Suid-Afrika / Mzantsi Afrika / Afrika Borwa /

South Africa / Ningizumu Afrika /Afrika Dzonga /Afrika Sewula / Afrika Tshipembe

Wapen 27 April 2000 in gebruik geneem en gepubliseer (Kennisgewing 425) in Staatskoerant No 21131 van 28 April 2000. Hierdie devies is die produk is van ’n ontwerpsateljee en nie ’n werk van die heraldiek nie. Daar is egter ’n blasoen wat (volgens my vertaling) so lui:

Wapen: In goud, voorstellings van twee San mensefigure van rooi oker, teenoormekaar staande, die hande van die binnenste arms druk mekaar, met bande van silwer om die bo-arm, binne-gewrig, middellyf en knieë, en ’n dun skildsoom van rooi oker; bo die skild ’n spies en knopkierie skuins gekruis, van swart. Daarbo ’n halwe sekretarisvoël met vlerke omhoog van goud, met op sy bors ’n gestileerde voorstelling van ’n protea-bloeiwyse met buiteblare van groen, binneblare van goud en gesaad van nege aangeslote driehoeke in drie rye, die boonste driehoek van rooi, die tweede ry groen, goud omgekeer en groen, en die derde ry groen, goud omgekeer, swart, goud omgekeer en groen. Bo die sekretarisvoël se kop ’n boog van sewe strale gefasetteer van goud en oranje, die twee buitenste strale by die vlerke aangesluit.

Op ’n groen band, die leuse !KE E:/XARRA //KE in letters van silwer. Spruitend uit die ente van die band, twee paar olifanttande wat inwaarts geboog is, die punte aansluitend aan die vlerke van die sekretarisvoël, van goud, daarbinne en langs die skild, twee koringare van bruin.

Soos hieronder verduidelik, word die woord San foutief gebruik aangesien dit geglo word dat dit nie aanstoot gee nie. Dit gee egter wel aanstoot, en die woord Boesman/Boesmans (Bushman/Bushmen) word in werklikheid verkies. Die devies bestaan uit twee kringe, beskryf as die grondleggingskring en die opgangskring.

Grondleggingskring:
In ’n heraldiese wapen word die meeste van die inhoud binne die skild gevind. In hierdie ontwerp is die skild ’n klein deel van die geheel.

Die twee figure in die skild kom van ’n Boesman^[1]-rotsskildery wat bekend staan as die Linton-steen, wat tans in die Suid-Afrikaanse Museum in Kaapstad gehuisves word.

Die amptelike beskrywing vir hulle lees (my vertaling): “Die Khoisan, die oudste bekende inwoners van ons land, spreek van ons gemeenskaplike mensheid en erfenis as Suid-Afrikaners. Die figure word in ’n groetende houding aangetoon, wat eenheid simboliseer. Dit versinnebeeld ook die begin van die indiwidu se omskep na ’n groter sin van tuishoort in die nasie en, by uitbreiding, ons gemeenskaplike mensheid.”

Die kleuring van die twee mans is volgens die blasoen oker-rooi. Baie illustrasies, egter, toon dit heelwat donkerder aan, wat suggererend is van ’n sterker verbintenis as wat werklik bestaan tussen die Boesman-etniese groep en die Nguni^[2] en Sotho,^[3] wat van Bantu-sprekende^[4] gemeenskappe van Neger^[5]-herkoms is.

 

Die spies word nie volgens tipe gespesifiseer nie, en kan enige soort tussen die lang werpspies van die vroeë Nguni en die kort steek-assegai van die Zulu^[6]-koninkryk. Die knopkierie en spies saam simboliseer verdediging en gesag, en aangesien hulle vlak lê, simboliseer hulle ook vrede. Hulle word ook in die amptelike beskrywing genoem as verteenwoordigend van “die kragtige bene van die sekretarisvoël”, wat effens vergesog lyk, om die minste daarvan te sê.

 

Weerskante van die skild is ’n koringaar, heeltemal buite proporsie wat die ander elemente betref. Die amptelike beskrywing lui: “’n Embleem van vrugbaarheid, dit simboliseer ook die idee van ontkiem, groei en die redelike ontwikkeling van enige potensieel. Dit hou verband met die voeding van die volk en dui op die landbou-aspekte van die aarde.”

Die koringaar se kleur is volgens die blasoen bruin, ’n seldsame kleur in die heraldiek.

Die gebruik van koring in hierdie posisie is direk ontleen van die sosialistiese staatsimbole van Sjina, die voormalige Sowjetunie en die sosialistiese state van Oos-Europa, waar koring, rys of ander graangewasse sonder oorspronklikheid gebruik is met dieselfde simboliek was wat hier genoem word. Wanneer dit vergelyk word met ander simbole van hierdie tipe, word dit duidelik dat dit ’n ondenkende toevoeging tot die geheel is, asook ’n kompliment aan ’n politieke sisteem wat in ander wêrelddele homself as onwerkbaar bewys het.

 

Aan die buitekant van die koringare is ’n paar olifanttande weerskante (’n totaal van vier), waarvan die amptelike beskrywing lui: “Olifante simboliseer wysheid, sterkte, moderasie en ewigheid.”

Die tande verteenwoordig natuurlik die wêreld se grootste land-soogdier, Loxodonta africana, wat tans in die natuur gevind word in die wildreservate van die noordelike en oostelike dele van die land, sowel as ’n oorblywende groepie in die Knysna-woud en ’n florerende trop te Addo, naby Port Elizabeth, maar wat vroeër so ver wes gevind is as die Kaapse Skiereiland. Verskeie Suid-Afrikaanse riviere dra die naam Olifants, waaronder twee in die Provinsie Wes-Kaap. Die Afrika-olifant word tans geklassifiseer as behorende aan ’n ander genus as die enigste ander oorlewende olifantspesie, die Indiese olifant (Elephas maxiumus), maar onlangse navorsing dui daarop dat hulle herklassifiseer behoort te word in dieselfde genus. ’n Derde spesie, die Siriese olifant, is in die klassieke tyd bekend, en is deur die Romeinse Ryk en sy vyande in oorlog aangewend. Olifante is tradisioneel simbole van krag en gesag, veral in Afrika-kulture. Hulle kan ook in die wapens van KwaZulu, Venda en Swaziland gevind word.

Die tande is nie in ivoorkleur nie, maar verskyn in twee verskillende skakerings van goud, anders as die goud van die skild en kontrasterend met die bruin van die koring (wat in ander embleme, ofskoon heraldies of sosialisties, gewoonlik as goud aangetoon word). Alhoewel die goud-skakeringe wat hier gebruik word, vergelyk kan word met die stowwerige patina wat dikwels op ongepoleerde ivoor gesien kan word, is hulle in werklikheid donkerder en meer eenvormig as hierdie patina.

Die gebruk van verskillende skakeringe van goud rym nie met heraldiese gebruik nie, aangesien dit net een kleur goud erken, alhoewel dit miskien in verskillende wapens (of verskillende tekenings van dieselfde wapen) heel anders mag voorkom van die een skild na die ander. Gewoonlik sal geel ink of verf, of stofgoud of blaargoud, gebruik word.