Mucius Scaevola
| [12] Obsidio erat nihilo minus et
frumenti cum summa caritate inopia, sedendoque expugnaturum se urbem spem
Porsenna(1) habebat, cum C. Mucius, adulescens nobilis, cui indignum videbatur
populum Romanum servientem cum sub regibus esset nullo bello nec ab hostibus ullis obsessum
esse, liberum eundem populum ab iisdem Etruscis obsideri quorum saepe exercitus
fuderit,--itaque magno audacique aliquo facinore eam indignitatem vindicandam
ratus, primo sua sponte penetrare in hostium castra constituit; dein metuens, ne,
si consulum iniussu et ignaris omnibus iret, forte deprehensus a custodibus Romanis
retraheretur ut transfuga, fortuna tum urbis crimen adfirmante, senatum adit.
"Transire Tiberim" inquit, "patres, et intrare, si possim, castra hostium
volo, non praedo nec populationum in vicem ultor; maius si di iuvant in animo est
facinus." Adprobant patres; abdito intra vestem ferro proficiscitur. Ubi eo
venit, in confertissima turba prope regium tribunal constitit. Ibi cum stipendium
militibus forte daretur et scriba cum rege sedens pari fere ornatu multa ageret
eumque milites volgo adirent, timens sciscitari, uter Porsinna esset, ne ignorando
regem semet ipse aperiret, quis esset, quo temere traxit fortuna facinus,
scribam pro rege obtruncat. Vadentem inde, qua per trepidam turbam cruento mucrone
sibi ipse fecerat viam, cum concursu ad clamorem facto comprehensum regii satellites retraxissent,
ante tribunal regis destitutus, tum quoque inter tantas fortunae minas
metuendus magis quam metuens, "Romanus sum" inquit, "civis; C. Mucium
vocant. Hostis hostem occidere volui, nec ad mortem minus animi est, quam fuit ad caedem;
et facere et pati fortia Romanum est. Nec unus in te ego hos animos gessi; longus
post me ordo est idem petentium decus. Proinde in hoc discrimen, si
iuvat, accingere, ut in singulas horas capite dimices tuo, ferrum hostemque in
vestibulo habeas regiae. Hoc tibi iuventus Romana indicimus bellum. Nullam aciem,
nullum proelium timueris; uni tibi et cum singulis res erit." Cum rex simul ira infensus
periculoque conterritus circumdari ignes minitabundus iuberet, nisi expromeret
propere, quas insidiarum sibi minas per ambages iaceret, "en tibi"
inquit, "ut sentias quam vile corpus sit iis, qui magnam gloriam vident";
dextramque accenso ad sacrificium foculo inicit. Quam cum velut alienato ab sensu
torreret animo, prope attonitus miraculo rex cum ab sede sua prosiluisset
amoverique ab altaribus iuvenem iussisset, "tu vero abi" inquit, "in te
magis quam in me hostilia ausus. Iuberem macte virtute esse, si pro mea
patria ista virtus staret; nunc iure belli liberum te, intactum inviolatumque hinc
dimitto." Tunc Mucius, quasi remunerans meritum, "quando
quidem" inquit, "est apud te virtuti honos, ut beneficio tuleris, a me quod
minis nequisti, trecenti coniuravimus principes iuventutis Romanae ut in te hac
via grassaremur. Mea prima sors fuit; ceteri, ut cuiusque ceciderit primi, quoad te
opportunum fortuna dederit, suo quisque tempore aderunt." [13] Mucium demissum, cui postea Scaevolae a clade dextrae manus cognomen inditum, legati a Porsenna Romam secuti sunt. |
caritas, atis:
Teuerung, hoher Preis sedendo: durch Dableiben obsideo 2: hier bedrängen, bedrücken, belagern vindico 1: rächen penetro 1: eindringen ignarus 3: ohne Wissen transfuga, ae m.: Überläufer in vicem: umgekehrt adprobo 1: billigen, zustimmen confertissimus 3: dichtgedrängt tribunal, is: Stuhl, Thron stipendium i: Sold scriba, ae m.: Schreiber sciscitor 1: sich erkundigen semet = se temere: auf gut Glück obtrunco 1: töten qua: qo mucro, onis: Dolch satellites, ium: Leibwächter destituo 3: hinstellen mina, ae: Drohung animus, i: hier Gedanke decus, oris: hier Heldentat proinde: deshalb discrimen, inis: Gefahr, Bedrängnis dimico 1: ringen, kämpfen bellum indicere: Krieg erklären infensus 3: entbrannt minitabundus 3: drohend expromo 3: darlegen propere: sogleich ambages, is: Rätselhaftigkeit alienatus ab sensu animus: gefühllos torreo 2: rösten attonitus 3: erschreckt hostilis, e: feindlich iuberem...esse: ich würde dir "bravo" zurufen remuneror 1: vergelten quando: weil nequeo, ire: nicht können hac via grassari: auf diese Weise vorgehen quaod: bis daß opportunus 3: günstig, gelegen |
Fußnoten:
(1) Porsenna: König aus Etrurien, von den
Tarquiniern als Söldner angeheuert, um die Königsherrschaft in Rom wieder zu etablieren;
besiegte 508 die Römer am Tiber, konnte die Stadt selbst aber nicht einnehmen.