İnsan hakları ihllallerinin tespit edilmesi amacıyla 81 il ve 849 ilçede oluşturulan insan hakları kurulları işlevini yerine getiremeyince, Başbakanlık İnsan Hakları Başkanlığı bir araştırma yaptı. Araştırma sonunda "kurul üyelerinin, kurullarda yeralan Jandarma Komutanı ve Emniyet Müdürü'nden çekindikleri", "ilgili sivil toplum kuruluşlarının çağrılmadığı" gibi ilginç sonuçlar ortaya çıktı. Üç yıl önce Türkiye'nin her yerindeki insan hakları ihallerini doğrudan tespit etmek amacıyla il ve ilçelerde, kamu görevlileri, meslek odaları temsilcileri ve sivil toplum kuruluşlarının katılımıyla insan hakları kurulları oluşturuldu. Ancak Başbakanlık İnsan Hakları Başkanlığı, aradan geçen sürede kurulların görevlerini gerektiği gibi yerine getiremediğini tespit etti. Kurulların işlevsel hale getirilmesi için yeni bir yönetmelik hazırlamaya karar veren Başkanlık, sorunları araştırmak ve neler yapılması gerektiğini belirlemek üzere valiliklerden, ilgili kamu ve sivil kuruluşlardan, akademisyenlerden görüş istedi.

Korkudan sahte rapor veriliyor

Başkanlığa görüşlerini bildiren kişi ve kuruluşlar, illerde valilerin, ilçelerde kaymakamın başkanlığında her ay toplanması gereken kurulların toplantılarının düzenli yapılmadığını, bazı ilçelerde kurulların hiç toplanmadan rutin rapor gönderdiğini, valilerin konuyla uzaktan ilgilendikleri veya hiç ilgilenmedikleri, birkaç istisna dışında hiç vali başkanlığında toplantı yapılmadığını bildirdiler. Olumsuz maddi şartların da dile getirildiği görüşler arasında kurulların sorunları olarak ayrıca şunlar sıralandı: "Kurul üyelerinin özellikle Jandarma Komutanı ve Emniyet Müdürü'nden çekinmesi, masalarda polis memurunun ya da atıl durumda olan diğer memurların görevlendirilmesi, insan haklarıyla ilgisi olmayan STK'ların çağırılması, MAZLUM-DER ve İHD gibi konuyla ilgili bilinen STK'ların kurullardan çekilmeleri, kurulun ihlallerle ilgili harekete geçmekten uzak durması."

'Sivil üye sayısı arttırılsın'

Kurullarının yeniden yapılandırılması için de görüşlerini ileten kişi ve kurumlar, şu önerilerde bulundular: "Kurul başkanının sivil üye olması, amacı insan haklarıyla ilgili olmayan STK'ların kurullara üye olmaması, kurul çalışmalarına belediye başkanı, Emniyet Müdürü, Jandarma Komutanı yerine temsilcilerin iştirak etmesi, kurullara katılan görevlilerin sürekli aynı kişiler olmasına özen gösterilmesi, kurullarda daha az kamu temsilcileri, daha çok sivil toplum kuruluşları temsilcileri bulunması, kurullara yapılan başvuruların 30 günde sonuçlandırılması".

İnsan Hakları Başkanı Vahit Bıçak, il ve ilçe kurullarını işler hale getirmeye çalıştıklarını belirterek, "Sivil toplum katkısı yetersiz olduğu için kurullar işlevlerini tam olarak yerine getiremiyor. Şimdi kurulları yeniden yapılandırıyoruz" diye konuştu.

KEZBAN BÜLBÜL / ANKARA

« Geri Dön