|
«Όποιος
σήμερα θέλει να πολεμήσει την ψευτιά και την αμάθεια και να γράψει την αλήθεια
έχει ξεπεράσει το λιγότερο πέντε δυσκολίες. Πρέπει να έχει το θάρρος να γράψει την αλήθεια παρόλο που παντού την καταπνίγουν. Την εξυπνάδα να την αναγνωρίσει παρόλο που τη σκεπάζουν παντού. Την τέχνη να την κάνει ευκολομεταχείριστη σαν όπλο. Την κρίση να διαλέγει εκείνους που στα χέρια τους η αλήθεια θα αποχτήσει δύναμη. Την πονηριά να τη διαδώσει ανάμεσά τους.
Αυτές
οι δυσκολίες είναι μεγάλες για κείνους που γράφουν κάτω απ’ το φασισμό, υπάρχουν
όμως και γι’ αυτούς που τους κυνήγησαν ή που έφυγαν, ακόμα και για όσους
γράφουν στις χώρες της αστικής ελευθερίας.»
Μπέρτολτ Μπρεχτ [Πέντε δυσκολίες για να γράψει κανείς την αλήθεια, Συνέδριο για την υπεράσπιση της κουλτούρας, Παρίσι 1935]
«Επιτραπέζια» παιχνίδια
Αναγνώστης
της στήλης μάς θυμίζει ενδιαφέρον απόσπασμα από το βιβλίο του αείμνηστου
φίλου Νίκου Βεργίδη [Σάκη Κατσαρού], σχετικά με τα «επιτραπέζια» παιχνίδια
των πρωθυπουργών στην Ελλάδα [η σύνταξη και η ορθογραφία του πρωτότυπου διατηρούνται]:
«Πώς και γιατί εδέχθη την πρωθυπουργία ο Τσουδερός; Είναι φριχτό,
είναι σχιζοφρενικό, είναι τραγικό, αλλά το παρακάτω περιστατικό συνέβει όντως.
Το διηγήθηκε ο ίδιος ο Τσουδερός στο βιογράφο του Ηλία Βενέζη.
Ένα
μήνα πριν την ορκωμοσία του τον κάλεσε ο Κ. Μελάς σε… "πνευματιστικήν συγκέντρωσιν".
Μετά την "κεκανονισμένην προσευχήν", το μέντιουμ εκάλεσε το "φάντασμα" του…
Ελ. Βενιζέλου!!!... Το "φάντασμα" λοιπόν απευθύνθη στον Τσουδερό και του
είπε πως σ’ ένα μήνα θα κληθεί ν’ αναλάβει τη κυβέρνηση του τόπου. Τον πρότρεψε
δε να δεχτεί τη θέση… Τις επόμενες δυο ημέρες κλήθηκαν και τα "πνεύματα"
του πατέρα του και του… Παπαναστασίου. Και οι δυο, του είπαν ακριβώς το ίδιο
πράγμα. Τέλος, το "πνεύμα" του πατρός του του μονογενούς, εν αγαστή συνεργασία
με το του… Βενιζέλου, "υπαγόρευσαν" (!) στον Τσουδερό, το διάγγελμα που ’πρεπε
να εκφωνήσει όταν θα του δινόταν η εντολή!!!... Κι ο ακαδημαϊκός (…) –διάβαζε:
της λέσχης των διανοητικά ανάπηρων– Βενέζης συμπληρώνει με "πλήρη σοβαρότητα":
"Περί των συνεδριάσεων αυτών υπάρχουν πρακτικά"!!! [Σημ. Ηλίας Βενέζης, Εμμανουήλ Τσουδερός, Αθήνα 1966, σελ. 263.]
Όσο
παρανοϊκό κι αν φαντάζει είν’ αλήθεια. Αυτοί οι άνθρωποι, μας κυβέρνησαν
χρόνια και χρόνια. Δε θέλει ρώτημα πως σε διάφορες "πνευματιστικές" (…) συγκεντρώσεις
το μέντιουμ θα καλούσε το… "πνεύμα" του κυρίου Κροίσου. Και ότι ο εν λόγω
κύριος, όντας γαλαντόμος θα έταζε στον εκάστοτε πολιτικό πως θα του υποδείξει
τη κρυψώνα κάποιου κιβωτίου με λίρες, αρκεί… Αρκεί να διεκπεραίωνε τις τάδε
εντολές της Ουάσινγκτον. Και βέβαια οι εντολές θ’ αφορούσαν πάντα την προώθηση
κάποιας συμφέρουσας τις ΗΠΑ πολιτικής.
Ντροπή γι’ αυτόν τον ιερό τόπο
που έτυχε να γεννηθούν; Κρίμα για τον αιώνιο θεματοφύλακα της ελληνικής συνείδησης
"απλό" λαό μας; Λίγο απ’ όλα…»
Νίκος Βεργίδης, Οι Μιγάδες της Νεοελληνικής Ιστορίας, εκδ. Arcadia, Αθήνα 1988. σελ. 74-75.
Η Πλατεία των Πέντε Φεγγαριών – Άλντο Μόρο και Ερυθρές Ταξιαρχίες
Η
Πλατεία των Πέντε Φεγγαριών [La piazza delle cinque lune] βρίσκεται δίπλα
στην Πιάτσα Ναβόνα της Ρώμης. Το ιδιαίτερο μ’ αυτήν την πλατεία είναι το
ότι γύρω της έχουν την έδρα τους αρκετές από τις μυστικές υπηρεσίες της Ιταλίας.
«Η
Πλατεία των Πέντε Φεγγαριών», αποτελεί και τίτλο ταινίας του Ρέντσο Μαρτινέλλι,
που άρχισε να προβάλλεται στην Ιταλία στις 9 Μαΐου. Θέμα της ταινίας η απαγωγή
και η δολοφονία του Ιταλού πολιτικού Άλντο Μόρο. Ο Α. Μόρο απήχθη
από τις Ερυθρές Ταξιαρχίες στις 16 Μαρτίου 1978, σε μια επιχείρηση που έγινε
στην οδό Φάνι της Ρώμης. Το πτώμα του δολοφονημένου πολιτικού βρέθηκε 55
ημέρες αργότερα στο πορτ-μπαγκάζ ενός κόκκινου Ρενώ, στο κέντρο της Ρώμης,
σε ίση σχεδόν απόσταση από τα κεντρικά γραφεία του Χριστιανοδημοκρατικού
Κόμματος [πρόεδρος του οποίου ήταν τότε ο Α. Μόρο] και του Κομμουνιστικού
Κόμματος.
Τα ερωτήματα σχετικά με την απαγωγή και τη δολοφονία του
Μόρο πάμπολλα. Ήταν πράγματι «ένα χτύπημα στην καρδιά του κράτους» από τις
Ερυθρές Ταξιαρχίες; Ο Α. Μόρο δολοφονήθηκε για να μην προχωρήσει στον «ιστορικό
συμβιβασμό», δηλαδή τη συμμετοχή των Ιταλών κομμουνιστών στη διακυβέρνηση
της χώρας; Τι ακριβώς συνέβη την ημέρα της απαγωγής του; Τι απέγιναν τα «πρακτικά»
της ανάκρισής του από τα μέλη των Ε.Τ.; Είχαν πράγματι διαβρωθεί οι Ε.Τ.
από τις μυστικές υπηρεσίες, όπως, εμμέσως πλην σαφώς, αφήνουν να εννοηθεί
ακόμα και οι ιστορικοί ηγέτες της οργάνωσης, που είχαν συλληφθεί χρόνια πριν
την απαγωγή; Επιθυμούσαν πράγματι οι ηγέτες του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος
[Τζούλιο Αντρεόττι και λοιποί] τη δολοφονία του Α. Μόρο και γι’ αυτό υπήρξαν
«αδιάλλακτοι» στα αιτήματα των απαγωγέων; Και ποιος ο ρόλος των ιταλικών
–και όχι μόνον– μυστικών υπηρεσιών;
Ο Γκυ Ντεμπόρ είχε πει κάποτε
πως «η Ιταλία είναι το μεγαλύτερο εργαστήριο της αντεπανάστασης επειδή είναι
και το μεγαλύτερο εργαστήριο της επανάστασης» – αν οι όροι αυτοί έχουν κάποια
σημασία, σήμερα. Πάντως, η Ιταλία ήταν και είναι βυθισμένη μέσα στη σήψη.
Τι να πρωτοαναφέρει κανείς; Βατικανό, μαφία, ιταλοί πολιτικοί, μίζες, σκάνδαλα,
στοά Ρ-2, τρομοκρατία, μυστικές υπηρεσίες, Gladio…
[Gladio – «Ξίφος»,
το ιταλικό παρακλάδι του ΝΑΤΟ-ϊκού σχεδίου «Stay Behind», για «την αντιμετώπιση
των κομμουνιστών», σε περίπτωση που αυτοί καταλάμβαναν την εξουσία σε κάποια
χώρα της Δύσης. Στην Ελλάδα είχε το όνομα «Κόκκινη Προβιά», αλλά σε αντίθεση
με την Ιταλία, ουδέποτε έγινε η παραμικρή έρευνα…]
Ιταλομαθής φίλος,
που είδε την ταινία, μου έστειλε αρκετές πληροφορίες για την υπόθεση της
ταινίας και κάποια σχόλια πάνω σ’ αυτήν. Στη συνέχεια, αναδημοσιεύω μεγάλα
αποσπάσματα από τα e-mail του αναγνώστη, προσθέτοντας απλώς κάποια δικά μου
–διευκρινιστικά– σχόλια μέσα σε παρενθέσεις.
«Η Πλατεία των Πέντε Φεγγαριών» – Η υπόθεση της ταινίας
Την Παρασκευή 9 Μαΐου2003, στην κεντρική πλατεία της Σιένας έγινε η παγκόσμια πρώτη προβολή της ταινίας «La Piazza delle Cinque Lune», την οποία παρακολούθησαν 5.000 άτομα.
Σκηνοθέτης
της ταινίας ο Ρέντσο Μαρτινέλλι με ηθοποιούς τους Ντόναλντ Σάδερλαντ, Τζιανκάρλο
Τζιαννίνι, Στεφανία Ρόκκα, Φ. Μάρραιυ Έιμπραχαμ. Η ταινία αναφέρεται στην
απαγωγή και εκτέλεση του Άλντο Μόρο από τις Ερυθρές Ταξιαρχίες. Παρούσα στην
προβολή ήταν και η κόρη του Άλντο Μόρο, που είναι μέλος της ιταλικής Γερουσίας.
Ο Σάδερλαντ υποδύεται έναν εισαγγελέα της Σιένας που ενώ βγαίνει
στην σύνταξη, παραλαμβάνει από κάποιον την ερασιτεχνική ταινία της απαγωγής
του Άλντο Μόρο. Παράλληλα προσπαθεί να βρει το γνήσιο αρχείο του Άλντο Μόρο
από το οποίο λείπουν 5 με 6 κεφάλαια. Αυτά δηλαδή που υποδεικνύουν τους πραγματικούς
εντολοδότες.
Εκείνη την περίοδο ο δημοσιογράφος Μίνο Πεκορέλλι είχε
αναφέρει ότι κατείχε όλο το αρχείο. Μερικές ημέρες αργότερα δολοφονήθηκε.
Ο επί πολλά έτη πρωθυπουργός της Ιταλίας κατηγορήθηκε από την ιταλική δικαιοσύνη
ως ο άνθρωπος που έδωσε την εντολή για τη δολοφονία του Πεκορέλλι. Μετά από
δίκη που κράτησε αρκετά χρόνια, τελικά ο Τζούλιο Αντρεόττι αθωώθηκε.
Σύμφωνα
με την ταινία στην αρχή οι Ερυθρές Ταξιαρχίες ήθελαν να απαγάγουν τον Τζούλιο
Αντρεόττι. Όμως ο τότε αρχηγός τους και πρόσωπο-κλειδί, Μορρέττι, προσανατολίζεται
προς τον Άλντο Μόρο.
Ο εισαγγελέας Σάδερλαντ βοηθούμενος από τη σύγχρονη
τεχνολογία καταφέρνει να εντοπίσει, σε κάποια πλάνα της ερασιτεχνικής ταινίας,
ένα άτομο που παρακολουθεί ατάραχο όλη την επιχείρηση της απαγωγής. Πρόκειται
για ένα πράκτορα των μυστικών υπηρεσιών της Ιταλίας. Εκείνη την περίοδο,
ο τότε πρόεδρος της Ιταλίας Φραντσέσκο Κοσσίγκα είχε δημιουργήσει τρεις μυστικές
υπηρεσίες. Όλες ήταν απόλυτα ελεγχόμενες και οι αρχηγοί τους ανήκαν όλοι
στην περίφημη μασονική στοά P-2.
Στην ταινία γίνεται αναφορά επίσης
για ένα ακόμη άγνωστο άτομο. Δεν ανήκει στις Ερυθρές Ταξιαρχίες. Είναι αυτός
που σκοτώνει τον πιο σημαντικό και πιο επικίνδυνο προσωπικό φρουρό του Άλντο
Μόρο. Άγνωστη η εθνικότητά του.
Τελικώς ο εισαγγελέας, μετά από κάποιες
πληροφορίες, καταλήγει στο Παρίσι. Εκεί συναντά ένα άτομο που ονομάζεται
L’ Entita (Η Ύπαρξη). Αυτός του αναφέρει πως από τα μέσα της δεκαετίας του
1950 στο Παρίσι λειτουργούσε το Ίδρυμα Ξένων Γλωσσών «Υπερίων». Το Ίδρυμα
ήταν η κάλυψη της μεγαλύτερης μυστικής βάσης της CIA στην Ευρώπη. Εκεί εκπαιδεύονται
πράκτορες ώστε να διεισδύσουν σε αριστερές οργανώσεις. Σκοπός τους να μην
πέσουν στα χέρια των κομουνιστών οι χώρες μέλη του ΝΑΤΟ. Ο Άλντο Μόρο μια
μέρα πριν από την απαγωγή του είχε αποφασίσει να φέρει στην εξουσία το κομουνιστικό
κόμμα της Ιταλίας. Ένας από αυτούς τους πράκτορες ήταν και ο Μορέττι, ο αρχηγός
των Ερυθρών Ταξιαρχιών. Μέχρι το 1970 οι Ερυθρές Ταξιαρχίες δεν είχαν προβεί
σε δολοφονικές ενέργειες. Εκείνη την περίοδο ο Μορέττι είχε ήδη διεισδύσει
στην οργάνωση κατέχοντας μάλιστα και ηγετική θέση. Το 1972 μετά από μια επιχείρηση
η αστυνομία ανακοινώνει ότι συνέλαβε όλους τους αρχηγούς των Ερυθρών Ταξιαρχιών.
Όλους εκτός από τον Μορέττι. Έτσι ο Μορέττι καταφέρνει να ελέγξει πλήρως
την οργάνωση.
Το τέλος της ταινίας είναι ιδιαίτερα πικρό. Η τελευταία
σκηνή δεν είναι εντυπωσιακή αλλά προοιωνίζεται ένα μέλλον πολύ σκληρό για
τη δημοκρατία στην Ιταλία. Οι τωρινές ημέρες της άγριας πολιτικής σύγκρουσης,
όπως είπε ο Pierro Fasino, «θυμίζει την εποχή της P-2».
Το ερώτημα είναι γιατί η Σιένα βρίσκεται στο επίκεντρο της ταινίας…
Η
Σιένα, λοιπόν, είναι το κέντρο των συμπτώσεων. Μια πόλη που, τα τελευταία
50 χρόνια, ψηφίζει κεντροαριστερά σε ποσοστά της τάξης του 55-65%. Που διαθέτει
μία από τις μεγαλύτερες τράπεζες της Ιταλίας και την αρχαιότερη του κόσμου,
την Monte dei Paschi di Siena. Την οποία όμως διαχειρίζεται και ο Δήμος της
Σιένας. Όλοι οι δήμαρχοι των τελευταίων 25 ετών προέρχονται από τα συνδικαλιστικά
όργανα των υπαλλήλων της τράπεζας. Μια πόλη στην οποία και το Πανεπιστήμιο
ανήκει στο Δήμο και κατά συνέπεια στην τράπεζα.
Ο Ενρίκο Μπερλινγκουέρ, ηγέτης του ΚΚΙ την εποχή της απαγωγής του Α. Μόρο, καταγόταν επίσης από τη Σιένα…
Συνέντευξη του σκηνοθέτη Renzo Martinelli
Ακολουθούν
αποσπάσματα από τέσσερις διαφορετικές συνεντεύξεις του σκηνοθέτη της «Πλατείας
των 5 Φεγγαριών» Ρέντσο Μαρτινέλλι, τα οποία μετέφρασε και μας έστειλε ο
φίλος-αναγνώστης [ευχαριστούμε!].
Οι συνεντεύξεις αυτές υπάρχουν στις παρακάτω ιστοσελίδες: Συνέντευξη 1, Συνέντευξη 2, Συνέντευξη 3, Συνέντευξη 4.
Περισσότερες πληροφορίες για την ταινία υπάρχουν στον επίσημο ιστότοπο της «Πλατείας των Πέντε Φεγγαριών».
Πάνω σε ποια στοιχεία στηρίχτηκε το σενάριο της ταινίας ;
Το έγραψα μαζί με τον Φάμπιο Κάμπους, υπό τις συμβουλές του γερουσιαστή Σέρτζιο Φλαμίνι, συγγραφέα του βιβλίου La Tela del Ragnο
και βουλευτή του ΚΚΙ από το 1968 μέχρι το 1987. Ο Φλαμίνι ήταν για πολλά
χρόνια μέλος της κοινοβουλευτικής επιτροπής για τις εθνικές τραγωδίες. Αφιέρωσε
όλη του την ζωή στη μελέτη και συλλογή στοιχείων για το θάνατο του Μόρο.
Ουσιαστικά ο δικαστής που βγαίνει σε σύνταξη και συνεχίζει την έρευνα (Ντόναλντ
Σάδερλαντ) δεν είναι άλλος από τον Σέρτζιο Φλαμίνι.
[Ο τίτλος του βιβλίου του Σ. Φλαμίνι La Tela del Ragno
σημαίνει «Ο Ιστός της Αράχνης». Στις πρώτες σελίδες του ιστότοπου της ταινίας,
διαπιστώνουμε ότι η φράση προέρχεται από ένα ρητό του Σόλωνα, που παρατίθεται
μεταφρασμένο στα ιταλικά. Κάποτε, λοιπόν, ρώτησαν τον Σόλωνα: «Τι είναι οι
νόμοι;» Κι εκείνος απάντησε: «Τους νόμους τοις αραχνίοις ομοίους και γαρ
εκείνοι εάν μεν εμπέση τι κούφον και ασθενές στέγειν. Εάν δε μείζον, διακόψαν
οίχεσθαι». Οι νόμοι είναι όμοιοι με τους ιστούς της αράχνης. Διότι εάν μεν
πέσει μέσα εις αυτούς κάτι ελαφρύ και αδύνατο το κρατούν, εάν δε κάτι μεγαλύτερο,
αφού καταστρέψει τον ιστό φεύγει.]
Με ποιο τρόπο έγινε η αναπαράσταση των σκηνών της απαγωγής του Άλντο Μόρο στην οδό Φάνι;
Κατά
τη διάρκεια της επίθεσης κατά του αυτοκινήτου του Άλντο Μόρο, κάποιος φωτογράφος
που δούλευε για μια ασφαλιστική εταιρία, έβγαλε ορισμένες φωτογραφίες από
το παράθυρο του σπιτιού του. Φυσικά αυτές οι φωτογραφίες εξαφανίσθηκαν. Όταν,
λοιπόν, πληροφορήθηκα αυτό το γεγονός μου ήρθε η ιδέα της λήψης μέσω μιας
ερασιτεχνικής κάμερας Super 8 από τον 3ο όροφο μιας πολυκατοικίας. Σιγουρεύτηκα
όμως πως η ιδέα της Super 8 ήταν καλή όταν διάβασα μια συνέντευξη του Λίτσιο
Τζέλλι, αρχηγού της P-2, ο οποίος απαντώντας σε κάποια ερώτηση είχε πει:
«Δεν πιστεύω να είστε τόσο αφελείς, που να πιστεύετε ότι ορισμένα άτομα,
μανιακά με τη συλλογή στοιχείων, δεν κατάφεραν να αποθανατίσουν την απαγωγή
του αιώνα…»
Στη συνέχεια, σκέφτηκα ότι ο καλύτερος τρόπος για
την αναπαράσταση της απαγωγής ήταν να στηριχτώ στις αφηγήσεις των πρωταγωνιστών
της απαγωγής, δηλαδή του Μάριο Μορέττι και του Βαλέριο Μορούτσι. Και έτσι
έγινε. Προς μεγάλη μου έκπληξη διαπίστωσα ότι δεν ήταν δυνατόν να γίνει αναπαράσταση
της απαγωγής σύμφωνα με όσα ισχυρίζονταν οι ερυθροταξιαρχίτες!
Το ανακάλυψα
καθώς έλεγχα μαζί με τους στάντμεν της ταινίας, βήμα προς βήμα τα στάδια
της απαγωγής. Ο Μορέττι και ο Μορούτσι λένε ψέματα εδώ και 25 χρόνια. Μα
τι καλύπτουν;
Και τι ακριβώς ανακαλύψατε ;
Καταρχήν
εδώ και 25 χρόνια λέγεται ότι στην οδό Φάνι το αυτοκίνητο του Μόρο τρακάρισε
μπροστά με το αυτοκίνητο του Μορέττι και πίσω με το άλλο αυτοκίνητο που χρησιμοποίησαν
οι απαγωγείς. Μα πώς είναι δυνατόν, από την στιγμή που όλες οι φωτογραφίες
αποδεικνύουν το αντίθετο; Δεν υπάρχει ούτε μια γρατσουνιά στα αυτοκίνητα.
Επίσης
σύμφωνα με τους Μορέττι και Μορούτσι όλοι τους πυροβόλησαν από την αριστερή
μεριά. Ε, λοιπόν, δεν είναι έτσι! Η αυτοψία του ανθυπασπιστή Λεονάρντι απέδειξε
ότι όλες οι σφαίρες, συνολικά δέκα, προήλθαν από τα δεξιά. Υπήρχε λοιπόν
ένα άλλο, μυστηριώδες άτομο εκείνο το πρωινό, που ποτέ δεν εντοπίστηκε μα
ούτε καν αναφέρεται πουθενά σε καμία έρευνα, που πυροβόλησε από τα δεξιά.
Γιατί λοιπόν τον καλύπτουν;
Η ταινία σας εντοπίζει και μια σειρά άλλων μυστηρίων…
Ναι,
έτσι είναι. Για παράδειγμα εδώ και 25 χρόνια λένε ότι τα όπλα των απαγωγέων
μπλόκαραν κατά τη διάρκεια της επίθεσης. Η πραγματογνωμοσύνη λέει ότι σε
20 δευτερόλεπτα ρίχτηκαν 91 σφαίρες. Μα καταλαβαίνετε τι θα πει αυτό;
Ο
Μόρο δεν παθαίνει τίποτα. Ούτε καν ένα κομματάκι από τα τζάμια δεν τον τραυματίζει.
Όλοι οι υπόλοιποι πεθαίνουν, για την ακρίβεια εκτελούνται. Προφανώς δεν έπρεπε
να επιζήσει κανείς. Μόνον από ένα όπλο, ένα mitra Sten ρίχτηκαν 43 σφαίρες.
Ποιο είναι αυτό το άτομο που πυροβολούσε με τέτοια τρομερή ακρίβεια;
Υπάρχει
και μια σειρά από άλλα πράγματα που δεν έγιναν ποτέ γνωστά. Δεν έχουν γίνει
γνωστά όλα τα μέλη των Ερυθρών Ταξιαρχιών που πήραν μέρος στην απαγωγή. Δεν
έχει εξακριβωθεί η πλήρης δυναμική της επίθεσης. Δεν βρέθηκαν τα οχήματα
που χρησιμοποιήθηκαν στην επιχείρηση, αλλά ούτε καν έχει εντοπιστεί η βάση
όπου συναντιόντουσαν τα μέλη της οργάνωσης. Δεν έχει εξακριβωθεί εάν η φυλακή
του Μόρο βρισκόταν στην οδό Μονταλτσίνι, και υπάρχει η υπόθεση ενός κρησφύγετου-βάσης
στο εβραϊκό γκέτο. Έτσι εξηγείται και το γιατί το αυτοκίνητο με το πτώμα
του Μόρο βρέθηκε τόσο κοντά στο κέντρο, δίπλα από τα γραφεία του Χριστιανοδημοκρατικού
Κόμματος στην οδό Καετάνι. Σίγουρα υπάρχει κάποιος εξωτερικός παράγοντας
που δρούσε υπέρ των Ερυθρών Ταξιαρχιών.
Δεν γνωρίζουμε τι απέγιναν
οι αυθεντικές σημειώσεις με τις απαντήσεις που έδωσε ο Μόρο κατά την διάρκεια
των ανακρίσεών του από τα μέλη της οργάνωσης. Δεν υπάρχουν καν οι βιντεοκασέτες
των ανακρίσεων. Γνωρίζουμε ότι οι ανακρίσεις καταγράφηκαν από κάμερα κλειστού
κυκλώματος. Και, τέλος, τι απέγιναν τα χαρτιά που βρίσκονταν στους δύο χαρτοφύλακες
που είχε μαζί του ο Μόρο; Που βρίσκονται τα κομμάτια που λείπουν από τα «Απομνημονεύματα»
του Μόρο; Και κυρίως που είναι τα γνήσια χειρόγραφα;
Αλήθεια έχουν ειπωθεί πολλά για αυτά τα περίφημα «Απομνημονεύματα»...
Η
δικαιοσύνη έχει στη διάθεσή της φωτοτυπίες που βρέθηκαν σε δύο διαφορετικές
χρονικές στιγμές. Οι πρώτες 44 σελίδες από τον στρατηγό Ντάλλα Κιέζα το 1979,
και άλλες 400 το 1990. Τις τελευταίες τις βρήκε «κατά λάθος» ένας εργάτης
στο κρησφύγετο της οδού Μοντενεβόζο. Όμως λείπουν αρκετές ακόμη. Κατά κάποιο
τρόπο υπάρχει μια σειρά από δολοφονίες που αφορούν αυτές τις περίφημες υπολειπόμενες
σελίδες.
Το 1978 ενδιαφερόντουσαν για αυτές τις σελίδες ο λοχαγός
των Καραμπινιέρων Αντόνιο Βαρίσκο και ο δημοσιογραφος Μίνο Πεκορέλλι, διευθυντής
του «OP». Συναντιόντουσαν κρυφά στη Ρώμη στην Πλατεία των Πέντε Φεγγαριών
(κέντρο πολλών μυστικών υπηρεσιών) δίπλα στην Πιάτσα Ναβόνα. Σε μια από αυτές
τις συναντήσεις συμμετείχε και ο Στρατηγός Ντάλλα Κιέζα. Δυο εβδομάδες μετά
δολοφονείται ο Πεκορέλλι. Ο Βαρίσκο παραιτείται από τους Καραμπινιέρους.
Και αυτός λίγο καιρό μετά δολοφονείται. Στις 3 Σεπτεμβρίου 1982 σε μια ενέδρα
στο Παλέρμο, σκοτώνεται και ο Ντάλλα Κιέζα. Είναι ολοφάνερο ότι αυτά τα ντοκουμέντα
καίνε.
[Ο στρατηγός Ντάλλα Κιέζα ήταν επικεφαλής των ερευνών για την
ανακάλυψη των απαγωγέων του Α. Μόρο. Αργότερα, τοποθετήθηκε επικεφαλής των
ερευνών για τη μαφία στη Σικελία, όπου και δολοφονήθηκε, από «μαφιόζους εκτελεστές».]
Το 1990 από τις νέες πλέον σελίδες έρχεται στην επιφάνεια η ύπαρξη μιας στρατιωτικής οργάνωσης, της Gladio.
Σκοπός της να αντιμετωπίσει τον κομμουνιστικό κίνδυνο στην Ιταλία. Εάν αυτή
η είδηση είχε γίνει γνωστή το 1978 τι θα είχε συμβεί;
Σύμφωνα
με την κόρη του Μόρο, Μαρία Φίντα, υπάρχουν εννέα μυστικές υπηρεσίες που
εμπλέκονται σε αυτή την υπόθεση. Μήπως υπήρξαν στοιχεία που δεν μπορέσατε
να συμπεριλάβετε στην ταινία;
Δεν μπορούσα να κάνω μια
ταινία που θα διαρκούσε πάνω από δύο ώρες. Κανείς δεν θα την δεχόταν. Έτσι
ορισμένα πράγματα έμειναν απ’ έξω.
Το 1974 μια επιτροπή της Μossad
με αρχηγό τον Rabin καταφτάνει στην Ουάσινγκτων για να εκφράσει στον νεοεκλεγμένο
πρόεδρο Τζέραλντ Φορντ και τον Χένρυ Κίσσινγκερ την ανησυχία της για την
ενδεχόμενη συμμετοχή του Κομμουνιστικού Κόμματος Ιταλίας στην κυβέρνηση της
χώρας, γεγονός που, κατά τη γνώμη τους, θα αποσταθεροποιούσε ολόκληρη τη
Μεσόγειο. Την επόμενη εβδομάδα ο Μόρο συνοδεύει τον πρόεδρο της Ιταλίας Τζιοβάννι
Λεόνε για επίσημη επίσκεψη στις Η.Π.Α. Ο Κίσσινγκερ πλησιάζει τον Μόρο και
του λέει: «Αν δεν αλλάξετε πολιτική κ. Μόρο θα το πληρώσετε πολύ ακριβά. Προσπαθήστε να καταλάβετε τι εννοώ…»
Ο Μόρο γυρνώντας στην Ιταλία αισθάνεται άσχημα. Προσπάθησαν να τον εξαφανίσουν
πολιτικά μπλέκοντάς τον στο σκάνδαλο Lockheed. Δεν τα καταφέρνουν. Πάντως
το Feed Manual που εκδίδεται από την CIA και βρέθηκε στα χέρι της κόρης του
Λίτσιο Τζέλλι, αρχηγού της P-2, προβλέπει ανάλογες κινήσεις σε περίπτωση
ανόδου των κομμουνιστών στην εξουσία.
[Στα μέσα της δεκαετίας του
1970, είχε ξεσπάσει σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες το «σκάνδαλο Λόκχηντ». Τότε
πολλοί ευρωπαίοι πολιτικοί είχαν κατηγορηθεί ότι είχαν πάρει μίζες από την
αμερικανική εταιρεία για να αγοράσουν τα δικά της πολεμικά αεροσκάφη. Τελικά,
η υπόθεση «ξεχάστηκε». Λέγεται ότι η «αποκάλυψη» αποτελούσε μέρος του υπόγειου
πολέμου, που μαινόταν τότε μεταξύ της Λέσχης Μπίλντερμπεργκ και της Τριμερούς
Επιτροπής, σχετικά με την πολιτική που έπρεπε να ακολουθήσει η Δύση απέναντι
στη Σοβιετική Ένωση.]
Το 1974 όλα τα μέλη των Ερυθρών Ταξιαρχιών συλλαμβάνονται
στην περίφημη παγίδα του Πινερόλο. Εκτός του Μορέττι που δεν εμφανίστηκε
αλλά ούτε και ειδοποίησε κάποιο άλλο μέλος της οργάνωσης. Ο Κούρτσιο το σκάει
και συναντά τον Μορέττι. Την επόμενη ακριβώς ημέρα συλλαμβάνεται ο Κούρτσιο.
Μια σειρά από εντυπωσιακά στοιχεία... Πάντως από ό,τι ξέρω ο Μορούτσι είναι
ελεύθερος. Με την πάροδο του χρόνου αυτοί που βρίσκονταν στην οδό Φάνι είναι
αυτοί που, από νομικής πλευράς, είχαν την καλύτερη μεταχείριση...
Στην
ταινία αναφέρεστε συχνά στο ρόλο της μασονικής στοάς P-2.Ο Μπερλουσκόνι πρώην
μέλος της P-2 είναι σήμερα πρωθυπουργός. Κάποια σχέση;
Όχι,
δεν νομίζω. Ένα αραβικό ρητό λέει ότι «οι άνθρωποι μοιάζουν περισσότερο στην
εποχή τους παρά στον πατέρα τους». Για να καταλάβουμε την Ρ-2 πρέπει να μπούμε
στο κλίμα του Ψυχρού Πολέμου. Δεν θα ήταν «σωστό» να κάνουμε συγκρίσεις με
το παρόν…
Για να καταλάβει κανείς την υπόθεση Μόρο πρέπει να ξεκινήσει
από την Γιάλτα. Ένα κομμουνιστικό κόμμα δεν μπορούσε να ανέβει στην εξουσία
σε μια δυτική δημοκρατία και ουσιαστικά να αποκτήσει πρόσβαση στα μυστικά
του ΝΑΤΟ.
Φοβάστε κάτι;
Κατά
τη διάρκεια των γυρισμάτων δέχτηκα πιέσεις, υπονοούμενα και κάποια απειλή.
Ελπίζω να μην υπάρχει κάποιος τόσο ηλίθιος που να με πυροβολήσει, από τη
στιγμή που σ’ αυτό το κράτος υπάρχουν πολλοί πριν από εμένα που αξίζουν αυτή
την τύχη. Ενδεχομένως να επανέλθω αργότερα σ’ αυτό το θέμα. Φοβάμαι πως θα
ζημιώσω την ταινία αν κάνω τώρα δηλώσεις που θα προκαλέσουν σεισμό.
Από
κινηματογραφικής πλευράς υπάρχει μια σκηνή που θυμίζει το «JFK» του Όλιβερ
Στόουν. Όταν ο Φ. Μάρραιυ Έιμπραχαμ συναντά στις Βερσαλλίες τον Ντόναλντ
Σάδερλαντ, που στο φιλμ του Στόουν ήταν εκείνος που αποκάλυπτε τα πάντα.
Είναι μια σκηνή συμβολική και εσκεμμένα αντίστροφη εκείνης
του «JFK». Στις Βερσαλλίες, μπροστά στο σιντριβάνι του Ετοιμοθάνατου Τιτάνα.
Η εξουσία αν θέλει στραπατσάρει οποιονδήποτε. Και τη φράση που λέει ο Φ.
Μάρραιυ Έιμπραχαμ ουσιαστικά την είχε πει ο Λίτσιο Τζέλλι: «Ορισμένες συμφωνίες
κλείνονται πιο εύκολα, όταν κλείνονται αφ’ υψηλού, πάνω σε μια ωραία ταράτσα».
Βιβλιογραφία
Περισσότερα στοιχεία σχετικά με τις «υπόγειες» διαδρομές των Ερυθρών Ταξιαρχιών υπάρχουν στα βιβλία:
– Φραντσεσκίνι Αλμπέρτο [εκ των ιδρυτικών στελεχών με τον Ρενάτο Κούρτσιο], Μπούφφα Πιέρ Βιττόριο, Τζιουστολίτζι Φράνκο, Εμείς οι Τρομοκράτες – Η Ιστορία των Ιδρυτών της Ερυθρών Ταξιαρχιών, εκδ. Ελεύθερη Σκέψις, Αθήνα 1991.
–Bocca Giorgio, Εμείς οι Τρομοκράτες – Δώδεκα Χρόνια Ένοπλου Αγώνα στην Ιταλία – Μιλούν οι Πρωταγωνιστές, εκδ. Index, Αθήνα 1993.
– Δεληολάνης Δημήτρης, Το Φαινόμενο της Τρομοκρατίας – Η Άνοδος και η Πτώση των Ερυθρών Ταξιαρχιών,
εκδ. Νέα Σύνορα –Α.Α. Λιβάνη, Αθήνα 1992. Αυτό το βιβλίο, αναμφισβήτητα το
πιο ενδιαφέρον από τα τρία, εξετάζει σε βάθος όλα τα σκοτεινά σημεία της
ιστορίας των Ε.Τ.
Απορίες…
«Καλά», θα μπορούσε να ρωτήσει κάποιος εξ υμών. «Και τι μας νοιάζει εμάς για την απαγωγή και τη δολοφονία του Μόρο;»
Σωστό
το ερώτημα. Ζητώ ταπεινά συγνώμην. Την επόμενη εβδομάδα θα ασχοληθώ με το
«βαθύτερο νόημα» του «Matrix Reloaded». Τριακόσια εκατομμύρια δολάρια στοίχισε
η ταινία, μεγάλο μέρος αυτών θα ξοδεύτηκαν για την «προώθησή» της, κάτι θα
έχει περισσέψει και για μας…
«Τώρα τους θάβουνε βαθιά, και βρέχει…», που είχε πει κι ο ποιητής…
|
