Poems----Aklanon Literature----

A Note on Aklanon Poetry

Before the arrival of Dr. Leoncio P. Deriada, most of the poems written by Aklanon literary writers were in English. Among these writers were Dominador Ilio of Malinao, and Roman de la Cruz of Kalibo. When Dr. Deriada moved from Silliman University in Dumaguete City to the University of the Philippines in the Visayas in Iloilo City, he encouraged the Aklanon writers in Iloilo City to write in their native language, Aklanon. Some of those who took the challenge were John Barrios, Alex de Juan, Joeffrey Ricafuente, Pett Candido, Am I. Roselo, Melchor F. Cichon and others. Ilio and de la Cruz were also encouraged to write poems in Aklanon. Bueabod, the literary journal of Akean Literary Circle played a big role in publishing their literary outputs. Some of the poems published in Bueabod were anthologized in Ani Aklanon and in Patubas. Aside from Aklanon language, these writers also wrote poems in English, Hiligaynon, Filipino and in Kinaray-a.

What do Aklanon writers write? Like other writers in the Philippines, Aklanon writers wrote on oppression, corruption, poverty, exploitation of women and the environment, love, religion, politics and insurgency. This is so because many of them are college trained and have gone to Manila, Iloilo and Antique.

In this collection, you will see some of their works in various languages, and on the topics I mentioned above.

I added, below, my translations of some non-Aklanon poems into Aklanon. Melchor F. Cichon, July 13, 2004.

Note: Since I find it very difficult to contact some authors in this section, I hope that they would allow me to maintain their works here. Anyway, my objective here is to help share and develop our literature. But if that is against their will, I will immediately delete them. Please email me at [email protected]

Updated: July 13, 2004

@@@@@@

JULIEN R. ANGOR

MANOK

Indi haeos hikatueog

sa pagpainu-ino ag

bag-o sumip-eak do adlaw

hay bugtaw eon.

Maeupad...

pagdatae sa eugta,

indi eon makapangliaw-liaw

nakasentro ro painu-ino

sa bagay nga pagahimuon.

Kada eak-ang, kahig

owa't pahuway nga pagkinah-kah

sa pag-usoy ku nakakalhit

nga paeay.

Anay kon una eon imaw

nagatungtong sa kaabu-abo

nga paeay sa daeaag,

nagainukay man gihapon.

Ano baea ro anang ginausoy?

***

SUSTANSIYA

Manamit ro manik

Kon pinirito, binakoe ag adobo

Mayad-ayad man do baboy

Kon litson, minudo ag barbikyu.

Mas malasa ro baka

Kon do pageaha

Hay bipstik, kalderita ag bakarita.

Pero si Nanay naghambae

"Toto, magkaon ka it tinuea

Agud ikaw hay magtambok

Ag maghayag ing mata."

Manamit

*****

JOHN BARRIOS

LAPIDA

dikara ga hamyang

ro eawas it sangka pinalangga.

madali eang

ro mabuhay nga nagtaliwan,

owa eang inabuti

it pilang buean

ro pilang dag-on

nga pagkinitkit

it mga ueod

sa anang unod,

hueoyapong toe-an

eon lang do nabilin

sa libot it gakusmaod

nanang ngagngag.

indi magbuhay,

bag-ong lapida eon man

do mahuman

nga kaparehas sa ana

nga madali eang bayluhan.

***

BETAMAX SA SIMBAHAN

do misa hay istorya.

ginbayaw it pari

ro anang tuong alima

para pagatapuson

do misa

gin-alsa man it eaki

ro anang tuong alima nga may baril

para pagatapuson

do anang kontra.

ginpanaog it pari

ro anang tuong alima

ginpanaog man it eaki

ro anang tuong alima.

tapos eon do misa.

patay eon man do ana't eaki nga kontra.

***

DAMGO NI PERICLES

Demokrasya ro gumuba

Sa baeay ni Solon.

Sa damgo ni Pericles

rong masa hay eonang

Nga nagakaeapyot sa haligi

It Parthenon.

Ag iya ako sa kalye makaron!

Nagabitbit it plakard nga may sueat:

PANABAON DO PRESYO IT GASOLINA!

***

RO EKSENA HAY SANGKA TRIYANGGULO

Sa kaibabawan hay sangka baye

Nagapainu-ino samtang ginapalibot-libot

Nana ro ginabuytan nga yabi't awto.

Sa kadapihak

Hay ro mga nagahusga.

Ro sekretarya nga nagapatik

It daan nga teklado it makinilya

Hay ro abugadong eumos

Sa pabalikbalik nga kanta.

Ag ako,

Nga nagapinilit it pagsukat

Ku eapad ku rayang triyanggulo

Hay kilaea sa tawag nga scalene.

***

THE MOSQUITO

It was the day

the governor came to this town.

His speech echoed

the man's voice

mumbling

in tattered clothes

sitting like Buddha on a wooden scooter.

The applause was deafening, no

one heard the tinkling of coins

in the subject's tin

can. He bowed

and said "Thank you"

to end his speech.

The people left

smiling.

That night,

the governor dreamed:

He saw the man rowing his hands,

sailing his scooter on pebbled waves

as he kept on saying "nong. 'mos nong."

He ran, fled but

the voice went on chasing him.

By the thirteenth time, a mosquito

bit his face.

A snap of his right hand

caught the mosquito flat,

drenched with its own blood

outside his palm's

prison bars.

He woke up.

The next day,

not a word was heard

from the man who sits like Buddha

on a wooden scooter.

***

SI LOLA SA OPINING DAY

nang magbukas ang bagong sinehan

sa banwa ng Kalibo maraming tao

ang naglantaw: bata, estudyante,

nanay, tatay at isang lolang naninigaw

sa loob ng sinehan

dahil hindi makit-an si Ritsard

na nakipagbarilan

sa kanyang mga kontra

hindi lang siya umiimik

kung ang lumalabas na ay

si Gritsin na nakabating sot

sinasamahan naman ng kababaihan

ang katahimikan ay abala sa paninipol

habang gumagapang ang kamay

sa ilalim ng pantalon

gumagapang din ang kamay ni Lola

para mahigpit na hawakan

ang bote ng sopdrink niya

***

ON READING LOVE LETTERS

(FOR R. REYES)

One

has to be sharp

so as not

to be deceived

by the flowers

that perfume

the branching words

on the seemingly

eternal piece

of space.

One

must never dance

to the tune

of clinging music

it makes

--or

it will strangle

the heart's

neck.

Ah,

one

must have

a sharp knife

to cut

the selfish limbs

love letters

send.

@@@

GEORGE T. CALAOR

OWA NABATIAN NGA TANGIS

Inubahan

it nagakaeayo nga baeatyagon

it anang sueok

nga mga buesa--ako hay ginkurog

ro eangit hay

nagtangis

ag ka't do uean

hay nagta-o it daean

sa ibabaw it tig-ilinit --ako hay naglitik

sa idaeom it mga dahon

it mga nagkaeahuslog nga sanga.

Pero ro akong ugayong

hay hasapawan

it mga binaeansang papel

para sa andang buesa.

***

OWA'T SUEOD NGA PINGGAN

Pinabay-an nga mahuslog

do anang eambong pagkakita

it gapaeamukoe nga

kahita.

Kinimbot na ro anang buli

sa anang atubangan.

Sa dueom,

do mga tinaga nagsiklab

owa't pakundangan nandang ginhutik,

ginbale wala

ro laragway ni Kristo

sa puti nga dingding.

Kinahangean nana ro anang

hueas

para sa andang galitik

nga pinggan.

***

SAKADA

Buyti't hugot ring espading

Ag hawani ratong mga panamgo

Nga ginakapyutan it kalisud

Iya sa maliway nga kampo.

Tapsa ro mga pagduhaduha

Nga nagapaeuya sa eawas

Ag pas-anon ro mga kalisud

Nga nagapabakod it dughan.

Nagadaea it pag-eaom.

Ag sa pangamuyo mo

Buksi ring tagipusuon

Ag isugid sa Ginuo

Ro bug-us nimo nga ginapangayu:

Nga ro katubwan hay mangin saksi

Sa pag-abot ku oras,

Sa mabahoe nga kadaeag-an--

Ag padayon nga kahilwayan.

***

HAMPANG BALAY-BALAY

Bangon anay

Amon Tatay

Kag magbakal

Sing tinapay

May sulod pa

Ang botely

Pero kami

Ginagutom na.

Nagabaskuog ang ulan

Kag kami ginatuluan

Diri sa amon nga higdaan

Kag ang salog ginbahaan.

Tatay sa diin si Nanay

Nga-a waay pa ta pagkaon?

Kay ikaw waay ginagutom

Kon ikaw nakainom.

Ari na si Nanay

May dala nga tinapay

Pero ini si Tatay

Waay gid gapangabudlay.

Si Tatay waay obra

Si Nanay labandera

Kami nga mga puya

Waay kakaon, napasma.

***

EANSANG NGA LAPIS

Dahil sa kadueom it buesa ni Lolo

Eansang ro lapis ni tatay:

Sim ag kahoy do anang ginasueatan.

Ag sa indi mahuyap nga pukpok

Ako hay nangin maestro.

@@@@@

PETT R. CANDIDO

RONG DUGO AG EANA

Malisod magpahueas sa kahariang bantog sa eana--

Nagadugo ro akong ilong sa paggiltak it eugta

Ag ginakunyag ako sa pagtunaw it yelo

Pero ginatiis ko eon lang ro pagpasunog it panit

Ag paggae-om it akong mata sa pagbagyo it baeas

Agud indi pag-Somalyahon do mga mata it akong pamilya.

Pero matapna baea it akong petro-dolyares ro sakit it akong kahidlaw?

Makit-an ko baea ro pagbahoe it akong unga sa pagtinan-aw sa mga karnero ag kamel?

Mahambae baea it PLDT ro baeatyagon it akong pamilya?

Mapukaw baea ako it mga kumpyuter, nga akon pirme ginabae-bae it mga tudio, kon ako hay ginabangungot?

Ro eana hay sueo pa gid namon makaron

Maskin mabug-at pa gid do dugo

Nagaeautaw pa gid do eana

Ag dahil sa kahin-agahan

Ginaeudhan ko pa rayang sueo gihapon.

***

RO ASTREY

ham-an pirme mo akong ginasunog

nga owa ka man gatawag it bombero?

dapat mong masayran nga ako napaso eon

pero owa ka man nagatawag it duktor.

bukon man ako it manok

pero ginapaasuhan mo pirme

ag kon amat, ginaduedoean it upos

hasta ako magtangis.

kunta kon imong hasayran, rang euha hay

bombero nga magapatay ku imong kaeayo.

ugaling sadista ka, owa mo hasayran

nga sa ulihi hay basi ako eon lang

do magatawag it duktor

kon ikaw eon hay magaubo-ubo

samtang do baga mo hay nagatangis it dugo

ag basi ako pa ro imong basueon

nga ham-an nagahipos eang ako

sa atubangan nimo.

***

HAEAKHAK SA DISYERTO

Ham-an hambae nanda

makaaeantos sa disyerto

nga iya tana gali nagauean ro grasya--

ginakibuean eon do akong alima

sa paghinuyap it dolyares,

nagdueom eon do akong mga mata

sa silaw it bueawan,

nagaboeuktot eon ako sa kabug-at

it akong kulintas,'ginarayuma eon do akong mga tudlo

sa pagsinuksok it mga singsing,

ginabaeusbos eon ako sa pagkina-on it manok

ag bagaeanghit man kon karnero ro suea

ag matsa bang-aw kon nahdlok magsyawir

kon tigeaeamig.

kon nahidlaw hay ipaagi sa baraha

ag kon ginatamad, magsyaping sa Batha.

dolyares...

kulintas...

singsing...

manok...

karnero...

@@@@@

MELCHOR F. CICHON
[email protected]

SA MGA NAGKAEABALI NGA SILAK

Inay, puwede eon baea kita magpamisa?

Total naga-asaw-asaw eon lang man ag ro baha hay owa eon sa karsada.

Ro linti nga anay nagsiad it eangit hay napaeong eon man.

Ro daeogdog nga anay gabayo kang dughan hay haumpawan eon gid man

Ag ro baybay nga nagwenaeas anay hay nagahueagok eon lang man.

Ro baeangaw nga nagpanago sa kilat ag sa nagahagunos nga hangin

Hay nagahiyumhiyom eon sa sidlangan.

(Pila eon ngani makaron ro baeayran sa misa rikyem?

Si Padre Salve baea gademanda pa gihapon it down payment

Bag-o imaw magsuksok ka anang sutana?)

Sueoron dayon naton sa karsada, sa kaeanasan, sa kagueangan

Ratong mga silak nga nagkaeabali, nagkaeataktak

Sa pageusot sa madamoe ag maitum nga gaeom

Masabwagan eang kita it kahayag.

Kon aton sandang hikit-an

Aton sandang haearan it eab-as ag bag-ong buskad nga sampaguita.

Kon may matipon eon kita nga kuwarta,

Patindugan naton sanda’t graniting rebolto sa plasa.

Toto, indi eang kita anay magpamisa

Ay ro kaagahon hay gaeagiik pa

Ag ro kaeangitan sa bibi’t tueondan,

Sa pageunip it adlaw, hay mapueapuea pa.

Owa’t eabot kara, gabaha pa ro dagsa sa karsada ag sa plasa.

Indi kuno ra malempiyuhan it Metro Aides

Ay sinipa eon sanda

Bangud ro gintagana nga inugsweldo kanda

Hay ginsueod sa ibang buesa.

Toto, mayad pa nga mangamuyo eang anay kita

Nga ro nakaeusot nga silak

Sa maitum ag madamoe nga gaeom

Hay indi nagtiurok sa atong tagipusuon.

***

EVA, SI ADAN

Bangud ginabot ka eang kuno sa gusok ni Adan

Agud may anang hampang-hampangan,

Maistorya-istoryahan ag mapautwas-utwasan

Sa oras nga anang kinahangean

Hay abu eon nga ngaean

Ro andang ginsueat sa imong daean:

Salome, Magdalena, Maria Clara, Bagyo Esyang.

Bangud mahuyang kuno ring dughan,

Maski ro bagyo nga makaeuka't butong

Ag makapaeunod it barko

Hay ginapapangaean man gihapon kimo.

Pero owa madumdumi't mga eaki

Nga maski si Mark Anthony

Hapatiyog-tiyog ni Cleopatra

Maski sa guwa it kama.

Owa nanda madumdumi nga si Gabriela gali

Ro nagpahaba't daean ni Diego Silang.

Ag sa Edsa kon owa ring kaeambong

Maghigot it rosas sa punta't armalite ni Freddie

Hay basi owa si Cory makasindi't kandila

Sa ermita't Malakanyang.

Mayad gid sanda magpalitik kon paano

Ka eang mapasunod-sunod sa andang ikog.

Owa gid sanda gapalitik kon paano mor magamit

Tanan ring utok, wawas ag hueag

Para kita tanan makatakas sa linaw it utang.

Owa ka gid kuno't kalibutan

Sa pagdumaea't gobyerno o simbahan.

Mayad ka eang kuno maghibi-hibi, magkiri-kiri

Kon magumon ring hilo sa imong saeag-utan.

Kon abu ring hasayran ag kon maghambae ka't

Kontra sa sueondan nga anda man nga hinimuan

Isaea ka ka amasona ag dapat eang nga isilda.

O kon bukon ngani myembro ka't grupo ni Brainda.

Eva, tupong gid eang kamo ni Adan

Sa tanan nga lugar, sa tanan nga butang.

Kon ham-at imo imaw nga ginapagustuhan?

O gusto mo gid eang nga ipadumdom

Nga kon ham-at makapalingkod imaw it leon

Hay ikaw ro anang kaibahan.

***

SI AMBONG, ATI

Si Ambong, Ati—maitum.

Kueong ra buhok, gision ra eambong, ga siki.

Gakung-kong, kung-kong ka maeupsi nga eapsag

Gapakalimos sa Jaro Cathedral, sa J.M. Basa Street

Ay gintabog eon ra pamilya sa eugta nga anay ginaayaman nanda’t haeo.

Si Ambong, Ati, maitum, indi kantigo magbasa, indi kantigo magsueat

Maski ka anang ngaean ay sa andang barangay owa’t eskuylahan.

Si Ambong, Ati, ginasinggit-singgitan, ginadela-delaan

It mga unga kun imaw mag-agi sa daean ay maitum.

Ginapahadlok it mga nanay sa andang gatangis nga mga unga.

O sa mga unga nga indi magtueog.

Kon fiesta, ginataw-an si Ambong it salin nga suea

Ginasueod sa plastic o sa bag-ong bukas nga lata.

Kun bukon ngani, ginabagsakan it gate.

Agod makayupyop it sigarilyo, gapamueot si Ambong it upos sa kalye.

Agod makasamit it hamburger o juice sa pakite,

Ginapaeapitan ni Ambong ro nagakaon maski sin-o nga anang maagyan.

Pag-abot it gabii, maeugad si Ambong sa sidewalk o sa waiting shed

Kahulid ka anang maeupsing eabsag—

Mayad eang kun may karton nga banig ag owa’t baha o uean --

Agod magbaskug euman ra tuhod sa pagpakalimos pagka-aga.

Si Ambong, Ati—maitum. Ra ele-ele, ra hibi, ra pangamuyo

Indi mabatian, indi mabatyagan it gobyerno sa siyudad it tawo.

Ra singgit it tabang hay singgit sa Pluto.

Si Ambong, Ati-- maitum, indi makit-an it atong gobyerno.

Kon Dinagyang, sa selebrasyon etsa pwera si Ambong.

Eutay kuno imaw sa mga bisitang dumueo-ong.

Si Ambong, maitum, ginatabog it blue guard

Bag-o pa man imaw maka-eapak sa gate it Atrium ag SM Shoemart

Kunta may Gloria nga magbatak kay Ambong sa libtong it kaimueon

Agod sa ulihi ro gobyerno may buwes nga masukot kay Ambong;

Agod sa ulihi makabakae man imaw it Levis o barong

Agod sa ulihi makaeskuyla man sa U.P. ra mga inapo;

Agod sa ulihi owa kana’t magtamay, owa’t magtabog

Kon imaw mag-agto sa SM City ag sa Atrium.

Si Ambong, Ati--Maitum. Apo ni Maniwantiwan.

Ag Filipino. Pares kimo, pares kakon.

Kon ham-at owa imaw sa listahan it mga Filipino nga dapat buligan?

Kon ham-at indi imaw makasueod sa atong ugsaran?

Kon ham-at indi naton imaw maagbayan?

Kon ham-at indi imaw makadungan katon magkaon sa restauran?

Siyudad man baea ra’t tawo, indi baea, banwa? Indi baea, banwa?

Added: August 10, 2003

***

Indi Ko Masueat Rang Pinakamasubo Nga Binaeaybay

September 11, 2003

Indi ko masarangean nga isueat rang pinakamasubo nga binaeaybay.

Maskin sa tunga-tunga eon ako’t eangit ag eogta.

Ro imong pagsabat it huo kakon sa may baybayon it Boracay

Samtang gatunod ro adlaw hay sapat eon nga akon nga ikalipay.

Indi ko masarangan nga isueat rang pinakamasubo nga binaeaybay.

Paris makaron nga ugsad ro buean ag maeamig ro huyop it hangin it Disyembre,

Sapat eon para kakon nga magpahiyomhiyom.

Disyembre man kato ro primero nimo nga haru kakon.

Indi ko masarangean nga isueat ko rang pinakamasubo nga binaeaybay.

Maskin indi ko eon haeos maabut ring uyahon agod akon nga pislitpisliton;

O mahutikan ka man lang paris tag bag-o pa eang kita nga nagaumpisa ku atong pangabuhi.

Sapat eon nga makatueog ako kon ginakumkum ko ro singsing nga ginsuksuk mo sang tudlo.

Ag kon mag-abot kid man ro oras nga magtunod ro adlaw

Ag ro gabii hay mag-eapnaag sa bilog ko nga kalibutan,

Indi ko man gihapon pagsueaton ro pinakamasubo ko nga binaeaybay.

Madumduman ko eang ikaw, gahiyomhiyom eon dayon ako.

Added: July 13, 2004

***

EMERGENCY ROOM

Pag-abot ni Rubin sa ospital

Nga may Indian pana

Nga gaongot

Sa anang dughan,

Maid-id imaw nga ginpangutana

It gangueob nga admitting clerk:

Ngaean?

Edad?

May asawa?

May obra imaw?

May down payment ka nga daea?

Tanan nga pangutana

Nasabat pa gid man ni Rubin

Owa't eabot sa katapusan

Ay nagapungapunga

Eon ra paginhawa

Ag nagaeutaw-eutaw

Eon ra kalimutaw.

Samtang ro doktor

Sa may pwertahan

Hay nagahutik-hutik

Sa nagapanghuy-ab nga nars.

***

NANAY SORIANG

Samtang nagakaeanta ro mga agagangis

Sa palibot it andang baeay,

Ginatinueok ni Nanay Soriang ro nagakaupos

Nga tatlong kandila sa altar

Nga ginapalibutan it eapoy eon nga

Mga rosas ag orkid.

Nagyuhum imaw pagkadumdom nana

Ku ratong mga mahapdi ag matam-is

Nga mga oras kon siin

Imaw kato hay isaea pa nga duyan, haboe ag hagdan

Ku ap-at nana nga mga onga.

Apang makaron...

Kon hin-uno pa nana kinahangean

Ro mga hakos nanda...

Imaw eon lang isaea

Ro nagatueok sa nagakaupos nga mga kandila

Bangud ro mga onga nana kuno

Hay sobra gid kuno nga kasaku

Sa pag-eagas it kwarta

Sa tindahan it Baclaran,

Sa opisina it Makati,

Sa night club sa Ermita

Ag sa baeay it Intsik sa Hong Kong.

***

HAM-AT MADUEOM RO GABII, INAY?

Inay, ham-at madueom ro gabii?

May buean, Toto, ugaling may galipud nga gae-um.

Inay, ham-at madueom ro gabii?

May bombilya ro mga poste't Akelco,

Ugaling may brown-out.

Inay, ham-at madueom ro gabii?

Ginsinindihan ko ro atong kingke,

Ugaling ginapinaeong it hangin.

Inay, ham-at madueom ro gabii?

Toto, matueog ka eon lang

Ay basi hin-aga temprano pa

Magsilak ro adlaw.

Indi, 'Nay ah!

Sindihan ko't uman ro atong kingke.

***

DRAYBER

Kinahangean

Gid baea

Nga magkaeapyot

Ag magtueueok

Sa unahan

It imong dyip

Ro imong mga sumaeakay

Agud madugangan

Ru eagting

It sensilyo

Sa buesa

Ku imong konduktor?

***

A LETTER

John,

I will definitely go home

To our house

Where we can see the clouds

Through the roof.

I'm fed up

With the twinkling neon lights,

But I have not yet paid

For the earrings that I got

From Mama San.

I need them so my tinkling

Will be louder and my hips

Will be heavier.

Don't worry, John,

This Christmas

You and I will create a moon

And through the roof

We two alone

Will grasp its light.

Ana

***

PUSHING THE NIGHT

You see him around

In tattered clothes, barefooted

Pushing his crooked cart

For an honest living

In a blind city.

He lights his kerosene lamp to push the night

In his see-through home.

But the wind keeps on blowing it out.

Like his cart

He keeps on pushing the night

To know the dawn.

###

Haiku

katueondon--

ro asul nga kahayag

gaagi eampas sa kalibutan

tungang gab-i--

ro eaking unga gapakalimos

sa baybayon it Boracay

---

katueondon--

si Flor nag-uli halin sa Singapore

sa sueod it kahon

---

paghueaw it bunok--

ro kaeangitan hay na trap

sa amon nga tueoeogan

---

Dominggo't agahon--

ro ungang eaki hay gakaekae it lahar

nga nagtampok sa katedral

---

A June Poem

after a hard rain--

the skies are trapped

in our bedroom.

HomeLife, June 2004, p.24.

Added: August 10, 2003. As far as I know, the Aklanon haiku are the first published Aklanon haiku. Published in SanAg 2, November 2002, p.3. (Iloilo City)

@@@@@

ROMMEL J. CONSTANTINO

KALATSUTSI

Si Liling

nagtanom it kalatsutsi

sa likod it sementeryo.

may pageaom nga sa pagtaas it puno

sa adlaw it pag-abot ni Arnolfo

maiselebrar nanda ro andang paghigugma

kaibahan ko mga puti nga bueak.

Sa pagpanaw it mga inadlaw

ag ro eawa-eawa nagkueueapot

sa pader it sementeryo

nag-abot si Arnolfo.

Ugaling,

ro mga dahon it kalachuchi

sa tigang nga eugta eon nakahamyang

ag ro hapeos it maeamig nga hangin

may daea nga humot it anang bueak

halina sa patyo.

@@@@@

ALEXANDER C. DE JUAN

RO MGA KITIKITI SA BENDITADO NGA TUBI

Padayon do pagsautsaot

It mga kitikiti sa benditado nga tubi

Sa sueod it simbahan,

Nga nagtunga

Sa pagsawsaw it mga tawo

Ku andang mga tudlo

Nga mahigko.

Padayon do pagsawsaw

It mga tawo ku andang mga tudlo

Nga mahigko

Sa benditado nga tubi,

Nga nanging mahigko

Hasta ro benditado nga tubi

Hay naastan.

Naduea ro benditado nga tubi,

Naduea man do mga kiti-kiti.

***

BULADOR

May sangka bulador nga nagaeupad sa kahanginan

Nagasaot kontra sa hangin.

Ro hangin hay naghuyop it mabaskog,

Ag do bulador hay naapok.

Nagpaapok do bulador

Ag pumoeupot sa kurdon it kuryente it poste.

Ginmutlugan it adlaw.

Ginpil-an it uean.

Samtang do hangin

Nagapueopanihoe.

BAKAIT SI XELA AY NAGDIGHAY PAGKATAPOS MAG-INOM NG COKE?

Kanila lang

Puno ng pawis ang tansan

na nagyakap sa bibig ng Coke.

Naghalakhak ang tansan

na gin-aywanan ang bibig ng Coke.

Nagtambad ang kalawang

sa ilalim ng bibig ng Coke.

Gin-inom ni Xela ang Coke.

Si Xela ay nagdighay

pagkatapos mag-inom ng Coke

dahil gusto ng tansan na maulit

ang tunog ng kanyang halaklak

sa paglaho

ng kalawang

sa ilalim ng bibig ng Coke.

***

HAM-AN SI HUMAY, NGA SANGKA ATI, HAY MAITOM

Sa paeaabuton nga Ati-ati

hay magadam-os it buling

do mga turista ag mga bukon it Ati

(kon siin manging kaibahan ni Humay sanda

sa pagsaot sa karsada

ag pagsininggit it "Hala Bira!"

ag indi

masiguro

kon do bitbit nga Caltex nga sueodlan

hay mapuno it ginapangayo nga humay

bag-o mag-Ati-ati.

@@@@@

ROMAN A. DE LA CRUZ

AGAHON

Ro mga tudlo ku uean

Nga nagpatik sa sim

Hay redoblante nga nagpukaw

Sa akong hamuok nga katueogan.

Bangon eon sa kahayag nga magaabot

Ag humoeag ka.

ANO GID MAN

Itay, nagburoka si Nanay

Nga hubas eon ro atong taeagbasan.

Ring gin-uli sa pagpamanday

Basi buhinan mo pa para sa simbahan.

Kueang pa katon ro imong kinita.

Nahawag gid ako, Itay, basi hitaman ka.

Kanugon kon owa't kamatuoran

Ro imong ginatuohan.

Pabay-i eang, Toto.

Ro tubi nga nagailig paeawod

Mabalik man gihapon paagi sa uean.

Owa't pagwasi, owa't pag-uyang.

Kon buko't matuod rang ginatuohan,

Ano gid man,

Basta matuman ko ro hutik kang dughan.

Added July 29, 2001

@@@@

Sumra I. de la Cruz

Pag-abot

Nagabanaag ro siga it adlaw

Sa katunggan ag nagadali-dali it hathat

ku anang madueom nga belo ro kaeangitan.

Mahipos masyado ag akon eamang

Hidadakop it pamati ro mga kapispisang nagaeueupad eon pauli

Matsa owa't katapusang kamingaw.

Ro hangin nga maeamig

Nagapuepamasyar eon sa mga manipis nga tudlo it paeay

Hasta nagapaeayo ro nagakaduea nga kahayag.

Mahipos eon ag malinong do palibot sa pag-abot ku gabii

Sa akong pag-uli sa baeay.

added: August 10, 2003

@@@@@

De la Cruz, Vellyzarius I.

BEFORE GOD I SAW PHILOSOPHY

Before God I saw philosophy--on bended knee--

and the pillars of wisdom and knowledge;

and round about the virtuous kow-towing,

round about and low--before the majestic

and glorious throne.

And I saw the lust of the flesh like a

bundled rag--tacked in a corner praising

the Lord' and the eyes

downcast--weeping and blind, praising the Lord;

and the pride of life humbled in

the dust, and praising the Lord;

and all the things in and of the world that

passes away; kow-towing low, and praising

the eternal glory.

And I saw defeat swallowed up in victory

by the Blood of the Lamb; and the

Final things united all in the love of Christ

and his Holy Cross.

(From: his book, Poems in Praise of God. Kalibo: Macar Enterprises, 1997)

@@@@@

GREG M. IBESATE

PARA SA PUNONG KAMATSILI

Kahapon lang

sa isang maliit ng isla

sa tunga ng ilog

ika'y nakatayong nagmamalaki't

ikinakaway mo ang iyong mayayabong na dahon

habang ang tubig animo'y

nagpoprosisyon at nagbubulong-bulungan.

Ngayon hayan ka't

sakaluhod

para bang nagpapakitluoy

dahil ang lupang iyong kinatatayuan

ay hinayhinay na nilalamon

ng tubig na para bang

nagkakagulo kung saan

ang patutungguhan.

@@@@@

NADY M. MEREN

KINAMANG

nagakamang do kaeayo

kanami tan-awon sa kagab-ihon

(ay ro ano indi hilmon)

sa akong pagbugtaw,

ro adlaw hay matsa nagangisi:

dahil baea naila imaw magtan-aw

ku mga alipaeok

nga nagaduyan-duyan sa kahanginan

ukon

dahil ginaintrimis nana

ro kahapon eang hay nagadoeueopa

nga mga narra

nga matsa indi masiog

dahil sa kaeangbu ku andang mga dahon

ag kaabu ku andang mga bunga

pero makaron hay matsa mga estatwa

nga gin-ubahan

sa nagangito-ngito nga kaitom.

madangga.

ginahilasan ako.

***

BAHAG AG TANGGA

gusto ko nga magbahag eang

pareho kay Lapu-Lapu

pero nahuya ako

hay amo ro pagtan-aw

ku mga taga-nakatungdan

sa mga nakabahag

pero akong nangawahan

ham-at kung magsusok

si Inday it

saya

kimuna

nagahaeakhak man sanda

tao baea kon hasayran nanda

nga ro mga nakasaya ag nakakimuna

hay owa it panti ag bra

ukon dahil naila eang sanda

nga magtan-aw kay Inday nga

magtangga

makaron

hasayran ko eon

do gusto man lang gali nanda

nga si Inday hay mag-

uba.

@@@@@

JOEFFREY L. RICAFUENTE

KABAYLO

Nong Peter, kabati ka baea nga ro tawo

mangin upas it saging?

Si Manong, kat owa pa't a ako gahugas

it pinggan iya kinyo, hambae ni Nanay,mangin upas it saging.

Mahilig abi kuno magpupanihoe sa gabii

Hay! Hakindatan kuno imaw

it daeaga nga owa it kanae-kanae.

Ano abi, matig-a gid it...

nagpilo ra tuhod

ag matsa impiyerno eon kuno imaw sa init.

Kaeuoy man si Manong, owa nagbuhay.

Nabasa ro tuwalya ni Nanay

Sa kaugot-ugot ni Tatay,

einapog na sa bintana ni Manong, ag

tumugpa kuno sa upas--buhi!

Buhi kuno si Manong!

Hay, mapati ka eon?

Porke't owa kamo iya gasakay sa anwang

paagtu sa eskuylahan.

Ginasugid ko kimo

nga sa imo nga pagpuepanihoe

sa pagkatueog it adlaw,

mauli ka iya,

ups eon.

***

BAKUG

Nangin malipaton

ka eon Tay

sa pagsueod mo

kay Ninoy

sa ing buesa.

pero

euso-eusoha baea

nga ro mga isda

nga ngakiaykiay

sa likod ku

ing pabrika't

sabong pang-eaba

hay mga

bakug.

***

RO HARU

Ro rosa nga tinday

nagharu sa asul nga karnero

ag do ulihi hay

naduea...pagkatapos,

do rosa nga tinday

hay ginharuan it

itom nga kanding,

ag do nahauna hay nadua,

samtang do ueo it

dragon hay nagtago ku

anang kaeayo.

nagtaliwan do oras

it mga kabog, bampira, aswang

ag mueto.

ro itom nga kanding

hay ginharuan it

rosa nga tinday;

ag do nahauna hay naduea

pagkatapos do

asul nga karneo hay

nagharu sa rosa nga tinday

ag do ulihi hay naduea,

samtang do ueo it

dragon hay nagpaguwa

it anang kaeayo!

***

AGI MAN LANG

Si Jun gabasa

It mga dahon nga puea,

"Juan, basi maglimad ing mata."

"Owa ron 'nay, agi man lang ra."

Nagtikang ro adlaw

Pero ay Juan nga mata

Nagdukot gihapon

Sa mga dahon nga puea

Nag-abo pa...

"Ay, Juan, basi maglimad ing mata"

"Owa ron 'nay, agi man lang ra."

Nag-eupad do oras.

Si Juan, nagpuea ra mata,

May bitbit nga saesaeeon

Nga may busoe nga daea.

"Juan, limad eot-a ring mata."

"Owa ron 'nay, agi man lang ra."

Naduea si Juan

Ag owa eon it balita kana...

Pagktapos it tatlong dag-on,

Hakita si Juan

Sa idaeom it taytay

Gintamnan it busoe

Ku mga berdeng umaeagi.

"Ay, Jan, agi pa baea ra?"

Si bitoy,

Manghud ni Juan

Nagsamit-samit sa pagbasa

Ku mga dahon nga puea.

"Ay bitoy, agwari ron

Ay magapuea ring mata."

"Owa ron'nay, agi man lang ra."

@@@@@

AM I. ROSELO

RO BAEATYAGON NI BERTO

Kon ako pasugtan,

Umpisa sa presidente

Paubos sa mga gabaid

Ku paea ag tsok

Sa eskuylahan,

Hay obrahon kong libro.

Ginabuytan

Ginabukad

Ginatueok

Ginapueawan

Agud kon kupas

Do mga letra

Sa kada panig

Pagatinaon it itom

Ku akong dap-ong.

***

SA PAGPANAW IT SUPERBISOR

Ginasipit

it waeang ilukon

ku superbisor

do sangka supot

samtang ginatuhil-tuhil

ku anang totpik

sa tuong alima

ro hanangit

nga prayd tsiken ag litson

sa anang mga ngipon.

Ag nagatumbo-tumbo

sa anang buy-on

do mga garland

samtang imaw gatango-tango

sa among nagangirit nga prinsipal

Ag sa mga maistrang gatanga-tanga.

"Sir,

ayaw eang himadla

sa pagbalik iya."

***

RO SUEOGIRON

Kon umuean sa kagab-ihon

Ag sumilak pagkaagahon

Makita mo ro mga bituon

Gasidlak sa imong mga tanom.

@@@@@

MONALISA TABERNILLA

AMBULANSYA

We, wew, we, wew, we, wew

dali, bakasa!

matan-aw ta sa karsada.

ay, ano baea rato

ambulansya?

Owa, a, basi gaagi eang

si gobernadora.

Huo man, no

Basi maton abu andang

bisita mapa-Boracay

eon man sanda.

We, wew, we, wew, we, wew

hay, hambae ko gid king,

may natabu gid makon.

pam-an kuno ay,

ano't-a rato?

May inkawntir kuno

idto dapit sa may Aquino.

hay, ano, pila ro patay?

tao ngani, owa man sanda't sugid.

hay ro may nina, pila?

tao.

hapa, pila ro sueod kato?

hu, ano man abi pagkasayud mo

puro man kurtina rato

sigung-sigo.

Bay-i eon lang, a.

hinduna eang pamatii sa radyo.

a, huo gid, mayad kunta kon

sigurado ka gid

nga husto andang sugid.

***

A FARMER'S SOLILOQUY

Once I only spoke of plows

and fields and

rain,

of tractors and

blowers

and grain,

hopes kindled

by the insistent touch

of the sun

on my tanned skin

and the assuring drops

that watered plains.

But year after year

cropping after cropping

like a monster mouse's mouth

the warehouses door

sucked the grains in

while my children's mouth

gaped

-unfed.

Since when

have I more

than enough

to feed them?-

While the big-bellied

granary owners

slept and squandered

my hard-earned harvest.

Somehow, I have learned

to seek and speak

of arms and justice.

***

BIYAHE

Mga piyegas

sa namumugating seda

ang kuris ng Santa Florentina

sa asul na dagat,

higanteng puting lubid

sa tumatangay

patungo sa malayong Manila.

Nakipaglaro sa hampas

ng buhok at hangin

ang libong mga pangarap

sa deck na panandaling alpasan

para iwasan ang kaguluhan

sa third class.

Masaya kang kasama,

Masarap na kausap.

Ang mga taas at baba ng kilay mo't

kislap ng mata'y

nakakatuwang tamdan.

Sa katatawa sa mga biro mo

sumasakit na ang aking tiyan.

Pero alam ko,

bukas pagdating sa pier,

maghihiwalay tayo

sa sangang-sangang daan.

@@@@@

ARWENA TAMAYO

HAEAD KAY ARWENA

Gindaehan ta ikaw it mga bueak

Nga may kasiga ku adlaw

Ag kainit ku mga hiyom-hiyom

Agud taw-an it kasadya

Ro imong mga mata

Nga nagakasubo.

Mga violeta nga nagakiay-kiay

Sa huyop ku hangin

Pageaom ku mga daeanon

Nga owa maagyi!...

Ag mga rosas, singpuea ku dugo

Apang madali maeaay.

Ah, sayud ako kon paalin

Do mapisang it sanglibong parte

Ag do magbatyag it hapdi

Ku mga napirdi...

###

RO MANGINGISDA SA PUNTA VILLA

Sa kadaeuman ku kagab-ihon

Nga haeos tunlon ka eon

Ku matugnaw nga tubi

It madaeag nga suba,

Ginasaeum mo ro kaidadaeman

Agud mag-usoy it isda

Nga nagakasipot eon.

Mauli ka baea makarong gabii

Nga owa gid it dakup

Sa nagahueat mo nga asawa

Ag ginagutom nga mga onga?

Makit-an ko ro kasubo ag kapait

Sa imong mga mata, sa kasilaw

Ku mga iwag

Ku mabongga nga swimming pool

It Punta Villa.

Kaabu ro pagkaon namon riya

Samtang ginabinag-binag

Ro imong kaimueon ag

Naduea eon nga pagea-um

Sa de-aircon nga mga hueot

Ag "state of the art" nga mga biswal.

Sa imong hilway, mainit ag maeum-ok

Nga mga eugban, samtang ginaduyan

It isaeang ka kanta nga

Pang Paskwa.

Source: SanAg 2, the Literary Journal of the Fray Luis de Leon Creative Writing Desk, University of the San Agustin, Iloilo City, November 2002, p.30. Editor: John Iremil E. Teodoro.

@@@@@

Antonio F. Tolentino

PAGGAHIT IT KAIMUEON

Ro mga paeay sa kaeanasan

hay nagahibayag

tungod bugana sanda it bunyag

it matam-is nga hueas

nga naghalin sa maitom nga panit

ku mga ulipon it kaimueon

Mga ulipon nga pirming gapangamuyo

sa kalye it andang kinamatarong

Apang ginasabat sanda it diyos nga agaeon

it eupok ku nakakamatay nga sae-saeon

Para sanda hay pahipuson

Kun man-o katig-a o kiboe

sa alima it mga ulipon

Imaw man katig-a para kanda

abuton ro tawhanong kinamatarong

Ro mga matimgas nga paeay hay euto eon

Ro karet nga kasing-dangae it

andang baeatyagon, hay anda eon nga gamiton

Paga-gamiton sa pag-gahit

ku higot it andang pagka-ulipon

Para eang rong tanan hay maka-agom

it ginadamgong tawhanong kinamatarong

This poem won first prize, written category, Student Category, in the 2002 Bigkas Binalaybay, Panrehiyong Paligsahan sa Pagsulat at Pagbigkas ng Binalaybay sponsored by the UPV Sentro ng Wikang Filipino, Iloilo City. Two other Aklanons won in this contest: For the Professional category: Bugyawan sa Bayan Ko, (Filipino), by John Barrios, Second Place, Bigkasang Bahagi, and Third Place, Pasulat na Bahagi; and Melchor F. Cichon, Si Ambong Ati, (Aklanon), First Place, Pasulat na Bahagi.

Mr. Tolentino is a student of Aklan College, Kalibo, Aklan.
Added: August 10, 2003

@@@@

Topsie Ruanni F. Tupas

Kon nano ro rason
indi ko masayran

ham-an si Mommy
sa tindahan eamang

Nagabakae it tinuea
nga gusto ni Daddy

tangkong o daehug
kamote o gabi

Si Nay Purit ag
si Nay Pasit

suki si Mommy
sa utang ag pansit

si Nang Pilia ag
Nang Diding

andang singgit
ugat-eanting.

adlaw-adlaw
makara si Mommy

adlaw-adlaw
makara si Daddy

eawas ni Mommy
pirme may sakit

alima ni daddy
gapeang-init.

Cirilo Castillon

A native of Numancia, Mr. Castillon is a philanthropist and a poet.

Mga Guyum

(02.10.04)

Ako ha katoeog sa among lamesa,

Sa pag hinoeat sa akong Ina

Halin sa pag libod suman nga balinka.

Sa akong pag mokeat ko akong mata,

Akon nga ha kita mga guyum naga parada;

Bitbit mga moh-moh nga ma bahoe pa kanda..

Gin pitik ko ro isaea, inapok ra dinaea;

Nag taeap-ea-ag sanda, andang ginaosoy

Nadoea nga dinaea.

Owa't nag dohong, owa ma't hangawa,

Siging tinikang paadto rikato, paadto rikara;

Hasta nga makita ro gina osoy nanda.

Sanda nga maisot, pero ga inobra;

Ako nga mabahoe,

Gina pabay-an rong Ina.

Ako hay naeo-oy,

Gin boligan ko pa sanda,

Sa pag osoy it pagka-on ko andang pamilya.

Pag abot ni Nanay, may eoha rang mata;

Pag eahay kang ayam, daeagan kami kana.

Inay, makon, hin-aga, suman natong baligya,

Ako ro ma daea.

Kangga Ni Tatay Goloy

(02.11.04)

Sakay kita, sakay, sa aton nga kangga.

Owa't lubak, owa't humbak,

Mingko gaduylon eang;

Masueondon nga anwang,

Ro nagadaea katon.

Sa atong pagsakay,

Mag estoryahan kita;

Pwede mang magtula,

Pwede mang magkanta.

Sadya gid man kunta kon may antigo maggitara;

Ta-o baea si "Pango" kun kaantiguhan kara?

Sa atong pagsakay,

Sa paglibot it Akean,

Aton nga makita, maeapad nga kaeanasan;

Aton mang maagyan mga kabutongan, kanipa-an, kasagingan,

Ag maliway nga kanyogan.

Sadyang magsinakay,

Kapin kon may ginakuyam-kuyam:

Mangga, ibos, suman, ag bukayo nga palaman,

Tam-o, bandi, kumbo, ag saging nga bunguean,

Indian manggo, ag ginamos o dayok man nga saw-sawan.

Kon kita abutan it ilabas sa daean,

May baeon si Maearang humay ag tinueang pinayukan;

Si Toryo may daea mang inihaw nga eogsok,

Inasae nga bantaea-an, sinaing nga tamban,

Ag sinampi nga poeangan.

Sakay kamo, sakay, sa kangga nga especial;

Abong estoryahan bangod sa atong paeangabohi-an;

Mga kabataan, aton nga buligan,

Agod mangin mayad

Nga pumueuyo it atong Akean!

Si Maeara

(02.11.04)

Pobre man giod intawon, sinana't Bohol-anon,

Kon imo nga makita ro onga nga si Maeara;

Waeo nga mag manghod, tagaLezo sanda,

Gin sika-sika ka manggaranong Tiyo ag Tiya.

Kun sanda ma-miesta sa banwang Numancia,

Igto gasaka sa Tiyo ag Tiya;

Kon anang tabingon ro andang hampangan,

Ginamoeay imaw, ginamudlatan.

Kon sanda pakan-on, owa sa lamesa;

Indi ig pa iba sa ibang bisita;

Igto eang sa binet, tumpukon don sanda,

Ag igto pakan-on ku mga tira-tira.

Sa anang kaisot, ag andang kalisod,

Nagpaningoha sanda ku anang mga igmanghod;

Nagtoon it mayad, nagpursigi, ag naghugod,

Hasta nag-asenso sa bulig ku anang mga igmanghod.

Bulahan nga unga, owa gapabaya;

Mayad nga huwaran ku mga kabataan.

Ro ungang pobre, indi kapintasan,

Basta siging paninguha para sa kamaeayran.

@@@@@@@

Ro mga masunod nga mga binaeaybay hay mga translations ko ku mga binaeaybay nga ginsueat it buko't Akeanon.

Banwang Haeangdon*

Jose Palma

November 11, 2003

Banwang haeangdon

Onga’t Adlaw nga Oriente.

Sa imong dughan

Ro kaeayo gadabdab.

Banwa it gugma

Duyan it baganihan.

Ro mga sumaeakay

Indi makaeapak.

Sa asul nga eangit, sa agahon

Sa bukid, sa eawod

Ring binaeaybay gasiga,

Sa mahae nga kahilwayan.

Ro kasiga king bandera

Gatao’t pwersa sa kadaeag-an.

Maski hin-uno ring bituon, ring adlaw

Owa’t pagkapaeong.

Eugta’t kalipayan, eugta it pagmahae

Sa imong sabak himaya ro pangabuhi.

Gloria para kamon nga maghaead it dugo

Kon kimo may magsipaea.

*Note: This is the first Aklanon translation of the Philippine National Anthem. MFC

Napueo Nga Yungib Sa Eawigan

Teo S. Baylen

May paandam ro adlaw sa anang pagtunod

Busa nagdabdab ro kilid it bukid.

Ro kadamueon it gae-om nga indi mabugto

Hay paris it eawod nga ra baeod hay dugo!

Sa aton ngara nga kalibutan

Ag sa mga karnero nga sa kaeanasan gawarang.

Bangud nga gina-eabugay igto

It alimpuyo nga owa’t Dios!

Paris it nagabaga nga karit ro taeom it kidlat

Ag tanan nga gina-agyan hay ginapanapas.

Kon dumaeogdog, ginabayo

It mabug-at nga hae-o ro dughan it kalibutan.

Peru naglinong, ro tiyo nga karnero

May Napueong Eawigan sa Sinai, nga berde

Sa turil ngato hay may Napueong Yungib

Ro kalinong igto hay owa’t makaeompag.

Ag imaw rato ro katapusan nga kuta ag kabahuean

Rayang alimpuyo igto mapudpud.

Pagtuo

Anonymous

Mahipos ro abong tawo.

Makaron abong daean

Nga ginabaha’t dugo.

Eapoy ro abong bueak.

Ro atong kabuhi dinuaw

Ku dueom it gabi-i.

Busa, sigurado kita

Nga sa pilang adlaw

Gatikang kitang gatanga

Sa mga karsada.

Sa kaiping it eab-as nga bueak

Nga nagabuskad,

Usuyon naton

Ratong mga eapoy

Ag ihamyang

Sa atong mga dughan.

Kon Ro Tawo Hay Natawo Man Lang Nga Mangin Tawo

Emelita Perez Baes

Kon ro tawo natawo manlang

Nga mangin tawo…

Gusto ko nga mangin agila

Nga naga-eupad-eupad sa kaeangitan.

O sangka rosas

Nga mahaead sa altar.

O mangin mangga nga bugana’t dahon

Ag eutong bunga.

O anwang nga sa tunga’t kaeanasan

Nga may mabueawanon nga paeay.

Bangud kon ako agila, mangga, o kon anwang

Mahimo nga rang kabuhi hay mapus-eanon.

Gatao ra’t kalipay. Gatao’t pag-eaom!

Paris ku Eaki nga natawo

Agod pabaskugon ro pageaom it tawo sa Ginuo.

Luneta

Bienvenido A. Ramos

Ginahagupit it baeod

Ro pader

Sa baybay

Nga ginhimo’t oras.

O, ano gadaeum ro eawod

Ro manog-eangoy naeunod.

O, ano galinong ro baybay

Nga owa’t dueonan.

Ro monumento gapuntariya

Sa indi maabot nga kaeangitan;

Ro baganihan hay mataeaw

Sa manabaw nga baybay.

Ro mga lumbay

Hay gingumok it mga siki,

Nagakarira nga bangka

It pagmahae ag kaakig.

Kon ro sambilog hay mangin daywa,

Ro daywa hay mangin sambilog.

Ro pader hay gumok eon,

Ro mga halimunon, eaya eon.

Eansang Ka Sa Kabaong Ko

Teo S. Baylen

Euto ka nga bunga sa maduga nga kahoy.

Bueawanon ka nga tasa sa paead kang alima.

Nga may gaawas nga dugos sa kabuhi ko.

Apang nag-ilig ka nga owa’t lisensya

Sa matam-is nga busay nga imong gintawohan

Ag naghaeugay sa eutay sa bukid.

Makaron, sa tagipuso-on ko, ikaw hay siyaw;

Sa ueo ko, gumon nga hilo;

Sa dahi ko, kulinot; sa ginhawa, buko

Ag mataliwis nga eansang sa kabaong ko.

Binugto mo ro eubid kon siin ako makapyot

Ag ginbutang rang ginahamdum nga pangabuhi sa pagsubok.

(Gaampo ako, Manog-binaeaybay it Bulakan!)

Huo, akon ka dapat nga ginhurma samtang manghod ka pa

Bangud pasakitan ko man lang rang eawas.

Makaron…sa atubang ko hay huwes, ro sosyudad.

Mahae

Teo T. Antonio

Matuod nga ro uyahon ku kada pagmahae

Owa ga-abot nga pinungpong nga mahumot nga rosas.

Raya hay daeang masiit, matunukon

May pini-ino ag pag-eaom nga maninahan.

Peru kon maanad eon s magpupu it kasakit

Mabueak ra it sanglibong pag-aeom.

Ayaw paghuyapa ro mga euhang eumopok

Kon ginasiad it sanglibong pagsamit.

Samiti nga tipunon ro euhang nahueog

Ag himuong sangka basong kapag-onan ag kaisog.

Kon atubangon mo man ro bugso it bagyo,

Mahae, bukon ka’t tagipusuon nga madaling magumok.

Nadumduman Ko Tag Ikaw Hay Kato Pa

Pedro Neruda

Nadumduman ko ikaw paris ku nagtaliwan nga autumn

Ikaw ro berdeng beret ag mahipos nga tagipuso-on

Gatiner sa mata mo ro dabdab it kadudueman

Ag nahueog sa tubi king kaeag ro mga dahon.

Gabueabod rang mga butkon paris ku baeagon

Ring boses nga mahinay ag matawhay hay ginahakos it mga dahon

Dap-ong it pagkangawa kon siin rang kauhaw

Ro matam-is nga asul nga water lily nagabalighot sa kaeag ko.

Nabatyagan ko nga ring mata nagawarang ag ro autumn hay maeayo pa.

Abuhon nga beret, limog it pispis, tagipuso-on nga paris it baeay

Kun siin rang madaeum nga kahidlaw nagsaylo

Ag rang mga haru nahueog, nagahiyumhiyum nga ingku baga

Kaeangitan sa barko. Kaeanasan sa bukid.

Ring handumanan hay himo’t kahayag, it aso, it malinong nga tangke!

Eampas sa imong mata, eampas pa, ro mga kagab-ihon gakaeayo

Maea nga dahon it autumn sa kaeag mo gatiyog.

Kanta

Christina Rosetti

Kon patay eon ako, Mahae ko,

Indi mo ako pagkantahi’t masubo,

Indi ka magtanum it rosas sa ueonan ko,

O mahandungon nga cypress:

Pabay-i ro berde nga halimunon sa ibabaw ko

Nga maasaw-asawan ag matun-ugan;

Ag kon maeaya ka, panumdumon mo;

Ag kon maeaya ka, lipati.

Indi ko makit-an ro handong,

Indi ko mabatyagan ro uean;

Indo ko mabatian ro nightingale.

Sige kanta, kuno may nagaeaea:

Ag manamgo hasta sa katueondan

Nga owa’t pagbutlak ag owa’t pagtunod.

Basi madumduman ko,

Basi malipatan ko.

---

December 4, 2003.

Pagrebelde Ni Aida

Miguel C. Arguelles

Sangka masilak nga agahon

Nagrebelde si Aida

(Buko’t AIDS ro hayu nana);

Ginhukas na ro anang bra

Ag ginhaboy sa karsada.

“Maagto ako sa Merika,” hambae nana.

“Ag rang seks hay islan,

Maski magbayad pa ako’t mahae

Sa mahusay nga espesyalista.

Sa pagkababaye sum-od-eon ako

Permi ako nga agrabyado.

Gusto ko nga mangin eake eon man

Agod indi ako permi nga gina-ibabawan.”

Tagnagrebelde si Aida

Gulpi nga nagdueom.

Nagtangis ro eangit.

---

December 8, 2003

The following haiku were written by Losally R. Navarro, one of my favorite students in creative writing.

***

fear nothing

even if our taj mahal

is made of bamboo

(you'll always be my sathruvu)

***

innocent children
swallowed
by the great tsunami.
(the whole world is mourning for all of you, little angels of God)

***

a giant tsunami

from indian ocean

no more sandcastles. (earthquake 2004)

***

eanas ro opisina

ni tatay

kaibahan nana ro anwang.

(para kay Tatay Lolly)

***

ginahandum ko---

binakoe nga manok

sa noche buena.

***

ginbaril sa Luneta

it mga Espanyol

sa anang kaaeam.

***

si Winnie ag si Yoyong

nagbisita sa Pilipinas

nagkagulo ro tawo.

***

the drum's beat

silenced

by a gun.

(2005 black ati-atihan)

single shot

fired---

a fallen hero

(in memory of colonel magayanes,a dear friend of uncle allan)

***

an ati
snake dancing
to his grave

(for the innocent victims who died in the 2005 ati-atihan shoot out)

***

si Maria Clara

nag-agto sa Amerika

pag-uli naka-minis-skirt eot-a

***

si nanay, sa Saudi

pag-uli ginsuoed

sa kahon nga kahoy.

***

nalipong ro galunggong

sa tubing maitum

it Manila Bay.

***

children singing carols---

the baby wakes up

from its crib.

***

christmas songs

playing in the radio---

my tears falling.

***

a baby squirrel

feasting on nuts

a christmas buffet.

***

snowflakes falling

down the evergreen tree

a white christmas eve.

***

christmas eve---

sipping Dom Perignon

by the fire, A-L-O-N-E!

***

haiku

a painting

the writer, a painter.

***

the red tulips

deep in slumber

after a long summer.

***

a huge mango tree

the witness

of our childhood's follies.

***

the monkey is playing

hide and seek

with a hunter.

***

the black stallion

galloping in the sunset

leaving the prairies behind.

***

the pungent odour of curry

like a perfume

to a man's empty stomach.

***

lemon grass scent-

I smell lola's tinolang manok

in the thai's soup.

***

fire dancing

in the fireplace

warming my shivering body.

***

your love

like fireworks

on New Year's Eve!

***

oil and gas

flowing freely

from Calgary's soil.

***

the chinook wind

blowing from the rockies

my snowman melts!

***

children playing hockey

in a frozen lake---

postcard from CANADA.

***

gone are the Canadian geese

leaving me behind

in the harsh winter.

***

strong as a bamboo

dancing gracefully

to the wind's lullaby.

(for momskie, nang edz)

***

you are the potter

that molded me

into a perfect jar.

(to my alma mater, aklan college; to mam rose yunzal, my high school teacher; to mam anita tuayon, my college mentor)

***

above the hills

I see Calgary's lights

blinking, like stars.

(a homage to my adopted city)

***

thunder and lightning

creating a joyous symphony---

announcing your arrival.

(november 10, 2004, in memory of yasser arafat)

***

build me an igloo

from the alaskan glaciers

a birthday present.

(happy bday to me, january 3)

***

red apples

one bite

apple kiss

********************

The following haiku were written by Edna Romulo Laurente Faral, an Aklanon who now lives in Tampa, Florida, USA. Like Ms. Navarro, Edna or SunfloweR, is one of my favorite students in creative writing.

sunset in venice -
we kiss to fulfill
a promise

***

December mourn -
thousands of people hide
behind monster waves

***

after the tsunami -
Phuket Island
becomes a painful memory

***

after the storm -
nipa hut
a castle no more

***

always friends -
like diamonds
kept in the heart (for beeSPUNKY)

***

American morning
hands open
a new leaf

***

amongst raging bulls
burst
angel of the sea

***

at break of dawn
the eagle has returned
the cat's paw

***

atay ag apdo--
hutik
it tagipusuon

***

dragon fist
melts
on angel's face

***

eangit -
impierno sa eugta
pangabuhi sa kalibutan

***

expired rice
to the garbage
beggars line up at the cathedral’s gate

***

friends -
silver and gold
my home sweet home

***

friendship
sacrificing the many
to reach the few

***

full moon out—
sparkle like diamonds
in the sky

***

fury falls -
even the earth
shakes in anger

***

halin sa eangit--
ro kinabuhi sa eawod
nanaog

***

I kneel and pray
God chose you
to be mine

***

Jesus Christ!
light of light
of my eyes

***

just a while ago -
memories flash
I remember your name

***

kasal—
sa tunga it inuman
gatangis ro adlaw

***

magnificent mountains...
crumble to pieces
on man's carelessness

***

manaog sa eawod
sa makaeueuoy nga eawod ag eangit
ro kinabuhi

***

masubo ro eangit
sa tunga it kasadya
gatangis ro adlaw

***

my life
belongs to YOU -
even beyond today

***

nightmare's over -
his works
open doors to freedom

***

oh, eangit…
impierno sa eugta
pangabuhi sa kalibutan

***

ohio - after dawn
eyes wide open
next florida

***

starry starry night
precious you stand
amongst sparkling diamonds

***

sunflower, alone
sprawling babies breath
together forever

***

sunflowers…
even red sunflowers
howl at a friend’s grave

***

Tampa Bay at night—
people that never sleep
how carefree

***

through the chimney
into the house
toys a many

***

tubi katam-is
apdo kaap-eod
hutik it tagipusuon

***

Venus—
a shy sprout
after the rain

***

Sunday morning—
nature’s ugly hand
shakes the calm ocean

***

fall--
the cherry blossom
folds its petals

***

across the horizon--
sunlight waves goodbye
to embrace tomorrow