Wojna w Wietnamie i wojna w Laosie

Bardzo dziwny jest ów obóz sojuszników : z jednej strony Neutraliści z Kong Le i Souvanna Phouma z dopiero co zmontowaną partią neutralistyczną , z drugiej komuniści z Pathet Lao i ich Frontem Patriotycznym. Do tego wszystkiego dyplomaci z ZSRR, Hanoi i Pekinu. Pathet Lao prowadzi akcje propagandowe i agitacje w kontrolowanych przez siebie wioskach , neutraliści w miastach przygotowują agitują obawiając się przyszłej konfrontacji z komunistami w wyborach.

Po roku sporów w Genewie wszystkie 3 strony zdecydowały się na przyjęcie projektu stworzenia rządu koalicyjnego. Souvanna Phouma objął nowy rząd jako premier swoistego triumwiratu 23 czerwca 1962. Zgodnie z porozumieniem z Genewy , siedem ministerstw było obsadzonych przez Neutralistów ,po cztery dla prawicy ( Phoumi ) i dla Pathet Lao , i cztery dla osób bezpartyjnych . Niemożliwe w 1954 podpisanie konwencji, protokołu i Deklaracji Neutralności zostało dokonane przez reprezentantów każdego z czternastu biorących udział w konferencji narodów ( w tym wszystkich trzech frakcji Laosu )

Ta koalicja nie ma wielkich szans przetrwania... Już rok po konferencji , dochodzi do wielu incydentów , zostaje zamordowany minister spraw zagraniczny, Wietnamczycy lub partyzanci zestrzelą amerykanki samolot wiozący Neutralistów. Kong Le którego ludzie giną w dziwacznych okolicznościach wycofuje się na północ do baz na Równinie Dzbanów. Pathet Lao wychodzi zaś z koalicji i powraca na tereny kontrolowane przez Wietnamczyków. Wbrew konwencji Wietnamczycy nie wycofują swoich 10.000 ludzi, przygotowując tu zaplecze dla eskalacji konfliktu w południowym Wietnamie oraz prowadzą walki z partyzantką Hmong . Wkrótce rozpoczyna się krwawa wojna w Wietnamie.

Po wystąpieniu z koalicji Pathet Lao USA zaczyna wspierać rząd Souvanna Phouma . Zgodnie z postanowieniami porozumienia w Genewie , USA nie miała prawa , wprowadzać do Laosu wojska ( w ogóle nie miało być żadnych obcych wojsk czego od początku nie przestrzegają Wietnamczycy ) , stąd powstał projekt zakamuflowanej pomocy wojskowej dla królestwa , którego efektem była tak zwana “sekretna” lub “utajniona” wojna ( ang. The "Secret War" ) którą rozkwitnie podczas wojny wietnamskiej. Początkowo zorganizowano most powietrzny dostaw dla rządu królewskiego. Używano samolotów cywilnych mających oznaczeniu różnych spółek transportowych , piloci również latali w ubraniach cywilnych. Ich nazwiska wykreślono z list personelu lotniczego Sił Powietrznych USA. Ci którzy ginęli lub byli schwytani podczas akcji nad Laosem , byli kwalifikowani jako zaginieni nad Południową Azją. W celu szkolenia Armii Królewskiej i partyzantów Hmong przysłano też ok. 250 instruktorów wojskowych i z CIA .

 W 1964 –65r dochodzi do dobrowolnego i mocnego połączenia frakcji neutralistycznych z prawicowymi . Wielu uczestników ruchu neutralistycznego opuści Laos nie godząc się na taki sojusz ( Kong Le emigruje do Francji ) Po incydencie w Zatoce Tonkińskiej ( 2 sierpnia 1964r. północnowietnamskie kutry torpedowe zaatakowały amerykański niszczyciel ) Kongres USA uchwalił rezolucję, która uprawniła prezydenta L. Johnsona do prowadzenia otwartej wojny na morzu. Był to decydujący krok do pełnego zaangażowania USA w wojnę w Wietnamie.

Dla północno – wschodniego Laosu oznaczało to okres najcięższych w historii wojen bombardowań lotniczych. Od 1964r USA będzie bombardować neutralny Laos , pragnąc zniszczyć szlaki zaopatrzeniowe i komunikacyjne armii Północnego Wietnamu, której wojska podążające na południe, rzeczywiście często przekraczają granicę Laosu. W latach 1964 – 1972r. Amerykanie zrzucają co najmniej 2 miliony ton bomb na prowincje Xieng Khuang , Sam Neua , Phong Saly. W tej niewypowiedzianej, brudnej wojnie , tonaż bomb zrzuconych przez amerykańskie bombowce na północnych Laos , przewyższył cały tonaż bomb jakie spadły wszystkie kraje w Europie podczas II Wojny Światowej.

Negocjacje w Paryżu w jesieni 1972 oraz podpisane tam porozumienia między Stanami Zjednoczonymi i Północnym Wietnamem umożliwiają zawarcie zwieszenia broni w Laosie. Negocjacje w Vientianie w październiku 1972 , były ciężkie i zakończyły się trudnym kompromisem. Souvanna Phouma liczył jeszcze na poparcie USA ale po klęsce w Wietnamie , Amerykanie nie byli już w stanie skutecznie wspierać rządu laotańskiego.

Strony podpisały w końcu umowę pokojową w Vientiane 21 lutego 1973 . Nowa koalicja ( już trzecia w historii Laosu ) miała rządzić wspólnie. Vientiane i Louangphrabang miały być zneutralizowane przez przybycie tam sił Pathet Lao. USA miało zaprzestać bombardowań.


Dalej

Hosted by www.Geocities.ws

1