Thông báo của Bộ Chính trị về một số vấn đề liên quan
đến di chúc và ngày qua đời của Chủ tịch Hồ Chí Minh
Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu đã để lại cho toàn Đảng, toàn dân ta một
bản Di chúc vô cùng quý báu. Di chúc được công bố ngay sau
khi Bác qua đời và đã trở thành một nguồn cổ vũ lớn đối với toàn Đảng, toàn
dân, toàn quân ta tiến lên giành thắng lợi trong sự nghiệp giải phóng tổ
quốc, thống nhất đất nước và đưa nước nhà vững bước tiến lên chủ nghĩa xã
hội. Song do hoàn cảnh lịch sử lúc bấy giờ mà có một số điều chưa được công
bố. Nhân dịp kỷ niệm 20 năm ngày Bác qua đời và chuẩn bị kỷ niệm 100 năm
ngày sinh của Bác, Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa VI)
thấy có trách nhiệm thông báo đến toàn Đảng, toàn dân một số vấn đề liên
quan đến Di chúc của Bác và ngày Bác qua đời.
1. Về tài liệu gốc Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh
- Năm 1965, Bác viết bản Di chúc gồm ba trang, do chính Bác đánh máy,
ở cuối đề ngày 15-5-1965. Đây là bản Di chúc hoàn chỉnh, có chữ ký của Bác
và bên cạnh có chữ ký của đồng chí Lê Duẩn, Bí thư thứ nhất Ban Chấp
hành Trung ương Đảng hồi bấy giờ.
- Năm 1968, Bác viết bổ sung thêm một số đoạn, gồm 6 trang viết
tay.
Trong đó, Bác viết lại đoạn mở đầu và đoạn nói "về việc riêng" đã viết
trong bản năm 1965 và viết thêm một số đoạn. Đó là những đoạn nói về những
công việc cần làm sau khi cuộc chống Mỹ, cứu nước của nhân dân ta hoàn toàn
thắng lợi, như: chỉnh đốn lại Đảng, chăm sóc đời sống của các tầng lớp nhân
dân, miễn thuế nông nghiệp một năm cho các hợp tác xã nông nghiệp, xây dựng
lại thành phố và làng mạc, khôi phục và phát triển kinh tế, văn hóa, củng
cố quốc phòng, chuẩn bị thống nhất đất nước. Trong đó đoạn viết về chỉnh
đốn lại Đảng và chăm sóc đối với thương binh, Bác viết rồi lại gạch chéo;
đoạn nói về xây dựng lại đất nước, phát triển kinh tế, văn hóa, chuẩn bị
thống nhất đất nước, Bác gạch dọc ở bên trái ngoài lề.
- Ngày 10-5-1969, Bác viết lại toàn bộ đoạn mở đầu Di chúc,
gồm một trang viết tay.
- Các năm 1966, 1967 Bác không có những bản viết riêng.
2. Về bản Di chúc đã được công bố chính thức tháng 9-1969 sau khi
Chủ tịch Hồ Chí Minh qua đời
Hội nghị bất thường của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa III) họp
chiều ngày 3-9-1969 đã giao cho Bộ Chính trị trách nhiệm công bố Di chúc
của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Bản Di chúc được công bố chính thức
chủ yếu dựa theo bản Bác viết năm 1965, trong đó có một số đoạn được bổ
sung hoặc thay thế bằng những đoạn tương ứng Bác viết năm 1968 và năm 1969.
Cụ thể cơ cấu của bản Di chúc đã công bố chính thức như sau:
- Đoạn mở đầu lấy nguyên văn toàn bộ đoạn mở đầu Bác viết năm
1969, thay cho đoạn mở đầu Bác viết năm 1965. Bút tích của Bác về đoạn
này đã được chụp lại và công bố đầy đủ năm 1969.
- Phần giữa, từ đoạn nói về Đảng đến hết đoạn nói về phong trào
cộng sản thế giới và nguyên văn bản Bác viết năm 1965.
- Đoạn "về việc riêng", năm 1965 Bác dặn dò về việc tang và
viết về hỏa táng, dặn để lại một phần tro, xương cho miền Nam; năm 1968,
Bác viết lại đoạn này dặn để tro vào ba hộp sành, cho Bắc, Trung, Nam mỗi
miền một hộp. Ngoài ra còn viết bổ sung một đoạn nói về cuộc đời của
bản thân như sau:
"Suốt đời tôi hết lòng hết sức phục vụ tổ quốc, phục vụ cách mạng, phục
vụ nhân dân. Nay dù phải từ biệt thế giới này, tôi không có điều gì phải
hối hận, chỉ tiếc là tiếc rằng không được phục vụ lâu hơn nữa, nhiều hơn
nữa".
Bản Di chúc đã công bố lấy nguyên văn đoạn Bác viết về bản
thân năm 1968, trừ đoạn nói về hỏa táng.
- Đoạn cuối, từ chữ "Cuối cùng, tôi để lại muôn vàn tình thân
yêu..." cho đến hết là nguyên văn đoạn Bác viết năm 1965. Về đoạn này, năm
1968 và năm 1969 Bác không sửa lại hoặc viết thêm.
- Trong bản Di chúc đã công bố, các đoạn đều lấy nguyên văn bản
gốc, chỉ có một câu có sửa lại. Bản năm 1965 Bác viết: "Cuộc kháng chiến
chống Mỹ có thể sẽ kéo dài mấy năm nữa"; bản công bố chính thức sửa lại
là: "Cuộc kháng chiến chống Mỹ có thể còn kéo dài".
3. Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương (Khóa VI) khẳng định bản
Di chúc đã công bố bảo đảm trung thành với bản gốc của Chủ tịch Hồ
Chí Minh
- Việc chọn bản Di chúc Bác viết năm 1965 để công bố chính thức
là đúng đắn, vì đây là bản duy nhất được viết hoàn chỉnh, có chữ ký của
Bác và bên cạnh có chữ ký chứng kiến của đồng chí Lê Duẩn, Bí thư thứ nhất
Ban Chấp hành Trung ương Đảng lúc bấy giờ.
- Lấy đoạn mở đầu Bác viết năm 1969 thay cho đoạn mở đầu Bác viết năm
1965 là hoàn toàn hợp lý vì Bác qua đời năm 1969, và nội dung bản viết năm
1969 cũng phong phú hơn.
- Đoạn "về việc riêng", bổ sung thêm phần Bác viết năm 1968 vào
bản Bác viết năm 1965 là rất cần thiết, để phản ánh được cuộc đời đẹp đẽ,
trong sáng, vì dân vì nước của Bác.
Sở dĩ trước đây chưa công bố đoạn Bác viết về yêu cầu hỏa táng là vì
thể theo nguyện vọng và tình cảm của nhân dân, Bộ Chính trị Ban Chấp
hành Trung ương Đảng (khóa III) thấy cần thiết phải giữ gìn lâu dài thi
hài của Bác để sau này đồng bào cả nước, nhất là đồng bào miền Nam,
bè bạn quốc tế có điều kiện tới viếng Bác, thể hiện tình cảm sâu đậm đối
với Bác. Chính vì lẽ đó mà chúng ta đã xin phép Bác về điểm này được làm
khác với lời Bác dặn.
- Việc chưa công bố một số đoạn viết thêm năm 1968 về những việc cần
làm sau khi cuộc chống Mỹ, cứu nước giành được thắng lợi hoàn toàn, đó là
vì năm 1969 khi Bác qua đời, cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước còn đang
gay go, ác liệt, chúng ta chưa giành được thắng lợi cuối cùng, nên việc
công bố những đoạn văn nói trên lúc ấy là chưa thích hợp.
Mặt khác, có một số câu Bác viết rồi lại xóa, hình như Bác đang cân nhắc,
chưa coi là đã xong hẳn, chưa thật rõ ý Bác là thế nào. Vì vậy sau khi Bác
qua đời chưa thể đưa vào bản Di chúc công bố chính thức bấy giờ.
- Khi Bác mất, cuộc kháng chiến còn đang diễn ra rất khó khăn và ác liệt,
vì vậy Bộ Chính trị đã quyết định sửa lại mấy chữ trong câu sau đây của
Bác: "Cuộc kháng chiến chống Mỹ có thể sẽ kéo dài mấy năm nữa" thành "Cuộc
kháng chiến chống Mỹ có thể còn kéo dài".
- Về việc miễn thuế nông nghiệp một năm cho các hợp tác xã nông nghiệp,
trước đây chưa có điều kiện thực hiện. Nay mặc dù tình hình kinh tế - xã
hội nước ta vẫn còn nhiều khó khăn, Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương
Đảng (khóa VI) thấy cần có kế hoạch thực hiện điều mong muốn ấy của Bác.
Bộ Chính trị giao cho Hội đồng Bộ trưởng trình Quốc hội thực hiện việc này.
Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa III) dự định đến một
thời điểm thích hợp sẽ công bố những điều chưa được công bố trong các bản
viết Di chúc của Bác. Nay, nhân dịp chuẩn bị kỷ niệm 100 năm ngày
sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Bộ Chính trị Ban chấp hành Trung ương Đảng
(khóa VI) quyết định công bố toàn bộ các bản viết Di chúc của Chủ
tịch Hồ Chí Minh.
4. Về ngày mất của Chủ tịch Hồ Chí Minh
Chủ tịch Hồ Chí Minh qua đời lúc 9 giờ 47 phút ngày 2 tháng 9 năm
1969, ngày Quốc khánh của nước ta. Để ngày Bác mất không trùng với ngày
vui lớn của cả dân tộc, Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa
III) đã quyết định công bố Chủ tịch Hồ Chí Minh mất vào lúc 9 giờ 47 phút
ngày 3-9-1969. Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa VI)
cho rằng nay cần công bố lại đúng ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh qua đời.
Nhân dịp này, Bộ Chính trị yêu cầu các tổ chức đảng, các cán bộ, đảng
viên và nhân dân ta căn cứ vào Di chúc của Bác và lời thề thiêng
liêng của chúng ta mà đồng chí Lê Duẩn, Bí thư thứ nhất Ban Chấp hành Trung
ương Đảng (khóa III) thay mặt toàn Đảng, toàn quân, toàn dân đã hứa với
Bác để kiểm tra lại những việc chúng ta đang làm, phấn đấu thực hiện thắng
lợi Nghị quyết Đại hội lần thứ VI của Đảng và những nhiệm vụ công tác trước
mắt, tức là làm tốt những điều Bác Hồ đã căn dặn để thỏa lòng mong ước của
Bác và xứng đáng với Bác.
Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại sống mãi trong sự nghiệp của chúng ta!
Sống, chiến đấu, lao động và học tập theo gương Bác Hồ vĩ đại!
T/M BỘ CHÍNH TRỊ
Tổng Bí thư
Nguyễn Văn Linh
|