

๙๒. อุเปกขาสหคตทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๗๑] สภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยอุเบกขาซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่
สหรคตด้วยอุเบกขาซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยอุเบกขาซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่สหรคต
ด้วยอุเบกขาซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยอุเบกขาซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่สหรคตด้วย
อุเบกขาและที่ไม่สหรคตด้วยอุเบกขาซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยอุเบกขาซึ่งไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่สหรคต
ด้วยอุเบกขาซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยอุเบกขาซึ่งไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่สหรคต
ด้วยอุเบกขาซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยอุเบกขาซึ่งไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่สหรคต
ด้วยอุเบกขาและที่ไม่สหรคตด้วยอุเบกขาซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

(บทที่มีอัพยากฤตเป็นมูล มี ๓ วาระเท่านั้นด้วยอำนาจปัจจัย)

๙๓. กามาวจรทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๗๒] สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นกามาวจรซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
กามาวจรซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๓๒๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๙๕.อรูปาวจรทุกะ ๑.กุสลติกะ
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นกามาวจรซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
กามาวจรซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นกามาวจรซึ่งไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกามาวจร
ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

(บทที่มีอัพยากฤตเป็นมูล มี ๒ วาระเท่านั้นด้วยอำนาจปัจจัย)

๙๔. รูปาวจรทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๗๓] สภาวธรรมที่ไม่เป็นรูปาวจรซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นรูปาวจร
ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นรูปาวจรซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นรูปาวจรซึ่ง
เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่เป็นรูปาวจรซึ่งไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นรูปาวจร
ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

(บทที่มีอัพยากฤตเป็นมูล มี ๒ วาระเท่านั้นด้วยอำนาจปัจจัย)

๙๕. อรูปาวจรทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๗๔] สภาวธรรมที่ไม่เป็นอรูปาวจรซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อรูปาวจรซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๓๒๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๙๗.นิยยานิกทุกะ ๑.กุสลติกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอรูปาวจรซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอรูปาวจรซึ่ง
เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่เป็นอรูปาวจรซึ่งไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอรูปาวจร
ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

(บทที่มีอัพยากฤตเป็นมูล มี ๒ วาระเท่านั้นด้วยอำนาจปัจจัย)

๙๖. ปริยาปันนทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๗๕] สภาวธรรมที่มิใช่ไม่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์ซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรม
ที่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์ซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
นับเนื่องในวัฏฏทุกข์ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

สภาวธรรมที่มิใช่ไม่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์ซึ่งไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่นับเนื่อง
ในวัฏฏทุกข์ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

(บทที่มีอัพยากฤตเป็นมูล มี ๒ วาระเท่านั้นด้วยอำนาจปัจจัย)

๙๗. นิยยานิกทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๗๖] สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุนำออกจากวัฏฏทุกข์ซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุนำออกจากวัฏฏทุกข์ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๓๒๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๙๘.นิยตทุกะ ๑.กุสลติกะ
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุนำออกจากวัฏฏทุกข์ซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุนำออกจากวัฏฏทุกข์ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุนำออกจากวัฏฏทุกข์ซึ่งไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุนำออกจากวัฏฏทุกข์ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

(บทที่มีอัพยากฤตเป็นมูล มี ๒ วาระเท่านั้นด้วยอำนาจปัจจัย)

๙๘. นิยตทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๗๗] สภาวธรรมที่ไม่ใช่ให้ผลแน่นอนซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ให้ผล
แน่นอนซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่ให้ผลแน่นอนซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่แน่นอน
โดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่ใช่ให้ผลแน่นอนซึ่งไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ให้ผลแน่นอน
ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่ให้ผลแน่นอนซึ่งไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่แน่นอนโดย
อาการทั้งสองนั้นซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

(บทที่มีอัพยากฤตเป็นมูล มี ๒ วาระเท่านั้นด้วยอำนาจปัจจัย)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๓๒๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๐๐.สรณทุกะ ๑.กุสลติกะ
๙๙. สอุตตรทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๗๘] สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มี
ธรรมอื่นยิ่งกว่าซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีธรรม
อื่นยิ่งกว่าซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าซึ่งไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีธรรมอื่น
ยิ่งกว่าซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

(บทที่มีอัพยากฤตเป็นมูล มี ๒ วาระเท่านั้นด้วยอำนาจปัจจัย)

๑๐๐. สรณทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๗๙] สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่
ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
เหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๓๒๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๐๐.สรณทุกะ ๒.เวทนาติกะ
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

(สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)
[๘๐] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นอัพยากฤตโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นอัพยากฤตโดยอารัมมณปัจจัย (๒)

อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๒ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๒ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

๑๐๐. สรณทุกะ ๒. เวทนาติกะ
[๘๑] สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้และที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่
สัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนา
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๓๒๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๐๐.สรณทุกะ ๓.วิปากติกะ
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
(๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๔ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๔ วาระ

[๘๒] สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
(ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๔ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๔ วาระ

๑๐๐. สรณทุกะ ๓. วิปากติกะ
[๘๓] สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นวิบากอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๓๒๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๐๐.สรณทุกะ ๔.อุปาทินนติกะ
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุสัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิด
วิบากอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิด
วิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

๑๐๐. สรณทุกะ ๔. อุปาทินนติกะ
[๘๔] สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่กรรมอันประกอบด้วย
ตัณหาและทิฏฐิยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์
ร้องไห้ซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็นอารมณ์ของอุปาทาน
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่กรรมอันประกอบด้วยตัณหา
และทิฏฐิไม่ยึดถือและไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้
สัตว์ร้องไห้ซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือและไม่เป็นอารมณ์ของ
อุปาทานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๓๒๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๐๐.สรณทุกะ ๖.วิตักกติกะ
๑๐๐. สรณทุกะ ๕. สังกิลิฏฐติกะ
[๘๕] สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่กิเลสทำให้เศร้าหมองและ
เป็นอารมณ์ของกิเลสอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งกิเลสทำให้เศร้าหมอง
และเป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่
เป็นอารมณ์ของกิเลสอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งกิเลสไม่ทำให้
เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็น
อารมณ์ของกิเลสอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมอง
แต่เป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและไม่
เป็นอารมณ์ของกิเลสอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งกิเลสไม่ทำให้
เศร้าหมองและไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

๑๐๐. สรณทุกะ ๖. วิตักกติกะ
[๘๖] สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่มีทั้งวิตกและวิจารอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีทั้งวิตกและวิจารเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓
วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๓๒๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๐๐.สรณทุกะ ๗.ปีติติกะ
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่มีทั้งวิตกและวิจารอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีทั้งวิตกและวิจารเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๑ วาระ

เหตุปัจจัย มี ๔ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๔ วาระ

[๘๗] สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่มีวิตกมีเพียงวิจารเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๔ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๔ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่มีทั้งวิตกและวิจารอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่มีทั้งวิตกและวิจารเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

๑๐๐. สรณทุกะ ๗. ปีติติกะ
[๘๘] สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่สหรคตด้วยปีติอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งสหรคตด้วยปีติเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่สหรคตด้วยปีติอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งสหรคตด้วยปีติเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ

เหตุปัจจัย มี ๔ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๔ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๓๓๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๐๐.สรณทุกะ ๘.ทัสสนติกะ
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่สหรคตด้วยสุขอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งสหรคตด้วยสุขเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่สหรคตด้วยสุขอาศัยสภาวธรรมที่
ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งสหรคตด้วยสุขเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ

เหตุปัจจัย มี ๔ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๔ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่สหรคตด้วยอุเบกขาอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งสหรคตด้วยอุเบกขาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๔ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๔ วาระ

๑๐๐. สรณทุกะ ๘. ทัสสนติกะ
[๘๙] สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยโสดา-
ปัตติมรรคอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรค
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๓๓๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๐๐.สรณทุกะ ๙.ทัสสนเหตุติกะ
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดา-
ปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่
ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

๑๐๐. สรณทุกะ ๙. ทัสสนเหตุติกะ
[๙๐] สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีเหตุไม่ต้องประหาณด้วย
โสดาปัตติมรรคอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีเหตุต้องประหาณด้วย
โสดาปัตติมรรคเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
สหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีเหตุไม่ต้องประหาณด้วยมรรค
เบื้องบน ๓ อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีเหตุต้องประหาณด้วย
มรรคเบื้องบน ๓ เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
สหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีเหตุมิใช่ไม่ต้องประหาณด้วย
โสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้
ซึ่งมีเหตุไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ เกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๓๓๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๐๐.สรณทุกะ ๑๑.เสกขติกะ
๑๐๐. สรณทุกะ ๑๐. อาจยคามิติกะ
[๙๑] สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติ
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นเหตุให้ถึงนิพพานอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นเหตุให้ถึงนิพพานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และ
นิพพานอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และ
นิพพานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

๑๐๐. สรณทุกะ ๑๑. เสกขติกะ
[๙๒] สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นของเสขบุคคลอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นของเสขบุคคลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นของอเสขบุคคลอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นของอเสขบุคคลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๓๓๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๐๐.สรณทุกะ ๑๓.ปริตตารัมมณติกะ
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่เป็นของเสขบุคคลและ
อเสขบุคคลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นของเสขบุคคลและ
อเสขบุคคลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

๑๐๐. สรณทุกะ ๑๒. ปริตตติกะ
[๙๓] สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นปริตตะอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นปริตตะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นมหัคคตะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นมหัคคตะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นอัปปมาณะอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นอัปปมาณะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

๑๐๐. สรณทุกะ ๑๓. ปริตตารัมมณติกะ
[๙๔] สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่มีปริตตะเป็นอารมณ์
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีปริตตะเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่มีปริตตะเป็นอารมณ์อาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีปริตตะเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๓๓๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๐๐.สรณทุกะ ๑๔.หีนติกะ

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่มีมหัคคตะเป็นอารมณ์อาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีมหัคคตะเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่มีมหัคคตะเป็นอารมณ์อาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีมหัคคตะเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่มีอัปปมาณะเป็นอารมณ์อาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีอัปปมาณะเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

๑๐๐. สรณทุกะ ๑๔. หีนติกะ
[๙๕] สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นชั้นต่ำอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นชั้นต่ำเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นชั้นกลางอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นชั้นกลางเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นชั้นกลางอาศัยสภาวธรรมที่
ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นชั้นกลางเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๓๓๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๐๐.สรณทุกะ ๑๕.มิจฉัตตนิยตติกะ
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นชั้นประณีตอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นชั้นประณีตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

๑๐๐. สรณทุกะ ๑๕. มิจฉัตตนิยตติกะ
[๙๖] สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่มีสภาวะผิดและให้ผล
แน่นอนอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีสภาวะผิดและให้ผลแน่นอน
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่มีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอน
อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้น
อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้น
อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นเกิด
ขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๓๓๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๐๐.สรณทุกะ ๑๗.อุปปันนติกะ
๑๐๐. สรณทุกะ ๑๖. มัคคารัมมณติกะ
[๙๗] สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่มีมรรคเป็นอารมณ์อาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่มีมรรคเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีมรรคเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่มีมรรคเป็นอธิบดีอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

๑๐๐. สรณทุกะ ๑๗. อุปปันนติกะ
[๙๘] สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งยังไม่เกิดขึ้นเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่ยังไม่เกิดขึ้นโดยอารัมมณปัจจัย

อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งจักเกิดขึ้นแน่นอนเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่มิใช่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่จักเกิดขึ้นแน่นอนโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งจักเกิดขึ้นแน่นอนเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่จักเกิดขึ้นแน่นอนโดยอารัมมณปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๓๓๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๐๐.สรณทุกะ ๑๙.อตีตารัมมณติกะ

อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๒ วาระ

๑๐๐. สรณทุกะ ๑๘. อตีตติกะ
[๙๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นอดีตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นอดีตโดยอารัมมณปัจจัย

อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ

(สภาวธรรมที่เป็นอนาคตเหมือนกับสภาวธรรมที่เป็นอดีต)

๑๐๐. สรณทุกะ ๑๙. อตีตารัมมณติกะ
[๑๐๐] สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่มีอดีตธรรมเป็นอารมณ์
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่มีอดีตธรรมเป็นอารมณ์อาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่มีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่มีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์อาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๓๓๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๐๐.สรณทุกะ ๒๑.อัชฌัตตารัมมณติกะ

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่มีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์อาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่มีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์อาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

๑๐๐. สรณทุกะ ๒๑. อัชฌัตตารัมมณติกะ
[๑๐๑] สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่มีธรรมภายในตนเป็น
อารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่มีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์
อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่มีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๓๓๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๐๐.สรณทุกะ ๒๒.สนิทัสสนติกะ
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ใช่มีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์
อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

๑๐๐. สรณทุกะ ๒๒. สนิทัสสนติกะ
[๑๐๒] สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้
อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเห็นไม่ได้แต่กระทบได้เกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้อาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้อาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้อาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้และที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเห็นไม่ได้และ
กระทบไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๓๔๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๐๐.สรณทุกะ ๒๒.สนิทัสสนติกะ
นเหตุปัจจัยและนอารัมมณปัจจัย
[๑๐๓] สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้
อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เกิดขึ้นเพราะ
นเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เกิดขึ้นเพราะ
นอารัมมณปัจจัย (ย่อ)

นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
นกัมมปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
นอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
นอินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
โนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

(สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวาร เหมือนกับปฏิจจวาร)
[๑๐๔] สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้โดยเหตุปัจจัย
(๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้โดยเหตุปัจจัย
(๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๓๔๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๐๐.สรณทุกะ ๒๒.สนิทัสสนติกะ

สหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๒ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๒ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๒ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๒ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๒ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

ปัจจนียุทธาร
[๑๐๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่ไม่ใช่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมิใช่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้โดย
สหชาตปัจจัย ปัจฉาชาตปัจจัย และกัมมปัจจัย (ย่อ)

นเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
โนอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)
ธัมมานุโลมปัจจนียะ ทุกติกปัฏฐาน จบ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๓๔๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกทุกปัฏฐาน] ๑.กุสลติกะ ๑.เหตุทุกะ
พระอภิธรรมปิฎก
ธัมมานุโลมปัจจนียะ ติกทุกปัฏฐาน
__________
ขอนอบน้อมพระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

๑. กุสลติกะ ๑. เหตุทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑] สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็น
เหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่ง
เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๕)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็น
เหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นเหตุ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๓๔๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกทุกปัฏฐาน] ๑.กุสลติกะ ๑.เหตุทุกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่ง
เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นอกุศลซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๕)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่ง
เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่ง
เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ

ปัจจนียะ - นอารัมมณปัจจัย
[๒] สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็น
เหตุเกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย (ย่อ)

นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๑๓ วาระ ฯลฯ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๑๓ วาระ ฯลฯ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
โนวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๓๔๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกทุกปัฏฐาน] ๑.กุสลติกะ ๑.เหตุทุกะ
เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๓] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่ง
ไม่เป็นเหตุโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่
เป็นเหตุโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งไม่เป็นเหตุโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลและที่
ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่
เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุโดยเหตุปัจจัย (๕)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่
เป็นเหตุโดยเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่ง
ไม่เป็นเหตุโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็น
เหตุโดยอารัมมณปัจจัย (ย่อ)

[๔] เหตุปัจจัย มี ๑๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑๘ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑๕ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๑๓ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๑๓ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๑๓ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๑๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๓๔๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกทุกปัฏฐาน] ๑.กุสลติกะ ๒.สเหตุกทุกะ

อุปนิสสยปัจจัย มี ๑๘ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๘ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๘ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ

(พึงขยายปัญหาวารให้พิสดาร)
[๕] สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่ง
ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งมิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่ง
ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)

๑. กุสลติกะ ๒. สเหตุกทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๖] สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่ใช่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีเหตุ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่ใช่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีเหตุเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๓๔๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกทุกปัฏฐาน] ๑.กุสลติกะ ๒.สเหตุกทุกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่ใช่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
กุศลซึ่งมีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่ใช่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีเหตุ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่ใช่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีเหตุ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่ใช่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อกุศลซึ่งมีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่ใช่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งมี
เหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่ใช่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งมี
เหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่ใช่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งมีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
สหชาตปัจจัย มี ๑๑ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
กัมมปัจจัย มี ๑๑ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๑ วาระ

(สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)
[๗] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่ใช่
มีเหตุโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่ใช่มี
เหตุโดยเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๓๔๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกทุกปัฏฐาน] ๑.กุสลติกะ ๒.สเหตุกทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็น
อกุศลซึ่งไม่ใช่มีเหตุโดยเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่ใช่
มีเหตุโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่ใช่
มีเหตุโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่
เป็นอกุศลซึ่งไม่ใช่มีเหตุโดยเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งมีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่ง
ไม่ใช่มีเหตุโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งมีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่ง
ไม่ใช่มีเหตุโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งมีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและ
ที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่ใช่มีเหตุโดยเหตุปัจจัย (๓) (ย่อ)

[๘] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑๕ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๑๑ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๑๑ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๑๑ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๑๑ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๑๕ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๓๔๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกทุกปัฏฐาน] ๑.กุสลติกะ ๓.เหตุสัมปยุตตทุกะ

อาหารปัจจัย มี ๙ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๙ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ

[๙] สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งมิใช่ไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่ง
ไม่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งมิใช่ไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่ง
ไม่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งมิใช่ไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นอกุศลซึ่งไม่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งมิใช่ไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่ง
ไม่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งมิใช่ไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่ง
ไม่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งมิใช่ไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งไม่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๖ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๖ วาระ

๑. กุสลติกะ ๓. เหตุสัมปยุตตทุกะ
[๑๐] สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่สัมปยุตด้วยเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
กุศลซึ่งสัมปยุตด้วยเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (เหมือนกับสเหตุกทุกะ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๓๔๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกทุกปัฏฐาน] ๑.กุสลติกะ ๔.เหตุสเหตุกทุกะ
๑. กุสลติกะ ๔. เหตุสเหตุกทุกะ
[๑๑] สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุและมิใช่ไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุและมีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุและมิใช่ไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุและมีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุและมิใช่ไม่มีเหตุ
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุและมีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุและมิใช่ไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อกุศลซึ่งเป็นเหตุและมีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุและมิใช่ไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งเป็นเหตุและมีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุและมิใช่ไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งเป็นเหตุและมีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุและมิใช่ไม่มีเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นเหตุและมีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

[๑๒] สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งมิใช่ไม่มีเหตุและมิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นกุศลซึ่งมีเหตุแต่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งมิใช่ไม่มีเหตุและมิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นกุศลซึ่งมีเหตุแต่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งมิใช่ไม่มีเหตุและมิใช่ไม่เป็น
เหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีเหตุแต่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๓๕๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกทุกปัฏฐาน] ๑.กุสลติกะ ๕.เหตุเหตุสัมปยุตตทุกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งมิใช่ไม่มีเหตุและมิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อกุศลซึ่งมีเหตุแต่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งมิใช่ไม่มีเหตุและมิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นอกุศลซึ่งมีเหตุแต่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งมิใช่ไม่มีเหตุและมิใช่ไม่เป็น
เหตุ อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีเหตุแต่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งมิใช่ไม่มีเหตุและมิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งมีเหตุแต่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งมิใช่ไม่มีเหตุและมิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งมีเหตุแต่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งมิใช่ไม่มีเหตุและมิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งมีเหตุแต่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

๑. กุสลติกะ ๕. เหตุเหตุสัมปยุตตทุกะ
[๑๓] สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุและไม่วิปปยุตจากเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุและสัมปยุตด้วยเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุและไม่วิปปยุตจากเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุและสัมปยุตด้วยเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุและไม่วิปปยุตจาก
เหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุและสัมปยุตด้วยเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ
(พึงเพิ่มสภาวธรรมที่เป็นอกุศลและที่เป็นอัพยากฤตให้เป็นอย่างละ ๓ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๓๕๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกทุกปัฏฐาน] ๑.กุสลติกะ ๖.เหตุสเหตุกทุกะ

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

[๑๔] สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่วิปปยุตจากเหตุและมิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยเหตุแต่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่วิปปยุตจากเหตุและมิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยเหตุแต่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่วิปปยุตจากเหตุและมิใช่
ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยเหตุแต่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๓)
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยเหตุแต่ไม่เป็นเหตุ ... มี ๓
วาระ ... ที่เป็นอัพยากฤต ... มี ๓ วาระ

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

๑. กุสลติกะ ๖. เหตุสเหตุกทุกะ
[๑๕] สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุและไม่ใช่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
กุศลซึ่งไม่เป็นเหตุแต่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุและไม่ใช่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
กุศลซึ่งไม่เป็นเหตุแต่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุและไม่ใช่มีเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุแต่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุแต่มีเหตุ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศล ฯลฯ ที่ไม่เป็นอกุศล ฯลฯ อาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุแต่มีเหตุ ฯลฯ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๓๕๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกทุกปัฏฐาน] ๑.กุสลติกะ ๗.สัปปัจจยทุกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุและไม่ใช่มีเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุแต่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

[๑๖] สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุและมิใช่ไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุและไม่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุและมิใช่ไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุและไม่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุและมิใช่ไม่มีเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุและไม่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

เหตุโคจฉกะ จบ

๑. กุสลติกะ ๗. สัปปัจจยทุกะ
[๑๗] สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่มีปัจจัยปรุงแต่งเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งมิใช่ไม่มีปัจจัยปรุงแต่งโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่มีปัจจัยปรุงแต่งเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
กุศลซึ่งมิใช่ไม่มีปัจจัยปรุงแต่งโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่มีปัจจัยปรุงแต่งเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
อกุศลซึ่งมิใช่ไม่มีปัจจัยปรุงแต่งโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่มีปัจจัยปรุงแต่งเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่
เป็นอกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งมิใช่ไม่มีปัจจัยปรุงแต่งโดยอารัมมณปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๓๕๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกทุกปัฏฐาน] ๑.กุสลติกะ ๙.สนิทัสสนทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่มีปัจจัยปรุงแต่งเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
กุศลและที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งมิใช่ไม่มีปัจจัยปรุงแต่งโดยอารัมมณปัจจัย (๕)

อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๕ วาระ

(อสังขตทุกะเหมือนกับอัปปัจจยทุกะ)

๑. กุสลติกะ ๙. สนิทัสสนทุกะ
[๑๘] สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเห็นได้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
อัพยากฤตซึ่งไม่ใช่เห็นได้โดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเห็นได้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่ง
ไม่ใช่เห็นได้ ฯลฯ (พึงเพิ่มเป็น ๖ วาระ)

อารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๖ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๖ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๖ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๖ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งมิใช่เห็นไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเห็นไม่ได้
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ... เพราะสภาวธรรมที่เป็นอกุศล มี ๓ วาระ ... เพราะ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต มี ๓ วาระ

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๓๕๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกทุกปัฏฐาน] ๑.กุสลติกะ ๑๑.รูปีทุกะ
๑. กุสลติกะ ๑๐. สัปปฏิฆทุกะ
[๑๙] สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่ใช่กระทบได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งกระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่ใช่กระทบได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่ง
กระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่ใช่กระทบได้อาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ


... เพราะสภาวธรรมที่กระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศล ... มี ๓ วาระ
... เพราะสภาวธรรมที่กระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศล ... มี ๓ วาระ
... เพราะสภาวธรรมที่กระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต... มี ๓ วาระ
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกระทบไม่ได้... มี ๓ วาระ
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกระทบไม่ได้... มี ๓ วาระ


เหตุปัจจัย มี ๑๕ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๕ วาระ

๑. กุสลติกะ ๑๑. รูปีทุกะ
[๒๐] สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นรูปอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งเป็นรูปเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นรูปอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นรูป
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๓๕๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกทุกปัฏฐาน] ๑.กุสลติกะ ๑๒.โลกิยทุกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นรูปอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งเป็นรูปเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ


... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นรูป มี ๓ วาระ
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นรูป มี ๓ วาระ
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นรูป มี ๓ วาระ


เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

๑. กุสลติกะ ๑๒. โลกิยทุกะ
[๒๑] สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นโลกิยะอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งเป็นโลกิยะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นโลกิยะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็น
โลกิยะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นโลกิยะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่ง
เป็นโลกิยะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นโลกิยะอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นโลกิยะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นโลกิยะอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งเป็นโลกิยะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๓๕๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกทุกปัฏฐาน] ๑.กุสลติกะ ๑๓.เกนจิวิญเญยยทุกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นโลกุตตระอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็น
โลกุตตระเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นโลกุตตระอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็น
โลกุตตระเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นโลกุตตระอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นกุศลซึ่งเป็นโลกุตตระเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นโลกุตตระอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่ง
เป็นโลกุตตระเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นโลกุตตระอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่ง
เป็นโลกุตตระเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นโลกุตตระอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นโลกุตตระเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๖ วาระ

๑. กุสลติกะ ๑๓. เกนจิวิญเญยยทุกะ
[๒๒] สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่ใช่จิตบางดวงรู้ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศล
ซึ่งจิตบางดวงรู้ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่ใช่จิตบางดวงรู้ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งจิต
บางดวงรู้ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่ใช่จิตบางดวงรู้ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศล
ซึ่งจิตบางดวงรู้ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๓๕๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกทุกปัฏฐาน] ๑.กุสลติกะ ๑๔.อาสวโคจฉกะ
[๒๓] สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งมิใช่จิตบางดวงรู้ไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็น
กุศลซึ่งจิตบางดวงรู้ไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งมิใช่จิตบางดวงรู้ไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศล
ซึ่งจิตบางดวงรู้ไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งมิใช่จิตบางดวงรู้ไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็น
กุศลซึ่งจิตบางดวงรู้ไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๙ วาระ

(โดยอุบายนี้พึงเพิ่มสภาวธรรมที่จิตบางดวงรู้ไม่ได้ให้เป็น ๑๙ วาระ)

๑. กุสลติกะ ๑๔. อาสวโคจฉกะ
[๒๔] สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่ง
เป็นอาสวะ ฯลฯ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นอาสวะ ฯลฯ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นอาสวะ ฯลฯ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นอาสวะ ฯลฯ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
เป็นอกุศลซึ่งเป็นอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งมิใช่ไม่เป็นอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่
เป็นอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๓๕๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกทุกปัฏฐาน] ๑.กุสลติกะ ๑๔.อาสวโคจฉกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งมิใช่ไม่เป็นอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศล
ซึ่งไม่เป็นอาสวะ ฯลฯ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งมิใช่ไม่เป็นอาสวะ ...
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

[๒๕] ...อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นอารมณ์ของอาสวะ ฯลฯ
(เหมือนกับโลกิยทุกะ)
[๒๖] สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่สัมปยุตด้วยอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยอาสวะ ฯลฯ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่สัมปยุตด้วยอาสวะ ฯลฯ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่สัมปยุตด้วยอาสวะ ฯลฯ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่สัมปยุตด้วยอาสวะ ฯลฯ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่สัมปยุตด้วยอาสวะเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่วิปปยุตจากอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่ง
วิปปยุตจากอาสวะ ฯลฯ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่วิปปยุตจากอาสวะ ฯลฯ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากอาสวะเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๓๕๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกทุกปัฏฐาน] ๑.กุสลติกะ ๑๔.อาสวโคจฉกะ
[๒๗] สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นอาสวะและมิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของ
อาสวะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นอาสวะและเป็นอารมณ์ของอาสวะ ฯลฯ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นอาสวะและมิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะ ฯลฯ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นอาสวะและมิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะ
ฯลฯ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นอาสวะและมิใช่ไม่เป็น
อารมณ์ของอาสวะ ฯลฯ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นอาสวะและมิใช่ไม่เป็นอารมณ์
ของอาสวะ ... เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งมิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะและมิใช่ไม่เป็นอาสวะ
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นอารมณ์ของอาสวะแต่ไม่เป็นอาสวะ ฯลฯ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งมิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะและมิใช่ไม่เป็น
อาสวะ ฯลฯ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งมิใช่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะ
และมิใช่ไม่เป็นอาสวะ ... เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

[๒๘] สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นอาสวะและไม่วิปปยุตจากอาสวะอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นอาสวะและสัมปยุตด้วยอาสวะ ฯลฯ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นอาสวะและไม่วิปปยุตจากอาสวะ ฯลฯ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นอาสวะและไม่วิปปยุต
จากอาสวะ ... เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๓๖๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกทุกปัฏฐาน] ๑.กุสลติกะ ๕๕.สารัมมณทุกะ

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่วิปปยุตจากอาสวะและมิใช่ไม่เป็นอาสวะอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยอาสวะแต่ไม่เป็นอาสวะ ฯลฯ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่วิปปยุตจากอาสวะและมิใช่ไม่เป็นอาสวะ ฯลฯ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่วิปปยุตจากอาสวะและมิใช่
ไม่เป็นอาสวะ ... เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

[๒๙] ... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากอาสวะแต่เป็นอารมณ์
ของอาสวะ ฯลฯ (เหมือนกับโลกิยทุกะ)

๑. กุสลติกะ ๒๐. ฉโคจฉกทุกะ
[๓๐] ... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นสังโยชน์ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นคันถะ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นโอฆะ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นโยคะ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นนิวรณ์ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นปรามาส ... (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)

๑. กุสลติกะ ๕๕. สารัมมณทุกะ
[๓๑] สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่ใช่รับรู้อารมณ์ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศล
ซึ่งรับรู้อารมณ์ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๓๖๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกทุกปัฏฐาน] ๑.กุสลติกะ ๕๕.สารัมมณทุกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่ใช่รับรู้อารมณ์ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่ง
รับรู้อารมณ์ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่ใช่รับรู้อารมณ์ได้อาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นกุศลซึ่งรับรู้อารมณ์ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่ใช่รับรู้อารมณ์ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศล
ซึ่งรับรู้อารมณ์ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่ใช่รับรู้อารมณ์ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศล
ซึ่งรับรู้อารมณ์ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่ใช่รับรู้อารมณ์ได้อาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นอกุศลซึ่งรับรู้อารมณ์ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่ใช่รับรู้อารมณ์ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งรับรู้อารมณ์ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

[๓๒] สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งมิใช่รับรู้อารมณ์ไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งรับรู้อารมณ์ไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งมิใช่รับรู้อารมณ์ไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งรับรู้อารมณ์ไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งมิใช่รับรู้อารมณ์ไม่ได้อาศัยสภาว-
ธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งรับรู้อารมณ์ไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๓๖๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกทุกปัฏฐาน] ๑.กุสลติกะ ๕๖.จิตตทุกะ
๑. กุสลติกะ ๕๖. จิตตทุกะ
[๓๓] สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นจิตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็น
จิตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นจิตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นจิต
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นจิตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นจิต
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นจิตอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นกุศลซึ่งเป็นจิตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นจิตอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
กุศลซึ่งเป็นจิตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๕)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นจิตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นจิต
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นจิตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นจิต
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นจิตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็น
จิตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นจิตอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นจิตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นจิตอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อกุศลซึ่งเป็นจิตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๕)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นจิตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นจิต
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นจิตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็น
จิตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๓๖๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกทุกปัฏฐาน] ๑.กุสลติกะ ๕๗.เจตสิกทุกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นจิตอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งเป็นจิตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ

[๓๔] สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งมิใช่ไม่เป็นจิตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศล
ซึ่งไม่เป็นจิตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งมิใช่ไม่เป็นจิตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่ง
ไม่เป็นจิตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งมิใช่ไม่เป็นจิตอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นจิตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งมิใช่ไม่เป็นจิตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็น
จิตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งมิใช่ไม่เป็นจิตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่ง
ไม่เป็นจิตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งมิใช่ไม่เป็นจิตอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นจิตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นจิต มี ๓ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

๑. กุสลติกะ ๕๗. เจตสิกทุกะ
[๓๕] สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเจตสิกอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่ง
เป็นเจตสิกเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๓๖๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ติกทุกปัฏฐาน] ๑.กุสลติกะ ๕๗.เจตสิกทุกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเจตสิกอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็น
เจตสิกเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเจตสิกอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็น
เจตสิกเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเจตสิกอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเจตสิกเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเจตสิกอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
กุศลซึ่งเป็นเจตสิกเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๕)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเจตสิกอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็น
เจตสิกเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเจตสิกอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็น
เจตสิกเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเจตสิกอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่ง
เป็นเจตสิกเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเจตสิกอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นเจตสิกเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเจตสิกอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อกุศลซึ่งเป็นเจตสิกเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๕)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเจตสิกอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็น
เจตสิกเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเจตสิกอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่ง
เป็นเจตสิกเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกุศลและที่ไม่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเจตสิกอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งเป็นเจตสิกเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓) (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า :๓๖๕ }

>>>>> หน้าต่อไป >>>>>