AET
|
Agrupacion Escolar Tradicionalista
|
Muhafakazar Öğrenci Birliği
|
Karlist öğrenci birliği. |
ANV
|
Accion Nacionalista Vasco
|
Milliyetçi Bask Hareketi
|
1930'da PNV'den ayrılanlarca
kuruldu. |
AP
|
Accion Popular
|
Halk Hareketi
|
1932'de kurulan CEDA içindeki parti. |
AIT
|
Asociacion International de Trabajadores
|
Uluslararası Emekçi Birliği
|
En önemlisinin CNT olduğu, liberter
örgütlerin 1922'de Berlin'de oluşturduğu anarko-sendikalist Enternasyonal. |
BOC
|
Bloc Obrer i Camperol
|
İşçi ve Köylü Bloku
|
1931'de PCE'den ayrılan grubun,
liderliğini Joaquin Arquer'in yaptığı Partit Cominista Catala (Katalonya
Komünist Partisi) ile birleşmesinden meydana gelen, liderliğini Joaquim
Maurin'in yaptığı Katalonya muhalif komünist partisi. 1932'de, PCE'in
iki eski kurucusu Juan Portela ve Julian Gorkin'in mücadele ettiği Madrid
Komünist Grubu'nu da saflarına kattı. Yayın organı La Batalla(Mücadele)
idi. |
|
Carlism
|
Karlizm
|
Kral Ferdinand'a muhalif olarak Don Carlos'u
tanıyan monarşist akımın adlandırılması. İç savaş boyunca milliyetçi güçlerin
başlıcalarından birisi. Milisleri Requetees olarak adlandırılır. |
|
Comunion Tradicionalista
|
Gelenekçi Birliği (Tarikatı)
|
1931'den itibaren Karlist hareketin politik
partisi. |
|
Condor
|
|
Nazi Almanyası tarafından Franko'ya yardım
etmek ve dünya savaşını "denemek" için İspanya'ya gönderilen tümenin adı.
16.000 insan gücü ve özellikle de hava kuvveti sayesinde önemli rol oynadı. |
CEDA
|
Confederacion Espanola de Derechas
Autonomas
|
İspanyol Özerk Sağ Konfederasyonu
|
Gil Robles tarafından yönetilen cumhuriyet
karşıtı ve anti-demokratik muhafakazar siyasal oluşum. Ramon Serrano Suner'in
harekete geçirdiği gençlik örgütü tümüyle Falanj'a katıldı. 1934'te Robles,
Avusturya işçi hareketini ezmiş olan Dolfuss'un faşist rejimine hayranlığını
alenen açıklamıştı. |
CNT
|
Confederacion Nacional de Trabajo
|
Ulusal Emek Konfederasyonu
|
1911'de kurulan anarko-sendikalist sendika.
En militan ve devrimci sendikaydı. Bütün işçileri büyük bir sendikada toplamayı
hedefliyordu. Fikirlerini anarşizme ve devrimci sendikacılığa dayandırıyordu.
Seçimlere katılmasa da, üyelerini serbest bırakarak Halk Cephesi'nin iktidara
gelmesinde önemli rol oynadı. |
CTV
|
Corpo Truppe Volontarie
|
Gönüllü Bölük Müfrezeleri
|
Franko'nun yanında savaşmak üzere Mussolini
tarafından gönderilen İtalyan askeri birlikleri. 1937'de mevcudu ağır silahlarla
donanmış 50.000 askere kadar artmıştı. |
ERC
|
Ezquerra Republicana de Catalunya
|
Katalonya Sol Cumhuriyetçileri
|
1931'de kurulan, Lliga Catalana'ya
katılan, küçük burjuva ve popüler bir tabana sahip, muhalif sol milliyetçi
hareket. İç savaş sırasında Katalonya'nın başlıca siyasal gücü haline geldi.
Liderleri Macia'idi. |
|
Falange Espanola
|
İspanyol Falanjı
|
İtalyan modeline göre, Faşist Jose Antonio
Primo de Rivera tarafından 1933'te kurulan, karşı-devrimci öncü örgütü. |
FAI
|
Federacion Anarquista Iberica
|
İberya Anarşist Federasyonu
|
1927'de kurulan, İspanya ve Portekiz'de
faal olan, gevşek anarşist gruplar federasyonu. Temel amacı CNT'deki
reformist eğilimlerle mücadele etmekti. Aynı zamanda CNT'nin "silahlı
kanadını oluşturmakta ve onun anarşist profilini korumaktaydı. FAI'nin
devrimci organizasyonların rolü hakkındaki teorisi ise, azınlığın bir isyanı
ile kitlelerin devrim için ateşlenebileceği şeklindeydi. Ocak 1922'de,
Ocak 1923'te ve Aralık 1923'te başarısızlıkla sonuçlanan ayaklanmaları
organize etti. Sağ kanat (Garcia Oliver) ve sol kanat (Durutti) olarak
ikiye bölündü. |
FIJL
|
Federacion Iberica de Juventudes Libertarias
|
İberya Liberter Gençlik Federasyonu
|
Anarşist gençlik organizasyonu. |
FNNT
|
Federacion Nacional de Trabajadores
de la Tierra
|
Toprak İşçileri Federasyonu
|
UGT'ye bağlı, sosyalistlerin önderliğindeki
sendika. |
FOUS
|
Federacion Obrera de Unidad Sindical
|
Birleşik Sendikal İşçi Federasyonu
|
POUM'un önderliğindeki sendika. |
FUE
|
Federacion Universitaria de Estudiantes
|
Üniversite Öğrencileri Federasyonu
|
1920'lerde diktatörlük ile mücadele etmek
için kurulan, 1930'larda daha fazla sola kayan öğrenci birliği. |
|
Flechas
|
|
Falanj yanlısı gençlik hareketi. |
|
Friends of Durutti
|
Durutti'nin Dostları
|
1937'nin başlarında CNT, FAI
ve FIJL içindeki sol muhalefet grubu. CNT'nin hükümete girmesine
karşı çıkıyorlar ve Franco'nun yenilmesinin tek yolunun toptan bir sosyal
devrim olduğunu savuyorlardı. Kasım 1936'da öldürülen ünlü anarşist milis
lideri Durutti'nin adı ile anılıyordu. |
|
|
Devrimci Gençlik Cephesi
|
1937'de JCI ve FIJL'nin
biraya gelmesi ile oluşan gençlik hareketi. |
GEPCI
|
Gremis e Entitatsde Petits Comerciantse
Industrial
|
Küçük Sanayici ve Tüccarların Birlik
ve Derneği
|
PSUC'un örgütlediği Katalan zanaatkârlar,
tüccarlar ve küçük imalatçılar birliği. |
GPU
|
|
|
CPE sayesinde cumhuriyet yönetimine
(bürokrasi, ordu ve polise) sızan sovyet siyasi polisi. |
|
International Brigades
|
Uluslararası Tugaylar
|
Cumhuriyeti savunmak için İspanya'ya gelen
anti-faşist militanların oluşturduğu askeri birlikler. 10-15.000 Fransız,
5.000 Alman ve Avusturyalı, 3.350 İtalyan, 2.800 Amerikalı, 2.000 Britanyalı,
1000'er Belçikalı, Kanadalı, Yugoslav, Macar ve İskandinav ve değişik milletlerden
5.000 kişi olmak üzere toplam 40.000 gönüllüden oluşuyordu. Uluslararası
Tugaylar yapılan anlaşma ile ülkeyi 1938 sonunda terk ettiler. Bu tugaylarda
Malraux, Hemingway, Caudwell, Orwell gibi yazarların yanısıra, sonradan
ülkelerinde önemli roller oynayacak Lukacs, Tito, Ulbricht gibi komünist
liderler debulunuyordu. |
ICE
|
Izquierda Comunista Espanola
|
İspanyol Sol Komünistleri
|
Andreu Nin önderliğinde PCE'den
ayrılan Troçkist grup. Comunismo adlı yayınları vardı. Troçki ile
uyuşmazlığa girerek POUM'u kurmak üzere BOC ile birleşti. |
IR
|
Izquierda Republicana
|
Cumhuriyetçi Sol
|
1934'de Azana başkanlığında, Accion
Republicana (1925), Partido Republicano Radical-Socialista (1929),
ORGA (Organizacion Republicana Gallega Autonoma) ve MAOC (Milicias
Anti-fascistas Obreras Campesinas - Örgütlü Komünist İşçi ve Köylü
Anti-faşist Milisleri) gibi örgütlerden kuruldu. |
JAP
|
Juventudes de Accion Popular
|
Halk Hareketi Gençliği
|
Katolik gençlik örgütü. |
JONS
|
Juntas de Ofensiva Nacional Sindicalista
|
Ulusal Sendikalist Saldırı Juntaları
|
1931'de kurulan ve 1934'de Falanj'a
katılan faşist örgütü. |
JC
|
Juventudes Comunistas
|
Komünist Gençlik
|
|
JCI
|
Juventudes Comunista Iberica
|
İberya Komünist Gençliği
|
POUM'un gençlik hareketi. |
JS
|
Juventudes Socialistas
|
Sosyalist Gençlik
|
|
JSU
|
Juventudes Socialistas Unificadas
|
Birleşik Sosyalist Gençlik
|
JC ile JS'in 1936'da birleşmesinden
oluşan gençlik örgütü. |
|
Lliga Catalana
|
Katalan Ligası
|
Büyük burjuvazinin Katalan milliyetçi
partisi. 1933'te Lliga Regionalista'nın devamı olarak kuruldu. |
|
Mujeres Libres
|
Özgür Kadınlar
|
Anarşist kadınlar organizasyonu. |
PA
|
Partido Agrario
|
Tarımsal Parti
|
Esas olarak Kastilyalı toprak sahiplerini
temsil eden CEDA'nın müttefiki parti. |
PCE
|
Partido Communista de Espana
|
İspanya Komünist Partisi
|
PSOE'den gelen PCOE ileSosyalist
Gençlik'ten (Andrade, Portela vd.) gelen bir grubun kaynaşması sonucunda
1921'de kurulan Rusya-taraftarı Komünist Parti. |
PNV
|
Partido Nacionalista Vasco
|
Bask Milliyetçi Partisi
|
Sabino Aranae tarafından 1896'da kurulan
katolik ve muhafazakar eğilimli örgüt, başlıca Bask milliyetçi partisi.
Bir dizi tereddütten sonra Cumhuriyetin yanında yer aldı. |
POUM
|
Partido Obrero de Unificacion Marxista
|
Marksist Birleşik İşçi Partisi
|
PCE'deki muhalefet (ICE)
ile Troçkist grupların (özellikle BOC) biraraya gelerek, 1935'te
kurdukları anti-Stalinist komünist partisi. Pekçok devrimciyi barındırmaktaydı,
ama asıl olarak reformizm ile devrim arasında gidip gelen bir partiydi.
Yazar George Orwell milisleri arasında bulunduğu POUM, başta gelen
önderleri Andreu Nin ve Joaquim Maurin'di. Temelde Katalonya'da (BOC'un
egemenliğindeki bölge) yerleşik olmakla beraber Valencia, Madrid, Estramadura
ve Asturya'da da etkinlikleri vardı. |
PSOE
|
Partido Socialista Obrero Espanol
|
İspanyol Sosyalist İşçi Partisi
|
Fransız Guesdist modeline göre 1879'da
kurulmuş olan bu parti, sağ cumhuriyetçi (Prieto ve Besterio) ve tabanının
çok geniş kesimlerinin radikalleşmesini yönlendirmeye çalışan bir sol (Largo
Caballero) arasında derinden parçalanmıştı. İşçi hareketinde, Azana'nın
çeşitli hükümetlerinin başlıca desteğini oluşturuyordu. |
PSUC
|
Partido Socialista Unificado de Cataluna
|
Katalonya Birleşik Sosyalist Partisi
|
Sosyalist ve Komünist grupların (Unio
Socialista - Katalan PSOE federasyonu - Partit Comunista
de Cataluna - Partit Catala Proletari) birleşmesi ile 1936'da
kuruldu. Komintern'le yakın ilişki içinde olduğu için, fiilen Katalonya'daki
komünist partiydi (CPE paralelinde olan). |
PR
|
Partido Republicano
|
Cumhuriyetçi Parti
|
1934'de kurulan radikal orta sınıfın partisi. |
RE
|
Renovacion Espanola
|
İspanyol Yenilenmesi
|
1933'te kurulan monarşist yanlısı örgüt. |
SEU
|
Sindicato Espanol Universitario
|
İspanyol Üniversiteli Sendikası
|
Falanjist öğrenci birliği. |
SIM
|
Servicio de Investigacion Militar
|
|
Cumhuriyetçi gizli polis. |
STV
|
Solidaridad de Trabajadores Vascos
|
Bask Emekçilerinin Dayanışması
|
PNV'ye bağlı, 1911'de kurulan katolik
eğilimli Bask sendikası. |
UGT
|
Union General de Trabajadores
|
Genel İşçi Sendikası
|
1879'da Garcia Qejido ve Pablo Iglesias
tarafından kurulan, PSOE ile bağlantılı olan işçi sendikası, CNT'den
sonra en büyük ikinci sendikaydı. |
UME
|
Union Militar Espanola
|
İspanyol Askeri Birliği
|
Sağ-kanat subayların resmi olmayan birliği. |
UMRA
|
Union Militar de Republicanos Anti-fascistas
|
Anti-faşist Cumhuriyetçilerin Askeri
Birliği
|
Resmi olmayan, ordu içindeki sol eğilimli
birlik. |
UR
|
Union Republicana
|
Cumhuriyetçi Birlik
|
1933-35'de hükümetteki partiden ayrılanlar. |