Unie van Suidafrika
Union of South Africa
Agtergrond tot die tekening van 1930:
Die 1910-weergawe van die wapen van die Unie is twee dekades lank alleenlik in gebruik, maar is al hoe meer gekritiseer. Een koerant-korrespondent het in 1930 opgemerk dat as ’n regte gemsbok die gemsbok-skildhouer sou kan sien, dit heel waarskynlik sy dood sou veroorsaak! Die Departement Binnelandse Sake het as gevolg hiervan by die College of Arms aansoek gedoen om ’n replika van “the true armorial bearings” (die ware heraldiese wapen) van die Unie.
Terwyl die nuwe tekening nie van die blasoen van 1910 afgewyk het nie, was dit heelwat meer bevredigend. Die diere is meer natuurlik geteken, en die skildhouers en skild het op ’n groen grasgrond gerus, in plaas van die leuselint. Die helmteken en wrong het nie meer in die middel van die lug gedryf nie, maar het nou op die skild gerus. Die helmteken het egter steeds nie bo-op ’n helm gestaan nie, en die skildhouers se sterte was steeds in die afhangende of lafhartige posisie. Die 1910-weergawe van die wapen is voorts gebruik in die pettekens van die Suid-Afrikaanse Polisie en die Suid-Afrikaanse Spoorweë en Hawens, en in die mou-rangtekens van militêre adjudant-offisiere, maar vir die meeste doeleindes het die 1930-weergawe sy plek ingeneem.
Taal-ontwikkeling:
Die land se naam verskyn bo-aan hierdie onderafdeling in Engels en ’n vroeë amptelike vorm van Afrikaans, want die 1930-tekening het in gebruik gekom vyf jaar na die passasie van die Wet op Amptelike Tale van die Unie van 1925, wat die definisie van “Nederlandse taal” in die Grondwet uitgebrei het om Afrikaans in te sluit.
Die prentjies-posseëls wat in 1926 uitgereik is (die tweede vaste reeks van die Unie) het die land se naam in óf Engels óf Afrikaans gedra, in die vorm “Suidafrika” op die Afrikaanse weergawe.
Vlae van die Unie, burgerskap en stemreg:
’n Beduidende gevolg van die Rykskonferensie van 1926 was die Balfour-Verklaring, wat onder andere dit gestel het dat Groot-Brittanje en die Dominiums “gelyk [was] in status, glad nie onderdanig aan mekaar nie”. Vir Suid-Afrika het dit beteken dat dit nou sy eie vlag kon hê. ’n Vlag (die Unie-vlag) is volgens die Wet op Unie-Burgerskap en Vlae van 1927, wat 30 Mei 1928 amptelik in gebruik gekom het. Die Unie se Blou Vaandel het nou weggeval. Die definisie van die Union Jack het dit gestel dat hierdie vlag “die verwantskap van die Unie met die ander lede van die groep nasies wat die Britse Gemenebes van Nasies uitmaak” aandui, en is dus saam met die Unievlag gehys – gewoonlik net by spesiale geleenthede, alhoewel dit in Natal deurgaans so gebruik is. Die Unie se Rooi Vaandel het die handelsvlag gebly.
Dieselfde Wet het voorsiening gemaak vir ’n aparte Suid-Afrikaanse burgerskap, binne die wyer kring van die Gemenebes, ten spyte van bekommernisse in sekere kringe dat dit ’n belediging vir die Britse Ryk kon wees.
Die eerste verandering aan die stemreg het in 1930 gekom, toe blanke vroue stemreg verkry het, maar nie vroue van enige ander ras nie. Dit het die reeds onsekere posisie van die manlike Kleurling- en swart kiesers van Kaapprovinsie ondermyn. Hierdie vroue-stemreg is nie voor die algemene verkiesing van 1933 uitgeoefen nie.
For English, click here
Terug na Armoria patriæ-indeks
Opmerkings, navrae: Mike Oettle