สารบัญ กลับด้านบน

เพื่อความสะดวก และสวยงาม
(เฉพาะหน้าจอใหญ่ เช่น คอมพิวเตอร์)
กรุณาคลิก จัดรูปหน้าใหม่
เพื่อให้กรอบ ค้นข้อความ ปรากฎที่ด้านซ้ายของหน้า

พระไตรปิฎกภาษาไทย
ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย ๔๕ เล่ม (ปกสีฟ้า)
ทั้งออนไลน์และออฟไลน์
ที่มาของข้อมูล : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับ มจร.
MCUTRAI Version 1.0

พระไตรปิฎกเล่มที่ ๔๔-๒ อภิธรรมปิฎกที่ ๑๑ ปัฏฐาน ภาค ๕

พระอภิธรรมปิฎก
ธัมมานุโลม ทุกติกปัฏฐาน
_____________
ขอนอบน้อมพระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๕. มิจฉัตตนิยตติกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีสภาวะผิดและให้ผลแน่นอนเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีสภาวะผิดและให้ผลแน่นอนโดยอธิปติปัจจัยมีอย่างเดียว คือ
สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๔๓๔] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๓ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๔๓๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีสภาวะผิดและให้ผลแน่นอนเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีสภาวะผิดและให้ผลแน่นอนโดยสหชาตปัจจัย และ
อุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๔๓๖] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อธิปติปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๖๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๕. มิจฉัตตนิยตติกะ
(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)

๒. สัมมัตตนิยตบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๔๓๗] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งมีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนอาศัยสภาวธรรมที่
ไม่เป็นเหตุซึ่งมีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
และที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
(ย่อ)

[๔๓๘] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นอธิปติปัจจัย
[๔๓๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งมีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๔๔๐] นอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๗๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๕. มิจฉัตตนิยตติกะ

นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๖ วาระ (ย่อ)
เหตุปัจจัย กับนอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๒. สัมมัตตนิยตบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยและอธิปติปัจจัย
[๔๔๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งมีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนโดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ
สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนโดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว
คือ สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๔๔๒] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๗๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๕. มิจฉัตตนิยตติกะ

อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๔๔๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนโดยสหชาตปัจจัย และ
อุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๔๔๔] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อธิปติปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)

๓. อนิยตบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๔๔๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๗๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๕. มิจฉัตตนิยตติกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นอาศัยสภาวธรรมที่
ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๔๔๖] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นเหตุปัจจัยและนอารัมมณปัจจัย
[๔๔๗] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นเกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นอาศัยสภาวธรรมที่
ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นเกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นเกิดขึ้นเพราะ
นอารัมมณปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๔๔๘] นเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๗๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๕. มิจฉัตตนิยตติกะ

นอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
นสมนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
นอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
นอินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
นสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
โนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ
โนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๓. อนิยตบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยเป็นต้น
[๔๔๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๗๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๕. มิจฉัตตนิยตติกะ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นโดยอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ
อารัมมณาธิปติและสหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นโดยอธิปติปัจจัย มี ๒
อย่าง คือ อารัมมณาธิปติและสหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้น
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นโดยอธิปติปัจจัย
มีอย่างเดียว คือ อารัมมณาธิปติ มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๔๕๐] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๗๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๖. มัคคารัมมณติกะ

มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

ปัจจนียุทธาร
[๔๕๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นเป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นโดยอารัมมณปัจจัย
สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๔๕๒] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
เหตุทุกะและมิจฉัตตนิยตติกะ จบ

๑. เหตุทุกะ ๑๖. มัคคารัมมณติกะ
๑. มัคคารัมมณบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๔๕๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๗๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๖. มัคคารัมมณติกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
มีมรรคเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่
ไม่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๔๕๔] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นเหตุปัจจัย
[๔๕๕] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๔๕๖] นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๗๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๖. มัคคารัมมณติกะ
๑. มัคคารัมมณบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยเป็นต้น
[๔๕๗] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์โดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์โดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ สหชาตาธิปติ
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์โดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ สหชาตาธิปติ
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์โดยอนันตรปัจจัย (ย่อ)

[๔๕๘] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๗๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๖. มัคคารัมมณติกะ

สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๔๕๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์โดยสหชาตปัจจัยและอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๔๖๐] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)

๒. มัคคเหตุกบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๔๖๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งมีมรรคเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมี
มรรคเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๗๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๖. มัคคารัมมณติกะ

[๔๖๒] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๙ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นอธิปติปัจจัย
[๔๖๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งมีมรรคเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๔๖๔] นอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๖ วาระ (ย่อ)
เหตุปัจจัย กับนอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๒. มัคคเหตุกบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยและอธิปติปัจจัย
[๔๖๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นเหตุโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๘๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๖. มัคคารัมมณติกะ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมี
มรรคเป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งมีมรรคเป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
(ย่อ)

[๔๖๖] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๔๖๗] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นเหตุโดยสหชาตปัจจัยและอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๔๖๘] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๘๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๖. มัคคารัมมณติกะ

นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อธิปติปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)

๓. มัคคาธิปติบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๔๖๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมี
มรรคเป็นอธิบดีเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๔๗๐] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นอธิปติปัจจัย
[๔๗๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๔๗๒] นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๘๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๖. มัคคารัมมณติกะ

นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย กับนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๓. มัคคาธิปติบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยเป็นต้น
[๔๗๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีโดยอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติและ
สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติและ
สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีโดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ
อารัมมณาธิปติ มี ๓ วาระ (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๘๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๖. มัคคารัมมณติกะ

[๔๗๔] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๔๗๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย
(ย่อ)

[๔๗๖] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๘๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๗. อุปปันนติกะ

นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
เหตุทุกะและมัคคารัมมณติกะ จบ

๑. เหตุทุกะ ๑๗. อุปปันนติกะ
๑. อุปปันนบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยและอุปนิสสยปัจจัย
[๔๗๗] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเกิดขึ้นเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
เกิดขึ้นโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเกิดขึ้นเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเกิดขึ้น
โดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเกิดขึ้นเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเกิดขึ้น
โดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเกิดขึ้นเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
เกิดขึ้นโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติและสหชาตาธิปติ
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเกิดขึ้น เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเกิดขึ้นโดย
สหชาตปัจจัย (ย่อ)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเกิดขึ้นเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
เกิดขึ้นโดยอุปนิสสยปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณูปนิสสยะ และ
ปกตูปนิสสยะ ฯลฯ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๘๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๗. อุปปันนติกะ
ปกตูปนิสสยะ ได้แก่ บุคคลอาศัยเหตุที่เกิดขึ้นแล้ว ทำฌานให้เกิดขึ้น
ทำวิปัสสนา ... มรรค ... อภิญญา ... สมาบัติให้เกิดขึ้น (ย่อ)

[๔๗๘] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๔๗๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเกิดขึ้นเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
เกิดขึ้นโดยสหชาตปัจจัย (ย่อ)

[๔๘๐] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๘๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๘. อตีตติกะ

นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
ในทุกะและติกะนี้ไม่มีปฏิจจวาร สหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร
สัมปยุตตวาร อนุปปันนธรรมและอุปปาทิธรรม
เหตุทุกะและอุปปันนติกะ จบ

๑. เหตุทุกะ ๑๘. อตีตติกะ
๓. ปัจจุปปันนบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยเป็นต้น
[๔๘๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นปัจจุบันเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งเป็นปัจจุบันโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นปัจจุบันเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นปัจจุบันโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นปัจจุบันเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็น
ปัจจุบันโดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นปัจจุบันเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นปัจจุบันโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติและสหชาตาธิปติ
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นปัจจุบันเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็น
ปัจจุบันโดยสหชาตปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๘๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๘. อตีตติกะ

[๔๘๒] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๔๘๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นปัจจุบันเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งเป็นปัจจุบันโดยสหชาตปัจจัย (ย่อ)

[๔๘๔] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๘๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๙. อตีตารัมมณติกะ
(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
ในทุกะและติกะนี้ไม่มีทั้งปฏิจจวาร สหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร
สังสัฏฐวาร สัมปยุตตวาร อดีตธรรม และอนาคตธรรม
เหตุทุกะและอตีตติกะ จบ

๑. เหตุทุกะ ๑๙. อตีตารัมมณติกะ
๑. อตีตารัมมณบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๔๘๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
และที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๔๘๖] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๘๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๙. อตีตารัมมณติกะ
นเหตุปัจจัยและนอธิปติปัจจัย
[๔๘๗] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่
ไม่เป็นเหตุซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุ
ซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
มีอดีตธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๔๘๘] นเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๑. อตีตารัมมณบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยเป็นต้น
[๔๘๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์โดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๙๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๙. อตีตารัมมณติกะ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์โดยอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์โดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติ
และสหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
ไม่เป็นเหตุซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์โดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ
อารัมมณาธิปติและสหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์โดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว
คือ อารัมมณาธิปติ มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๔๙๐] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๙๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๙. อตีตารัมมณติกะ

สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๔๙๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์โดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย
และอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๔๙๒] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)

๒. อนาคตารัมมณบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๔๙๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
และที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
(ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๙๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๙. อตีตารัมมณติกะ

[๔๙๔] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นเหตุปัจจัยและนอธิปติปัจจัย
[๔๙๕] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๔๙๖] นเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๙๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๙. อตีตารัมมณติกะ
๒. อนาคตารัมมณบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยเป็นต้น
[๔๙๗] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์โดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์โดยอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์โดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ
อารัมมณาธิปติและสหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์โดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ
อารัมมณาธิปติและสหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์เป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์โดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง
คือ อารัมมณาธิปติและสหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๔๙๘] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๙๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๙. อตีตารัมมณติกะ

กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๓ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๔๙๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์โดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย
และอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๕๐๐] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)

๓. ปัจจุปปันนารัมมณบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๕๐๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๙๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๙. อตีตารัมมณติกะ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
และที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
(ย่อ)

[๕๐๒] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นเหตุปัจจัยและนอธิปติปัจจัย
[๕๐๓] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๕๐๔] นเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๙๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๙. อตีตารัมมณติกะ

นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๓. ปัจจุปปันนารัมมณบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยเป็นต้น
[๕๐๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์โดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์โดยอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์โดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ
อารัมมณาธิปติและสหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์โดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ
อารัมมณาธิปติและสหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์เป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์โดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว
คือ อารัมมณาธิปติ มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๕๐๖] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๙๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๙. อตีตารัมมณติกะ

สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๕๐๗] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์โดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย
และอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๕๐๘] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
เหตุทุกะและอตีตารัมมณติกะ จบ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๙๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒๐. อัชฌัตตติกะ
๑. เหตุทุกะ ๒๐. อัชฌัตตติกะ
๑. อัชฌัตตบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๕๐๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายในตนอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นภายในตนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายในตนอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็น
ภายในตนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายในตนอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นภายในตนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๕๑๐] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นเหตุปัจจัยเป็นต้น
[๕๑๑] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายในตนอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นภายในตนเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายในตนอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็น
ภายในตนเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายในตนอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็น
ภายในตนเกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๙๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒๐. อัชฌัตตติกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายในตนอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็น
ภายในตนเกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายในตนอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งเป็นภายในตนเกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายในตนอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็น
ภายในตนเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๕๑๒] นเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
นสมนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
นอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
นอินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
นสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
โนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ
โนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๐๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒๐. อัชฌัตตติกะ

นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๑. อัชฌัตตบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยเป็นต้น
[๕๑๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายในตนเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งเป็นภายในตนโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายในตนเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นภายในตนโดยอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายในตนเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นภายในตนโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติและสหชาตาธิปติ
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายในตนเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นภายในตนโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติและ
สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายในตนเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายในตนโดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ อารัมมณาธิปติ
มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๕๑๔] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๐๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒๐. อัชฌัตตติกะ

สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๕๑๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายในตนเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งเป็นภายในตนโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๕๑๖] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๐๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒๐. อัชฌัตตติกะ

นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)

๒. พหิทธาบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๕๑๗] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายนอกตนอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นภายนอกตนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๕๑๘] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นเหตุปัจจัย
[๕๑๙] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายนอกตนอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นภายนอกตนเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายนอกตนอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็น
ภายนอกตนเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๒) (ย่อ)

[๕๒๐] นเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๐๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒๐. อัชฌัตตติกะ

นสมนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
นอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
นอินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
นสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
โนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ
โนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๒. พหิทธาบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยเป็นต้น
[๕๒๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายนอกตนเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งเป็นภายนอกตนโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๐๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒๐. อัชฌัตตติกะ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายนอกตนเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นภายนอกตนโดยอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายนอกตนเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นภายนอกตนโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติและสหชาตาธิปติ
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายนอกตนเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นภายนอกตนโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติและ
สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายนอกตนเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายนอกตนโดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ
อารัมมณาธิปติ มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๕๒๒] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๐๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒๑. อัชฌัตตารัมมณติกะ
ปัจจนียุทธาร
[๕๒๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายนอกตนเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งเป็นภายนอกตนโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย
(ย่อ)

[๕๒๔] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว ย่อมไม่ได้อัชฌัตตพหิทธาธรรม)
เหตุทุกะและอัชฌัตตติกะ จบ

๑. เหตุทุกะ ๒๑. อัชฌัตตารัมมณติกะ
๑. อัชฌัตตารัมมณบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๕๒๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่
เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๐๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒๑. อัชฌัตตารัมมณติกะ

[๕๒๖] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นเหตุปัจจัยและนอธิปติปัจจัย
[๕๒๗] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์อาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งมีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๕๒๘] นเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๐๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒๑. อัชฌัตตารัมมณติกะ
๑. อัชฌัตตารัมมณบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๕๒๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์โดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๕๓๐] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๕๓๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์โดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย
และอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๕๓๒] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๐๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒๑. อัชฌัตตารัมมณติกะ

นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)

๒. พหิทธารัมมณบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๕๓๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์อาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๕๓๔] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นเหตุปัจจัย
[๕๓๕] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์อาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๕๓๖] นเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๐๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒๑. อัชฌัตตารัมมณติกะ

นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๒. พหิทธารัมมณบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยเป็นต้น
[๕๓๗] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์โดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์โดยอารัมมณปัจจัย
มี ๙ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์โดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว
คือ สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์โดยอธิปติปัจจัย มีอย่าง
เดียว คือ สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๕๓๘] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๑๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒๑. อัชฌัตตารัมมณติกะ

อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๕๓๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์เป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์โดยอารัมมณปัจจัย
สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๕๔๐] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
เหตุทุกะและอัชฌัตตารัมมณติกะ จบ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๑๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒๒. สนิทัสสนสัปปฏิฆติกะ
๑. เหตุทุกะ ๒๒. สนิทัสสนสัปปฏิฆติกะ
๑. อนิทัสสนสัปปฏิฆบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยเป็นต้น
[๕๔๑] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้แต่กระทบได้อาศัยสภาวธรรมที่
ไม่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้แต่กระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย เพราะอธิปติปัจจัย
เพราะสหชาตปัจจัย เพราะอัญญมัญญปัจจัย เพราะนิสสยปัจจัย เพราะกัมมปัจจัย
เพราะวิปากปัจจัย เพราะอาหารปัจจัย เพราะอินทรียปัจจัย เพราะฌานปัจจัย
เพราะมัคคปัจจัย เพราะวิปปยุตตปัจจัย เพราะอัตถิปัจจัย เพราะอวิคตปัจจัย

สุทธนัย

[๕๔๒] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๑ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๑ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๑ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๑ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๑ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๑๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒๒. สนิทัสสนสัปปฏิฆติกะ

[๕๔๓] นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ
(พึงเพิ่มปัจจัยทั้งหมด) ฯลฯ
โนวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

๑. อนิทัสสนสัปปฏิฆบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - สหชาตปัจจัยเป็นต้น
[๕๔๔] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้แต่กระทบได้เป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้แต่กระทบได้โดยสหชาตปัจจัย เป็นปัจจัยโดย
อัญญมัญญปัจจัย เป็นปัจจัยโดยนิสสยปัจจัย เป็นปัจจัยโดยอัตถิปัจจัย เป็น
ปัจจัยโดยอวิคตปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

๒. อนิทัสสนอัปปฏิฆบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๕๔๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
และที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๕๔๖] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๑๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒๒. สนิทัสสนสัปปฏิฆติกะ

กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นเหตุปัจจัยและนอธิปติปัจจัย
[๕๔๗] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๕๔๘] นเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
นอินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๑๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒๒. สนิทัสสนสัปปฏิฆติกะ

นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
นสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
โนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ
โนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๒. อนิทัสสนอัปปฏิฆบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยเป็นต้น
[๕๔๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้โดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้โดยอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้โดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติ
และสหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้โดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ
อารัมมณาธิปติและสหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๑๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒๒. สนิทัสสนสัปปฏิฆติกะ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้โดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ
อารัมมณาธิปติ มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๕๕๐] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๑๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๒. สเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ
ปัจจนียุทธาร
[๕๕๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้โดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย
และอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๕๕๒] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
เหตุทุกะและสนิทัสสนสัปปฏิฆติกะ จบ

๒. สเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑. กุสลบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๑] สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้น
เพราะอารัมมณปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๒] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๑ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๑๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๒. สเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ

สมนันตรปัจจัย มี ๑ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๑ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๑ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๑ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๑ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียะ - นอธิปติปัจจัย
[๓] สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้น
เพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๔] นอธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๑ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)
เหตุปัจจัย กับนอธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๑๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๒. สเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑. กุสลบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๕] สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นกุศล
โดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นกุศลโดย
อารัมมณปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๖] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๑ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๑ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๑ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๑ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๑ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๑ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๑ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๑ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๑ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๑ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๑๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๒. สเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ
ปัจจนียุทธาร
[๗] สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็น
กุศลโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย

[๘] นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)

๒. อกุสลบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๙] สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุและที่ไม่มีเหตุซึ่งเป็น
อกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้น
เพราะอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้น
เพราะอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่มีเหตุและที่ไม่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็น
อกุศลเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (๓)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๒๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๒. สเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้น
เพราะอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุและที่ไม่มีเหตุซึ่งเป็น
อกุศลเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้น
เพราะอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๑๐] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๕ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๕ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๕ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๕ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๕ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๕ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๕ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๕ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๕ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๕ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๕ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๕ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๒๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๒. สเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ
นเหตุปัจจัยและนอธิปติปัจจัย
[๑๑] สภาวธรรมที่ไม่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศล
เกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้น
เพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๑๒] นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๕ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๕ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๒. อกุสลบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัยเป็นต้น
[๑๓] สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่ง
เป็นอกุศลโดยเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศล
โดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๒๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๒. สเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่ไม่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่มีเหตุซึ่งเป็น
อกุศลโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มีเหตุและที่ไม่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีเหตุ
ซึ่งเป็นอกุศลโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลโดย
อธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติและสหชาตาธิปติ (ย่อ)

[๑๔] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๕ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๕ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๓ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๕ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๒๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๒. สเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ
ปัจจนียุทธาร
[๑๕] สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็น
อกุศลโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๑๖] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)

๓. อัพยากตบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑๗] สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็น
อัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่มีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีเหตุซึ่งเป็น
อัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุและที่ไม่มีเหตุซึ่ง
เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๑๘] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๒๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๒. สเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ

อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นเหตุปัจจัยและนอารัมมณปัจจัย
[๑๙] สภาวธรรมที่ไม่มีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีเหตุซึ่ง
เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่มีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤต
เกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่มีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีเหตุซึ่งเป็น
อัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่มีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุและที่ไม่มีเหตุ
ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤต
เกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๒๐] นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
นสมนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
นอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๒๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๒. สเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ

นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๒ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๕ วาระ
นอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
นอินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
นสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ
โนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ
โนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๓. อัพยากตบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๒๑] สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่ง
เป็นอัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็น
อัพยากฤตโดยอารัมมณปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๒๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๒. สเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ

[๒๒] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๗ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๗ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๔ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๔ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๔ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๔ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๔ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๗ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๒๓] สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีเหตุ
ซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๒๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๓. เหตุสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ

[๒๔] นเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๗ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
สเหตุกทุกะและกุสลติกะ จบ

๓. เหตุสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑. กุสลบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๒๕] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุต
ด้วยเหตุซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๒๖] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียะ

[๒๗] นอธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๒๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๓. เหตุสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ

นกัมมปัจจัย มี ๑ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)
เหตุปัจจัย กับนอธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๑. กุสลบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๒๘] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
สัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นกุศลโดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๑ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
กัมมปัจจัย มี ๑ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๒๙] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
สัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นกุศลโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย

[๓๐] นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๒๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๓. เหตุสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ

นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)

๒. อกุสลบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๓๑] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุต
ด้วยเหตุซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากเหตุ
ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยเหตุ
และที่วิปปยุตจากเหตุซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยเหตุ
ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ (๓)
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากเหตุ
ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยเหตุ
และที่วิปปยุตจากเหตุซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยเหตุ
ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๓๒] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๓๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๓. เหตุสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ

อนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๕ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๕ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๕ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๕ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๕ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๕ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๕ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๕ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๕ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)

นเหตุปัจจัยและนอธิปติปัจจัย
[๓๓] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุต
ด้วยเหตุซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยเหตุ
ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๓๔] นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๕ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๓๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๓. เหตุสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ

นอาเสวนปัจจัย มี ๕ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๕ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๒. อกุสลบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๓๕] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
สัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นอกุศลโดยเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่สัมปยุต
ด้วยเหตุซึ่งเป็นอกุศลโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่วิปปยุต
จากเหตุซึ่งเป็นอกุศลโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยเหตุและที่วิปปยุตจากเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นอกุศลโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๓๖] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๓๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๓. เหตุสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ

สหชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๕ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๕ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๓ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๓๗] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
สัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นอกุศลโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย
(ย่อ)

[๓๘] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๓๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๓. เหตุสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ
๓. อัพยากตบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๓๙] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่
สัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจาก
เหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุต
ด้วยเหตุและที่วิปปยุตจากเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
(ย่อ)

[๔๐] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๔ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๓๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๓. เหตุสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ
นเหตุปัจจัยและนอารัมมณปัจจัย
[๔๑] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่
วิปปยุตจากเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วย
เหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย (ย่อ)

[๔๒] นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
นสมนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
นอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๒ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๕ วาระ
นอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
นอินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
นสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ
โนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ
โนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๓๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๓. เหตุสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ

นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๓. อัพยากตบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๔๓] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่สัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่สัมปยุต
ด้วยเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอารัมมณปัจจัย (ย่อ)

[๔๔] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๗ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๗ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๔ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๔ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๔ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๓๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๔. เหตุสเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ

อินทรียปัจจัย มี ๔ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๔ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๔๕] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่สัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และ
อุปนิสสยปัจจัย

[๔๖] นเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๗ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
เหตุสัมปยุตตทุกะและกุสลติกะ จบ

๔. เหตุสเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑. กุสลบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๔๗] สภาวธรรมที่เป็นเหตุและมีเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
เหตุและมีเหตุซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๓๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๔. เหตุสเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่มีเหตุแต่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุแต่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและมีเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุมีเหตุ
และที่มีเหตุแต่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๔๘] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นอธิปติปัจจัย
[๔๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุและมีเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
และมีเหตุซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๕๐] นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
เหตุปัจจัย กับนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๓๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๔. เหตุสเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑. กุสลบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๕๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุและมีเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุและมีเหตุซึ่งเป็นกุศลโดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๕๒] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๕๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุและมีเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุและมีเหตุซึ่งเป็นกุศลโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย
(ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๓๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๔. เหตุสเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ

[๕๔] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)

๒. อกุสลบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๕๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุและมีเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
เหตุและมีเหตุซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๕๖] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นอธิปติปัจจัย
[๕๗] สภาวธรรมที่เป็นเหตุและมีเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
เหตุและมีเหตุซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัยมี ๙ วาระ (ย่อ)

[๕๘] นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๔๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๔. เหตุสเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ

นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
เหตุปัจจัย กับนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๒. อกุสลบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๕๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุและมีเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุและมีเหตุซึ่งเป็นอกุศลโดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๖๐] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๓ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๖๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุและมีเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุและมีเหตุซึ่งเป็นอกุศลโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และ
อุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๔๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๔. เหตุสเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ

[๖๒] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
นอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)

๓. อัพยากตบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๖๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุและมีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นเหตุและมีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๖๔] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นอธิปติปัจจัย
[๖๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุและมีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
เหตุและมีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๖๖] นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๔๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๔. เหตุสเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ

นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
เหตุปัจจัย กับอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๓. อัพยากตบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๖๗] สภาวธรรมที่เป็นเหตุและมีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและมีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๖๘] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๔๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๕. เหตุเหตุสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ

ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๖๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุและมีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและมีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย
และอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๗๐] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
เหตุสเหตุกทุกะและกุสลติกะ จบ

๕. เหตุเหตุสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑. กุสลบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๗๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุและสัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุและสัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยเหตุแต่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
เหตุและสัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๔๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๕. เหตุเหตุสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ

[๗๒] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นอธิปติปัจจัย
[๗๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุและสัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุและสัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๗๔] นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
เหตุปัจจัย กับนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๑. กุสลบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๗๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุและสัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและสัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นกุศลโดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๗๖] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๔๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๕. เหตุเหตุสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ

อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๗๗] สภาวธรรมที่เป็นเหตุและสัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและสัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นกุศลโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย
และอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๗๘] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)

๒. อกุสลบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๗๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุและสัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุและสัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๔๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๕. เหตุเหตุสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ

[๘๐] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นอธิปติปัจจัย
[๘๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุและสัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุและสัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๘๒] นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
เหตุปัจจัย กับนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๒. อกุสลบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๘๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุและสัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและสัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นอกุศลโดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๔๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๕. เหตุเหตุสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ

อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๓ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๘๔] สภาวธรรมที่เป็นเหตุและสัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุและสัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นอกุศลโดยอารัมมณปัจจัย
สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๘๕] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)

๓. อัพยากตบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๘๖] สภาวธรรมที่เป็นเหตุและสัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและสัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๔๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๕. เหตุเหตุสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นอธิปติปัจจัย
[๘๗] สภาวธรรมที่เป็นเหตุและสัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและสัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย
(ย่อ)

[๘๘] นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
เหตุปัจจัย กับนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๓. อัพยากตบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๘๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุและสัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุและสัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๔๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๕. เหตุเหตุสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ

[๙๐] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๙๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุและสัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุและสัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอารัมมณปัจจัย
สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๙๒] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
เหตุเหตุสัมปยุตตทุกะและกุสลติกะ จบ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๕๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๖. นเหตุสเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ
๖. นเหตุสเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑ - ๒. กุสลากุสลบท ๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๙๓] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุแต่มีเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุแต่มีเหตุซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๙๔] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
นวิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๑ วาระ

(ในปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

เหตุปัจจัย
[๙๕] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุแต่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุแต่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๙๖] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

(ไม่มีเหตุปัจจัย แม้ในปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ ในปัญหาวาร
ไม่มีเหตุปัจจัยแก่ธรรมทั้ง ๓ นี้)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๕๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๖. นเหตุสเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ
๓. อัพยากตบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๙๗] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุแต่มีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่
ไม่เป็นเหตุแต่มีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและไม่มีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุแต่มีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุแต่มีเหตุและที่ไม่เป็นเหตุไม่มีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤต
อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุแต่มีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและไม่มีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุและไม่มีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและไม่มีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุแต่มีเหตุและที่ไม่เป็นเหตุไม่มีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๙๘] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นเหตุปัจจัย
[๙๙] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่ไม่มีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุและไม่มีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๕๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๖. นเหตุสเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ

[๑๐๐] นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
นสมนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
นอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๒ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๕ วาระ
นอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
นอินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
นสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ
โนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ
โนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๕๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๖. นเหตุสเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ
๓. อัพยากตบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - อารัมมณปัจจัย
[๑๐๑] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุแต่มีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุแต่มีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอารัมมณปัจจัย (ย่อ)

[๑๐๒] อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๗ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๗ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๔ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๔ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๔ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๔ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๔ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๗ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๔ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๔ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๕๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๗. สัปปัจจยทุกะ ๑. กุสลติกะ
ปัจจนียุทธาร
[๑๐๓] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุแต่มีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุแต่มีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย
และอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๑๐๔] นเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๗ วาระ (ย่อ)


นเหตุปัจจัย กับอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
นเหตุสเหตุกทุกะและกุสลติกะ จบ
เหตุโคจฉกะ จบ

๗. สัปปัจจยทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑ - ๒. กุสลากุสลบท ๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑] สภาวธรรมที่มีปัจจัยปรุงแต่งซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีปัจจัย
ปรุงแต่งซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๒] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๕๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๗. สัปปัจจยทุกะ ๑. กุสลติกะ
นอธิปติปัจจัย
[๓] สภาวธรรมที่มีปัจจัยปรุงแต่งซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีปัจจัย
ปรุงแต่งซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๔] นอธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๑ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๕] สภาวธรรมที่มีปัจจัยปรุงแต่งซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มี
ปัจจัยปรุงแต่งซึ่งเป็นกุศลโดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๖] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

[๗] สภาวธรรมที่มีปัจจัยปรุงแต่งซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีปัจจัย
ปรุงแต่งซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๘] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๕๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๗. สัปปัจจยทุกะ ๑. กุสลติกะ
๓. อัพยากตบท ๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๙] สภาวธรรมที่มีปัจจัยปรุงแต่งซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่มี
ปัจจัยปรุงแต่งซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๑๐] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ

(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ) (ย่อ)

ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยเป็นต้น
[๑๑] สภาวธรรมที่มีปัจจัยปรุงแต่งซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่มีปัจจัยปรุงแต่งซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีปัจจัยปรุงแต่งซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มี
ปัจจัยปรุงแต่งซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่มีปัจจัยปรุงแต่งซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มี
ปัจจัยปรุงแต่งซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีปัจจัยปรุงแต่งซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีปัจจัย
ปรุงแต่งซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอุปนิสสยปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่มีปัจจัยปรุงแต่งซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มี
ปัจจัยปรุงแต่งซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอุปนิสสยปัจจัย มีอย่างเดียว คือ อารัมมณูป-
นิสสยะ (๑) (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๕๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๗. สัปปัจจยทุกะ ๑. กุสลติกะ

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
นิสสยปัจจัย มี ๑ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๒ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๑ วาระ

(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๑๒] สภาวธรรมที่มีปัจจัยปรุงแต่งซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่มีปัจจัยปรุงแต่งซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และ
อุปนิสสยปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่มีปัจจัยปรุงแต่งซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มี
ปัจจัยปรุงแต่งซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอารัมมณปัจจัยและอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๑๓] นเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

สัปปัจจยทุกะและกุสลติกะ จบ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๕๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๙. สนิทัสสนทุกะ ๑. กุสลติกะ
๘. สังขตทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๑๔] สภาวธรรมที่ปัจจัยปรุงแต่งซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ปัจจัยปรุงแต่ง
ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)
(พึงขยายให้พิสดาร เหมือนกับสัปปัจจยทุกะ)
สังขตทุกะและกุสลติกะ จบ

๙. สนิทัสสนทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑. กุสลบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑๕] สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้ซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เห็นไม่ได้ซึ่งเป็น
กุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๑๖] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

๒. อกุสลบท - เหตุปัจจัย
[๑๗] สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้ซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เห็นไม่ได้ซึ่งเป็น
อกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๑๘] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๕๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๙. สนิทัสสนทุกะ ๑. กุสลติกะ
๓. อัพยากตบท - เหตุปัจจัย
[๑๙] สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เห็นไม่ได้ซึ่ง
เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๒๐] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๓ วาระ)

นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๓ วาระ
นอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
โนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๓. อัพยากตบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยเป็นต้น
[๒๑] สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เห็น
ไม่ได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เห็นได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้ซึ่ง
เป็นอัพยากฤตโดยอารัมมณปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๖๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๙. สนิทัสสนทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้
ซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เห็นได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้ซึ่ง
เป็นอัพยากฤตโดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ อารัมมณาธิปติ (๑)
สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้ซึ่งเป็น
อัพยากฤตโดยอุปนิสสยปัจจัย มีอย่างเดียว คือ ปกตูปนิสสยะ (๑)
สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้
ซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ อย่าง คือ อารัมมณูปนิสสยะ
อนันตรูปนิสสยะ และปกตูปนิสสยะ ฯลฯ (๑) (ย่อ)

[๒๒] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
สหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๑ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๒ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๓ วาระ

(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๓ วาระ)

สัมปยุตตปัจจัย มี ๑ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๖๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๐. สัปปฏิฆทุกะ ๑. กุสลติกะ

อัตถิปัจจัย มี ๕ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)

สนิทัสสนทุกะและกุสลติกะ จบ
(อัปปัจจยะ อสังขตะ และสนิทัสสนะ มีไม่ได้)

๑๐. สัปปฏิฆทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑ - ๒. กุสลากุสลบท ๑. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๒๓] สภาวธรรมที่กระทบไม่ได้ซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่กระทบไม่ได้ซึ่ง
เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๒๔] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๒๕] สภาวธรรมที่กระทบไม่ได้ซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่กระทบไม่ได้
ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

(ในปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๖๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๐. สัปปฏิฆทุกะ ๑. กุสลติกะ
๓. อัพยากตบท ๑. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๒๖] สภาวธรรมที่กระทบได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่กระทบได้
ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่กระทบไม่ได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่กระทบได้ซึ่ง
เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่กระทบได้และที่กระทบไม่ได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่
กระทบได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
สภาวธรรมที่กระทบไม่ได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่กระทบไม่ได้ซึ่งเป็น
อัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (ย่อ)

[๒๗] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๑ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นเหตุปัจจัย
[๒๘] สภาวธรรมที่กระทบได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่กระทบได้
ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๖๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๐. สัปปฏิฆทุกะ ๑. กุสลติกะ

[๒๙] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
โนวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ) (ย่อ)

๓. อัพยากตบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๓๐] สภาวธรรมที่กระทบไม่ได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
กระทบไม่ได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย (๓) (ย่อ)

[๓๑] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๑ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๑ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๒ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๕ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๖๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๑. รูปีทุกะ ๑. กุสลติกะ

มัคคปัจจัย มี ๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๑ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๔ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๑ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๑ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

ปัจจนียุทธาร
[๓๒] สภาวธรรมที่กระทบได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
กระทบได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยสหชาตปัจจัย (ย่อ)

[๓๓] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
สัปปฏิฆทุกะและกุสลติกะ จบ

๑๑. รูปีทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑ - ๒. กุสลากุสลบท ๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๓๔] สภาวธรรมที่ไม่เป็นรูปซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นรูปซึ่งเป็น
กุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๖๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๑. รูปีทุกะ ๑. กุสลติกะ

[๓๕] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๓๖] สภาวธรรมที่ไม่เป็นรูปซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นรูปซึ่ง
เป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๓๗] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

๓. อัพยากตบท ๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๓๘] สภาวธรรมที่เป็นรูปซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นรูปซึ่ง
เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นรูปซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นรูปซึ่งเป็น
อัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นรูปซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นรูปและที่ไม่เป็น
รูปซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นรูปซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นรูปซึ่งเป็น
อัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (ย่อ)

[๓๙] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๖๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๑. รูปีทุกะ ๑. กุสลติกะ

อนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
[๔๐] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
นกัมมปัจจัย มี ๒ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๕ วาระ
นอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
นอินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๒ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
นสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ
โนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ
โนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ ปัจจนียะ จบ)

ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๔๑] สภาวธรรมที่ไม่เป็นรูปซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
รูปซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๖๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๑. รูปีทุกะ ๑. กุสลติกะ

[๔๒] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๑ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๑ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๗ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๗ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๒ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๔ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๖ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๑ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๗ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
รูปีทุกะและกุสลติกะ จบ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๖๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๒. โลกิยะทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑๒. โลกิยทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑. กุสลบท ๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๔๓] สภาวธรรมที่เป็นโลกิยะซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นโลกิยะซึ่ง
เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นโลกุตตระซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นโลกุตตระซึ่งเป็นกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นโลกิยะซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นโลกิยะซึ่งเป็นกุศล
เกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นโลกุตตระซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นโลกุตตระซึ่งเป็น
กุศลเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๔๔] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
กัมมปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ อนุโลม จบ)
[๔๕] นอธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
นอาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยเป็นต้น
[๔๖] สภาวธรรมที่เป็นโลกิยะซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นโลกิยะ
ซึ่งเป็นกุศลโดยเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๖๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๒. โลกิยะทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่เป็นโลกุตตระซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นโลกุตตระ
ซึ่งเป็นกุศลโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นโลกิยะซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นโลกิยะซึ่ง
เป็นกุศลโดยอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นโลกุตตระซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นโลกิยะซึ่งเป็น
กุศลโดยอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นโลกิยะซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นโลกิยะซึ่ง
เป็นกุศลโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติและสหชาตาธิปติ (๑)
สภาวธรรมที่เป็นโลกุตตระซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นโลกุตตระ
ซึ่งเป็นกุศลโดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ สหชาตาธิปติ
สภาวธรรมที่เป็นโลกุตตระซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นโลกิยะซึ่ง
เป็นกุศลโดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ อารัมมณาธิปติ (๒) (ย่อ)

[๔๗] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๒ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๗๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๒. โลกิยะทุกะ ๑. กุสลติกะ
๒. อกุสลบท ๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๔๘] สภาวธรรมที่เป็นโลกิยะซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นโลกิยะซึ่ง
เป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๔๙] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร เหมือนกันทุกปัจจัย)

๓. อัพยากตบท ๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๕๐] สภาวธรรมที่เป็นโลกิยะซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นโลกิยะ
ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นโลกุตตระซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นโลกุตตระ
ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นโลกิยะซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นโลกิยะและที่
เป็นโลกุตตระซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๕๑] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๕ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ อนุโลม จบ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๗๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๒. โลกิยะทุกะ ๑. กุสลติกะ

[๕๒] นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๔ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
นกัมมปัจจัย มี ๑ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
นอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
นสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ
โนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ
โนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ ปัจจนียะ จบ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๕๓] สภาวธรรมที่เป็นโลกิยะซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นโลกิยะซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นโลกุตตระซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
โลกุตตระซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๕๔] เหตุปัจจัย มี ๔ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๕ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๗๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๓. เกนจิวิญเญยยทุกะ ๑. กุสลติกะ

อัญญมัญญปัจจัย มี ๒ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๗ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๔ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๔ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ
มัคคปัจจัย มี ๔ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๗ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
โลกิยทุกะและกุสลติกะ จบ

๑๓. เกนจิวิญเญยยทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑. กุสลบท ๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๕๕] สภาวธรรมที่จิตบางดวงรู้ได้ซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่จิตบางดวงรู้
ได้ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่จิตบางดวงรู้ไม่ได้ซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่จิตบางดวงรู้ได้
ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๗๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๓. เกนจิวิญเญยยทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่จิตบางดวงรู้ได้และที่รู้ไม่ได้ซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่จิตบางดวง
รู้ได้ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓) (ย่อ)

[๕๖] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียะ - นอธิปติปัจจัย
[๕๗] สภาวธรรมที่จิตบางดวงรู้ได้ซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่จิตบางดวง
รู้ได้ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๕๘] นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๕๙] สภาวธรรมที่จิตบางดวงรู้ได้ซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่จิต
บางดวงรู้ได้ซึ่งเป็นกุศลโดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๖๐] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๗๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๔. อาสวทุกะ ๑. กุสลติกะ

สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว พึงขยายอกุศลและอัพยากฤตที่จิตบางดวงรู้ได้
ให้พิสดารเหมือนกับกุศลที่จิตบางดวงรู้ได้)
เกนจิวิญเญยยทุกะและกุสลติกะ จบ
จูฬันตรทุกะ จบ

๑๔. อาสวทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑. กุสลบท ๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
เหตุปัจจัย
[๑] สภาวธรรมที่ไม่เป็นอาสวะซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอาสวะซึ่ง
เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๒] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
กัมมปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๗๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๔. อาสวทุกะ ๑. กุสลติกะ
๒. อกุสลบท - เหตุปัจจัย
[๓] สภาวธรรมที่เป็นอาสวะซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอาสวะซึ่งเป็น
อกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๔] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดารทุกปัจจัย)
[๕] สภาวธรรมที่เป็นอาสวะซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อาสวะซึ่งเป็นอกุศลโดยเหตุปัจจัย

[๖] เหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ

(สำหรับ ๓ วาระ ในท่ามกลางมีสหชาตาธิปติปัจจัยได้)

อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๗๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๕. สาสวทุกะ ๑. กุสลติกะ
๓. อัพยากตบท - เหตุปัจจัย
[๗] สภาวธรรมที่ไม่เป็นอาสวะซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
อาสวะซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๘] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ปัจจยวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
อาสวทุกะและกุสลติกะ จบ

๑๕. สาสวทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑. กุสลบท - เหตุปัจจัย
[๙] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
อารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๑๐] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ อนุโลม จบ)
[๑๑] นอธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
นอาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ ปัจจนียะ จบ)

(สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๒ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๗๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๕. สาสวทุกะ ๑. กุสลติกะ
ปัญหาวาร - เหตุปัจจัย
[๑๒] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นกุศลโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่
เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นกุศลโดยเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๑๓] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
นิสสยปัจจัย มี ๒ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)

๒. อกุสลบท - เหตุปัจจัย
[๑๔] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๑๕] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๗๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๕. สาสวทุกะ ๑. กุสลติกะ
๓. อัพยากตบท - เหตุปัจจัย
[๑๖] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
อารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของอาสวะและที่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็น
อัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อารมณ์ของอาสวะและที่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๑๗] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๔ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๕ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๗๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๕. สาสวทุกะ ๑. กุสลติกะ

นอาเสวนปัจจัย มี ๕ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
โนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดารทุกปัจจัย)

ปัญหาวาร - เหตุปัจจัย
[๑๘] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๑๙] เหตุปัจจัย มี ๔ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๒ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๗ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ
มัคคปัจจัย มี ๔ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๘๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๖. อาสวสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ

สัมปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
สาสวทุกะและกุสลติกะ จบ

๑๖. อาสวสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑. กุสลบท ๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
เหตุปัจจัย
[๒๐] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุต
จากอาสวะซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๒๑] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

๒. อกุสลบท - เหตุปัจจัย
[๒๒] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอาสวะซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่
สัมปยุตด้วยอาสวะซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอาสวะซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจาก
อาสวะซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๘๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๖. อาสวสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอาสวะซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วย
อาสวะและที่วิปปยุตจากอาสวะซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๒๓] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๕ วาระ)

นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๕ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)

[๒๔] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอาสวะซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
สัมปยุตด้วยอาสวะซึ่งเป็นอกุศลโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
สัมปยุตด้วยอาสวะซึ่งเป็นอกุศลโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอาสวะและที่วิปปยุตจากอาสวะซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอาสวะซึ่งเป็นอกุศลโดยเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๒๕] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๕ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๕ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๘๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๖. อาสวสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ

อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๓ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)

๓. อัพยากตบท - เหตุปัจจัย
[๒๖] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่
วิปปยุตจากอาสวะซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๒๗] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
โนวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๒๘] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๘๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๗. อาสวสาสวทุกะ ๑. กุสลติกะ

[๒๙] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
อาสวสัมปยุตตทุกะและกุสลติกะ จบ

๑๗. อาสวสาสวทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑. กุสลบท ๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
เหตุปัจจัย
[๓๐] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของอาสวะแต่ไม่เป็นอาสวะซึ่งเป็นกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของอาสวะแต่ไม่เป็นอาสวะซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
(ย่อ)

[๓๑] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

๒. อกุสลบท - เหตุปัจจัย
[๓๒] สภาวธรรมที่เป็นอาสวะและเป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอาสวะและเป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๘๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๗. อาสวสาสวทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของอาสวะแต่ไม่เป็นอาสวะซึ่งเป็นอกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของอาสวะแต่ไม่เป็นอาสวะซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอาสวะและเป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอาสวะเป็นอารมณ์ของอาสวะและที่เป็นอารมณ์ของอาสวะแต่ไม่เป็น
อาสวะซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๓๓] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียะ - นเหตุปัจจัย
[๓๔] สภาวธรรมที่เป็นอาสวะและเป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของอาสวะแต่ไม่เป็นอาสวะซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะนเหตุ-
ปัจจัย (ย่อ)

[๓๕] นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๘๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๗. อาสวสาสวทุกะ ๑. กุสลติกะ
๗. ปัญหาวาร - เหตุปัจจัย
[๓๖] สภาวธรรมที่เป็นอาสวะและเป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอกุศล
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอาสวะและเป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอกุศล
โดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๓๗] เหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๓ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๓๘] สภาวธรรมที่เป็นอาสวะและเป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอกุศลเป็น
ปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอาสวะและเป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอกุศลโดย
อารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๓๙] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๘๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๘. อาสวอาสวสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ
๓. อัพยากตบท - เหตุปัจจัย
[๔๐] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของอาสวะแต่ไม่เป็นอาสวะซึ่งเป็นอัพยากฤต
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของอาสวะแต่ไม่เป็นอาสวะซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๔๑] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
อาสวสาสวทุกะและกุสลติกะ จบ

๑๘. อาสวอาสวสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวารเป็นต้น - อกุสลบท
เหตุปัจจัย
[๔๒] สภาวธรรมที่เป็นอาสวะและสัมปยุตด้วยอาสวะซึ่งเป็นอกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอาสวะและสัมปยุตด้วยอาสวะซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอาสวะแต่ไม่เป็นอาสวะซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรม
ที่สัมปยุตด้วยอาสวะแต่ไม่เป็นอาสวะซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอาสวะและสัมปยุตด้วยอาสวะซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นอาสวะสัมปยุตด้วยอาสวะและที่สัมปยุตด้วยอาสวะแต่ไม่เป็นอาสวะซึ่งเป็น
อกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๔๓] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๘๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๘. อาสวอาสวสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ
ปัจจนียะ - นอธิปติปัจจัย
[๔๔] สภาวธรรมที่เป็นอาสวะและสัมปยุตด้วยอาสวะซึ่งเป็นอกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอาสวะ และสัมปยุตด้วยอาสวะซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะ
นอธิปติปัจจัย

[๔๕] นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ

(สหชาตวาร สัมปยุตตวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)

๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๔๖] สภาวธรรมที่เป็นอาสวะและสัมปยุตด้วยอาสวะซึ่งเป็นอกุศล
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอาสวะและสัมปยุตด้วยอาสวะซึ่งเป็นอกุศลโดย
เหตุปัจจัย (ย่อ)

[๔๗] เหตุปัจจัย มี ๔ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๘๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๙. อาสววิปปยุตตสาสวทุกะ ๑. กุสลติกะ

อินทรียปัจจัย มี ๓ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
อาสวอาสวสัมปยุตตทุกะและกุสลติกะ จบ

๑๙. อาสววิปปยุตตสาสวทุกะ ๑. กุสลติกะ
กุสลบท - เหตุปัจจัย
[๔๘] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะแต่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นกุศล
อาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะแต่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะและไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นกุศล
อาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะและไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๒) (ย่อ)

[๔๙] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๘๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๙. อาสววิปปยุตตสาสวทุกะ ๑. กุสลติกะ
อัพยากตบท - เหตุปัจจัย
[๕๐] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะแต่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็น
อัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะแต่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็น
อัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะและไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอัพยากฤต
อาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะและไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอัพยากฤต
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะแต่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัย
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะและไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิด
ขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะแต่เป็นอารมณ์ของอาสวะและที่วิปปยุตจาก
อาสวะไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจาก
อาสวะและไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะแต่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอัพยากฤต
อาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะแต่เป็นอารมณ์ของอาสวะและที่วิปปยุตจาก
อาสวะไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๕๑] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๕ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๙๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๙. อาสววิปปยุตตสาสวทุกะ ๑. กุสลติกะ
ปัจจนียะ - นเหตุปัจจัย
[๕๒] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะแต่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็น
อัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะแต่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็น
อัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๕๓] นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๔ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๕ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๑ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
โนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๗. ปัญหาวาร
เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๕๔] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะแต่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็น
อัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะแต่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่ง
เป็นอัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๙๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๙. อาสววิปปยุตตสาสวทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะและไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอัพยากฤต
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะและไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็น
อัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะและไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอัพยากฤต
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะแต่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็น
อัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะและไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอัพยากฤต
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะแต่เป็นอารมณ์ของอาสวะและที่วิปปยุต
จากอาสวะไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะแต่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอัพยากฤต
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะแต่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็น
อัพยากฤตโดยอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะและไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอัพยากฤต
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะและไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็น
อัพยากฤตโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะและไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอัพยากฤต
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะแต่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็น
อัพยากฤตโดยอารัมมณปัจจัย (๒) (ย่อ)

[๕๕] เหตุปัจจัย มี ๔ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๒ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๗ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๙๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๙. อาสววิปปยุตตสาสวทุกะ ๑. กุสลติกะ

อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๔ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๔ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๕๖] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะแต่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็น
อัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะแต่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่ง
เป็นอัพยากฤตโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย อุปนิสสยปัจจัย ปุเรชาตปัจจัย
ปัจฉาชาตปัจจัย อาหารปัจจัย และอินทรียปัจจัย (ย่อ)

[๕๗] นเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๗ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
อาสววิปปยุตตสาสวทุกะและกุสลติกะ จบ
อาสวโคจฉกะ จบ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๙๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๒๐. สัญโญชนทุกะ ๑. กุสลติกะ
๒๐. สัญโญชนทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑] สภาวธรรมที่ไม่เป็นสังโยชน์ซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นสังโยชน์
ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๒] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๓] สภาวธรรมที่เป็นสังโยชน์ซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นสังโยชน์ซึ่ง
เป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นสังโยชน์ซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นสังโยชน์ซึ่ง
เป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นสังโยชน์และที่ไม่เป็นสังโยชน์ซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
สังโยชน์ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓) (ย่อ)

[๔] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
นเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๙๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๒๐. สัญโญชนทุกะ ๑. กุสลติกะ
ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๕] สภาวธรรมที่เป็นสังโยชน์ซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
สังโยชน์ซึ่งเป็นอกุศลโดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๖] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๓ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
[๗] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)

อัพยากตบท - เหตุปัจจัย
[๘] สภาวธรรมที่ไม่เป็นสังโยชน์ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
สังโยชน์ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๙๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๒๑. สัญโญชนิยทุกะ ๑. กุสลติกะ

[๙] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

๒๑. สัญโญชนิยทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑๐] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
อารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๑๑] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงทราบข้อความนี้ เหมือนกับข้อความในโลกิยทุกะ ในจูฬันตรทุกะ
พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)
[๑๒] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๑๓] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๙๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๒๑. สัญโญชนิยทุกะ ๑. กุสลติกะ
อัพยากตบท - เหตุปัจจัย
[๑๔] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่
ไม่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์และที่ไม่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็น
อัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อารมณ์ของสังโยชน์และที่ไม่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๑)

[๑๕] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ

เหมือนกับโลกิยทุกะ ในจูฬันตรทุกะ
(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดาร)

ปัญหาวาร - เหตุปัจจัย
[๑๖] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๙๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๒๒. สัญโญชนสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
(ย่อ)

[๑๗] เหตุปัจจัย มี ๔ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๑๘] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอารัมมณปัจจัย
สหชาตปัจจัย อุปนิสสยปัจจัย ปุเรชาตปัจจัย ปัจฉาชาตปัจจัย อาหารปัจจัย
และอินทรียปัจจัย (ย่อ)

[๑๙] นเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๗ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)

๒๒. สัญโญชนสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๒๐] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากสังโยชน์ซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุต
จากสังโยชน์ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๙๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๒๒. สัญโญชนสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๒๑] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยสังโยชน์ซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่
สัมปยุตด้วยสังโยชน์ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยสังโยชน์ซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วย
สังโยชน์ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (ย่อ)

[๒๒] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ อนุโลม จบ)

ปัจจนียะ - นเหตุปัจจัย
[๒๓] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยสังโยชน์ซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่
สัมปยุตด้วยสังโยชน์ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย ได้แก่ โมหะที่สหรคต
ด้วยวิจิกิจฉาอาศัยขันธ์ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉาเกิดขึ้น
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยสังโยชน์ซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วย
สังโยชน์ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย ได้แก่ โมหะที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ
อาศัยขันธ์ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะเกิดขึ้น (๒) (ย่อ)

[๒๔] นเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ ปัจจนียะ จบ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๙๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๒๒. สัญโญชนสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ
ปัญหาวาร - เหตุปัจจัย
[๒๕] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยสังโยชน์ซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่สัมปยุตด้วยสังโยชน์ซึ่งเป็นอกุศลโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากสังโยชน์ซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่สัมปยุต
ด้วยสังโยชน์ซึ่งเป็นอกุศลโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยสังโยชน์ซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่สัมปยุต
ด้วยสังโยชน์ซึ่งเป็นอกุศลโดยอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยสังโยชน์ซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่สัมปยุต
ด้วยสังโยชน์ซึ่งเป็นอกุศลโดยอธิปติปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๒๖] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๕ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๕ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๓ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๐๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๒๓. สัญโญชนสัญโญชนิยทุกะ ๑. กุสลติกะ
อัพยากตบท - เหตุปัจจัย
[๒๗] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากสังโยชน์ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่
วิปปยุตจากสังโยชน์ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

๒๓. สัญโญชนสัญโญชนิยทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๒๘] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์แต่ไม่เป็นสังโยชน์ซึ่งเป็นกุศล
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์แต่ไม่เป็นสังโยชน์ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๒๙] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๓๐] สภาวธรรมที่เป็นสังโยชน์และเป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็นอกุศล
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นสังโยชน์และเป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๐๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๒๓. สัญโญชนสัญโญชนิยทุกะ ๑. กุสลติกะ

[๓๑] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวาร เหมือนกับปฏิจจวาร)
[๓๒] สภาวธรรมที่เป็นสังโยชน์และเป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็นอกุศล
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นสังโยชน์และเป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็นอกุศลโดย
เหตุปัจจัย (ย่อ)

[๓๓] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๓ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๐๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๒๔. สัญโญชนสัญโญชนสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ

[๓๔] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
[๓๕] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์แต่ไม่เป็นสังโยชน์ซึ่งเป็น
อัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์แต่ไม่เป็นสังโยชน์ซึ่งเป็น
อัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๓๖] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

๒๔. สัญโญชนสัญโญชนสัมปยุตตทุกะ
๑. กุสลติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๓๗] สภาวธรรมที่เป็นสังโยชน์และสัมปยุตด้วยสังโยชน์ซึ่งเป็นอกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นสังโยชน์และสัมปยุตด้วยสังโยชน์ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยสังโยชน์แต่ไม่เป็นสังโยชน์ซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาว-
ธรรมที่สัมปยุตด้วยสังโยชน์แต่ไม่เป็นสังโยชน์ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๐๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๒๔. สัญโญชนสัญโญชนสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่เป็นสังโยชน์และสัมปยุตด้วยสังโยชน์ซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นสังโยชน์สัมปยุตด้วยสังโยชน์และที่สัมปยุตด้วยสังโยชน์แต่ไม่เป็นสังโยชน์ซึ่ง
เป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๓๘] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวารและสัมปยุตตวารให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)
[๓๙] สภาวธรรมที่เป็นสังโยชน์และสัมปยุตด้วยสังโยชน์ซึ่งเป็นอกุศลเป็น
ปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นสังโยชน์และสัมปยุตด้วยสังโยชน์ซึ่งเป็นอกุศลโดยเหตุปัจจัย
(ย่อ)

[๔๐] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๐๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๒๕. สัญโญชนวิปปยุตตสัญโญชนิยทุกะ ๑. กุสลติกะ

อินทรียปัจจัย มี ๓ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
[๔๑] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)

๒๕. สัญโญชนวิปปยุตตสัญโญชนิยทุกะ
๑. กุสลติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๔๒] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากสังโยชน์แต่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็น
กุศลอาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากสังโยชน์แต่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็นกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากสังโยชน์และไม่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็นกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากสังโยชน์และไม่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๐๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๒๕. สัญโญชนวิปปยุตตสัญโญชนิยทุกะ ๑. กุสลติกะ

[๔๓] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(ในจูฬันตรทุกะเหมือนในโลกิยทุกะ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร
ให้พิสดารทุกปัจจัย)
[๔๔] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากสังโยชน์แต่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็นอกุศล
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่วิปปยุตจากสังโยชน์แต่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็น
อกุศลโดยอารัมมณปัจจัย (ย่อ)
[๔๕] อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ (ทุกปัจจัย มีปัจจัยละ ๑ วาระ ย่อ)
[๔๖] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากสังโยชน์แต่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็น
อัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากสังโยชน์แต่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็น
อัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากสังโยชน์และไม่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็น
อัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากสังโยชน์และไม่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่ง
เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากสังโยชน์แต่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็นอัพยากฤต
อาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากสังโยชน์และไม่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็นอัพยากฤต
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากสังโยชน์แต่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์และที่วิปปยุตจาก
สังโยชน์ไม่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจาก
สังโยชน์และไม่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากสังโยชน์แต่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็นอัพยากฤต
อาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากสังโยชน์แต่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์และที่วิปปยุตจาก
สังโยชน์ไม่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๐๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๒๕. สัญโญชนวิปปยุตตสัญโญชนิยทุกะ ๑. กุสลติกะ

[๔๗] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๕ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๔ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๕ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๑ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
โนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)
[๔๘] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากสังโยชน์แต่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็น
อัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่วิปปยุตจากสังโยชน์แต่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์
ซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๔๙] เหตุปัจจัย มี ๔ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ
สหชาตปัจจัย มี ๕ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๐๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๒๖. คันถทุกะ ๑. กุสลติกะ

อัญญมัญญปัจจัย มี ๒ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๗ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ
มัคคปัจจัย มี ๔ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ (ย่อ)
[๕๐] นเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๗ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
สัญโญชนโคจฉกะและกุสลติกะ จบ

๒๖. คันถทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น ปัจจยจตุกกนัย
[๑] สภาวธรรมที่ไม่เป็นคันถะซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นคันถะซึ่ง
เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๐๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๒๖. คันถทุกะ ๑. กุสลติกะ

[๒] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๓] สภาวธรรมที่เป็นคันถะซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นคันถะซึ่งเป็น
อกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นคันถะซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นคันถะซึ่งเป็น
อกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นคันถะและที่ไม่เป็นคันถะซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
คันถะซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นคันถะซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นคันถะซึ่งเป็น
อกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นคันถะซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นคันถะและที่ไม่เป็น
คันถะซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๔] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๐๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๒๖. คันถทุกะ ๑. กุสลติกะ

นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)
[๕] สภาวธรรมที่เป็นคันถะซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นคันถะ
ซึ่งเป็นอกุศลโดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๖] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๓ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
[๗] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
[๘] สภาวธรรมที่ไม่เป็นคันถะซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
คันถะซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๙] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๑๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๒๗. คันถนิยทุกะ ๑. กุสลติกะ
๒๗. คันถนิยทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑๐] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของคันถะซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อารมณ์ของคันถะซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์ของคันถะซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
อารมณ์ของคันถะซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๑๑] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ เหมือนกับข้อความ

ในโลกิยทุกะและโลกุตตรทุกะ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)
[๑๒] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของคันถะซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นอารมณ์ของคันถะซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๑๓] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๑๔] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของคันถะซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นอารมณ์ของคันถะซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์ของคันถะซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
อารมณ์ของคันถะซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (๓)
สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของคันถะซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อารมณ์ของคันถะและที่ไม่เป็นอารมณ์ของคันถะซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๑๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๒๘. คันถสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ

[๑๕] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ เหมือนกับข้อความ

ในโลกิยทุกะและโลกุตตรทุกะ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)

๒๘. คันถสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑๖] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากคันถะซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจาก
คันถะซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๑๗] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๑๘] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยคันถะซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุต
ด้วยคันถะซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากคันถะซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากคันถะ
ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยคันถะซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วย
คันถะและที่วิปปยุตจากคันถะซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๑๙] เหตุปัจจัย มี ๖ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๖ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๑๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๒๘. คันถสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ

นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
นกัมมปัจจัย มี ๔ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๖ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดาร)
[๒๐] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยคันถะซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
สัมปยุตด้วยคันถะซึ่งเป็นอกุศลโดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๒๑] เหตุปัจจัย มี ๖ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
นิสสยปัจจัย มี ๖ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ
มัคคปัจจัย มี ๔ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๖ วาระ (ย่อ)

[๒๒] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากคันถะซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่
วิปปยุตจากคันถะซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๒๓] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๑๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๒๙. คันถคันถนิยทุกะ ๑. กุสลติกะ
๒๙. คันถคันถนิยทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๒๔] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของคันถะแต่ไม่เป็นคันถะซึ่งเป็นกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของคันถะแต่ไม่เป็นคันถะซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๒๕] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๒๖] สภาวธรรมที่เป็นคันถะและเป็นอารมณ์ของคันถะซึ่งเป็นอกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นคันถะและเป็นอารมณ์ของคันถะซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของคันถะแต่ไม่เป็นคันถะซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นอารมณ์ของคันถะแต่ไม่เป็นคันถะซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นคันถะและเป็นอารมณ์ของคันถะซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาว-
ธรรมที่เป็นคันถะและเป็นอารมณ์ของคันถะซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๒๗] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๑๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๒๙. คันถคันถนิยทุกะ ๑. กุสลติกะ

นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)
[๒๘] สภาวธรรมที่เป็นคันถะและเป็นอารมณ์ของคันถะซึ่งเป็นอกุศลเป็น
ปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นคันถะและเป็นอารมณ์ของคันถะซึ่งเป็นอกุศลโดยเหตุปัจจัย
(ย่อ)

[๒๙] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๓ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
[๓๐] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
[๓๑] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของคันถะแต่ไม่เป็นคันถะซึ่งเป็นอัพยากฤต
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของคันถะแต่ไม่เป็นคันถะซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๑๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๓๐. คันถคันถสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ

[๓๒] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

๓๐. คันถคันถสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๓๓] สภาวธรรมที่เป็นคันถะและสัมปยุตด้วยคันถะซึ่งเป็นอกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นคันถะและสัมปยุตด้วยคันถะซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๓๔] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)
[๓๕] สภาวธรรมที่เป็นคันถะและสัมปยุตด้วยคันถะซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่เป็นคันถะและสัมปยุตด้วยคันถะซึ่งเป็นอกุศลโดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๓๖] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๑๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๓๑. คันถวิปปยุตตคันถนิยทุกะ ๑. กุสลติกะ

กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๓ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
[๓๗] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)

๓๑. คันถวิปปยุตตคันถนิยทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๓๘] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากคันถะแต่เป็นอารมณ์ของคันถะซึ่งเป็นกุศล
อาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากคันถะแต่เป็นอารมณ์ของคันถะซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากคันถะและไม่เป็นอารมณ์ของคันถะซึ่งเป็นกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากคันถะและไม่เป็นอารมณ์ของคันถะซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๓๙] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดารทุกปัจจัย)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๑๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๓๑. คันถวิปปยุตตคันถนิยทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๔๐] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากคันถะแต่เป็นอารมณ์ของคันถะซึ่งเป็นอกุศล
อาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากคันถะแต่เป็นอารมณ์ของคันถะซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๔๑] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๔๒] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากคันถะแต่เป็นอารมณ์ของคันถะซึ่งเป็น
อัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากคันถะแต่เป็นอารมณ์ของคันถะซึ่งเป็น
อัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากคันถะและไม่เป็นอารมณ์ของคันถะซึ่งเป็นอัพยากฤต
อาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากคันถะและไม่เป็นอารมณ์ของคันถะซึ่งเป็นอัพยากฤต
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากคันถะและไม่เป็นอารมณ์ของคันถะซึ่งเป็นอัพยากฤต
อาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากคันถะแต่เป็นอารมณ์ของคันถะและที่วิปปยุตจาก
คันถะไม่เป็นอารมณ์ของคันถะซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๔๓] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)
[๔๔] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากคันถะแต่เป็นอารมณ์ของคันถะซึ่งเป็น
อัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่วิปปยุตจากคันถะแต่เป็นอารมณ์ของคันถะซึ่งเป็น
อัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากคันถะและไม่เป็นอารมณ์ของคันถะซึ่งเป็นอัพยากฤต
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่วิปปยุตจากคันถะและไม่เป็นอารมณ์ของคันถะซึ่งเป็น
อัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๑๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๓๑. คันถวิปปยุตตคันถนิยทุกะ ๑. กุสลติกะ

[๔๕] เหตุปัจจัย มี ๔ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๒ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๗ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ
มัคคปัจจัย มี ๔ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ)
อวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ (ย่อ)
[๔๖] นเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๗ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
คันถโคจฉกะและกุสลติกะ จบ
(โอฆโคจฉกะและโยคโคจฉกะ เหมือนกับอาสวโคจฉกกุสลติกะ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๑๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๔๔. นีวรณทุกะ ๑. กุสลติกะ
๔๔. นีวรณทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑] สภาวธรรมที่ไม่เป็นนิวรณ์ซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นนิวรณ์ซึ่ง
เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๒] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๓] สภาวธรรมที่เป็นนิวรณ์ซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นนิวรณ์ซึ่งเป็น
อกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นนิวรณ์ซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นนิวรณ์ซึ่งเป็น
อกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นนิวรณ์และที่ไม่เป็นนิวรณ์ซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นนิวรณ์ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓) (ย่อ)

[๔] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียะ - นเหตุปัจจัย
[๕] สภาวธรรมที่เป็นนิวรณ์ซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นนิวรณ์ซึ่งเป็น
อกุศลเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย ได้แก่ อวิชชานิวรณ์อาศัยวิจิกิจฉานิวรณ์และ
อุทธัจจนิวรณ์เกิดขึ้น (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๒๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๔๔. นีวรณทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่เป็นนิวรณ์ซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นนิวรณ์ซึ่งเป็น
อกุศลเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย ได้แก่ อวิชชานิวรณ์อาศัยขันธ์ที่สหรคตด้วย
วิจิกิจฉาและที่สหรคตด้วยอุทธัจจะเกิดขึ้น (๑)
สภาวธรรมที่เป็นนิวรณ์ซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นนิวรณ์และที่ไม่
เป็นนิวรณ์ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย ได้แก่ อวิชชานิวรณ์อาศัย
วิจิกิจฉานิวรณ์ อุทธัจจนิวรณ์ และสัมปยุตตขันธ์เกิดขึ้น (๑) (ย่อ)

[๖] นเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
[๗] สภาวธรรมที่เป็นนิวรณ์ซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
นิวรณ์ซึ่งเป็นอกุศลโดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๘] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๓ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๒๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๔๕. นีวรณิยทุกะ ๑. กุสลติกะ

นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
[๙] สภาวธรรมที่ไม่เป็นนิวรณ์ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
นิวรณ์ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๑๐] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

๔๕. นีวรณิยทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑๑] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของนิวรณ์ซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อารมณ์ของนิวรณ์ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์ของนิวรณ์ซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
อารมณ์ของนิวรณ์ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๑๒] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๒๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๔๖. นีวรณสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๑๓] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของนิวรณ์ซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นอารมณ์ของนิวรณ์ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๑๔] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๑๕] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของนิวรณ์ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นอารมณ์ของนิวรณ์ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์ของนิวรณ์ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นอารมณ์ของนิวรณ์ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของนิวรณ์ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อารมณ์ของนิวรณ์ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๑๖] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)

๔๖. นีวรณสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑๗] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากนิวรณ์ซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุต
จากนิวรณ์ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๒๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๔๗. นีวรณนีวรณิยทุกะ ๑. กุสลติกะ

[๑๘] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๑๙] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยนิวรณ์ซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุต
ด้วยนิวรณ์ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๒๐] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๒๑] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากนิวรณ์ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่
วิปปยุตจากนิวรณ์ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๒๒] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

๔๗. นีวรณนีวรณิยทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๒๓] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของนิวรณ์แต่ไม่เป็นนิวรณ์ซึ่งเป็นกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของนิวรณ์แต่ไม่เป็นนิวรณ์ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๒๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๔๗. นีวรณนีวรณิยทุกะ ๑. กุสลติกะ

[๒๔] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๒๕] สภาวธรรมที่เป็นนิวรณ์และเป็นอารมณ์ของนิวรณ์ซึ่งเป็นอกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นนิวรณ์และเป็นอารมณ์ของนิวรณ์ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของนิวรณ์แต่ไม่เป็นนิวรณ์ซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาว-
ธรรมที่เป็นอารมณ์ของนิวรณ์แต่ไม่เป็นนิวรณ์ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นนิวรณ์และเป็นอารมณ์ของนิวรณ์ซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นนิวรณ์เป็นอารมณ์ของนิวรณ์และที่เป็นอารมณ์ของนิวรณ์แต่ไม่เป็นนิวรณ์ซึ่ง
เป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๒๖] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
[๒๗] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของนิวรณ์แต่ไม่เป็นนิวรณ์ซึ่งเป็นอัพยากฤต
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของนิวรณ์แต่ไม่เป็นนิวรณ์ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๒๘] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๒๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๔๙. นีวรณนีวรณสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ
๔๘. นีวรณนีวรณสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๒๙] สภาวธรรมที่เป็นนิวรณ์และสัมปยุตด้วยนิวรณ์ซึ่งเป็นอกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นนิวรณ์และสัมปยุตด้วยนิวรณ์ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๓๐] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)

๔๙. นีวรณวิปปยุตตนีวรณิยทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๓๑] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากนิวรณ์แต่เป็นอารมณ์ของนิวรณ์ซึ่งเป็นกุศล
อาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากนิวรณ์แต่เป็นอารมณ์ของนิวรณ์ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากนิวรณ์และไม่เป็นอารมณ์ของนิวรณ์ซึ่งเป็นกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากนิวรณ์และไม่เป็นอารมณ์ของนิวรณ์ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๓๒] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๒๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๕๐. ปรามาสทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๓๓] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากนิวรณ์แต่เป็นอารมณ์ของนิวรณ์ซึ่งเป็น
อัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากนิวรณ์แต่เป็นอารมณ์ของนิวรณ์ซึ่งเป็น
อัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากนิวรณ์และไม่เป็นอารมณ์ของนิวรณ์ซึ่งเป็นอัพยากฤต
อาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากนิวรณ์และไม่เป็นอารมณ์ของนิวรณ์ซึ่งเป็นอัพยากฤต
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากนิวรณ์แต่เป็นอารมณ์ของนิวรณ์ซึ่งเป็นอัพยากฤต
อาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากนิวรณ์แต่เป็นอารมณ์ของนิวรณ์และที่วิปปยุตจาก
นิวรณ์ไม่เป็นอารมณ์ของนิวรณ์ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๓๔] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดารทุกปัจจัย)
นีวรณโคจฉกะและกุสลติกะ จบ

๕๐. ปรามาสทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑] สภาวธรรมที่ไม่เป็นปรามาสซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
ปรามาสซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๒๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๕๐. ปรามาสทุกะ ๑. กุสลติกะ

[๒] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๓] สภาวธรรมที่ไม่เป็นปรามาสซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นปรามาส
ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นปรามาสซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นปรามาสซึ่ง
เป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นปรามาสซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นปรามาสและ
ที่ไม่เป็นปรามาสซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๔] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ย่อ

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดาร)
[๕] สภาวธรรมที่ไม่เป็นปรามาสซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่
เป็นปรามาสซึ่งเป็นอกุศลโดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๖] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
สหชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๕ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๒๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๕๑. ปรามัฏฐทุกะ ๑. กุสลติกะ

นิสสยปัจจัย มี ๕ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๓ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๕ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
[๗] สภาวธรรมที่ไม่เป็นปรามาสซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
ปรามาสซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๘] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

๕๑. ปรามัฏฐทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๙] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของปรามาสซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อารมณ์ของปรามาสซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๒๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๕๑. ปรามัฏฐทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์ของปรามาสซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
อารมณ์ของปรามาสซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๑๐] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)
[๑๑] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของปรามาสซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นอารมณ์ของปรามาสซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๑๒] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๑๓] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของปรามาสซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของปรามาสซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์ของปรามาสซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่
ไม่เป็นอารมณ์ของปรามาสซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของปรามาสซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นอารมณ์ของปรามาสและที่ไม่เป็นอารมณ์ของปรามาสซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย(๑) (ย่อ)

[๑๔] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๓๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๕๒. ปรามาสสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ
๕๒. ปรามาสสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑๕] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากปรามาสซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุต
จากปรามาสซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๑๖] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๑๗] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยปรามาสซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่
สัมปยุตด้วยปรามาสซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากปรามาสซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจาก
ปรามาสซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๑๘] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๒ วาระ)

อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ

(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๒ วาระ)

นวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๓๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๕๒. ปรามาสสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๑๙] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยปรามาสซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่สัมปยุตด้วยปรามาสซึ่งเป็นอกุศลโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากปรามาสซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่วิปปยุต
จากปรามาสซึ่งเป็นอกุศลโดยเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๒๐] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ

(ในท่ามกลางและในเบื้องปลายมีอารัมมณาธิปติปัจจัย)

อนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
สหชาตปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๒ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
มัคคปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

[๒๑] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากปรามาสซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่
วิปปยุตจากปรามาสซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๒๒] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๓๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๕๓. ปรามาสปรามัฏฐทุกะ ๑. กุสลติกะ
๕๓. ปรามาสปรามัฏฐทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย
[๒๓] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของปรามาสแต่ไม่เป็นปรามาสซึ่งเป็นกุศล
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของปรามาสแต่ไม่เป็นปรามาสซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๒๔] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๒๕] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของปรามาสแต่ไม่เป็นปรามาสซึ่งเป็นอกุศล
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นปรามาสและเป็นอารมณ์ของปรามาสซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของปรามาสแต่ไม่เป็นปรามาสซึ่งเป็นอกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของปรามาสแต่ไม่เป็นปรามาสซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของปรามาสแต่ไม่เป็นปรามาสซึ่งเป็นอกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นปรามาสเป็นอารมณ์ของปรามาสและที่เป็นอารมณ์ของปรามาสแต่
ไม่เป็นปรามาสซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๒๖] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๓๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๕๔. ปรามาสวิปปยุตตปรามัฏฐทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๒๗] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของปรามาสแต่ไม่เป็นปรามาสซึ่งเป็นอกุศล
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของปรามาสแต่ไม่เป็นปรามาสซึ่งเป็นอกุศล
โดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๒๘] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
[๒๙] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของปรามาสแต่ไม่เป็นปรามาสซึ่งเป็น
อัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของปรามาสแต่ไม่เป็นปรามาสซึ่งเป็น
อัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๓๐] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

๕๔. ปรามาสวิปปยุตตปรามัฏฐทุกะ
๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๓๑] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากปรามาสแต่เป็นอารมณ์ของปรามาสซึ่งเป็น
กุศลอาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากปรามาสแต่เป็นอารมณ์ของปรามาสซึ่งเป็นกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๓๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๕๔. ปรามาสวิปปยุตตปรามัฏฐทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากปรามาสและไม่เป็นอารมณ์ของปรามาสซึ่งเป็นกุศล
อาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากปรามาสและไม่เป็นอารมณ์ของปรามาสซึ่งเป็นกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๓๒] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(เหมือนกับโลกิยทุกะและโลกุตตรทุกะ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร
ให้พิสดาร)
[๓๓] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากปรามาสแต่เป็นอารมณ์ของปรามาสซึ่งเป็น
อกุศลอาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากปรามาสแต่เป็นอารมณ์ของปรามาสซึ่งเป็น
อกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๓๔] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากปรามาสแต่เป็นอารมณ์ของปรามาสซึ่งเป็น
อัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากปรามาสแต่เป็นอารมณ์ของปรามาสซึ่ง
เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากปรามาสและไม่เป็นอารมณ์ของปรามาสซึ่งเป็น
อัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากปรามาสและไม่เป็นอารมณ์ของปรามาสซึ่ง
เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากปรามาสแต่เป็นอารมณ์ของปรามาสซึ่งเป็นอัพยากฤต
อาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากปรามาสแต่เป็นอารมณ์ของปรามาสและที่วิปปยุต
จากปรามาสไม่เป็นอารมณ์ของปรามาสซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
(ย่อ)

[๓๕] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)

(เหมือนกับโลกิยทุกะ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)
ปรามาสโคจฉกะและกุสลติกะ จบ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๓๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๕๕. สารัมมณทุกะ ๑. กุสลติกะ
๕๕. สารัมมณทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑] สภาวธรรมที่รับรู้อารมณ์ได้ซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่รับรู้อารมณ์ได้
ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (พึงขยายให้พิสดารเหมือนกุศลที่มีปัจจัยปรุงแต่ง)
[๒] สภาวธรรมที่รับรู้อารมณ์ได้ซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่รับรู้อารมณ์
ได้ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (พึงเพิ่มเหมือนกับอกุศลที่มีปัจจัยปรุงแต่ง)
[๓] สภาวธรรมที่รับรู้อารมณ์ได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่รับรู้
อารมณ์ได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่รับรู้อารมณ์ไม่ได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่รับรู้อารมณ์
ไม่ได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่รับรู้อารมณ์ได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่รับรู้อารมณ์ได้
และที่รับรู้อารมณ์ไม่ได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๔] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๓๖ }

>>>>> หน้าต่อไป >>>>>