Plattdüütsch, is un blifft mien Mudderspraak
Een Plattdüütsch Kark in Nebraska
vun Johnny Meyer
03/25/01
Vergonnen Sommer weern wi, mien Fro un ik up een Autotour. Dat gung vun Seattle ut över Coeur d' Alene, dör Idaho un Montana un vun dar ut na Yellostone National Park in Wyoming. Na dem wi us denn gröötsten Deel vun Yellowstone in Ruhe ankeeken harrn, juckelten wie na veer wonnerfull Daag, wieter na Custers State Park, un Mt. Rushmore, wor de veer Präsidenten Köpp ut Marmor in Barg meisselt wurrn weern. . Dar na funnen wi noch de lüttje Stadt: Hot Springs, wor se Mammoth Knoken utgraven harrn. Dit weer nu ganz na use Mütz, denn sowat weer jo een Begebenheit ut fröhere Tieten. Se harrn dar een Museum vun maakt un moi uptrucken. Wieter gung't na'n Düvelsturm un dör de Badlands. Vor de Badlands,
( wat woll in slimmet Land um sett weern kann,) harrn se wurklich kien betern Nam utsöken kunnt, so elend un verdroten seeg dat dar ut, at ik dat to de Tiet noch nich wor anners seen harr..At wi woller in de Civilisation kemen, weert an de Tiet in Mitchel S.D. een Besöök to maaken. Hier harr'n wi dat up denn "Corn Palace" affsehn, dar harrn wi all faken vun hört.
Vun buten weer de Palast jo een besonnert Bowark, wiel all de Decorationen ut Maiskolben sind. Over vun binnen weer't nix affsonnerlicht Hefft us denn uk noch gau de Geburtsstä vun denn Missouri River ankeken.
Een moi Oevernachtung luurde up us in Sioux City, Nebraska, glieks neven de groote Brügg welkeen de twee Städte mit denn glieken Nam, over in twee verscheeden Staten verbund.
Disse groote Brügg weer över denn Missouri River, wurr Nachts in verscheeden Farven anstrahlt, un weer vun us Hotelzimmer moi antokieken.
In Nebraska hefft wi denn noch gau een paar Verwandte, Bekannte un Frünnen besocht. Denn weer't an de Tiet, vor dat groote Klassendreepen vun mien Fro.
Dar dör dat wi hier all faken us Näs in de Döör steeken harrn, kennden wi so allerhand Lüüd un harr een wunnerboore Tiet tohoop. Dat ganze Dreepen vun all de Klassen gung över twee Daag. Mit Besichtigungen vun Teegeleen, een Museum, denn olen Bahnhoff , ole Schoolgebäude un Klassenrüme gung de Daag gau hen. Vor denn tokamen Namiddaags stund een Picnic, avends een Danz mit Eten up't Programm. Us bleeven dar na noch een paar Daag, eer wi us woller up'n Padd maaken mossen, um woller denn langen Weg na Huus anto trän. (veer Daag)
Disse Tiet wurd ut nutzt um ole Frünnen un Verwandte to besööken, welk wi all lang nich seen harrn.
Un so keem dat uk dat wi bi Norbert un Charlotte inlaad wurrn um se up eere Farm to besööken. Charlotte weer ut de Kinnertiet. een Fründin vun mien Fro. Koffee un Koken wurrn glieks up'n Disch kreegen un de Snackeree över de vergonnen Daag reet nich aff. Een Besichtigung vun Goorn un Schür, wor Norbert sien dree un twintig
John Deer Trecker unnerstellde, de he all woller restauriert harr, hörde dar uk mit to. Ganz stollt weer he, mi de all to wiesen, wiel se all loopen kunnen, all at nee ut seen, pottegol wor old se weern.
At wi us so unnerholn, keem de Froog denn up, wat wi tohuus so bedrieft. Un so keem de Snackeree up 't plattsnacken to. "Du kanns Plattdüütsch snacken?" frogt Norbert upstunns. Ik wuss garnich wat ik tohörn kreeg, denn sowiet harrn wi blots englisch snackt.Wat ik nu to hörn kreeg weer recht echt Plattdüütsch,. Un so vertellde Norbert denn dat sien Grootöllern vorn eersten Krieg na Amerika utwannert weern un hier sik een Homestead maakt harrn. He vertellde wieter, dat he nix anners at Plattdüütsch kunn, bit he inne School keem. Dar wurd em verkloort dat dat twee Spraaken geev, Platt un Englisch. Hier in Nebraska, in't Hartland vun Amerika un he kunn kien Englisch. Wat een Begebenheit, (ik moss eers noch een Stück Koken hebben, dat gung mi rein up'n Magen.) Na dem sien Grootöllern dat Land bearbeit harrn, harrn sien Vadder un Mudder dat wieter maakt. Denn harr he sien Tiet darmit tobrocht un nu sien Kinner. Norbert harr sien Famielje groot trucken un weer nu in Ruhestand. De Kinner de maakten de Arbeit wieter un he hulp ut, wor he kunn.
De ganze Famielje weer nu uk soon beten Christlich up trucken wuurn, just so at de Oellern dat uk maakt harrn. Lang duurde dat nich un de Snackeree kem up de Kark to gangen. All eere Famieljen weern bannig activ in de Kark, sowiet at he trüch denken kunn.
Eens gooden Daags keem dar over een Tornado döör de Naverschup, un raseerde de Kark vun't Fundament. In een paar Minuten weer allen's in teindusend Fetzen, Scherben, un Splinter verwannelt wurrn, de lüttje evangelische Kark weer weg.
De Gemeende weer nu ohn een Kark. Up rühmen mossen se uk noch, de tohoop kleiten Reste to verbrennen.
Nich wiet vun aff, weer nu een Katholisch Kark, de all vor fief Johr leer stahn harr, wiel eere Gemeende upgeeven harr. Disse Kark weer to verkopen, vor een Dollar, mit de Bedingung dat de Kark woller an de Katholische Kark trüch gung, wenn se nich mehr bruukt ward. Dat weer de beste Verdrag, denn disse lüttje evangelische Gemeende in eer Leevtieten maakt harr. Nu wurd de nee erwurbene Kark denn schrubbt, putzt, umboot, anboot, pinselt un tapezeert bit se nich mehr woller to erkennen weer. Bi all de Umbooten keemen allerhand groote Balken to'n Vorschien mit plattdüütsche Inschriften. Ganze Verse, un Gebete weern vor lange Tiet all, in de Balken inkarvt wurrn.
Dat weer nu ja na mien Mütz sowat to seen. At ik denn de plattdüütschen Wör uk genau översetten kunn, dar wuss Norbert dat ik uk een plattdüütschen Jung weer. Disse lüttje Kark, de gifft vundaagen noch, in Gillead, Nebraska.
Trüch nah: Miene Heimaatsiet - Homepage
E - mail:
