ค้นว่าอยู่เล่มใด แล้วกด [ctrl]+f หรือใช้คำสั่งของเครื่องหาตำแหน่งในเล่มอีกทีนะครับ



จัดรูปหน้าใหม่
เพื่อความสะดวก และสวยงาม
(เฉพาะหน้าจอใหญ่ เช่น คอมพิวเตอร์)
กรุณาคลิก จัดรูปหน้าใหม่
เพื่อให้กรอบ
ค้นข้อความ ปรากฎที่ด้านซ้ายของหน้า

พระไตรปิฎกภาษาไทย
ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย ๔๕ เล่ม (ปกสีฟ้า)
ทั้งออนไลน์และออฟไลน์
ที่มาของข้อมูล : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับ มจร.
MCUTRAI Version 1.0

พระไตรปิฎกเล่มที่ ๔๔ อภิธรรมปิฎกที่ ๑๑ ปัฏฐาน ภาค ๕

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑. กุสลติกะ

พระอภิธรรมปิฎก
ธัมมานุโลม ทุกติกปัฏฐาน
_____________
ขอนอบน้อมพระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

๑. เหตุทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑. กุสลบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย

[๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเกิด
ขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
[๒] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็น
กุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเกิด
ขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
และที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)

อารัมมณปัจจัย
[๔] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศล
เกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (ย่อ)

[๕] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๙ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑. กุสลติกะ

มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(อนุโลม จบ)

นอธิปติปัจจัย
[๖] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศล
เกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศล
เกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (๓)
[๗] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็น
กุศลเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ

นปุเรชาตปัจจัยเป็นต้น
[๘] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศล
เกิดขึ้นเพราะนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ

เพราะนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
เพราะนอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑. กุสลติกะ
นกัมมปัจจัย
[๙] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศล
เกิดขึ้นเพราะนกัมมปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศล
เกิดขึ้นเพราะนกัมมปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะนกัมมปัจจัย (๑)

นวิปากปัจจัยเป็นต้น
[๑๐] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็น
กุศลเกิดขึ้นเพราะนวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ เพราะนวิปปยุตตปัจจัย
มี ๙ วาระ

[๑๑] นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ปัจจนียะ จบ)

นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
(ย่อ อนุโลมปัจจนียะ จบ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑. กุสลติกะ

เหตุปัจจัย กับนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย ” มี ๙ วาระ

(ย่อ ปัจจนียานุโลม จบ)
(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๑. กุสลบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑๒] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็น
กุศลโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศล
โดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นกุศลโดยเหตุปัจจัย (๓)

อารัมมณปัจจัยเป็นต้น
[๑๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นกุศลโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นกุศลโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
[๑๔] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นกุศลโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติและสหชาตาธิปติ
มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็น
กุศลโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติและสหชาตาธิปติ
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งเป็นกุศลโดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ อารัมมณาธิปติ มี ๓ วาระ

อนันตรปัจจัยเป็นต้น
[๑๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นกุศลโดยอนันตรปัจจัย เป็นปัจจัยโดยสมนันตรปัจจัย เป็นปัจจัยโดย
สหชาตปัจจัย เป็นปัจจัยโดยอัญญมัญญปัจจัย เป็นปัจจัยโดยนิสสยปัจจัย
[๑๖] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นกุศลโดยอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ อย่าง คือ อารัมมณูปนิสสยะ อนันตรูปนิสสยะ
และปกตูปนิสสยะ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นกุศลโดยอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ อย่าง คือ อารัมมณูปนิสสยะ อนันตรูปนิสสยะ
และปกตูปนิสสยะ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลโดยอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ อย่าง คือ อารัมมณูปนิสสยะ
อนันตรูปนิสสยะ และปกตูปนิสสยะ มี ๓ วาระ
... เป็นปัจจัยโดยอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
[๑๗] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นกุศลโดยกัมมปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็น
กุศลโดยกัมมปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นกุศลโดยกัมมปัจจัย (๓)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑. กุสลติกะ
อาหารปัจจัยเป็นต้น
[๑๘] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นกุศลโดยอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
[๑๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นกุศลโดยอินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
[๒๐] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นกุศลโดยฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
[๒๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นกุศลโดยมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ

[๒๒] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑. กุสลติกะ

นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

ปัจจนียุทธาร
[๒๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นกุศลโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
[๒๔] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นกุศลโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็น
กุศลโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย (๓)
[๒๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย
มี ๓ วาระ

[๒๖] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
โนอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ย่อ ปัจจนียะ จบ)

นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
โนนัตถิปัจจัย ” มี ๓ วาระ
โนวิคตปัจจัย ” มี ๓ วาระ

(ย่อ อนุโลมปัจจนียะ จบ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑. กุสลติกะ

อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย ” มี ๙ วาระ

(ย่อ ปัจจนียานุโลม จบ)
(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)

๒. อกุสลบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๒๗] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็น
อกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
[๒๘] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
[๒๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
และที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)

[๓๐] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ย่อ อนุโลม จบ)

นเหตุปัจจัย
[๓๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๑)

นอธิปติปัจจัยเป็นต้น
[๓๒] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็น
อกุศลเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศล
เกิดขึ้นเพราะนกัมมปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็น
อกุศลเกิดขึ้นเพราะนกัมมปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะนกัมมปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๓๓] นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑. กุสลติกะ

นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ปัจจนียะ จบ)
นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
(ย่อ อนุโลมปัจจนียะ จบ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
(ย่อ ปัจจนียานุโลม จบ)
(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๒. อกุสลบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๓๔] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นอกุศลโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็น
อกุศลโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลโดยเหตุปัจจัย (๓)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑. กุสลติกะ
อารัมมณปัจจัยเป็นต้น
[๓๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นอกุศลโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นอกุศลโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
[๓๖] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นอกุศลโดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ อารัมมณาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นอกุศลโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติและสหชาตาธิปติ
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลโดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ อารัมมณาธิปติ มี ๓ วาระ
ฯลฯ
[๓๗] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นอกุศลโดยกัมมปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็น
อกุศลโดยกัมมปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่
ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลโดยกัมมปัจจัย (๓)

อาหารปัจจัยเป็นต้น
[๓๘] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นอกุศลโดยอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๓๙] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นอกุศลโดยอินทรียปัจจัย มี ๓ วาระ
[๔๐] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นอกุศลโดยฌานปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๔๑] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๓ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑. กุสลติกะ
ปัจจนียุทธาร
[๔๒] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นอกุศลโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๔๓] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
นสมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
นสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
โนอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ปัจจนียะ จบ)
นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
(ย่อ อนุโลมปัจจนียะ จบ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
(ย่อ ปัจจนียานุโลม จบ)
(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)

๓. อัพยากตบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยเป็นต้น
[๔๔] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็น
อัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
[๔๕] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
[๔๖] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (ย่อ)

[๔๗] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๙ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑. กุสลติกะ

ฌานปัจจัย มี ๙ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(อนุโลม จบ)

นเหตุปัจจัยและนอารัมมณปัจจัย
[๔๘] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๑)
[๔๙] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็น
อัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย (๑)

นอธิปติปัจจัยเป็นต้น
[๕๐] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
[๕๑] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะนกัมมปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็น
อัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะนกัมมปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะนกัมมปัจจัย (๑)
[๕๒] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะนอาหารปัจจัย เพราะนอินทรียปัจจัย เพราะ
นฌานปัจจัย (ย่อ)

[๕๓] นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
นสมนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
นอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
นอินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
นสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
โนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ
โนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

(ปัจจนียะ จบ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑. กุสลติกะ

นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย ” มี ๙ วาระ

(ย่อ อนุโลมปัจจนียะ จบ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
(ย่อ ปัจจนียานุโลม จบ)
(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๓. อัพยากตบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๕๔] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุและ
ที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย (๓)

อารัมมณปัจจัยเป็นต้น
[๕๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
[๕๖] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติและ
สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติและ
สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ อารัมมณาธิปติ
มี ๓ วาระ ฯลฯ

ปุเรชาตปัจจัยเป็นต้น
[๕๗] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
[๕๘] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยปัจฉาชาตปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยปัจฉาชาตปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยปัจฉาชาตปัจจัย (๑)
[๕๙] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
[๖๐] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
[๖๑] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอาหารปัจจัย เป็นปัจจัยโดยอินทรียปัจจัย เป็นปัจจัย
โดยฌานปัจจัย เป็นปัจจัยโดยมัคคปัจจัย เป็นปัจจัยโดยสัมปยุตตปัจจัย


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑. กุสลติกะ
วิปปยุตตปัจจัย
[๖๒] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยวิปปยุตตปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยวิปปยุตตปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๖๓] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑. กุสลติกะ

วิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

ปัจจนียุทธาร
[๖๔] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย อุปนิสสยปัจจัย และ
ปัจฉาชาตปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุ
และที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และ
อุปนิสสยปัจจัย (๓)
[๖๕] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย อุปนิสสยปัจจัย
ปุเรชาตปัจจัย ปัจฉาชาตปัจจัย อาหารปัจจัย และอินทรียปัจจัย

[๖๖] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ

(ย่อ ปัจจนียะ จบ)
นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
(ย่อ อนุโลมปัจจนียะ จบ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒. เวทนาติกะ
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
(ย่อ ปัจจนียานุโลม จบ)
(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
เหตุทุกะและกุสลติกะ จบ

๑. เหตุทุกะ ๒. เวทนาติกะ
๑. สุขายเวทนายสัมปยุตตบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๖๗] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
สัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
[๖๘] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
สัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
[๖๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
เหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒. เวทนาติกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
และที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓) (ย่อ)

[๗๐] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(อนุโลม จบ)

นเหตุปัจจัยและนอธิปติปัจจัย
[๗๑] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๑)
[๗๒] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒. เวทนาติกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
สัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๗๓] นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ปัจจนียะ จบ)
นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
(ย่อ อนุโลมปัจจนียะ จบ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
(ย่อ ปัจจนียานุโลม จบ)
(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๑. สุขายเวทนายสัมปยุตตบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๗๔] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒. เวทนาติกะ
อารัมมณปัจจัยเป็นต้น
[๗๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
[๗๖] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติ
และสหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติ
และสหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาโดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ
อารัมมณาธิปติ มี ๓ วาระ ฯลฯ

อุปนิสสยปัจจัยเป็นต้น
[๗๗] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาโดยอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ อย่าง คือ
อารัมมณูปนิสสยะ อนันตรูปนิสสยะ และปกตูปนิสสยะ มี ๙ วาระ (ย่อ)
[๗๘] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาโดยกัมมปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาโดยกัมมปัจจัย


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒. เวทนาติกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาโดยกัมมปัจจัย (๓)
... เป็นปัจจัยโดยวิปากปัจจัย
[๗๙] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาโดยอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาโดยอวิคตปัจจัย

[๘๐] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒. เวทนาติกะ

นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

ปัจจนียุทธาร
[๘๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และ
อุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๘๒] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
โนอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ปัจจนียะ จบ)
นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
(ย่อ อนุโลมปัจจนียะ จบ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
(ย่อ ปัจจนียานุโลม จบ)
(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)

๒. ทุกขายเวทนายสัมปยุตตบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๘๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒. เวทนาติกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
และที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๘๔] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๙ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๙ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒. เวทนาติกะ

นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(อนุโลม จบ)

นเหตุปัจจัยและนอธิปติปัจจัย
[๘๕] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่
ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๑)
[๘๖] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๘๗] นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ

(ปัจจนียะ จบ)
นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
(ย่อ อนุโลมปัจจนียะ จบ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
(ย่อ ปัจจนียานุโลม จบ)
(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒. เวทนาติกะ
๒. ทุกขายเวทนายสัมปยุตตบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๘๘] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
เหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาโดยเหตุปัจจัย (๓)

อารัมมณปัจจัยเป็นต้น
[๘๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
[๙๐] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาโดยกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๙๑] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒. เวทนาติกะ

อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๓ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(อนุโลม จบ)

ปัจจนียุทธาร
[๙๒] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และ
อุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๙๓] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ

(ย่อ ปัจจนียะ จบ)
นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
(ย่อ อนุโลมปัจจนียะ จบ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒. เวทนาติกะ
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
(ย่อ ปัจจนียานุโลม จบ)
(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)

๓. อทุกขมสุขายเวทนายสัมปยุตตบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๙๔] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
เหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๙๕] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒. เวทนาติกะ

อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๙ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๙ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(อนุโลม จบ)

นเหตุปัจจัยและนอธิปติปัจจัย
[๙๖] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย
มี ๒ วาระ
[๙๗] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๙๘] นเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒. เวทนาติกะ

นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ย่อ ปัจจนียะ จบ)
นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
(ย่อ อนุโลมปัจจนียะ จบ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
(ย่อ ปัจจนียานุโลม จบ)
(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๓. อทุกขมสุขายเวทนายสัมปยุตตบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยเป็นต้น
[๙๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
[๑๐๐] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา เป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาโดยอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
[๑๐๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง
คือ อารัมมณาธิปติและสหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒. เวทนาติกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ
อารัมมณาธิปติและสหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาเป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาโดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว
คือ อารัมมณาธิปติ มี ๓ วาระ (มีเฉพาะอารัมมณาธิปติ) ฯลฯ

อุปนิสสยปัจจัยเป็นต้น
[๑๐๒] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาโดยอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ อย่าง
คือ อารัมมณูปนิสสยะ อนันตรูปนิสสยะ และปกตูปนิสสยะ มี ๙ วาระ
... เป็นปัจจัยโดยอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
[๑๐๓] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาเป็นปัจจัย แก่
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาโดยกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
[๑๐๔] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาโดยวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
ฯลฯ
... เป็นปัจจัยโดยอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

[๑๐๕] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒. เวทนาติกะ

อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(อนุโลม จบ)

ปัจจนียุทธาร
[๑๐๖] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย
และอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๑๐๗] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

(ย่อ ปัจจนียะ จบ)
นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
(ย่อ อนุโลมปัจจนียะ จบ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
(ย่อ ปัจจนียานุโลม จบ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๓. วิปากติกะ
(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
เหตุทุกะและเวทนาติกะ จบ

๑. เหตุทุกะ ๓. วิปากติกะ
๑. วิปากบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑๐๘] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นวิบากอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็น
วิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นวิบากอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นวิบาก
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นวิบากอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นวิบากอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็น
วิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นวิบากอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๑๐๙] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๓. วิปากติกะ

อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๙ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๙ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(อนุโลม จบ)

นเหตุปัจจัยและนอธิปติปัจจัย
[๑๑๐] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นวิบากอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นวิบากเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๑)
[๑๑๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นวิบากอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็น
วิบากเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๑๑๒] นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๓. วิปากติกะ

นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ย่อ ปัจจนียะ จบ)
นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
(ย่อ อนุโลมปัจจนียะ จบ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
(ย่อ ปัจจนียานุโลม จบ)
(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๑. วิปากบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยเป็นต้น
[๑๑๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นวิบากโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
[๑๑๔] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นวิบากโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นวิบากโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งเป็นวิบากโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ (มีได้เฉพาะตทาลัมพนะ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๓. วิปากติกะ
[๑๑๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นวิบากโดยอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ (มีได้เฉพาะสหชาตาธิปติ ไม่มี
อารัมมณาธิปติ) ฯลฯ

อุปนิสสยปัจจัยเป็นต้น
[๑๑๖] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นวิบากโดยอุปนิสสยปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อนันตรูปนิสสยะและ
ปกตูปนิสสยะ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็น
วิบากโดยอุปนิสสยปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อนันตรูปนิสสยะ และปกตูปนิสสยะ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งเป็นวิบากโดยอุปนิสสยปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อนันตรูปนิสสยะ
และปกตูปนิสสยะ (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นวิบากโดยอุปนิสสยปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อนันตรูปนิสสยะและปกตูปนิสสยะ
ฯลฯ
(๒ วาระนอกนี้ เป็นอนันตรูปนิสสยะและปกตูปนิสสยะ)
[๑๑๗] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งเป็นวิบากโดยกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ (มีเฉพาะสหชาตกัมมะ ย่อ)
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็น
วิบากโดยวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นวิบากโดยอาหารปัจจัย (ย่อ)

[๑๑๘] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๓. วิปากติกะ

อธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(อนุโลม จบ)

ปัจจนียุทธาร
[๑๑๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นวิบากโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๑๒๐] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

(ย่อ ปัจจนียะ จบ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๓. วิปากติกะ
นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
(ย่อ อนุโลมปัจจนียะ จบ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
(ย่อ ปัจจนียานุโลม จบ)
(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)

๒. วิปากธัมมบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑๒๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้เกิด
วิบากอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุ
ซึ่งไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นเหตุให้เกิดวิบากและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๑๒๒] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ



{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๓. วิปากติกะ

กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๙ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๙ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

นเหตุปัจจัยและนอธิปติปัจจัย
[๑๒๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๑)
[๑๒๔] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ

นปุเรชาตปัจจัยเป็นต้น
[๑๒๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
เพราะนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
เพราะนอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
[๑๒๖] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะนกัมมปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะนกัมมปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๓. วิปากติกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นเหตุให้เกิดวิบากและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะนกัมมปัจจัย
(๑) (ย่อ)

[๑๒๗] นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ย่อ ปัจจนียะ จบ)
นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
(ย่อ อนุโลมปัจจนียะ จบ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
(ย่อ ปัจจนียานุโลม จบ)
(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๒. วิปากธัมมบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยเป็นต้น
[๑๒๘] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
[๑๒๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากโดยอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๓. วิปากติกะ
[๑๓๐] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติ
และสหชาตาธิปติ มี ๙ วาระ
[๑๓๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากโดยอนันตรปัจจัย ฯลฯ เป็นปัจจัยโดยอุปนิสสย-
ปัจจัย มี ๓ อย่าง คือ อารัมมณูปนิสสยะ อนันตรูปนิสสยะ และปกตูปนิสสยะ
มี ๙ วาระ เป็นปัจจัยโดยอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
[๑๓๒] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากโดยกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากโดยอาหารปัจจัย (ย่อ)

[๑๓๓] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๓. วิปากติกะ

นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ย่อ อนุโลม จบ)

ปัจจนียุทธาร
[๑๓๔] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และอุปนิสสย-
ปัจจัย (ย่อ)

[๑๓๕] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

(ย่อ ปัจจนียะ จบ)
นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
(ย่อ อนุโลมปัจจนียะ จบ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
(ย่อ ปัจจนียานุโลม จบ)
(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)

๓. เนววิปากนวิปากธัมมบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑๓๖] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบาก
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัยมี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๓. วิปากติกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากและที่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๑๓๗] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๙ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๙ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๓. วิปากติกะ

นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

นเหตุปัจจัยเป็นต้น
[๑๓๘] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบาก
อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้น
เพราะนเหตุปัจจัย (๑)
[๑๓๙] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบาก
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะ
นอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะ
นอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากและที่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย (๑)
[๑๔๐] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะนอธิปติ-
ปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
[๑๔๑] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบาก
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
[๑๔๒] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบาก
อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้น
เพราะนอาหารปัจจัย (๑) (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๓. วิปากติกะ

[๑๔๓] นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
นสมนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
นอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
นอินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
นสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
โนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ
โนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

(ย่อ ปัจจนียะ จบ)
นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
(ย่อ อนุโลมปัจจนียะ จบ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
(ย่อ ปัจจนียานุโลม จบ)
(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๓. วิปากติกะ
๓. เนววิปากนวิปากธัมมบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยเป็นต้น
[๑๔๔] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเป็น
ปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากโดยเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ ฯลฯ
[๑๔๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเป็น
ปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากโดยอธิปติ-
ปัจจัยมีอย่างเดียว คือ สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากโดยอธิปติปัจจัย
มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติและสหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ ฯลฯ

ปุเรชาตปัจจัยเป็นต้น
[๑๔๖] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบาก
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากโดย
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณปุเรชาตะและวัตถุปุเรชาตะ มี ๓ วาระ
[๑๔๗] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเป็น
ปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากโดยปัจฉาชาตปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากโดยปัจฉาชาต-
ปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิด
วิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิด
วิบากโดยปัจฉาชาตปัจจัย (๑)
... เป็นปัจจัยโดยอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๓. วิปากติกะ
[๑๔๘] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบาก
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากโดยกัมมปัจจัย
มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๑๔๙] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๔. อุปาทินนติกะ
ปัจจนียุทธาร
[๑๕๐] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากเป็น
ปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากโดย
อารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๑๕๑] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
เหตุทุกะและวิปากติกะ จบ

๑. เหตุทุกะ ๔. อุปาทินนติกะ
๑. อุปาทินนุปาทานิยบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑๕๒] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและ
เป็นอารมณ์ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหา
และทิฏฐิยึดถือและเป็นอารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็น
อารมณ์ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหา
และทิฏฐิยึดถือและเป็นอารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๔. อุปาทินนติกะ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็น
อารมณ์ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกรรมอัน
ประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็นอารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๑๕๓] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นเหตุปัจจัยเป็นต้น
[๑๕๔] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึด
ถือและเป็นอารมณ์ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบ
ด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็นอารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๑)
[๑๕๕] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือ
และเป็นอารมณ์ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วย
ตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็นอารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและ
เป็นอารมณ์ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วย
ตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็นอารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและ
เป็นอารมณ์ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกรรม
อันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็นอารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะ
นอารัมมณปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๔. อุปาทินนติกะ
[๑๕๖] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือ
และเป็นอารมณ์ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วย
ตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็นอารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย
มี ๙ วาระ ฯลฯ
[๑๕๗] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึด
ถือและเป็นอารมณ์ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบ
ด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็นอารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะนวิปากปัจจัย
เพราะนอาหารปัจจัย (ย่อ)

[๑๕๘] นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
นสมนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
นอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
นอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
นอินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
นสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
โนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ
โนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๔. อุปาทินนติกะ

นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๑. อุปาทินนุปาทานิยบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๑๕๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือ
และเป็นอารมณ์ของอุปาทานเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบ
ด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็นอารมณ์ของอุปาทานโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
[๑๖๐] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและ
เป็นอารมณ์ของอุปาทานเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วย
ตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็นอารมณ์ของอุปาทานโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็น
อารมณ์ของอุปาทานเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วย
ตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็นอารมณ์ของอุปาทานโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิ
ยึดถือและเป็นอารมณ์ของอุปาทานเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกรรมอัน
ประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็นอารมณ์ของอุปาทานโดยอารัมมณปัจจัย
มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๑๖๑] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๔. อุปาทินนติกะ

อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ

(ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ)

กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

ปัจจนียุทธาร
[๑๖๒] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือ
และเป็นอารมณ์ของอุปาทานเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบ
ด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็นอารมณ์ของอุปาทานโดยอารัมมณปัจจัย สหชาต-
ปัจจัยและอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและ
เป็นอารมณ์ของอุปาทานเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบ
ด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็นอารมณ์ของอุปาทานโดยอารัมมณปัจจัย สหชาต-
ปัจจัย อุปนิสสยปัจจัย ปุเรชาตปัจจัย ปัจฉาชาตปัจจัย อาหารปัจจัย และอินทรีย-
ปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๔. อุปาทินนติกะ

[๑๖๓] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)

๒. อนุปาทินนุปาทานิยบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑๖๔] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือ
แต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วย
ตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่
เป็นอารมณ์ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบ
ด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่
เป็นอารมณ์ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกรรมอัน
ประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๑๖๕] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๔. อุปาทินนติกะ

อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๙ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

นเหตุปัจจัยและนอารัมมณปัจจัย
[๑๖๖] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่
ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบ
ด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย
มี ๒ วาระ (๒)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๔. อุปาทินนติกะ
[๑๖๗] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิ
ไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบ
ด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือ แต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะ
นอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่
เป็นอารมณ์ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหา
และทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่
เป็นอารมณ์ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกรรมอัน
ประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะ
นอารัมมณปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๑๖๘] นเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
นสมนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
นอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
นอินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๔. อุปาทินนติกะ

นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
นสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
โนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ
โนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๒. อนุปาทินนุปาทานิยบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยเป็นต้น
[๑๖๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่
ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกรรมอัน
ประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานโดยเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ
[๑๗๐] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือ
แต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบ
ด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานโดยอารัมมณปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่
เป็นอารมณ์ของอุปาทานเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบ
ด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานโดยอารัมมณปัจจัย
มี ๙ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๔. อุปาทินนติกะ
[๑๗๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่
ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกรรมอัน
ประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานโดยอธิปติปัจจัย
มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติและสหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่
เป็นอารมณ์ของอุปาทานเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบ
ด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง
คือ อารัมมณาธิปติและสหชาตาธิปติ มี ๙ วาระ ฯลฯ
[๑๗๒] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือ
แต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบ
ด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานโดยอุปนิสสยปัจจัย
มี ๓ อย่าง คือ อารัมมณูปนิสสยะ อนันตรูปนิสสยะ และปกตูปนิสสยะ มี ๙ วาระ
[๑๗๓] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่
ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกรรมอัน
ประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานโดยปุเรชาตปัจจัย
มีอย่างเดียว คือ อารัมมณปุเรชาตะ มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๑๗๔] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๔. อุปาทินนติกะ

ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

ปัจจนียุทธาร
[๑๗๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่
ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกรรมอัน
ประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานโดยอารัมมณปัจจัย
สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๑๗๖] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๔. อุปาทินนติกะ
๓. อนุปาทินนอนุปาทานิยบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑๗๗] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึด
ถือและไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบ
ด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือและไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือและ
ไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบ
ด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือและไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือและไม่
เป็นอารมณ์ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกรรมอัน
ประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือและไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๑๗๘] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๔. อุปาทินนติกะ

กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๙ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๙ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

นอธิปติปัจจัย
[๑๗๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึด
ถือและไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบ
ด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือและไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือและ
ไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วย
ตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือและไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือและ
ไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วย
ตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือและไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือและไม่
เป็นอารมณ์ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วย
ตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือและไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (๒)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๔. อุปาทินนติกะ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือและไม่
เป็นอารมณ์ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกรรมอัน
ประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือและไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะ
นอธิปติปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือและ
ไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกรรมอัน
ประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือและไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะ
นอธิปติปัจจัย (๒) (ย่อ)

[๑๘๐] นอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๖ วาระ (ย่อ)
เหตุปัจจัย กับนอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๓. อนุปาทินนอนุปาทานิยบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๑๘๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือ
และไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบ
ด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือและไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๔. อุปาทินนติกะ
[๑๘๒] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่
ยึดถือและไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกรรม
อันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือและไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานโดย
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๑๘๓] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๕. สังกิลิฏฐติกะ
ปัจจนียุทธาร
[๑๘๔] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึด
ถือและไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกรรมอัน
ประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือและไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานโดยสหชาต-
ปัจจัยและอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๑๘๕] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
เหตุทุกะและอุปาทินนติกะ จบ

๑. เหตุทุกะ ๕. สังกิลิฏฐติกะ
๑. สังกิลิฏฐสังกิเลสิกบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑๘๖] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกิเลสทำให้เศร้าหมองและเป็นอารมณ์ของกิเลส
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกิเลสทำให้เศร้าหมองและเป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกิเลสทำให้เศร้าหมองและเป็นอารมณ์ของกิเลส
อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกิเลสทำให้เศร้าหมองและเป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๕. สังกิลิฏฐติกะ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกิเลสทำให้เศร้าหมองและเป็นอารมณ์ของกิเลสอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกิเลสทำให้เศร้าหมองและเป็นอารมณ์ของ
กิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

[๑๘๗] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นเหตุปัจจัยและนอธิปติปัจจัย
[๑๘๘] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกิเลสทำให้เศร้าหมองและเป็นอารมณ์ของ
กิเลสอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกิเลสทำให้เศร้าหมองและเป็นอารมณ์ของ
กิเลสเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกิเลสทำให้เศร้าหมองและเป็นอารมณ์ของกิเลสอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกิเลสทำให้เศร้าหมองและเป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้น
เพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๑๘๙] นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๕. สังกิลิฏฐติกะ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๑. สังกิลิฏฐสังกิเลสิกบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยเป็นต้น
[๑๙๐] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกิเลสทำให้เศร้าหมองและเป็นอารมณ์ของกิเลส
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกิเลสทำให้เศร้าหมองและเป็นอารมณ์ของกิเลส
โดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกิเลสทำให้เศร้าหมองและเป็นอารมณ์ของกิเลสเป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกิเลสทำให้เศร้าหมองและเป็นอารมณ์ของกิเลสโดย
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกิเลสทำให้เศร้าหมองและเป็นอารมณ์ของกิเลสเป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกิเลสทำให้เศร้าหมองและเป็นอารมณ์ของกิเลสโดย
อธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ อารัมมณาธิปติ มี ๙ วาระ (ย่อ)

[๑๙๑] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๕. สังกิลิฏฐติกะ

นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๓ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๑๙๒] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกิเลสทำให้เศร้าหมองและเป็นอารมณ์ของกิเลส
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกิเลสทำให้เศร้าหมองและเป็นอารมณ์ของ
กิเลสโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๑๙๓] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๕. สังกิลิฏฐติกะ
๒. อสังกิลิฏฐสังกิเลสิกบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑๙๔] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลส
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลส
อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลส
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลส
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็น
อารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๑๙๕] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นเหตุปัจจัย
[๑๙๖] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของ
กิเลสอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของ
กิเลสเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๑๙๗] นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
นสมนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๕. สังกิลิฏฐติกะ

นอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
นอินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
นสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
โนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ
โนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๒. อสังกิลิฏฐสังกิเลสิกบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยเป็นต้น
[๑๙๘] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลส
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของ
กิเลสโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๕. สังกิลิฏฐติกะ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสเป็น
ปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลส
โดยอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสเป็น
ปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลส
โดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติและสหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลส
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของ
กิเลสโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติและสหชาตาธิปติ
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็น
อารมณ์ของกิเลส เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่
เป็นอารมณ์ของกิเลสโดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ อารัมมณาธิปติ มี ๓ วาระ
(ย่อ)

[๑๙๙] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๕. สังกิลิฏฐติกะ

ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๒๐๐] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลส
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของ
กิเลสโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๒๐๑] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๕. สังกิลิฏฐติกะ
๓. อสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๒๐๒] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและไม่เป็นอารมณ์
ของกิเลสอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและไม่เป็นอารมณ์
ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๒๐๓] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๙ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๙ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๕. สังกิลิฏฐติกะ
นอธิปติปัจจัย
[๒๐๔] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและไม่เป็นอารมณ์ของ
กิเลสอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและไม่เป็นอารมณ์ของกิเลส
เกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและไม่เป็นอารมณ์ของกิเลส
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและไม่เป็นอารมณ์ของกิเลส
เกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและไม่เป็นอารมณ์ของกิเลส
อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและไม่เป็นอารมณ์ของ
กิเลสเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและไม่เป็นอารมณ์ของกิเลส
อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและไม่เป็นอารมณ์ของ
กิเลสเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (๒) (ย่อ)

[๒๐๕] นอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๖ วาระ (ย่อ)
เหตุปัจจัย กับนอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๕. สังกิลิฏฐติกะ
๓. อสังกิลิฏฐอสังกิเลสิกบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๒๐๖] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและไม่เป็นอารมณ์
ของกิเลสเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและไม่เป็น
อารมณ์ของกิเลสโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและไม่เป็นอารมณ์ของกิเลส
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและไม่เป็นอารมณ์
ของกิเลสโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๒๐๗] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๖. วิตักกติกะ

วิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๒๐๘] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและไม่เป็นอารมณ์
ของกิเลสเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและไม่เป็น
อารมณ์ของกิเลสโดยสหชาตปัจจัยและอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๒๐๙] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
เหตุทุกะและสังกิลิฏฐติกะ จบ

๑. เหตุทุกะ ๖. วิตักกติกะ
๑. สวิตักกสวิจารบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๒๑๐] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีทั้งวิตกและวิจารอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งมีทั้งวิตกและวิจารเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๖. วิตักกติกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีทั้งวิตกและวิจารอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมี
ทั้งวิตกและวิจารเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีทั้งวิตกและวิจารอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งมีทั้งวิตกและวิจารเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีทั้งวิตกและวิจารอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
มีทั้งวิตกและวิจารเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีทั้งวิตกและวิจารอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งมีทั้งวิตกและวิจารเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๒๑๑] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นเหตุปัจจัยและนอธิปติปัจจัย
[๒๑๒] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีทั้งวิตกและวิจารอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งมีทั้งวิตกและวิจารเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีทั้งวิตกและวิจารอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีทั้ง
วิตกและวิจารเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๒๑๓] นเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๖. วิตักกติกะ

นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๑. สวิตักกสวิจารบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยเป็นต้น
[๒๑๔] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีทั้งวิตกและวิจารเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งมีทั้งวิตกและวิจารโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีทั้งวิตกและวิจารเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งมีทั้งวิตกและวิจารโดยอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีทั้งวิตกและวิจารเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งมีทั้งวิตกและวิจารโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติและ
สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีทั้งวิตกและวิจารเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งมีทั้งวิตกและวิจารโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติและ
สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๖. วิตักกติกะ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีทั้งวิตกและวิจารเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีทั้งวิตกและวิจารโดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ
อารัมมณาธิปติ มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๒๑๕] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๖. วิตักกติกะ
ปัจจนียุทธาร
[๒๑๖] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีทั้งวิตกและวิจารเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งมีทั้งวิตกและวิจารโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย
(ย่อ)

[๒๑๗] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)

๒. อวิตักกวิจารมัตตบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๒๑๘] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่มีวิตกมีเพียงวิจารอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งไม่มีวิตกมีเพียงวิจารเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่มีวิตกมีเพียงวิจารอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุ
ซึ่งไม่มีวิตกมีเพียงวิจารเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่มีวิตกมีเพียงวิจารอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่
ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่มีวิตกมีเพียงวิจารเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๒๑๙] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๖. วิตักกติกะ

วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นอธิปติปัจจัย
[๒๒๐] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่มีวิตกมีเพียงวิจารอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งไม่มีวิตกมีเพียงวิจารเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๒๒๑] นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
เหตุปัจจัย กับนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจัยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๒. อวิตักกวิจารมัตตบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยเป็นต้น
[๒๒๒] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่มีวิตกมีเพียงวิจารเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งไม่มีวิตกมีเพียงวิจารโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่มีวิตกมีเพียงวิจารเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งไม่มีวิตกมีเพียงวิจารโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๖. วิตักกติกะ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่มีวิตกมีเพียงวิจารเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งไม่มีวิตกมีเพียงวิจารโดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ สหชาตาธิปติ
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่มีวิตกมีเพียงวิจารเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งไม่มีวิตกมีเพียงวิจารโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติ
และสหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่มีวิตกมีเพียงวิจารเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่มีวิตกมีเพียงวิจารโดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ
อารัมมณาธิปติ (ย่อ)

[๒๒๓] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๗ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๖. วิตักกติกะ

อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๒๒๔] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่มีวิตกมีเพียงวิจารเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งไม่มีวิตกมีเพียงวิจารโดยสหชาตปัจจัยและอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๒๒๕] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

. (พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)

๓. อวิตักกอวิจารบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๒๒๖] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่มีทั้งวิตกและวิจารอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งไม่มีทั้งวิตกและวิจารเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๒๒๗] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๖. วิตักกติกะ

กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นเหตุปัจจัยเป็นต้น
[๒๒๘] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่มีทั้งวิตกและวิจารอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งไม่มีทั้งวิตกและวิจารเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่มีทั้งวิตกและวิจารอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
ไม่มีทั้งวิตกและวิจารเกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่มีทั้งวิตกและวิจารอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุ
ซึ่งไม่มีทั้งวิตกและวิจารเกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่มีทั้งวิตกและวิจารอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
และที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่มีทั้งวิตกและวิจารเกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่มีทั้งวิตกและวิจารอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่
มีทั้งวิตกและวิจารเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

[๒๒๙] นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
นสมนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
นอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๖. วิตักกติกะ

นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
นอินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
นสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
โนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ
โนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๓. อวิตักกอวิจารบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๒๓๐] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่มีทั้งวิตกและวิจารเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งไม่มีทั้งวิตกและวิจารโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่มีทั้งวิตกและวิจารเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งไม่มีทั้งวิตกและวิจารโดยอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

[๒๓๑] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๖. วิตักกติกะ

อธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๒๓๒] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่มีทั้งวิตกและวิจารเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งไม่มีทั้งวิตกและวิจารโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และ
อุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๗. ปีติติกะ

[๒๓๓] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
เหตุทุกะและวิตักกติกะ จบ

๑. เหตุทุกะ ๗. ปีติติกะ
๑. ปีติสหคตบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๒๓๔] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสหรคตด้วยปีติอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
สหรคตด้วยปีติเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสหรคตด้วยปีติอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
สหรคตด้วยปีติเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๒๓๕] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๗. ปีติติกะ
นเหตุปัจจัยและนอธิปติปัจจัย
[๒๓๖] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสหรคตด้วยปีติอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งสหรคตด้วยปีติเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสหรคตด้วยปีติอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสหรคต
ด้วยปีติเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๒๓๗] นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๑. ปีติสหคตบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยเป็นต้น
[๒๓๘] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสหรคตด้วยปีติเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งสหรคตด้วยปีติโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสหรคตด้วยปีติเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
สหรคตด้วยปีติโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๙๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๗. ปีติติกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสหรคตด้วยปีติเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งสหรคตด้วยปีติโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสหรคตด้วยปีติเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งสหรคตด้วยปีติโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสหรคตด้วยปีติเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
สหรคตด้วยปีติโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติและสหชาตาธิปติ
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสหรคตด้วยปีติเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งสหรคตด้วยปีติโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติและ
สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสหรคตด้วยปีติเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งสหรคตด้วยปีติโดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ อารัมมณาธิปติ
มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๒๓๙] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๙๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๗. ปีติติกะ

อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๒๔๐] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสหรคตด้วยปีติเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งสหรคตด้วยปีติโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๒๔๑] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)

๒. สุขสหคตบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๒๔๒] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสหรคตด้วยสุขอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
สหรคตด้วยสุขเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสหรคตด้วยสุขอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
สหรคตด้วยสุขเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๙๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๗. ปีติติกะ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสหรคตด้วยสุขอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งสหรคตด้วยสุขเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๒๔๓] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นเหตุปัจจัยและนอธิปติปัจจัย
[๒๔๔] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสหรคตด้วยสุขอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งสหรคตด้วยสุขเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสหรคตด้วยสุขอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสหรคต
ด้วยสุขเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

[๒๔๕] นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๙๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๗. ปีติติกะ
๒. สุขสหคตบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยเป็นต้น
[๒๔๖] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสหรคตด้วยสุขเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งสหรคตด้วยสุขโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสหรคตด้วยสุขเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
สหรคตด้วยสุขโดยอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสหรคตด้วยสุขเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
สหรคตด้วยสุขโดยอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

[๒๔๗] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๙๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๗. ปีติติกะ

นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๒๔๘] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสหรคตด้วยสุขเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งสหรคตด้วยสุขโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๒๔๙] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)

๓. อุเปกขาสหคตบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๒๕๐] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสหรคตด้วยอุเบกขาอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งสหรคตด้วยอุเบกขาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสหรคตด้วยอุเบกขาอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุ
ซึ่งสหรคตด้วยอุเบกขาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสหรคตด้วยอุเบกขาอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่
ไม่เป็นเหตุซึ่งสหรคตด้วยอุเบกขาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๒๕๑] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๙๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๗. ปีติติกะ

กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นเหตุปัจจัยเป็นต้น
[๒๕๒] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสหรคตด้วยอุเบกขาอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งสหรคตด้วยอุเบกขาเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสหรคตด้วยอุเบกขาอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
สหรคตด้วยอุเบกขาเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสหรคตด้วยอุเบกขาอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
สหรคตด้วยอุเบกขาเกิดขึ้นเพราะนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสหรคตด้วยอุเบกขาอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
สหรคตด้วยอุเบกขาเกิดขึ้นเพราะนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

[๒๕๓] นเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๙๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๗. ปีติติกะ
๓. อุเปกขาสหคตบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยเป็นต้น
[๒๕๔] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสหรคตด้วยอุเบกขาเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งสหรคตด้วยอุเบกขาโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสหรคตด้วยอุเบกขาเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งสหรคตด้วยอุเบกขาโดยอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสหรคตด้วยอุเบกขาเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
สหรคตด้วยอุเบกขาโดยอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

[๒๕๕] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๙๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๘. ทัสสเนนปหาตัพพติกะ

อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๒๕๖] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสหรคตด้วยอุเบกขาเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งสหรคตด้วยอุเบกขาโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และ
อุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๒๕๗] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
เหตุทุกะและปีติติกะ จบ

๑. เหตุทุกะ ๘. ทัสสเนนปหาตัพพติกะ
๑. ทัสสเนนปหาตัพพบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๒๕๘] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๙๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๘. ทัสสเนนปหาตัพพติกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุซึ่งต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๒๕๙] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นเหตุปัจจัยและนอธิปติปัจจัย
[๒๖๐] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุ ซึ่งต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคเกิดขึ้นเพราะ
นเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ

[๒๖๑] นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๙๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๘. ทัสสเนนปหาตัพพติกะ

นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๑. ทัสสเนนปหาตัพพบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๒๖๒] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคเป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคโดยเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคโดยอารัมมณปัจจัย
มี ๙ วาระ (ย่อ)

[๒๖๓] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๐๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๘. ทัสสเนนปหาตัพพติกะ

อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๓ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๒๖๔] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคเป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคโดยอารัมมณปัจจัย
สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๒๖๕] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)

๒. ภาวนายปหาตัพพบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๒๖๖] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ อาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๐๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๘. ทัสสเนนปหาตัพพติกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ อาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ เกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ อาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ เกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๒๖๗] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นเหตุปัจจัย
[๒๖๘] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ อาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ เกิดขึ้นเพราะ
นเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๒๖๙] นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๐๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๘. ทัสสเนนปหาตัพพติกะ
๒. ภาวนายปหาตัพพบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๒๗๐] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ เป็น
ปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ โดยเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ เป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ โดยอารัมมณปัจจัย
มี ๙ วาระ (ย่อ)

[๒๗๑] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๓ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๐๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๘. ทัสสเนนปหาตัพพติกะ
ปัจจนียุทธาร
[๒๗๒] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ เป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ โดยอารัมมณปัจจัย
สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๒๗๓] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวาร ในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)

๓. เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพบท
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๒๗๔] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและ
มรรคเบื้องบน ๓ อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรค
และมรรคเบื้องบน ๓ เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรค
เบื้องบน ๓ อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรค
และมรรคเบื้องบน ๓ เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๒๗๕] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๐๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๘. ทัสสเนนปหาตัพพติกะ

กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นเหตุปัจจัยเป็นต้น
[๒๗๖] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรค
และมรรคเบื้องบน ๓ อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ต้องประหาณด้วย
โสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ เกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรค
เบื้องบน ๓ อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและ
มรรคเบื้องบน ๓ เกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรค
เบื้องบน ๓ อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรค
และมรรคเบื้องบน ๓ เกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรค
เบื้องบน ๓ อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ต้องประหาณด้วย
โสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ เกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรค
เบื้องบน ๓ อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและ
มรรคเบื้องบน ๓ เกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๒๗๗] นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
นสมนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
นอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๐๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๘. ทัสสเนนปหาตัพพติกะ

นอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
นอินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
นสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
โนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ
โนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๓. เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพบท
๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๒๗๘] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและ
มรรคเบื้องบน ๓ เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่ต้องประหาณด้วย
โสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ โดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๐๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๘. ทัสสเนนปหาตัพพติกะ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้อง
บน ๓ เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรค
และมรรคเบื้องบน ๓ โดยอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

[๒๗๙] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๐๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๙. ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกติกะ
ปัจจนียุทธาร
[๒๘๐] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและ
มรรคเบื้องบน ๓ เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่ต้องประหาณด้วย
โสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ โดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และ
อุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๒๘๑] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
เหตุทุกะและทัสสเนนปหาตัพพติกะ จบ

๑. เหตุทุกะ
๙. ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกติกะ
๑. ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๒๘๒] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุอันต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรค
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุอันต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๐๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๙. ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกติกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุอันต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุอันต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุอันต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุอันต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรค
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๒๘๓] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นอธิปติปัจจัย
[๒๘๔] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุอันต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรค
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุอันต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคเกิดขึ้น
เพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๒๘๕] นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
เหตุปัจจัย กับนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๐๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๙. ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกติกะ
๑. ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๒๘๖] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุอันต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรค
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุอันต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคโดย
เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุอันต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคเป็น
ปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุอันต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคโดย
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

[๒๘๗] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
มัคคปัจจัย มี ๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๒๘๘] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุอันต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรค
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุอันต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคโดย
อารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๒๘๙] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๑๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๙. ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกติกะ

นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)

๒. ภาวนายปหาตัพพเหตุกบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๒๙๐] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุอันต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุอันต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุอันต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ อาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุอันต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๒๙๑] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นอธิปติปัจจัย
[๒๙๒] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุอันต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุอันต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ เกิดขึ้น
เพราะนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

[๒๙๓] นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๑๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๙. ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกติกะ

นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
เหตุปัจจัย กับนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๒. ภาวนายปหาตัพพเหตุกบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๒๙๔] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุอันต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุอันต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓
โดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุอันต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ เป็น
ปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุอันต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ โดย
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

[๒๙๕] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๑๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๙. ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกติกะ

อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
มัคคปัจจัย มี ๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๒๙๖] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุอันต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุอันต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓
โดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๒๙๗] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)

๓. เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกบท
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๒๙๘] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุอันไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรค
และมรรคเบื้องบน ๓ อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุอันไม่ต้องประหาณด้วย
โสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๑๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๙. ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกติกะ

[๒๙๙] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นเหตุปัจจัย
[๓๐๐] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุอันไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรค
และมรรคเบื้องบน ๓ อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุอันไม่ต้องประหาณ
ด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ เกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๓๐๑] นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
นสมนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
นอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
นอินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
นสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
โนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ
โนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๑๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๙. ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกติกะ

นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๓. เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกบท
๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๓๐๒] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุอันไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรค
และมรรคเบื้องบน ๓ เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุอันไม่ต้องประหาณ
ด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ โดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๓๐๓] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๑๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๙. ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกติกะ

วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๓๐๔] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุอันไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรค
เบื้องบน ๓ เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุอันไม่ต้องประหาณ
ด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ โดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย
และอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๓๐๕] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
เหตุทุกะและทัสสเนนปหาตัพพเหตุกติกะ จบ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๑๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๐. อาจยคามิติกะ
๑. เหตุทุกะ ๑๐. อาจยคามิติกะ
๑. อาจยคามิบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๓๐๖] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
เหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๓๐๗] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นเหตุปัจจัยและนอธิปติปัจจัย
[๓๐๘] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็น
เหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๓๐๙] นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๑๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๐. อาจยคามิติกะ

นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๘ วาระ (ย่อ)


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๑. อาจยคามิบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยเป็นต้น
[๓๑๐] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติโดยอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ
อารัมมณาธิปติและสหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ
อารัมมณาธิปติและสหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๑๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๐. อาจยคามิติกะ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติเป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติโดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว
คือ อารัมมณาธิปติ มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๓๑๑] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๓๑๒] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย
และอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๓๑๓] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๑๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๐. อาจยคามิติกะ
๒. อปจยคามิบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๓๑๔] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้ถึงนิพพานอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งเป็นเหตุให้ถึงนิพพานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้ถึงนิพพานอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นเหตุให้ถึงนิพพานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้ถึงนิพพานอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและ
ที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้ถึงนิพพานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๓๑๕] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอธิปติปัจจัย
[๓๑๖] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้ถึงนิพพานอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งเป็นเหตุให้ถึงนิพพานเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๓๑๗] นอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๒๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๐. อาจยคามิติกะ

นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๖ วาระ (ย่อ)
เหตุปัจจัย กับนอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๒. อปจยคามิบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยและอธิปติปัจจัย
[๓๑๘] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้ถึงนิพพานเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้ถึงนิพพานโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้ถึงนิพพานเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งเป็นเหตุให้ถึงนิพพานโดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ สหชาตาธิปติ
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้ถึงนิพพานเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้ถึงนิพพานโดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ สหชาตาธิปติ
มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๓๑๙] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๒๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๐. อาจยคามิติกะ

สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๓๒๐] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้ถึงนิพพานเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้ถึงนิพพานโดยสหชาตปัจจัยและอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๓๒๑] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อธิปติปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)

๓. เนวาจยคามินาปจยคามิบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๓๒๒] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธ ิจุติ และนิพพานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๒๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๐. อาจยคามิติกะ

[๓๒๓] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๙ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นเหตุปัจจัยเป็นต้น
[๓๒๔] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพาน
อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานเกิดขึ้น
เพราะนเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานเกิดขึ้นเพราะ
นอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานเกิดขึ้นเพราะ
นอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพาน และที่ไม่เป็นเหตุ
ซึ่งไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานเกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๒๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๐. อาจยคามิติกะ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานเกิดขึ้นเพราะนอธิปติ-
ปัจจัย ฯลฯ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานเกิดขึ้นเพราะนปุเรชาต-
ปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานเกิดขึ้นเพราะ
นปัจฉาชาตปัจจัย ฯลฯ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานเกิดขึ้นเพราะ
นกัมมปัจจัย (ย่อ)

[๓๒๕] นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
นสมันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
นอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
นอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
นอินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๒๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๐. อาจยคามิติกะ

นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
นสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
โนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ
โนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๓. เนวาจยคามินาปจยคามิบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๓๒๖] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพาน
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานโดย
เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานโดยอารัมมณปัจจัย
(ย่อ)

[๓๒๗] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๒๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๐. อาจยคามิติกะ

นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๓๒๘] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพาน
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานโดย
อารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานเป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานโดยอารัมมณ-
ปัจจัย สหชาตปัจจัย อุปนิสสยปัจจัย ปุเรชาตปัจจัย ปัจฉาชาตปัจจัย อาหารปัจจัย
และอินทรียปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๒๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๑. เสกขติกะ

[๓๒๙] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
เหตุทุกะและอาจยคามิติกะ จบ

๑. เหตุทุกะ ๑๑. เสกขติกะ
๑. เสกขบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๓๓๐] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นของเสขบุคคลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นของเสขบุคคลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นของเสขบุคคลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นของเสขบุคคลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นของเสขบุคคลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งเป็นของเสขบุคคลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๓๓๑] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๒๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๑. เสกขติกะ

อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นอธิปติปัจจัย
[๓๓๒] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นของเสขบุคคลอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งเป็นของเสขบุคคลเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๓๓๓] นอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๖ วาระ (ย่อ)
เหตุปัจจัย กับนอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ (ย่อ)

(พึงนับสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวารให้
พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๒๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๑. เสกขติกะ
๑. เสกขบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยเป็นต้น
[๓๓๔] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นของเสขบุคคลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งเป็นของเสขบุคคลโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นของเสขบุคคลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นของเสขบุคคลโดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นของเสขบุคคลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นของเสขบุคคลโดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ สหชาตาธิปติ
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นของเสขบุคคลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นของเสขบุคคลโดยอนันตรปัจจัย (ย่อ)

[๓๓๕] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๒๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๑. เสกขติกะ

สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๓๓๖] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นของเสขบุคคลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งเป็นของเสขบุคคลโดยสหชาตปัจจัยและอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๓๓๗] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อธิปติปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)

๒. อเสกขบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๓๓๘] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นของอเสขบุคคลอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งเป็นของอเสขบุคคลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นของอเสขบุคคลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นของอเสขบุคคลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นของอเสขบุคคลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่
ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นของอเสขบุคคลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๓๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๑. เสกขติกะ

[๓๓๙] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นอธิปติปัจจัย
[๓๔๐] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นของอเสขบุคคลอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งเป็นของอเสขบุคคลเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๓๔๑] นอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๖ วาระ (ย่อ)
เหตุปัจจัย กับนอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๓๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๑. เสกขติกะ
๒. อเสกขบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยเป็นต้น
[๓๔๒] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นของอเสขบุคคลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งเป็นของอเสขบุคคลโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นของอเสขบุคคลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นของอเสขบุคคลโดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นของอเสขบุคคลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งเป็นของอเสขบุคคลโดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ สหชาตาธิปติ
มี ๓ วาระ ฯลฯ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นของอเสขบุคคลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นของอเสขบุคคลโดยอุปนิสสยปัจจัย มีอย่างเดียว คือ อนันตรูปนิสสยะ (ย่อ)

[๓๔๓] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๓๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๑. เสกขติกะ

สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

ปัจจนียุทธาร
[๓๔๔] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นของอเสขบุคคลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งเป็นของอเสขบุคคลโดยสหชาตปัจจัยและอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๓๔๕] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อธิปติปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)

๓. เนวเสกขนาเสกขบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๓๔๖] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๓๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๑. เสกขติกะ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๓๔๗] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นเหตุปัจจัยและนอารัมมณปัจจัยเป็นต้น
[๓๔๘] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลเกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๓๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๑. เสกขติกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลเกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลเกิดขึ้นเพราะ
นอารัมมณปัจจัย (๑)
[๓๔๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย
ฯลฯ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลเกิดขึ้นเพราะนปุเรชาตปัจจัย
มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๓๕๐] นเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
นสมนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
นอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
นอินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๓๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๑. เสกขติกะ

นสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
โนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ
โนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๓. เนวเสกขนาเสกขบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยเป็นต้น
[๓๕๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลเป็น
ปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลโดยเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลโดยอารัมมณปัจจัย
มี ๙ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลโดยอธิปติปัจจัย
มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติและสหชาตาธิปติ มี ๙ วาระ ฯลฯ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลโดยปุเรชาตปัจจัย (ย่อ)

[๓๕๒] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๓๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๑. เสกขติกะ

อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๓๕๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลเป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลโดยอารัมมณปัจจัย
สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๓๕๔] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๓๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๒. ปริตตติกะ

นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
เหตุทุกะและเสกขติกะ จบ

๑. เหตุทุกะ ๑๒. ปริตตติกะ
๑. ปริตตบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๓๕๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นปริตตะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็น
ปริตตะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นปริตตะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็น
ปริตตะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นปริตตะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นปริตตะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๓๕๖] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นเหตุปัจจัยและนอารัมมณปัจจัยเป็นต้น
[๓๕๗] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นปริตตะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นปริตตะเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๓๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๒. ปริตตติกะ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นปริตตะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นปริตตะ
เกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นปริตตะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นปริตตะ
เกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นปริตตะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นปริตตะ
เกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นปริตตะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นปริตตะเกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นปริตตะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นปริตตะ
เกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๓๕๘] นเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
นสมนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
นอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
นอินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๓๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๒. ปริตตติกะ

นสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
โนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ
โนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๑. ปริตตบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๓๕๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นปริตตะเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นปริตตะโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นปริตตะเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็น
ปริตตะโดยอารัมมณปัจจัย (ย่อ)

[๓๖๐] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๔๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๒. ปริตตติกะ

วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๓๖๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นปริตตะเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งเป็นปริตตะโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๓๖๒] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)

๒. มหัคคตบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๓๖๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นมหัคคตะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นมหัคคตะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๔๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๒. ปริตตติกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นมหัคคตะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็น
มหัคคตะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นมหัคคตะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นมหัคคตะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๓๖๔] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นอธิปติปัจจัย
[๓๖๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นมหัคคตะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นมหัคคตะเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๓๖๖] นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๔๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๒. ปริตตติกะ

นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
เหตุปัจจัย กับนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๒. มหัคคตบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยเป็นต้น
[๓๖๗] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นมหัคคตะเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งเป็นมหัคคตะโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นมหัคคตะเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นมหัคคตะโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นมหัคคตะเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นมหัคคตะโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นมหัคคตะเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งเป็นมหัคคตะโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นมหัคคตะเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นมหัคคตะโดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นมหัคคตะเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นมหัคคตะโดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๔๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๒. ปริตตติกะ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นมหัคคตะเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นมหัคคตะโดยอนันตรปัจจัย (ย่อ)

[๓๖๘] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๓๖๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นมหัคคตะเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งเป็นมหัคคตะโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๓๗๐] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๔๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๒. ปริตตติกะ

นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)

๓. อัปปมาณบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๓๗๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัปปมาณะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็น
อัปปมาณะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัปปมาณะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็น
อัปปมาณะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัปปมาณะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งเป็นอัปปมาณะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๓๗๒] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นอธิปติปัจจัย
[๓๗๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัปปมาณะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็น
อัปปมาณะเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๔๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๒. ปริตตติกะ

[๓๗๔] นอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๖ วาระ (ย่อ)
เหตุปัจจัย กับนอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๓. อัปปมาณบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจุตกกนัย - เหตุปัจจัยเป็นต้น
[๓๗๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัปปมาณะเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งเป็นอัปปมาณะโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัปปมาณะเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นอัปปมาณะโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
[๓๗๖] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัปปมาณะเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งเป็นอัปปมาณะโดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ สหชาตาธิปติ
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัปปมาณะเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นอัปปมาณะโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติและ
สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๔๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๒. ปริตตติกะ
[๓๗๗] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัปปมาณะเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งเป็นอัปปมาณะโดยอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัปปมาณะเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นอัปปมาณะโดยอุปนิสสยปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อนันตรูปนิสสยะและ
ปกตูปนิสสยะ มี ๙ วาระ (ย่อ)

[๓๗๘] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๔๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๓. ปริตตารัมมณติกะ
ปัจจนียุทธาร
[๓๗๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอัปปมาณะเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งเป็นอัปปมาณะโดยสหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๓๘๐] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
เหตุทุกะและปริตตติกะ จบ

๑. เหตุทุกะ ๑๓. ปริตตารัมมณติกะ
๑. ปริตตารัมมณบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๓๘๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีปริตตะเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งมีปริตตะเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีปริตตะเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุ
ซึ่งมีปริตตะเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีปริตตะเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่
ไม่เป็นเหตุซึ่งมีปริตตะเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๓๘๒] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๔๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๓. ปริตตารัมมณติกะ

อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นเหตุปัจจัยและนอธิปติปัจจัย
[๓๘๓] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีปริตตะเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งมีปริตตะเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีปริตตะเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
มีปริตตะเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีปริตตะเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมี
ปริตตะเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๓๘๔] นเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๔๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๓. ปริตตารัมมณติกะ

นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๑. ปริตตารัมมณบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยเป็นต้น
[๓๘๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีปริตตะเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งมีปริตตตะเป็นอารมณ์โดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีปริตตะเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งมีปริตตะเป็นอารมณ์โดยอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีปริตตะเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งมีปริตตะเป็นอารมณ์โดยอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๓๘๖] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๕๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๓. ปริตตารัมมณติกะ

นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๓๘๗] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีปริตตะเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งมีปริตตะเป็นอารมณ์โดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และ
อุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๓๘๘] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๕๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๓. ปริตตารัมมณติกะ
๒. มหัคคตารัมมณบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๓๘๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมหัคคตะเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งมีมหัคคตะเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีมหัคคตะเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งมีมหัคคตะเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมหัคคตะเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและ
ที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีมหัคคตะเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัยมี ๓ วาระ (ย่อ)

[๓๙๐] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นเหตุปัจจัยและนอธิปติปัจจัย
[๓๙๑] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีมหัคคตะเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่
ไม่เป็นเหตุซึ่งมีมหัคคตะเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมหัคคตะเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุ
ซึ่งมีมหัคคตะเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมหัคคตะเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมี
มหัคคตะเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๕๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๓. ปริตตารัมมณติกะ

[๓๙๒] นเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๒. มหัคคตารัมมณบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยเป็นต้น
[๓๙๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมหัคคตะเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งมีมหัคคตะเป็นอารมณ์โดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมหัคคตะเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งมีมหัคคตะเป็นอารมณ์โดยอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมหัคคตะเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งมีมหัคคตะเป็นอารมณ์โดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติ
และสหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๕๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๓. ปริตตารัมมณติกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีมหัคคตะเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งมีมหัคคตะเป็นอารมณ์โดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติ
และสหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีมหัคคตะเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมหัคคตะเป็นอารมณ์โดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ
อารัมมณาธิปติ มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๓๙๔] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๓๙๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมหัคคตะเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งมีมหัคคตะเป็นอารมณ์โดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และ
อุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๓๙๖] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๕๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๓. ปริตตารัมมณติกะ

นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)

๓. อัปปมาณารัมมณบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๓๙๗] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีอัปปมาณะเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งมีอัปปมาณะเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีอัปปมาณะเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งมีอัปปมาณะเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีอัปปมาณะเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
และที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีอัปปมาณะเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๓๙๘] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๕๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๓. ปริตตารัมมณติกะ

กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นเหตุปัจจัย
[๓๙๙] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีอัปปมาณะเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีอัปปมาณะเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๔๐๐] นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๓. อัปปมาณารัมมณบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยเป็นต้น
[๔๐๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีอัปปมาณะเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีอัปปมาณะเป็นอารมณ์โดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๕๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๓. ปริตตารัมมณติกะ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีอัปปมาณะเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งมีอัปปมาณะเป็นอารมณ์โดยอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีอัปปมาณะเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งมีอัปปมาณะเป็นอารมณ์โดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติ
และสหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีอัปปมาณะเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
ไม่เป็นเหตุซึ่งมีอัปปมาณะเป็นอารมณ์โดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ
อารัมมณาธิปติและสหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีอัปปมาณะเป็นอารมณ์เป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีอัปปมาณะเป็นอารมณ์โดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว
คือ อารัมมณาธิปติ มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๔๐๒] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๕๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๔. หีนติกะ

มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๔๐๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีอัปปมาณะเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีอัปปมาณะเป็นอารมณ์โดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย
และอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๔๐๔] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
เหตุทุกะและปริตตารัมมณติกะ จบ

๑. เหตุทุกะ ๑๔. หีนติกะ
๑. หีนบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๔๐๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นธรรมชั้นต่ำอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นธรรมชั้นต่ำเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นธรรมชั้นต่ำอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นธรรมชั้นต่ำเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๕๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๔. หีนติกะ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นธรรมชั้นต่ำอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งเป็นธรรมชั้นต่ำเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๔๐๖] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นเหตุปัจจัยและนอธิปติปัจจัย
[๔๐๗] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นธรรมชั้นต่ำอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นธรรมชั้นต่ำเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นธรรมชั้นต่ำอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็น
ธรรมชั้นต่ำเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นธรรมชั้นต่ำอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นธรรมชั้นต่ำเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นธรรมชั้นต่ำอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งเป็นธรรมชั้นต่ำเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๕๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๔. หีนติกะ

[๔๐๘] นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๑. หีนบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยเป็นต้น
[๔๐๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นธรรมชั้นต่ำเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งเป็นธรรมชั้นต่ำโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นธรรมชั้นต่ำเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นธรรมชั้นต่ำโดยอารัมมณปัจจัย ฯลฯ เป็นปัจจัยโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง
คือ อารัมมณาธิปติและสหชาตาธิปติ (ย่อ)

[๔๑๐] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๖๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๔. หีนติกะ

อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๓ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๔๑๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นธรรมชั้นต่ำเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งเป็นธรรมชั้นต่ำโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๔๑๒] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)

๒. มัชฌิมบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๔๑๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นธรรมชั้นกลางอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นธรรมชั้นกลางเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๖๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๔. หีนติกะ

[๔๑๔] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นเหตุปัจจัย
[๔๑๕] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นธรรมชั้นกลางอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งเป็นธรรมชั้นกลางเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๔๑๖] นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
นอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
นอินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
นสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
โนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๖๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๔. หีนติกะ
๒. มัชฌิมบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยเป็นต้น
[๔๑๗] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นธรรมชั้นกลางเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งเป็นธรรมชั้นกลางโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นธรรมชั้นกลางเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นธรรมชั้นกลางโดยอารัมมณปัจจัย เป็นปัจจัยโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ
อารัมมณาธิปติและสหชาตาธิปติ (ย่อ)

[๔๑๘] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๖๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๔. หีนติกะ
ปัจจนียุทธาร
[๔๑๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นธรรมชั้นกลางเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งเป็นธรรมชั้นกลางโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย
(ย่อ)

[๔๒๐] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)

๓. ปณีตบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๔๒๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นธรรมชั้นประณีตอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งเป็นธรรมชั้นประณีตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นธรรมชั้นประณีตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นธรรมชั้นประณีตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นธรรมชั้นประณีตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่
ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นธรรมชั้นประณีตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๔๒๒] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๖๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๔. หีนติกะ

วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นอธิปติปัจจัย
[๔๒๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นธรรมชั้นประณีตอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งเป็นธรรมชั้นประณีตเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๔๒๔] นอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๖ วาระ (ย่อ)
เหตุปัจจัย กับนอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๓. ปณีตบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยเป็นต้น
[๔๒๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นธรรมชั้นประณีตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งเป็นธรรมชั้นประณีตโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นธรรมชั้นประณีตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งเป็นธรรมชั้นประณีตโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๖๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๔. หีนติกะ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นธรรมชั้นประณีตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งเป็นธรรมชั้นประณีตโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติ
และสหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๔๒๖] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๔๒๗] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นธรรมชั้นประณีตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งเป็นธรรมชั้นประณีตโดยสหชาตปัจจัยและอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๔๒๘] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๖๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๕. มิจฉัตตนิยตติกะ

นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
เหตุทุกะและหีนติกะ จบ

๑. เหตุทุกะ ๑๕. มิจฉัตตนิยตติกะ
๑. มิจฉัตตนิยตบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๔๒๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีสภาวะผิดและให้ผลแน่นอนอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งมีสภาวะผิดและให้ผลแน่นอนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีสภาวะผิดและให้ผลแน่นอนอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งมีสภาวะผิดและให้ผลแน่นอนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีสภาวะผิดและให้ผลแน่นอนอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
และที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีสภาวะผิดและให้ผลแน่นอนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีสภาวะผิดและให้ผลแน่นอนอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งมีสภาวะผิดและให้ผลแน่นอนเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (ย่อ)

[๔๓๐] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๖๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๕. มิจฉัตตนิยตติกะ

นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นอธิปติปัจจัย
[๔๓๑] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีสภาวะผิดและให้ผลแน่นอนอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีสภาวะผิดและให้ผลแน่นอนเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๔๓๒] นอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
เหตุปัจจัย กับนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๑. มิจฉัตตนิยตบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยและอธิปติปัจจัย
[๔๓๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีสภาวะผิดและให้ผลแน่นอนเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีสภาวะผิดและให้ผลแน่นอนโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๖๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๕. มิจฉัตตนิยตติกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีสภาวะผิดและให้ผลแน่นอนเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีสภาวะผิดและให้ผลแน่นอนโดยอธิปติปัจจัยมีอย่างเดียว คือ
สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๔๓๔] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๓ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๔๓๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีสภาวะผิดและให้ผลแน่นอนเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีสภาวะผิดและให้ผลแน่นอนโดยสหชาตปัจจัย และ
อุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๔๓๖] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อธิปติปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๖๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๕. มิจฉัตตนิยตติกะ
(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)

๒. สัมมัตตนิยตบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๔๓๗] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งมีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนอาศัยสภาวธรรมที่
ไม่เป็นเหตุซึ่งมีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
และที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
(ย่อ)

[๔๓๘] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นอธิปติปัจจัย
[๔๓๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งมีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๔๔๐] นอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๗๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๕. มิจฉัตตนิยตติกะ

นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๖ วาระ (ย่อ)
เหตุปัจจัย กับนอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๒. สัมมัตตนิยตบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยและอธิปติปัจจัย
[๔๔๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งมีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนโดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ
สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนโดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว
คือ สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๔๔๒] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๗๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๕. มิจฉัตตนิยตติกะ

อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๔๔๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนโดยสหชาตปัจจัย และ
อุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๔๔๔] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อธิปติปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)

๓. อนิยตบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๔๔๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๗๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๕. มิจฉัตตนิยตติกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นอาศัยสภาวธรรมที่
ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๔๔๖] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นเหตุปัจจัยและนอารัมมณปัจจัย
[๔๔๗] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นเกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นอาศัยสภาวธรรมที่
ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นเกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นเกิดขึ้นเพราะ
นอารัมมณปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๔๔๘] นเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๗๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๕. มิจฉัตตนิยตติกะ

นอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
นสมนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
นอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
นอินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
นสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
โนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ
โนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๓. อนิยตบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยเป็นต้น
[๔๔๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๗๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๕. มิจฉัตตนิยตติกะ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นโดยอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ
อารัมมณาธิปติและสหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นโดยอธิปติปัจจัย มี ๒
อย่าง คือ อารัมมณาธิปติและสหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้น
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นโดยอธิปติปัจจัย
มีอย่างเดียว คือ อารัมมณาธิปติ มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๔๕๐] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๗๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๖. มัคคารัมมณติกะ

มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

ปัจจนียุทธาร
[๔๕๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นเป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นโดยอารัมมณปัจจัย
สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๔๕๒] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
เหตุทุกะและมิจฉัตตนิยตติกะ จบ

๑. เหตุทุกะ ๑๖. มัคคารัมมณติกะ
๑. มัคคารัมมณบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๔๕๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๗๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๖. มัคคารัมมณติกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
มีมรรคเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่
ไม่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๔๕๔] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นเหตุปัจจัย
[๔๕๕] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๔๕๖] นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๗๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๖. มัคคารัมมณติกะ
๑. มัคคารัมมณบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยเป็นต้น
[๔๕๗] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์โดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์โดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ สหชาตาธิปติ
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์โดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ สหชาตาธิปติ
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์โดยอนันตรปัจจัย (ย่อ)

[๔๕๘] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๗๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๖. มัคคารัมมณติกะ

สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๔๕๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์โดยสหชาตปัจจัยและอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๔๖๐] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)

๒. มัคคเหตุกบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๔๖๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งมีมรรคเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมี
มรรคเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๗๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๖. มัคคารัมมณติกะ

[๔๖๒] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๙ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นอธิปติปัจจัย
[๔๖๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งมีมรรคเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๔๖๔] นอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๖ วาระ (ย่อ)
เหตุปัจจัย กับนอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๒. มัคคเหตุกบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยและอธิปติปัจจัย
[๔๖๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นเหตุโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๘๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๖. มัคคารัมมณติกะ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมี
มรรคเป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งมีมรรคเป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
(ย่อ)

[๔๖๖] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๔๖๗] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นเหตุโดยสหชาตปัจจัยและอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๔๖๘] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๘๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๖. มัคคารัมมณติกะ

นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อธิปติปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)

๓. มัคคาธิปติบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๔๖๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมี
มรรคเป็นอธิบดีเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๔๗๐] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นอธิปติปัจจัย
[๔๗๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๔๗๒] นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๘๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๖. มัคคารัมมณติกะ

นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย กับนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๓. มัคคาธิปติบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยเป็นต้น
[๔๗๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีโดยอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติและ
สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติและ
สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีโดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ
อารัมมณาธิปติ มี ๓ วาระ (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๘๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๖. มัคคารัมมณติกะ

[๔๗๔] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๔๗๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย
(ย่อ)

[๔๗๖] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๘๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๗. อุปปันนติกะ

นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
เหตุทุกะและมัคคารัมมณติกะ จบ

๑. เหตุทุกะ ๑๗. อุปปันนติกะ
๑. อุปปันนบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยและอุปนิสสยปัจจัย
[๔๗๗] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเกิดขึ้นเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
เกิดขึ้นโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเกิดขึ้นเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเกิดขึ้น
โดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเกิดขึ้นเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเกิดขึ้น
โดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเกิดขึ้นเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
เกิดขึ้นโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติและสหชาตาธิปติ
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเกิดขึ้น เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเกิดขึ้นโดย
สหชาตปัจจัย (ย่อ)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเกิดขึ้นเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
เกิดขึ้นโดยอุปนิสสยปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณูปนิสสยะ และ
ปกตูปนิสสยะ ฯลฯ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๘๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๗. อุปปันนติกะ
ปกตูปนิสสยะ ได้แก่ บุคคลอาศัยเหตุที่เกิดขึ้นแล้ว ทำฌานให้เกิดขึ้น
ทำวิปัสสนา ... มรรค ... อภิญญา ... สมาบัติให้เกิดขึ้น (ย่อ)

[๔๗๘] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๔๗๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเกิดขึ้นเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
เกิดขึ้นโดยสหชาตปัจจัย (ย่อ)

[๔๘๐] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๘๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๘. อตีตติกะ

นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
ในทุกะและติกะนี้ไม่มีปฏิจจวาร สหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร
สัมปยุตตวาร อนุปปันนธรรมและอุปปาทิธรรม
เหตุทุกะและอุปปันนติกะ จบ

๑. เหตุทุกะ ๑๘. อตีตติกะ
๓. ปัจจุปปันนบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยเป็นต้น
[๔๘๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นปัจจุบันเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งเป็นปัจจุบันโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นปัจจุบันเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นปัจจุบันโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นปัจจุบันเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็น
ปัจจุบันโดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นปัจจุบันเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นปัจจุบันโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติและสหชาตาธิปติ
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นปัจจุบันเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็น
ปัจจุบันโดยสหชาตปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๘๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๘. อตีตติกะ

[๔๘๒] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๔๘๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นปัจจุบันเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งเป็นปัจจุบันโดยสหชาตปัจจัย (ย่อ)

[๔๘๔] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๘๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๙. อตีตารัมมณติกะ
(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
ในทุกะและติกะนี้ไม่มีทั้งปฏิจจวาร สหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร
สังสัฏฐวาร สัมปยุตตวาร อดีตธรรม และอนาคตธรรม
เหตุทุกะและอตีตติกะ จบ

๑. เหตุทุกะ ๑๙. อตีตารัมมณติกะ
๑. อตีตารัมมณบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๔๘๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
และที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๔๘๖] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๘๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๙. อตีตารัมมณติกะ
นเหตุปัจจัยและนอธิปติปัจจัย
[๔๘๗] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่
ไม่เป็นเหตุซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุ
ซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
มีอดีตธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๔๘๘] นเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๑. อตีตารัมมณบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยเป็นต้น
[๔๘๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์โดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๙๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๙. อตีตารัมมณติกะ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์โดยอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์โดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติ
และสหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
ไม่เป็นเหตุซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์โดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ
อารัมมณาธิปติและสหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์โดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว
คือ อารัมมณาธิปติ มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๔๙๐] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๙๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๙. อตีตารัมมณติกะ

สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๔๙๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์โดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย
และอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๔๙๒] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)

๒. อนาคตารัมมณบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๔๙๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
และที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
(ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๙๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๙. อตีตารัมมณติกะ

[๔๙๔] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นเหตุปัจจัยและนอธิปติปัจจัย
[๔๙๕] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๔๙๖] นเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๙๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๙. อตีตารัมมณติกะ
๒. อนาคตารัมมณบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยเป็นต้น
[๔๙๗] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์โดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์โดยอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์โดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ
อารัมมณาธิปติและสหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์โดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ
อารัมมณาธิปติและสหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์เป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์โดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง
คือ อารัมมณาธิปติและสหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๔๙๘] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๙๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๙. อตีตารัมมณติกะ

กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๓ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๔๙๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์โดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย
และอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๕๐๐] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)

๓. ปัจจุปปันนารัมมณบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๕๐๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๙๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๙. อตีตารัมมณติกะ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
และที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
(ย่อ)

[๕๐๒] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นเหตุปัจจัยและนอธิปติปัจจัย
[๕๐๓] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๕๐๔] นเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๙๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๙. อตีตารัมมณติกะ

นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๓. ปัจจุปปันนารัมมณบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยเป็นต้น
[๕๐๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์โดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์โดยอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์โดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ
อารัมมณาธิปติและสหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์โดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ
อารัมมณาธิปติและสหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์เป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์โดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว
คือ อารัมมณาธิปติ มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๕๐๖] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๙๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๙. อตีตารัมมณติกะ

สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๕๐๗] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์โดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย
และอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๕๐๘] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
เหตุทุกะและอตีตารัมมณติกะ จบ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๙๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒๐. อัชฌัตตติกะ
๑. เหตุทุกะ ๒๐. อัชฌัตตติกะ
๑. อัชฌัตตบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๕๐๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายในตนอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นภายในตนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายในตนอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็น
ภายในตนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายในตนอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นภายในตนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๕๑๐] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นเหตุปัจจัยเป็นต้น
[๕๑๑] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายในตนอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นภายในตนเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายในตนอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็น
ภายในตนเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายในตนอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็น
ภายในตนเกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๑๙๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒๐. อัชฌัตตติกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายในตนอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็น
ภายในตนเกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายในตนอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งเป็นภายในตนเกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายในตนอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็น
ภายในตนเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๕๑๒] นเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
นสมนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
นอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
นอินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
นสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
โนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ
โนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๐๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒๐. อัชฌัตตติกะ

นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๑. อัชฌัตตบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยเป็นต้น
[๕๑๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายในตนเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งเป็นภายในตนโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายในตนเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นภายในตนโดยอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายในตนเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นภายในตนโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติและสหชาตาธิปติ
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายในตนเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นภายในตนโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติและ
สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายในตนเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายในตนโดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ อารัมมณาธิปติ
มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๕๑๔] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๐๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒๐. อัชฌัตตติกะ

สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๕๑๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายในตนเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งเป็นภายในตนโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๕๑๖] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๐๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒๐. อัชฌัตตติกะ

นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)

๒. พหิทธาบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๕๑๗] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายนอกตนอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นภายนอกตนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๕๑๘] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นเหตุปัจจัย
[๕๑๙] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายนอกตนอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นภายนอกตนเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายนอกตนอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็น
ภายนอกตนเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๒) (ย่อ)

[๕๒๐] นเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๐๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒๐. อัชฌัตตติกะ

นสมนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
นอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
นอินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
นสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
โนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ
โนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๒. พหิทธาบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยเป็นต้น
[๕๒๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายนอกตนเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งเป็นภายนอกตนโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๐๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒๐. อัชฌัตตติกะ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายนอกตนเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นภายนอกตนโดยอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายนอกตนเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นภายนอกตนโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติและสหชาตาธิปติ
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายนอกตนเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นภายนอกตนโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติและ
สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายนอกตนเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายนอกตนโดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ
อารัมมณาธิปติ มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๕๒๒] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๐๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒๑. อัชฌัตตารัมมณติกะ
ปัจจนียุทธาร
[๕๒๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายนอกตนเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งเป็นภายนอกตนโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย
(ย่อ)

[๕๒๔] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว ย่อมไม่ได้อัชฌัตตพหิทธาธรรม)
เหตุทุกะและอัชฌัตตติกะ จบ

๑. เหตุทุกะ ๒๑. อัชฌัตตารัมมณติกะ
๑. อัชฌัตตารัมมณบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๕๒๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่
เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๐๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒๑. อัชฌัตตารัมมณติกะ

[๕๒๖] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นเหตุปัจจัยและนอธิปติปัจจัย
[๕๒๗] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์อาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งมีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๕๒๘] นเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๐๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒๑. อัชฌัตตารัมมณติกะ
๑. อัชฌัตตารัมมณบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๕๒๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์โดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๕๓๐] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๕๓๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์โดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย
และอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๕๓๒] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๐๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒๑. อัชฌัตตารัมมณติกะ

นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)

๒. พหิทธารัมมณบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๕๓๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์อาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๕๓๔] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นเหตุปัจจัย
[๕๓๕] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์อาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๕๓๖] นเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๐๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒๑. อัชฌัตตารัมมณติกะ

นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๒. พหิทธารัมมณบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยเป็นต้น
[๕๓๗] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์โดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์โดยอารัมมณปัจจัย
มี ๙ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์โดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว
คือ สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์โดยอธิปติปัจจัย มีอย่าง
เดียว คือ สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๕๓๘] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๑๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒๑. อัชฌัตตารัมมณติกะ

อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๕๓๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์เป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์โดยอารัมมณปัจจัย
สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๕๔๐] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
เหตุทุกะและอัชฌัตตารัมมณติกะ จบ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๑๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒๒. สนิทัสสนสัปปฏิฆติกะ
๑. เหตุทุกะ ๒๒. สนิทัสสนสัปปฏิฆติกะ
๑. อนิทัสสนสัปปฏิฆบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยเป็นต้น
[๕๔๑] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้แต่กระทบได้อาศัยสภาวธรรมที่
ไม่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้แต่กระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย เพราะอธิปติปัจจัย
เพราะสหชาตปัจจัย เพราะอัญญมัญญปัจจัย เพราะนิสสยปัจจัย เพราะกัมมปัจจัย
เพราะวิปากปัจจัย เพราะอาหารปัจจัย เพราะอินทรียปัจจัย เพราะฌานปัจจัย
เพราะมัคคปัจจัย เพราะวิปปยุตตปัจจัย เพราะอัตถิปัจจัย เพราะอวิคตปัจจัย

สุทธนัย

[๕๔๒] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๑ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๑ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๑ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๑ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๑ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๑๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒๒. สนิทัสสนสัปปฏิฆติกะ

[๕๔๓] นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ
(พึงเพิ่มปัจจัยทั้งหมด) ฯลฯ
โนวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

๑. อนิทัสสนสัปปฏิฆบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - สหชาตปัจจัยเป็นต้น
[๕๔๔] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้แต่กระทบได้เป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้แต่กระทบได้โดยสหชาตปัจจัย เป็นปัจจัยโดย
อัญญมัญญปัจจัย เป็นปัจจัยโดยนิสสยปัจจัย เป็นปัจจัยโดยอัตถิปัจจัย เป็น
ปัจจัยโดยอวิคตปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

๒. อนิทัสสนอัปปฏิฆบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๕๔๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
และที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๕๔๖] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๑๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒๒. สนิทัสสนสัปปฏิฆติกะ

กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นเหตุปัจจัยและนอธิปติปัจจัย
[๕๔๗] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๕๔๘] นเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
นอินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๑๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒๒. สนิทัสสนสัปปฏิฆติกะ

นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
นสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
โนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ
โนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๒. อนิทัสสนอัปปฏิฆบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยเป็นต้น
[๕๔๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้โดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้โดยอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้โดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติ
และสหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้โดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ
อารัมมณาธิปติและสหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๑๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒๒. สนิทัสสนสัปปฏิฆติกะ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้โดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ
อารัมมณาธิปติ มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๕๕๐] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๑๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๒. สเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ
ปัจจนียุทธาร
[๕๕๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้โดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย
และอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๕๕๒] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
เหตุทุกะและสนิทัสสนสัปปฏิฆติกะ จบ

๒. สเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑. กุสลบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๑] สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้น
เพราะอารัมมณปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๒] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๑ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๑๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๒. สเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ

สมนันตรปัจจัย มี ๑ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๑ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๑ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๑ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๑ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียะ - นอธิปติปัจจัย
[๓] สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้น
เพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๔] นอธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๑ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)
เหตุปัจจัย กับนอธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๑๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๒. สเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑. กุสลบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๕] สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นกุศล
โดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นกุศลโดย
อารัมมณปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๖] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๑ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๑ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๑ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๑ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๑ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๑ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๑ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๑ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๑ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๑ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๑๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๒. สเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ
ปัจจนียุทธาร
[๗] สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็น
กุศลโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย

[๘] นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)

๒. อกุสลบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๙] สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุและที่ไม่มีเหตุซึ่งเป็น
อกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้น
เพราะอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้น
เพราะอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่มีเหตุและที่ไม่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็น
อกุศลเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (๓)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๒๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๒. สเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้น
เพราะอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุและที่ไม่มีเหตุซึ่งเป็น
อกุศลเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้น
เพราะอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๑๐] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๕ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๕ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๕ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๕ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๕ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๕ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๕ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๕ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๕ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๕ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๕ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๕ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๒๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๒. สเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ
นเหตุปัจจัยและนอธิปติปัจจัย
[๑๑] สภาวธรรมที่ไม่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศล
เกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้น
เพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๑๒] นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๕ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๕ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๒. อกุสลบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัยเป็นต้น
[๑๓] สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่ง
เป็นอกุศลโดยเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศล
โดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๒๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๒. สเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่ไม่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่มีเหตุซึ่งเป็น
อกุศลโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มีเหตุและที่ไม่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีเหตุ
ซึ่งเป็นอกุศลโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลโดย
อธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติและสหชาตาธิปติ (ย่อ)

[๑๔] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๕ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๕ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๓ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๕ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๒๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๒. สเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ
ปัจจนียุทธาร
[๑๕] สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็น
อกุศลโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๑๖] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)

๓. อัพยากตบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑๗] สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็น
อัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่มีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีเหตุซึ่งเป็น
อัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุและที่ไม่มีเหตุซึ่ง
เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๑๘] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๒๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๒. สเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ

อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นเหตุปัจจัยและนอารัมมณปัจจัย
[๑๙] สภาวธรรมที่ไม่มีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีเหตุซึ่ง
เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่มีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤต
เกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่มีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีเหตุซึ่งเป็น
อัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่มีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุและที่ไม่มีเหตุ
ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤต
เกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๒๐] นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
นสมนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
นอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๒๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๒. สเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ

นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๒ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๕ วาระ
นอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
นอินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
นสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ
โนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ
โนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๓. อัพยากตบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๒๑] สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่ง
เป็นอัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็น
อัพยากฤตโดยอารัมมณปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๒๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๒. สเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ

[๒๒] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๗ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๗ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๔ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๔ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๔ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๔ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๔ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๗ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๒๓] สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีเหตุ
ซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๒๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๓. เหตุสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ

[๒๔] นเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๗ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
สเหตุกทุกะและกุสลติกะ จบ

๓. เหตุสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑. กุสลบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๒๕] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุต
ด้วยเหตุซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๒๖] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียะ

[๒๗] นอธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๒๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๓. เหตุสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ

นกัมมปัจจัย มี ๑ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)
เหตุปัจจัย กับนอธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๑. กุสลบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๒๘] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
สัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นกุศลโดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๑ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
กัมมปัจจัย มี ๑ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๒๙] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
สัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นกุศลโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย

[๓๐] นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๒๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๓. เหตุสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ

นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)

๒. อกุสลบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๓๑] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุต
ด้วยเหตุซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากเหตุ
ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยเหตุ
และที่วิปปยุตจากเหตุซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยเหตุ
ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ (๓)
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากเหตุ
ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยเหตุ
และที่วิปปยุตจากเหตุซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยเหตุ
ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๓๒] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๓๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๓. เหตุสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ

อนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๕ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๕ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๕ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๕ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๕ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๕ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๕ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๕ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๕ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)

นเหตุปัจจัยและนอธิปติปัจจัย
[๓๓] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุต
ด้วยเหตุซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยเหตุ
ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๓๔] นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๕ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๓๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๓. เหตุสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ

นอาเสวนปัจจัย มี ๕ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๕ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๒. อกุสลบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๓๕] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
สัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นอกุศลโดยเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่สัมปยุต
ด้วยเหตุซึ่งเป็นอกุศลโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่วิปปยุต
จากเหตุซึ่งเป็นอกุศลโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยเหตุและที่วิปปยุตจากเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นอกุศลโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๓๖] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๓๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๓. เหตุสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ

สหชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๕ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๕ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๓ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๓๗] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
สัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นอกุศลโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย
(ย่อ)

[๓๘] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๓๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๓. เหตุสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ
๓. อัพยากตบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๓๙] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่
สัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจาก
เหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุต
ด้วยเหตุและที่วิปปยุตจากเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
(ย่อ)

[๔๐] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๔ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๓๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๓. เหตุสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ
นเหตุปัจจัยและนอารัมมณปัจจัย
[๔๑] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่
วิปปยุตจากเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วย
เหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย (ย่อ)

[๔๒] นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
นสมนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
นอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๒ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๕ วาระ
นอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
นอินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
นสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ
โนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ
โนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๓๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๓. เหตุสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ

นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๓. อัพยากตบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๔๓] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่สัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่สัมปยุต
ด้วยเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอารัมมณปัจจัย (ย่อ)

[๔๔] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๗ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๗ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๔ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๔ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๔ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๓๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๔. เหตุสเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ

อินทรียปัจจัย มี ๔ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๔ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๔๕] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่สัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และ
อุปนิสสยปัจจัย

[๔๖] นเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๗ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
เหตุสัมปยุตตทุกะและกุสลติกะ จบ

๔. เหตุสเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑. กุสลบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๔๗] สภาวธรรมที่เป็นเหตุและมีเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
เหตุและมีเหตุซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๓๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๔. เหตุสเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่มีเหตุแต่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุแต่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและมีเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุมีเหตุ
และที่มีเหตุแต่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๔๘] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นอธิปติปัจจัย
[๔๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุและมีเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
และมีเหตุซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๕๐] นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
เหตุปัจจัย กับนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๓๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๔. เหตุสเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑. กุสลบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๕๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุและมีเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุและมีเหตุซึ่งเป็นกุศลโดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๕๒] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๕๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุและมีเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุและมีเหตุซึ่งเป็นกุศลโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย
(ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๓๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๔. เหตุสเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ

[๕๔] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)

๒. อกุสลบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๕๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุและมีเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
เหตุและมีเหตุซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๕๖] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นอธิปติปัจจัย
[๕๗] สภาวธรรมที่เป็นเหตุและมีเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
เหตุและมีเหตุซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัยมี ๙ วาระ (ย่อ)

[๕๘] นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๔๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๔. เหตุสเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ

นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
เหตุปัจจัย กับนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๒. อกุสลบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๕๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุและมีเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุและมีเหตุซึ่งเป็นอกุศลโดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๖๐] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๓ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๖๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุและมีเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุและมีเหตุซึ่งเป็นอกุศลโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และ
อุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๔๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๔. เหตุสเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ

[๖๒] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
นอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)

๓. อัพยากตบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๖๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุและมีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นเหตุและมีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๖๔] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นอธิปติปัจจัย
[๖๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุและมีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
เหตุและมีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๖๖] นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๔๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๔. เหตุสเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ

นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
เหตุปัจจัย กับอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๓. อัพยากตบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๖๗] สภาวธรรมที่เป็นเหตุและมีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและมีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๖๘] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๔๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๕. เหตุเหตุสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ

ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๖๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุและมีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและมีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย
และอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๗๐] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
เหตุสเหตุกทุกะและกุสลติกะ จบ

๕. เหตุเหตุสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑. กุสลบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๗๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุและสัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุและสัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยเหตุแต่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
เหตุและสัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๔๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๕. เหตุเหตุสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ

[๗๒] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นอธิปติปัจจัย
[๗๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุและสัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุและสัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๗๔] นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
เหตุปัจจัย กับนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๑. กุสลบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๗๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุและสัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและสัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นกุศลโดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๗๖] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๔๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๕. เหตุเหตุสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ

อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๗๗] สภาวธรรมที่เป็นเหตุและสัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและสัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นกุศลโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย
และอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๗๘] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)

๒. อกุสลบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๗๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุและสัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุและสัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๔๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๕. เหตุเหตุสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ

[๘๐] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นอธิปติปัจจัย
[๘๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุและสัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุและสัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๘๒] นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
เหตุปัจจัย กับนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๒. อกุสลบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๘๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุและสัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและสัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นอกุศลโดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๔๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๕. เหตุเหตุสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ

อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๓ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๘๔] สภาวธรรมที่เป็นเหตุและสัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุและสัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นอกุศลโดยอารัมมณปัจจัย
สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๘๕] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)

๓. อัพยากตบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๘๖] สภาวธรรมที่เป็นเหตุและสัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและสัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๔๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๕. เหตุเหตุสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นอธิปติปัจจัย
[๘๗] สภาวธรรมที่เป็นเหตุและสัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและสัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย
(ย่อ)

[๘๘] นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
เหตุปัจจัย กับนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๓. อัพยากตบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๘๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุและสัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุและสัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๔๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๕. เหตุเหตุสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ

[๙๐] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๙๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุและสัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุและสัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอารัมมณปัจจัย
สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๙๒] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
เหตุเหตุสัมปยุตตทุกะและกุสลติกะ จบ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๕๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๖. นเหตุสเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ
๖. นเหตุสเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑ - ๒. กุสลากุสลบท ๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๙๓] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุแต่มีเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุแต่มีเหตุซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๙๔] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
นวิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๑ วาระ

(ในปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

เหตุปัจจัย
[๙๕] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุแต่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุแต่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๙๖] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ

(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

(ไม่มีเหตุปัจจัย แม้ในปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ ในปัญหาวาร
ไม่มีเหตุปัจจัยแก่ธรรมทั้ง ๓ นี้)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๕๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๖. นเหตุสเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ
๓. อัพยากตบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๙๗] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุแต่มีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่
ไม่เป็นเหตุแต่มีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและไม่มีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุแต่มีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุแต่มีเหตุและที่ไม่เป็นเหตุไม่มีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤต
อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุแต่มีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและไม่มีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุและไม่มีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและไม่มีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุแต่มีเหตุและที่ไม่เป็นเหตุไม่มีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๙๘] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นเหตุปัจจัย
[๙๙] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่ไม่มีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุและไม่มีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๕๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๖. นเหตุสเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ

[๑๐๐] นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
นสมนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
นอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๒ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๕ วาระ
นอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
นอินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
นสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ
โนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ
โนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๕๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๖. นเหตุสเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ
๓. อัพยากตบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - อารัมมณปัจจัย
[๑๐๑] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุแต่มีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุแต่มีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอารัมมณปัจจัย (ย่อ)

[๑๐๒] อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๗ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๗ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๔ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๔ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๔ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๔ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๔ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๗ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๔ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๔ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๕๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๗. สัปปัจจยทุกะ ๑. กุสลติกะ
ปัจจนียุทธาร
[๑๐๓] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุแต่มีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุแต่มีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย
และอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๑๐๔] นเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๗ วาระ (ย่อ)


นเหตุปัจจัย กับอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
นเหตุสเหตุกทุกะและกุสลติกะ จบ
เหตุโคจฉกะ จบ

๗. สัปปัจจยทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑ - ๒. กุสลากุสลบท ๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑] สภาวธรรมที่มีปัจจัยปรุงแต่งซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีปัจจัย
ปรุงแต่งซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๒] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๕๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๗. สัปปัจจยทุกะ ๑. กุสลติกะ
นอธิปติปัจจัย
[๓] สภาวธรรมที่มีปัจจัยปรุงแต่งซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีปัจจัย
ปรุงแต่งซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๔] นอธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๑ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๕] สภาวธรรมที่มีปัจจัยปรุงแต่งซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มี
ปัจจัยปรุงแต่งซึ่งเป็นกุศลโดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๖] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

[๗] สภาวธรรมที่มีปัจจัยปรุงแต่งซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีปัจจัย
ปรุงแต่งซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๘] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๕๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๗. สัปปัจจยทุกะ ๑. กุสลติกะ
๓. อัพยากตบท ๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๙] สภาวธรรมที่มีปัจจัยปรุงแต่งซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่มี
ปัจจัยปรุงแต่งซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๑๐] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ

(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ) (ย่อ)

ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยเป็นต้น
[๑๑] สภาวธรรมที่มีปัจจัยปรุงแต่งซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่มีปัจจัยปรุงแต่งซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีปัจจัยปรุงแต่งซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มี
ปัจจัยปรุงแต่งซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่มีปัจจัยปรุงแต่งซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มี
ปัจจัยปรุงแต่งซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีปัจจัยปรุงแต่งซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีปัจจัย
ปรุงแต่งซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอุปนิสสยปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่มีปัจจัยปรุงแต่งซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มี
ปัจจัยปรุงแต่งซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอุปนิสสยปัจจัย มีอย่างเดียว คือ อารัมมณูป-
นิสสยะ (๑) (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๕๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๗. สัปปัจจยทุกะ ๑. กุสลติกะ

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
นิสสยปัจจัย มี ๑ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๒ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๑ วาระ

(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๑๒] สภาวธรรมที่มีปัจจัยปรุงแต่งซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่มีปัจจัยปรุงแต่งซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และ
อุปนิสสยปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่มีปัจจัยปรุงแต่งซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มี
ปัจจัยปรุงแต่งซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอารัมมณปัจจัยและอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๑๓] นเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

สัปปัจจยทุกะและกุสลติกะ จบ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๕๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๙. สนิทัสสนทุกะ ๑. กุสลติกะ
๘. สังขตทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๑๔] สภาวธรรมที่ปัจจัยปรุงแต่งซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ปัจจัยปรุงแต่ง
ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)
(พึงขยายให้พิสดาร เหมือนกับสัปปัจจยทุกะ)
สังขตทุกะและกุสลติกะ จบ

๙. สนิทัสสนทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑. กุสลบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑๕] สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้ซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เห็นไม่ได้ซึ่งเป็น
กุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๑๖] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

๒. อกุสลบท - เหตุปัจจัย
[๑๗] สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้ซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เห็นไม่ได้ซึ่งเป็น
อกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๑๘] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๕๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๙. สนิทัสสนทุกะ ๑. กุสลติกะ
๓. อัพยากตบท - เหตุปัจจัย
[๑๙] สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เห็นไม่ได้ซึ่ง
เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๒๐] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๓ วาระ)

นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๓ วาระ
นอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
โนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๓. อัพยากตบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยเป็นต้น
[๒๑] สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เห็น
ไม่ได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เห็นได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้ซึ่ง
เป็นอัพยากฤตโดยอารัมมณปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๖๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๙. สนิทัสสนทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้
ซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เห็นได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้ซึ่ง
เป็นอัพยากฤตโดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ อารัมมณาธิปติ (๑)
สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้ซึ่งเป็น
อัพยากฤตโดยอุปนิสสยปัจจัย มีอย่างเดียว คือ ปกตูปนิสสยะ (๑)
สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้
ซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ อย่าง คือ อารัมมณูปนิสสยะ
อนันตรูปนิสสยะ และปกตูปนิสสยะ ฯลฯ (๑) (ย่อ)

[๒๒] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
สหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๑ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๒ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๓ วาระ

(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๓ วาระ)

สัมปยุตตปัจจัย มี ๑ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๖๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๐. สัปปฏิฆทุกะ ๑. กุสลติกะ

อัตถิปัจจัย มี ๕ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)

สนิทัสสนทุกะและกุสลติกะ จบ
(อัปปัจจยะ อสังขตะ และสนิทัสสนะ มีไม่ได้)

๑๐. สัปปฏิฆทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑ - ๒. กุสลากุสลบท ๑. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๒๓] สภาวธรรมที่กระทบไม่ได้ซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่กระทบไม่ได้ซึ่ง
เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๒๔] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๒๕] สภาวธรรมที่กระทบไม่ได้ซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่กระทบไม่ได้
ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

(ในปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๖๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๐. สัปปฏิฆทุกะ ๑. กุสลติกะ
๓. อัพยากตบท ๑. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๒๖] สภาวธรรมที่กระทบได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่กระทบได้
ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่กระทบไม่ได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่กระทบได้ซึ่ง
เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่กระทบได้และที่กระทบไม่ได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่
กระทบได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
สภาวธรรมที่กระทบไม่ได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่กระทบไม่ได้ซึ่งเป็น
อัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (ย่อ)

[๒๗] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๑ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นเหตุปัจจัย
[๒๘] สภาวธรรมที่กระทบได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่กระทบได้
ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๖๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๐. สัปปฏิฆทุกะ ๑. กุสลติกะ

[๒๙] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
โนวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ) (ย่อ)

๓. อัพยากตบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๓๐] สภาวธรรมที่กระทบไม่ได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
กระทบไม่ได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย (๓) (ย่อ)

[๓๑] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๑ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๑ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๒ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๕ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๖๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๑. รูปีทุกะ ๑. กุสลติกะ

มัคคปัจจัย มี ๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๑ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๔ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๑ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๑ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

ปัจจนียุทธาร
[๓๒] สภาวธรรมที่กระทบได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
กระทบได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยสหชาตปัจจัย (ย่อ)

[๓๓] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
สัปปฏิฆทุกะและกุสลติกะ จบ

๑๑. รูปีทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑ - ๒. กุสลากุสลบท ๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๓๔] สภาวธรรมที่ไม่เป็นรูปซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นรูปซึ่งเป็น
กุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๖๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๑. รูปีทุกะ ๑. กุสลติกะ

[๓๕] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๓๖] สภาวธรรมที่ไม่เป็นรูปซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นรูปซึ่ง
เป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๓๗] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

๓. อัพยากตบท ๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๓๘] สภาวธรรมที่เป็นรูปซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นรูปซึ่ง
เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นรูปซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นรูปซึ่งเป็น
อัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นรูปซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นรูปและที่ไม่เป็น
รูปซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นรูปซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นรูปซึ่งเป็น
อัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (ย่อ)

[๓๙] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๖๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๑. รูปีทุกะ ๑. กุสลติกะ

อนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
[๔๐] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
นกัมมปัจจัย มี ๒ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๕ วาระ
นอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
นอินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๒ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
นสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ
โนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ
โนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ ปัจจนียะ จบ)

ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๔๑] สภาวธรรมที่ไม่เป็นรูปซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
รูปซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๖๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๑. รูปีทุกะ ๑. กุสลติกะ

[๔๒] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๑ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๑ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๗ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๗ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๒ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๔ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๖ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๑ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๗ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
รูปีทุกะและกุสลติกะ จบ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๖๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๒. โลกิยะทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑๒. โลกิยทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑. กุสลบท ๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๔๓] สภาวธรรมที่เป็นโลกิยะซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นโลกิยะซึ่ง
เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นโลกุตตระซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นโลกุตตระซึ่งเป็นกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นโลกิยะซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นโลกิยะซึ่งเป็นกุศล
เกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นโลกุตตระซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นโลกุตตระซึ่งเป็น
กุศลเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๔๔] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
กัมมปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ อนุโลม จบ)
[๔๕] นอธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
นอาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยเป็นต้น
[๔๖] สภาวธรรมที่เป็นโลกิยะซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นโลกิยะ
ซึ่งเป็นกุศลโดยเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๖๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๒. โลกิยะทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่เป็นโลกุตตระซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นโลกุตตระ
ซึ่งเป็นกุศลโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นโลกิยะซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นโลกิยะซึ่ง
เป็นกุศลโดยอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นโลกุตตระซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นโลกิยะซึ่งเป็น
กุศลโดยอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นโลกิยะซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นโลกิยะซึ่ง
เป็นกุศลโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติและสหชาตาธิปติ (๑)
สภาวธรรมที่เป็นโลกุตตระซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นโลกุตตระ
ซึ่งเป็นกุศลโดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ สหชาตาธิปติ
สภาวธรรมที่เป็นโลกุตตระซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นโลกิยะซึ่ง
เป็นกุศลโดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ อารัมมณาธิปติ (๒) (ย่อ)

[๔๗] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๒ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๗๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๒. โลกิยะทุกะ ๑. กุสลติกะ
๒. อกุสลบท ๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๔๘] สภาวธรรมที่เป็นโลกิยะซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นโลกิยะซึ่ง
เป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๔๙] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร เหมือนกันทุกปัจจัย)

๓. อัพยากตบท ๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๕๐] สภาวธรรมที่เป็นโลกิยะซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นโลกิยะ
ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นโลกุตตระซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นโลกุตตระ
ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นโลกิยะซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นโลกิยะและที่
เป็นโลกุตตระซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๕๑] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๕ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ อนุโลม จบ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๗๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๒. โลกิยะทุกะ ๑. กุสลติกะ

[๕๒] นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๔ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
นกัมมปัจจัย มี ๑ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
นอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
นสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ
โนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ
โนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ ปัจจนียะ จบ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๕๓] สภาวธรรมที่เป็นโลกิยะซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นโลกิยะซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นโลกุตตระซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
โลกุตตระซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๕๔] เหตุปัจจัย มี ๔ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๕ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๗๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๓. เกนจิวิญเญยยทุกะ ๑. กุสลติกะ

อัญญมัญญปัจจัย มี ๒ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๗ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๔ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๔ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ
มัคคปัจจัย มี ๔ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๗ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
โลกิยทุกะและกุสลติกะ จบ

๑๓. เกนจิวิญเญยยทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑. กุสลบท ๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๕๕] สภาวธรรมที่จิตบางดวงรู้ได้ซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่จิตบางดวงรู้
ได้ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่จิตบางดวงรู้ไม่ได้ซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่จิตบางดวงรู้ได้
ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๗๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๓. เกนจิวิญเญยยทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่จิตบางดวงรู้ได้และที่รู้ไม่ได้ซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่จิตบางดวง
รู้ได้ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓) (ย่อ)

[๕๖] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียะ - นอธิปติปัจจัย
[๕๗] สภาวธรรมที่จิตบางดวงรู้ได้ซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่จิตบางดวง
รู้ได้ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๕๘] นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๕๙] สภาวธรรมที่จิตบางดวงรู้ได้ซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่จิต
บางดวงรู้ได้ซึ่งเป็นกุศลโดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๖๐] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๗๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๔. อาสวทุกะ ๑. กุสลติกะ

สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว พึงขยายอกุศลและอัพยากฤตที่จิตบางดวงรู้ได้
ให้พิสดารเหมือนกับกุศลที่จิตบางดวงรู้ได้)
เกนจิวิญเญยยทุกะและกุสลติกะ จบ
จูฬันตรทุกะ จบ

๑๔. อาสวทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑. กุสลบท ๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
เหตุปัจจัย
[๑] สภาวธรรมที่ไม่เป็นอาสวะซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอาสวะซึ่ง
เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๒] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
กัมมปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๗๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๔. อาสวทุกะ ๑. กุสลติกะ
๒. อกุสลบท - เหตุปัจจัย
[๓] สภาวธรรมที่เป็นอาสวะซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอาสวะซึ่งเป็น
อกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๔] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดารทุกปัจจัย)
[๕] สภาวธรรมที่เป็นอาสวะซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อาสวะซึ่งเป็นอกุศลโดยเหตุปัจจัย

[๖] เหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ

(สำหรับ ๓ วาระ ในท่ามกลางมีสหชาตาธิปติปัจจัยได้)

อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๗๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๕. สาสวทุกะ ๑. กุสลติกะ
๓. อัพยากตบท - เหตุปัจจัย
[๗] สภาวธรรมที่ไม่เป็นอาสวะซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
อาสวะซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๘] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ปัจจยวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
อาสวทุกะและกุสลติกะ จบ

๑๕. สาสวทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑. กุสลบท - เหตุปัจจัย
[๙] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
อารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๑๐] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ อนุโลม จบ)
[๑๑] นอธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
นอาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ ปัจจนียะ จบ)

(สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๒ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๗๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๕. สาสวทุกะ ๑. กุสลติกะ
ปัญหาวาร - เหตุปัจจัย
[๑๒] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นกุศลโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่
เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นกุศลโดยเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๑๓] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
นิสสยปัจจัย มี ๒ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)

๒. อกุสลบท - เหตุปัจจัย
[๑๔] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๑๕] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๗๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๕. สาสวทุกะ ๑. กุสลติกะ
๓. อัพยากตบท - เหตุปัจจัย
[๑๖] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
อารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของอาสวะและที่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็น
อัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อารมณ์ของอาสวะและที่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๑๗] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๔ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๕ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๗๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๕. สาสวทุกะ ๑. กุสลติกะ

นอาเสวนปัจจัย มี ๕ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
โนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดารทุกปัจจัย)

ปัญหาวาร - เหตุปัจจัย
[๑๘] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๑๙] เหตุปัจจัย มี ๔ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๒ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๗ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ
มัคคปัจจัย มี ๔ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๘๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๖. อาสวสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ

สัมปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
สาสวทุกะและกุสลติกะ จบ

๑๖. อาสวสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑. กุสลบท ๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
เหตุปัจจัย
[๒๐] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุต
จากอาสวะซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๒๑] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

๒. อกุสลบท - เหตุปัจจัย
[๒๒] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอาสวะซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่
สัมปยุตด้วยอาสวะซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอาสวะซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจาก
อาสวะซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๘๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๖. อาสวสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอาสวะซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วย
อาสวะและที่วิปปยุตจากอาสวะซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๒๓] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๕ วาระ)

นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๕ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)

[๒๔] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอาสวะซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
สัมปยุตด้วยอาสวะซึ่งเป็นอกุศลโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
สัมปยุตด้วยอาสวะซึ่งเป็นอกุศลโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอาสวะและที่วิปปยุตจากอาสวะซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอาสวะซึ่งเป็นอกุศลโดยเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๒๕] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๕ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๕ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๘๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๖. อาสวสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ

อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๓ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)

๓. อัพยากตบท - เหตุปัจจัย
[๒๖] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่
วิปปยุตจากอาสวะซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๒๗] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
โนวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๒๘] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๘๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๗. อาสวสาสวทุกะ ๑. กุสลติกะ

[๒๙] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
อาสวสัมปยุตตทุกะและกุสลติกะ จบ

๑๗. อาสวสาสวทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑. กุสลบท ๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
เหตุปัจจัย
[๓๐] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของอาสวะแต่ไม่เป็นอาสวะซึ่งเป็นกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของอาสวะแต่ไม่เป็นอาสวะซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
(ย่อ)

[๓๑] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

๒. อกุสลบท - เหตุปัจจัย
[๓๒] สภาวธรรมที่เป็นอาสวะและเป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอาสวะและเป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๘๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๗. อาสวสาสวทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของอาสวะแต่ไม่เป็นอาสวะซึ่งเป็นอกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของอาสวะแต่ไม่เป็นอาสวะซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอาสวะและเป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอาสวะเป็นอารมณ์ของอาสวะและที่เป็นอารมณ์ของอาสวะแต่ไม่เป็น
อาสวะซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๓๓] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียะ - นเหตุปัจจัย
[๓๔] สภาวธรรมที่เป็นอาสวะและเป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของอาสวะแต่ไม่เป็นอาสวะซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะนเหตุ-
ปัจจัย (ย่อ)

[๓๕] นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๘๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๗. อาสวสาสวทุกะ ๑. กุสลติกะ
๗. ปัญหาวาร - เหตุปัจจัย
[๓๖] สภาวธรรมที่เป็นอาสวะและเป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอกุศล
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอาสวะและเป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอกุศล
โดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๓๗] เหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๓ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๓๘] สภาวธรรมที่เป็นอาสวะและเป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอกุศลเป็น
ปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอาสวะและเป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอกุศลโดย
อารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๓๙] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๘๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๘. อาสวอาสวสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ
๓. อัพยากตบท - เหตุปัจจัย
[๔๐] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของอาสวะแต่ไม่เป็นอาสวะซึ่งเป็นอัพยากฤต
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของอาสวะแต่ไม่เป็นอาสวะซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๔๑] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
อาสวสาสวทุกะและกุสลติกะ จบ

๑๘. อาสวอาสวสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวารเป็นต้น - อกุสลบท
เหตุปัจจัย
[๔๒] สภาวธรรมที่เป็นอาสวะและสัมปยุตด้วยอาสวะซึ่งเป็นอกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอาสวะและสัมปยุตด้วยอาสวะซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอาสวะแต่ไม่เป็นอาสวะซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรม
ที่สัมปยุตด้วยอาสวะแต่ไม่เป็นอาสวะซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอาสวะและสัมปยุตด้วยอาสวะซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นอาสวะสัมปยุตด้วยอาสวะและที่สัมปยุตด้วยอาสวะแต่ไม่เป็นอาสวะซึ่งเป็น
อกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๔๓] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๘๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๘. อาสวอาสวสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ
ปัจจนียะ - นอธิปติปัจจัย
[๔๔] สภาวธรรมที่เป็นอาสวะและสัมปยุตด้วยอาสวะซึ่งเป็นอกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอาสวะ และสัมปยุตด้วยอาสวะซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะ
นอธิปติปัจจัย

[๔๕] นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ

(สหชาตวาร สัมปยุตตวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)

๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๔๖] สภาวธรรมที่เป็นอาสวะและสัมปยุตด้วยอาสวะซึ่งเป็นอกุศล
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอาสวะและสัมปยุตด้วยอาสวะซึ่งเป็นอกุศลโดย
เหตุปัจจัย (ย่อ)

[๔๗] เหตุปัจจัย มี ๔ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๘๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๙. อาสววิปปยุตตสาสวทุกะ ๑. กุสลติกะ

อินทรียปัจจัย มี ๓ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
อาสวอาสวสัมปยุตตทุกะและกุสลติกะ จบ

๑๙. อาสววิปปยุตตสาสวทุกะ ๑. กุสลติกะ
กุสลบท - เหตุปัจจัย
[๔๘] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะแต่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นกุศล
อาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะแต่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะและไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นกุศล
อาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะและไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๒) (ย่อ)

[๔๙] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๘๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๙. อาสววิปปยุตตสาสวทุกะ ๑. กุสลติกะ
อัพยากตบท - เหตุปัจจัย
[๕๐] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะแต่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็น
อัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะแต่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็น
อัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะและไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอัพยากฤต
อาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะและไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอัพยากฤต
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะแต่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัย
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะและไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิด
ขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะแต่เป็นอารมณ์ของอาสวะและที่วิปปยุตจาก
อาสวะไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจาก
อาสวะและไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะแต่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอัพยากฤต
อาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะแต่เป็นอารมณ์ของอาสวะและที่วิปปยุตจาก
อาสวะไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๕๑] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๕ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๙๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๙. อาสววิปปยุตตสาสวทุกะ ๑. กุสลติกะ
ปัจจนียะ - นเหตุปัจจัย
[๕๒] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะแต่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็น
อัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะแต่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็น
อัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๕๓] นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๔ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๕ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๑ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
โนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๗. ปัญหาวาร
เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๕๔] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะแต่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็น
อัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะแต่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่ง
เป็นอัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๙๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๙. อาสววิปปยุตตสาสวทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะและไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอัพยากฤต
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะและไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็น
อัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะและไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอัพยากฤต
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะแต่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็น
อัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะและไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอัพยากฤต
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะแต่เป็นอารมณ์ของอาสวะและที่วิปปยุต
จากอาสวะไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะแต่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอัพยากฤต
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะแต่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็น
อัพยากฤตโดยอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะและไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอัพยากฤต
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะและไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็น
อัพยากฤตโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะและไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นอัพยากฤต
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะแต่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็น
อัพยากฤตโดยอารัมมณปัจจัย (๒) (ย่อ)

[๕๕] เหตุปัจจัย มี ๔ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๒ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๗ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๙๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๙. อาสววิปปยุตตสาสวทุกะ ๑. กุสลติกะ

อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๔ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๔ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๕๖] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะแต่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็น
อัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะแต่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่ง
เป็นอัพยากฤตโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย อุปนิสสยปัจจัย ปุเรชาตปัจจัย
ปัจฉาชาตปัจจัย อาหารปัจจัย และอินทรียปัจจัย (ย่อ)

[๕๗] นเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๗ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
อาสววิปปยุตตสาสวทุกะและกุสลติกะ จบ
อาสวโคจฉกะ จบ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๙๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๒๐. สัญโญชนทุกะ ๑. กุสลติกะ
๒๐. สัญโญชนทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑] สภาวธรรมที่ไม่เป็นสังโยชน์ซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นสังโยชน์
ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๒] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๓] สภาวธรรมที่เป็นสังโยชน์ซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นสังโยชน์ซึ่ง
เป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นสังโยชน์ซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นสังโยชน์ซึ่ง
เป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นสังโยชน์และที่ไม่เป็นสังโยชน์ซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
สังโยชน์ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓) (ย่อ)

[๔] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
นเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๙๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๒๐. สัญโญชนทุกะ ๑. กุสลติกะ
ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๕] สภาวธรรมที่เป็นสังโยชน์ซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
สังโยชน์ซึ่งเป็นอกุศลโดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๖] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๓ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
[๗] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)

อัพยากตบท - เหตุปัจจัย
[๘] สภาวธรรมที่ไม่เป็นสังโยชน์ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
สังโยชน์ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๙๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๒๑. สัญโญชนิยทุกะ ๑. กุสลติกะ

[๙] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

๒๑. สัญโญชนิยทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑๐] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
อารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๑๑] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงทราบข้อความนี้ เหมือนกับข้อความในโลกิยทุกะ ในจูฬันตรทุกะ
พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)
[๑๒] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๑๓] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๙๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๒๑. สัญโญชนิยทุกะ ๑. กุสลติกะ
อัพยากตบท - เหตุปัจจัย
[๑๔] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่
ไม่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์และที่ไม่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็น
อัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อารมณ์ของสังโยชน์และที่ไม่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๑)

[๑๕] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ

เหมือนกับโลกิยทุกะ ในจูฬันตรทุกะ
(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดาร)

ปัญหาวาร - เหตุปัจจัย
[๑๖] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๙๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๒๒. สัญโญชนสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
(ย่อ)

[๑๗] เหตุปัจจัย มี ๔ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๑๘] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอารัมมณปัจจัย
สหชาตปัจจัย อุปนิสสยปัจจัย ปุเรชาตปัจจัย ปัจฉาชาตปัจจัย อาหารปัจจัย
และอินทรียปัจจัย (ย่อ)

[๑๙] นเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๗ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)

๒๒. สัญโญชนสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๒๐] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากสังโยชน์ซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุต
จากสังโยชน์ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๙๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๒๒. สัญโญชนสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๒๑] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยสังโยชน์ซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่
สัมปยุตด้วยสังโยชน์ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยสังโยชน์ซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วย
สังโยชน์ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (ย่อ)

[๒๒] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ อนุโลม จบ)

ปัจจนียะ - นเหตุปัจจัย
[๒๓] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยสังโยชน์ซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่
สัมปยุตด้วยสังโยชน์ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย ได้แก่ โมหะที่สหรคต
ด้วยวิจิกิจฉาอาศัยขันธ์ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉาเกิดขึ้น
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยสังโยชน์ซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วย
สังโยชน์ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย ได้แก่ โมหะที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ
อาศัยขันธ์ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะเกิดขึ้น (๒) (ย่อ)

[๒๔] นเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ ปัจจนียะ จบ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๒๙๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๒๒. สัญโญชนสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ
ปัญหาวาร - เหตุปัจจัย
[๒๕] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยสังโยชน์ซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่สัมปยุตด้วยสังโยชน์ซึ่งเป็นอกุศลโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากสังโยชน์ซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่สัมปยุต
ด้วยสังโยชน์ซึ่งเป็นอกุศลโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยสังโยชน์ซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่สัมปยุต
ด้วยสังโยชน์ซึ่งเป็นอกุศลโดยอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยสังโยชน์ซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่สัมปยุต
ด้วยสังโยชน์ซึ่งเป็นอกุศลโดยอธิปติปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๒๖] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๕ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๕ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๓ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๐๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๒๓. สัญโญชนสัญโญชนิยทุกะ ๑. กุสลติกะ
อัพยากตบท - เหตุปัจจัย
[๒๗] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากสังโยชน์ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่
วิปปยุตจากสังโยชน์ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

๒๓. สัญโญชนสัญโญชนิยทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๒๘] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์แต่ไม่เป็นสังโยชน์ซึ่งเป็นกุศล
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์แต่ไม่เป็นสังโยชน์ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๒๙] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๓๐] สภาวธรรมที่เป็นสังโยชน์และเป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็นอกุศล
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นสังโยชน์และเป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๐๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๒๓. สัญโญชนสัญโญชนิยทุกะ ๑. กุสลติกะ

[๓๑] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวาร เหมือนกับปฏิจจวาร)
[๓๒] สภาวธรรมที่เป็นสังโยชน์และเป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็นอกุศล
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นสังโยชน์และเป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็นอกุศลโดย
เหตุปัจจัย (ย่อ)

[๓๓] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๓ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๐๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๒๔. สัญโญชนสัญโญชนสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ

[๓๔] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
[๓๕] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์แต่ไม่เป็นสังโยชน์ซึ่งเป็น
อัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์แต่ไม่เป็นสังโยชน์ซึ่งเป็น
อัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๓๖] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

๒๔. สัญโญชนสัญโญชนสัมปยุตตทุกะ
๑. กุสลติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๓๗] สภาวธรรมที่เป็นสังโยชน์และสัมปยุตด้วยสังโยชน์ซึ่งเป็นอกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นสังโยชน์และสัมปยุตด้วยสังโยชน์ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยสังโยชน์แต่ไม่เป็นสังโยชน์ซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาว-
ธรรมที่สัมปยุตด้วยสังโยชน์แต่ไม่เป็นสังโยชน์ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๐๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๒๔. สัญโญชนสัญโญชนสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่เป็นสังโยชน์และสัมปยุตด้วยสังโยชน์ซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นสังโยชน์สัมปยุตด้วยสังโยชน์และที่สัมปยุตด้วยสังโยชน์แต่ไม่เป็นสังโยชน์ซึ่ง
เป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๓๘] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวารและสัมปยุตตวารให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)
[๓๙] สภาวธรรมที่เป็นสังโยชน์และสัมปยุตด้วยสังโยชน์ซึ่งเป็นอกุศลเป็น
ปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นสังโยชน์และสัมปยุตด้วยสังโยชน์ซึ่งเป็นอกุศลโดยเหตุปัจจัย
(ย่อ)

[๔๐] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๐๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๒๕. สัญโญชนวิปปยุตตสัญโญชนิยทุกะ ๑. กุสลติกะ

อินทรียปัจจัย มี ๓ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
[๔๑] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)

๒๕. สัญโญชนวิปปยุตตสัญโญชนิยทุกะ
๑. กุสลติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๔๒] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากสังโยชน์แต่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็น
กุศลอาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากสังโยชน์แต่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็นกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากสังโยชน์และไม่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็นกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากสังโยชน์และไม่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๐๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๒๕. สัญโญชนวิปปยุตตสัญโญชนิยทุกะ ๑. กุสลติกะ

[๔๓] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(ในจูฬันตรทุกะเหมือนในโลกิยทุกะ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร
ให้พิสดารทุกปัจจัย)
[๔๔] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากสังโยชน์แต่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็นอกุศล
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่วิปปยุตจากสังโยชน์แต่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็น
อกุศลโดยอารัมมณปัจจัย (ย่อ)
[๔๕] อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ (ทุกปัจจัย มีปัจจัยละ ๑ วาระ ย่อ)
[๔๖] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากสังโยชน์แต่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็น
อัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากสังโยชน์แต่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็น
อัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากสังโยชน์และไม่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็น
อัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากสังโยชน์และไม่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่ง
เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากสังโยชน์แต่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็นอัพยากฤต
อาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากสังโยชน์และไม่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็นอัพยากฤต
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากสังโยชน์แต่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์และที่วิปปยุตจาก
สังโยชน์ไม่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจาก
สังโยชน์และไม่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากสังโยชน์แต่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็นอัพยากฤต
อาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากสังโยชน์แต่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์และที่วิปปยุตจาก
สังโยชน์ไม่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๐๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๒๕. สัญโญชนวิปปยุตตสัญโญชนิยทุกะ ๑. กุสลติกะ

[๔๗] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๕ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๔ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๕ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๑ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
โนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)
[๔๘] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากสังโยชน์แต่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์ซึ่งเป็น
อัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่วิปปยุตจากสังโยชน์แต่เป็นอารมณ์ของสังโยชน์
ซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๔๙] เหตุปัจจัย มี ๔ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ
สหชาตปัจจัย มี ๕ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๐๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๒๖. คันถทุกะ ๑. กุสลติกะ

อัญญมัญญปัจจัย มี ๒ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๗ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ
มัคคปัจจัย มี ๔ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ (ย่อ)
[๕๐] นเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๗ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
สัญโญชนโคจฉกะและกุสลติกะ จบ

๒๖. คันถทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น ปัจจยจตุกกนัย
[๑] สภาวธรรมที่ไม่เป็นคันถะซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นคันถะซึ่ง
เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๐๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๒๖. คันถทุกะ ๑. กุสลติกะ

[๒] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๓] สภาวธรรมที่เป็นคันถะซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นคันถะซึ่งเป็น
อกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นคันถะซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นคันถะซึ่งเป็น
อกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นคันถะและที่ไม่เป็นคันถะซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
คันถะซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นคันถะซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นคันถะซึ่งเป็น
อกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นคันถะซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นคันถะและที่ไม่เป็น
คันถะซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๔] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๐๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๒๖. คันถทุกะ ๑. กุสลติกะ

นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)
[๕] สภาวธรรมที่เป็นคันถะซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นคันถะ
ซึ่งเป็นอกุศลโดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๖] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๓ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
[๗] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
[๘] สภาวธรรมที่ไม่เป็นคันถะซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
คันถะซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๙] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๑๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๒๗. คันถนิยทุกะ ๑. กุสลติกะ
๒๗. คันถนิยทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑๐] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของคันถะซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อารมณ์ของคันถะซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์ของคันถะซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
อารมณ์ของคันถะซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๑๑] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ เหมือนกับข้อความ

ในโลกิยทุกะและโลกุตตรทุกะ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)
[๑๒] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของคันถะซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นอารมณ์ของคันถะซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๑๓] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๑๔] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของคันถะซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นอารมณ์ของคันถะซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์ของคันถะซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
อารมณ์ของคันถะซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (๓)
สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของคันถะซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อารมณ์ของคันถะและที่ไม่เป็นอารมณ์ของคันถะซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๑๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๒๘. คันถสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ

[๑๕] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ เหมือนกับข้อความ

ในโลกิยทุกะและโลกุตตรทุกะ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)

๒๘. คันถสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑๖] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากคันถะซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจาก
คันถะซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๑๗] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๑๘] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยคันถะซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุต
ด้วยคันถะซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากคันถะซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากคันถะ
ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยคันถะซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วย
คันถะและที่วิปปยุตจากคันถะซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๑๙] เหตุปัจจัย มี ๖ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๖ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๑๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๒๘. คันถสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ

นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
นกัมมปัจจัย มี ๔ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๖ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดาร)
[๒๐] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยคันถะซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
สัมปยุตด้วยคันถะซึ่งเป็นอกุศลโดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๒๑] เหตุปัจจัย มี ๖ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
นิสสยปัจจัย มี ๖ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ
มัคคปัจจัย มี ๔ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๖ วาระ (ย่อ)

[๒๒] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากคันถะซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่
วิปปยุตจากคันถะซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๒๓] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๑๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๒๙. คันถคันถนิยทุกะ ๑. กุสลติกะ
๒๙. คันถคันถนิยทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๒๔] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของคันถะแต่ไม่เป็นคันถะซึ่งเป็นกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของคันถะแต่ไม่เป็นคันถะซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๒๕] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๒๖] สภาวธรรมที่เป็นคันถะและเป็นอารมณ์ของคันถะซึ่งเป็นอกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นคันถะและเป็นอารมณ์ของคันถะซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของคันถะแต่ไม่เป็นคันถะซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นอารมณ์ของคันถะแต่ไม่เป็นคันถะซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นคันถะและเป็นอารมณ์ของคันถะซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาว-
ธรรมที่เป็นคันถะและเป็นอารมณ์ของคันถะซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๒๗] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๑๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๒๙. คันถคันถนิยทุกะ ๑. กุสลติกะ

นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)
[๒๘] สภาวธรรมที่เป็นคันถะและเป็นอารมณ์ของคันถะซึ่งเป็นอกุศลเป็น
ปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นคันถะและเป็นอารมณ์ของคันถะซึ่งเป็นอกุศลโดยเหตุปัจจัย
(ย่อ)

[๒๙] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๓ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
[๓๐] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
[๓๑] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของคันถะแต่ไม่เป็นคันถะซึ่งเป็นอัพยากฤต
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของคันถะแต่ไม่เป็นคันถะซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๑๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๓๐. คันถคันถสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ

[๓๒] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

๓๐. คันถคันถสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๓๓] สภาวธรรมที่เป็นคันถะและสัมปยุตด้วยคันถะซึ่งเป็นอกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นคันถะและสัมปยุตด้วยคันถะซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๓๔] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)
[๓๕] สภาวธรรมที่เป็นคันถะและสัมปยุตด้วยคันถะซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่เป็นคันถะและสัมปยุตด้วยคันถะซึ่งเป็นอกุศลโดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๓๖] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๑๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๓๑. คันถวิปปยุตตคันถนิยทุกะ ๑. กุสลติกะ

กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๓ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
[๓๗] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)

๓๑. คันถวิปปยุตตคันถนิยทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๓๘] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากคันถะแต่เป็นอารมณ์ของคันถะซึ่งเป็นกุศล
อาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากคันถะแต่เป็นอารมณ์ของคันถะซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากคันถะและไม่เป็นอารมณ์ของคันถะซึ่งเป็นกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากคันถะและไม่เป็นอารมณ์ของคันถะซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๓๙] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดารทุกปัจจัย)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๑๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๓๑. คันถวิปปยุตตคันถนิยทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๔๐] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากคันถะแต่เป็นอารมณ์ของคันถะซึ่งเป็นอกุศล
อาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากคันถะแต่เป็นอารมณ์ของคันถะซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๔๑] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๔๒] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากคันถะแต่เป็นอารมณ์ของคันถะซึ่งเป็น
อัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากคันถะแต่เป็นอารมณ์ของคันถะซึ่งเป็น
อัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากคันถะและไม่เป็นอารมณ์ของคันถะซึ่งเป็นอัพยากฤต
อาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากคันถะและไม่เป็นอารมณ์ของคันถะซึ่งเป็นอัพยากฤต
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากคันถะและไม่เป็นอารมณ์ของคันถะซึ่งเป็นอัพยากฤต
อาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากคันถะแต่เป็นอารมณ์ของคันถะและที่วิปปยุตจาก
คันถะไม่เป็นอารมณ์ของคันถะซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๔๓] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)
[๔๔] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากคันถะแต่เป็นอารมณ์ของคันถะซึ่งเป็น
อัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่วิปปยุตจากคันถะแต่เป็นอารมณ์ของคันถะซึ่งเป็น
อัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากคันถะและไม่เป็นอารมณ์ของคันถะซึ่งเป็นอัพยากฤต
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่วิปปยุตจากคันถะและไม่เป็นอารมณ์ของคันถะซึ่งเป็น
อัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๑๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๓๑. คันถวิปปยุตตคันถนิยทุกะ ๑. กุสลติกะ

[๔๕] เหตุปัจจัย มี ๔ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๒ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๗ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ
มัคคปัจจัย มี ๔ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ)
อวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ (ย่อ)
[๔๖] นเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๗ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
คันถโคจฉกะและกุสลติกะ จบ
(โอฆโคจฉกะและโยคโคจฉกะ เหมือนกับอาสวโคจฉกกุสลติกะ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๑๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๔๔. นีวรณทุกะ ๑. กุสลติกะ
๔๔. นีวรณทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑] สภาวธรรมที่ไม่เป็นนิวรณ์ซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นนิวรณ์ซึ่ง
เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๒] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๓] สภาวธรรมที่เป็นนิวรณ์ซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นนิวรณ์ซึ่งเป็น
อกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นนิวรณ์ซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นนิวรณ์ซึ่งเป็น
อกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นนิวรณ์และที่ไม่เป็นนิวรณ์ซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นนิวรณ์ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓) (ย่อ)

[๔] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียะ - นเหตุปัจจัย
[๕] สภาวธรรมที่เป็นนิวรณ์ซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นนิวรณ์ซึ่งเป็น
อกุศลเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย ได้แก่ อวิชชานิวรณ์อาศัยวิจิกิจฉานิวรณ์และ
อุทธัจจนิวรณ์เกิดขึ้น (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๒๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๔๔. นีวรณทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่เป็นนิวรณ์ซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นนิวรณ์ซึ่งเป็น
อกุศลเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย ได้แก่ อวิชชานิวรณ์อาศัยขันธ์ที่สหรคตด้วย
วิจิกิจฉาและที่สหรคตด้วยอุทธัจจะเกิดขึ้น (๑)
สภาวธรรมที่เป็นนิวรณ์ซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นนิวรณ์และที่ไม่
เป็นนิวรณ์ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย ได้แก่ อวิชชานิวรณ์อาศัย
วิจิกิจฉานิวรณ์ อุทธัจจนิวรณ์ และสัมปยุตตขันธ์เกิดขึ้น (๑) (ย่อ)

[๖] นเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
[๗] สภาวธรรมที่เป็นนิวรณ์ซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
นิวรณ์ซึ่งเป็นอกุศลโดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๘] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๓ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๒๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๔๕. นีวรณิยทุกะ ๑. กุสลติกะ

นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
[๙] สภาวธรรมที่ไม่เป็นนิวรณ์ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
นิวรณ์ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๑๐] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

๔๕. นีวรณิยทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑๑] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของนิวรณ์ซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อารมณ์ของนิวรณ์ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์ของนิวรณ์ซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
อารมณ์ของนิวรณ์ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๑๒] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๒๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๔๖. นีวรณสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๑๓] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของนิวรณ์ซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นอารมณ์ของนิวรณ์ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๑๔] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๑๕] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของนิวรณ์ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นอารมณ์ของนิวรณ์ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์ของนิวรณ์ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นอารมณ์ของนิวรณ์ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของนิวรณ์ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อารมณ์ของนิวรณ์ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๑๖] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)

๔๖. นีวรณสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑๗] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากนิวรณ์ซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุต
จากนิวรณ์ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๒๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๔๗. นีวรณนีวรณิยทุกะ ๑. กุสลติกะ

[๑๘] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๑๙] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยนิวรณ์ซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุต
ด้วยนิวรณ์ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๒๐] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๒๑] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากนิวรณ์ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่
วิปปยุตจากนิวรณ์ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๒๒] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

๔๗. นีวรณนีวรณิยทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๒๓] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของนิวรณ์แต่ไม่เป็นนิวรณ์ซึ่งเป็นกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของนิวรณ์แต่ไม่เป็นนิวรณ์ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๒๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๔๗. นีวรณนีวรณิยทุกะ ๑. กุสลติกะ

[๒๔] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๒๕] สภาวธรรมที่เป็นนิวรณ์และเป็นอารมณ์ของนิวรณ์ซึ่งเป็นอกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นนิวรณ์และเป็นอารมณ์ของนิวรณ์ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของนิวรณ์แต่ไม่เป็นนิวรณ์ซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาว-
ธรรมที่เป็นอารมณ์ของนิวรณ์แต่ไม่เป็นนิวรณ์ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นนิวรณ์และเป็นอารมณ์ของนิวรณ์ซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นนิวรณ์เป็นอารมณ์ของนิวรณ์และที่เป็นอารมณ์ของนิวรณ์แต่ไม่เป็นนิวรณ์ซึ่ง
เป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๒๖] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
[๒๗] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของนิวรณ์แต่ไม่เป็นนิวรณ์ซึ่งเป็นอัพยากฤต
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของนิวรณ์แต่ไม่เป็นนิวรณ์ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๒๘] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๒๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๔๙. นีวรณนีวรณสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ
๔๘. นีวรณนีวรณสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๒๙] สภาวธรรมที่เป็นนิวรณ์และสัมปยุตด้วยนิวรณ์ซึ่งเป็นอกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นนิวรณ์และสัมปยุตด้วยนิวรณ์ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๓๐] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)

๔๙. นีวรณวิปปยุตตนีวรณิยทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๓๑] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากนิวรณ์แต่เป็นอารมณ์ของนิวรณ์ซึ่งเป็นกุศล
อาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากนิวรณ์แต่เป็นอารมณ์ของนิวรณ์ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากนิวรณ์และไม่เป็นอารมณ์ของนิวรณ์ซึ่งเป็นกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากนิวรณ์และไม่เป็นอารมณ์ของนิวรณ์ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๓๒] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๒๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๕๐. ปรามาสทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๓๓] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากนิวรณ์แต่เป็นอารมณ์ของนิวรณ์ซึ่งเป็น
อัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากนิวรณ์แต่เป็นอารมณ์ของนิวรณ์ซึ่งเป็น
อัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากนิวรณ์และไม่เป็นอารมณ์ของนิวรณ์ซึ่งเป็นอัพยากฤต
อาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากนิวรณ์และไม่เป็นอารมณ์ของนิวรณ์ซึ่งเป็นอัพยากฤต
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากนิวรณ์แต่เป็นอารมณ์ของนิวรณ์ซึ่งเป็นอัพยากฤต
อาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากนิวรณ์แต่เป็นอารมณ์ของนิวรณ์และที่วิปปยุตจาก
นิวรณ์ไม่เป็นอารมณ์ของนิวรณ์ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๓๔] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดารทุกปัจจัย)
นีวรณโคจฉกะและกุสลติกะ จบ

๕๐. ปรามาสทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑] สภาวธรรมที่ไม่เป็นปรามาสซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
ปรามาสซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๒๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๕๐. ปรามาสทุกะ ๑. กุสลติกะ

[๒] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๓] สภาวธรรมที่ไม่เป็นปรามาสซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นปรามาส
ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นปรามาสซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นปรามาสซึ่ง
เป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นปรามาสซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นปรามาสและ
ที่ไม่เป็นปรามาสซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๔] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ย่อ

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดาร)
[๕] สภาวธรรมที่ไม่เป็นปรามาสซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่
เป็นปรามาสซึ่งเป็นอกุศลโดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๖] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
สหชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๕ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๒๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๕๑. ปรามัฏฐทุกะ ๑. กุสลติกะ

นิสสยปัจจัย มี ๕ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๓ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๕ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
[๗] สภาวธรรมที่ไม่เป็นปรามาสซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
ปรามาสซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๘] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

๕๑. ปรามัฏฐทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๙] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของปรามาสซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อารมณ์ของปรามาสซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๒๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๕๑. ปรามัฏฐทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์ของปรามาสซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
อารมณ์ของปรามาสซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๑๐] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)
[๑๑] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของปรามาสซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นอารมณ์ของปรามาสซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๑๒] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๑๓] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของปรามาสซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของปรามาสซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์ของปรามาสซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่
ไม่เป็นอารมณ์ของปรามาสซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของปรามาสซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นอารมณ์ของปรามาสและที่ไม่เป็นอารมณ์ของปรามาสซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย(๑) (ย่อ)

[๑๔] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๓๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๕๒. ปรามาสสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ
๕๒. ปรามาสสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑๕] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากปรามาสซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุต
จากปรามาสซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๑๖] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๑๗] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยปรามาสซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่
สัมปยุตด้วยปรามาสซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากปรามาสซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจาก
ปรามาสซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๑๘] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๒ วาระ)

อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ

(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๒ วาระ)

นวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๓๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๕๒. ปรามาสสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๑๙] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยปรามาสซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่สัมปยุตด้วยปรามาสซึ่งเป็นอกุศลโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากปรามาสซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่วิปปยุต
จากปรามาสซึ่งเป็นอกุศลโดยเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๒๐] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ

(ในท่ามกลางและในเบื้องปลายมีอารัมมณาธิปติปัจจัย)

อนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
สหชาตปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๒ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
มัคคปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

[๒๑] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากปรามาสซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่
วิปปยุตจากปรามาสซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๒๒] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๓๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๕๓. ปรามาสปรามัฏฐทุกะ ๑. กุสลติกะ
๕๓. ปรามาสปรามัฏฐทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย
[๒๓] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของปรามาสแต่ไม่เป็นปรามาสซึ่งเป็นกุศล
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของปรามาสแต่ไม่เป็นปรามาสซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๒๔] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๒๕] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของปรามาสแต่ไม่เป็นปรามาสซึ่งเป็นอกุศล
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นปรามาสและเป็นอารมณ์ของปรามาสซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของปรามาสแต่ไม่เป็นปรามาสซึ่งเป็นอกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของปรามาสแต่ไม่เป็นปรามาสซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของปรามาสแต่ไม่เป็นปรามาสซึ่งเป็นอกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นปรามาสเป็นอารมณ์ของปรามาสและที่เป็นอารมณ์ของปรามาสแต่
ไม่เป็นปรามาสซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๒๖] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๓๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๕๔. ปรามาสวิปปยุตตปรามัฏฐทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๒๗] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของปรามาสแต่ไม่เป็นปรามาสซึ่งเป็นอกุศล
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของปรามาสแต่ไม่เป็นปรามาสซึ่งเป็นอกุศล
โดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๒๘] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
[๒๙] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของปรามาสแต่ไม่เป็นปรามาสซึ่งเป็น
อัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของปรามาสแต่ไม่เป็นปรามาสซึ่งเป็น
อัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๓๐] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

๕๔. ปรามาสวิปปยุตตปรามัฏฐทุกะ
๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๓๑] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากปรามาสแต่เป็นอารมณ์ของปรามาสซึ่งเป็น
กุศลอาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากปรามาสแต่เป็นอารมณ์ของปรามาสซึ่งเป็นกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๓๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๕๔. ปรามาสวิปปยุตตปรามัฏฐทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากปรามาสและไม่เป็นอารมณ์ของปรามาสซึ่งเป็นกุศล
อาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากปรามาสและไม่เป็นอารมณ์ของปรามาสซึ่งเป็นกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๓๒] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(เหมือนกับโลกิยทุกะและโลกุตตรทุกะ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร
ให้พิสดาร)
[๓๓] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากปรามาสแต่เป็นอารมณ์ของปรามาสซึ่งเป็น
อกุศลอาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากปรามาสแต่เป็นอารมณ์ของปรามาสซึ่งเป็น
อกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๓๔] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากปรามาสแต่เป็นอารมณ์ของปรามาสซึ่งเป็น
อัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากปรามาสแต่เป็นอารมณ์ของปรามาสซึ่ง
เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากปรามาสและไม่เป็นอารมณ์ของปรามาสซึ่งเป็น
อัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากปรามาสและไม่เป็นอารมณ์ของปรามาสซึ่ง
เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากปรามาสแต่เป็นอารมณ์ของปรามาสซึ่งเป็นอัพยากฤต
อาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากปรามาสแต่เป็นอารมณ์ของปรามาสและที่วิปปยุต
จากปรามาสไม่เป็นอารมณ์ของปรามาสซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
(ย่อ)

[๓๕] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)

(เหมือนกับโลกิยทุกะ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)
ปรามาสโคจฉกะและกุสลติกะ จบ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๓๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๕๕. สารัมมณทุกะ ๑. กุสลติกะ
๕๕. สารัมมณทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑] สภาวธรรมที่รับรู้อารมณ์ได้ซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่รับรู้อารมณ์ได้
ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (พึงขยายให้พิสดารเหมือนกุศลที่มีปัจจัยปรุงแต่ง)
[๒] สภาวธรรมที่รับรู้อารมณ์ได้ซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่รับรู้อารมณ์
ได้ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (พึงเพิ่มเหมือนกับอกุศลที่มีปัจจัยปรุงแต่ง)
[๓] สภาวธรรมที่รับรู้อารมณ์ได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่รับรู้
อารมณ์ได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่รับรู้อารมณ์ไม่ได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่รับรู้อารมณ์
ไม่ได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่รับรู้อารมณ์ได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่รับรู้อารมณ์ได้
และที่รับรู้อารมณ์ไม่ได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๔] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๓๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๕๕. สารัมมณทุกะ ๑. กุสลติกะ

นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๒ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๕ วาระ
นอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
นอินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๒ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
นสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ
โนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ
โนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

เหตุปัจจัย อารัมมณปัจจัย และอธิปติปัจจัย
[๕] สภาวธรรมที่รับรู้อารมณ์ได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
รับรู้อารมณ์ได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
[๖] สภาวธรรมที่รับรู้อารมณ์ได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
รับรู้อารมณ์ได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่รับรู้อารมณ์ไม่ได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่รับรู้
อารมณ์ได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอารัมมณปัจจัย (๑)
[๗] สภาวธรรมที่รับรู้อารมณ์ได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
รับรู้อารมณ์ได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติ
และสหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่รับรู้อารมณ์ไม่ได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่รับรู้
อารมณ์ได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ อารัมมณาธิปติ (ย่อ)

[๘] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๓๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๕๖. จิตตทุกะ ๑. กุสลติกะ

อธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๑ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๗ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๗ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๒ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๔ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๖ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๑ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ (ย่อ)

๕๖. จิตตทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๙] สภาวธรรมที่ไม่เป็นจิตซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นจิตซึ่งเป็นกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๓๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๕๖. จิตตทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นจิตซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นจิตซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นจิตและที่ไม่เป็นจิตซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นจิตซึ่ง
เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นจิตซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นจิตและที่ไม่เป็นจิตซึ่ง
เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๑๐] เหตุปัจจัย มี ๕ วาาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ

(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๕ วาระ)

อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๕ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๕ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดาร)
[๑๑] สภาวธรรมที่ไม่เป็นจิตซึ่งเป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นจิต
ซึ่งเป็นกุศลโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นจิตซึ่งเป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นจิตซึ่งเป็นกุศล
โดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นจิตซึ่งเป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นจิตและที่ไม่
เป็นจิตซึ่งเป็นกุศลโดยเหตุปัจจัย (๓) (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๓๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๕๖. จิตตทุกะ ๑. กุสลติกะ

[๑๒] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
สหชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๕ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๕ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๕ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๕ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
[๑๓] สภาวธรรมที่ไม่เป็นจิตซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นจิตซึ่งเป็นอกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นจิตซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นจิตซึ่งเป็นอกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๔๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๕๖. จิตตทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่เป็นจิตซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นจิตซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นจิตและที่ไม่เป็นจิตซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นจิต
ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นจิตซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นจิตและที่ไม่เป็นจิต
ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๑๔] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

(ย่อ เหมือนกับกุศลในจิตตทุกะ ในนเหตุปัจจัยก็พึงเพิ่มไว้ พึงขยายสหชาตวาร
ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)
[๑๕] สภาวธรรมที่ไม่เป็นจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นจิตซึ่ง
เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นจิตซึ่งเป็น
อัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นจิตซึ่งเป็น
อัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นจิตและที่ไม่เป็นจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นจิตและที่ไม่
เป็นจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๑๖] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๔๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๕๖. จิตตทุกะ ๑. กุสลติกะ

นเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๕ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๕ วาระ
นอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
นอินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๕ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๕ วาระ
นสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
โนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดาร)
[๑๗] สภาวธรรมที่ไม่เป็นจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่
เป็นจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (พึงขยายข้อความที่เหมือน
กับกุศลในจิตตทุกะให้พิสดาร)

[๑๘] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
สหชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๕ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๕ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๔๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๕๗. เจตสิกทุกะ ๑. กุสลติกะ

ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๕ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๕ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๕ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๕ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)

๕๗. เจตสิกทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑๙] สภาวธรรมที่เป็นเจตสิกซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเจตสิกซึ่งเป็น
กุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเจตสิกซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเจตสิกซึ่งเป็นกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเจตสิกและที่ไม่เป็นเจตสิกซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
เจตสิกซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๔๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๕๗. เจตสิกทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่เป็นเจตสิกซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเจตสิกซึ่งเป็นกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นเจตสิกซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเจตสิกและที่ไม่เป็น
เจตสิกซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๒๐] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ
นเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวารเป็นต้นให้พิสดาร)
[๒๑] สภาวธรรมที่เป็นเจตสิกซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเจตสิก
ซึ่งเป็นกุศลโดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๒๒] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ

(ในเบื้องต้น มี ๓ วาระ เป็นสหชาตาธิปติปัจจัย ใน ๓ บทท่ามกลาง
มีวาระที่ประกอบด้วยอนุโลมเป็นท่ามกลางอย่างเดียว เป็นสหชาตาธิปติปัจจัย)

อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
สหชาตปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๕ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๔๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๕๗. เจตสิกทุกะ ๑. กุสลติกะ

อินทรียปัจจัย มี ๕ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๕ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)

[๒๓] สภาวธรรมที่เป็นเจตสิกซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเจตสิกซึ่ง
เป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเจตสิกซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเจตสิกซึ่งเป็น
อกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเจตสิกและที่ไม่เป็นเจตสิกซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นเจตสิกซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นเจตสิกซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเจตสิกซึ่งเป็น
อกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นเจตสิกซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเจตสิกและที่ไม่
เป็นเจตสิกซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๒๔] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)

(พึงเพิ่มนเหตุปัจจัยเหมือนกับกุศลนัย พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร
ให้พิสดาร)
[๒๕] สภาวธรรมที่เป็นเจตสิกซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเจตสิก
ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๔๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๕๗. เจตสิกทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเจตสิกซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเจตสิกซึ่ง
เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเจตสิกและที่ไม่เป็นเจตสิกซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นเจตสิกซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเจตสิกซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเจตสิก
ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเจตสิกซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเจตสิกและที่
ไม่เป็นเจตสิกซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๒๖] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๕ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๕ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ (พึงเพิ่มทั้งหมด) ฯลฯ
นกัมมปัจจัย มี ๔ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
นอินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๖ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๔๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๕๗. เจตสิกทุกะ ๑. กุสลติกะ

นสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
โนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวารเป็นต้นให้พิสดาร)
[๒๗] สภาวธรรมที่เป็นเจตสิกซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเจตสิกซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๒๘] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ

(ในที่นี้ ๖ วาระ มีสหชาตาธิปติปัจจัย)

อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๙ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๔๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๕๘. จิตตสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ
๕๘. จิตตสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๒๙] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยจิตซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุต
ด้วยจิตซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๓๐] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๓๑] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยจิตซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุต
ด้วยจิตซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๓๒] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

อัพยากตบท - เหตุปัจจัย
[๓๓] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุต
ด้วยจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วย
จิตซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยจิตและที่วิปปยุตจากจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัย
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๔๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๕๘. จิตตสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจาก
จิตซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจาก
จิตซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยจิตและที่วิปปยุตจากจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัย
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วย
จิตและที่วิปปยุตจากจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วย
จิตและที่วิปปยุตจากจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยจิตและที่วิปปยุตจากจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัย
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยจิตและที่วิปปยุตจากจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๓) (ย่อ)

[๓๔] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๔๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๕๘. จิตตสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ

นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
นกัมมปัจจัย มี ๒ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๕ วาระ
นอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
นอินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๒ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
นสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
โนวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวารเป็นต้นให้พิสดาร)

เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๓๕] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่สัมปยุตด้วยจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่สัมปยุต
ด้วยจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่สัมปยุต
ด้วยจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอารัมมณปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๓๖] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
สหชาตปัจจัย มี ๗ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๗ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๕๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๕๙. จิตตสังสัฏฐทุกะ ๑. กุสลติกะ

อุปนิสสยปัจจัย มี ๒ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๔ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๖ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๑ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ (ย่อ)

๕๙. จิตตสังสัฏฐทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๓๗] สภาวธรรมที่ระคนกับจิตซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ระคนกับจิตซึ่ง
เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๓๘] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๕๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๖๐. จิตตสมุฏฐานทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๓๙] สภาวธรรมที่ระคนกับจิตซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ระคนกับจิต
ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๔๐] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๔๑] สภาวธรรมที่ระคนกับจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ระคนกับ
จิตซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่ระคนกับจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ระคนกับ
จิตซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ระคนกับจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ระคนกับจิตและ
ที่ไม่ระคนกับจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๔๒] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(เหมือนกับอัพยากฤตในจิตตสัมปยุตตทุกะ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ
ปัญหาวารให้พิสดาร)

๖๐. จิตตสมุฏฐานทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๔๓] สภาวธรรมที่มีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีจิตเป็น
สมุฏฐานซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๕๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๖๐. จิตตสมุฏฐานทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่ไม่มีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีจิตเป็นสมุฏฐาน
ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มีจิตเป็นสมุฏฐานและที่ไม่มีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่มีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่มีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีจิตเป็นสมุฏฐาน
ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีจิตเป็นสมุฏฐาน
และที่ไม่มีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๔๔] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ

(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๕ วาระ)

อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)
นอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวารเป็นต้นให้พิสดาร)
[๔๕] สภาวธรรมที่มีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มี
จิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นกุศลโดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๔๖] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๕๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๖๐. จิตตสมุฏฐานทุกะ ๑. กุสลติกะ

สหชาตปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๕ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๕ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)

[๔๗] สภาวธรรมที่มีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีจิต
เป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีจิตเป็น
สมุฏฐานซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีจิตเป็นสมุฏฐาน
และที่ไม่มีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๔๘] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดารเหมือนกับกุสลติกะ)
[๔๙] สภาวธรรมที่มีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่มี
จิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่มีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีจิตเป็น
สมุฏฐานซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๕๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๖๐. จิตตสมุฏฐานทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่มีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่มีจิต
เป็นสมุฏฐานและที่ไม่มีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๕๐] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ

(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)

ปุเรชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๖ วาระ
นอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
นอินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๖ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
นสัมปยุตตปัจจัย มี ๖ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๖ วาระ
โนนัตถิปัจจัย มี ๖ วาระ
โนวิคตปัจจัย มี ๖ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดาร)
[๕๑] สภาวธรรมที่มีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่มีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๕๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๖๐. จิตตสมุฏฐานทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่มีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มี
จิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอารัมมณปัจจัย (ย่อ)

[๕๒] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)

ปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๙ วาระ

(มูลแห่งสภาวธรรมที่มีจิตเป็นสมุฏฐานเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่มีจิตเป็น
สมุฏฐานพึงเพิ่มกวฬิงการาหาร, สภาวธรรมที่ไม่มีจิตเป็นสมุฏฐานเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่มีจิตเป็นสมุฏฐาน, พึงเพิ่มกวฬิงการาหาร ในฆฏนาพึงเพิ่ม
กวฬิงการาหารเข้าในท่ามกลาง)

อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ (รูปชีวิตินทรีย์มี ๑ วาระ)
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๕๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๖๑. จิตตสหภูทุกะ ๑. กุสลติกะ
๖๑. จิตตสหภูทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๕๓] สภาวธรรมที่เกิดพร้อมกับจิตซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เกิดพร้อม
กับจิตซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เกิดพร้อมกับจิตซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เกิดพร้อมกับ
จิตซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เกิดพร้อมกับจิตและที่ไม่เกิดพร้อมกับจิตซึ่งเป็นกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่เกิดพร้อมกับจิตซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่เกิดพร้อมกับจิตซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เกิดพร้อมกับ
จิตซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เกิดพร้อมกับจิตซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เกิดพร้อมกับจิต
และที่ไม่เกิดพร้อมกับจิตซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๕๔] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)
[๕๕] สภาวธรรมที่เกิดพร้อมกับจิตซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เกิด
พร้อมกับจิตซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เกิดพร้อมกับจิตซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เกิดพร้อมกับ
จิตซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เกิดพร้อมกับจิตซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เกิดพร้อมกับจิต
และที่ไม่เกิดพร้อมกับจิตซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๕๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๖๒. จิตตานุปริวัตติทุกะ ๑. กุสลติกะ

[๕๖] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)
[๕๗] สภาวธรรมที่เกิดพร้อมกับจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เกิด
พร้อมกับจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เกิดพร้อมกับจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เกิด
พร้อมกับจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เกิดพร้อมกับจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เกิดพร้อม
กับจิตและที่ไม่เกิดพร้อมกับจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
(ย่อ)

[๕๘] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ย่อ พึงเพิ่มข้อความ ๓ อย่างเหล่านี้ ให้เหมือนข้อความ ๓ อย่างที่มี
เจตสิกทุกะเป็นมูล พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)

๖๒. จิตตานุปริวัตติทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๕๙] สภาวธรรมที่เป็นไปตามจิตซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นไปตาม
จิตซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นไปตามจิตซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นไปตามจิตซึ่ง
เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๕๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๖๒. จิตตานุปริวัตติทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่เป็นไปตามจิตซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นไปตามจิตและที่
ไม่เป็นไปตามจิตซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๖๐] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)
[๖๑] สภาวธรรมที่เป็นไปตามจิตซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นไปตาม
จิตซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นไปตามจิตซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นไปตามจิต
ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นไปตามจิตซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นไปตามจิตและ
ที่ไม่เป็นไปตามจิตซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๖๒] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)
[๖๓] สภาวธรรมที่เป็นไปตามจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
ไปตามจิตซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๖๔] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ เหมือนกับ

เจตสิกทุกะ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๕๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๖๓. จิตตสังสัฏฐสมุฏฐานทุกะ ๑. กุสลติกะ
๖๓. จิตตสังสัฏฐสมุฏฐานทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๖๕] สภาวธรรมที่ระคนกับจิตและมีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่ระคนกับจิตและมีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ระคนกับจิตและที่ไม่มีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่ระคนกับจิตและมีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและที่ไม่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐาน
ซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ระคนกับจิตและมีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ระคนกับจิตและมีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่
ไม่ระคนกับจิตและมีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ระคนกับจิตและมีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่
ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและที่ไม่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๖๖] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

(ย่อ เหมือนกับเจตสิกทุกะกุสลบทในมหันตรทุกะ วาระก็มีประมาณเท่านั้น
เหมือนกัน พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)
[๖๗] สภาวธรรมที่ระคนกับจิตและมีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นอกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่ระคนกับจิตและมีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๖๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๖๓. จิตตสังสัฏฐสมุฏฐานทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่ระคนกับจิตและมีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่ระคนกับจิตและมีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ระคนกับจิตและมีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรม
ที่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและที่ไม่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นอกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๖๘] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

(ย่อ เหมือนกับเจตสิกทุกะ อกุสลบท พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร
ให้พิสดาร)
[๖๙] สภาวธรรมที่ระคนกับจิตและมีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัย
สภาวธรรมที่ระคนกับจิตและมีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่ระคนกับจิตและมีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่ระคนกับจิตและมีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ระคนกับจิตและมีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัย
สภาวธรรมที่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและที่ไม่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่ง
เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๗๐] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๕ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๖๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๖๓. จิตตสังสัฏฐสมุฏฐานทุกะ ๑. กุสลติกะ

นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
นกัมมปัจจัย มี ๔ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
นอินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๖ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
นสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๖ วาระ
โนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ
โนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

(ย่อ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดาร)
[๗๑] สภาวธรรมที่ระคนกับจิตและมีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นอัพยากฤต
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ระคนกับจิตและมีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นอัพยากฤตโดย
เหตุปัจจัย (ย่อ)

[๗๒] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ

(ในที่นี้ ๖ วาระ มีสหชาตาธิปติปัจจัย)

อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)

ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๖๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๖๔. จิตตสังสัฏฐสมุกฐานสหภูทุกะ ๑. กุสลติกะ

วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๙ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)

๖๔. จิตตสังสัฏฐสมุฏฐานสหภูทุกะ
๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๗๓] สภาวธรรมที่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเกิดพร้อมกับจิตซึ่งเป็น
กุศลอาศัยสภาวธรรมที่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเกิดพร้อมกับจิตซึ่งเป็น
กุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๖๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๖๔. จิตตสังสัฏฐสมุกฐานสหภูทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเกิดพร้อมกับจิตซึ่งเป็นกุศล
อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเกิดพร้อมกับจิตซึ่งเป็นกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเกิดพร้อมกับจิตซึ่งเป็นกุศล
อาศัยสภาวธรรมที่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานเกิดพร้อมกับจิตและที่ไม่ระคนกับ
จิตมีจิตเป็นสมุฏฐานเกิดพร้อมกับจิตซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๗๔] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)
[๗๕] สภาวธรรมที่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเกิดพร้อมกับจิตซึ่งเป็น
อกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเกิดพร้อมกับจิตซึ่งเป็น
อกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเกิดพร้อมกับจิตซึ่งเป็นอกุศล
อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเกิดพร้อมกับจิตซึ่งเป็น
อกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเกิดพร้อมกับจิตซึ่งเป็นอกุศล
อาศัยสภาวธรรมที่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานเกิดพร้อมกับจิตและที่ไม่ระคนกับ
จิตมีจิตเป็นสมุฏฐานเกิดพร้อมกับจิตซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๗๖] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)
[๗๗] สภาวธรรมที่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเกิดพร้อมกับจิตซึ่งเป็น
อัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเกิดพร้อมกับจิตซึ่ง
เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๖๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๖๕. จิตตสังสัฏฐสมุฏฐานานุปริวัตติทุกะ ๑. กุสลติกะ

[๗๘] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ย่อ เหมือนกับอัพยากฤตในจิตตสังสัฏฐสมุฏฐานทุกะ พึงขยายสหชาตวาร
ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)

๖๕. จิตตสังสัฏฐสมุฏฐานานุปริวัตติทุกะ
๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๗๙] สภาวธรรมที่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเป็นไปตามจิตซึ่งเป็น
กุศลอาศัยสภาวธรรมที่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเป็นไปตามจิตซึ่งเป็นกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัยมี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเป็นไปตามจิตซึ่งเป็นกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเป็นไปตามจิตซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเป็นไปตามจิตซึ่งเป็นกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานเป็นไปตามจิตและที่ไม่ระคนกับจิตมีจิต
เป็นสมุฏฐานเป็นไปตามจิตซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๘๐] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๖๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๖๖. อัชฌัตติกทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๘๑] สภาวธรรมที่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเป็นไปตามจิตซึ่งเป็น
อกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเป็นไปตามจิตซึ่งเป็น
อกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๘๒] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)
[๘๓] สภาวธรรมที่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเป็นไปตามจิตซึ่งเป็น
อัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเป็นไปตามจิตซึ่ง
เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ย่อ เหมือนกับอัพยากฤตในจิตตสังสัฏฐสมุฏฐานทุกะ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ
ปัญหาวารให้พิสดาร)

๖๖. อัชฌัตติกทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๘๔] สภาวธรรมที่เป็นภายนอกตนซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
ภายในตนซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นภายนอกตนซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นภายนอกตน
ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๖๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๖๖. อัชฌัตติกทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่เป็นภายในตนซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นภายนอกตนซึ่ง
เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นภายในตนและที่เป็นภายนอกตนซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นภายนอกตนซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่เป็นภายนอกตนซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นภายในตน
และที่เป็นภายนอกตนซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๘๕] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

(ย่อ เหมือนกับจิตตทุกะ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)
[๘๖] สภาวธรรมที่เป็นภายนอกตนซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
ภายในตนซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นภายนอกตนซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นภายนอกตน
ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นภายในตนซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นภายนอกตน
ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นภายในตนและที่เป็นภายนอกตนซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นภายนอกตนซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่เป็นภายนอกตนซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นภายในตน
และที่เป็นภายนอกตนซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๘๗] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

(ย่อ เหมือนกับจิตตทุกะ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๖๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๖๖. อัชฌัตติกทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๘๘] สภาวธรรมที่เป็นภายในตนซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
ภายในตนซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นภายนอกตนซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นภาย
นอกตนซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นภายในตนซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นภายใน
ตนและที่เป็นภายนอกตนซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๘๙] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๕ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๕ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๕ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๕ วาระ
นอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
นอินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๖๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๖๖. อัชฌัตติกทุกะ ๑. กุสลติกะ

นฌานปัจจัย มี ๕ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
นสัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ
โนนัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
โนวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ย่อ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)
[๙๐] สภาวธรรมที่เป็นภายนอกตนซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นภายนอกตนซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย (ย่อ)
สภาวธรรมที่เป็นภายนอกตนซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
ภายนอกตนซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ

[๙๑] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ

(สภาวธรรมที่เป็นภายในตนเป็นสหชาตาธิปติปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นภาย
นอกตนในกาลที่ถึง แม้วาระทั้ง ๓ ในท่ามกลาง ก็เป็นสหชาตาธิปติปัจจัย)

อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๕ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ

(เป็นอารัมมณปุเรชาตะและวัตถุปุเรชาตะ)

ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๖๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๖๗. อุปาทาทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่เป็นภายนอกตนซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
ภายนอกตนซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ

กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๙ วาระ

(สำหรับอาหาร ๓ เป็นกวฬิงการาหาร)

อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ

(สำหรับอินทรีย์ ๓ เป็นรูปชีวิตินทรีย์)

ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

อัชฌัตติกทุกะและกุสลติกะ จบ

๖๗. อุปาทาทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๙๒] สภาวธรรมที่ไม่เป็นอุปาทายรูปซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
อุปาทายรูปซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๗๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๖๗. อุปาทาทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๙๓] สภาวธรรมที่ไม่เป็นอุปาทายรูปซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
อุปาทายรูปซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๙๔] สภาวธรรมที่ไม่เป็นอุปาทายรูปซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นอุปาทายรูปซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอุปาทายรูปซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
อุปาทายรูปซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอุปาทายรูปซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
อุปาทายรูปซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอุปาทายรูปและที่ไม่เป็นอุปาทายรูปซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอุปาทายรูปซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอุปาทายรูปซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อุปาทายรูปและที่ไม่เป็นอุปาทายรูปซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๙๕] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๕ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๗๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๖๗. อุปาทาทุกะ ๑. กุสลติกะ

นเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๓ วาระ
นอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
นอินทรียปัจจัย มี ๓ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๕ วาระ
นสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
โนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ
โนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

(ย่อ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดาร)

เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัยเป็นต้น
[๙๖] สภาวธรรมที่ไม่เป็นอุปาทายรูปซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอุปาทายรูปซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอุปาทายรูปซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่
เป็นอุปาทายรูปซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอุปาทายรูปซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่
เป็นอุปาทายรูปซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอุปาทายรูปซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่
เป็นอุปาทายรูปซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
(ในวาระแรกเป็นอธิปติปัจจัยทั้ง ๒ ใน ๒ วาระ เป็นสหชาตาธิปติปัจจัย)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๗๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๖๗. อุปาทาทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่เป็นอุปาทายรูปซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่
เป็นอุปาทายรูปซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอุปนิสสยปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอุปาทายรูปซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่
เป็นอุปาทายรูปซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยอุปนิสสยปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๙๗] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๑ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๑ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๕ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๕ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๒ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๖ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๗ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๑ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๔ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๗๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๖๘. อุปาทินนทุกะ ๑. กุสลติกะ
๖๘. อุปาทินนทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๙๘] สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือซึ่งเป็น
กุศลอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือซึ่งเป็นกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร มี ๑ วาระ
เหมือนกับกุศลในสัปปัจจยทุกะ)
[๙๙] สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือซึ่งเป็น
อกุศลอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือซึ่งเป็นอกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๑๐๐] สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือซึ่งเป็น
อัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือซึ่งเป็น
อัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือซึ่งเป็นอัพยากฤต
อาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือซึ่งเป็นอัพยากฤต
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๗๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๖๘. อุปาทินนทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือซึ่งเป็นอัพยากฤต
อาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและที่กรรมอัน
ประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ได้แก่
จิตตสมุฏฐานรูปอาศัยขันธ์ที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและอาศัย
มหาภูตรูปเกิดขึ้น (๑) (ย่อ)

[๑๐๑] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๕ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๔ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๕ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๑ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๒ วาระ
นอาหารปัจจัย มี ๒ วาระ
นอินทรียปัจจัย มี ๒ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๒ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๕ วาระ
นสัมปยุตตปัจจัย มี ๔ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๗๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๖๘. อุปาทินนทุกะ ๑. กุสลติกะ

นวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ
โนนัตถิปัจจัย มี ๔ วาระ
โนวิคตปัจจัย มี ๔ วาระ

(ย่อ พึงขยายสหชาตวารเป็นต้นให้พิสดาร)

เหตุปัจจัยและปุเรชาตปัจจัย
[๑๐๒] สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือซึ่งเป็น
อัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือซึ่ง
เป็นอัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือซึ่งเป็นอัพยากฤต
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือซึ่งเป็น
อัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือซึ่งเป็นอัพยากฤต
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือซึ่งเป็น
อัพยากฤตโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติและสหชาตาธิปติ
มี ๑ วาระ
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือซึ่งเป็นอัพยากฤต
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือซึ่งเป็น
อัพยากฤตโดยปุเรชาตปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณปุเรชาตะและวัตถุปุเรชาตะ
(มี ๒ วาระ)
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือซึ่งเป็นอัพยากฤต
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือซึ่งเป็น
อัพยากฤตโดยปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ (มีเฉพาะอารัมมณปุเรชาตะ ฆฏนา
มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณปุเรชาตะและวัตถุปุเรชาตะ)

[๑๐๓] เหตุปัจจัย มี ๔ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๗๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๖๘. อุปาทินนทุกะ ๑. กุสลติกะ
(สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือเป็นมูล มี ๒ วาระ
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือเป็นมูล ก็มี ๒ วาระ)

อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๒ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๕ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๖ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๖ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๔ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๔ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๙ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๔ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๔ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๔ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๖ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๔ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๔ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๗๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๖๙. อุปาทานทุกะ ๑. กุสลติกะ

นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ (ย่อ)

มหันตรทุกะและกุสลติกะ จบ

๖๙. อุปาทานทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑] สภาวธรรมที่ไม่เป็นอุปาทานซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
อุปาทานซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๒] สภาวธรรมที่เป็นอุปาทานซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอุปาทาน
ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอุปาทานซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอุปาทานซึ่ง
เป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอุปาทานและที่ไม่เป็นอุปาทานซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นอุปาทานซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอุปาทานซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอุปาทาน
ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอุปาทานซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอุปาทานและที่
ไม่เป็นอุปาทานซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๗๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๖๙. อุปาทานทุกะ ๑. กุสลติกะ

[๓] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)

อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

[๔] สภาวธรรมที่ไม่เป็นอุปาทานซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
อุปาทานซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๕] นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวารเป็นต้นให้พิสดาร)
[๖] สภาวธรรมที่เป็นอุปาทานซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อุปาทานซึ่งเป็นอกุศลโดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๗] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ

(มีสภาวธรรมที่ไม่เป็นอุปาทานเป็นมูล มี ๓ วาระ เป็นสหชาตาธิปติปัจจัย)

อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ

(มีสภาวธรรมที่ไม่เป็นอุปาทานเป็นมูล)

อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๗๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๗๐. อุปาทานิยทุกะ ๑. กุสลติกะ

ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

[๘] สภาวธรรมที่ไม่เป็นอุปาทานซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
อุปาทานซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๙] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

๗๐. อุปาทานิยทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑๐] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
อารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๑๑] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

(ย่อ เหมือนกับกุศลในโลกิยทุกะและโลกุตตรทุกะ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ
ปัญหาวารให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๘๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๗๐. อุปาทานิยทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๑๒] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๑๓] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่
ไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
อารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของอุปาทานและที่ไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็น
อัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อารมณ์ของอุปาทานและที่ไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๑๔] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

(ย่อ เหมือนกับอัพยากฤตในโลกิยทุกะ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร
ให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๘๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๗๑. อุปาทานสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ
๗๑. อุปาทานสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑๕] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอุปาทานซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุต
จากอุปาทานซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวารฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๑๖] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอุปาทานซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่
สัมปยุตด้วยอุปาทานซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอุปาทานซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจาก
อุปาทานซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอุปาทานซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุต
ด้วยอุปาทานและที่วิปปยุตจากอุปาทานซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๑๗] เหตุปัจจัย มี ๖ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ

(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๖ วาระ)

อวิคตปัจจัย มี ๖ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
นกัมมปัจจัย มี ๔ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๖ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๖ วาระ

(ย่อ พึงขยายสหชาตวารเป็นต้นให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๘๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๗๑. อุปาทานสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๑๘] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอุปาทานซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่สัมปยุตด้วยอุปาทานซึ่งเป็นอกุศลโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอุปาทานซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่วิปปยุต
จากอุปาทานซึ่งเป็นอกุศลโดยเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอุปาทานและที่วิปปยุตจากอุปาทานซึ่งเป็นอกุศล
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอุปาทานซึ่งเป็นอกุศลโดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๑๙] เหตุปัจจัย มี ๖ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ

(สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอุปาทานเป็นมูล มี ๓ วาระ เป็นสหชาตาธิปติ
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอุปาทาน มี ๑ วาระ)

อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๖ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๖ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๔ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๔ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๔ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๔ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๔ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๖ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๖ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๖ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๘๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๗๒. อุปาทานอุปาทานิยทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๒๐] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอุปาทานซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรม
ที่วิปปยุตจากอุปาทานซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

๗๒. อุปาทานอุปาทานิยทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๒๑] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของอุปาทานแต่ไม่เป็นอุปาทานซึ่งเป็นกุศล
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของอุปาทานแต่ไม่เป็นอุปาทานซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๒๒] สภาวธรรมที่เป็นอุปาทานและเป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นอกุศล
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอุปาทานและเป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของอุปาทานแต่ไม่เป็นอุปาทานซึ่งเป็นอกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของอุปาทานแต่ไม่เป็นอุปาทานซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๘๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๗๓. อุปาทานอุปาทานสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่เป็นอุปาทานและเป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นอกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอุปาทานเป็นอารมณ์ของอุปาทานและที่เป็นอารมณ์ของอุปาทาน
แต่ไม่เป็นอุปาทานซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๒๓] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(ข้อความนี้เหมือนกับอกุศลในอุปาทานทุกะ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ
ปัญหาวารให้พิสดาร)
[๒๔] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของอุปาทานแต่ไม่เป็นอุปาทานซึ่งเป็น
อัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของอุปาทานแต่ไม่เป็นอุปาทานซึ่งเป็น
อัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๒๕] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

๗๓. อุปาทานอุปาทานสัมปยุตตทุกะ
๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๒๖] สภาวธรรมที่เป็นอุปาทานและสัมปยุตด้วยอุปาทานซึ่งเป็นอกุศล
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอุปาทานและสัมปยุตด้วยอุปาทานซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๘๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๗๔. อุปาทานวิปปยุตตอุปาทานิยทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอุปาทานแต่ไม่เป็นอุปาทานซึ่งเป็นอกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอุปาทานแต่ไม่เป็นอุปาทานซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอุปาทานและสัมปยุตด้วยอุปาทานซึ่งเป็นอกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอุปาทานสัมปยุตด้วยอุปาทานและที่สัมปยุตด้วยอุปาทานแต่ไม่
เป็นอุปาทานซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี
๓ วาระ (ย่อ)

[๒๗] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ย่อ ข้อความนี้เหมือนกับอกุศลในอุปาทานทุกะ แต่ในที่นี้ทุกะนี้ต่างกัน
เพราะเหตุปัจจัย สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)

๗๔. อุปาทานวิปปยุตตอุปาทานิยทุกะ
๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๒๘] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอุปาทานแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็น
กุศลอาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากอุปาทานแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอุปาทานและไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นกุศล
อาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากอุปาทานและไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๘๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๗๔. อุปาทานวิปปยุตตอุปาทานิยทุกะ ๑. กุสลติกะ

[๒๙] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(เหมือนกับกุศลในโลกิยทุกะ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)
[๓๐] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอุปาทานแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็น
อกุศลอาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากอุปาทานแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็น
อกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอุปาทานแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นอัพยากฤต
อาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากอุปาทานแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นอัพยากฤต
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอุปาทานและไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็น
อัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากอุปาทานและไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทาน
ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากอุปาทานแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นอัพยากฤต
อาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากอุปาทานแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานและที่วิปปยุตจาก
อุปาทานไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๓๑] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)

(เหมือนกับอัพยากฤตในโลกิยทุกะ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร
ให้พิสดารทุกปัจจัย)
อุปาทานโคจฉกะและกุสลติกะ จบ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๘๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๗๕. กิเลสทุกะ ๑. กุสลติกะ
๗๕. กิเลสทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑] สภาวธรรมที่ไม่เป็นกิเลสซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกิเลสซึ่ง
เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๒] สภาวธรรมที่เป็นกิเลสซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกิเลสซึ่งเป็น
อกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกิเลสซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกิเลสซึ่งเป็น
อกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นกิเลสซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกิเลสและที่ไม่เป็น
กิเลสซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๓] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)

อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

[๔] สภาวธรรมที่เป็นกิเลสซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกิเลสซึ่งเป็น
อกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ได้แก่ โมหะที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉาอาศัยวิจิกิจฉาเกิดขึ้น
โมหะที่สหรคตด้วยอุทธัจจะอาศัยอุทธัจจะเกิดขึ้น (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๘๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๗๕. กิเลสทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่เป็นกิเลสซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกิเลสซึ่งเป็นอกุศล
เกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย ได้แก่ โมหะที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉาและที่สหรคตด้วย
อุทธัจจะอาศัยขันธ์ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉาและที่สหรคตด้วยอุทธัจจะเกิดขึ้น (๑)
(โมหะที่สหรคตด้วยอุทธัจจะอาศัยขันธ์ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะเกิดขึ้น)
สภาวธรรมที่เป็นกิเลสซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกิเลสและที่ไม่เป็น
กิเลสซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย ได้แก่ โมหะที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา
อาศัยขันธ์ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉาและอาศัยวิจิกิจฉาเกิดขึ้น โมหะที่สหรคตด้วย
อุทธัจจะอาศัยขันธ์ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะและอาศัยอุทธัจจะเกิดขึ้น (๑) (ย่อ)

[๕] นเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ย่อ พึงขยายสหชาตวารเป็นต้นให้พิสดาร)
[๖] สภาวธรรมที่เป็นกิเลสซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกิเลส
ซึ่งเป็นอกุศลโดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๗] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ

(ในท่ามกลางมี ๓ วาระ เป็นสหชาตาธิปติ)

อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๘๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๗๖. สังกิเลสิกทุกะ ๑. กุสลติกะ

สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๓ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

สภาวธรรมที่ไม่เป็นกิเลสซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกิเลสซึ่งเป็น
อัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๘] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

๗๖. สังกิเลสิกทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๙] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๙๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๗๖. สังกิเลสิกทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
อารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๑๐] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

(ย่อ เหมือนกับกุศลในโลกิยทุกะ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้
พิสดาร)
[๑๑] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๑๒] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อารมณ์ของกิเลสและที่ไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (ย่อ)

[๑๓] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

(ย่อ เหมือนกับอัพยากฤตในโลกิยทุกะ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร
ให้พิสดารทุกปัจจัย)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๙๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๗๗. สังกิลิฏฐทุกะ ๑. กุสลติกะ
๗๗. สังกิลิฏฐทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๑๔] สภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่
กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๑๕] สภาวธรรมที่กิเลสทำให้เศร้าหมองซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่
กิเลสทำให้เศร้าหมองซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๑๖] สภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรม
ที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๙๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๗๘. กิเลสสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ
๗๘. กิเลสสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๑๗] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากกิเลสซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุต
จากกิเลสซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๑๘] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยกิเลสซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุต
ด้วยกิเลสซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๑๙] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากกิเลสซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่
วิปปยุตจากกิเลสซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๙๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๗๙. สังกิเลสสังกิเลสิกทุกะ ๑. กุสลติกะ
๗๙. สังกิเลสสังกิเลสิกทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๒๐] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของกิเลสแต่ไม่เป็นกิเลสซึ่งเป็นกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของกิเลสแต่ไม่เป็นกิเลสซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
(ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัจจยวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๒๑] สภาวธรรมที่เป็นกิเลสและเป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็นอกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นกิเลสและเป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของกิเลสแต่ไม่เป็นกิเลสซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นอารมณ์ของกิเลสแต่ไม่เป็นกิเลสซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นกิเลสและเป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นกิเลสเป็นอารมณ์ของกิเลสและที่เป็นอารมณ์ของกิเลสแต่ไม่เป็นกิเลสซึ่งเป็น
อกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๒๒] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ย่อ เหมือนกับอกุศลในกิเลสทุกะ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร
ให้พิสดารทุกปัจจัย)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๙๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๘๐. กิเลสสังกิลิฏฐทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๒๓] สภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของกิเลสแต่ไม่เป็นกิเลสซึ่งเป็นอัพยากฤต
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของกิเลสแต่ไม่เป็นกิเลสซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

๘๐. กิเลสสังกิลิฏฐทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๒๔] สภาวธรรมที่เป็นกิเลสและที่กิเลสทำให้เศร้าหมองซึ่งเป็นอกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นกิเลสและที่กิเลสทำให้เศร้าหมองซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่กิเลสทำให้เศร้าหมองแต่ไม่เป็นกิเลสซึ่งเป็นอกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่กิเลสทำให้เศร้าหมองแต่ไม่เป็นกิเลสซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นกิเลสและที่กิเลสทำให้เศร้าหมองซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นกิเลสที่กิเลสทำให้เศร้าหมองและที่กิเลสทำให้เศร้าหมองแต่ไม่เป็นกิเลสซึ่ง
เป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๒๕] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ย่อ เหมือนกับอกุศลในกิเลสทุกะ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร
ให้พิสดารทุกปัจจัย)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๙๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๘๒. กิเลสวิปปยุตตสังกิเลสิกทุกะ ๑. กุสลติกะ
๘๑. กิเลสกิเลสสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๒๖] สภาวธรรมที่เป็นกิเลสและสัมปยุตด้วยกิเลสซึ่งเป็นอกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นกิเลสและสัมปยุตด้วยกิเลสซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยกิเลสแต่ไม่เป็นกิเลสซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่
สัมปยุตด้วยกิเลสแต่ไม่เป็นกิเลสซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นกิเลสและสัมปยุตด้วยกิเลสซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นกิเลสสัมปยุตด้วยกิเลสและที่สัมปยุตด้วยกิเลสแต่ไม่เป็นกิเลสซึ่งเป็นอกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๒๗] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ย่อ เหมือนกับอกุศลในกิเลสทุกะ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร
ให้พิสดารทุกปัจจัย)

๘๒. กิเลสวิปปยุตตสังกิเลสิกทุกะ
๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๒๘] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากกิเลสแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็นกุศล
อาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากกิเลสแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๙๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๘๒. กิเลสวิปปยุตตสังกิเลสิกทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากกิเลสและไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็นกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากกิเลสและไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (ย่อ)

[๒๙] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

(ย่อ เหมือนกับกุศลในโลกิยทุกะ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้
พิสดาร)
[๓๐] สภาวธรรมที่วิปปยุตจากกิเลสแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็นอัพยากฤต
อาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากกิเลสแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากกิเลสและไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็นอัพยากฤต
อาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากกิเลสและไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็นอัพยากฤต
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่วิปปยุตจากกิเลสแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็นอัพยากฤต
อาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากกิเลสแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสและที่วิปปยุตจากกิเลส
ไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๓๑] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

(ย่อ เหมือนกับอัพยากฤตในโลกิยทุกะ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร
ให้พิสดารทุกปัจจัย)
กิเลสโคจฉกะและกุสลติกะ จบ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๙๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๘๓. ทัสสเนนปหาตัพพทุกะ ๑. กุสลติกะ
๘๓. ทัสสเนนปหาตัพพทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย
[๑] สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งเป็นกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
(ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๒] สภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งเป็นอกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
(ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

[๓] สภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งเป็นอกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย
ได้แก่ โมหะที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉาอาศัยขันธ์ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉาเกิดขึ้น (๑)
สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๔] นเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๙๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๘๓. ทัสสเนนปหาตัพพทุกะ ๑. กุสลติกะ

นปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
นกัมมปัจจัย มี ๒ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๒ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ

(ย่อ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดารทุกปัจจัย)
[๕] สภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งเป็นอกุศลโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งเป็นอกุศลโดยเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๖] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

(ทัสสนบทมี ๑ วาระ นทัสสนบท มี ๒ วาระ)

อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ

(บทที่มีทัสสเนนปหาตัพพะเป็นมูล มี ๑ วาระ นทัสสนบท มี ๒ วาระ เป็น
อารัมมณาธิปติ และสหชาตาธิปติ อารัมมณาธิปติ มี ๑ วาระ)

อนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ

(บทที่มีทัสสนะเป็นมูล มี ๑ วาระ นทัสสนบท มี ๑ วาระ)

สมนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๒ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๓๙๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๘๔. ภาวนายปหาตัพพทุกะ ๑. กุสลติกะ

อัตถิปัจจัย มี ๒ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

[๗] สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

๘๔. ภาวนายปหาตัพพทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย
[๘] สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งเป็นกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
(ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๙] สภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งเป็นอกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๐๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๘๕. ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

(ย่อ เหมือนกับอกุศลในทัสสเนนปหาตัพพทุกะ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ
ปัญหาวารให้พิสดารทุกปัจจัย)
[๑๐] สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งเป็นอัพยากฤต
อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

๘๕. ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย
[๑๑] สภาวธรรมที่มีเหตุอันไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งเป็นกุศล
อาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุอันไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๐๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๘๕. ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๑๒] สภาวธรรมที่มีเหตุอันต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งเป็นอกุศล
อาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุอันต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีเหตุอันไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งเป็นอกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มีเหตุอันไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งเป็นอกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่มีเหตุอันไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่มีเหตุอันต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งเป็นอกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่มีเหตุอันต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและที่มีเหตุอันไม่ต้องประหาณ
ด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีเหตุอันต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุ
อันต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย
มี ๓ วาระ
(นทัสสนบท มี ๒ วาระ ฆฏนา มี ๑ วาระ) (ย่อ)

[๑๓] เหตุปัจจัย มี ๔ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ

(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๖ วาระ)

อวิคตปัจจัย มี ๖ วาระ (ย่อ)

[๑๔] สภาวธรรมที่มีเหตุอันไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งเป็น
อกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุอันต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งเป็นอกุศล
เกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มีเหตุอันไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งเป็นอกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่มีเหตุอันไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะ
นเหตุปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๐๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๘๕. ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ

[๑๕] นเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
นกัมมปัจจัย มี ๔ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๖ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๖ วาระ

(ย่อ พึงขยายสหชาตวารเป็นต้นให้พิสดาร)
[๑๖] สภาวธรรมที่มีเหตุอันต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งเป็นอกุศล
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีเหตุอันต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งเป็นอกุศล
โดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๑๗] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ

(ทัสสนบทมี ๑ วาระ นทัสสนบทมี ๒ วาระ)

อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๔ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๔ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๖ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๖ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๖ วาระ (ย่อ)

[๑๘] สภาวธรรมที่มีเหตุอันไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งเป็น
อัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุอันไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งเป็น
อัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๐๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๘๖. ภาวนายปหาตัพพเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

๘๖. ภาวนายปหาตัพพเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๑๙] สภาวธรรมที่มีเหตุอันไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งเป็น
กุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุอันไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งเป็นกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๒๐] สภาวธรรมที่มีเหตุอันต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งเป็น
อกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุอันต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งเป็นอกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีเหตุอันไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งเป็นอกุศล
อาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุอันไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งเป็นอกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๐๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๘๕. ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ

[๒๑] เหตุปัจจัย มี ๔ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๖ วาระ

(ย่อ เหมือนกับอกุศลในทัสสเนนปหาตัพพเหตุกทุกะ พึงขยายสหชาตวาร
ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดารทุกปัจจัย)
[๒๒] สภาวธรรมที่มีเหตุอันไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งเป็น
อัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุอันไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งเป็น
อัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

๘๗. สวิตักกทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๒๓] สภาวธรรมที่มีวิตกซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีวิตกซึ่งเป็นกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่มีวิตกซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีวิตกซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มีวิตกและที่ไม่มีวิตกซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีวิตกซึ่งเป็น
กุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๐๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๘๗. สวิตักกทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่ไม่มีวิตกซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีวิตกซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มีวิตกซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีวิตกซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่มีวิตกซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีวิตกและที่ไม่มีวิตกซึ่งเป็น
กุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๒๔] เหตุปัจจัย มี ๖ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ

(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๖ วาระ)

อวิคตปัจจัย มี ๖ วาระ (ย่อ)
นอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
นกัมมปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๖ วาระ

(ย่อ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดาร)

๗. ปัญหาวาร
เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๒๕] สภาวธรรมที่มีวิตกซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีวิตกซึ่งเป็น
กุศลโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มีวิตกซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่มีวิตกซึ่งเป็นกุศล
โดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มีวิตกซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีวิตกและที่ไม่มีวิตก
ซึ่งเป็นกุศลโดยเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่มีวิตกซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่มีวิตกซึ่งเป็นกุศล
โดยเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๐๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๘๗. สวิตักกทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่มีวิตกซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีวิตกซึ่งเป็นกุศลโดย
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่มีวิตกซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่มีวิตกซึ่งเป็น
กุศลโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มีวิตกและที่ไม่มีวิตกซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีวิตก
ซึ่งเป็นกุศลโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๒๖] เหตุปัจจัย มี ๔ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ

(สามบทข้างต้นเป็นสหชาตาธิปติ สภาวธรรมที่ไม่มีวิตก มี ๑ วาระเป็น
สหชาตาธิปติ)

อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๔ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๔ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๔ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๖ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๖ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๖ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๖ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๖ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๐๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๘๗. สวิตักกทุกะ ๑. กุสลติกะ

นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

อกุสลบท
[๒๗] สภาวธรรมที่มีวิตกซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีวิตกซึ่งเป็นอกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่มีวิตกซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีวิตกซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มีวิตกและที่ไม่มีวิตกซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีวิตกซึ่ง
เป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่มีวิตกซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีวิตกซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีวิตกซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีวิตกและที่ไม่มีวิตกซึ่ง
เป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๒๘] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ

(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๕ วาระ ) ฯลฯ

อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)

[๒๙] สภาวธรรมที่มีวิตกซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีวิตกซึ่งเป็นอกุศล
เกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๐๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๘๗. สวิตักกทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่มีวิตกซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีวิตกซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้น
เพราะนเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีวิตกซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีวิตกและที่ไม่มีวิตกซึ่งเป็น
อกุศลเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๓๐] นเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ

(ย่อ พึงขยายสหชาตวารเป็นต้นให้พิสดาร)
[๓๑] สภาวธรรมที่มีวิตกซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีวิตกซึ่ง
เป็นอกุศลโดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๓๒] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
สหชาตปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
ฌานปัจจัย มี ๕ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๕ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๕ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๐๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๘๗. สวิตักกทุกะ ๑. กุสลติกะ
อัพยากตบท
[๓๓] สภาวธรรมที่มีวิตกซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่มีวิตกซึ่งเป็น
อัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่มีวิตกซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีวิตกซึ่งเป็น
อัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มีวิตกซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่มีวิตกและที่ไม่มีวิตก
ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๓๔] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๖ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
นกัมมปัจจัย มี ๔ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
นอินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
นสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
โนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

(ย่อ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๑๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๘๗. สวิตักกทุกะ ๑. กุสลติกะ
[๓๕] สภาวธรรมที่มีวิตกซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีวิตก
ซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่มีวิตกซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่มีวิตกซึ่ง
เป็นอัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีวิตกซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีวิตกซึ่งเป็น
อัพยากฤตโดยอารัมมณปัจจัย (ย่อ)

[๓๖] เหตุปัจจัย มี ๔ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)

อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๔ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ
ฌานปัจจัย มี ๙ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๖ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๑๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๘๘. สวิจารทุกะ ๑. กุสลติกะ

นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนกับปัญหาวารในกุสลติกะ)

๘๘. สวิจารทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย
[๓๗] สภาวธรรมที่มีวิจารซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีวิจารซึ่งเป็นกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่มีวิจารซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีวิจารซึ่งเป็นกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
สภาวธรรมที่มีวิจารซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีวิจารและที่ไม่มีวิจารซึ่ง
เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๓๘] เหตุปัจจัย มี ๖ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๖ วาระ

(ย่อ เหมือนกับกุศลในสวิตักกทุกะ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร
ให้พิสดาร)
[๓๙] สภาวธรรมที่มีวิจารซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีวิจารซึ่งเป็นอกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๑๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๘๘. สวิจารทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่มีวิจารซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีวิจารซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีวิจารซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีวิจารและที่ไม่มีวิจารซึ่ง
เป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๔๐] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

(ย่อ เหมือนกับอกุศลในสวิตักกทุกะ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร
ให้พิสดาร)
[๔๑] สภาวธรรมที่มีวิจารซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่มีวิจารซึ่งเป็น
อัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่มีวิจารซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีวิจารซึ่งเป็น
อัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มีวิจารซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่มีวิจารและที่ไม่มีวิจาร
ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๔๒] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๖ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ย่อ เหมือนกับอัพยากฤตในสวิตักกทุกะ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ
สัมปยุตตวารให้พิสดาร)
[๔๓] สภาวธรรมที่มีวิจารซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มี
วิจารซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๑๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๘๙. สัปปีติกทุกะ ๑. กุสลติกะ

[๔๔] เหตุปัจจัย มี ๔ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๔ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๔ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๔ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๙ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๔ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๖ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนกับปัญหาวารในกุสลติกะ)

๘๙. สัปปีติกทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย
[๔๕] สภาวธรรมที่มีปีติซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีปีติซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๑๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๘๙. สัปปีติกทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่ไม่มีปีติซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีปีติซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มีปีติและที่ไม่มีปีติซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีปีติซึ่งเป็นกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่มีปีติซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีปีติซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มีปีติซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีปีติซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่มีปีติซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีปีติและที่ไม่มีปีติซึ่งเป็นกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๔๖] เหตุปัจจัย มี ๖ วาระ

(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๖ วาระ) ฯลฯ

อวิคตปัจจัย มี ๖ วาระ (ย่อ)
นอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
นกัมมปัจจัย มี ๔ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๖ วาระ

(ย่อ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดาร)
[๔๗] สภาวธรรมที่มีปีติซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีปีติซึ่งเป็น
กุศลโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่มีปีติซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่มีปีติซึ่งเป็นกุศล
โดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีปีติซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีปีติซึ่งเป็นกุศลโดย
อารัมมณปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๑๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๘๙. สัปปีติกทุกะ ๑. กุสลติกะ

[๔๘] เหตุปัจจัย มี ๔ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ

(เฉพาะสหชาตาธิปติ มี ๔ วาระ)

อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๔ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๔ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๔ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๖ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๔ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๖ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๖ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๖ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนกับปัญหาวารในกุสลติกะ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๑๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๘๙. สัปปีติกทุกะ ๑. กุสลติกะ
อกุสลบท - เหตุปัจจัย
[๔๙] สภาวธรรมที่มีปีติซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีปีติซึ่งเป็นอกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่มีปีติซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีปีติซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
สภาวธรรมที่มีปีติซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีปีติและที่ไม่มีปีติซึ่งเป็น
อกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๕๐] เหตุปัจจัย มี ๖ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๖ วาระ

(ย่อ เหมือนกับกุศล พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)

อัพยากตบท - เหตุปัจจัย
[๕๑] สภาวธรรมที่มีปีติซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่มีปีติซึ่งเป็น
อัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่มีปีติซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีปีติซึ่งเป็น
อัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มีปีติซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่มีปีติและที่ไม่มีปีติซึ่งเป็น
อัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๕๒] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๖ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
/r

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๑๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๘๙. สัปปีติกทุกะ ๑. กุสลติกะ

นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๔ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
นอินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
นสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
โนวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ย่อ พึงขยายสหชาตวารเป็นต้นให้พิสดาร)
[๕๓] สภาวธรรมที่มีปีติซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีปีติซึ่ง
เป็นอัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๕๔] เหตุปัจจัย มี ๔ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ

(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)

อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๑๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๙๐-๙๑. ปีติสหคตทุกะเป็นต้น ๑. กุสลติกะ

กัมมปัจจัย มี ๔ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๔ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๔ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๙ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๔ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๖ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

๙๐ - ๙๑. ปีติสหคตทุกะเป็นต้น
๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๕๕] ... อาศัยสภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติซึ่งเป็นกุศล ฯลฯ (กุศล อกุศล
และอัพยากฤตเหมือนกับสัปปีติกทุกะ)
[๕๖] ... อาศัยสภาวธรรมที่สหรคตด้วยสุขซึ่งเป็นกุศล ฯลฯ (กุศล อกุสล
และอัพยากฤตเหมือนกับสัปปีติกทุกะ ... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศล ฯลฯ
ในปัจจนียะ นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต ฯลฯ
ในปัจจนียะ นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ นฌานปัจจัย มี ๖ วาระ พึงเพิ่ม
ปัจจัยที่เหลือ กุสลบทและอกุสลบทในปัญหาวารในปัจจนียะ อินทรียปัจจัยและ
ฌานปัจจัย มี ๒ วาระ แต่อัพยากตบทในปัญหาวาร มี ๙ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๑๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๙๒. อุเปกขาสหคตทุกะ ๑. กุสลติกะ
๙๒. อุเปกขาสหคตทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๕๗] ... อาศัยสภาวธรรมที่สหรคตด้วยอุเบกขาซึ่งเป็นกุศล ฯลฯ มี ๖ วาระ
(เหมือนกับสัปปีติกทุกะ บทว่า อุเบกขา ได้แก่ อุเบกขาต่าง ๆ ในอัพยากตบท
ในปัจจนียะ นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ นฌานปัจจัย มี ๖ วาระ)
[๕๘] สภาวธรรมที่สหรคตด้วยอุเบกขาซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่
สหรคตด้วยอุเบกขาซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)
เหตุปัจจัยมี ๖ วาระ (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๖ วาระ ย่อ)
[๕๙] สภาวธรรมที่สหรคตด้วยอุเบกขาซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่
สหรคตด้วยอุเบกขาซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยอุเบกขาซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่สหรคต
ด้วยอุเบกขาซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยอุเบกขาซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่สหรคตด้วย
อุเบกขาและที่ไม่สหรคตด้วยอุเบกขาซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๖๐] นเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๖ วาระ

(ย่อ ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดารอย่างนี้ เหมือนกับสัปปีติกทุกะ)
[๖๑] สภาวธรรมที่สหรคตด้วยอุเบกขาซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่
สหรคตด้วยอุเบกขาซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
(เหมือนกับอัพยากฤตในสัปปีติกทุกะ กุสลบทและอกุสลบทในปัญหาวาร
อินทรียปัจจัยและฌานปัจจัย มี ๖ วาระ แต่อัพยากตบทในปัญหาวาร มี ๙ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๒๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๙๓. กามาวจรทุกะ ๑. กุสลติกะ
๙๓. กามาวจรทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย
[๖๒] สภาวธรรมที่เป็นกามาวจรซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกามาวจร
ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกามาวจรซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกามาวจร
ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๖๓] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๒ วาระ)

อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)
นอธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวารเป็นต้นให้พิสดาร)
[๖๔] สภาวธรรมที่เป็นกามาวจรซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
กามาวจรซึ่งเป็นกุศลโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกามาวจรซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
กามาวจรซึ่งเป็นกุศลโดยเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๖๕] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ

(บทที่เป็นกามาวจร มี ๑ วาระ บทที่ไม่เป็นกามาวจร มี ๒ วาระ)

อนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ

(บทที่เป็นกามาวจร มี ๒ วาระ บทที่ไม่เป็นกามาวจรมี ๑ วาระ) ฯลฯ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๒๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๙๓. กามาวจรทุกะ ๑. กุสลติกะ

สหชาตปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๒ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
นัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

[๖๖] สภาวธรรมที่เป็นกามาวจรซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกามาวจร
ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๖๗] สภาวธรรมที่เป็นกามาวจรซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
กามาวจรซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกามาวจรซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
กามาวจรซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นกามาวจรซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกามาวจร
และที่ไม่เป็นกามาวจรซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๖๘] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๒๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๙๓. กามาวจรทุกะ ๑. กุสลติกะ

นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
นกัมมปัจจัย มี ๒ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๕ วาระ
นอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
นอินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
นสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ
โนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ
โนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

(ย่อ พึงขยายสหชาตวารเป็นต้นให้พิสดาร)
[๖๙] สภาวธรรมที่เป็นกามาวจรซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นกามาวจรซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นกามาวจรซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่
เป็นกามาวจรซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๗๐] เหตุปัจจัย มี ๔ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ

(บทที่เป็นกามาวจร มี ๑ วาระ บทที่ไม่เป็นกามาวจร มี ๓ วาระ
เฉพาะบทที่เป็นกามาวจรเป็นสหชาตาธิปติ)

อนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๗ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๒๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๙๔. รูปาวจรทุกะ ๑. กุสลติกะ

อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๗ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๔ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๔ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๗ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ (ย่อ)

๙๔. รูปาวจรทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย
[๗๑] สภาวธรรมที่เป็นรูปาวจรซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นรูปาวจร
ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นรูปาวจรซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นรูปาวจรซึ่ง
เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๗๒] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๒ วาระ ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๒๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๙๔. รูปาวจรทุกะ ๑. กุสลติกะ

นอธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๑ วาร ฯลฯ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๑ วาระ

(ย่อ พึงขยายสหชาตวารเป็นต้นให้พิสดาร)
[๗๓] สภาวธรรมที่เป็นรูปาวจรซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
รูปาวจรซึ่งเป็นกุศลโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นรูปาวจรซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
รูปาวจรซึ่งเป็นกุศลโดยเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๗๔] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ

(บทที่เป็นรูปาวจรมี ๑ วาระ เป็นสหชาตาธิปติเท่านั้น บทที่ไม่เป็นรูปาวจร
มี ๒ วาระ)

อนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ

(บทที่เป็นรูปาวจร มี ๑ วาระ บทที่ไม่เป็นรูปาวจร มี ๒ วาระ)

สมนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อัตถิปัจจัย มี ๒ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

[๗๕] สภาวธรรมที่ไม่เป็นรูปาวจรซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
รูปาวจรซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๒๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๙๕. อรูปาวจรทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่เป็นรูปาวจรซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นรูปาวจรซึ่งเป็น
อัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นรูปาวจรซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
รูปาวจรซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นรูปาวจรซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นรูปาวจรและ
ที่ไม่เป็นรูปาวจรซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๗๖] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ย่อ เหมือนกับอัพยากฤตในกามาวจรทุกะ วาระก็มีประมาณเท่านี้ ย่อม
เปลี่ยนแปลงไปทั้งในเบื้องต้นและเบื้องปลาย พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร
ให้พิสดารทุกปัจจัย)

๙๕. อรูปาวจรทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย
[๗๗] สภาวธรรมที่เป็นอรูปาวจรซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอรูปาวจร
ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๗๘] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๒๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๙๕. อรูปาวจรทุกะ ๑. กุสลติกะ

นอธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
นอาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ

(ย่อ พึงขยายสหชาตวารเป็นต้นให้พิสดาร)
[๗๙] สภาวธรรมที่เป็นอรูปาวจรซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อรูปาวจรซึ่งเป็นกุศลโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอรูปาวจรซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
อรูปาวจรซึ่งเป็นกุศลโดยเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๘๐] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
สหชาตปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๒ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

[๘๑] สภาวธรรมที่ไม่เป็นอรูปาวจรซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นอรูปาวจรซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ทุกปัจจัยมี
ปัจจัยละ ๑ วาระ ย่อ)
สภาวธรรมที่เป็นอรูปาวจรซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอรูปาวจร
ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอรูปาวจรซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
อรูปาวจรซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๒๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๙๕. อรูปาวจรทุกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอรูปาวจรซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอรูปาวจร
และที่ไม่เป็นอรูปาวจรซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๘๒] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๔ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๒ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๕ วาระ
นอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
โนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

(ย่อ พึงขยายสหชาตวารเป็นต้นให้พิสดาร)
[๘๓] สภาวธรรมที่เป็นอรูปาวจรซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นอรูปาวจรซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นอรูปาวจรซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่
เป็นอรูปาวจรซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๘๔] เหตุปัจจัย มี ๔ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

(บทที่มีอรูปาวจรเป็นมูล มี ๒ วาระ บทที่ไม่เป็นอรูปาวจร มี ๑ วาระ)

อธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ

(บทที่มีอรูปาวจรเป็นมูล มี ๓ วาระ บทที่ไม่เป็นอรูปาวจรมี ๑ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๒๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๙๖. ปริยาปันนทุกะ ๑. กุสลติกะ

อนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ
สหชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๒ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๗ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๔ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๗ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ (ย่อ)

๙๖. ปริยาปันนทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๘๕] สภาวธรรมที่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์ซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่นับเนื่อง
ในวัฏฏทุกข์ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์ซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่นับเนื่อง
ในวัฏฏทุกข์ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๒๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๙๖. ปริยาปันนทุกะ ๑. กุสลติกะ

[๘๖] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

(ย่อ เหมือนกับกุศลในโลกิยทุกะ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร
ให้พิสดาร)
[๘๗] สภาวธรรมที่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์ซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่นับเนื่อง
ในวัฏฏทุกข์ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๘๘] สภาวธรรมที่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่
นับเนื่องในวัฏฏทุกข์ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
นับเนื่องในวัฏฏทุกข์ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่นับเนื่อง
ในวัฏฏทุกข์และที่ไม่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
(ย่อ)

[๘๙] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

(ย่อ เหมือนกับอัพยากฤตในโลกิยทุกะ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร
ให้พิสดารทุกปัจจัย)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๓๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๙๗. นิยยานิกทุกะ ๑. กุสลติกะ
๙๗. นิยยานิกทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๙๐] สภาวธรรมที่เป็นเหตุนำออกจากวัฏฏทุกข์ซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุนำออกจากวัฏฏทุกข์ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุนำออกจากวัฏฏทุกข์ซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุนำออกจากวัฏฏทุกข์ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๙๑] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

(ย่อ เหมือนโลกิยทุกะ พึงขยายสหชาตวารและปัญหาวารให้พิสดาร)
[๙๒] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุนำออกจากวัฏฏทุกข์ซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาว-
ธรรมที่ไม่เป็นเหตุนำออกจากวัฏฏทุกข์ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๙๓] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุนำออกจากวัฏฏทุกข์ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาว-
ธรรมที่ไม่เป็นเหตุนำออกจากวัฏฏทุกข์ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๓๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๙๘. นิยตทุกะ ๑. กุสลติกะ
๙๘. นิยตทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย
[๙๔] สภาวธรรมที่ให้ผลแน่นอนซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ให้ผลแน่นอน
ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๙๕] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

(ย่อ เหมือนกับกุศลในโลกิยทุกะ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้
พิสดาร)
[๙๖] สภาวธรรมที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งเป็นอกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่ให้ผลแน่นอนซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่
ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๙๗] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ

(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๒ วาระ)

อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๓๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๙๘. นิยตทุกะ ๑. กุสลติกะ

นกัมมปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๑ วาระ

(ย่อ พึงขยายสหชาตวารเป็นต้นให้พิสดาร)
[๙๘] สภาวธรรมที่ให้ผลแน่นอนซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ให้
ผลแน่นอนซึ่งเป็นอกุศลโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งเป็นอกุศลโดยเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๙๙] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ

(บทว่า นิยตะ เป็นสหชาตาธิปติ บทว่า อนิยตะที่ ๒ เป็นอารัมมณาธิปติ
และสหชาตาธิปติ)

อนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
นิสสยปัจจัย มี ๒ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

[๑๐๐] สภาวธรรมที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
(ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๓๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๙๙. สอุตตรทุกะ ๑. กุสลติกะ
๙๙. สอุตตรทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๑๐๑] สภาวธรรมที่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีธรรม
อื่นยิ่งกว่าซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีธรรมอื่น
ยิ่งกว่าซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๑๐๒] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

(ย่อ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดารทุกปัจจัย)
[๑๐๓] สภาวธรรมที่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มี
ธรรมอื่นยิ่งกว่าซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
สภาวธรรมที่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่มีธรรมอื่น
ยิ่งกว่าซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มี
ธรรมอื่นยิ่งกว่าซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (๓)
สภาวธรรมที่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่มีธรรมอื่น
ยิ่งกว่าและที่ไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๓๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๐๐. สรณทุกะ ๑. กุสลติกะ

[๑๐๔] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

(ย่อ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดารทุกปัจจัย เหมือนกับ
อัพยากฤตในโลกิยทุกะ)

๑๐๐. สรณทุกะ ๑. กุสลติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย
[๑๐๕] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่
ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๑๐๖] สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๑๐๗] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๓๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๐๐. สรณทุกะ ๒. เวทนาติกะ

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๑๐๘] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)
ปิฏฐิทุกะและกุสลติกะ จบ

๑๐๐. สรณทุกะ ๒. เวทนาติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๒] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
กัมมปัจจัย มี ๒ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๓๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๐๐. สรณทุกะ ๒. เวทนาติกะ

วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

(ย่อ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดารทุกปัจจัย)
[๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (๑)
(ย่อ)

[๔] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

(ย่อ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดารทุกปัจจัย)
[๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนา
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (ย่อ)

[๖] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

(ย่อ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดารทุกปัจจัย)
สรณทุกะและเวทนาติกะ จบ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๓๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๐๐. สรณทุกะ ๓. วิปากติกะ
๑๐๐. สรณทุกะ ๓. วิปากติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๗] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นวิบากอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๘] สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๙] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

(ย่อ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิด
วิบากอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้
เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๑๐] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๓๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๐๐. สรณทุกะ ๔. อุปาทินนติกะ
๑๐๐. สรณทุกะ ๔. อุปาทินนติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๑๑] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหา
และทิฏฐิยึดถือและเป็นอารมณ์ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์
ร้องไห้ซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็นอารมณ์ของอุปาทาน
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๑๒] สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหา
และทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์
ร้องไห้ซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทาน
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิ
ไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่ง
กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิ
ไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้และที่
ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์
ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๓๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๐๐. สรณทุกะ ๕. สังกิลิฏฐติกะ

[๑๓] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

(ย่อ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดารทุกปัจจัย)
[๑๔] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหา
และทิฏฐิไม่ยึดถือและไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้
สัตว์ร้องไห้ซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือและไม่เป็นอารมณ์ของ
อุปาทานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

๑๐๐. สรณทุกะ ๕. สังกิลิฏฐติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๑๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งกิเลสทำให้เศร้าหมองและเป็น
อารมณ์ของกิเลสอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งกิเลสทำให้เศร้าหมอง
และเป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๔๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๐๐. สรณทุกะ ๖. วิตักกติกะ
[๑๖] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็น
อารมณ์ของกิเลสอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมอง
แต่เป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๑๗] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและไม่
เป็นอารมณ์ของกิเลสอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งกิเลสไม่ทำให้
เศร้าหมองและไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

๑๐๐. สรณทุกะ ๖. วิตักกติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๑๘] สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีทั้งวิตกและวิจารอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีทั้งวิตกและวิจารเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีทั้งวิตกและวิจารอาศัยสภาวธรรมที่
ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีทั้งวิตกและวิจารเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๔๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๐๐. สรณทุกะ ๗. ปีติติกะ

[๑๙] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

(ย่อ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)
[๒๐] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่มีวิตกมีเพียงวิจารอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่มีวิตกมีเพียงวิจารเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
(ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๒๑] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่มีทั้งวิตกและวิจารอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่มีทั้งวิตกและวิจารเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
(ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ

(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ) ฯลฯ

อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

๑๐๐. สรณทุกะ ๗. ปีติติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๒๒] สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งสหรคตด้วยปีติอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งสหรคตด้วยปีติเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๔๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๐๐. สรณทุกะ ๗. ปีติติกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งสหรคตด้วยปีติอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งสหรคตด้วยปีติเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๒๓] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

(ย่อ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ให้พิสดารทุกปัจจัย)
[๒๔] สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งสหรคตด้วยสุขอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งสหรคตด้วยสุขเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งสหรคตด้วยสุขอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งสหรคตด้วยสุขเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๒๕] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

(ย่อ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)
[๒๖] สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งสหรคตด้วยอุเบกขาอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งสหรคตด้วยอุเบกขาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งสหรคตด้วยอุเบกขาอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งสหรคตด้วยอุเบกขาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๒๗] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

(ย่อ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๔๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๐๐. สรณทุกะ ๘. ทัสสเนนปหาตัพพติกะ
๑๐๐. สรณทุกะ
๘. ทัสสเนนปหาตัพพติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๒๘] สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรค
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๒๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๓๐] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยโสดา-
ปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่
ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๔๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๐๐. สรณทุกะ ๙. ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกติกะ

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ

(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ) ฯลฯ

อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

๑๐๐. สรณทุกะ
๙. ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๓๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีเหตุอันต้องประหาณด้วย
โสดาปัตติมรรคอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีเหตุอันต้องประหาณ
ด้วยโสดาปัตติมรรคเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๓๒] สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีเหตุอันต้องประหาณด้วยมรรค
เบื้องบน ๓ อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีเหตุอันต้องประหาณด้วย
มรรคเบื้องบน ๓ เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๔๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๐๐. สรณทุกะ ๑๐. อาจยคามิติกะ
[๓๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีเหตุอันไม่ต้องประหาณด้วย
โสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่ง
มีเหตุอันไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ เกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
สหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๑ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

(ย่อ พึงขยายให้พิสดารทุกปัจจัย)

๑๐๐. สรณทุกะ ๑๐. อาจยคามิติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๓๔] สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
(๑)
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๔๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๐๐. สรณทุกะ ๑๑. เสกขติกะ

[๒๓] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดารทุกปัจจัย)
[๓๖] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นเหตุให้ถึงนิพพานอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นเหตุให้ถึงนิพพานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
(ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๓๗] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ
และนิพพานอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ
จุติ และนิพพานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

๑๐๐. สรณทุกะ ๑๑. เสกขติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๓๘] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นของเสขบุคคลอาศัยสภาว-
ธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นของเสขบุคคลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๔๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๐๐. สรณทุกะ ๑๑. เสกขติกะ

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๓๙] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นของอเสขบุคคลอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นของอเสขบุคคลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๔๐] สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคล
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคล
อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคล
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้และที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็น
ของเสขบุคคลและอเสขบุคคลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๔๑] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

(ย่อ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดารทุกปัจจัย)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๔๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๐๐. สรณทุกะ ๑๒. ปริตตติกะ
๑๐๐. สรณทุกะ ๑๒. ปริตตติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๔๒] สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นปริตตะอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นปริตตะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัยมี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นปริตตะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นปริตตะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นปริตตะอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
เหตุให้สัตว์ร้องไห้และที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นปริตตะเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดารทุกปัจจัย)
[๔๓] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นมหัคคตะอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นมหัคคตะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๔๔] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นอัปปมาณะอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นอัปปมาณะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๔๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๐๐. สรณทุกะ ๑๓. ปริตตารัมมณติกะ

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

๑๐๐. สรณทุกะ ๑๓. ปริตตารัมมณติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๔๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีปริตตะเป็นอารมณ์อาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีปริตตะเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีปริตตะเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีปริตตะเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดารทุกปัจจัย)
[๔๖] สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีมหัคคตะเป็นอารมณ์อาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีมหัคคตะเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีมหัคคตะเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีมหัคคตะเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๕๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๐๐. สรณทุกะ ๑๔. หีนติกะ
[๔๗] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีอัปปมาณะเป็นอารมณ์
อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีอัปปมาณะเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

๑๐๐. สรณทุกะ ๑๔. หีนติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๔๘] สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นธรรมชั้นต่ำอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นธรรมชั้นต่ำเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๔๙] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นธรรมชั้นกลางอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นธรรมชั้นกลางเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๕๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๐๐. สรณทุกะ ๑๕. มิจฉัตตติกะ
[๕๐] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นธรรมชั้นประณีตอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นธรรมชั้นประณีตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
(ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

๑๐๐. สรณทุกะ ๑๕. มิจฉัตตติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๕๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีสภาวะผิดและให้ผลแน่นอน
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีสภาวะผิดและให้ผลแน่นอนเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๕๒] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอน
อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๕๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๐๐. สรณทุกะ ๑๖. มัคคารัมมณติกะ
[๕๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้น
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้และที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่แน่นอนโดย
อาการทั้งสองนั้นเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๕๔] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดารทุกปัจจัย)

๑๐๐. สรณทุกะ ๑๖. มัคคารัมมณติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๕๕] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์อาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๕๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๐๐. สรณทุกะ ๑๗. อุปปันนติกะ
[๕๖] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีมรรคเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรม
ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีมรรคเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๕๗] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

๑๐๐. สรณทุกะ ๑๗. อุปปันนติกะ
๑. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๕๘] สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเกิดขึ้นเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเกิดขึ้นโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเกิดขึ้นเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเกิดขึ้นโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเกิดขึ้นเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ให้สัตว์ร้องไห้และที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเกิดขึ้นโดยเหตุปัจจัย (๓)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๕๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๐๐. สรณทุกะ ๑๗. อุปปันนติกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเกิดขึ้นเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเกิดขึ้นโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเกิดขึ้นเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเกิดขึ้นโดยอารัมมณปัจจัย (ย่อ)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเกิดขึ้นเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเกิดขึ้นโดยอารัมมณปัจจัย (ย่อ)

[๕๙] เหตุปัจจัย มี ๔ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๒ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๗ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๔ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๔ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๔ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๔ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๔ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๕๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๐๐. สรณทุกะ ๑๙. อตีตารัมมณติกะ
๑๐๐. สรณทุกะ ๑๘. อตีตติกะ
๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๖๐] สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นปัจจุบันเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นปัจจุบันโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นปัจจุบันเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นปัจจุบันโดยเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๔ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

๑๐๐. สรณทุกะ ๑๙. อตีตารัมมณติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๖๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์อาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๕๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๐๐. สรณทุกะ ๑๙. อตีตารัมมณติกะ

วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

(ย่อ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดารทุกปัจจัย)
[๖๒] สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์อาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์อาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

(ย่อ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดารทุกปัจจัย)
[๖๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์อาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

(ย่อ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดารทุกปัจจัย)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๕๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๐๐. สรณทุกะ ๒๐. อัชฌัตตติกะ
๑๐๐. สรณทุกะ ๒๐. อัชฌัตตติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๖๔] สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นภายในตนอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นภายในตนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นภายในตนอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นภายในตนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นภายในตนอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
เหตุให้สัตว์ร้องไห้และที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นภายในตนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
(๑) (ย่อ)

[๖๕] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดารทุกปัจจัย)
[๖๖] สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นภายนอกตนอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นภายนอกตนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นภายนอกตนอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นภายนอกตนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นภายนอกตนอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้และที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นภายนอกตนเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๕๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๐๐. สรณทุกะ ๒๑. อัชฌัตตารัมมณติกะ

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดารทุกปัจจัย)

๑๐๐. สรณทุกะ ๒๑. อัชฌัตตารัมมณติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๖๗] สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์อาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดารทุกปัจจัย)
[๖๘] สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์อาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งมีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๕๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๐๐. สรณทุกะ ๒๒. สนิทัสสนติกะ

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดารทุกปัจจัย)

๑๐๐. สรณทุกะ ๒๒. สนิทัสสนติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย
[๖๙] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเห็นไม่ได้แต่กระทบได้อาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเห็นไม่ได้แต่กระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
(ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๗๐] สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้อาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้อาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้อาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้และที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเห็นไม่ได้และ
กระทบไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๖๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๐๐. สรณทุกะ ๒๒. สนิทัสสนติกะ

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดาร)
[๗๑] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเห็นไม่ได้แต่กระทบได้เป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเห็นไม่ได้แต่กระทบได้โดยสหชาตปัจจัย
มี ๑ วาระ

อัญญมัญญปัจจัย มี ๑ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๑ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๑ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

[๗๒] สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เป็น
ปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้โดยเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้โดยเหตุปัจจัย (๑)
(ย่อ)

[๗๓] เหตุปัจจัย มี ๔ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๒ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๖๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน] ๑๐๐. สรณทุกะ ๒๒. สนิทัสสนติกะ

นิสสยปัจจัย มี ๗ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๔ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๔ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๔ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๔ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๔ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๗ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
ธัมมานุโลม ทุกติกปัฏฐาน จบ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๖๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑. เหตุทุกะ
พระอภิธรรมปิฎก
ธัมมานุโลม ติกทุกปัฏฐาน
__________
ขอนอบน้อมพระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

๑. กุสลติกะ ๑. เหตุทุกะ
๑. เหตุบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๑] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่ง
เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
[๒] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุ
เกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้น
เพราะอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่ง
เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (๑) (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๖๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑. เหตุทุกะ

[๓] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียะ - นอธิปติปัจจัย
[๔] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุ
เกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้น
เพราะนอธิปติปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่ง
เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๕] นอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๖๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑. เหตุทุกะ

นวิปากปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
เหตุปัจจัย กับนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร ทุกปัจจัย
มีปัจจัยละ ๓ วาระ)

๑. เหตุบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย
เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัยเป็นต้น
[๖] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่ง
เป็นเหตุโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็น
เหตุโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งเป็นเหตุโดยเหตุปัจจัย (๑)
[๗] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่ง
เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็น
เหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่ง
เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นเหตุ
โดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๖๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑. เหตุทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
[๘] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่ง
เป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็น
เหตุโดยอธิปติปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่ง
เป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็น
เหตุโดยอธิปติปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งเป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่ง
เป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่ง
เป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ

อนันตรปัจจัยเป็นต้น
[๙] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่ง
เป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็น
เหตุโดยอนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งเป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย (๑)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๖๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑. เหตุทุกะ
[๑๐] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่ง
เป็นเหตุโดยสหชาตปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็น
เหตุโดยสหชาตปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งเป็นเหตุโดยสหชาตปัจจัย (๑)
(อัญญมัญญปัจจัยและนิสสยปัจจัยเหมือนกับสหชาตปัจจัย)

อุปนิสสยปัจจัยเป็นต้น
[๑๑] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่ง
เป็นเหตุโดยอุปนิสสยปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็น
เหตุโดยอุปนิสสยปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่ง
เป็นเหตุโดยอุปนิสสยปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็น
เหตุโดยอุปนิสสยปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็น
เหตุโดยอุปนิสสยปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่ง
เป็นเหตุโดยอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งเป็นเหตุโดยอุปนิสสยปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่ง
เป็นเหตุโดยอุปนิสสยปัจจัย


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๖๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑. เหตุทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่ง
เป็นเหตุโดยอุปนิสสยปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งเป็นเหตุโดยวิปากปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๑๒] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๗ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๒ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๒ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๕ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๕ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียุทธาร
[๑๓] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่ง
เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๖๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑. เหตุทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็น
เหตุโดยอารัมมณปัจจัยและอุปนิสสยปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่ง
เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัยและอุปนิสสยปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็น
เหตุโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็น
เหตุโดยอารัมมณปัจจัยและอุปนิสสยปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัยและอุปนิสสยปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๑๔] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)

๒. นเหตุบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย
เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๑๕] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่
เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๖๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑. เหตุทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่
เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็น
เหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่
เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่ง
ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลและที่
เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลและที่
เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
[๑๖] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่
เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็น
เหตุเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่ง
ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๑๗] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๗๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑. เหตุทุกะ

อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๙ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๙ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๓ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นเหตุปัจจัยและนอารัมมณปัจจัย
[๑๘] สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่
เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๗๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑. เหตุทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่
เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่ง
ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลและที่
เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลและที่
เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๑๙] นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นอนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ
นสมนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ
นอัญญมัญญปัจจัย มี ๕ วาระ
นอุปนิสสยปัจจัย มี ๕ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๗ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
นอินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
นสัมปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๗๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑. เหตุทุกะ

โนนัตถิปัจจัย มี ๕ วาระ
โนวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาร)

๒. นเหตุบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - อารัมมณปัจจัยเป็นต้น
[๒๐] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศล
ซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่
เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่ง
ไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่
เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๗๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑. เหตุทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศล
ซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศล
ซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๓)
[๒๑] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศล
ซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่
เป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลและที่
เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่ง
ไม่เป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศล
ซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
[๒๒] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศล
ซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่ง
ไม่เป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๗๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑. เหตุทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ

อุปนิสสยปัจจัย
[๒๓] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศล
ซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอุปนิสสยปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่
เป็นเหตุโดยอุปนิสสยปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอุปนิสสยปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่ง
ไม่เป็นเหตุโดยอุปนิสสยปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่
เป็นเหตุโดยอุปนิสสยปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอุปนิสสยปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอุปนิสสยปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศล
ซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอุปนิสสยปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศล
ซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอุปนิสสยปัจจัย (๓) (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๗๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑. เหตุทุกะ

[๒๔] อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑๐ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๗ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๗ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๑๓ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๗ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๗ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๗ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๗ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๗ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๑๓ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๗ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๗ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๑๕ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๑๕ วาระ (ย่อ)


นเหตุปัจจัย กับอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๗๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๒. เวทนาติกะ ๑. เหตุทุกะ
๒. เวทนาติกะ ๑. เหตุทุกะ
๑. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย
[๒๕] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุต
ด้วยสุขเวทนาซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุต
ด้วยทุกขเวทนาซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุต
ด้วยอทุกขมสุขเวทนาซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๒๖] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
นอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
เหตุปัจจัย กับนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๗๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๒. เวทนาติกะ ๑. เหตุทุกะ
เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๒๗] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาซึ่งเป็นเหตุโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาซึ่งเป็นเหตุโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาซึ่งเป็นเหตุโดยเหตุปัจจัย (๑)
[๒๘] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๒๙] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๖ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๖ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๒ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๒ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๗๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๒. เวทนาติกะ ๑. เหตุทุกะ

มัคคปัจจัย มี ๒ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๖ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๖ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๓๐] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่
สัมปยุตด้วยสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุต
ด้วยทุกขเวทนาซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่
สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๓๑] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๗๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๒. เวทนาติกะ ๑. เหตุทุกะ

นเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดาร)

๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - อารัมมณปัจจัยเป็นต้น
[๓๒] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๓)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๘๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๒. เวทนาติกะ ๑. เหตุทุกะ
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๓)
[๓๓] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย (๒)

อนันตรปัจจัยและอุปนิสสยปัจจัย
[๓๔] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๘๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๒. เวทนาติกะ ๑. เหตุทุกะ
[๓๕] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๓๖] อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๗ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๗ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๘ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๓ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๗ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๗ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๘๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๓. วิปากติกะ ๑. เหตุทุกะ

นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นเหตุปัจจัย กับอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

๓. วิปากติกะ ๑. เหตุทุกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๓๗] สภาวธรรมที่เป็นวิบากซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นวิบากซึ่งเป็น
เหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้เกิด
วิบากซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๓๘] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
นอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๘๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๓. วิปากติกะ ๑. เหตุทุกะ

นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๒ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๓๙] สภาวธรรมที่เป็นวิบากซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นวิบาก
ซึ่งเป็นเหตุโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ให้เกิดวิบากซึ่งเป็นเหตุโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งเป็นเหตุโดยเหตุปัจจัย (๑)
[๔๐] สภาวธรรมที่เป็นวิบากซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นวิบาก
ซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นวิบากซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้เกิดวิบาก
ซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นวิบากซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากและ
ไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ให้เกิดวิบากซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นวิบาก
ซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๘๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๓. วิปากติกะ ๑. เหตุทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
วิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
มี ๓ วาระ
[๔๑] สภาวธรรมที่เป็นวิบากซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นวิบาก
ซึ่งเป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นวิบากซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้เกิด
วิบากซึ่งเป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นวิบากซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากและ
ไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งเป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
เหตุให้เกิดวิบากซึ่งเป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งเป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย (๑)
(ย่อ)

[๔๒] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๘๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๓. วิปากติกะ ๑. เหตุทุกะ

อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อินทรียปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

นเหตุบท - ปัจจยจตุกกนัย
[๔๓] สภาวธรรมที่เป็นวิบากซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นวิบากซึ่ง
ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นวิบากซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นวิบากและที่ไม่เป็นวิบากไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งไม่เป็นเหตุ
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นวิบากซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้
เกิดวิบากซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้เกิดวิบากและที่ไม่เป็นวิบากไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งไม่
เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๘๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๓. วิปากติกะ ๑. เหตุทุกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นวิบากและที่ไม่เป็นวิบากไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้เกิดวิบากและที่ไม่เป็นวิบากไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งไม่
เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๔๔] เหตุปัจจัย มี ๑๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๑๓ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๗ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๑๓ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๕ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๑๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๑๓ วาระ ฯลฯ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๘๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๓. วิปากติกะ ๑. เหตุทุกะ
นเหตุปัจจัยและนอารัมมณปัจจัย
[๔๕] สภาวธรรมที่เป็นวิบากซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นวิบากซึ่ง
ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นวิบากซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย (ย่อ)

[๔๖] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๑๓ วาระ
นอนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ
นสมนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ
นอัญญมัญญปัจจัย มี ๕ วาระ
นอุปนิสสยปัจจัย มี ๕ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๑๒ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๑๓ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๑๓ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๒ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๕ วาระ
นอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
นอินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๒ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
โนวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวารและสัมปยุตตวารให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๘๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๓. วิปากติกะ ๑. เหตุทุกะ
๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๔๗] สภาวธรรมที่เป็นวิบากซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
วิบากซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นวิบากซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้
เกิดวิบากซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นวิบากซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบาก
และไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
เหตุให้เกิดวิบากซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
มี ๓ วาระ
[๔๘] สภาวธรรมที่เป็นวิบากซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
วิบากซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
เหตุให้เกิดวิบากซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่เป็นวิบากซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๘๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๓. วิปากติกะ ๑. เหตุทุกะ
[๔๙] สภาวธรรมที่เป็นวิบากซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
วิบากซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
เหตุให้เกิดวิบากซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย
มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๕๐] อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑๐ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๗ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๗ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๑๑ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๗ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๑๓ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๗ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๗ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๗ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๑๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๙๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๔. อุปาทินนติกะ ๑. เหตุทุกะ

นเหตุปัจจัย มี ๑๖ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๑๖ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

๔. อุปาทินนติกะ ๑. เหตุทุกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๕๑] สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็น
อารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและ
ทิฏฐิยึดถือและเป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของ
อุปาทานซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือ
แต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือและไม่เป็นอารมณ์
ของอุปาทานซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิ
ไม่ยึดถือและไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๕๒] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ ย่อ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๙๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๔. อุปาทินนติกะ ๑. เหตุทุกะ

นอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
นอาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๒ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดาร)

๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๕๓] สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็น
อารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วย
ตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นเหตุโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของ
อุปาทานซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิ
ไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นเหตุโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือและไม่เป็นอารมณ์
ของอุปาทานซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและ
ทิฏฐิไม่ยึดถือและไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นเหตุโดยเหตุปัจจัย (๑)
[๕๔] สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็น
อารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วย
ตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็นอารมณ์ของ
อุปาทานซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิ
ไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๒)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๙๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๔. อุปาทินนติกะ ๑. เหตุทุกะ
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของ
อุปาทานซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิ
ไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของ
อุปาทานซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิ
ยึดถือและเป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือและไม่เป็นอารมณ์
ของอุปาทานซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิ
ไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๑)
[๕๕] สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็นอารมณ์
ของอุปาทานซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิ
ไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของ
อุปาทานซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิ
ไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือและไม่เป็นอารมณ์
ของอุปาทานซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและ
ทิฏฐิไม่ยึดถือและไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือและไม่เป็นอารมณ์
ของอุปาทานซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและ
ทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย (๒)

อนันตรปัจจัยและอุปนิสสยปัจจัย
[๕๖] สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็น
อารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วย
ตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย (๑)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๙๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๔. อุปาทินนติกะ ๑. เหตุทุกะ
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของ
อุปาทานซึ่งเป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิ
ไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือและไม่เป็นอารมณ์
ของอุปาทานซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิ
ไม่ยึดถือและไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือและไม่เป็นอารมณ์
ของอุปาทานซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิ
ยึดถือและเป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย ฯลฯ (๒)
[๕๗] สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็น
อารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วย
ตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นเหตุโดยอุปนิสสยปัจจัย
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็นอารมณ์ของ
อุปาทานซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิ
ไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นเหตุโดยอุปนิสสยปัจจัย
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็นอารมณ์ของ
อุปาทานซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิ
ไม่ยึดถือและไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นเหตุโดยอุปนิสสยปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของ
อุปาทานซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิ
ไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นเหตุโดยอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือและไม่เป็นอารมณ์
ของอุปาทานซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิ
ไม่ยึดถือและไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นเหตุโดยอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
(ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๙๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๔. อุปาทินนติกะ ๑. เหตุทุกะ

[๕๘] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๖ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๖ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อินทรียปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

นเหตุบท - ปัจจยจตุกกนัย
[๕๙] สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็นอารมณ์
ของอุปาทานซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิ
ยึดถือและเป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๙๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๔. อุปาทินนติกะ ๑. เหตุทุกะ
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของ
อุปาทานซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือ
และเป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือเป็นอารมณ์ของ
อุปาทานและที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของ
อุปาทานซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือ
และเป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของ
อุปาทานซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่
ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือและไม่เป็นอารมณ์
ของอุปาทานซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิ
ไม่ยึดถือและไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของ
อุปาทานซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่
ยึดถือและไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของ
อุปาทานและที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือไม่เป็นอารมณ์ของ
อุปาทานซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่
ยึดถือและไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของ
อุปาทานซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือ
เป็นอารมณ์ของอุปาทานและที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็น
อารมณ์ของอุปาทานซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๙๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๔. อุปาทินนติกะ ๑. เหตุทุกะ
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของ
อุปาทานซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือ
แต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานและที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือไม่เป็น
อารมณ์ของอุปาทานซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
[๖๐] สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็นอารมณ์
ของอุปาทานซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิ
ยึดถือและเป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของ
อุปาทานซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่
ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือและไม่เป็นอารมณ์ของ
อุปาทานซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือ
และไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๖๑] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๙๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๔. อุปาทินนติกะ ๑. เหตุทุกะ
ปัจจนียะ - นเหตุปัจจัย
[๖๒] สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็นอารมณ์
ของอุปาทานซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิ
ยึดถือและเป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของ
อุปาทานซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือ
แต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของ
อุปาทานซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือ
เป็นอารมณ์ของอุปาทานและที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็น
อารมณ์ของอุปาทานซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๖๓] นเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๗ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๒ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๖ วาระ
นอาหารปัจจัย มี ๒ วาระ
นอินทรียปัจจัย มี ๒ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๒ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๕ วาระ
นสัมปยุตตปัจจัย มี ๖ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
โนวิคตปัจจัย มี ๖ วาระ ย่อ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๙๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๕. สังกิลิฏฐติกะ ๑. เหตุทุกะ

นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๖ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

๕. สังกิลิฏฐติกะ ๑. เหตุทุกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๖๔] สภาวธรรมที่กิเลสทำให้เศร้าหมองและเป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็น
เหตุอาศัยสภาวธรรมที่กิเลสทำให้เศร้าหมองและเป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็นเหตุ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็นเหตุ
อาศัยสภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็นเหตุ
อาศัยสภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็นเหตุ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๖๕] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
นอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๔๙๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๕. สังกิลิฏฐติกะ ๑. เหตุทุกะ

นอาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดาร)

๗. ปัญหาวาร - ปัจจยจตุกกนัย
เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัยเป็นต้น
[๖๖] สภาวธรรมที่กิเลสทำให้เศร้าหมองและเป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็น
เหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่กิเลสทำให้เศร้าหมองและเป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่ง
เป็นเหตุโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็นเหตุเป็น
ปัจจัยแก่สภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็นเหตุ
โดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็นเหตุ
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่ง
เป็นเหตุโดยเหตุปัจจัย (๑)
[๖๗] สภาวธรรมที่กิเลสทำให้เศร้าหมองและเป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็น
เหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่กิเลสทำให้เศร้าหมองและเป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่ง
เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
สภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็นเหตุเป็น
ปัจจัยแก่สภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็นเหตุ
โดยอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
สภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็นเหตุ
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็น
เหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๐๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๕. สังกิลิฏฐติกะ ๑. เหตุทุกะ
[๖๘] สภาวธรรมที่กิเลสทำให้เศร้าหมองและเป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็น
เหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่กิเลสทำให้เศร้าหมองและเป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่ง
เป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็นเหตุเป็น
ปัจจัยแก่สภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็นเหตุ
โดยอธิปติปัจจัย
สภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็นเหตุเป็น
ปัจจัยแก่สภาวธรรมที่กิเลสทำให้เศร้าหมองและเป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็นเหตุ
โดยอธิปติปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็นเหตุเป็น
ปัจจัยแก่สภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็น
เหตุโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ
[๖๙] สภาวธรรมที่กิเลสทำให้เศร้าหมองและเป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็น
เหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่กิเลสทำให้เศร้าหมองและเป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่ง
เป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
สภาวธรรมที่กิเลสทำให้เศร้าหมองและเป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็นเหตุเป็น
ปัจจัยแก่สภาวธรรมที่กิเลสทำให้เศร้าหมองและเป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็นเหตุ
โดยอุปนิสสยปัจจัย
สภาวธรรมที่กิเลสทำให้เศร้าหมองและเป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็นเหตุเป็น
ปัจจัยแก่สภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็นเหตุ
โดยอุปนิสสยปัจจัย
สภาวธรรมที่กิเลสทำให้เศร้าหมองและเป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็นเหตุเป็น
ปัจจัยแก่สภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็น
เหตุโดยอุปนิสสยปัจจัย (๓)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๐๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๕. สังกิลิฏฐติกะ ๑. เหตุทุกะ
สภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็นเหตุเป็น
ปัจจัยแก่สภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็นเหตุ
โดยอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็นเหตุ
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่ง
เป็นเหตุโดยอุปนิสสยปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

[๗๐] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๖ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๖ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๘ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๒ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๒ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๒ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๘ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๘ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๐๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๕. สังกิลิฏฐติกะ ๑. เหตุทุกะ
นเหตุบท - ปัจจยจตุกกนัย
[๗๑] สภาวธรรมที่กิเลสทำให้เศร้าหมองและเป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งไม่เป็น
เหตุอาศัยสภาวธรรมที่กิเลสทำให้เศร้าหมองและเป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งไม่เป็นเหตุ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งไม่เป็นเหตุ
อาศัยสภาวธรรมที่กิเลสทำให้เศร้าหมองและเป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่กิเลสทำให้เศร้าหมองเป็นอารมณ์ของกิเลสและที่กิเลสไม่ทำให้
เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่กิเลสทำให้
เศร้าหมองและเป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งไม่เป็นเหตุ
อาศัยสภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งไม่เป็นเหตุ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งไม่เป็น
เหตุอาศัยสภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งไม่
เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งไม่เป็นเหตุ
อาศัยสภาวธรรมที่กิเลสทำให้เศร้าหมองเป็นอารมณ์ของกิเลสและที่กิเลสไม่ทำให้
เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเสสซึ่งไม่เป็นเหตุ
อาศัยสภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสและที่กิเลสไม่
ทำให้เศร้าหมองไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
[๗๒] สภาวธรรมที่กิเลสทำให้เศร้าหมองและเป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งไม่เป็น
เหตุอาศัยสภาวธรรมที่กิเลสทำให้เศร้าหมองและเป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งไม่เป็นเหตุ
เกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (๑)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๐๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๕. สังกิลิฏฐติกะ ๑. เหตุทุกะ
สภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งไม่เป็นเหตุ
อาศัยสภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งไม่เป็นเหตุ
เกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งไม่เป็น
เหตุอาศัยสภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งไม่
เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๗๓] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๕ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียะ - นเหตุปัจจัย
[๗๔] สภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งไม่
เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งไม่
เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๐๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๕. สังกิลิฏฐติกะ ๑. เหตุทุกะ

นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๗ วาระ ฯลฯ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
โนวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดาร)

๗. ปัญหาวาร - ปัจจยจตุกกนัย
อารัมมณปัจจัยและอธิปติปัจจัย
[๗๕] สภาวธรรมที่กิเลสทำให้เศร้าหมองและเป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งไม่เป็น
เหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่กิเลสทำให้เศร้าหมองและเป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งไม่
เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
สภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งไม่เป็นเหตุ
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งไม่
เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
สภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งไม่เป็น
เหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและไม่เป็นอารมณ์ของกิเลส
ซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
[๗๖] สภาวธรรมที่กิเลสทำให้เศร้าหมองและเป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งไม่เป็น
เหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่กิเลสทำให้เศร้าหมองและเป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งไม่
เป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๐๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๕. สังกิลิฏฐติกะ ๑. เหตุทุกะ
สภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งไม่เป็นเหตุ
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งไม่
เป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ
สภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งไม่เป็น
เหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและไม่เป็นอารมณ์ของกิเลส
ซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๗๗] อารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๘ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๗ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๗ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๑๓ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๘ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๗ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๔ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๗ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๗ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๗ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๗ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๐๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๖. วิตักกติกะ ๑. เหตุทุกะ

นเหตุปัจจัย มี ๑๔ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๑๔ วาระ (ย่อ)


นเหตุปัจจัย กับอารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๖ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

๖. วิตักกติกะ ๑. เหตุทุกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๗๘] สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มีทั้งวิตก
และวิจารซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีวิตกมี
เพียงวิจารซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีทั้งวิตก
และวิจารซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๗๙] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
นอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนสหชาตวารและสัมปยุตตวาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๐๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๖. วิตักกติกะ ๑. เหตุทุกะ
๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๘๐] สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มี
ทั้งวิตกและวิจารซึ่งเป็นเหตุโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่มี
วิตกมีเพียงวิจารซึ่งเป็นเหตุโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่มีทั้งวิตก
และวิจารซึ่งเป็นเหตุโดยเหตุปัจจัย (๑)
[๘๑] สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มี
ทั้งวิตกและวิจารซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่มีทั้งวิตก
และวิจารซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีทั้งวิตก
และวิจารซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่มีทั้งวิตก
และวิจารซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่ไม่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่มีทั้งวิตก
และวิจารซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีทั้งวิตก
และวิจารซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๒)
[๘๒] สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งเป็นเเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งเป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่มีวิตก
มีเพียงวิจารซึ่งเป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๐๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๖. วิตักกติกะ ๑. เหตุทุกะ
สภาวธรรมที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีทั้ง
วิตกและวิจารซึ่งเป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่ไม่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่มีทั้ง
วิตกและวิจารซึ่งเป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีทั้ง
วิตกและวิจารซึ่งเป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย (๒)
[๘๓] สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มี
ทั้งวิตกและวิจารซึ่งเป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่มี
วิตกมีเพียงวิจารซึ่งเป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่มีทั้ง
วิตกและวิจารซึ่งเป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีทั้งวิตก
และวิจารซึ่งเป็นเหตุโดยอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

[๘๔] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๕ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๐๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๖. วิตักกติกะ ๑. เหตุทุกะ

นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๖ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

นเหตุบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๘๕] สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มีทั้ง
วิตกและวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มีทั้งวิตก
และวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่ไม่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มีทั้งวิตก
และวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกวิจารและที่ไม่มีทั้งวิตกวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรม
ที่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๔)
สภาวธรรมที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารและที่ไม่มีทั้งวิตกวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๕)
สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกวิจารและที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๖)
สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกวิจารที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารและที่ไม่มีทั้งวิตกวิจารซึ่งไม่เป็น
เหตุอาศัยสภาวธรรมที่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๗)
[๘๖] สภาวธรรมที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มี
วิตกมีเพียงวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๑๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๖. วิตักกติกะ ๑. เหตุทุกะ
สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีวิตกมี
เพียงวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่ไม่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีวิตกมี
เพียงวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกวิจารและที่ไม่มีทั้งวิตกวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๔)
สภาวธรรมที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารและที่ไม่มีทั้งวิตกวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๕)
[๘๗] สภาวธรรมที่ไม่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีทั้งวิตก
และวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีทั้งวิตก
และวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกวิจารและที่ไม่มีทั้งวิตกวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๔)
สภาวธรรมที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารและที่ไม่มีทั้งวิตกวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๕)
สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกวิจารและที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๖)
สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกวิจารที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารและที่ไม่มีทั้งวิตกวิจารซึ่งไม่
เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๗)
[๘๘] สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มีทั้ง
วิตกวิจารและที่ไม่มีทั้งวิตกวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๑๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๖. วิตักกติกะ ๑. เหตุทุกะ
สภาวธรรมที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มีทั้งวิตก
วิจารและที่ไม่มีทั้งวิตกวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่ไม่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มีทั้งวิตก
วิจารและที่ไม่มีทั้งวิตกวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกวิจารและที่ไม่มีทั้งวิตกวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรม
ที่มีทั้งวิตกวิจารและที่ไม่มีทั้งวิตกวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๔)
สภาวธรรมที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารและที่ไม่มีทั้งวิตกวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกวิจารและที่ไม่มีทั้งวิตกวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๕)
สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกวิจารและที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกวิจารและที่ไม่มีทั้งวิตกวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
(มี ๖ วาระ)
สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกวิจารที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารและที่ไม่มีทั้งวิตกวิจารซึ่งไม่
เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มีทั้งวิตกวิจารและที่ไม่มีทั้งวิตกวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๗)
[๘๙] สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มี
วิตกมีเพียงวิจารและที่ไม่มีทั้งวิตกวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีวิตกมี
เพียงวิจารและที่ไม่มีทั้งวิตกวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่ไม่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีวิตกมี
เพียงวิจารและที่ไม่มีทั้งวิตกวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกวิจารและที่ไม่มีทั้งวิตกวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่
ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารและที่ไม่มีทั้งวิตกวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๔)
สภาวธรรมที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารและที่ไม่มีทั้งวิตกวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารและที่ไม่มีทั้งวิตกวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๕)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๑๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๖. วิตักกติกะ ๑. เหตุทุกะ
[๙๐] สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มีทั้ง
วิตกวิจารและที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มีทั้งวิตก
วิจารและที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกวิจารและที่ไม่มีทั้งวิตกวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรม
ที่มีทั้งวิตกวิจารและที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
[๙๑] สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มีทั้ง
วิตกวิจารที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารและที่ไม่มีทั้งวิตกวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มีทั้งวิตกวิจาร
ที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารและที่ไม่มีทั้งวิตกวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกวิจารและที่ไม่มีทั้งวิตกวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรม
ที่มีทั้งวิตกวิจารที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารและที่ไม่มีทั้งวิตกวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๓)

อารัมมณปัจจัย
[๙๒] สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มีทั้ง
วิตกและวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มีทั้งวิตก
และวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกวิจารและที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีวิตกมี
เพียงวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๑๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๖. วิตักกติกะ ๑. เหตุทุกะ
สภาวธรรมที่ไม่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีทั้งวิตก
และวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มีทั้งวิตกวิจาร
และที่ไม่มีทั้งวิตกวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีวิตกมีเพียง
วิจารและที่ไม่มีทั้งวิตกวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มีทั้งวิตกวิจาร
และที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ
สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มีทั้งวิตกวิจาร
ที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารและที่ไม่มีทั้งวิตกวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย
มี ๑ วาระ (ย่อ)

[๙๓] เหตุปัจจัย มี ๓๗ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๑ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๒๓ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๒๑ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๓๗ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๒๘ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๓๗ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๒๑ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๑๑ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑๑ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓๗ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๓๗ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓๗ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๓๗ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓๗ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๓๗ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๑๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๖. วิตักกติกะ ๑. เหตุทุกะ

สัมปยุตตปัจจัย มี ๒๑ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๓๗ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓๗ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๓๓ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๗ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๓๗ วาระ ฯลฯ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๓๗ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓๗ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๓๗ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๗ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๒๐ วาระ
นอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
นอินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๓๓ วาระ ฯลฯ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๑๑ วาระ ฯลฯ
โนวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๑๔ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดาร)

นเหตุบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - อารัมมณปัจจัย
[๙๔] สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๑๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๖. วิตักกติกะ ๑. เหตุทุกะ
สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่มี
วิตกมีเพียงวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่มีทั้ง
วิตกและวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีทั้ง
วิตกวิจารและที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
[๙๕] สภาวธรรมที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีทั้ง
วิตกและวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่มี
ทั้งวิตกและวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีทั้ง
วิตกวิจารและที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
[๙๖] สภาวธรรมที่ไม่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่ไม่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีทั้ง
วิตกและวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่มี
วิตกมีเพียงวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่มี
วิตกมีเพียงวิจารและที่ไม่มีทั้งวิตกวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีทั้ง
วิตกวิจารและที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๑๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๖. วิตักกติกะ ๑. เหตุทุกะ
[๙๗] สภาวธรรมที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารและที่ไม่มีทั้งวิตกวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุ
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารและที่ไม่มีทั้งวิตกวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุเป็น
ปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารและที่ไม่มีทั้งวิตกวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุเป็น
ปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารและที่ไม่มีทั้งวิตกวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุเป็น
ปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกวิจารและที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุโดย
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
[๙๘] สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกวิจารและที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุเป็น
ปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกวิจารและที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกวิจารและที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่ไม่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกวิจารและที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุเป็น
ปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกวิจารและที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุโดย
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ

อธิปติปัจจัย
[๙๙] สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย มี ๗ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่มี
วิตกมีเพียงวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่มี
ทั้งวิตกและวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๑๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๖. วิตักกติกะ ๑. เหตุทุกะ
สภาวธรรมที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารและที่ไม่มีทั้งวิตกวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุเป็น
ปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกวิจารและที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ

อนันตรปัจจัยเป็นต้น
[๑๐๐] สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย ฯลฯ เป็นปัจจัยโดย
สมนันตรปัจจัย
สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีทั้ง
วิตกและวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๑๐๑] อารัมมณปัจจัย มี ๒๑ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๒๓ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๒๕ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๒๕ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๓๐ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๒๘ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๓๐ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๒๕ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒๑ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๑๑ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๒๑ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๑๑ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๑๑ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๑๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๗. ปีติติกะ ๑. เหตุทุกะ

ฌานปัจจัย มี ๒๑ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๑๖ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๑๑ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓๐ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๓๕ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๓๕ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๓๕ วาระ (ย่อ)


นเหตุปัจจัย กับอารัมมณปัจจัย มี ๒๑ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๒๑ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

๗. ปีติติกะ ๑. เหตุทุกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๑๐๒] สภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่สหรคต
ด้วยปีติซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยสุขซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่สหรคตด้วยสุขซึ่ง
เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยอุเบกขาซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่สหรคตด้วย
อุเบกขาซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติและ
ที่สหรคตด้วยสุขซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๑๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๗. ปีติติกะ ๑. เหตุทุกะ

[๑๐๓] เหตุปัจจัย มี ๑๐ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑๐ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๐ วาระ (ย่อ)
นอธิปติปัจจัย มี ๑๐ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๑๐ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๑๐ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๑๐ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๑๐ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๑๐ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดาร)

๗. ปัญหาวาร - ปัจจยจตุกกนัย
เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัยเป็นต้น
[๑๐๔] สภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
สหรคตด้วยปีติซึ่งเป็นเหตุโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยสุขซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่สหรคตด้วย
สุขซึ่งเป็นเหตุโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยอุเบกขาซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่สหรคต
ด้วยอุเบกขาซึ่งเป็นเหตุโดยเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติและที่สหรคตด้วยสุขซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติซึ่งเป็นเหตุโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
[๑๐๕] สภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
สหรคตด้วยปีติซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่สหรคตด้วย
สุขซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๒๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๗. ปีติติกะ ๑. เหตุทุกะ
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่สหรคตด้วย
อุเบกขาซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่สหรคตด้วย
ปีติและที่สหรคตด้วยสุขซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยสุขซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่สหรคตด้วย
สุขซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยสุขซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่สหรคตด้วย
ปีติซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยสุขซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่สหรคตด้วย
อุเบกขาซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยสุขซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่สหรคต
ด้วยปีติและที่สหรคตด้วยสุขซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยอุเบกขาซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่สหรคต
ด้วยอุเบกขาซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยอุเบกขาซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่สหรคต
ด้วยปีติซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยอุเบกขาซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่สหรคต
ด้วยสุขซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยอุเบกขาซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่สหรคต
ด้วยปีติและที่สหรคตด้วยสุขซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติและที่สหรคตด้วยสุขซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่สหรคตด้วย
ปีติซึ่งเป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๒๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๗. ปีติติกะ ๑. เหตุทุกะ

[๑๐๖] เหตุปัจจัย มี ๑๐ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑๖ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑๖ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๑๖ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๑๖ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๑๐ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๑๐ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๑๐ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๑๖ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑๐ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๐ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๑๖ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๑๖ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๑๐ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๑๖ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

นเหตุบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย
เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๑๐๗] สภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่สหรคต
ด้วยปีติซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยสุขซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติ
ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๒๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๗. ปีติติกะ ๑. เหตุทุกะ
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติและที่สหรคตด้วยสุขซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรม
ที่สหรคตด้วยปีติซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยสุขซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่สหรคตด้วยสุขซึ่ง
ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่สหรคตด้วยสุข
ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติและที่สหรคตด้วยสุขซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรม
ที่สหรคตด้วยสุขซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยอุเบกขาซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่สหรคตด้วย
อุเบกขาซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติ
และที่สหรคตด้วยสุขซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยสุขซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติ
และที่สหรคตด้วยสุขซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติและที่สหรคตด้วยสุขซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรม
ที่สหรคตด้วยปีติและที่สหรคตด้วยสุขซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
[๑๐๘] สภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่สหรคต
ด้วยปีติซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยสุขซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่สหรคตด้วยสุขซึ่ง
ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยอุเบกขาซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่สหรคตด้วย
อุเบกขาซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติ
และที่สหรคตด้วยสุขซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๒๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๗. ปีติติกะ ๑. เหตุทุกะ

[๑๐๙] เหตุปัจจัย มี ๑๐ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑๐ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑๐ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๑๐ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๐ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๑๐ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๑๐ วาระ ฯลฯ
นฌานปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๑๐ วาระ

(ย่อ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดาร)

นเหตุบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - อารัมมณปัจจัยเป็นต้น
[๑๑๐] สภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
สหรคตด้วยปีติซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่สหรคต
ด้วยสุขซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่สหรคต
ด้วยอุเบกขาซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่สหรคต
ด้วยปีติและที่สหรคตด้วยสุขซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๔)
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยสุขซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่สหรคต
ด้วยสุขซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยสุขซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่สหรคต
ด้วยปีติซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๒๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๗. ปีติติกะ ๑. เหตุทุกะ
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยสุขซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่สหรคต
ด้วยอุเบกขาซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยสุขซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่สหรคต
ด้วยปีติและที่สหรคตด้วยสุขซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๔)
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยอุเบกขาซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
สหรคตด้วยอุเบกขาซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยอุเบกขาซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
สหรคตด้วยปีติซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยอุเบกขาซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
สหรคตด้วยสุขซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยอุเบกขาซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
สหรคตด้วยปีติและที่สหรคตด้วยสุขซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๔)
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติและที่สหรคตด้วยสุขซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
[๑๑๑] สภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
สหรคตด้วยปีติซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยสุขซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่สหรคต
ด้วยสุขซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยอุเบกขาซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
สหรคตด้วยอุเบกขาซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติและที่สหรคตด้วยสุขซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ
[๑๑๒] สภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
สหรคตด้วยปีติซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย ฯลฯ เป็นปัจจัยโดยอุปนิสสยปัจจัย
มี ๔ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๒๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๗. ปีติติกะ ๑. เหตุทุกะ
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยสุขซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่สหรคต
ด้วยสุขซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยอุเบกขาซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
สหรคตด้วยอุเบกขาซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติและที่สหรคตด้วยสุขซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ (ย่อ)

[๑๑๓] อารัมมณปัจจัย มี ๑๖ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑๖ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๑๖ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๑๖ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๑๐ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๑๐ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๑๐ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๑๖ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑๐ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๑๖ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๑๐ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๐ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๑๖ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๑๖ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๑๖ วาระ (ย่อ)


นเหตุปัจจัย กับอารัมมณปัจจัย มี ๑๖ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๑๖ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๒๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๘. ทัสสเนนปหาตัพพติกะ ๑. เหตุทุกะ
๘. ทัสสเนนปหาตัพพติกะ ๑. เหตุทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย
[๑๑๔] สภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งเป็นเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรม
ที่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่ง
เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓
ซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๑๑๕] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๓ วาระ)

วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ

(ย่อ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดาร)
[๑๑๖] สภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งเป็นเหตุโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๒๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๘. ทัสสเนนปหาตัพพติกะ ๑. เหตุทุกะ

[๑๑๗] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๘ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๘ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๘ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๘ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๘ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

นเหตุบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย
เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๑๑๘] สภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๒๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๘. ทัสสเนนปหาตัพพติกะ ๑. เหตุทุกะ
สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่
เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและที่ไม่ต้องประหาณด้วย
โสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ต้องประหาณ
ด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่
เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ และที่ไม่ต้องประหาณด้วย
โสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ต้องประหาณ
ด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่
เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓
ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่
เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและที่ไม่ต้องประหาณ
ด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่
เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ และที่ไม่ต้อง
ประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๑)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๒๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๘. ทัสสเนนปหาตัพพติกะ ๑. เหตุทุกะ
สภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรม
ที่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะ
อารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่
เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓
ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (ย่อ)

[๑๑๙] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นเหตุปัจจัยและนอารัมมณปัจจัย
[๑๒๐] สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓
ซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรค
เบื้องบน ๓ ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่
เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้น
เพราะนอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่
เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้น
เพราะนอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่
เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓
ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๓๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๘. ทัสสเนนปหาตัพพติกะ ๑. เหตุทุกะ
สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่ง
ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและที่ไม่ต้อง
ประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะ
นอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่
เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ และที่ไม่ต้อง
ประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะ
นอารัมมณปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๑๒๑] นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๗ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
นอินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
โนวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๓๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๘. ทัสสเนนปหาตัพพติกะ ๑. เหตุทุกะ
๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๑๒๒] สภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่เป็น
เหตุโดยอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
สภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่
เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรค
เบื้องบน ๓ ซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๑๒๓] อารัมมณปัจจัย มี ๘ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑๐ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๗ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๗ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๑๓ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๘ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๗ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๓๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๙. ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกติกะ ๑. เหตุทุกะ

วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๗ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๗ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๗ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๗ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๑๔ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๑๔ วาระ (ย่อ)


นเหตุปัจจัย กับอารัมมณปัจจัย มี ๘ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๘ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

๙. ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกติกะ
๑. เหตุทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑๒๔] สภาวธรรมที่มีเหตุอันต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งเป็นเหตุ
อาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุอันต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีเหตุอันต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งเป็นเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่มีเหตุอันต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๓๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๙. ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกติกะ ๑. เหตุทุกะ
สภาวธรรมที่มีเหตุอันไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓
ซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุอันไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและ
มรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)


[๑๒๕] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
นอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ

(ย่อ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)
[๑๒๖] สภาวธรรมที่มีเหตุอันต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งเป็นเหตุ
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีเหตุอันต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งเป็นเหตุโดย
เหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๘ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๘ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๓๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๙. ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกติกะ ๑. เหตุทุกะ

มัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๘ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๘ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๘ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

นเหตุบท ๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑๒๗] สภาวธรรมที่มีเหตุอันต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งไม่เป็นเหตุ
อาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุอันต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มีเหตุอันต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่เป็นเหตุ
อาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุอันต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มีเหตุอันไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓
ซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุอันไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและ
มรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๓๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๙. ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกติกะ ๑. เหตุทุกะ
ปัจจนียะ - นเหตุปัจจัย
[๑๒๘] สภาวธรรมที่มีเหตุอันไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและ
มรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุอันไม่ต้องประหาณด้วย
โสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๑)
(ย่อ)

[๑๒๙] นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๗ วาระ ฯลฯ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
นอินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
โนวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

อารัมมณปัจจัย
[๑๓๐] สภาวธรรมที่มีเหตุอันต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งไม่เป็นเหตุ
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีเหตุอันต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งไม่เป็นเหตุ
โดยอารัมมณปัจจัยมี ๒ วาระ
สภาวธรรมที่มีเหตุอันต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่เป็นเหตุเป็น
ปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีเหตุอันต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่เป็นเหตุ
โดยอารัมมณปัจจัยมี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๓๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๐. อาจยคามิติกะ ๑. เหตุทุกะ
สภาวธรรมที่มีเหตุอันไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓
ซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีเหตุอันไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรค
และมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๑๓๑] อารัมมณปัจจัย มี ๘ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑๐ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๘ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๑๔ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๑๔ วาระ (ย่อ)


นเหตุปัจจัย กับอารัมมณปัจจัย มี ๘ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๘ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

๑๐. อาจยคามิติกะ ๑. เหตุทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑๓๒] สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงนิพพานซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้
ถึงนิพพานซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๓๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๐. อาจยคามิติกะ ๑. เหตุทุกะ

[๑๓๓] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ

(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๓ วาระ)

นอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
เหตุปัจจัย กับนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัยเป็นต้น
[๑๓๔] สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติซึ่งเป็นเหตุโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงนิพพานซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
เหตุให้ถึงนิพพานซึ่งเป็นเหตุโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานซึ่งเป็นเหตุโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงนิพพานซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
เหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๓๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๐. อาจยคามิติกะ ๑. เหตุทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงนิพพานซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๒)
[๑๓๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติซึ่งเป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง
คือ อารัมมณาธิปติและสหชาตาธิปติ (๑)
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงนิพพานซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
เหตุให้ถึงนิพพานซึ่งเป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ สหชาตาธิปติ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงนิพพานซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
เหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติซึ่งเป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงนิพพานซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานซึ่งเป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ
อารัมมณาธิปติ (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานซึ่งเป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติซึ่งเป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย
[๑๓๖] สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติซึ่งเป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุให้ถึงนิพพานซึ่งเป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๓๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๐. อาจยคามิติกะ ๑. เหตุทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานซึ่งเป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงนิพพานซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานซึ่งเป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานซึ่งเป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย
(๑) (ย่อ)

[๑๓๗] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๘ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๘ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๘ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๖ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๔๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๐. อาจยคามิติกะ ๑. เหตุทุกะ
นเหตุบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย
เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๑๓๘] สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ
นิพพานซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติซึ่งไม่เป็นเหตุ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงนิพพานซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้
ถึงนิพพานซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงนิพพานซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงนิพพานและที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และ
นิพพานซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงนิพพานซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ นิพพาน
ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๔๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๐. อาจยคามิติกะ ๑. เหตุทุกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงนิพพานและที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานซึ่ง
ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
[๑๓๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงนิพพานซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้
ถึงนิพพานซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะ
อารัมมณปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

นเหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๑๔๐] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานซึ่งไม่เป็นเหตุ
อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้น
เพราะนเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย
(ย่อ)

[๑๔๑] นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๔๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๐. อาจยคามิติกะ ๑. เหตุทุกะ

นปุเรชาตปัจจัย มี ๗ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๗ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
นอินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
โนวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๑๔๒] สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงนิพพานซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงนิพพานซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๒)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๔๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๐. อาจยคามิติกะ ๑. เหตุทุกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณ-
ปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงนิพพานซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๓)
[๑๔๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงนิพพานซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุให้ถึงนิพพานซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงนิพพานซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงนิพพานซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงนิพพานซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุให้ถึงนิพพานและที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานซึ่งไม่เป็นเหตุ
โดยอธิปติปัจจัย (๔)
[๑๔๔] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานซึ่งไม่เป็นเหตุ
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานซึ่งไม่เป็นเหตุ
โดยอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุให้ถึงนิพพานซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๔๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๐. อาจยคามิติกะ ๑. เหตุทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงนิพพานซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย (๒) ฯลฯ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๑๔๕] อารัมมณปัจจัย มี ๗ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑๐ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๖ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๖ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๑๓ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๗ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๗ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๗ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๗ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๔๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๑. เสกขติกะ ๑. เหตุทุกะ

มัคคปัจจัย มี ๗ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๑๕ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๑๕ วาระ (ย่อ)


นเหตุปัจจัย กับอารัมมณปัจจัย มี ๗ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

๑๑. เสกขติกะ ๑. เหตุทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑๔๖] สภาวธรรมที่เป็นของเสขบุคคลซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นของ
เสขบุคคลซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นของอเสขบุคคลซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นของ
อเสขบุคคลซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๑๔๗] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๔๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๑. เสกขติกะ ๑. เหตุทุกะ

นอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๒ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
เหตุปัจจัย กับนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดาร)

เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัยเป็นต้น
[๑๔๘] สภาวธรรมที่เป็นของเสขบุคคลซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นของเสขบุคคลซึ่งเป็นเหตุโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นของอเสขบุคคลซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นของ
อเสขบุคคลซึ่งเป็นเหตุโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่ไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลซึ่งเป็นเหตุโดยเหตุปัจจัย (๑)
[๑๔๙] สภาวธรรมที่เป็นของเสขบุคคลซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
ไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นของอเสขบุคคลซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นของ
เสขบุคคลและอเสขบุคคลซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่ไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๑)
[๑๕๐] สภาวธรรมที่เป็นของเสขบุคคลซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นของเสขบุคคลซึ่งเป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๔๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๑. เสกขติกะ ๑. เหตุทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นของเสขบุคคลซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
ของเสขบุคคลและอเสขบุคคลซึ่งเป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่เป็นของอเสขบุคคลซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นของ
อเสขบุคคลซึ่งเป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นของอเสขบุคคลซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นของ
เสขบุคคลและอเสขบุคคลซึ่งเป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่ไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลซึ่งเป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย (๑)
[๑๕๑] สภาวธรรมที่เป็นของเสขบุคคลซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นของเสขบุคคลซึ่งเป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นของเสขบุคคลซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นของ
อเสขบุคคลซึ่งเป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นของเสขบุคคลซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
ของเสขบุคคลและอเสขบุคคลซึ่งเป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่เป็นของอเสขบุคคลซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นของ
อเสขบุคคลซึ่งเป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นของอเสขบุคคลซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
ของเสขบุคคลและอเสขบุคคลซึ่งเป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่ไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลซึ่งเป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นของเสขบุคคลซึ่งเป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นของอเสขบุคคลซึ่งเป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย (๓) (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๔๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๑. เสกขติกะ ๑. เหตุทุกะ

[๑๕๒] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๘ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๘ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๘ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๘ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๘ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

นเหตุบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย
เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๑๕๓] สภาวธรรมที่เป็นของเสขบุคคลซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
ของเสขบุคคลซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๔๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๑. เสกขติกะ ๑. เหตุทุกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นของเสขบุคคลซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นของเสขบุคคลและที่ไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลซึ่ง
ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นของเสขบุคคลซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่เป็นของอเสขบุคคลซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นของ
อเสขบุคคลซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นของเสขบุคคลและที่ไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นของอเสขบุคคลและที่ไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๑)
[๑๕๔] สภาวธรรมที่เป็นของเสขบุคคลซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
ของเสขบุคคลซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นของอเสขบุคคลซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นของ
อเสขบุคคลซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (๑)
(ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๕๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๑. เสกขติกะ ๑. เหตุทุกะ
ปัจจนียะ - นเหตุปัจจัย
[๑๕๕] สภาวธรรมที่ไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย
(ย่อ)

นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๗ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๒ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
โนวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๑๕๖] สภาวธรรมที่เป็นของเสขบุคคลซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่ไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นของอเสขบุคคลซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่
เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๕๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๑. เสกขติกะ ๑. เหตุทุกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่ไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นของเสขบุคคลซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นของอเสขบุคคลซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่เป็นของเสขบุคคลซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
ของเสขบุคคลซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นของอเสขบุคคลซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
ของอเสขบุคคลซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่ไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย
มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๑๕๗] อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๘ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๘ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๑๓ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๘ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๘ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๕๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๒. ปริตตติกะ ๑. เหตุทุกะ

วิปากปัจจัย มี ๗ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๗ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๗ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๗ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๗ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๑๔ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๑๔ วาระ (ย่อ)


นเหตุปัจจัย กับอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

๑๒. ปริตตติกะ ๑. เหตุทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย
[๑๕๘] สภาวธรรมที่เป็นปริตตะซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นปริตตะซึ่ง
เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นมหัคคตะซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นมหัคคตะซึ่งเป็น
เหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัปปมาณะซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัปปมาณะซึ่ง
เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๕๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๒. ปริตตติกะ ๑. เหตุทุกะ

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
นอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัยเป็นต้น
[๑๕๙] สภาวธรรมที่เป็นปริตตะซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นปริตตะ
ซึ่งเป็นเหตุโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นมหัคคตะซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นมหัคคตะ
ซึ่งเป็นเหตุโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัปปมาณะซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัปปมาณะ
ซึ่งเป็นเหตุโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นปริตตะซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นปริตตะซึ่ง
เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นปริตตะซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นมหัคคตะซึ่ง
เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่เป็นมหัคคตะซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นมหัคคตะ
ซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นมหัคคตะซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นปริตตะซึ่ง
เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่เป็นอัปปมาณะซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นปริตตะ
ซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๕๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๒. ปริตตติกะ ๑. เหตุทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นอัปปมาณะซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นมหัคคตะ
ซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๒)
[๑๖๐] สภาวธรรมที่เป็นปริตตะซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นปริตตะ
ซึ่งเป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นมหัคคตะซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นมหัคคตะ
ซึ่งเป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นมหัคคตะซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นปริตตะซึ่ง
เป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่เป็นอัปปมาณะซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัปปมาณะ
ซึ่งเป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นปริตตะซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นปริตตะซึ่ง
เป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นปริตตะซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นมหัคคตะซึ่ง
เป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นปริตตะซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นโลกุตตระซึ่ง
เป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่เป็นมหัคคตะซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นมหัคคตะ
ซึ่งเป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นมหัคคตะซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นปริตตะซึ่ง
เป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นมหัคคตะซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัปปมาณะ
ซึ่งเป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่เป็นอัปปมาณะซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัปปมาณะ
ซึ่งเป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๕๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๒. ปริตตติกะ ๑. เหตุทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นอัปปมาณะซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นปริตตะ
ซึ่งเป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอัปปมาณะซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นมหัคคตะ
ซึ่งเป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย (๓) ฯลฯ
สภาวธรรมที่เป็นปริตตะซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นปริตตะซึ่ง
เป็นเหตุโดยอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๑๖๑] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๔ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๖ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๕๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๒. ปริตตติกะ ๑. เหตุทุกะ
นเหตุบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑๖๒] สภาวธรรมที่เป็นปริตตะซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นปริตตะ
ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นมหัคคตะซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นมหัคคตะซึ่งไม่
เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นปริตตะซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นมหัคคตะซึ่งไม่
เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นปริตตะและที่เป็นมหัคคตะซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นมหัคคตะซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่เป็นอัปปมาณะซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัปปมาณะ
ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นปริตตะซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัปปมาณะซึ่งไม่
เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นปริตตะและที่เป็นอัปปมาณะซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นอัปปมาณะซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่เป็นปริตตะซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นปริตตะและที่เป็น
มหัคคตะซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นปริตตะซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นปริตตะและที่เป็น
อัปปมาณะซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๑๖๓] เหตุปัจจัย มี ๑๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
สหชาตปัจจัย มี ๑๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๕๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๒. ปริตตติกะ ๑. เหตุทุกะ

อัญญมัญญปัจจัย มี ๗ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิคตปัจจัย มี ๕ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียะ - นเหตุปัจจัย
[๑๖๔] สภาวธรรมที่เป็นปริตตะซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นปริตตะ
ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๑๐ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๑๒ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๑๓ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๑๓ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
นอินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
โนวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๕๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๒. ปริตตติกะ ๑. เหตุทุกะ
๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๑๖๕] สภาวธรรมที่เป็นปริตตะซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
ปริตตะซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นปริตตะซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นมหัคคตะ
ซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่เป็นมหัคคตะซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นมหัคคตะ
ซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นมหัคคตะซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นปริตตะ
ซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่เป็นอัปปมาณะซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อัปปมาณะซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอัปปมาณะซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นปริตตะ
ซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอัปปมาณะซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นมหัคคตะ
ซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่เป็นปริตตะซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นปริตตะซึ่ง
ไม่เป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๑๖๖] อารัมมณปัจจัย มี ๗ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๗ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๑๑ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๗ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๑๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๕๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๓. ปริตตารัมมณติกะ ๑. เหตุทุกะ

อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๑๕ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๑๕ วาระ (ย่อ)


นเหตุปัจจัย กับอารัมมณปัจจัย มี ๗ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

๑๓. ปริตตารัมมณติกะ ๑. เหตุทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑๖๗] สภาวธรรมที่มีปริตตะเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มี
ปริตตะเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีมหัคคตะเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มีมหัคคตะ
เป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีอัปมาณะเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มีอัปปมาณะ
เป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๖๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๓. ปริตตารัมมณติกะ ๑. เหตุทุกะ

วิคตปัจจัย มี ๓ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
นอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๑๖๘] สภาวธรรมที่มีปริตตะเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่มีปริตตะเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีมหัคคตะเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มี
มหัคคตะเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีอัปปมาณะเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มี
อัปปมาณะเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีปริตตะเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีปริตตะ
เป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่มีปริตตะเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มี
มหัคคตะเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่มีมหัคคตะเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มี
มหัคคตะเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่มีมหัคคตะเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีปริตตะ
เป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๒)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๖๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๓. ปริตตารัมมณติกะ ๑. เหตุทุกะ
สภาวธรรมที่มีอัปปมาณะเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มี
อัปปมาณะเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่มีอัปปมาณะเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มี
ปริตตะเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่มีอัปปมาณะเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มี
มหัคคตะเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๓) (ย่อ)

[๑๖๙] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๗ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๗ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๕ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๖๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๓. ปริตตารัมมณติกะ ๑. เหตุทุกะ
นเหตุบท ๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑๗๐] สภาวธรรมที่มีปริตตะเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มี
ปริตตะเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๑๗๑] สภาวธรรมที่มีปริตตะเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มี
ปริตตะเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (ย่อ)

นเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

อารัมมณปัจจัยและอธิปติปัจจัย
[๑๗๒] สภาวธรรมที่มีปริตตะเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่มีปริตตะเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่มีปริตตะเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มี
มหัคคตะเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่มีมหัคคตะเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มี
มหัคคตะเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๖๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๓. ปริตตารัมมณติกะ ๑. เหตุทุกะ
สภาวธรรมที่มีมหัคคตะเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มี
ปริตตะเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่มีอัปปมาณะเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
มีอัปปมาณะเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่มีอัปปมาณะเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
มีปริตตะเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่มีอัปปมาณะเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
มีมหัคคตะเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่มีปริตตะเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีปริตตะ
เป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๑๗๓] อารัมมณปัจจัย มี ๗ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๗ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๕ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๖๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๔. หีนติกะ ๑. เหตุทุกะ

นเหตุปัจจัย กับอารัมมณปัจจัย มี ๗ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

๑๔. หีนติกะ ๑. เหตุทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑๗๔] สภาวธรรมชั้นต่ำซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมชั้นต่ำซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมชั้นกลางซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมชั้นกลางซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมชั้นประณีตซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมชั้นประณีตซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๓) (ย่อ)

[๑๗๕] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
นอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๖๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๔. หีนติกะ ๑. เหตุทุกะ
เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัยเป็นต้น
[๑๗๖] สภาวธรรมชั้นต่ำซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมชั้นต่ำซึ่งเป็น
เหตุโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมชั้นกลางซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมชั้นกลางซึ่งเป็นเหตุ
โดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมชั้นประณีตซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมชั้นประณีตซึ่งเป็น
เหตุโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมชั้นต่ำซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมชั้นต่ำซึ่งเป็นเหตุโดย
อารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมชั้นต่ำซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมชั้นกลางซึ่งเป็นเหตุโดย
อารัมมณปัจจัย (๒)
สภาวธรรมชั้นกลางซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมชั้นกลางซึ่งเป็นเหตุ
โดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมชั้นกลางซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมชั้นต่ำซึ่งเป็นเหตุโดย
อารัมมณปัจจัย (๒)
สภาวธรรมชั้นประณีตซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมชั้นประณีตซึ่งเป็นเหตุ
โดยอารัมมณปัจจัย (๑)
[๑๗๗] สภาวธรรมชั้นต่ำซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมชั้นต่ำซึ่งเป็นเหตุ
โดยอธิปติปัจจัย (๑)
สภาวธรรมชั้นกลางซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมชั้นกลางซึ่งเป็นเหตุ
โดยอธิปติปัจจัย
สภาวธรรมชั้นกลางซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมชั้นต่ำซึ่งเป็นเหตุโดย
อธิปติปัจจัย (๒)
สภาวธรรมชั้นประณีตซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมชั้นประณีตซึ่งเป็น
เหตุโดยอธิปติปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๖๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๔. หีนติกะ ๑. เหตุทุกะ
สภาวธรรมชั้นประณีตซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมชั้นกลางซึ่งเป็นเหตุ
โดยอธิปติปัจจัย (๒)
สภาวธรรมชั้นต่ำซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมชั้นต่ำซึ่งเป็นเหตุโดย
อนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ
สภาวธรรมชั้นกลางซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมชั้นกลางซึ่งเป็นเหตุ
โดยอนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ
สภาวธรรมชั้นประณีตซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมชั้นประณีตซึ่งเป็นเหตุ
โดยอนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

[๑๗๘] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๖ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๖ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๘ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๒ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๒ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๒ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๘ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๘ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๖๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๕. มิจฉัตตนิยตติกะ ๑. เหตุทุกะ

นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

นเหตุบท - เหตุปัจจัย
[๑๗๙] สภาวธรรมชั้นต่ำซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมชั้นต่ำซึ่งไม่เป็นเหตุ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
(พึงขยายให้พิสดารเหมือนสังกิลิฏฐติกะและเหตุทุกะ)

๑๕. มิจฉัตตนิยตติกะ ๑. เหตุทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑๘๐] สภาวธรรมที่มีสภาวะผิดและให้ผลแน่นอนซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรม
ที่มีสภาวะผิดและให้ผลแน่นอนซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มี
สภาวะชอบและให้ผลแน่นอนซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๑๘๑] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๖๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๕. มิจฉัตตนิยตติกะ ๑. เหตุทุกะ

นอธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัยเป็นต้น
[๑๘๒] สภาวธรรมที่มีสภาวะผิดและให้ผลแน่นอนซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่มีสภาวะผิดและให้ผลแน่นอนซึ่งเป็นเหตุโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่มีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนซึ่งเป็นเหตุโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งเป็นเหตุโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีสภาวะผิดและให้ผลแน่นอนซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่มีสภาวะผิดและให้ผลแน่นอนซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่มีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนซึ่งเป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๖๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๕. มิจฉัตตนิยตติกะ ๑. เหตุทุกะ
สภาวธรรมที่มีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งเป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งเป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย (๑)

อนันตรปัจจัยเป็นต้น
[๑๘๓] สภาวธรรมที่มีสภาวะผิดและให้ผลแน่นอนซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งเป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งเป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งเป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่มีสภาวะผิดและให้ผลแน่นอนซึ่งเป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่มีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนซึ่งเป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย (๓) (ย่อ)
[๑๘๔] สภาวธรรมที่มีสภาวะผิดและให้ผลแน่นอนซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่มีสภาวะผิดและให้ผลแน่นอนซึ่งเป็นเหตุโดยอุปนิสสยปัจจัย
สภาวธรรมที่มีสภาวะผิดและให้ผลแน่นอนซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งเป็นเหตุโดยอุปนิสสยปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่มีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่มีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนซึ่งเป็นเหตุโดยอุปนิสสยปัจจัย
สภาวธรรมที่มีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งเป็นเหตุโดยอุปนิสสยปัจจัย (๒)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๗๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๕. มิจฉัตตนิยตติกะ ๑. เหตุทุกะ
สภาวธรรมที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งเป็นเหตุโดยอุปนิสสยปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่มีสภาวะผิดและให้ผลแน่นอนซึ่งเป็นเหตุโดยอุปนิสสยปัจจัย
สภาวธรรมที่ให้ผลไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่มีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนซึ่งเป็นเหตุโดยอุปนิสสยปัจจัย (๓) (ย่อ)

[๑๘๕] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๗ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๒ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๒ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๗ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๗๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๕. มิจฉัตตนิยตติกะ ๑. เหตุทุกะ
นเหตุบท ๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑๘๖] สภาวธรรมที่มีสภาวะผิดและให้ผลแน่นอนซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่มีสภาวะผิดและให้ผลแน่นอนซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มี
สภาวะชอบและให้ผลแน่นอนซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่
มีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนและที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้น
ซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่
ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่
มีสภาวะผิดให้ผลและแน่นอนและที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่
มีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนและที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งไม่เป็นเหตุ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๑๘๗] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๗๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๕. มิจฉัตตนิยตติกะ ๑. เหตุทุกะ
ปัจจนียะ - นเหตุปัจจัย
[๑๘๘] สภาวธรรมที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (ย่อ)

นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๖ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๕ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
นอินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
โนวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

อารัมมณปัจจัย อธิปติปัจจัย และอนันตรปัจจัย
[๑๘๙] สภาวธรรมที่มีสภาวะผิดและให้ผลแน่นอนซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๗๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๕. มิจฉัตตนิยตติกะ ๑. เหตุทุกะ
สภาวธรรมที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาว-
ธรรมที่มีสภาวะผิดและให้ผลแน่นอนซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาว-
ธรรมที่มีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๓)
[๑๙๐] สภาวธรรมที่มีสภาวะผิดและให้ผลแน่นอนซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่มีสภาวะผิดและให้ผลแน่นอนซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่มีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย
สภาวธรรมที่มีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย
สภาวธรรมที่มีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่มีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนและที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งไม่เป็นเหตุ
โดยอธิปติปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาว-
ธรรมที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาว-
ธรรมที่มีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่มีสภาวะผิดและให้ผลแน่นอนซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๗๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๕. มิจฉัตตนิยตติกะ ๑. เหตุทุกะ
สภาวธรรมที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาว-
ธรรมที่มีสภาวะผิดและให้ผลแน่นอนซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่มีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย (๓) (ย่อ)

[๑๙๑] อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๘ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๑๓ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๗ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๗ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๗ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๗ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๗ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๗ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๑๓ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๑๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๑๓ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๗๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๖. มัคคารัมมณติกะ ๑. เหตุทุกะ

นเหตุปัจจัย กับอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

๑๖. มัคคารัมมณติกะ ๑. เหตุทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑๙๒] สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มี
มรรคเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มีมรรคเป็นเหตุซึ่ง
เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอธิบดี
ซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มีมรรคเป็น
อารมณ์และที่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มีมรรคเป็นเหตุและ
ที่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๑๙๓] เหตุปัจจัย มี ๑๗ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๗ วาระ (ย่อ)
นอธิปติปัจจัย มี ๑๗ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๑๗ วาระ ฯลฯ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๑๗ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๑๗ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๗๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๖. มัคคารัมมณติกะ ๑. เหตุทุกะ
เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัยเป็นต้น
[๑๙๔] สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่มีมรรคเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีมรรคเป็น
เหตุซึ่งเป็นเหตุโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีมรรค
เป็นอธิบดีซึ่งเป็นเหตุโดยเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอารมณ์และที่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นเหตุและที่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีมรรคเป็น
อารมณ์ซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีมรรคเป็น
อธิบดีซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีมรรคเป็น
อารมณ์และที่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีมรรค
เป็นอธิบดีซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นเหตุและที่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
[๑๙๕] สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่มีมรรคเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๗๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๖. มัคคารัมมณติกะ ๑. เหตุทุกะ
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีมรรคเป็น
เหตุซึ่งเป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีมรรค
เป็นอธิบดีซึ่งเป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอารมณ์และที่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นเหตุและที่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีมรรค
เป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีมรรค
เป็นอธิบดีซึ่งเป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอารมณ์และที่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๑๙๖] เหตุปัจจัย มี ๑๗ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๒๑ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๑๗ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๑๗ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๑๗ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๒๑ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๑๗ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๗๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๖. มัคคารัมมณติกะ ๑. เหตุทุกะ

มัคคปัจจัย มี ๑๗ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๑๗ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๗ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๒๑ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๑๗ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๑๗ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

นเหตุบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑๙๗] สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มีมรรค
เป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มีมรรคเป็น
อารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอารมณ์และที่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มีมรรคเป็นเหตุ
ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มีมรรคเป็น
เหตุซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นเหตุและที่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๗๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๖. มัคคารัมมณติกะ ๑. เหตุทุกะ
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มีมรรคเป็น
อธิบดีซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มีมรรคเป็น
อธิบดีซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มีมรรคเป็น
อธิบดีซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอารมณ์และที่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นเหตุและที่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๕)
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มีมรรคเป็น
อารมณ์และที่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มีมรรคเป็น
อารมณ์และที่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอารมณ์และที่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอารมณ์และที่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มีมรรคเป็นเหตุ
และที่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มีมรรคเป็น
เหตุและที่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นเหตุและที่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นเหตุและที่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๓) (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๘๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๖. มัคคารัมมณติกะ ๑. เหตุทุกะ

[๑๙๘] เหตุปัจจัย มี ๑๗ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑๗ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๗ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียะ - นเหตุปัจจัย
[๑๙๙] สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มี
มรรคเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๑๗ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๑๗ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๑๗ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๑๗ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๑๗ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๑๗ วาระ (ย่อ)


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๑๗ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

นเหตุบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - อารัมมณปัจจัยเป็นต้น
[๒๐๐] สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
มีมรรคเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๘๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๖. มัคคารัมมณติกะ ๑. เหตุทุกะ
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีมรรค
เป็นอธิบดีซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีมรรค
เป็นอารมณ์และที่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีมรรคเป็น
อธิบดีซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีมรรค
เป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีมรรค
เป็นอารมณ์และที่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นเหตุและที่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอารมณซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
[๒๐๑] สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่มีมรรคเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีมรรค
เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีมรรค
เป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีมรรค
เป็นอธิบดีซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีมรรค
เป็นอารมณ์และที่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีมรรค
เป็นเหตุและที่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย (๕)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๘๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๖. มัคคารัมมณติกะ ๑. เหตุทุกะ
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีมรรค
เป็นอธิบดีซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอารมณ์และที่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งไม่เป็นเหตุเป็น
ปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นเหตุและที่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ

อนันตรปัจจัยและอุปนิสสยปัจจัย
[๒๐๒] สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่มีมรรคเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีมรรค
เป็นอธิบดีซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีมรรค
เป็นอารมณ์และที่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีมรรค
เป็นอธิบดีซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีมรรค
เป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีมรรค
เป็นอารมณ์และที่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอารมณ์และที่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
[๒๐๓] สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่มีมรรคเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๘๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๖. มัคคารัมมณติกะ ๑. เหตุทุกะ
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีมรรค
เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอุปนิสสยปัจจัย มี ๕ วาระ
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีมรรค
เป็นอธิบดีซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอุปนิสสยปัจจัย มี ๕ วาระ
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอารมณ์และที่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นเหตุและที่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอุปนิสสยปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)

[๒๐๔] อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๒๑ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๑๗ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๑๗ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๑๗ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๒๑ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๑๗ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๑๗ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๑๗ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๑๗ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๑๗ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๑๗ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๗ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๘๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๗. อุปปันนติกะ ๑. เหตุทุกะ

นเหตุปัจจัย มี ๒๑ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๑๗ วาระ (ย่อ)


นเหตุปัจจัย กับอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

๑๗. อุปปันนติกะ ๑. เหตุทุกะ
๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยเป็นต้น
[๒๐๕] สภาวธรรมที่เกิดขึ้นซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เกิดขึ้นซึ่ง
เป็นเหตุโดยเหตุปัจจัย ได้แก่ เหตุที่เกิดขึ้นเป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตเหตุโดยเหตุปัจจัย
ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ (๑)
สภาวธรรมที่ยังไม่เกิดขึ้นซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เกิดขึ้นซึ่งเป็น
เหตุโดยอารัมมณปัจจัย ได้แก่ เหตุที่ยังไม่เกิดขึ้นเป็นปัจจัยแก่เจโตปริยญาณและ
อนาคตังสญาณโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่จักเกิดขึ้นแน่นอนซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เกิดขึ้นซึ่งเป็น
เหตุโดยอารัมมณปัจจัย ได้แก่ เหตุที่จักเกิดขึ้นแน่นอนเป็นปัจจัยแก่เจโตปริยญาณ
และอนาคตังสญาณโดยอารัมมณปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่เกิดขึ้นซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เกิดขึ้นซึ่งเป็นเหตุ
โดยอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
... เป็นปัจจัยโดยสหชาตปัจจัย
... เป็นปัจจัยโดยอัญญมัญญปัจจัย
... เป็นปัจจัยโดยนิสสยปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๘๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๗. อุปปันนติกะ ๑. เหตุทุกะ
... เป็นปัจจัยโดยอุปนิสสยปัจจัย
... เป็นปัจจัยโดยวิปากปัจจัย
... เป็นปัจจัยโดยอินทรียปัจจัย
... เป็นปัจจัยโดยมัคคปัจจัย
... เป็นปัจจัยโดยสัมปยุตตปัจจัย
... เป็นปัจจัยโดยอัตถิปัจจัย ฯลฯ
... เป็นปัจจัยโดยอวิคตปัจจัย

[๒๐๖] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๑ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๑ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

นเหตุบท - อารัมมณปัจจัยเป็นต้น
[๒๐๗] สภาวธรรมที่เกิดขึ้นซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เกิดขึ้นซึ่ง
ไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๘๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๗. อุปปันนติกะ ๑. เหตุทุกะ
สภาวธรรมที่ยังไม่เกิดขึ้นซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เกิดขึ้นซึ่งไม่
เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่จักเกิดขึ้นแน่นอนซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เกิดขึ้น
ซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๑)
[๒๐๘] สภาวธรรมที่เกิดขึ้นซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจั ยแก่สภาวธรรมที่เกิดขึ้นซึ่ง
ไม่เป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ยังไม่เกิดขึ้นซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เกิดขึ้นซึ่งไม่
เป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่จักเกิดขึ้นแน่นอนซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เกิดขึ้น
ซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เกิดขึ้นซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เกิดขึ้นซึ่งไม่เป็น
เหตุโดยสหชาตปัจจัย เป็นปัจจัยโดยอัญญมัญญปัจจัย เป็นปัจจัยโดยนิสสยปัจจัย
เป็นปัจจัยโดยอุปนิสสยปัจจัย
สภาวธรรมที่ยังไม่เกิดขึ้นซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เกิดขึ้นซึ่งไม่
เป็นเหตุโดยอุปนิสสยปัจจัย
สภาวธรรมที่จักเกิดขึ้นแน่นอนซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เกิดขึ้น
ซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๒๐๙] อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๑ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๑ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๘๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๘. อตีตติกะ ๑. เหตุทุกะ

นเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)


นเหตุปัจจัย กับอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

๑๘. อตีตติกะ ๑. เหตุทุกะ
๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๒๑๐] สภาวธรรมที่เป็นปัจจุบันซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
ปัจจุบันซึ่งเป็นเหตุโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอดีตซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นปัจจุบันซึ่งเป็น
เหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอนาคตซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นปัจจุบันซึ่ง
เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๒) (ย่อ)

[๒๑๑] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
สหชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๑ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๑ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๘๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๘. อตีตติกะ ๑. เหตุทุกะ

มัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๑ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

นเหตุบท - อารัมมณปัจจัย
[๒๑๒] สภาวธรรมที่เป็นอดีตซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
ปัจจุบันซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอนาคตซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นปัจจุบัน
ซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นปัจจุบันซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นปัจจุบัน
ซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๒๑๓] อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
สหชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๑ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๑ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๒ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๘๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๙. อตีตารัมมณติกะ ๑. เหตุทุกะ

วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๑ วาระ
อัตถิปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

๑๙. อตีตารัมมณติกะ ๑. เหตุทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๒๑๔] สภาวธรรมที่มีอดีตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มี
อดีตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุอาศัยแก่สภาวธรรมที่มี
อนาคตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มี
ปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๒๑๕] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๙๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๙. อตีตารัมมณติกะ ๑. เหตุทุกะ

นอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๒๑๖] สภาวธรรมที่มีอดีตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่มีอดีตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
มีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
มีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีอดีตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มี
อดีตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่มีอดีตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มี
อนาคตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่มีอดีตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มี
ปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่มีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
มีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
มีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๙๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๙. อตีตารัมมณติกะ ๑. เหตุทุกะ

[๒๑๗] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๗ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๖ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๖ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

นเหตุบท ๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๒๑๘] สภาวธรรมที่มีอดีตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่
มีอดีตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๙๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๙. อตีตารัมมณติกะ ๑. เหตุทุกะ
สภาวธรรมที่มีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มี
อนาคตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มี
ปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๒๑๙] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๓ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
นมัคคปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

อารัมมณปัจจัย
[๒๒๐] สภาวธรรมที่มีอดีตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่มีอดีตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่มีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่มีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัยมี ๓ วาระ (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๙๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๒๐. อัชฌัตตติกะ ๑. เหตุทุกะ

[๒๒๑] อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๗ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๗ วาระ ฯลฯ
สหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นเหตุปัจจัย กับอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

๒๐. อัชฌัตตติกะ ๑. เหตุทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๒๒๒] สภาวธรรมที่เป็นภายในตนซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นภายใน
ตนซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๙๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๒๐. อัชฌัตตติกะ ๑. เหตุทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นภายนอกตนซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นภายนอกตน
ซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๒๒๓] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)
นอธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๒ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัยเป็นต้น
[๒๒๔] สภาวธรรมที่เป็นภายในตนซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
ภายในตนซึ่งเป็นเหตุโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นภายนอกตนซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นภายนอก
ตนซึ่งเป็นเหตุโดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นภายในตนซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นภายในตน
ซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นภายในตนซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นภายนอกตน
ซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่เป็นภายนอกตนซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นภายนอก
ตนซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นภายนอกตนซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นภายใน
ตนซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๒)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๙๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๒๐. อัชฌัตตติกะ ๑. เหตุทุกะ
[๒๒๕] สภาวธรรมที่เป็นภายในตนซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
ภายในตนซึ่งเป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นภายนอกตนซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นภายนอก
ตนซึ่งเป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นภายในตนซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นภายใน
ตนซึ่งเป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นภายนอกตนซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นภายนอก
ตนซึ่งเป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๒๒๖] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๒ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๒ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนกับปัญหาวารในกุสลติกะ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๙๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๒๐. อัชฌัตตติกะ ๑. เหตุทุกะ
นเหตุบท ๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๒๒๗] สภาวธรรมที่เป็นภายในตนซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
ภายในตนซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นภายนอกตนซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นภายนอก
ตนซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๒๒๘] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดาร เหมือนกับปฏิจจวาร)

อารัมมณปัจจัย
[๒๒๙] สภาวธรรมที่เป็นภายในตนซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นภายในตนซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นภายในตนซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นภายนอก
ตนซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่เป็นภายนอกตนซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
ภายนอกตนซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นภายนอกตนซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นภายใน
ตนซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๒) (ย่อ)

[๒๓๐] อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๙๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๒๑. อัชฌัตตารัมมณติกะ ๑. เหตุทุกะ

อนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
สหชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๒ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๒ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๖ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๒ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๒ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๖ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๖ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๖ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ (ย่อ)


นเหตุปัจจัย กับอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนกับปัญหาวารในกุสลติกะ)

๒๑. อัชฌัตตารัมมณติกะ ๑. เหตุทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๒๓๑] สภาวธรรมที่มีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรม
ที่มีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๙๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๒๑. อัชฌัตตารัมมณติกะ ๑. เหตุทุกะ
สภาวธรรมที่มีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มี
ธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๒๓๒] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)
นอธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๒ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๒๓๓] สภาวธรรมที่มีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่มีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่มีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่มีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่มีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่มีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่มีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่มีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่มีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่มีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๒) (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๕๙๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๒๑. อัชฌัตตารัมมณติกะ ๑. เหตุทุกะ

[๒๓๔] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๒ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๒ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๒ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๒ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๒ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

นเหตุบท ๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๒๓๕] สภาวธรรมที่มีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่มีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๐๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๒๑. อัชฌัตตารัมมณติกะ ๑. เหตุทุกะ
สภาวธรรมที่มีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่
มีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

อารัมมณปัจจัย
[๒๓๖] สภาวธรรมที่มีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่มีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (ย่อ)

อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๒ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๒ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๔ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ


นเหตุปัจจัย กับอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๐๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๒๒. สนิทัสสนสัปปฏิฆติกะ ๑. เหตุทุกะ
๒๒. สนิทัสสนสัปปฏิฆติกะ ๑. เหตุทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย
[๒๓๗] สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้ซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่
เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้ซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)
[๒๓๘] สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้ซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้ซึ่งเป็นเหตุโดยเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)
สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้ซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้ซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

นเหตุบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย
เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๒๓๙] สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้ซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่
เห็นไม่ได้แต่กระทบได้ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๐๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๒๒. สนิทัสสนสัปปฏิฆติกะ ๑. เหตุทุกะ
สภาวธรรมที่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เห็นไม่ได้แต่
กระทบได้ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้ซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เห็นไม่
ได้แต่กระทบได้ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เห็นได้กระทบได้และที่เห็นไม่ได้กระทบไม่ได้ซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้และที่เห็นไม่ได้กระทบไม่ได้ซึ่งไม่เป็นเหตุ
อาศัยสภาวธรรมที่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เห็นได้กระทบได้และที่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้ซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เห็นได้กระทบได้ที่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้และที่เห็นไม่ได้กระทบไม่
ได้ซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย มี ๗ วาระ (๗)
[๒๔๐] สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้ซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรม
ที่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เห็นไม่ได้
และกระทบไม่ได้ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้ซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เห็นไม่ได้
และกระทบไม่ได้ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เห็นได้กระทบได้และที่เห็นไม่ได้กระทบไม่ได้ซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้และที่เห็นไม่ได้กระทบไม่ได้ซึ่งไม่เป็นเหตุ
อาศัยสภาวธรรมที่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เห็นได้กระทบได้และที่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้ซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๐๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๒๒. สนิทัสสนสัปปฏิฆติกะ ๑. เหตุทุกะ
สภาวธรรมที่เห็นได้กระทบได้ที่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้และที่เห็นไม่ได้กระทบไม่
ได้ซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
[๒๔๑] สภาวธรรมที่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่
เห็นไม่ได้แต่กระทบได้และที่เห็นไม่ได้กระทบไม่ได้ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้ซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เห็นไม่ได้
แต่กระทบได้และที่เห็นไม่ได้กระทบไม่ได้ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้ซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เห็นไม่
ได้แต่กระทบได้และที่เห็นไม่ได้กระทบไม่ได้ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เห็นได้กระทบได้และที่เห็นไม่ได้กระทบไม่ได้ซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้และที่เห็นไม่ได้กระทบไม่ได้ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้และที่เห็นไม่ได้กระทบไม่ได้ซึ่งไม่เป็นเหตุ
อาศัยสภาวธรรมที่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้และที่เห็นไม่ได้กระทบไม่ได้ซึ่งไม่เป็นเหตุ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เห็นได้กระทบได้และที่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้ซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัย
สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้และที่เห็นไม่ได้กระทบไม่ได้ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เห็นได้กระทบได้ที่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้และที่เห็นไม่ได้กระทบไม่
ได้ซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้และที่เห็นไม่ได้กระทบไม่
ได้ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้ซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เห็นไม่
ได้และกระทบไม่ได้ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๒๔๒] เหตุปัจจัย มี ๒๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๐๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๒๒. สนิทัสสนสัปปฏิฆติกะ ๑. เหตุทุกะ

อธิปติปัจจัย มี ๒๑ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๑ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๑ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๒๑ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๒๑ วาระ ฯลฯ
โนวิคตปัจจัย มี ๒๑ วาระ


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๒๑ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)

๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๒๔๓] สภาวธรรมที่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้ซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (ย่อ)

อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๑ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๑ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๒๑ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๒๑ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๐๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๒. สเหตุกทุกะ

ปุเรชาตปัจจัย มี ๖ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๗ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๗ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๗ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๗ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๗ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๗ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๑ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๘ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๕ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๒๕ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๒๑ วาระ (ย่อ)


นเหตุปัจจัย กับอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)
สนิทัสสนสัปปฏิฆติกะและเหตุทุกะ จบ

๑. กุสลติกะ ๒. สเหตุกทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๒๔๔] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีเหตุ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๐๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๒. สเหตุกทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีเหตุเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งมีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งมี
เหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)


[๒๔๕] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
นอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
เหตุปัจจัย กับนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)

เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๒๔๖] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่ง
มีเหตุโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีเหตุ
โดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งมีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งมีเหตุโดยเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๐๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๒. สเหตุกทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีเหตุโดย
อารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีเหตุ
โดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งมี
เหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีเหตุ
โดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งมีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งมีเหตุโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีเหตุโดย
อธิปติปัจจัย (ย่อ)

[๒๔๗] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๗ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๕ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๐๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๒. สเหตุกทุกะ

นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

อเหตุกบท ๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย
เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๒๔๘] สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศล
ซึ่งไม่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่
มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลและที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งไม่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่
มีเหตุเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๒๔๙] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๐๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๒. สเหตุกทุกะ
ปัจจนียะ
นเหตุปัจจัยและนอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่
มีเหตุเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่มี
เหตุเกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่
มีเหตุเกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลและที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งไม่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๒๕๐] นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
โนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)

เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัยเป็นต้น
[๒๕๑] สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่มีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งไม่มีเหตุโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่มีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่มี
เหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่มีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่ง
ไม่มีเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๒)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๑๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๒. สเหตุกทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่มีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งไม่มีเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่มีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่ง
ไม่มีเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่มีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่มี
เหตุโดยอนันตรปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่มีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่ง
ไม่มีเหตุโดยอนันตรปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่มีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งไม่มีเหตุโดยอนันตรปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่มีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่ง
ไม่มีเหตุโดยอนันตรปัจจัย ฯลฯ (๒)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่มีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่มี
เหตุโดยอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)

[๒๕๒] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๑ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๑๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๓. เหตุสัมปยุตตทุกะ

กัมมปัจจัย มี ๑ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๑ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๔ วาระ ย่อ
นเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

๑. กุสลติกะ ๓. เหตุสัมปยุตตทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๒๕๓] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศล
ซึ่งสัมปยุตด้วยเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่ง
สัมปยุตด้วยเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งสัมปยุตด้วยเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งสัมปยุตด้วยเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๑๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๓. เหตุสัมปยุตตทุกะ

[๒๕๔] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
นอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)

เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๒๕๕] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยเหตุโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยเหตุโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งสัมปยุตด้วยเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งสัมปยุตด้วยเหตุโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
กุศลซึ่งสัมปยุตด้วยเหตุโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศล
ซึ่งสัมปยุตด้วยเหตุโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งสัมปยุตด้วยเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งสัมปยุตด้วยเหตุโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๒๕๖] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๗ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๑๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๓. เหตุสัมปยุตตทุกะ

สมนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๕ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

เหตุวิปปยุตตบท ๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย
เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๒๕๗] สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากเหตุอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นอกุศลซึ่งวิปปยุตจากเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งวิปปยุตจากเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๑๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๓. เหตุสัมปยุตตทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศล
และที่เป็นอัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งวิปปยุตจากเหตุเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๒๕๘] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

นเหตุปัจจัยและนอารัมมณปัจจัย
[๒๕๙] สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากเหตุอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นอัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากเหตุเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศล
ซึ่งวิปปยุตจากเหตุเกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งวิปปยุตจากเหตุเกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศล
และที่เป็นอัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากเหตุเกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย (ย่อ)

[๒๖๐] นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
โนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๑๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๓. เหตุสัมปยุตตทุกะ
เหตุปัจจัย อารัมมณปัจจัย และอนันตรปัจจัย
[๒๖๑] สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งวิปปยุตจากเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นอัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากเหตุโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งวิปปยุตจากเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อกุศลซึ่งวิปปยุตจากเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งวิปปยุตจากเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อกุศลซึ่งวิปปยุตจากเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งวิปปยุตจากเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อกุศลซึ่งวิปปยุตจากเหตุโดยอนันตรปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งวิปปยุตจากเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากเหตุโดยอนันตรปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากเหตุโดยอนันตรปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากเหตุเป็นปัจจัยสภาวธรรมที่เป็น
อกุศลซึ่งวิปปยุตจากเหตุโดยอนันตรปัจจัย (๒) (ย่อ)

[๒๖๒] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๑๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๔. เหตุสเหตุกทุกะ

อัญญมัญญปัจจัย มี ๑ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
ฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๑ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๔ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

๑. กุสลติกะ ๔. เหตุสเหตุกทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๒๖๓] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุและมีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็น
เหตุและมีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นเหตุและมีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่ง
เป็นเหตุและมีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๑๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๔. เหตุสเหตุกทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นเหตุและมีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งเป็นเหตุและมีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๒๖๔] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
นอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)

เหตุปัจจัย อารัมมณปัจจัย และอธิปติปัจจัย
[๒๖๕] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุและมีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุและมีเหตุโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นเหตุและมีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อกุศลซึ่งเป็นเหตุและมีเหตุโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นเหตุและมีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งเป็นเหตุและมีเหตุโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุและมีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศล
ซึ่งเป็นเหตุและมีเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุและมีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อกุศลซึ่งเป็นเหตุและมีเหตุโดยอารัมมณปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๑๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๔. เหตุสเหตุกทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุและมีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งเป็นเหตุและมีเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นเหตุและมีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อกุศลซึ่งเป็นเหตุและมีเหตุโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นเหตุและมีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นเหตุและมีเหตุโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุและมีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศล
ซึ่งเป็นเหตุและมีเหตุโดยอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นเหตุและมีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อกุศลซึ่งเป็นเหตุและมีเหตุโดยอธิปติปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นเหตุและมีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งเป็นเหตุและมีเหตุโดยอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๒๖๖] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๗ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๒ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๒ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๑๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๔. เหตุสเหตุกทุกะ

นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนกับปัญหาวารในกุสลติกะ)

สเหตุกนเหตุบท ๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๒๖๗] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีเหตุแต่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
กุศลซึ่งมีเหตุแต่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีเหตุแต่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมี
เหตุแต่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งมีเหตุแต่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งมีเหตุแต่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๒๖๘] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
นอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)

อารัมมณปัจจัย
[๒๖๙] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีเหตุแต่ไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นกุศลซึ่งมีเหตุแต่ไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีเหตุแต่ไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อกุศลซึ่งมีเหตุแต่ไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๒๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๕. เหตุเหตุสัมปยุตตทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งมีเหตุแต่ไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นอัพยากฤตซึ่งมีเหตุแต่ไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๒๗๐] อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๗ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
สหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๕ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นเหตุปัจจัย กับอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

๑. กุสลติกะ ๕. เหตุเหตุสัมปยุตตทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๒๗๑] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุและสัมปยุตด้วยเหตุอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุและสัมปยุตด้วยเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๒๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๕. เหตุเหตุสัมปยุตตทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นเหตุและสัมปยุตด้วยเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อกุศลซึ่งเป็นเหตุและสัมปยุตด้วยเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นเหตุและสัมปยุตด้วยเหตุอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นเหตุและสัมปยุตด้วยเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๒๗๒] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
นอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ย่อ


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
เหตุปัจจัย กับนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)

เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๒๗๓] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุและสัมปยุตด้วยเหตุเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุและสัมปยุตด้วยเหตุโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นเหตุและสัมปยุตด้วยเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นเหตุและสัมปยุตด้วยเหตุโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นเหตุและสัมปยุตด้วยเหตุเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นเหตุและสัมปยุตด้วยเหตุโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุและสัมปยุตด้วยเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุและสัมปยุตด้วยเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (ย่อ)

[๒๗๔] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๗ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๒๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๕. เหตุเหตุสัมปยุตตทุกะ

อนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
สหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๒ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๒ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนกับปัญหาวารในกุสลติกะ)

เหตุสัมปยุตตนเหตุบท ๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๒๗๕] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยเหตุแต่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยเหตุแต่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยเหตุแต่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นอกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยเหตุแต่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งสัมปยุตด้วยเหตุแต่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นอัพยากฤตซึ่งสัมปยุตด้วยเหตุแต่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๒๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๕. เหตุเหตุสัมปยุตตทุกะ

[๒๗๖] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ย่อ

(สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)

อารัมมณปัจจัย
[๒๗๗] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยเหตุแต่ไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยเหตุแต่ไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยเหตุแต่ไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นอกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยเหตุแต่ไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งสัมปยุตด้วยเหตุแต่ไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งสัมปยุตด้วยเหตุแต่ไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๒๗๘] อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๗ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
สหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๕ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๒๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๖. นเหตุสเหตุกทุกะ

สัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นเหตุปัจจัย กับอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

๑. กุสลติกะ ๖. นเหตุสเหตุกทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๒๗๙] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุแต่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
กุศลซึ่งไม่เป็นเหตุแต่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุแต่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่ง
ไม่เป็นเหตุแต่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุแต่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุแต่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๒๘๐] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
นอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๒๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๖. นเหตุสเหตุกทุกะ
อารัมมณปัจจัย
[๒๘๑] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุแต่มีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุแต่มีเหตุโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุแต่มีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุแต่มีเหตุโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุแต่มีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุแต่มีเหตุโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๒๘๒] อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๗ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
สหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๕ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นเหตุปัจจัย กับอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๒๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๗. สัปปัจจยทุกะ
นเหตุอเหตุกบท - เหตุปัจจัย
[๒๘๓] สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุและไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุและไม่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
โนวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)
[๒๘๔] สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุและไม่มีเหตุเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุและไม่มีเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (ย่อ)

อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)
เหตุโคจฉกะ จบ

๑. กุสลติกะ ๗. สัปปัจจยทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย
[๑] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีปัจจัยปรุงแต่งอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่ง
มีปัจจัยปรุงแต่งเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๒๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๗. สัปปัจจยทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งมีปัจจัยปรุงแต่งอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่ง
มีปัจจัยปรุงแต่งเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งมีปัจจัยปรุงแต่งอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นกุศลซึ่งมีปัจจัยปรุงแต่งเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีปัจจัยปรุงแต่งอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมี
ปัจจัยปรุงแต่งเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งมีปัจจัยปรุงแต่งอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งมีปัจจัยปรุงแต่งเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งมีปัจจัยปรุงแต่งอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศล
และที่เป็นอัพยากฤตซึ่งมีปัจจัยปรุงแต่งเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งมีปัจจัยปรุงแต่งอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศล
และที่เป็นอัพยากฤตซึ่งมีปัจจัยปรุงแต่งเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
[๒] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีปัจจัยปรุงแต่งอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่ง
มีปัจจัยปรุงแต่งเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีปัจจัยปรุงแต่งอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีปัจจัย
ปรุงแต่งเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งมีปัจจัยปรุงแต่งอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งมีปัจจัยปรุงแต่งเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๓] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๒๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๗. สัปปัจจยทุกะ
ปัจจนียะ - นเหตุปัจจัย
[๔] สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีปัจจัยปรุงแต่งอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศล
ซึ่งมีปัจจัยปรุงแต่งเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งมีปัจจัยปรุงแต่งอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งมีปัจจัยปรุงแต่งเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๕] นเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๗ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
โนวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)


นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวาร เหมือนกับปฏิจจวาร)

เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๖] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีปัจจัยปรุงแต่งเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศล
ซึ่งมีปัจจัยปรุงแต่งโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีปัจจัยปรุงแต่งเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศล
ซึ่งมีปัจจัยปรุงแต่งโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๒๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๗. สัปปัจจยทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งมีปัจจัยปรุงแต่งเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งมีปัจจัยปรุงแต่งโดยเหตุปัจจัย (๑)
[๗] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีปัจจัยปรุงแต่งเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
กุศลซึ่งมีปัจจัยปรุงแต่งโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีปัจจัยปรุงแต่งเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อกุศลซึ่งมีปัจจัยปรุงแต่งโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งมีปัจจัยปรุงแต่งเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งมีปัจจัยปรุงแต่งโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๘] เหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑๐ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๗ วาระ ฯลฯ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๑๓ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๗ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๗ วาระ ฯลฯ
มัคคปัจจัย มี ๗ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๑๕ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๑๕ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๓๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๙. สนิทัสสนทุกะ

นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ (ย่อ)
อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

๑. กุสลติกะ ๘. สังขตทุกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๙] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งปัจจัยปรุงแต่งอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่ง
ปัจจัยปรุงแต่งเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (เหมือนกับสัปปัจจยทุกะ)

๑. กุสลติกะ ๙. สนิทัสสนทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย
[๑๐] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเห็นไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเห็น
ไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเห็นไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเห็นไม่ได้
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเห็นไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่ง
เห็นไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเห็นไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลและที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งเห็นไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๓๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๙. สนิทัสสนทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเห็นไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลและที่
เป็นอัพยากฤตซึ่งเห็นไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
[๑๑] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเห็นไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเห็น
ไม่ได้เกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเห็นไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเห็นไม่ได้
เกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเห็นไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่ง
เห็นไม่ได้เกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๑๒] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียะ - นเหตุปัจจัย
[๑๓] สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเห็นไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่ง
เห็นไม่ได้เกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเห็นไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่ง
เห็นไม่ได้เกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

นเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
โนวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวาร เหมือนกับปฏิจจวาร)

เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๑๔] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเห็นไม่ได้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศล
ซึ่งเห็นไม่ได้โดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๓๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑๐. สัปปฏฆทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเห็นไม่ได้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่ง
เห็นไม่ได้โดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเห็นไม่ได้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งเห็นไม่ได้โดยเหตุปัจจัย (๑)
[๑๕] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเห็นไม่ได้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศล
ซึ่งเห็นไม่ได้โดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเห็นไม่ได้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่ง
เห็นไม่ได้โดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเห็นไม่ได้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งเห็นไม่ได้โดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๑๖] เหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑๐ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๗ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดาร เหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

๑. กุสลติกะ ๑๐. สัปปฏิฆทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑๗] สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกระทบได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งกระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๓๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑๐. สัปปฏฆทุกะ

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๑๘] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งกระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่ง
กระทบไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งกระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งกระทบ
ไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งกระทบไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลและที่
เป็นอัพยากฤตซึ่งกระทบไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลและที่
เป็นอัพยากฤตซึ่งกระทบไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

อารัมมณปัจจัย
[๑๙] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งกระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่ง
กระทบไม่ได้เกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งกระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งกระทบ
ไม่ได้เกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งกระทบไม่ได้เกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๒๐] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๓๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑๐. สัปปฏฆทุกะ
ปัจจนียะ - นเหตุปัจจัย
[๒๑] สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งกระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศล
ซึ่งกระทบไม่ได้เกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งกระทบไม่ได้เกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๒๒] นเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
โนวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวาร เหมือนกับปฏิจจวาร)

เหตุปัจจัย
[๒๓] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งกระทบไม่ได้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
กุศลซึ่งกระทบไม่ได้โดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งกระทบไม่ได้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่ง
กระทบไม่ได้โดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกระทบไม่ได้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งกระทบไม่ได้โดยเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๒๔] เหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑๐ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ

(ย่อ พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๓๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑๑. รูปีทุกะ
๑. กุสลติกะ ๑๑. รูปีทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๒๕] สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นรูปอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งเป็นรูปเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๒๖] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นรูปอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นรูป
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นรูปอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นรูปเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นรูปอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่ง
เป็นรูปเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๒๗] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
นวิปากปัจจัย มี ๓ วาระ
นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๑ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวาร เหมือนกับปฏิจจวาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๓๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑๑. รูปีทุกะ
เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๒๘] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นรูปเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศล
ซึ่งไม่เป็นรูปโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นรูปเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่
เป็นรูปโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นรูปเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งไม่เป็นรูปโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นรูปเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่
เป็นรูปโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นรูปเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่
เป็นรูปโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นรูปเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งไม่เป็นรูปโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๒๙] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๗ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๗ วาระ ฯลฯ
สหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๕ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๓๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑๒. โลกิยทุกะ

อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

๑. กุสลติกะ ๑๒. โลกิยทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๓๐] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นโลกิยะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็น
โลกิยะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นโลกิยะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็น
โลกิยะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นโลกิยะอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นกุศลซึ่งเป็นโลกิยะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นโลกิยะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นโลกิยะ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นโลกิยะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่ง
เป็นโลกิยะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นโลกิยะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลและที่
เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นโลกิยะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นโลกิยะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลและที่
เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นโลกิยะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๓๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑๒. โลกิยทุกะ

[๓๑] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียะ - นเหตุปัจจัย
[๓๒] สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นโลกิยะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่ง
เป็นโลกิยะเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นโลกิยะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่ง
เป็นโลกิยะเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๓๓] นเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
โนวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวาร เหมือนกับปฏิจจวาร)

เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๓๔] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นโลกิยะเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
กุศลซึ่งเป็นโลกิยะโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นโลกิยะเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่ง
เป็นโลกิยะโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นโลกิยะเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งเป็นโลกิยะโดยเหตุปัจจัย (๑)
[๓๕] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นโลกิยะเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
กุศลซึ่งเป็นโลกิยะโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๓๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑๒. โลกิยทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นโลกิยะเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่ง
เป็นโลกิยะโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นโลกิยะเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งเป็นโลกิยะโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๓๖] เหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ

(ย่อ พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

โลกุตตรบท ๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๓๗] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นโลกุตตระอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็น
โลกุตตระเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นโลกุตตระอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งเป็นโลกุตตระเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๓๘] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)
นอธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
นอาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๔๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑๒. โลกิยทุกะ

นกัมมปัจจัย มี ๑ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวาร เหมือนกับปฏิจจวาร)

เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัยเป็นต้น
[๓๙] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นโลกุตตระเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
กุศลซึ่งเป็นโลกุตตระโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นโลกุตตระเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งเป็นโลกุตตระโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นโลกุตตระเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งเป็นโลกุตตระโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นโลกุตตระเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
กุศลซึ่งเป็นโลกุตตระโดยอารัมมณปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นโลกุตตระเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่ง
เป็นโลกุตตระโดยอธิปติปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นโลกุตตระเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งเป็นโลกุตตระโดยอธิปติปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นโลกุตตระเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
กุศลซึ่งเป็นโลกุตตระโดยอธิปติปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นโลกุตตระเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งเป็นโลกุตตระโดยอนันตรปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นโลกุตตระเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งเป็นโลกุตตระโดยอนันตรปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๔๐] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๔๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑๓. เกนจิวิญเญยยทุกะ

อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๒ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๒ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

๑. กุสลติกะ ๑๓. เกนจิวิญเญยยทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย
[๔๑] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งจิตบางดวงรู้ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่ง
จิตบางดวงรู้ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งจิตบางดวงรู้ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่ง
จิตบางดวงรู้ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งจิตบางดวงรู้ได้อาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นกุศลซึ่งจิตบางดวงรู้ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งจิตบางดวงรู้ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งจิต
บางดวงรู้ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งจิตบางดวงรู้ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งจิตบางดวงรู้ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๔๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑๓. เกนจิวิญเญยยทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งจิตบางดวงรู้ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลและ
ที่เป็นอัพยากฤตซึ่งจิตบางดวงรู้ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งจิตบางดวงรู้ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลและ
ที่เป็นอัพยากฤตซึ่งจิตบางดวงรู้ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
[๔๒] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งจิตบางดวงรู้ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่ง
จิตบางดวงรู้ได้เกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งจิตบางดวงรู้ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งจิตบาง
ดวงรู้ได้เกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งจิตบางดวงรู้ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งจิตบางดวงรู้ได้เกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๔๓] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียะ - นเหตุปัจจัย
[๔๔] สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งจิตบางดวงรู้ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศล
ซึ่งจิตบางดวงรู้ได้เกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งจิตบางดวงรู้ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งจิตบางดวงรู้ได้เกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๔๕] นเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
โนวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวาร เหมือนกับปฏิจจวาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๔๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑๔. อาสวทุกะ
เหตุปัจจัย
[๔๖] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งจิตบางดวงรู้ได้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
กุศลซึ่งจิตบางดวงรู้ได้โดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งจิตบางดวงรู้ได้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศล
ซึ่งจิตบางดวงรู้ได้โดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งจิตบางดวงรู้ได้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งจิตบางดวงรู้ได้โดยเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)
(สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งจิตบางดวงรู้ได้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่ง
จิตบางดวงรู้ได้โดยอารัมมณปัจจัย) (ย่อ)

[๔๗] เหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑๐ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนกับปัญหาวารในกุสลติกะ)
[๔๘] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งจิตบางดวงรู้ไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศล
ซึ่งจิตบางดวงรู้ไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (เหมือนกับเกนจิวิญเญยยะ)
กุสลติกะและจูฬันตรทุกะ จบ

๑. กุสลติกะ ๑๔. อาสวทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑] สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่ง
เป็นอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๔๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑๔. อาสวทุกะ

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารและปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๒] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่
เป็นอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็น
อาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็น
อาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งไม่เป็นอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลและที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งไม่เป็นอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลและ
ที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

อารัมมณปัจจัย
[๓] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่
เป็นอาสวะเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็น
อาสวะเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งไม่เป็นอาสวะเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (๑) (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๔๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑๔. อาสวทุกะ

[๔] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
โนวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวาร เหมือนกับปฏิจจวาร)

เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๕] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นอาสวะเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศล
ซึ่งไม่เป็นอาสวะโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นอาสวะเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศล
ซึ่งไม่เป็นอาสวะโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นอาสวะเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งไม่เป็นอาสวะโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นอาสวะเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็น
อาสวะโดยอารัมมณปัจจัย (ย่อ)

[๖] เหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑๐ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ (ย่อ)

(ย่อ พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๔๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑๕. สาสวทุกะ
๑. กุสลติกะ ๑๕. สาสวทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๗] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นอารมณ์ของอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
กุศลซึ่งเป็นอารมณ์ของอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นอารมณ์ของอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศล
ซึ่งเป็นอารมณ์ของอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นอารมณ์ของอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งเป็นอารมณ์ของอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นอารมณ์ของอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
กุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นอารมณ์ของอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นอารมณ์ของอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อกุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นอารมณ์ของอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๘] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ
นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
โนวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวาร เหมือนกับปฏิจจวาร)
[๙] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นอารมณ์ของอาสวะเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นกุศลซึ่งเป็นอารมณ์ของอาสวะโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๔๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑๕. สาสวทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นอารมณ์ของอาสวะเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นอกุศลซึ่งเป็นอารมณ์ของอาสวะโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นอารมณ์ของอาสวะเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นอารมณ์ของอาสวะโดยเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดาร เหมือนปัญหาวาร ในกุสลติกะ)

อนาสวบท ๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑๐] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๑๑] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวาร เหมือนกับปฏิจจวาร)

เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัยเป็นต้น
[๑๒] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะโดยเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๔๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑๕. สาสวทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะโดยอารัมมณปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะโดยอธิปติปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะโดยอธิปติปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะโดยอธิปติปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะโดยอนันตรปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะโดยอนันตรปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๑๓] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๒ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๒ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๔๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑๖. อาสวสัมปยุตตทุกะ

กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

๑. กุสลติกะ ๑๖. อาสวสัมปยุตตทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑๔] สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารและปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๑๕] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งวิปปยุตจากอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
กุศลซึ่งวิปปยุตจากอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่ง
วิปปยุตจากอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากอาสวะอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นกุศลซึ่งวิปปยุตจากอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่ง
วิปปยุตจากอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๕๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑๖. อาสวสัมปยุตตทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศล
และที่เป็นอัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศล
และที่เป็นอัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๑๖] เหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๗ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวาร เหมือนกับปฏิจจวาร)
[๑๗] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งวิปปยุตจากอาสวะเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นกุศลซึ่งวิปปยุตจากอาสวะโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งวิปปยุตจากอาสวะเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากอาสวะโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากอาสวะเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นอัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากอาสวะโดยเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๑๘] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๗ วาระ ฯลฯ
สหชาตปัจจัย มี ๗ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๒ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๑๐ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๕๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑๗. อาสวสาสวทุกะ

อาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๔ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๔ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๔ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๔ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๔ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๐ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

๑. กุสลติกะ ๑๗. อาสวสาสวทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑๙] สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นอาสวะและเป็นอารมณ์ของอาสวะอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นอาสวะและเป็นอารมณ์ของอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
(ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวาร (ปัญหาวาร) ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๒๐] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นอารมณ์ของอาสวะแต่ไม่เป็นอาสวะอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นอารมณ์ของอาสวะแต่ไม่เป็นอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๕๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑๗. อาสวสาสวทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นอารมณ์ของอาสวะแต่ไม่เป็นอาสวะอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นอารมณ์ของอาสวะแต่ไม่เป็นอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นอารมณ์ของอาสวะแต่ไม่เป็นอาสวะอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นอารมณ์ของอาสวะแต่ไม่เป็นอาสวะเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นอารมณ์ของอาสวะแต่ไม่เป็นอาสวะอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นอารมณ์ของอาสวะแต่ไม่เป็น
อาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นอารมณ์ของอาสวะแต่ไม่เป็นอาสวะอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นอารมณ์ของอาสวะแต่ไม่เป็น
อาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๒๑] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวาร เหมือนกับปฏิจจวาร)
[๒๒] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นอารมณ์ของอาสวะแต่ไม่เป็นอาสวะเป็น
ปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นอารมณ์ของอาสวะแต่ไม่เป็นอาสวะโดยเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นอารมณ์ของอาสวะแต่ไม่เป็นอาสวะเป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นอารมณ์ของอาสวะแต่ไม่เป็นอาสวะโดยเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นอารมณ์ของอาสวะแต่ไม่เป็นอาสวะเป็น
ปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นอารมณ์ของอาสวะแต่ไม่เป็นอาสวะโดย
เหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๕๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑๘. อาสวอาสวสัมปยุตตทุกะ

[๒๓] เหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ

(ย่อ พึงขยายให้พิสดารเหมือนกับปัญหาวารในกุสลติกะ)

๑. กุสลติกะ ๑๘. อาสวอาสวสัมปยุตตทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย
[๒๔] สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นอาสวะและสัมปยุตด้วยอาสวะอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นอาสวะและสัมปยุตด้วยอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
(ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวาร และปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๒๕] สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยอาสวะแต่ไม่เป็นอาสวะอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยอาสวะแต่ไม่เป็นอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
(ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวาร และปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๕๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑๘. อาสวอาสวสัมปยุตตทุกะ
[๒๖] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งวิปปยุตจากอาสวะแต่เป็นอารมณ์ของอาสวะ
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งวิปปยุตจากอาสวะแต่เป็นอารมณ์ของอาสวะเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากอาสวะแต่เป็นอารมณ์ของอาสวะ
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งวิปปยุตจากอาสวะแต่เป็นอารมณ์ของอาสวะเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากอาสวะแต่เป็นอารมณ์ของอาสวะ
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากอาสวะแต่เป็นอารมณ์ของอาสวะ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากอาสวะแต่เป็นอารมณ์ของอาสวะ
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากอาสวะแต่เป็นอารมณ์
ของอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากอาสวะแต่เป็นอารมณ์ของอาสวะ
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากอาสวะแต่เป็นอารมณ์
ของอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๒๗] เหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวาร เหมือนกับปฏิจจวาร)
[๒๘] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งวิปปยุตจากอาสวะแต่เป็นอารมณ์ของอาสวะ
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งวิปปยุตจากอาสวะแต่เป็นอารมณ์ของอาสวะ
โดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๕๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑๘. อาสวอาสวสัมปยุตตทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งวิปปยุตจากอาสวะแต่เป็นอารมณ์ของอาสวะเป็น
ปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากอาสวะแต่เป็นอารมณ์ของอาสวะ
โดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากอาสวะแต่เป็นอารมณ์ของอาสวะ
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากอาสวะแต่เป็นอารมณ์ของ
อาสวะโดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๒๙] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๗ วาระ ฯลฯ
สหชาตปัจจัย มี ๗ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๒ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๑๐ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๔ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ
มัคคปัจจัย มี ๔ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๐ วาระ

(ย่อ พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๕๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑๙. อาสววิปปยุตตสาสวทุกะ
๑. กุสลติกะ ๑๙. อาสววิปปยุตตสาสวทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๓๐] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งวิปปยุตจากอาสวะและไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะ
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งวิปปยุตจากอาสวะและไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะเกิด
ขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากอาสวะและไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะ
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากอาสวะและไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๓๑] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวาร เหมือนกับปฏิจจวาร)

เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัยเป็นต้น
[๓๒] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งวิปปยุตจากอาสวะและไม่เป็นอารมณ์ของ
อาสวะเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งวิปปยุตจากอาสวะและไม่เป็นอารมณ์
ของอาสวะโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากอาสวะและไม่เป็นอารมณ์ของ
อาสวะเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากอาสวะและไม่เป็น
อารมณ์ของอาสวะโดยเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๕๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑๙. อาสววิปปยุตตสาสวทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากอาสวะและไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะ
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากอาสวะและไม่เป็นอารมณ์
ของอาสวะโดยอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากอาสวะและไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะ
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งวิปปยุตจากอาสวะและไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะ
โดยอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งวิปปยุตจากอาสวะและไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะเป็น
ปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งวิปปยุตจากอาสวะและไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะ
โดยอธิปติปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากอาสวะและไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะ
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากอาสวะและไม่เป็นอารมณ์
ของอาสวะโดยอธิปติปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากอาสวะและไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะ
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งวิปปยุตจากอาสวะและไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะ
โดยอธิปติปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งวิปปยุตจากอาสวะและไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะเป็น
ปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากอาสวะและไม่เป็นอารมณ์ของ
อาสวะโดยอนันตรปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากอาสวะและไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะ
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากอาสวะและไม่เป็นอารมณ์
ของอาสวะโดยอนันตรปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๓๓] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๒ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๕๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๕๕. สารัมมณทุกะ

นิสสยปัจจัย มี ๒ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)
กุสลติกะและอาสวโคจฉกะ จบ

๑. กุสลติกะ
๒๐ - ๕๔. สัญโญชนทุกะเป็นต้น
[๓๔] ... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นสังโยชน์ ... อาศัยสภาวธรรมที่
เป็นอกุศลซึ่งเป็นคันถะ ... เป็นโอฆะ ... เป็นโยคะ ... เป็นนิวรณ์ ...
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นปรามาสอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็น
ปรามาสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (เหมือนกับอาสวโคจฉกะ) ทิฏฐิอาศัยทิฏฐิเกิดขึ้น
ไม่ได้
กุสลติกะและหกโคจฉกะ จบ

๑. กุสลติกะ ๕๕. สารัมมณทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย
[๑] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งรับรู้อารมณ์ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งรับรู้
อารมณ์ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๕๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๕๕. สารัมมณทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งรับรู้อารมณ์ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งรับรู้
อารมณ์ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งรับรู้อารมณ์ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งรับรู้อารมณ์ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๒] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)

เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๓] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งรับรู้อารมณ์ได้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
กุศลซึ่งรับรู้อารมณ์ได้โดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งรับรู้อารมณ์ได้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศล
ซึ่งรับรู้อารมณ์ได้โดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งรับรู้อารมณ์ได้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งรับรู้อารมณ์ได้โดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งรับรู้อารมณ์ได้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่ง
รับรู้อารมณ์ได้โดยอารัมมณปัจจัย (ย่อ)

[๔] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๗ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๗ วาระ ฯลฯ
สหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๖๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๕๕. สารัมมณทุกะ

นิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๕ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

เหตุปัจจัยและสหชาตปัจจัยเป็นต้น
[๕] สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งรับรู้อารมณ์ไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งรับรู้อารมณ์ไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
โนวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวาร เหมือนกับปฏิจจวาร)
[๖] สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งรับรู้อารมณ์ไม่ได้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นอัพยากฤตซึ่งรับรู้อารมณ์ไม่ได้โดยสหชาตปัจจัย เป็นปัจจัยโดยอัญญมัญญปัจจัย
เป็นปัจจัยโดยนิสสยปัจจัย เป็นปัจจัยโดยอาหารปัจจัย เป็นปัจจัยโดยอินทรียปัจจัย
เป็นปัจจัยโดยอัตถิปัจจัย เป็นปัจจัยโดยอวิคตปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ
ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๖๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๕๖. จิตตทุกะ
๑. กุสลติกะ ๕๖. จิตตทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย
[๗] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นจิตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่ง
เป็นจิตโดยอารัมมณปัจจัย (ย่อ)

อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๗ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๗ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
นัตถิปัจจัย มี ๗ วาระ
วิคตปัจจัย มี ๗ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)
[๘] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นจิตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็น
จิตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นจิตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นจิต
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นจิตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่ง
ไม่เป็นจิตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นจิตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลและที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งไม่เป็นจิตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๖๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๕๗. เจตสิกทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นจิตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลและที่
เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นจิตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นจิตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นจิตเกิดขึ้น
เพราะอารัมมณปัจจัย (ย่อ)

[๙] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)
[๑๐] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นจิตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศล
ซึ่งไม่เป็นจิตโดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑๐ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ (ย่อ)

๑. กุสลติกะ ๕๗. เจตสิกทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย
[๑๑] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเจตสิกอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็น
เจตสิกเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นเจตสิกอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นเจตสิก
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๖๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๕๗. เจตสิกทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นเจตสิกอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็น
เจตสิกเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๑๒] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)

เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๑๓] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเจตสิกเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศล
ซึ่งเป็นเจตสิกโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นเจตสิกเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็น
เจตสิกโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นเจตสิกเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งเป็นเจตสิกโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเจตสิกเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็น
เจตสิกโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นเจตสิกเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่ง
เป็นเจตสิกโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นเจตสิกเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งเป็นเจตสิกโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๑๔] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๗ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๗ วาระ ฯลฯ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๖๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๕๗. เจตสิกทุกะ

สหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๕ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)
[๑๕] สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเจตสิกอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศล
ซึ่งเป็นเจตสิกเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเจตสิกอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่ง
ไม่เป็นเจตสิกเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเจตสิกอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งไม่เป็นเจตสิกเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเจตสิกอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลและที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเจตสิกเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเจตสิกอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลและ
ที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเจตสิกเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๑๖] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๖๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๕๘ - ๖๕. จิตตสัมปยุตตทุกะเป็นต้น

นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ
โนวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ให้พิสดารอย่างนี้)

๑. กุสลติกะ
๕๘ - ๖๕. จิตตสัมปยุตตทุกะเป็นต้น
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
[๑๗] ... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยจิต ....
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งระคนกับจิต ...
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีจิตเป็นสมุฏฐาน ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเกิดพร้อมกับจิต ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นไปตามจิต ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งระคนกับจิตและมีจิตเป็นสมุฏฐาน ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งระคนกับจิต มีจิตเป็นสมุฏฐาน และ
เกิดพร้อมกับจิต ฯลฯ
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเป็นไปตามจิตอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเป็นไปตามจิตเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

(ย่อ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารและปัญหาวารให้พิสดารอย่างนี้)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๖๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๖๖. อัชฌัตติกทุกะ
๑. กุสลติกะ ๖๖. อัชฌัตติกทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย
[๑๘] สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นภายในตนอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งเป็นภายในตนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวาร เหมือนกับปฏิจจวาร)
[๑๙] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นภายในตนเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
กุศลซึ่งเป็นภายในตนโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นภายในตนเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่ง
เป็นภายในตนโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นภายในตนเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งเป็นภายในตนโดยอารัมมณปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นภายในตนเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศล
ซึ่งเป็นภายในตนโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นภายในตนเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งเป็นภายในตนโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๒๐] อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๖๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๖๖. อัชฌัตติกทุกะ

วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อธิปติปัจจัย มี ๗ วาระ ฯลฯ
สมนันตรปัจจัย มี ๗ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๑ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

(ย่อ พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)
[๒๑] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นภายนอกตนอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศล
ซึ่งเป็นภายนอกตนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)
[๒๒] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นภายนอกตนเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นกุศลซึ่งเป็นภายนอกตนโดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๖๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๖๗. อุปาทาทุกะ
๑. กุสลติกะ ๖๗. อุปาทาทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย
[๒๓] สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นอุปาทายรูปเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นอุปาทายรูปโดยอาหารปัจจัย เป็นปัจจัยโดยอินทรียปัจจัย
เป็นปัจจัยโดยอัตถิปัจจัย เป็นปัจจัยโดยอวิคตปัจจัย

อาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

[๒๔] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นอุปาทายรูปอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศล
ซึ่งไม่เป็นอุปาทายรูปเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นอุปาทายรูปอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่ง
ไม่เป็นอุปาทายรูปเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นอุปาทายรูปอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งไม่เป็นอุปาทายรูปเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นอุปาทายรูปอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลและ
ที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นอุปาทายรูปเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นอุปาทายรูปอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อกุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นอุปาทายรูปเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๒๕] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวาร เหมือนกับปฏิจจวาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๖๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๖๗. อุปาทาทุกะ
[๒๖] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นอุปาทายรูปเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นอุปาทายรูปโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นอุปาทายรูปเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศล
ซึ่งไม่เป็นอุปาทายรูปโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นอุปาทายรูปเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นอุปาทายรูปโดยเหตุปัจจัย (๑)
[๒๗] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นอุปาทายรูปเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นอุปาทายรูปโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นอุปาทายรูปเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อกุศลซึ่งไม่เป็นอุปาทายรูปโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นอุปาทายรูปเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งไม่เป็นอุปาทายรูปโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๒๘] เหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑๐ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๗ วาระ ฯลฯ
สหชาตปัจจัย มี ๗ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๑ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๗๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๖๘. อุปาทินนทุกะ
๑. กุสลติกะ ๖๘. อุปาทินนทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย
[๒๙] สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิ
ยึดถืออาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๓๐] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึด
ถืออาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถืออาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือ
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือ
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและ
ทิฏฐิไม่ยึดถือเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือ
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหา
และทิฏฐิไม่ยึดถือเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๗๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๖๘. อุปาทินนทุกะ

[๓๑] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)

เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๓๒] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือ
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือ
โดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือเป็น
ปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือ
โดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือ
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่
ยึดถือโดยเหตุปัจจัย (๑)
[๓๓] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือ
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือ
โดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือเป็น
ปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือ
โดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือ
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่
ยึดถือโดยอารัมมณปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๗๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๖๙ - ๗๔. อุปาทานทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือ
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือ
โดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือ
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือ
โดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๓๔] เหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑๐ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๑ วาระ (ย่อ)

กุสลติกะและมหันตรทุกะ จบ

๑. กุสลติกะ ๖๙ - ๗๔. อุปาทานทุกะ
[๓๕] สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศล
ซึ่งเป็นอุปาทานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๗๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๗๕. กิเลสทุกะ

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

(พึงขยายอุปาทานโคจฉกะให้พิสดาร)
กุสลติกะและอุปาทานโคจฉกะ จบ

๑. กุสลติกะ ๗๕. กิเลสทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย
[๑] สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นกิเลสอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็น
กิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๒] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นกิเลสอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่
เป็นกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นกิเลสอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็น
กิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นกิเลสอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งไม่เป็นกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นกิเลสอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลและที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งไม่เป็นกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๗๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๗๖. สังกิเลสิกทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นกิเลสอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลและที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งไม่เป็นกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๓] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)
[๔] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นกิเลสเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศล
ซึ่งไม่เป็นกิเลสโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นกิเลสเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งไม่เป็นกิเลสโดยเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๕] เหตุปัจจัย มี ๔ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑๐ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ

(ย่อ พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

๑. กุสลติกะ ๗๖. สังกิเลสิกทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย
[๖] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นอารมณ์ของกิเลสอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศล
ซึ่งเป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๗๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๗๖. สังกิเลสิกทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นอารมณ์ของกิเลสอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศล
ซึ่งเป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นอารมณ์ของกิเลสอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งเป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นอารมณ์ของกิเลสอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
กุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นอารมณ์ของกิเลสอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อกุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

[๗] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ย่อ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดาร)
[๘] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นอารมณ์ของกิเลสเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นกุศลซึ่งเป็นอารมณ์ของกิเลสโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นอารมณ์ของกิเลสเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อกุศลซึ่งเป็นอารมณ์ของกิเลสโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นอารมณ์ของกิเลสเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นอารมณ์ของกิเลสโดยเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๙] เหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ

(ย่อ พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๗๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๗๖. สังกิเลสิกทุกะ
[๑๐] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
กุศลซึ่งไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๑๑] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวาร เหมือนกับปฏิจจวาร)
[๑๒] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสเป็นปัจจัยแก่สภาว-
ธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสโดยอารัมมณปัจจัย (๒) (ย่อ)

[๑๓] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

(ย่อ พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๗๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๗๗. สังกิลิกฐทุกะ
๑. กุสลติกะ ๗๗. สังกิลิฏฐทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๑๔] สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งกิเลสทำให้เศร้าหมองอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นอกุศลซึ่งกิเลสทำให้เศร้าหมองเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๑๕] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นกุศลซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
กุศลซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
กุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๒)
[๑๖] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นกุศลซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (๑) (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๗๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๗๗. สังกิลิกฐทุกะ

[๑๗] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)
[๑๘] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองเป็นปัจจัยแก่สภาว-
ธรรมที่เป็นกุศลซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นกุศลซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองโดยอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองโดยอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

[๑๙] เหตุปัจจัย มี ๔ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ
สหชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๒ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๗ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๔ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๗๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๗๙. กิเลสสังกิเลสิกทุกะ

อาหารปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ
มัคคปัจจัย มี ๔ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ

(ย่อ พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

๑. กุสลติกะ ๗๘. กิเลสสัมปยุตตทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น - เหตุปัจจัย
[๒๐] สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยกิเลสอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (เหมือนกับสังกิลิฏฐทุกะ)

๑. กุสลติกะ ๗๙. กิเลสสังกิเลสิกทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น - เหตุปัจจัย
[๒๑] สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นกิเลสและเป็นอารมณ์ของกิเลสอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นกิเลสและเป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
(ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๒๒] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นอารมณ์ของกิเลสแต่ไม่เป็นกิเลสอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นอารมณ์ของกิเลสแต่ไม่เป็นกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๘๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๗๙. กิเลสสังกิเลสิกทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นอารมณ์ของกิเลสแต่ไม่เป็นกิเลสอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นอารมณ์ของกิเลสแต่ไม่เป็นกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นอารมณ์ของกิเลสแต่ไม่เป็นกิเลสอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นอารมณ์ของกิเลสแต่ไม่เป็นกิเลสเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นอารมณ์ของกิเลสแต่ไม่เป็นกิเลสอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นอารมณ์ของกิเลสแต่ไม่เป็นกิเลส
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นอารมณ์ของกิเลสแต่ไม่เป็นกิเลสอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นอารมณ์ของกิเลสแต่ไม่เป็นกิเลส
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๒๓] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวาร เหมือนกับปฏิจจวาร)
[๒๔] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นอารมณ์ของกิเลสแต่ไม่เป็นกิเลสเป็น
ปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นอารมณ์ของกิเลสแต่ไม่เป็นกิเลสโดยเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นอารมณ์ของกิเลสแต่ไม่เป็นกิเลสเป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นอารมณ์ของกิเลสแต่ไม่เป็นกิเลสโดยเหตุปัจจัย (๑)
(ย่อ)

[๒๕] เหตุปัจจัย มี ๔ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๘๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๘๑. กิเลสกิเลสสัมปยุตตทุกะ

อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ

(ย่อ พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

๑. กุสลติกะ ๘๐. กิเลสสังกิลิฏฐทุกะ
๑. ปฏิจจวาร - เหตุปัจจัย
[๒๖] สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นกิเลสและกิเลสทำให้เศร้าหมองอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นกิเลสและกิเลสทำให้เศร้าหมองเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
(ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๒๗] สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งกิเลสทำให้เศร้าหมองแต่ไม่เป็นกิเลสอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งกิเลสทำให้เศร้าหมองแต่ไม่เป็นกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

๑. กุสลติกะ ๘๑. กิเลสกิเลสสัมปยุตตทุกะ
๑. ปฏิจจวาร - เหตุปัจจัย
[๒๘] สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นกิเลสและสัมปยุตด้วยกิเลสอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นกิเลสและสัมปยุตด้วยกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๘๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๘๒. กิเลสวิปปยุตตสังกิเลสิกทุกะ

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๒๙] สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยกิเลสแต่ไม่เป็นกิเลสอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยกิเลสแต่ไม่เป็นกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

๑. กุสลติกะ
๘๒. กิเลสวิปปยุตตสังกิเลสิกทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น - เหตุปัจจัย
[๓๐] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งวิปปยุตจากกิเลสแต่เป็นอารมณ์ของกิเลส
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งวิปปยุตจากกิเลสแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากกิเลสแต่เป็นอารมณ์ของกิเลส
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งวิปปยุตจากกิเลสแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากกิเลสแต่เป็นอารมณ์
ของกิเลสอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งวิปปยุตจากกิเลสแต่เป็นอารมณ์ของกิเลส
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากกิเลสแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากกิเลสแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๘๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๘๒. กิเลสวิปปยุตตสังกิเลสิกทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากกิเลสแต่เป็นอารมณ์ของกิเลส
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากกิเลสแต่เป็นอารมณ์
ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๓๑] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)
[๓๒] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งวิปปยุตจากกิเลสแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสเป็น
ปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งวิปปยุตจากกิเลสแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสโดย
เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากกิเลสแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสเป็น
ปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากกิเลสแต่เป็นอารมณ์ของกิเลส
โดยเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๓๓] เหตุปัจจัย มี ๔ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ
อธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ

(ย่อ พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)
[๓๔] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งวิปปยุตจากกิเลสและไม่เป็นอารมณ์ของกิเลส
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งวิปปยุตจากกิเลสและไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากกิเลสและไม่เป็นอารมณ์ของกิเลส
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากกิเลสและไม่เป็นอารมณ์ของกิเลส
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๘๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๘๓. ทัสสเนนปหาตัพพทุกะ

วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)
[๓๕] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งวิปปยุตจากกิเลสและไม่เป็นอารมณ์ของกิเลส
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งวิปปยุตจากกิเลสและไม่เป็นอารมณ์ของกิเลส
โดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากกิเลสและไม่เป็นอารมณ์ของกิเลส
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากกิเลสและไม่เป็นอารมณ์ของ
กิเลสโดยเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๓๖] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

(ย่อ พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)
กุสลติกะและกิเลสโคจฉกะ จบ

๑. กุสลติกะ ๘๓. ทัสสเนนปหาตัพพทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น - เหตุปัจจัย
[๑] สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๘๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๘๓. ทัสสเนนปหาตัพพทุกะ

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๒] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นอกุศลซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรค
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรค
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

[๓] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวาร เหมือนกับปฏิจจวาร)
[๔] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคเป็น
ปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคโดยเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๘๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๘๔. ภาวนายปหาตัพพทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคเป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคโดยเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคเป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคโดยเหตุปัจจัย (๑)
(ย่อ)

[๕] เหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑๐ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๗ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

๑. กุสลติกะ ๘๔. ภาวนายปหาตัพพทุกะ
๑. ปฏิจจวาร - เหตุปัจจัย
[๖] สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ อาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ เกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๗] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ อาศัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ เกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๘๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๘๕. ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกทุกะ

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ให้พิสดาร)

๑. กุสลติกะ
๘๕. ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกทุกะ
๑. ปฏิจจวาร - เหตุปัจจัย
[๘] สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีเหตุอันต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรค
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีเหตุอันต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๙] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีเหตุอันไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรค
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีเหตุอันไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(ย่อ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๘๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๘๗. สวิตักกทุกะ
๑. กุสลติกะ ๘๖. ภาวนายปหาตัพพเหตุกทุกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๑๐] สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีเหตุอันต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีเหตุอันต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๑๑] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีเหตุอันต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีเหตุอันไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ให้พิสดาร)

๑. กุสลติกะ ๘๗. สวิตักกทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๑๒] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีวิตกอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีวิตก
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๘๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๘๗. สวิตักกทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีวิตกอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีวิตกเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งมีวิตกอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งมี
วิตกเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๑๓] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวาร เหมือนกับปฏิจจวาร)
[๑๔] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีวิตกเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมี
วิตกโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีวิตกเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีวิตก
โดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งมีวิตกเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งมีวิตกโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีวิตกเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีวิตกโดย
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีวิตกเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีวิตกโดย
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งมีวิตกเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งมีวิตกโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๑๕] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๗ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๗ วาระ ฯลฯ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๙๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๘๗. สวิตักกทุกะ

สหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๕ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

อวิตักกบท - เหตุปัจจัย
[๑๖] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่มีวิตกอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่มี
วิตกเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวาร เหมือนกับปฏิจจวาร)
[๑๗] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่มีวิตกเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศล
ซึ่งไม่มีวิตกโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่มีวิตกเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งไม่มีวิตกโดยเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๙๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๘๘. สวิจารทุกะ

[๑๘] เหตุปัจจัย มี ๔ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๗ วาระ ฯลฯ
สหชาตปัจจัย มี ๗ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๒ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๑๐ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๔ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๔ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๔ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๕ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๕ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๐ วาระ

(ย่อ พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

๑. กุสลติกะ ๘๘. สวิจารทุกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๑๙] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีวิจารอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีวิจาร
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (เหมือนกับกุสลติกะและสวิตักกทุกะ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๙๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๘๙. สัปปีติกทุกะ
๑. กุสลติกะ ๘๙. สัปปีติกทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย
[๒๐] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีปีติอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีปีติเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีปีติอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีปีติเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งมีปีติอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งมีปีติ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๒๑] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)
[๒๒] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีปีติเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีปีติ
โดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีปีติเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีปีติ
โดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งมีปีติเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งมีปีติโดยเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๒๓] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๗ วาระ ฯลฯ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๙๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๘๙. สัปปีติกทุกะ

สมนันตรปัจจัย มี ๗ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๕ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

อัปปีติกบท - เหตุปัจจัย
[๒๔] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่มีปีติอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่มีปีติ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่มีปีติอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่มีปีติเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่มีปีติอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่
มีปีติเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่มีปีติอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลและที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งไม่มีปีติเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่มีปีติอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลและที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งไม่มีปีติเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๙๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๙๐-๙๒. ปีติสหคตทุกะเป็นต้น

[๒๕] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวาร เหมือนกับปฏิจจวาร)
[๒๖] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่มีปีติเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่ง
ไม่มีปีติโดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑๐ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ

(ย่อ พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

๑. กุสลติกะ ๙๐ - ๙๒. ปีติสหคตทุกะเป็นต้น
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๒๗] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งสหรคตด้วยปีติอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่ง
สหรคตด้วยปีติเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่สหรคตด้วยปีติ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งสหรคตด้วยสุข ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่สหรคตด้วยสุข ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งสหรคตด้วยอุเบกขา ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่สหรคตด้วยอุเบกขา (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๙๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๙๓. กามาวจรทุกะ
๑. กุสลติกะ ๙๓. กามาวจรทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๒๘] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นกามาวจรอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็น
กามาวจรเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นกามาวจรอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่ง
เป็นกามาวจรเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นกามาวจรอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นกุศลซึ่งเป็นกามาวจรเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นกามาวจรอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็น
กามาวจรเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นกามาวจรอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งเป็นกามาวจรเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นกามาวจรอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลและที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งเป็นกามาวจรเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นกามาวจรอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลและ
ที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นกามาวจรเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๒๙] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๙๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๙๓. กามาวจรทุกะ
[๓๐] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นกามาวจรเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
กุศลซึ่งเป็นกามาวจรโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นกามาวจรเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศล
ซึ่งเป็นกามาวจรโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นกามาวจรเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งเป็นกามาวจรโดยเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๓๑] เหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ

(ย่อ พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

นกามาวจรบท
เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๓๒] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นกามาวจรอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศล
ซึ่งไม่เป็นกามาวจรเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นกามาวจรอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งไม่เป็นกามาวจรเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๙๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๙๓. กามาวจรทุกะ
[๓๓] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นกามาวจรเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นกามาวจรโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นกามาวจรเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งไม่เป็นกามาวจรโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นกามาวจรเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศล
ซึ่งไม่เป็นกามาวจรโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นกามาวจรเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งไม่เป็นกามาวจรโดยอารัมมณปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นกามาวจรเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งไม่เป็นกามาวจรโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นกามาวจรเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
กุศลซึ่งไม่เป็นกามาวจรโดยอารัมมณปัจจัย (๒)

[๓๔] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๒ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๒ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๙๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๙๔. รูปาวจรทุกะ
๑. กุสลติกะ ๙๔. รูปาวจรทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๓๕] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นรูปาวจรอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่ง
เป็นรูปาวจรเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นรูปาวจรอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งเป็นรูปาวจรเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ให้พิสดาร)
[๓๖] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นรูปาวจรอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่ง
ไม่เป็นรูปาวจรเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นรูปาวจรอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่
เป็นรูปาวจรเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นรูปาวจรอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งไม่เป็นรูปาวจรเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นรูปาวจรอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลและ
ที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นรูปาวจรเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นรูปาวจรอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศล
และที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นรูปาวจรเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๙๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๙๕. อรูปาวจรทุกะ

[๓๗] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวาร เหมือนกับปฏิจจวาร)
[๓๘] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นรูปาวจรเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
กุศลซึ่งไม่เป็นรูปาวจรโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นรูปาวจรเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศล
ซึ่งไม่เป็นรูปาวจรโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นรูปาวจรเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งไม่เป็นรูปาวจรโดยเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๓๙] เหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑๐ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ

(ย่อ พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

๑. กุสลติกะ ๙๕. อรูปาวจรทุกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๔๐] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นอรูปาวจรอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็น
อรูปาวจรเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นอรูปาวจรอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งเป็นอรูปาวจรเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๐๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๙๖. ปริยาปันนทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นอรูปาวจรอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็น
อรูปาวจรเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (เหมือนกับรูปาวจรทุกะ)

๑. กุสลติกะ ๙๖. ปริยาปันนทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๔๑] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งนับเนื่องในวัฏฏทุกข์อาศัยสภาวธรรมที่เป็น
กุศลซึ่งนับเนื่องในวัฏฏทุกข์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งนับเนื่องในวัฏฏทุกข์อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งนับ
เนื่องในวัฏฏทุกข์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งนับเนื่องในวัฏฏทุกข์อาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งนับเนื่องในวัฏฏทุกข์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งนับเนื่องในวัฏฏทุกข์อาศัยสภาวธรรมที่เป็น
กุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งนับเนื่องในวัฏฏทุกข์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งนับเนื่องในวัฏฏทุกข์อาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อกุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งนับเนื่องในวัฏฏทุกข์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๔๒] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)
[๔๓] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งนับเนื่องในวัฏฏทุกข์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นกุศลซึ่งนับเนื่องในวัฏฏทุกข์โดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๐๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๙๖. ปริยาปันนทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งนับเนื่องในวัฏฏทุกข์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อกุศลซึ่งนับเนื่องในวัฏฏทุกข์โดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งนับเนื่องในวัฏฏทุกข์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นอัพยากฤตซึ่งนับเนื่องในวัฏฏทุกข์โดยเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๓๙] เหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ

(ย่อ พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

อปริยาปันนบท
เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๔๕] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์อาศัยสภาวธรรมที่
เป็นกุศลซึ่งไม่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์อาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งไม่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวาร เหมือนกับปฏิจจวาร)
[๔๖] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นกุศลซึ่งไม่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์โดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์โดยเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๐๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๙๗. นิยยานิกทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์โดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นกุศลซึ่งไม่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์โดยอารัมมณปัจจัย (๒)

[๔๗] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

๑. กุสลติกะ ๙๗. นิยยานิกทุกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๔๘] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุนำออกจากวัฏฏทุกข์อาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุนำออกจากวัฏฏทุกข์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๔๙] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุนำออกจากวัฏฏทุกข์อาศัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุนำออกจากวัฏฏทุกข์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๐๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๙๘. นิยตทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุนำออกจากวัฏฏทุกข์อาศัยสภาวธรรมที่
เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุนำออกจากวัฏฏทุกข์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุนำออกจากวัฏฏทุกข์อาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุนำออกจากวัฏฏทุกข์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุนำออกจากวัฏฏทุกข์อาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นกุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุนำออกจากวัฏฏทุกข์เกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุนำออกจากวัฏฏทุกข์อาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นอกุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุนำออกจากวัฏฏทุกข์เกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๕๐] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ให้พิสดารอย่างนี้)

๑. กุสลติกะ ๙๘. นิยตทุกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๕๑] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งให้ผลแน่นอนอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่ง
ให้ผลแน่นอนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งให้ผลแน่นอนอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งให้ผล
แน่นอนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๐๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๙๙. สอุตตรทุกะ

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดารอย่างนี้)
[๕๒] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งให้ผลไม่แน่นอนอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศล
ซึ่งให้ผลไม่แน่นอนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ให้พิสดารอย่างนี้)

๑. กุสลติกะ ๙๙. สอุตตรทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย
[๕๓] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีธรรมอื่นยิ่งกว่าอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศล
ซึ่งมีธรรมอื่นยิ่งกว่าเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีธรรมอื่นยิ่งกว่าอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมี
ธรรมอื่นยิ่งกว่าเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งมีธรรมอื่นยิ่งกว่าอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งมีธรรมอื่นยิ่งกว่าเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งมีธรรมอื่นยิ่งกว่าอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศล
และที่เป็นอัพยากฤตซึ่งมีธรรมอื่นยิ่งกว่าเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๐๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๙๙. สอุตตรทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งมีธรรมอื่นยิ่งกว่าอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศล
และที่เป็นอัพยากฤตซึ่งมีธรรมอื่นยิ่งกว่าเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๕๔] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวาร เหมือนกับปฏิจจวาร)
[๕๕] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีธรรมอื่นยิ่งกว่าเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นกุศลซึ่งมีธรรมอื่นยิ่งกว่าโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีธรรมอื่นยิ่งกว่าเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อกุศลซึ่งมีธรรมอื่นยิ่งกว่าโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งมีธรรมอื่นยิ่งกว่าเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งมีธรรมอื่นยิ่งกว่าโดยเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๕๖] เหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ (ย่อ)

อนุตตรบท
เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๕๗] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
กุศลซึ่งไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๐๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ

วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)
[๕๘] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นกุศลซึ่งไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าโดยอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นกุศลซึ่งไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าโดยอารัมมณปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๕๙] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

๑. กุสลติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย
[๖๐] สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่
เป็นอกุศลซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๐๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๖๑] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่
เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่เป็น
กุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศล
ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๖๒] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)
[๖๓] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้โดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้โดยเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๖๔] เหตุปัจจัย มี ๔ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๐๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๒. เวทนาติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ

อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๒ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๗ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๔ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ
มัคคปัจจัย มี ๔ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)
กุสลติกะและปิฏฐิทุกะ จบ

๒. เวทนาติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย
[๖๕] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัย
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๐๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๒. เวทนาติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรม
ที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัย
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๖๖] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)
[๖๗] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้โดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้โดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็น
ปัจจัยแก่สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้โดย
เหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๖๘] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
นิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

(ย่อ พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๑๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๒. เวทนาติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ
อรณบท - เหตุปัจจัย
[๖๙] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัย
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัย
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
ฌานปัจจัย มี ๒ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)
[๗๐] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้โดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็น
ปัจจัยแก่สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้โดย
เหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๗๑] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๗ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๗ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๑๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๓. วิปากติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ

อัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๕ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๓ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๒ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๒ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

๓. วิปากติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย
[๗๒] สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๗๓] สภาวธรรมที่เป็นวิบากซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่
เป็นวิบากซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๑๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๓. วิปากติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์
ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งไม่เป็นเหตุให้
สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นวิบากซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นวิบาก
และที่ไม่เป็นวิบากไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์
ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้เกิดวิบากและที่ไม่เป็นวิบากไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบาก
ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๗๔] เหตุปัจจัย มี ๑๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)
[๗๕] สภาวธรรมที่เป็นวิบากซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นวิบากซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้โดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้โดยเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์
ร้องไห้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งไม่เป็น
เหตุให้สัตว์ร้องไห้โดยเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๑๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๔. อุปาทินนติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ

[๗๖] เหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑๐ วาระ ฯลฯ
สหชาตปัจจัย มี ๑๑ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๗ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

๔. อุปาทินนติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๗๗] สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็น
อารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบ
ด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๑๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๔. อุปาทินนติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ
[๗๘] สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็น
อารมณ์ของอุปาทานซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบ
ด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของ
อุปาทานซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหา
และทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือและไม่เป็นอารมณ์
ของอุปาทานซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วย
ตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือและไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของ
อุปาทานซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วย
ตัณหาและทิฏฐิยึดถือเป็นอารมณ์ของอุปาทานและที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหา
และทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของ
อุปาทานซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหา
และทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานและที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและ
ทิฏฐิไม่ยึดถือไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๗๙] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๑๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๔. อุปาทินนติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ

วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวาร เหมือนกับปฏิจจวาร)
[๘๐] สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็น
อารมณ์ของอุปาทานซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่กรรมอัน
ประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งไม่เป็นเหตุให้
สัตว์ร้องไห้โดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของ
อุปาทานซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบ
ด้วยตัณหาแและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์
ร้องไห้โดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือและไม่เป็นอารมณ์
ของอุปาทานซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบ
ด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือและไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์
ร้องไห้โดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ(ย่อ)

[๘๑] เหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
นิสสยปัจจัย มี ๑๑ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๗ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๘ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๖ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๑๒ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๗ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๗ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๑๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๕. สังกิลิฏฐติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ

มัคคปัจจัย มี ๗ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๑๐ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๓ วาระ

(ย่อ พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

๕. สังกิลิฏฐติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๘๒] สภาวธรรมที่กิเลสทำให้เศร้าหมองและเป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็น
เหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่กิเลสทำให้เศร้าหมองและเป็นอารมณ์ของกิเลส
ซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๘๓] สภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งไม่
เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของ
กิเลสซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งไม่เป็น
เหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและไม่เป็นอารมณ์ของ
กิเลสซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งไม่เป็นเหตุให้
สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสและ
ที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๑๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๕. สังกิลิฏฐติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ

[๘๔] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวาร เหมือนกับปฏิจจวาร)
[๘๕] สภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งไม่
เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็น
อารมณ์ของกิเลสซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้โดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งไม่เป็น
เหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและไม่เป็น
อารมณ์ของกิเลสซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้โดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๘๖] เหตุปัจจัย มี ๔ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ
สมนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๒ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๗ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ
มัคคปัจจัย มี ๔ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๑๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๖. วิตักกติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ
๖. วิตักกติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๘๗] สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรม
ที่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่
มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกและวิจารและที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์
ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่
มีวิตกมีเพียงวิจารซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่มีทั้ง
วิตกวิจารและที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
(ย่อ)

[๘๘] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
[๘๙] สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัย
สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๗ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๑๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๗. ปีติติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ
สภาวธรรมที่ไม่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๙๐] เหตุปัจจัย มี ๓๗ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๑ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๒๓ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๒๘ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๑๑ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓๗ วาระ

(ย่อ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ให้พิสดารอย่างนี้)

๗. ปีติติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย
[๙๑] สภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรม
ที่สหรคตด้วยปีติซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยสุขซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่สหรคต
ด้วยสุขซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยอุเบกขาซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่
สหรคตด้วยอุเบกขาซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่สหรคต
ด้วยปีติและที่สหรคตด้วยสุขซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
(ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๒๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๗. ปีติติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ

เหตุปัจจัย มี ๑๐ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๐ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวาร เหมือนกับปฏิจจวาร)
[๙๒] สภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้โดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยสุขซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่สหรคตด้วยสุขซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้โดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยอุเบกขาซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่สหรคตด้วยอุเบกขาซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้โดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติและที่สหรคตด้วยสุขซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้โดยเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๙๓] เหตุปัจจัย มี ๑๐ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑๖ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑๖ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๑๖ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๐ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)
[๙๔] สภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรม
ที่สหรคตด้วยปีติซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑๐ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๐ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร มีวาระประมาณเท่านี้)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๒๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๙. ทัสสนเหตุติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ
๘. ทัสสนติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๙๕] สภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์
ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้
อาศัยสภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
[๙๖] สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓
ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรค
และมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

๙. ทัสสนเหตุติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ
๑. ปฏิจจวาร - เหตุปัจจัย
[๙๗] ... อาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุอันต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่ง
เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ ฯลฯ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๒๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๐. อาจยคามิติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ
... อาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุอันต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งเป็น
เหตุให้สัตว์ร้องไห้ ฯลฯ
สภาวธรรมที่มีเหตุอันไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้อง
บน ๓ ซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุอันไม่ต้องประหาณด้วย
โสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (ย่อ)

๑๐. อาจยคามิติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๙๘] สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๙๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงนิพพานซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุให้ถึงนิพพานซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์
ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานซึ่งไม่เป็นเหตุให้
สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๒๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๐. อาจยคามิติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์
ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติ และที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ
จุติ และนิพพานซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์
ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงนิพพานและที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ
และนิพพานซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๑๐๐] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวาร เหมือนกับปฏิจจวาร)
[๑๐๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้
โดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงนิพพานซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงนิพพานซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้โดยเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์
ร้องไห้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานซึ่งไม่เป็น
เหตุให้สัตว์ร้องไห้โดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็น
ปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้โดย
อารัมมณปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๒๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๑. เสกขติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ

[๑๐๒] เหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๗ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑๐ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

๑๑. เสกขติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
เหตุปัจจัย
[๑๐๓] สภาวธรรมที่ไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์
ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์
ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๑๐๔] สภาวธรรมที่เป็นของเสขบุคคลซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัย
สภาวธรรมที่เป็นของเสขบุคคลซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นของเสขบุคคลซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นของเสขบุคคลและที่ไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลซึ่ง
ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นของเสขบุคคลซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์
ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่เป็นของอเสขบุคคลซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นของอเสขบุคคลซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๒๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๑. เสกขติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้
อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นของเสขบุคคลและที่ไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสข-
บุคคลซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ ฯลฯ เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นของอเสขบุคคลและที่ไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลซึ่ง
ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๑๐๕] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวาร เหมือนกับปฏิจจวาร)
[๑๐๖] สภาวธรรมที่เป็นของเสขบุคคลซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็น
ปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นของเสขบุคคลซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้โดยเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นของอเสขบุคคลซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นของอเสขบุคคลซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้โดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์
ร้องไห้โดยเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๑๐๗] เหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๘ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๘ วาระ ฯลฯ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๒๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๒. ปริตตติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ

อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๘ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๗ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

๑๒. ปริตตติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ
๑. ปฏิจจวาร - เหตุปัจจัย
[๑๐๘] สภาวธรรมที่เป็นปริตตะซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่
เป็นปริตตะซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๑๐๙] สภาวธรรมที่เป็นปริตตะซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นปริตตะซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นมหัคคตะซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่เป็น
มหัคคตะซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัปปมาณะซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่
เป็นอัปปมาณะซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นปริตตะซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่เป็น
มหัคคตะซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นปริตตะซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นปริตตะ
และที่เป็นอัปปมาณะซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๒๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๓. ปริตตารัมมณติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ

[๑๑๐] เหตุปัจจัย มี ๑๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๗ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๑๓. ปริตตารัมมณติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ
๑. ปฏิจจวาร - เหตุปัจจัย
[๑๑๑] สภาวธรรมที่มีปริตตะเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัย
สภาวธรรมที่มีปริตตะเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีมหัคคตะเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรม
ที่มีมหัคคตะเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
[๑๑๒] สภาวธรรมที่มีปริตตะเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัย
สภาวธรรมที่มีปริตตะเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีมหัคคตะเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรม
ที่มีมหัคคตะเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๒๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๔. หีนติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ
สภาวธรรมที่มีอัปปมาณะเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรม
ที่มีอัปปมาณะเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๑๔. หีนติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ
๑. ปฏิจจวาร - เหตุปัจจัย
[๑๑๓] สภาวธรรมชั้นต่ำซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมชั้นต่ำซึ่ง
เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

[๑๑๔] สภาวธรรมชั้นกลางซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมชั้น
กลางซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมชั้นประณีตซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมชั้นประณีต
ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมชั้นกลางซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมชั้นกลางและ
ชั้นประณีตซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย(๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๒๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๕. มิจฉัตตนิยตติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ
๑๕. มิจฉัตตนิยตติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ
๑. ปฏิจจวาร - เหตุปัจจัย
[๑๑๕] สภาวธรรมที่มีสภาวะผิดและให้ผลแน่นอนซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้
อาศัยสภาวธรรมที่มีสภาวะผิดและให้ผลแน่นอนซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัย
สภาวธรรมที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
[๑๑๖] สภาวธรรมที่มีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์
ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่มีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัย
สภาวธรรมที่มีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนและที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสอง
นั้นซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่มีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนซึ่ง
ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัย
สภาวธรรมที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๓๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๖. มัคคารัมมณติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ
สภาวธรรมที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัย
สภาวธรรมที่มีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนและที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่ง
ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ให้พิสดาร)

๑๖. มัคคารัมมณติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น - เหตุปัจจัย
[๑๑๗] สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัย
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่มี
มรรคเป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่
มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรม
ที่มีมรรคเป็นอารมณ์และที่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่มี
มรรคเป็นเหตุและที่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๓๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๖. มัคคารัมมณติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ

เหตุปัจจัย มี ๑๗ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๗ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวาร เหมือนกับปฏิจจวาร)
[๑๑๘] สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้โดยเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่มีมรรคเป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้โดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้โดยเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอารมณ์และที่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์
ร้องไห้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้โดย
เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นเหตุและที่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์
ร้องไห้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้โดยเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๑๑๙] เหตุปัจจัย มี ๑๗ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๒๑ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๑๗ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๑๗ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๑๗ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๒๑ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๓๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๗. อุปปันนติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ

อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๑๗ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๑๗ วาระ ฯลฯ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๑๗ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๗ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

๑๗. อุปปันนติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ
๗. ปัญหาวาร
เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๑๒๐] สภาวธรรมที่เกิดขึ้นซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เกิดขึ้นซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้โดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๑ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๑ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๒ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

[๑๒๑] สภาวธรรมที่เกิดขึ้นซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็นปัจจัยแก่สภาว-
ธรรมที่เกิดขึ้นซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้โดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๓๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๘. อตีตติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

๑๘. อตีตติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ
๗. ปัญหาวาร - เหตุปัจจัย
[๑๒๒] สภาวธรรมที่เป็นปัจจุบันซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นปัจจุบันซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้โดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

[๑๒๓] สภาวธรรมที่เป็นปัจจุบันซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นปัจจุบันซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้โดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
กัมมปัจจัย มี ๒ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๓๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๙. อตีตารัมมณติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ
๑๙. อตีตารัมมณติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๑๒๔] สภาวธรรมที่มีอดีตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัย
สภาวธรรมที่มีอดีตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรม
ที่มีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรม
ที่มีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดารทุกปัจจัย)
[๑๒๕] สภาวธรรมที่มีอดีตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้
อาศัยสภาวธรรมที่มีอดีตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัย
สภาวธรรมที่มีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัย
สภาวธรรมที่มีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๓๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๙. อตีตารัมมณติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ
[๑๒๖] สภาวธรรมที่มีอดีตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีอดีตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้โดย
เหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่มีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้โดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่มีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้โดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีอดีตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่มีอดีตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้โดยอารัมมณปัจจัย (ย่อ)

[๑๒๗] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๗ วาระ ฯลฯ
สมนันตรปัจจัย มี ๗ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

(ย่อ พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๓๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๒๑. อัชฌัตตารัมมณติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ
๒๐. อัชฌัตตติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น - เหตุปัจจัย
[๑๒๘] สภาวธรรมที่เป็นภายในตนซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นภายในตนซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นภายนอกตนซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่เป็น
ภายนอกตนซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัย พึงขยายให้พิสดาร)
[๑๒๙] สภาวธรรมที่เป็นภายในตนซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาว-
ธรรมที่เป็นภายในตนซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)
สภาวธรรมที่เป็นภายนอกตนซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่
เป็นภายนอกตนซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๒๑. อัชฌัตตารัมมณติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น - เหตุปัจจัย
[๑๓๐] สภาวธรรมที่มีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้
อาศัยสภาวธรรมที่มีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๓๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๒๒. สนิทัสสนติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ
สภาวธรรมที่มีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัย
สภาวธรรมที่มีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
[๑๓๑] สภาวธรรมที่มีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์
ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่มีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัย
สภาวธรรมที่มีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๒๒. สนิทัสสนติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น - เหตุปัจจัย
[๑๓๒] สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้ซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้
อาศัยสภาวธรรมที่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้ซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรม
ที่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๗ วาระ (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๓๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๒๒. สนิทัสสนติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ

[๑๓๓] เหตุปัจจัย มี ๒๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อนันตรปัจจัย มี ๑ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๑ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๒๑ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๑ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวาร เหมือนกับปฏิจจวาร)
[๑๓๔] สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้โดย
เหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๑ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๑ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๒๑ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๒๑ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๖ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๗ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๓๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๒๒. สนิทัสสนติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ

อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๗ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๗ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๗ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๗ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๗ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๑ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๘ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๕ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

สนิทัสสนติกะและสรณทุกะ จบ
ธัมมานุโลม ติกทุกปัฏฐาน จบ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๔๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑. เวทนาติกะ
พระอภิธรรมปิฎก
ธัมมานุโลม ติกติกปัฏฐาน
__________
ขอนอบน้อมพระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

๑. กุสลติกะ ๑. เวทนาติกะ
๑. สุขายเวทนายสัมปยุตตบท
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศล
ซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่ง
สัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๒] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

(ย่อ ฯลฯ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๔๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑. เวทนาติกะ
[๓] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นอกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นอัพยากฤตซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
กุศลซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาโดยอารัมมณปัจจัย (ย่อ)

[๔] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๗ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๕ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๔๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๒. ทุกขายเวทนายสัมปยุตตบท
๒. ทุกขายเวทนายสัมปยุตตบท
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย
เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๕] สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นอกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่ง
สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๖] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวาร เหมือนกับปฏิจจวาร)
[๗] สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นอกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นอกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาโดยอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นอกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาโดยอารัมมณปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๘] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๔๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๓. อทุกขมสุขเวทนายสัมปยุตตบท

อนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
นิสสยปัจจัย มี ๒ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๒ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๒ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

๓. อทุกขมสุขเวทนายสัมปยุตตบท
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๙] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นอกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นอัพยากฤตซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๔๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๓. อทุกขมสุขเวทนายสัมปยุตตบท

[๑๐] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)
[๑๑] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นอกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาโดยเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๑๒] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๗ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๗ วาระ ฯลฯ
สหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๕ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

(ย่อ พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๔๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๒. วิปากติกะ
๑. กุสลติกะ ๒. วิปากติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย
[๑๓] สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นวิบากอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งเป็นวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๑๔] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
กุศลซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่ง
เป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวาร เหมือนกับปฏิจจวาร)
[๑๕] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อกุศลซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากโดยเหตุปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
กุศลซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากโดยอารัมมณปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๔๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๒. วิปากติกะ
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อกุศลซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากโดยอารัมมณปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อกุศลซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
กุศลซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากโดยอารัมมณปัจจัย (๒) (ย่อ)

[๑๖] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
สหชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๒ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๒ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

(ย่อ พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)
[๑๗] สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิด
วิบากอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบาก
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๔๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๓. อุปาทินนติกะ
๑. กุสลติกะ ๓. อุปาทินนติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย
[๑๘] สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิ
ยึดถือและเป็นอารมณ์ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกรรมอัน
ประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็นอารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
(ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๑๙] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือ
แต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหา
และทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่
เป็นอารมณ์ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหา
และทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือ
แต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกรรมอันประกอบด้วย
ตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือ
แต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกรรม
อันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๔๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๓. อุปาทินนติกะ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือ
แต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกรรม
อันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๒๐] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)
[๒๑] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือ
แต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งกรรมอันประกอบ
ด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่
เป็นอารมณ์ของอุปาทานเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งกรรมอันประกอบ
ด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือ
แต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกรรมอัน
ประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานโดยเหตุปัจจัย (๑)
[๒๒] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึด
ถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งกรรมอัน
ประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานโดยอารัมมณปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่
เป็นอารมณ์ของอุปาทานเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งกรรมอันประกอบด้วย
ตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๔๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๓. อุปาทินนติกะ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือ
แต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกรรมอัน
ประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานโดยอารัมมณปัจจัย
มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๒๓] เหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๗ วาระ ฯลฯ
มัคคปัจจัย มี ๗ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๑ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)
[๒๔] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือ
แต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งกรรมอันประกอบด้วย
ตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือและไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๕๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๔. สังกิลิฏฐติกะ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือ
และไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกรรมอัน
ประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือและไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๑. กุสลติกะ ๔. สังกิลิฏฐติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๒๕] สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งกิเลสทำให้เศร้าหมองและเป็นอารมณ์ของ
กิเลสอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งกิเลสทำให้เศร้าหมองและเป็นอารมณ์ของกิเลส
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๒๖] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของ
กิเลสอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์กิเลส
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลส
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลส
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๕๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๕. วิตักกติกะ
[๒๗] สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์
ของกิเลสอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมอง
แต่เป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
[๒๘] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและไม่เป็นอารมณ์
ของกิเลสอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและไม่เป็นอารมณ์
ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและไม่เป็นอารมณ์ของ
กิเลสอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและไม่เป็นอารมณ์
ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

(ย่อ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ให้พิสดารทุกปัจจัย)

๑. กุสลติกะ ๕. วิตักกติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๒๙] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีทั้งวิตกและวิจารอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศล
ซึ่งมีทั้งวิตกและวิจารเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๕๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๕. วิตักกติกะ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีทั้งวิตกและวิจารอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมี
ทั้งวิตกและวิจารเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งมีทั้งวิตกและวิจารอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งมีทั้งวิตกและวิจารเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)
[๓๐] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีทั้งวิตกและวิจารเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นกุศลซึ่งมีทั้งวิตกและวิจารโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีทั้งวิตกและวิจารเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อกุศลซึ่งมีทั้งวิตกและวิจารโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งมีทั้งวิตกและวิจารเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งมีทั้งวิตกและวิจารโดยเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๓๑] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๗ วาระ ฯลฯ
สมนันตรปัจจัย มี ๗ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๕ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๕๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๕. วิตักกติกะ

วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)
[๓๒] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่มีวิตกมีเพียงวิจารอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
กุศลซึ่งไม่มีวิตกมีเพียงวิจารเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่มีวิตกมีเพียงวิจารอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งไม่มีวิตกมีเพียงวิจารเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารและปัญหาวาร ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
[๓๓] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่มีทั้งวิตกและวิจารอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
กุศลซึ่งไม่มีทั้งวิตกและวิจารเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่มีทั้งวิตกและวิจารอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งไม่มีทั้งวิตกและวิจารเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่มีทั้งวิตกและวิจารอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศล
และที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่มีทั้งวิตกและวิจารเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

(ย่อ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๕๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๖. ปีติติกะ
๑. กุสลติกะ ๖. ปีติติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๓๔] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งสหรคตด้วยปีติอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่ง
สหรคตด้วยปีติเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งสหรคตด้วยปีติอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งสหรคต
ด้วยปีติเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งสหรคตด้วยปีติอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งสหรคตด้วยปีติเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)
[๓๕] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งสหรคตด้วยปีติเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
กุศลซึ่งสหรคตด้วยปีติโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งสหรคตด้วยปีติเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศล
ซึ่งสหรคตด้วยปีติโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งสหรคตด้วยปีติเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งสหรคตด้วยปีติโดยเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๗ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๕๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๖. ปีติติกะ

อนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
สหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๕ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)
[๓๖] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งสหรคตด้วยสุขอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่ง
สหรคตด้วยสุขเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งสหรคตด้วยสุขอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่ง
สหรคตด้วยสุขเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งสหรคตด้วยสุขอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งสหรคตด้วยสุขเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

(ย่อ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)
[๓๗] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งสหรคตด้วยอุเบกขาอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศล
ซึ่งสหรคตด้วยอุเบกขาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๕๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๗. ทัสสนติกะ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งสหรคตด้วยอุเบกขาอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่ง
สหรคตด้วยอุเบกขาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งสหรคตด้วยอุเบกขาอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งสหรคตด้วยอุเบกขาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)

๑. กุสลติกะ ๗. ทัสสนติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๓๘] สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๓๙] สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ อาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ เกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๕๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๘. ทัสสนเหตุกติกะ
[๔๐] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรค
เบื้องบน ๓ อาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรค
และมรรคเบื้องบน ๓ เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรค
เบื้องบน ๓ อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรค
และมรรคเบื้องบน ๓ เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรค
เบื้องบน ๓ อาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่ต้องประหาณ
ด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๑. กุสลติกะ ๘. ทัสสนเหตุกติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๔๑] สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีเหตุอันต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรค
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีเหตุอันต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๕๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๙. อาจยคามิติกะ
[๔๒] สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีเหตุอันต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีเหตุอันต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

[๔๓] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีเหตุอันไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรค
และมรรคเบื้องบน ๓ อาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีเหตุอันไม่ต้องประหาณด้วย
โสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๑. กุสลติกะ ๙. อาจยคามิติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๔๔] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อกุศลซึ่งเป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๕๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑๐. เสกขติกะ
[๔๕] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุให้ถึงนิพพานอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
กุศลซึ่งเป็นเหตุให้ถึงนิพพานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
(ย่อ ปฏิจจวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๔๖] สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพาน
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)

๑. กุสลติกะ ๑๐. เสกขติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย
[๔๗] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นของเสขบุคคลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศล
ซึ่งเป็นของเสขบุคคลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นของเสขบุคคลอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งเป็นของเสขบุคคลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๖๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑๐. เสกขติกะ
[๔๘] สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นของอเสขบุคคลอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นของอเสขบุคคลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๔๙] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นของเสขบุคคล และอเสขบุคคลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๖๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑๑. ปริตตติกะ
[๕๐] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลเป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลโดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑๐ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ

(ย่อ พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

๑. กุสลติกะ ๑๑. ปริตตติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย
[๕๑] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นปริตตะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็น
ปริตตะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นปริตตะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็น
ปริตตะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นปริตตะอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นกุศลซึ่งเป็นปริตตะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นปริตตะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นปริตตะ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นปริตตะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งเป็นปริตตะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นปริตตะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลและที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งเป็นปริตตะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๖๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑๑. ปริตตติกะ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นปริตตะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลและที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งเป็นปริตตะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)
[๕๒] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นปริตตะเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
กุศลซึ่งเป็นปริตตะโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นปริตตะเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่ง
เป็นปริตตะโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นปริตตะเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งเป็นปริตตะโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นปริตตะเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็น
ปริตตะโดยอารัมมณปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑๐ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ

(ย่อ พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

มหัคคตบทเป็นต้น - เหตุปัจจัย
[๕๓] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นมหัคคตะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่ง
เป็นมหัคคตะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๖๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑๒. ปริตตารัมมณติกะ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นมหัคคตะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งเป็นมหัคคตะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
[๕๔] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นอัปปมาณะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่ง
เป็นอัปปมาณะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นอัปปมาณะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งเป็นอัปปมาณะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๑. กุสลติกะ ๑๒. ปริตตารัมมณติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๕๕] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีปริตตะเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่เป็น
กุศลซึ่งมีปริตตะเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีปริตตะเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมี
ปริตตะเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๖๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑๒. ปริตตารัมมณติกะ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งมีปริตตะเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งมีปริตตะเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)
[๕๖] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีมหัคคตะเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่เป็น
กุศลซึ่งมีมหัคคตะเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีมหัคคตะเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่ง
มีมหัคคตะเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งมีมหัคคตะเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งมีมหัคคตะเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
[๕๗] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีอัปปมาณะเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่เป็น
กุศลซึ่งมีอัปปมาณะเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งมีอัปปมาณะเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งมีอัปปมาณะเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๖๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑๓. หีนติกะ
๑. กุสลติกะ ๑๓. หีนติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย
[๕๘] สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นชั้นต่ำอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่ง
เป็นชั้นต่ำเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

(ย่อ ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
[๕๙] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นชั้นกลางอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่ง
เป็นชั้นกลางเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นชั้นกลางอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็น
ชั้นกลางเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นชั้นกลางอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นกุศลซึ่งเป็นชั้นกลางเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นชั้นกลางอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งเป็นชั้นกลางเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นชั้นกลางอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลและที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งเป็นชั้นกลางเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นชั้นกลางอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นชั้นกลาง
เกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นชั้นกลางอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งเป็นชั้นกลางเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (๑) (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๖๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑๓. หีนติกะ

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)
[๖๐] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นชั้นกลางเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
กุศลซึ่งเป็นชั้นกลางโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นชั้นกลางเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งเป็นชั้นกลางโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นชั้นกลางเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่ง
เป็นชั้นกลางโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นชั้นกลางเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งเป็นชั้นกลางโดยอารัมมณปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นชั้นกลางเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งเป็นชั้นกลางโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นชั้นกลางเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศล
ซึ่งเป็นชั้นกลางโดยอารัมมณปัจจัย (๒) (ย่อ)

[๖๑] เหตุปัจจัย มี ๔ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ
สมนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๒ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๗ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๖๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑๓. หีนติกะ

อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๔ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ
มัคคปัจจัย มี ๔ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ

(ย่อ พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

ปณีตบท - เหตุปัจจัย
[๖๒] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นชั้นประณีตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่ง
เป็นชั้นประณีตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นชั้นประณีตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งเป็นชั้นประณีตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๖๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑๔. มิจฉัตตนิยตติกะ
๑. กุสลติกะ ๑๔. มิจฉัตตนิยตติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย
[๖๓] สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีสภาวะผิด และให้ผลแน่นอนอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีสภาวะผิดและให้ผลแน่นอนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

(ย่อ ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
[๖๔] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนอาศัยสภาว-
ธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๖๕] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นอาศัยสภาว-
ธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นกุศลซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้น
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศล ซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นอกุศลซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๖๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑๔. มิจฉัตตนิยตติกะ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นกุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นอกุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)
[๖๖] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นอกุศลซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นโดยเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑๐ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ

(ย่อ พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๗๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑๕. มัคคารัมมณติกะ
๑. กุสลติกะ ๑๕. มัคคารัมมณติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๖๗] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่เป็น
กุศลซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

(ย่อ ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
[๖๘] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีมรรคเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่ง
มีมรรคเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ ย่อ)
[๖๙] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศล
ซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

(ย่อ ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๗๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑๘. อตีตารัมมณติกะ
๑. กุสลติกะ ๑๖. อุปปันนติกะ
๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๗๐] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเกิดขึ้นเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่ง
เกิดขึ้นโดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ (ย่อ)

๑. กุสลติกะ ๑๗. อตีตติกะ
๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๗๑] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นปัจจุบันเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
กุศลซึ่งเป็นปัจจุบันโดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ (ย่อ)

๑. กุสลติกะ ๑๘. อตีตารัมมณติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย
[๗๒] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่
เป็นกุศลซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๗๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑๘. อตีตารัมมณติกะ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศล
ซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)
[๗๓] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่สภาว-
ธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์โดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นอกุศลซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์โดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นอัพยากฤตซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์โดยเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๗ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๗ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๕ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๗๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑๘. อตีตารัมมณติกะ

วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

(ย่อ พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

อนาคตารัมมณบท - เหตุปัจจัย
[๗๔] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่
เป็นกุศลซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)
[๗๕] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่สภาว-
ธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์โดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

(ย่อ พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

ปัจจุปันนารัมมณบท - เหตุปัจจัย
[๗๖] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่
เป็นกุศลซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๗๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑๙. อัชฌัตตติกะ

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)
[๗๗] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์โดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นอกุศลซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์โดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นอัพยากฤตซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์โดยเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๗ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

(ย่อ พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

๑. กุสลติกะ ๑๙. อัชฌัตตติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย
[๗๘] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นภายในตนอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่ง
เป็นภายในตนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นภายในตนอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็น
ภายในตนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๗๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑๙. อัชฌัตตติกะ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นภายในตนอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งเป็นภายในตนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นภายในตนอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลและ
ที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นภายในตนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นภายในตนอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศล
และที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นภายในตนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ๑

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวาร ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)
[๗๙] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นภายในตนเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
กุศลซึ่งเป็นภายในตนโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นภายในตนเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศล
ซึ่งเป็นภายในตนโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นภายในตนเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งเป็นภายในตนโดยเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑๐ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ

(ย่อ พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

พหิทธาบท - เหตุปัจจัย
[๘๐] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นภายนอกตนอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศล
ซึ่งเป็นภายนอกตนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๗๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑๙. อัชฌัตตติกะ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นภายนอกตนอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่ง
เป็นภายนอกตนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นภายนอกตนอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งเป็นภายนอกตนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นภายนอกตนอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศล
และที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นภายนอกตนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นภายนอกตนอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศล
และที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นภายนอกตนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวาร เหมือนกับปฏิจจวาร)
[๘๑] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นภายนอกตนเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นกุศลซึ่งเป็นภายนอกตนโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นภายนอกตนเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศล
ซึ่งเป็นภายนอกตนโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นภายนอกตนเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งเป็นภายนอกตนโดยเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑๐ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ

(ย่อ พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๗๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๒๑. สนิทัสสนติกะ
๑. กุสลติกะ ๒๐. อัชฌัตตารัมมณติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๘๒] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์อาศัยสภาว-
ธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๘๓] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์อาศัยสภาว-
ธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

๑. กุสลติกะ ๒๑. สนิทัสสนติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๘๔] สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเห็นไม่ได้แต่กระทบได้อาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเห็นไม่ได้แต่กระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ให้พิสดาร)
[๘๕] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่
เป็นกุศลซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๗๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๒. เวทนาติกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็น
กุศลซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้อาศัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศล
ซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็น
กุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อกุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ย่อ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารและปัญหาวารให้พิสดาร)
กุสลติกะและสนิทัสสนติกะ จบ

๒. เวทนาติกะ ๑. กุสลติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย
[๘๖] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุต
ด้วยสุขเวทนาซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๗๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๒. เวทนาติกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุต
ด้วยอทุกขมสุขเวทนาซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)
[๘๗] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาซึ่งเป็นกุศลโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาซึ่งเป็นกุศลโดยเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

(ย่อ ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
[๘๘] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่
สัมปยุตด้วยสุขเวทนาซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุต
ด้วยทุกขเวทนาซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่
สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๘๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๓. วิปากติกะ ๑. กุสลติกะ
[๘๙] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรม
ที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรม
ที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

๓. วิปากติกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร - เหตุปัจจัย
[๙๐] สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
เหตุให้เกิดวิบากซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

[๙๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
เหตุให้เกิดวิบากซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ

(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๙๒] สภาวธรรมที่เป็นวิบากซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นวิบาก
ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๘๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๔. อุปาทินนติกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่เป็นวิบากซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นวิบากและที่ไม่เป็น
วิบากไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
(ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ย่อ ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๔. อุปาทินนติกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร - เหตุปัจจัย
[๙๓] สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็น
อารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและ
ทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือและไม่เป็นอารมณ์
ของอุปาทานซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่
ยึดถือและไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๘๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๔. อุปาทินนติกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของ
อุปาทานซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือ
แต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
[๙๔] สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็น
อารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วย
ตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของ
อุปาทานซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิ
ไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือและไม่เป็นอารมณ์
ของอุปาทานซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและ
ทิฏฐิไม่ยึดถือและไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
(๑)
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือและไม่เป็นอารมณ์
ของอุปาทานซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและ
ทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานและที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและ
ทิฏฐิไม่ยึดถือไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของ
อุปาทานซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิ
ยึดถือเป็นอารมณ์ของอุปาทานและที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือ
แต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๘๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๕. สังกิลิฏฐติกะ ๑. กุสลติกะ

อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๕. สังกิลิฏฐติกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร - เหตุปัจจัย
[๙๕] สภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็น
กุศลอาศัยสภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็นกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็นกุศล
อาศัยสภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็นกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๒ วาระ)
สภาวธรรมที่กิเลสทำให้เศร้าหมองและเป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็นอกุศล
อาศัยสภาวธรรมที่กิเลสทำให้เศร้าหมองและเป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
สภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็นอัพยากฤต
อาศัยสภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็นอัพยากฤต
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๘๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๖. วิตักกติกะ ๑. กุสลติกะ
๖. วิตักกติกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร - เหตุปัจจัย
[๙๖] สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีทั้งวิตก
และวิจารซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีวิตกมี
เพียงวิจารซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีทั้งวิตก
และวิจารซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีทั้งวิตก
และวิจารซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารและที่ไม่มีทั้งวิตกวิจารซึ่งเป็น
กุศล ฯลฯ
สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีทั้งวิตกวิจาร
และที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

เหตุปัจจัย มี ๑๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๑ วาระ (ย่อ)

[๙๗] สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีทั้ง
วิตกและวิจารซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีวิตกมีเพียง
วิจารซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีทั้งวิตกวิจาร
และที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๘๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๗. ปีติติกะ ๑. กุสลติกะ
[๙๘] สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่มี
ทั้งวิตกและวิจารซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓๗ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๑ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๒๘ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๑๑ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓๗ วาระ ย่อ

๗. ปีติติกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร - เหตุปัจจัย
[๙๙] สภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่สหรคต
ด้วยปีติซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยสุขซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่สหรคตด้วยสุขซึ่ง
เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยอุเบกขาซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่สหรคตด้วย
อุเบกขาซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติและ
ที่สหรคตด้วยสุขซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑๐ วาระ ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
[๑๐๐] สภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่สหรคต
ด้วยปีติซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยสุขซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่สหรคตด้วยสุขซึ่ง
เป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๘๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๘. ทัสสนติกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยอุเบกขาซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่สหรคตด้วย
อุเบกขาซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติ
และที่สหรคตด้วยสุขซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑๐ วาระ ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
[๑๐๑] สภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่
สหรคตด้วยปีติซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยสุขซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่สหรคตด้วย
สุขซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยอุเบกขาซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่สหรคต
ด้วยอุเบกขาซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่สหรคตด้วย
ปีติและที่สหรคตด้วยสุขซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑๐ วาระ ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๘. ทัสสนติกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร - เหตุปัจจัย
[๑๐๒] สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓
ซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรค
เบื้องบน ๓ ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๑๐๓] สภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งเป็นอกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๘๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๙. ทัสสนเหตุติกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรม
ที่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๒ วาระ ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
[๑๐๔] สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓
ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรค
เบื้องบน ๓ ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

๙. ทัสสนเหตุติกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร - เหตุปัจจัย
[๑๐๕] สภาวธรรมที่มีเหตุอันไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรค
เบื้องบน ๓ ซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุอันไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติ-
มรรคและมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัย
ละ ๑ วาระ ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
[๑๐๖] สภาวธรรมที่มีเหตุอันต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งเป็นอกุศล
อาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุอันต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มีเหตุอันต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งเป็นอกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่มีเหตุอันต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๖ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑๐ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๐ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๘๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑๑. เสกขติกะ ๑. กุสลติกะ
[๑๐๗] สภาวธรรมที่มีเหตุอันไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรค
เบื้องบน ๓ ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุอันไม่ต้องประหาณด้วย
โสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

๑๐. อาจยคามิติกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร - เหตุปัจจัย
[๑๐๘] สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงนิพพานซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้
ถึงนิพพานซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๒ วาระ ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมี
ปัจจัยละ ๑ วาระ)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

๑๑. เสกขติกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร - เหตุปัจจัย
[๑๐๙] สภาวธรรมที่เป็นของเสขบุคคลซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
ของเสขบุคคลซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๘๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑๒. ปริตตติกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๒ วาระ ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
สภาวธรรมที่เป็นของเสขบุคคลซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นของ
เสขบุคคลซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๑๒. ปริตตติกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร - เหตุปัจจัย
[๑๑๐] สภาวธรรมที่เป็นปริตตะซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นปริตตะซึ่ง
เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นมหัคคตะซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นมหัคคตะซึ่งเป็น
กุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัปปมาณะซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัปปมาณะซึ่ง
เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๓ วาระ ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๙๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑๓. ปริตตารัมมณติกะ ๑. กุสลติกะ
[๑๑๑] สภาวธรรมที่เป็นปริตตะซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นปริตตะ
ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
สภาวธรรมที่เป็นปริตตะซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นปริตตะซึ่ง
เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นมหัคคตะซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นมหัคคตะ
ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัปปมาณะซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัปปมาณะ
ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๗ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๑๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ ย่อ

๑๓. ปริตตารัมมณติกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร - เหตุปัจจัย
[๑๑๒] สภาวธรรมที่มีปริตตะเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มี
ปริตตะเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีมหัคคตะเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีมหัคคตะ
เป็นอารมณ์ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๙๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑๔. หีนติกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่มีอัปปมาณะเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีอัปปมาณะ
เป็นอารมณ์ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๓ วาระ ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
[๑๑๓] สภาวธรรมที่มีปริตตะเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มี
ปริตตะเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีมหัคคตะเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีมหัคคตะ
เป็นอารมณ์ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๒ วาระ ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
[๑๑๔] สภาวธรรมที่มีปริตตะเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรม
ที่มีปริตตะเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีมหัคคตะเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่มี
มหัคคตะเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีอัปปมาณะเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่มี
อัปปมาณะเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๓ วาระ ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๑๔. หีนติกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร - เหตุปัจจัย
[๑๑๕] สภาวธรรมชั้นกลางซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมชั้นกลางซึ่งเป็นกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมชั้นประณีตซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมชั้นประณีตซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๑)
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๒ วาระ ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๙๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑๕. มิจฉัตตติกะ ๑. กุสลติกะ
[๑๑๖] สภาวธรรมชั้นต่ำซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมชั้นต่ำซึ่งเป็นอกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๑๑๗] สภาวธรรมชั้นกลางซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมชั้นกลางซึ่งเป็น
อัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมชั้นประณีตซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมชั้นประณีตซึ่งเป็น
อัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมชั้นกลางซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมชั้นกลางและชั้นประณีต
ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๑๕. มิจฉัตตติกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร - เหตุปัจจัย
[๑๑๘] สภาวธรรมที่มีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนซึ่งเป็นกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่มีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๒ วาระ ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
[๑๑๙] สภาวธรรมที่มีสภาวะผิดและให้ผลแน่นอนซึ่งเป็นอกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่มีสภาวะผิดและให้ผลแน่นอนซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๙๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑๖. มัคคารัมมณติกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่
ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๒ วาระ ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
สภาวธรรมที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัย
มีปัจจัยละ ๑ วาระ)

๑๖. มัคคารัมมณติกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร - เหตุปัจจัย
[๑๒๐] สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีมรรค
เป็นอารมณ์ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีมรรคเป็นเหตุซึ่ง
เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอธิบดี
ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีมรรคเป็น
อารมณ์และที่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีมรรคเป็นเหตุ
และที่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑๗ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๗ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๙๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑๗. อุปปันนติกะ ๑. กุสลติกะ
[๑๒๑] สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่
มีมรรคเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่มีมรรคเป็น
อธิบดีซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่มีมรรคเป็น
อารมณ์และที่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๑๗. อุปปันนติกะ ๑. กุสลติกะ
๗. ปัญหาวาร - เหตุปัจจัย
[๑๒๒] สภาวธรรมที่เกิดขึ้นซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เกิดขึ้นซึ่ง
เป็นกุศลโดยเหตุปัจจัย
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
สภาวธรรมที่เกิดขึ้นซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เกิดขึ้นซึ่งเป็นอกุศล
โดยเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
สภาวธรรมที่เกิดขึ้นซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เกิดขึ้นซึ่งเป็น
อัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๙๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑๙. อตีตารัมมณติกะ ๑. กุสลติกะ
๑๘. อตีตติกะ ๑. กุสลติกะ
๗. ปัญหาวาร - เหตุปัจจัย
[๑๒๓] สภาวธรรมที่เป็นปัจจุบันซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
ปัจจุบันซึ่งเป็นกุศลโดยเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
สภาวธรรมที่เป็นปัจจุบันซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นปัจจุบัน
ซึ่งเป็นอกุศลโดยเหตุปัจจัย
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
สภาวธรรมที่เป็นปัจจุบันซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
ปัจจุบันซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๑๙. อตีตารัมมณติกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร - เหตุปัจจัย
[๑๒๔] สภาวธรรมที่มีอดีตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มี
อดีตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มี
อนาคตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๙๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๒๐. อัชฌัตตติกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่มีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มี
ปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๓ วาระ ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
[๑๒๕] สภาวธรรมที่มีอดีตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่
มีอดีตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มี
อนาคตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มี
ปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๓ วาระ ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
[๑๒๖] สภาวธรรมที่มีอดีตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัย
สภาวธรรมที่มีอดีตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่มี
อนาคตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่มี
ปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๓ วาระ ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๒๐. อัชฌัตตติกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร - เหตุปัจจัย
[๑๒๗] สภาวธรรมที่เป็นภายในตนซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นภายใน
ตนซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๙๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๒๑. อัชฌัตตารัมมณติกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่เป็นภายนอกตนซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นภายนอกตน
ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๒ วาระ ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
[๑๒๘] สภาวธรรมที่เป็นภายในตนซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
ภายในตนซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นภายนอกตนซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นภายนอกตน
ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๒ วาระ ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
[๑๒๙] สภาวธรรมที่เป็นภายในตนซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
ภายในตนซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นภายนอกตนซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นภายนอก
ตนซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๒ วาระ ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๒๑. อัชฌัตตารัมมณติกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร - เหตุปัจจัย
[๑๓๐] สภาวธรรมที่มีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรม
ที่มีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัย
ละ ๒ วาระ ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
สภาวธรรมที่มีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มี
ธรรมภายในตนเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัย
ละ ๒ วาระ ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๙๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๒๒. สนิทัสสนติกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่มีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรม
ที่มีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๒ วาระ ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๒๒. สนิทัสสนติกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร - เหตุปัจจัย
[๑๓๑] สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้ซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรม
ที่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑
วาระ)
สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้ซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เห็นไม่ได้
และกระทบไม่ได้ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๑๓๒] สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรม
ที่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เห็นไม่ได้
แต่กระทบได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่
เห็นไม่ได้แต่กระทบได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่เห็นได้กระทบได้และที่เห็นไม่ได้กระทบไม่ได้ซึ่งเป็นอัพยากฤต
อาศัยสภาวธรรมที่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๔)
สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้และที่เห็นไม่ได้กระทบไม่ได้ซึ่งเป็นอัพยากฤต
อาศัยสภาวธรรมที่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๕)
สภาวธรรมที่เห็นได้กระทบได้และที่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้ซึ่งเป็นอัพยากฤต
อาศัยสภาวธรรมที่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๖)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๙๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๒๒. สนิทัสสนติกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่เห็นได้กระทบได้ ที่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้ และที่เห็นไม่ได้กระทบ
ไม่ได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๗)
[๑๓๓] สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัย
สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๗)
สภาวธรรมที่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เห็นไม่ได้
กระทบไม่ได้และที่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๗)
(ย่อ)

[๑๓๔] เหตุปัจจัย มี ๒๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๒๑ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๑ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)

ธัมมานุโลม ติกติกปัฏฐาน จบ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๐๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑. สเหตุกทุกะ
พระอภิธรรมปิฎก
ธัมมานุโลม ทุกทุกปัฏฐาน
__________
ขอนอบน้อมพระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

๑. เหตุทุกะ ๑. สเหตุกทุกะ
สเหตุกบท ๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมี
เหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
[๒] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุ
ซึ่งมีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
[๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งมีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๐๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑. สเหตุกทุกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุ
ซึ่งมีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและ
ที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)

[๔] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียะ - นอธิปติปัจจัย
[๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุเกิดขึ้น
เพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ)

นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
เหตุปัจจัย กับนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวารเหมือน
กับปฏิจจวาร)

เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๖] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุ
โดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุ
โดยเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๐๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑. สเหตุกทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งมีเหตุโดยเหตุปัจจัย (๓)
[๗] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุ
โดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุ
โดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งมีเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุ
โดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุ
โดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งมีเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งมีเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งมีเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุ
และที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๓) (ย่อ)

[๘] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๐๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑. สเหตุกทุกะ

วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนกับปัญหาวารในกุสลติกะ)

อเหตุกบท - ปัจจยจตุกกนัย
[๙] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่มี
เหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่มีเหตุ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุ
ซึ่งไม่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)
[๑๐] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่มีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุ
ซึ่งไม่มีเหตุโดยเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๐๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑. สเหตุกทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่มีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่มีเหตุ
โดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่มีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่มีเหตุ
โดยอารัมมณปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่มีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่มีเหตุ
โดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่มีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่มีเหตุ
โดยอารัมมณปัจจัย (๒) (ย่อ)

[๑๑] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ
สหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๑ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
ฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๑ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๔ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๐๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒. เหตุสัมปยุตตทุกะ
๑. เหตุทุกะ ๒. เหตุสัมปยุตตทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑๒] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
สัมปยุตด้วยเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุต
ด้วยเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยเหตุอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
สัมปยุตด้วยเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งสัมปยุตด้วยเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๑๓] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

[๑๔] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยเหตุโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)
[๑๕] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งวิปปยุตจากเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งวิปปยุตจากเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๐๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๓. เหตุสเหตุกทุกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งวิปปยุตจากเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
วิปปยุตจากเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งวิปปยุตจากเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งวิปปยุตจากเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)
[๑๖] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งวิปปยุตจากเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งวิปปยุตจากเหตุโดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๔ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนกับปัญหาวารในกุสลติกะ)

๑. เหตุทุกะ ๓. เหตุสเหตุกทุกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑๗] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุและมีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นเหตุและมีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุแต่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุ
ซึ่งมีเหตุแต่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๐๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๖. สัปปัจจยทุกะ
๑. เหตุทุกะ ๔. เหตุเหตุสัมปยุตตทุกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑๘] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุและสัมปยุตด้วยเหตุอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุและสัมปยุตด้วยเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัย
ละ ๑ วาระ)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยเหตุแต่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยเหตุแต่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัย
ละ ๑ วาระ)

๑. เหตุทุกะ ๕. นเหตุสเหตุกทุกะ
[๑๙] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่มีเหตุ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
เหตุโคจฉกะ จบ

๑. เหตุทุกะ ๖. สัปปัจจยทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย
[๒๐] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีปัจจัยปรุงแต่งอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
มีปัจจัยปรุงแต่งเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๐๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๖. สัปปัจจยทุกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีปัจจัยปรุงแต่งอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมี
ปัจจัยปรุงแต่งเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีปัจจัยปรุงแต่งอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งมีปัจจัยปรุงแต่งเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)
[๒๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีปัจจัยปรุงแต่งเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งมีปัจจัยปรุงแต่งโดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ย่อ พึงขยายปัญหาวารให้พิสดารอย่างนี้)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๐๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๙. สัปปฏิฆทุกะ
๑. เหตุทุกะ ๗. สังขตทุกะ
[๒๒] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งปัจจัยปรุงแต่งอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
ปัจจัยปรุงแต่งเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (เหมือนกับสัปปัจจยทุกะ)

๑. เหตุทุกะ ๘. สนิทัสสนทุกะ
[๒๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่
ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุ
ซึ่งเห็นไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)

๑. เหตุทุกะ ๙. สัปปฏิฆทุกะ
[๒๔] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกระทบได้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
กระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๒๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
กระทบไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๑๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๐. รูปีทุกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกระทบไม่ได้
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งกระทบไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกระทบ
ไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งกระทบไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)

๑. เหตุทุกะ ๑๐. รูปีทุกะ
[๒๖] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นรูปอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็น
รูปเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๒๗] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นรูปอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นรูป
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นรูปอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นรูป
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นรูปอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุ
ซึ่งไม่เป็นรูปเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๑๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๑. โลกิยทุกะ

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)

๑. เหตุทุกะ ๑๑. โลกิยทุกะ
[๒๘] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นโลกิยะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็น
โลกิยะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นโลกิยะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นโลกิยะ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นโลกิยะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นโลกิยะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดารอย่างนี้)
[๒๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นโลกุตตระอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นโลกุตตระเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นโลกุตตระอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็น
โลกุตตระเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นโลกุตตระอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นโลกุตตระเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๑๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๓. อาสวทุกะ

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร สัมปยุตตวาร และปัญหาวารให้พิสดารเหมือนกับ
ปฏิจจวาร)

๑. เหตุทุกะ ๑๒. เกนจิวิญเญยยทุกะ
[๓๐] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งจิตบางดวงรู้ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งจิต
บางดวงรู้ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)
[๓๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งจิตบางดวงรู้ไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งจิตบางดวงรู้ไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
จูฬันตรทุกะ จบ

๑. เหตุทุกะ ๑๓. อาสวทุกะ
[๓๒] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็น
อาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๑๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๔. สาสวทุกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอาสวะ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอาสวะ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
[๓๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่
เป็นอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่
เป็นอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งไม่เป็นอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๑. เหตุทุกะ ๑๔. สาสวทุกะ
[๓๔] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอารมณ์ของอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งเป็นอารมณ์ของอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๑๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๕. อาสวสัมปยุตตทุกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอารมณ์ของอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นอารมณ์ของอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอารมณ์ของอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและ
ที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอารมณ์ของอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
[๓๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
และที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๑. เหตุทุกะ ๑๕. อาสวสัมปยุตตทุกะ
[๓๖] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งสัมปยุตด้วยอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๑๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๗. อาสวอาสวสัมปยุตตทุกะ
[๓๗] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งวิปปยุตจากอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งวิปปยุตจากอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๑. เหตุทุกะ ๑๖. อาสวสาสวทุกะ
[๓๘] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอาสวะและเป็นอารมณ์ของอาสวะอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอาสวะและเป็นอารมณ์ของอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
(ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
[๓๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอารมณ์ของอาสวะแต่ไม่เป็นอาสวะอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอารมณ์ของอาสวะแต่ไม่เป็นอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
(ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๑. เหตุทุกะ ๑๗. อาสวอาสวสัมปยุตตทุกะ
[๔๐] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอาสวะและสัมปยุตด้วยอาสวะอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอาสวะและสัมปยุตด้วยอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๑๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๘. อาสววิปปยุตตสาสวทุกะ

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
[๔๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยอาสวะแต่ไม่เป็นอาสวะอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยอาสวะแต่ไม่เป็นอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๑. เหตุทุกะ ๑๘. อาสววิปปยุตตสาสวทุกะ
[๔๒] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งวิปปยุตจากอาสวะแต่เป็นอารมณ์ของอาสวะ
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งวิปปยุตจากอาสวะแต่เป็นอารมณ์ของอาสวะเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งวิปปยุตจากอาสวะและไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งวิปปยุตจากอาสวะและไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย(ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
เหตุทุกะและอาสวโคจฉกะ จบ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๑๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๕๔. สารัมมณทุกะ
๑. เหตุทุกะ
๑๙ - ๕๓. สัญโญชนทุกะเป็นต้น
[๔๓] ... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นสังโยชน์ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นคันถะ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นโอฆะ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นโยคะ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นนิวรณ์ ฯลฯ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นปรามาสอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็น
ปรามาสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(พึงขยายโคจฉกะให้พิสดารทุกปัจจัย)
เหตุทุกะและปรามาสโคจฉกะ จบ

๑. เหตุทุกะ ๕๔. สารัมมณทุกะ
[๔๔] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งรับรู้อารมณ์ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งรับรู้
อารมณ์ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งรับรู้อารมณ์ได้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งรับรู้
อารมณ์ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งรับรู้อารมณ์ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งรับรู้อารมณ์ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๑๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๕๖. เจตสิกทุกะ

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งรับรู้อารมณ์ไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
รับรู้อารมณ์ไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

๑. เหตุทุกะ ๕๕. จิตตทุกะ
[๔๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นจิตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็น
จิตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๑. เหตุทุกะ ๕๖. เจตสิกทุกะ
[๔๖] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นเจตสิกอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็น
เจตสิกเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเจตสิกอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่
เป็นเจตสิกเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๑๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๕๙. จิตตสมุฏฐานทุกะ
๑. เหตุทุกะ ๕๗. จิตตสัมปยุตตทุกะ
[๔๗] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยจิตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
สัมปยุตด้วยจิตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งวิปปยุตจากจิตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
วิปปยุตจากจิตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

๑. เหตุทุกะ ๕๘. จิตตสังสัฏฐทุกะ
[๔๘] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งระคนกับจิตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งระคน
กับจิตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ระคนกับจิตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ระคน
กับจิตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

๑. เหตุทุกะ ๕๙. จิตตสมุฏฐานทุกะ
[๔๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีจิตเป็นสมุฏฐานอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งมีจิตเป็นสมุฏฐานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๒๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๖๒. จิตตสังสัฏฐสมุฏฐานทุกะ

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่มีจิตเป็นสมุฏฐานอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุ
ซึ่งไม่มีจิตเป็นสมุฏฐานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

๑. เหตุทุกะ ๖๐. จิตตสหภูทุกะ
[๕๐] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเกิดพร้อมกับจิตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
เกิดพร้อมกับจิตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เกิดพร้อมกับจิตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่
เกิดพร้อมกับจิตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ ทุกปัจจัย
พึงขยายให้พิสดาร)

๑. เหตุทุกะ ๖๑. จิตตานุปริวัตติทุกะ
[๕๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นไปตามจิตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นไปตามจิตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นไปตามจิตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็น
ไปตามจิตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ ทุกปัจจัยพึง
ขยายให้พิสดาร)

๑. เหตุทุกะ ๖๒. จิตตสังสัฏฐสมุฏฐานทุกะ
[๕๒] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งระคนกับจิตและมีจิตเป็นสมุฏฐานอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งระคนกับจิตและมีจิตเป็นสมุฏฐานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๒๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๖๔. จิตตสังสัฏฐสมุฏฐานานุปริวัตติทุกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ระคนกับจิตและมีจิตเป็นสมุฏฐานอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ระคนกับจิตและมีจิตเป็นสมุฏฐานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัย
มีปัจจัยละ ๑ วาระ ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๑. เหตุทุกะ
๖๓. จิตตสังสัฏฐสมุฏฐานสหภูทุกะ
[๕๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเกิดพร้อม
กับจิตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเกิดพร้อมกับ
จิตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเกิดพร้อมกับ
จิตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเกิดพร้อม
กับจิตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ ทุกปัจจัยพึงขยาย
ให้พิสดาร)

๑. เหตุทุกะ
๖๔. จิตตสังสัฏฐสมุฏฐานานุปริวัตติทุกะ
[๕๔] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเป็นไปตาม
จิตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเป็นไปตามจิต
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเป็นไปตามจิต
อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเป็นไปตามจิต
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๒๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๖๗. อุปาทินนทุกะ
๑. เหตุทุกะ ๖๕. อัชฌัตติกทุกะ
[๕๕] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายในตนอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นภายในตนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ ทุกปัจจัย
พึงขยายให้พิสดาร)
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายนอกตนอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็น
ภายนอกตนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ ทุกปัจจัยพึง
ขยายให้พิสดาร)

๑. เหตุทุกะ ๖๖. อุปาทาทุกะ
[๕๖] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นอุปาทายรูปอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งไม่เป็นอุปาทายรูปเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ย่อ ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๑. เหตุทุกะ ๖๗. อุปาทินนทุกะ
[๕๗] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือ
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๒๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๘๒. ปิฏฐิทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถืออาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
เหตุทุกะและมหันตรทุกะ จบ

๑. เหตุทุกะ ๖๘. อุปาทานโคจฉกะ
[๕๘] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นอุปาทานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

๑. เหตุทุกะ ๗๔. กิเลสโคจฉกะ
[๕๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกิเลสอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็น
กิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

๑. เหตุทุกะ ๘๒. ปิฏฐิทุกะ
[๖๐] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ ไม่มีวิบาก)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๒๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๘๒. ปิฏฐิทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัย
มีปัจจัยละ ๙ วาระ ไม่มีวิบาก)
[๖๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ อาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ ไม่มีวิบาก)
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ อาศัยสภาว-
ธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ ไม่มีวิบาก)
[๖๒] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุอันต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรค
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุอันต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุอันไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุอันไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
[๖๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุอันต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุอันต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุอันไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุอันไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
[๖๔] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีวิตกอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีวิตก
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่มีวิตกอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่มีวิตกเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๒๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๘๒. ปิฏฐิทุกะ
[๖๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีวิจารอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีวิจาร
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่มีวิจารอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่มีวิจารเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
[๖๖] ... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีปีติ ....
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่มีปีติ ....
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสหรคตด้วยปีติ ....
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่สหรคตด้วยปีติ ....
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสหรคตด้วยสุข ....
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่สหรคตด้วยสุข ....
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสหรคตด้วยอุเบกขา ....
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่สหรคตด้วยอุเบกขา ....
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกามาวจร ....
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นกามาวจร ....
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นรูปาวจร ....
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นรูปาวจร ....
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอรูปาวจร ....
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นอรูปาวจร ....
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งนับเนื่องในวัฏฏทุกข์ ....
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์ ....
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุนำออกจากวัฏฏทุกข์ ....
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุนำออกจากวัฏฏทุกข์ ....
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งให้ผลแน่นอน ....
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งให้ผลไม่แน่นอน ....
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมอื่นยิ่งกว่า ....
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่า ....
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ ....

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๒๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๓. เหตุสัมปยุตตทุกะ ๑. เหตุทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ย่อทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
เหตุทุกะและปิฏฐิทุกะ จบ

๒. สเหตุกทุกะ ๑. เหตุทุกะ
[๖๗] สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
สภาวธรรมที่มีเหตุแต่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุแต่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ ย่อ

๓. เหตุสัมปยุตตทุกะ ๑. เหตุทุกะ
[๖๘] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุต
ด้วยเหตุซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๒๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๕. เหตุเหตุสัมปยุตตทุกะ ๑. เหตุทุกะ
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยเหตุแต่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วย
เหตุแต่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

๔. เหตุสเหตุกทุกะ ๑. เหตุทุกะ
[๖๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุและมีเหตุซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
และมีเหตุซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
สภาวธรรมที่มีเหตุแต่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุแต่ไม่
เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

๕. เหตุเหตุสัมปยุตตทุกะ ๑. เหตุทุกะ
[๗๐] สภาวธรรมที่เป็นเหตุและสัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุและสัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมี
ปัจจัยละ ๑ วาระ)
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยเหตุแต่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่
สัมปยุตด้วยเหตุแต่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมี
ปัจจัยละ ๑ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๒๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๗. จูฬันตรทุกะ ๑. เหตุทุกะ
๖. นเหตุสเหตุกทุกะ ๑. เหตุทุกะ
[๗๑] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุแต่มีเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุแต่มีเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและไม่มีเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุและไม่มีเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุแต่มีเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุ
แต่มีเหตุและที่ไม่เป็นเหตุไม่มีเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
(ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

๗. จูฬันตรทุกะ ๑. เหตุทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย
[๗๒] สภาวธรรมที่มีปัจจัยปรุงแต่งซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มีปัจจัย
ปรุงแต่งซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
สภาวธรรมที่มีปัจจัยปรุงแต่งซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มีปัจจัยปรุงแต่ง
ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๒๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๗. จูฬันตรทุกะ ๑. เหตุทุกะ
[๗๓] สภาวธรรมที่ปัจจัยปรุงแต่งซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ปัจจัยปรุงแต่ง
ซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
สภาวธรรมที่ปัจจัยปรุงแต่งซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ปัจจัยปรุงแต่งซึ่ง
ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๗๔] สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้ซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เห็นไม่ได้ซึ่งเป็น
เหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้ซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เห็นไม่ได้ซึ่งไม่เป็นเหตุ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๗๕] สภาวธรรมที่กระทบได้ซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่กระทบไม่ได้ซึ่ง
เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
สภาวธรรมที่กระทบได้ซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่กระทบได้ซึ่งไม่เป็น
เหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่กระทบไม่ได้ซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่กระทบไม่ได้ซึ่งไม่
เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
สภาวธรรมที่กระทบได้ซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่กระทบได้และที่กระทบ
ไม่ได้ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

[๗๖] สภาวธรรมที่ไม่เป็นรูปซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นรูปซึ่งเป็น
เหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๓๐ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๗. จูฬันตรทุกะ ๑. เหตุทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นรูปซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นรูปซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

[๗๗] สภาวธรรมที่เป็นโลกิยะซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นโลกิยะซึ่ง
เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นโลกุตตระซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นโลกุตตระซึ่งเป็น
เหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๒ วาระ)
สภาวธรรมที่เป็นโลกิยะซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นโลกิยะซึ่งไม่เป็น
เหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นโลกุตตระซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นโลกุตตระซึ่งไม่เป็น
เหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นโลกิยะซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นโลกิยะและที่เป็น
โลกุตตระซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)

[๗๘] ... อาศัยสภาวธรรมที่จิตบางดวงรู้ได้ซึ่งเป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่จิตบางดวงรู้ไม่ได้ซึ่งเป็นเหตุ ... (ทุกปัจจัยมีปัจจัย
ละ ๙ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๓๑ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑๔. อาสวโคจฉกทุกะ ๑. เหตุทุกะ
... อาศัยสภาวธรรมที่จิตบางดวงรู้ได้ซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่จิตบางดวงรู้ไม่ได้ซึ่งไม่เป็นเหตุ ... (ทุกปัจจัย
มีปัจจัยละ ๙ วาระ)

๑๔. อาสวโคจฉกทุกะ ๑. เหตุทุกะ
[๗๙] ... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอาสวะซึ่งเป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอาสวะซึ่งเป็นเหตุ ... (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาาระ (ย่อ)

... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอาสวะซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอาสวะซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาาระ (ย่อ)

[๘๐] ... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นเหตุ ... (ทุกปัจจัย
มีปัจจัยละ ๒ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๓๒ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑๔. อาสวโคจฉกทุกะ ๑. เหตุทุกะ
[๘๑] ... อาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอาสวะซึ่งเป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะซึ่งเป็นเหตุ ... (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๔ วาระ (ย่อ)

... อาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอาสวะซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะซึ่งไม่เป็นเหตุ ... (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

[๘๒] ... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอาสวะและเป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็น
เหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของอาสวะแต่ไม่เป็นอาสวะซึ่งเป็น
เหตุ ... (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๒ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอาสวะและเป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งไม่เป็น
เหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของอาสวะแต่ไม่เป็นอาสวะซึ่งไม่เป็น
เหตุ ... (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๓๓ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๒๐. สัญโญชนทุกะเป็นต้น ๑. เหตุทุกะ
[๘๓] ... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอาสวะและสัมปยุตด้วยอาสวะซึ่งเป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอาสวะแต่ไม่เป็นอาสวะซึ่งเป็นเหตุ ..
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๒ วาระ ไม่มีวิบาก)
... อาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอาสวะซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอาสวะแต่ไม่เป็นอาสวะซึ่งไม่เป็นเหตุ
... (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๕ วาระ ไม่มีวิบาก)
[๘๔] ... อาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะแต่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่ง
เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะและไม่เป็นอารมณ์ของ
อาสวะซึ่งเป็นเหตุ ... (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๒ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะแต่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่ง
ไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะและไม่เป็นอารมณ์ของ
อาสวะซึ่งไม่เป็นเหตุ ... (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)

๒๐. สัญโญชนทุกะเป็นต้น ๑. เหตุทุกะ
[๘๕] ... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นสังโยชน์ซึ่งเป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นคันถะซึ่งเป็นเหตุ ฯลฯ

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๓๔ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๕๕. มหันตรทุกะ ๑. เหตุทุกะ

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาาระ (ย่อ)

... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นโอฆะซึ่งเป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นโยคะซึ่งเป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นนิวรณ์ซึ่งเป็นเหตุ ... (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาาระ (ย่อ)

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นปรามาสซึ่งเป็นเหตุ ... (ทุกปัจจัยมีปัจจัย
ละ ๑ วาระ ย่อ)

๕๕. มหันตรทุกะ ๑. เหตุทุกะ
[๘๖] ... อาศัยสภาวธรรมที่รับรู้อารมณ์ได้ซึ่งเป็นเหตุ ... (ทุกปัจจัยมีปัจจัย
ละ ๑ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่รับรู้อารมณ์ได้ซึ่งไม่เป็นเหตุ ... (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

[๘๗] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นจิตซึ่งเป็นเหตุ ... (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ
๑ วาระ ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๓๕ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๕๕. มหันตรทุกะ ๑. เหตุทุกะ
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเจตสิกซึ่งเป็นเหตุ ... (ทุกปัจจัยมีปัจจัย
ละ ๑ วาระ ย่อ)
... อาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยจิตซึ่งเป็นเหตุ ... (ทุกปัจจัยมีปัจจัย
ละ ๑ วาระ ย่อ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ระคนกับจิตซึ่งเป็นเหตุ ... (ทุกปัจจัยมีปัจจัย
ละ ๑ วาระ ย่อ)
... อาศัยสภาวธรรมที่มีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นเหตุ ... (ทุกปัจจัยมีปัจจัย
ละ ๑ วาระ ย่อ)
... อาศัยสภาวธรรมที่เกิดพร้อมกับจิตซึ่งเป็นเหตุ ... (ทุกปัจจัยมีปัจจัย
ละ ๑ วาระ ย่อ)
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นไปตามจิตซึ่งเป็นเหตุ ... (ทุกปัจจัยมีปัจจัย
ละ ๑ วาระ ย่อ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ระคนกับจิตและมีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นเหตุ ...
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ ย่อ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเกิดพร้อมกับ
จิตซึ่งเป็นเหตุ ... (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ ย่อ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเป็นไปตามจิต
ซึ่งเป็นเหตุ ... (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ ย่อ)
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นภายนอกตนซึ่งเป็นเหตุ ... (ทุกปัจจัยมีปัจจัย
ละ ๑ วาระ ย่อ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอุปาทายรูปซึ่งเป็นเหตุ ... (ทุกปัจจัยมี
ปัจจัยละ ๑ วาระ ย่อ)
... อาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือซึ่ง
เป็นเหตุ ฯลฯ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๓๖ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๘๓. ปิฏฐิทุกะ ๑. เหตุทุกะ
... อาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือ
ซึ่งเป็นเหตุ ... (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

๖๙. อุปาทานโคจฉกทุกะ ๑. เหตุทุกะ
[๘๘] ... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอุปาทานซึ่งเป็นเหตุ ฯลฯ

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาาระ (ย่อ)

๗๕. กิเลสโคจฉกทุกะ ๑. เหตุทุกะ
[๘๙] ... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นกิเลสซึ่งเป็นเหตุ ฯลฯ

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาาระ (ย่อ)

๘๓. ปิฏฐิทุกะ ๑. เหตุทุกะ
[๙๐] ... อาศัยสภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งเป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งเป็นเหตุ ... (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๓๗ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๘๓. ปิฏฐิทุกะ ๑. เหตุทุกะ

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาาระ (ย่อ)

[๙๑] ... อาศัยสภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งเป็นเหตุ
ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งเป็น
เหตุ ... (ย่อ)
[๙๒] ... อาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุอันต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่ง
เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุอันไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่ง
เป็นเหตุ ... (ย่อ)
[๙๓] ... อาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุอันต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่ง
เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุอันไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓
ซึ่งเป็นเหตุ ... (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาาระ (ย่อ)

[๙๔] ... อาศัยสภาวธรรมที่มีวิตกซึ่งเป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีวิตกซึ่งเป็นเหตุ ฯลฯ (ทุกปัจจัยมีปัจจัย
ละ ๒ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่มีวิจารซึ่งเป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีวิจารซึ่งเป็นเหตุ ฯลฯ (ทุกปัจจัยมีปัจจัย
ละ ๒ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่มีปีติซึ่งเป็นเหตุ ฯลฯ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๓๘ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๘๓. ปิฏฐิทุกะ ๑. เหตุทุกะ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีปีติซึ่งเป็นเหตุ ... (ย่อ)
... อาศัยสภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติซึ่งเป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยปีติซึ่งเป็นเหตุ ฯลฯ (ทุกปัจจัย
มีปัจจัยละ ๒ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่สหรคตด้วยสุขซึ่งเป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยสุขซึ่งเป็นเหตุ ฯลฯ (ทุกปัจจัย
มีปัจจัยละ ๒ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่สหรคตด้วยอุเบกขาซึ่งเป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยอุเบกขาซึ่งเป็นเหตุ ฯลฯ (ทุก
ปัจจัยมีปัจจัยละ ๒ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นกามาวจรซึ่งเป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกามาวจรซึ่งเป็นเหตุ ฯลฯ (ทุกปัจจัยมี
ปัจจัยละ ๒ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นรูปาวจรซึ่งเป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นรูปาวจรซึ่งเป็นเหตุ ฯลฯ (ทุกปัจจัยมี
ปัจจัยละ ๒ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอรูปาวจรซึ่งเป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอรูปาวจรซึ่งเป็นเหตุ ฯลฯ (ทุกปัจจัยมี
ปัจจัยละ ๒ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์ซึ่งเป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์ซึ่งเป็นเหตุ ฯลฯ (ทุก
ปัจจัยมีปัจจัยละ ๒ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุนำออกจากวัฏฏทุกข์ซึ่งเป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุนำออกจากวัฏฏทุกข์ซึ่งเป็นเหตุ ฯลฯ

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๓๙ }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๘๓. ปิฏฐิทุกะ ๑. เหตุทุกะ
... อาศัยสภาวธรรมที่ให้ผลแน่นอนซึ่งเป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ให้ผลไม่แน่นอนซึ่งเป็นเหตุ ฯลฯ

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาาระ (ย่อ)

... อาศัยสภาวธรรมที่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าซึ่งเป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าซึ่งเป็นเหตุ ฯลฯ (ทุก
ปัจจัยมีปัจจัยละ ๒ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นเหตุ ฯลฯ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุ
ให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาาระ (ย่อ)

สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

(ย่อ ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

ธัมมานุโลม ทุกทุกปัฏฐาน จบ
อนุโลมปัฏฐาน จบ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๔๐ }


พระไตรปิฎกเล่มที่ ๔๔ อภิธรรมปิฎกที่ ๑๑ ปัฏฐาน ภาค ๕ จบ





eXTReMe Tracker