Chiangmai  Astronomy  Club

การดูดาวเบื้องต้น

ลองนึกดู ถ้าเราได้ไปดูดาวในที่อื่นๆของโลก จะเห็นความแตกต่างอย่างไรหรือไม่


เริ่มจาก ไปที่เมืองจีนหรือข้ามทะเลไปที่อเมริกา ที่ห่างจากเส้นศูนย์สูตรของโลกขึ้นไปอีกถึงระดับ 40 องศา จะพบท้องฟ้าดังรูปที่แสดงนี้ ดาวเหนือจะอยู่สูงขึ้นมาก (เท่ากับ 40 องศา) ทำให้เดาวประเภทวนอยู่รอบขั้วเหนือได้ชัดเจน ดาวทางท้องฟ้าทิศใต้ จะยิ่งเอียงลงใกล้ขอบฟ้ามากขึ้น ทำให้ดูยากกว่าที่เชียงใหม่

ถ้าบุกหิมะฝ่าน้ำแข็งขึ้นไปอีก จนถึงขั้วโลกเหนือ ก็จะพบท้องฟ้าที่น่าทึ่งมาก คือดาวเหนือจะอยู่ตรงกลางท้องฟ้า (เพระาเส้นรุ้งมีค่า 90 องศา) และดาวอื่นๆจะหมุนวนไม่มีวันตก แต่จะเห็นได้เพียงครึ่งท้องฟ้าเท่านั้น ที่ขั้วโลกเวลากลางคืนจะยาวนานถึง 6 เดือน และอีก 6 เดือนที่เหลือ จะเป็นกลางวันตลอดเวลา ซึ่งน่าจะดีสำหรับการดูดาว ที่มืดถึง 6 เดือนต่อเนื่อง แต่ในความเป็นจริงที่บริเวณขั้วโลก(เหนือ) อากาศมักจะแปรปรวน มีพายุบ่อยครั้ง คงไม่เป็นสวรรค์ของนักดูดาวสักเท่าไร

หากเดินทางย้อนกลับไปที่เส้นศูนย์สูตรของโลก เช่นที่ อินโดนีเซีย อเมริกากลางหรือแอฟริกา เป็นต้น จะพบว่าเป็นที่เดียวที่ดาวจะขึ้นและตกอย่างตรงๆ ไม่เฉียง เพราะแกนหมุนของท้องฟ้าวางตัวขนานกับพื้นดิน ดาวเหนือคงมองแทบไม่เห็น เนื่องจากอยู่ติดขอบฟ้าทางทิศเหนือ แต่ที่นี่เป็นที่เดยวที่ดาวทุกส่วนของท้องฟ้า มีโอกาสแสดงตัวได้โดยไม่ต้องหลบอยู่ใต้ขอบฟ้าตลอดกาล และเป็นที่เดียวที่ดาวทุกดวงจะมีระยะเวลาปรากฏอยู่เหนือขอบฟ้า เท่ากับระยะเวลาที่อยู่ใต้ขอบฟ้า เช่นเคยที่ที่ดูเหมือนว่าจะดี กลับมีเมฆค่อนข้างมากเสมอ เพราะเป็นเขตร้อนจัดของโลก (บริเวณที่อากาศจะดีจริงๆ จะอยู่ในเขตอบอุ่น ประมาณเส้นรุ้งที่ 20 -40 องศาเหนือและใต้ และต้องขึ้นขึ้นกับสภาพภูมิประเทศรอบข้างด้วย)

และถ้าลงใต้ต่อไป เช่น ออสเตรเลีย อเมริกาใต้ หรือแอฟริกาใต้ ก็จะไม่เห็นดาวเหนืออีกแล้ว ดาวที่ไม่เคยโผล่ขึ้นมาจากขอบฟ้าก็จะสูงเด่นอยู่ทางทิศใต้ (บังเอิญไม่มีดาวสว่างตรงขั้วใต้ของท้องฟ้าให้เห็น ก็เลยไม่มีใครรู้จักกันในนามดาวใต้ และการที่ไม่มีดาวใต้สว่างเหมือนดาวเหนือ นักวิชาการบางคนเชื่อว่า มีส่วนทำให้ไม่เกิดความเจริญแพร่หลายเหมือนซีกโลกเหนือ เพราะในสมัยโบราณ การเดินทางจะต้องพึ่งดาวเหนือมากทีเดียว) การเอียงของแนวการขึ้นตกของดาวก็จะต่างกันออกไป แต่ที่น่าสังเกตอย่างยิ่ง ในทุกๆที่บนดลก (ยกเว้นขั้วโลก) ดาวที่เคลื่อนที่ตามแนวเส้นศูนย์สูตรของท้องฟ้า จะขึ้นตรงทิศตะวันออกพอดี และตกตรงทิศตะวันตกพอดีเหมือนกันเสมอ



จากการที่เข้าใจเรื่องทิศและการเคลื่อนที่ของดาว คงจะทำให้มีความมั่นใจในการดูดาวมากยิ่งขึ้น




Back to Home
Hosted by www.Geocities.ws

1