Ruimteprogramma




Internationale samenwerking
Friland is sinds 2005 lid van de ESA; het draagt vooral bij op het gebied van computertechnologie en raketonderdelen. Daarnaast werkt het land mee aan het Internationaal Ruimtestation ISS en bevinden zich inmiddels drie door Friland gebouwde satellieten in een baan rond de aarde.

Nationaal ruimteprogramma
Hoewel Friland vooral deelneemt aan grotere, Europese ruimtevaartprojecten, heeft het ook een bescheiden, nationaal ruimteprogramma. Vanwege de hoge kosten is dit programma binnen de Frilandse politiek omstreden; tegenstanders vinden het een veel te duur prestigeproject dat uitsluitend dient om het nationale ego te strelen, terwijl voorstanders wijzen op het feit dat een eigen programma voorkomt dat Frilandse technologie in verkeerde (lees: "Hiveriaanse") handen valt en het land bovendien niet te afhankelijk mag worden van Europa om zo haar neutraliteit te bewaren. Het Frilandse ruimteprogramma staat onder leiding van de FRŽ, de Frilandiska Rumsenž Žewanost (Frilandse Ruimtevaart Dienst).

Eigen projecten
Hoewel er voor eigen projecten soms ook technologie uit de ESA-landen wordt ingekocht, worden de meeste onderdelen voor raketten, satellieten en andere zaken ontwikkeld en gebouwd in Dunwik. Vooral in Frireta, het grootste technologische centrum van het land. Ook de universiteiten van Dunwik en Spirdung spelen een rol in het Frilandse ruimteprogramma, hoewel de details hierover geheim worden gehouden. De meeste lanceringen vinden in samenwerking met de ESA plaats op de lanceerbasis in Kourou, Frans-Guyana. Friland beschikt echter ook over een eigen lanceerbasis: Sternanutfal Emgrund (Sterrenbasis Emgrund) bij Emgrund in de gouw Nuržland.

Eerste Frilander in de ruimte
Op 21 september 2022 werd Audwen Wulžssun de eerste Frilander in de ruimte. Hij vertrok met Soyuz-vlucht MS-22 naar het internationale ruimtestation ISS, waar hij reparaties en wetenschappelijke experimenten uitvoerde. De missie was een samenwerking tussen FRŽ, ESA, NASA en Roskosmos.

Maanlanding
Een van de meest omstreden projecten is Project Maansteen (Andwarp Menstain), het voornemen om Frilandse astronauten naar de maan te sturen. Op 11 februari 2013 maakte Argaiz Ingwaldssun, minister van Wetenschap, dit bekend tijdens een toespraak op de universiteit van Dunwik. Vanwege de hoge kosten hiervan barstte er een storm van kritiek los, maar de minister verzekerde het Riksžing dat de kosten zouden meevallen omdat het project voor de zeer lange termijn was. Een deel van het geld ging naar de ontwikkeling van een klein ruimteveer, dat in samenwerking met andere landen werd ontworpen. Hiermee moesten op zijn vroegst in 2020 Frilandse astronauten op de maan kunnen landen om er, onder andere, geologisch onderzoek te doen. Gedacht werd aan de Plato krater, ten noorden van Mare Imbrium.
        Omdat onderzoeken naar de haalbaarheid van het plan positief uitvielen, gaf het kabinet groen licht en werd het budget van de FRŽ verhoogd. Wegens grote kostenoverschrijdingen werd het project in 2019 echter voor onbepaalde tijd uitgesteld. Het zal dus nog heel wat voeten in de aarde hebben voordat er daadwerkelijk Frilandse astronauten op de maan zullen staan...

Satellieten
Twee van de drie Frilandse satellieten (TLM1 en TLM2) zijn in Europees verband gelanceerd. De ontwikkeling en lancering van de derde satelliet (TLM3) heeft echter volledig in nationaal verband plaatsgevonden. Boze tongen beweren dat dit is gedaan omdat de TLM3 ook spionageapparatuur bevat om buurland Hiveria in de gaten te kunnen houden, maar dit wordt door de FRŽ ontkend.

Raketten
De trots van de FRŽ is een zelfontwikkelde draagraket met de naam Slaipnar ("Glijder"), dat is vernoemd naar het paard van de god Wodan. Na jaren van ontwikkeling en testen, werd op 1 juli 2008 de eerste Frilandse raket gelanceerd; een Slaipnar-type met aan boord de TLM3 satelliet. De lancering verliep probleemloos en werd in Friland live uitgezonden op tv.

Lancering van de eerste Frilandse raket

Transcriptie van de gesproken tekst in het filmpje:

Frilands:
Tehunž, newunž, aht, sebun, sehs, femf, fedwor, žre, twai, ain, andstik!
        And upgang! Upgang fan ža airista Frilandiska rumteug!
        It es laus fan ža tur and underweg til ain hau fan sehsandžretig žushund kilometar med an baurd ain neuja tidunglistmen.


Nederlands:
Tien, negen, acht, zeven, zes, vijf, vier, drie, twee, een, ontsteking!
        En lancering! Lancering van het eerste Frilandse ruimtevaartuig!
        Het is vrij van de toren en onderweg naar een hoogte van zesendertig duizend kilometer met aan boord een nieuwe communicatiesatelliet.