Daedalus und Ikarus
Daedalus interea Creten longumque perosus exilium(1) tactusque loci natalis amore clausus erat pelago. 'terras licet' inquit 'et undas obstruat: et caelum certe patet; ibimus illac: omnia possideat, non possidet aera Minos(2).' dixit et ignotas animum dimittit in artes naturamque novat. nam ponit in ordine pennas a minima coeptas, longam breviore sequenti, ut clivo crevisse putes: sic rustica quondam fistula disparibus paulatim surgit avenis; tum lino medias et ceris alligat imas atque ita conpositas parvo curvamine flectit, ut veras imitetur aves. puer Icarus una stabat et, ignarus sua se tractare pericla, ore renidenti modo, quas vaga moverat aura, captabat plumas, flavam modo pollice ceram mollibat lusuque suo mirabile patris impediebat opus. postquam manus ultima coepto inposita est, geminas opifex libravit in alas ipse suum corpus motaque pependit in aura; instruit et natum 'medio' que 'ut limite curras, Icare,' ait 'moneo, ne, si demissior ibis, unda gravet pennas, si celsior, ignis adurat: inter utrumque vola. nec te spectare Booten aut Helicen(3) iubeo strictumque Orionis(4) ensem: me duce carpe viam!' pariter praecepta volandi tradit et ignotas umeris accommodat alas.inter opus monitusque genae maduere seniles, et patriae tremuere manus; dedit oscula nato non iterum repetenda suo pennisque levatus ante volat comitique timet, velut ales, ab alto quae teneram prolem produxit in aera nido, hortaturque sequi damnosasque erudit artes et movet ipse suas et nati respicit alas. hos aliquis tremula dum captat harundine pisces, aut pastor baculo stivave innixus arator vidit et obstipuit, quique aethera carpere possent, credidit esse deos. et iam Iunonia laeva parte Samos(5) (fuerant Delosque Parosque relictae) dextra Lebinthos erat fecundaque melle Calymne, cum puer audaci coepit gaudere volatu deseruitque ducem caelique cupidine tractus altius egit iter. rapidi vicinia solis mollit odoratas, pennarum vincula, ceras; tabuerant cerae: nudos quatit ille lacertos, remigioque carens non ullas percipit auras, oraque caerulea patrium clamantia nomen excipiuntur aqua, quae nomen traxit ab illo. at pater infelix, nec iam pater, 'Icare,' dixit, 'Icare,' dixit 'ubi es? qua te regione requiram?' 'Icare' dicebat: pennas aspexit in undis devovitque suas artes corpusque sepulcro condidit, et tellus(6) a nomine dicta sepulti. |
perosus 3 + Akk.:
von Haß erfüllt pelagus, i n.: Meer obstruo 3: versperren illac: dort animum dimittere in +Akk.: sich mit etwas beschäftigen clivus, i: Abhang fistula rustica: Hirtenflöte dispar, is: ungleich avena, ae: Rohr linum, i: Faden medias, imas: ergänze pennas imus 3: der unterste cera, ae: Wachs alligo 1: verbinden curvamen, inis: Krümmung una: hier dabei tracto 1 + Akk.: hier spielen mit renidens, tis: freudestrahlend vagus 3: unstet capto 1: zu fassen versuchen pluma, ae: Flaumfeder pollex, icis m.: Daumen opifex, cis: Handwerker libro 1: ins Gleichgewicht bringen instruo 3: unterweisen limes, itis m.: hier Bahn demissus 3: tief gravo 1: schwer machen celsus 3: hoch aduro 3: versengen praeceptum, i: Anleitung, Anweisung (h)umerus, i: Schulter accomodo 1: anpassen monitus, us: Ermahnung gena, ae: Wange madesco 3: feucht werden levo 1: erleichtern, hier emporheben ales, is: Vogel tener 3: zart produxitt = duxit nidus, i: Nest damnosus 3: unheilvoll harundo, inis: Angelrute baculum, i: Stock, Stab stiva, ae: Pflugsterz arator, oris: Bauer obstipesco 3: staunen quique = et qui fecundus 3: reich an mel, mellis n.: Honig volatus, us: Flug rapidus 3: hier glühend heiß odoratus 3: duftend vinculum, i: hier Bindemittel tabesco 3: schmelzen quatio 3: schütteln remigium, i: Ruderwerk der Flügel careo 2 + Abl.: entbehren percipio M: aufnehmen können caeruleus 3: blau excipio M: aufnehmen devoveo 2: verfluchen condo 3: hier bestatten sepelio 4: begraben |
Fußnoten:
(1) Daedalus hatte in Athen seinen Neffen Perdix, der auch sein hochbegabter
Lehrling war, aus Neid über dessen Erfindungen getötet, war wegen Mordes verurteilt
worden und nach Kreta zu König Minos geflohen.
(2) Minos bat, um seinen Anspruch auf die Herrschaft über Kreta zu
rechtfertigen, den Meeresgott, daß er einen Stier den Fluten entsteigen lasse, den er
dann Poseidon/Neptun opfern wollte. Allerdings war dieser Stier ein derartiges
Prachtexemplar, daß Minos sich entschloß, ihn seiner Herde einzuverleiben und ein
weniger schönes Tier zu opfern. Aus Zorn darüber ließ Poseidon/Neptun den Stier
rasend werden und Pasiphae, die Gattin des Königs Minos, in Liebe zu dem
Tier entbrennen. Daedalus bastelte der Pasiphae ein Kostüm, so daß sie mit
dem Stier verkehren konnte und schließlich gebar sie den Minotauros, ein
Ungeheuer, das halb Stier-, halb Menschengestalt besitzt. Für dieses Wesen baute Daedalus
das berühmte Labyrinth.
(3) Bootes, Helike und Orion waren die zur Orientierung der Seefahrer
wichtigsten Sternbilder der Antike.
(4) Im Sternbild wird Orion mit gezücktem Schwert dargestellt.
(5) Iunonia Samos: die der Iuno heilige Insel Samos; dort war nach der
Überlieferung die Göttin geboren.
(6) tellus meint hier die Insel Icaria, die heute noch so heißt.