II Wojna Światowa

2 wojna światowa przynosi klęskę Francji na froncie w Europie i Laos znajduje się pod kontrola Vichy , która jako sprzymierzeniec Niemiec, jest również sprzymierzeńcem Japonii . W styczniu 1941r. Tajlandia korzystając z osłabienia sąsiada atakuje wojska francuskie w Kambodży i prowadzi zwycięską kompanie . Walki zostają przerwane i za sprawa mediacji Japonii , w maju 1941r. podpisane zostaje porozumienie w wyniku którego Tajlandia odzyska utracone terytoria w Laosie. Oburzony król Louangphrabang Sisavang Vong przypomianajac o gwarancjach danych przez Pavie zada rekompensaty za straty terytorialne. Francja decyduje się na przekazanie w ramach rekompensaty prowincji Vientiane , Xiangkhoang , i Louang Namtha ( traktat z 29 sierpnia 1941 ) W 1942 r, wkraczają Japończycy , którzy jednak pozostawia aż do 1945r francuska administracje. Francuzi znikną stad dopiero w 1945r , po zlikwidowaniu państwa Vichy. Japończycy jednak pozostawią administracje królestwa Lounagphrabang i niemalże zmuszą króla do ogłoszenia niepodległości.

Sisavang Vong 8 kwietnia wypowie niechętnie protektorat , jednak będzie utrzymywał tajne stosunki z aliantami. Phetsarath syn króla jest większym niż ojciec zwolennikiem niepodległości kraju.

Po kapitulacji Japonii wyśle telegram do wszystkich prowincji nakazujący opór przed jakimkolwiek obcymi wojskami. Francuskie odziały partyzanckie wejdą jednak do Lounbphrabang , gdzie król zapewni Francuzów ze protektorat wciąż pozostaje w mocy. Wiatr tęsknot za niepodległością przenika już jednak Laos, wiejąc silnie z Wietnamu , gdzie Ho Chi Minh już wkrótce w Hanoi proklamuje Demokratyczna Republikę Wietnamu

Tymczasem drugi syn króla książe Souphanouvong który spędził szesnaście lat pracujące jako inżyniera w Wietnamie, właśnie tam obserwuje sukcesy ideologii niepodległościowej i narodowej. Souphanouvong spotyka się z Ho Chi Minh , który właśnie ogłosił Demokratyczną Republikę Wietnamu w Hanoi . We wrześniu, książe wysyła depeszę do Phetsaratha mówiącą o gotowości Wietnamczyków do udzielenia pomocy w walce Laosu o niezależności przeciwko powrotowi kolonializmu.

 Phetsarath odrzuca te propozycje. Jest on bowiem mamiony zapewnieniami czynionymi przez administrację Harry Trumana że Francuzi nie powrócą . Phetsarath ma czekać na obiecaną Komisję Aliancką która zadecyduje o kształcie i przyszłości jego kraju . Te obietnice wprowadzają w błąd Phetsaratha , który sądzi że międzynarodowa wspólnota będzie wspierać dążenie Laosu do niepodległości. Do 15 września nie widać śladów obiecanej Komisji a tymczasem Francuzi ogłaszają kontynuację protektoratu.

W tym czasie do Laosu wkraczają wojska Chińskie których zadaniem ma być rozbrojenie wycofujących się oddziałów Japońskich. Chińczycy jednak głównie zajmować się będą wykupywaniem wielkich ilości opium niż wypędzaniem Japończyków .

7 października , książe Souphanouvong ( również z królewskiej rodziny ) wraz z wietnamską eskortą przebija się z Wietnamu do prowincji Savannakhét gdzie odnajduje wielu swoich zwolenników z którymi rozbraja cofających się Japończyków i przejmuje kontrolę nad miastami, i w luźnym przymierzu z lokalną wietnamską ludnością , uzbraja oddziały partyzanckie ora organizuje zbrojną milicję. Souphanouvong i jego ludzie maszerując w górę rzeki , dotrą do do Thakhek i wkroczą do Vientiane , gdzie ogłoszony zostanie prowizoryczny rewolucyjny, pod nazwą Lao Issara ( Wolny Laos ) . Souphanouvong będzie w tym rządzie ministrem spraw zagranicznych i głównym dowódcą. Podpisuje umowę o pomocy wojskowej z rządem Ho Chi Minha.

Tymczasem obawiający się Francuzów , król Sisavang Vong dokonuje dymisji Phetsarath – zwolennika niepodległości ze stanowiska premiera. Ten popularny wśród ludu polityk protestuje ale podporządkowuje się decyzji i wycofuje z życia publicznego. Królewska decyzja , powoduje, że rząd Lao Issara zwraca się przeciwko monarchii i w listopadzie wysyła wojska do Lounbphrabang. W mieście na wieść o tym wybuchają zamieszki przeciwko królowi i jego antynarodowej postawie. Król pod wpływem tych nacisków ustępuje i wyraża nawet chęć oddania swojego pałacu na usługi rządu oraz wydaje formalny dekret zakazujący współpracy członków rządu i dworu z Francuzami.

Przez jakiś czas Lao Issara kontroluje pewną część terytoriów, Francuzi zajęci w Wietnamie pasywnie również kontrolują część a na północy ciągle są Chińczycy .

>W styczniu 1946 , Lao Issara zaczyna ponosić klęski i tracić terytoria . Francuzi otrzymują niezbędne rezerwy drogą powietrzną z baz w Sajgonie i wkraczają do miast . Lao Issara odwołuje się do Viet Minh o pomoc ta jednak jest mizerna i Francuzi blokują granice z Wietnamem.

Po długich negocjacje w Chongqing Chińczycy zgadzają się wycofać wojska z Indochin . Pozwala to Francuzom wkroczyć do Savannakhét 21 marca po krwawych walkach pada Thakhek. W całodziennej bitwie ginie około 700 obrońców i 300 cywili .

Pod koniec kwietnia 1946r. ofensywa francuska daje pożądane rezultaty. Francuzi wchodzą do Louangphrabang zmuszając Phetsarath i ministrów Lao Issara do ucieczki z Laosu . Król witał Francuzów deklaracjami unieważnienia wszystkiego co uczynił “pod naciskiem” Japończyków , Chińczyków i Lao Issara.

Rząd Lao Issara rozpoczyna działalność na emigracji ( w Bangkoku ) kontrolując jeszcze grupy rozproszonych partyzantów wzdłuż rzeki Mekong. Jedna z takich grup pod dowództwem Thao O Anouracka przekroczy po długich marszach granice z Wietnamem , gdzie wraz z jeszcze nie znanymi Kaysone Phomvihanem i Nouhak Phoumsavanem rozpoczną w przymierzu z Komunistyczną Partią Indochin walkę o własną wizję Laosu.


Dalej
1

Hosted by www.Geocities.ws