สารบัญ กลับด้านบน

เพื่อความสะดวก และสวยงาม
(เฉพาะหน้าจอใหญ่ เช่น คอมพิวเตอร์)
กรุณาคลิก จัดรูปหน้าใหม่
เพื่อให้กรอบ ค้นข้อความ ปรากฎที่ด้านซ้ายของหน้า

พระไตรปิฎกภาษาไทย
ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย ๔๕ เล่ม (ปกสีฟ้า)
ทั้งออนไลน์และออฟไลน์
ที่มาของข้อมูล : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับ มจร.
MCUTRAI Version 1.0

พระไตรปิฎกเล่มที่ ๔๔-๕ อภิธรรมปิฎกที่ ๑๑ ปัฏฐาน ภาค ๕

พระอภิธรรมปิฎก
ธัมมานุโลม ติกทุกปัฏฐาน
_____________
ขอนอบน้อมพระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๖๙ - ๗๔. อุปาทานทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือ
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือ
โดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือ
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือ
โดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๓๔] เหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑๐ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๑ วาระ (ย่อ)

กุสลติกะและมหันตรทุกะ จบ

๑. กุสลติกะ ๖๙ - ๗๔. อุปาทานทุกะ
[๓๕] สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศล
ซึ่งเป็นอุปาทานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๗๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๗๕. กิเลสทุกะ

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

(พึงขยายอุปาทานโคจฉกะให้พิสดาร)
กุสลติกะและอุปาทานโคจฉกะ จบ

๑. กุสลติกะ ๗๕. กิเลสทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย
[๑] สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นกิเลสอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็น
กิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๒] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นกิเลสอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่
เป็นกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นกิเลสอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็น
กิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นกิเลสอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งไม่เป็นกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นกิเลสอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลและที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งไม่เป็นกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๗๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๗๖. สังกิเลสิกทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นกิเลสอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลและที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งไม่เป็นกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๓] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)
[๔] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นกิเลสเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศล
ซึ่งไม่เป็นกิเลสโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นกิเลสเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งไม่เป็นกิเลสโดยเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๕] เหตุปัจจัย มี ๔ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑๐ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ

(ย่อ พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

๑. กุสลติกะ ๗๖. สังกิเลสิกทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย
[๖] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นอารมณ์ของกิเลสอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศล
ซึ่งเป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๗๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๗๖. สังกิเลสิกทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นอารมณ์ของกิเลสอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศล
ซึ่งเป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นอารมณ์ของกิเลสอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งเป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นอารมณ์ของกิเลสอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
กุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นอารมณ์ของกิเลสอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อกุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

[๗] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ย่อ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดาร)
[๘] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นอารมณ์ของกิเลสเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นกุศลซึ่งเป็นอารมณ์ของกิเลสโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นอารมณ์ของกิเลสเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อกุศลซึ่งเป็นอารมณ์ของกิเลสโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นอารมณ์ของกิเลสเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นอารมณ์ของกิเลสโดยเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๙] เหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ

(ย่อ พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๗๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๗๖. สังกิเลสิกทุกะ
[๑๐] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
กุศลซึ่งไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๑๑] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวาร เหมือนกับปฏิจจวาร)
[๑๒] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสเป็นปัจจัยแก่สภาว-
ธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสโดยอารัมมณปัจจัย (๒) (ย่อ)

[๑๓] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

(ย่อ พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๗๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๗๗. สังกิลิกฐทุกะ
๑. กุสลติกะ ๗๗. สังกิลิฏฐทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๑๔] สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งกิเลสทำให้เศร้าหมองอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นอกุศลซึ่งกิเลสทำให้เศร้าหมองเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๑๕] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นกุศลซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
กุศลซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
กุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๒)
[๑๖] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นกุศลซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (๑) (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๗๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๗๗. สังกิลิกฐทุกะ

[๑๗] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)
[๑๘] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองเป็นปัจจัยแก่สภาว-
ธรรมที่เป็นกุศลซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นกุศลซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองโดยอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองโดยอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

[๑๙] เหตุปัจจัย มี ๔ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ
สหชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๒ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๗ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๔ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๗๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๗๙. กิเลสสังกิเลสิกทุกะ

อาหารปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ
มัคคปัจจัย มี ๔ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ

(ย่อ พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

๑. กุสลติกะ ๗๘. กิเลสสัมปยุตตทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น - เหตุปัจจัย
[๒๐] สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยกิเลสอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (เหมือนกับสังกิลิฏฐทุกะ)

๑. กุสลติกะ ๗๙. กิเลสสังกิเลสิกทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น - เหตุปัจจัย
[๒๑] สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นกิเลสและเป็นอารมณ์ของกิเลสอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นกิเลสและเป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
(ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๒๒] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นอารมณ์ของกิเลสแต่ไม่เป็นกิเลสอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นอารมณ์ของกิเลสแต่ไม่เป็นกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๘๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๗๙. กิเลสสังกิเลสิกทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นอารมณ์ของกิเลสแต่ไม่เป็นกิเลสอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นอารมณ์ของกิเลสแต่ไม่เป็นกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นอารมณ์ของกิเลสแต่ไม่เป็นกิเลสอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นอารมณ์ของกิเลสแต่ไม่เป็นกิเลสเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นอารมณ์ของกิเลสแต่ไม่เป็นกิเลสอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นอารมณ์ของกิเลสแต่ไม่เป็นกิเลส
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นอารมณ์ของกิเลสแต่ไม่เป็นกิเลสอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นอารมณ์ของกิเลสแต่ไม่เป็นกิเลส
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๒๓] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวาร เหมือนกับปฏิจจวาร)
[๒๔] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นอารมณ์ของกิเลสแต่ไม่เป็นกิเลสเป็น
ปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นอารมณ์ของกิเลสแต่ไม่เป็นกิเลสโดยเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นอารมณ์ของกิเลสแต่ไม่เป็นกิเลสเป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นอารมณ์ของกิเลสแต่ไม่เป็นกิเลสโดยเหตุปัจจัย (๑)
(ย่อ)

[๒๕] เหตุปัจจัย มี ๔ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๘๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๘๑. กิเลสกิเลสสัมปยุตตทุกะ

อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ

(ย่อ พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

๑. กุสลติกะ ๘๐. กิเลสสังกิลิฏฐทุกะ
๑. ปฏิจจวาร - เหตุปัจจัย
[๒๖] สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นกิเลสและกิเลสทำให้เศร้าหมองอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นกิเลสและกิเลสทำให้เศร้าหมองเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
(ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๒๗] สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งกิเลสทำให้เศร้าหมองแต่ไม่เป็นกิเลสอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งกิเลสทำให้เศร้าหมองแต่ไม่เป็นกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

๑. กุสลติกะ ๘๑. กิเลสกิเลสสัมปยุตตทุกะ
๑. ปฏิจจวาร - เหตุปัจจัย
[๒๘] สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นกิเลสและสัมปยุตด้วยกิเลสอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นกิเลสและสัมปยุตด้วยกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๘๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๘๒. กิเลสวิปปยุตตสังกิเลสิกทุกะ

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๒๙] สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยกิเลสแต่ไม่เป็นกิเลสอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยกิเลสแต่ไม่เป็นกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

๑. กุสลติกะ
๘๒. กิเลสวิปปยุตตสังกิเลสิกทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น - เหตุปัจจัย
[๓๐] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งวิปปยุตจากกิเลสแต่เป็นอารมณ์ของกิเลส
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งวิปปยุตจากกิเลสแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากกิเลสแต่เป็นอารมณ์ของกิเลส
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งวิปปยุตจากกิเลสแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากกิเลสแต่เป็นอารมณ์
ของกิเลสอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งวิปปยุตจากกิเลสแต่เป็นอารมณ์ของกิเลส
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากกิเลสแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากกิเลสแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๘๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๘๒. กิเลสวิปปยุตตสังกิเลสิกทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากกิเลสแต่เป็นอารมณ์ของกิเลส
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากกิเลสแต่เป็นอารมณ์
ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๓๑] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)
[๓๒] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งวิปปยุตจากกิเลสแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสเป็น
ปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งวิปปยุตจากกิเลสแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสโดย
เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากกิเลสแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสเป็น
ปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากกิเลสแต่เป็นอารมณ์ของกิเลส
โดยเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๓๓] เหตุปัจจัย มี ๔ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ
อธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ

(ย่อ พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)
[๓๔] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งวิปปยุตจากกิเลสและไม่เป็นอารมณ์ของกิเลส
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งวิปปยุตจากกิเลสและไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากกิเลสและไม่เป็นอารมณ์ของกิเลส
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากกิเลสและไม่เป็นอารมณ์ของกิเลส
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๘๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๘๓. ทัสสเนนปหาตัพพทุกะ

วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)
[๓๕] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งวิปปยุตจากกิเลสและไม่เป็นอารมณ์ของกิเลส
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งวิปปยุตจากกิเลสและไม่เป็นอารมณ์ของกิเลส
โดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากกิเลสและไม่เป็นอารมณ์ของกิเลส
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งวิปปยุตจากกิเลสและไม่เป็นอารมณ์ของ
กิเลสโดยเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๓๖] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

(ย่อ พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)
กุสลติกะและกิเลสโคจฉกะ จบ

๑. กุสลติกะ ๘๓. ทัสสเนนปหาตัพพทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น - เหตุปัจจัย
[๑] สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๘๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๘๓. ทัสสเนนปหาตัพพทุกะ

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๒] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นอกุศลซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรค
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรค
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

[๓] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวาร เหมือนกับปฏิจจวาร)
[๔] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคเป็น
ปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคโดยเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๘๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๘๔. ภาวนายปหาตัพพทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคเป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคโดยเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคเป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคโดยเหตุปัจจัย (๑)
(ย่อ)

[๕] เหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑๐ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๗ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

๑. กุสลติกะ ๘๔. ภาวนายปหาตัพพทุกะ
๑. ปฏิจจวาร - เหตุปัจจัย
[๖] สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ อาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ เกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๗] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ อาศัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ เกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๘๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๘๕. ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกทุกะ

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ให้พิสดาร)

๑. กุสลติกะ
๘๕. ทัสสเนนปหาตัพพเหตุกทุกะ
๑. ปฏิจจวาร - เหตุปัจจัย
[๘] สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีเหตุอันต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรค
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีเหตุอันต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๙] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีเหตุอันไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรค
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีเหตุอันไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(ย่อ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๘๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๘๗. สวิตักกทุกะ
๑. กุสลติกะ ๘๖. ภาวนายปหาตัพพเหตุกทุกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๑๐] สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีเหตุอันต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีเหตุอันต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๑๑] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีเหตุอันต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีเหตุอันไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ให้พิสดาร)

๑. กุสลติกะ ๘๗. สวิตักกทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๑๒] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีวิตกอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีวิตก
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๘๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๘๗. สวิตักกทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีวิตกอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีวิตกเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งมีวิตกอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งมี
วิตกเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๑๓] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวาร เหมือนกับปฏิจจวาร)
[๑๔] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีวิตกเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมี
วิตกโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีวิตกเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีวิตก
โดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งมีวิตกเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งมีวิตกโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีวิตกเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีวิตกโดย
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีวิตกเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีวิตกโดย
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งมีวิตกเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งมีวิตกโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๑๕] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๗ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๗ วาระ ฯลฯ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๙๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๘๗. สวิตักกทุกะ

สหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๕ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

อวิตักกบท - เหตุปัจจัย
[๑๖] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่มีวิตกอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่มี
วิตกเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวาร เหมือนกับปฏิจจวาร)
[๑๗] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่มีวิตกเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศล
ซึ่งไม่มีวิตกโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่มีวิตกเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งไม่มีวิตกโดยเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๙๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๘๘. สวิจารทุกะ

[๑๘] เหตุปัจจัย มี ๔ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๗ วาระ ฯลฯ
สหชาตปัจจัย มี ๗ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๒ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๑๐ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๔ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๔ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๔ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๕ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๕ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๐ วาระ

(ย่อ พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

๑. กุสลติกะ ๘๘. สวิจารทุกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๑๙] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีวิจารอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีวิจาร
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (เหมือนกับกุสลติกะและสวิตักกทุกะ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๙๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๘๙. สัปปีติกทุกะ
๑. กุสลติกะ ๘๙. สัปปีติกทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย
[๒๐] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีปีติอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีปีติเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีปีติอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีปีติเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งมีปีติอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งมีปีติ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๒๑] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)
[๒๒] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีปีติเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีปีติ
โดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีปีติเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีปีติ
โดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งมีปีติเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งมีปีติโดยเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๒๓] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๗ วาระ ฯลฯ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๙๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๘๙. สัปปีติกทุกะ

สมนันตรปัจจัย มี ๗ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๕ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

อัปปีติกบท - เหตุปัจจัย
[๒๔] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่มีปีติอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่มีปีติ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่มีปีติอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่มีปีติเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่มีปีติอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่
มีปีติเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่มีปีติอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลและที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งไม่มีปีติเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่มีปีติอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลและที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งไม่มีปีติเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๙๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๙๐-๙๒. ปีติสหคตทุกะเป็นต้น

[๒๕] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวาร เหมือนกับปฏิจจวาร)
[๒๖] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่มีปีติเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่ง
ไม่มีปีติโดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑๐ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ

(ย่อ พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

๑. กุสลติกะ ๙๐ - ๙๒. ปีติสหคตทุกะเป็นต้น
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๒๗] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งสหรคตด้วยปีติอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่ง
สหรคตด้วยปีติเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่สหรคตด้วยปีติ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งสหรคตด้วยสุข ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่สหรคตด้วยสุข ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งสหรคตด้วยอุเบกขา ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่สหรคตด้วยอุเบกขา (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๙๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๙๓. กามาวจรทุกะ
๑. กุสลติกะ ๙๓. กามาวจรทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๒๘] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นกามาวจรอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็น
กามาวจรเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นกามาวจรอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่ง
เป็นกามาวจรเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นกามาวจรอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นกุศลซึ่งเป็นกามาวจรเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นกามาวจรอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็น
กามาวจรเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นกามาวจรอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งเป็นกามาวจรเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นกามาวจรอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลและที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งเป็นกามาวจรเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นกามาวจรอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลและ
ที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นกามาวจรเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๒๙] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๙๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๙๓. กามาวจรทุกะ
[๓๐] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นกามาวจรเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
กุศลซึ่งเป็นกามาวจรโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นกามาวจรเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศล
ซึ่งเป็นกามาวจรโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นกามาวจรเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งเป็นกามาวจรโดยเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๓๑] เหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ

(ย่อ พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

นกามาวจรบท
เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๓๒] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นกามาวจรอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศล
ซึ่งไม่เป็นกามาวจรเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นกามาวจรอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งไม่เป็นกามาวจรเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๙๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๙๓. กามาวจรทุกะ
[๓๓] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นกามาวจรเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นกามาวจรโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นกามาวจรเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งไม่เป็นกามาวจรโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นกามาวจรเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศล
ซึ่งไม่เป็นกามาวจรโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นกามาวจรเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งไม่เป็นกามาวจรโดยอารัมมณปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นกามาวจรเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งไม่เป็นกามาวจรโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นกามาวจรเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
กุศลซึ่งไม่เป็นกามาวจรโดยอารัมมณปัจจัย (๒)

[๓๔] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๒ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๒ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๙๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๙๔. รูปาวจรทุกะ
๑. กุสลติกะ ๙๔. รูปาวจรทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๓๕] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นรูปาวจรอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่ง
เป็นรูปาวจรเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นรูปาวจรอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งเป็นรูปาวจรเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ให้พิสดาร)
[๓๖] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นรูปาวจรอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่ง
ไม่เป็นรูปาวจรเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นรูปาวจรอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่
เป็นรูปาวจรเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นรูปาวจรอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งไม่เป็นรูปาวจรเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นรูปาวจรอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลและ
ที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นรูปาวจรเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นรูปาวจรอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศล
และที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นรูปาวจรเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๖๙๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๙๕. อรูปาวจรทุกะ

[๓๗] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวาร เหมือนกับปฏิจจวาร)
[๓๘] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นรูปาวจรเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
กุศลซึ่งไม่เป็นรูปาวจรโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นรูปาวจรเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศล
ซึ่งไม่เป็นรูปาวจรโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นรูปาวจรเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งไม่เป็นรูปาวจรโดยเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๓๙] เหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑๐ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ

(ย่อ พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

๑. กุสลติกะ ๙๕. อรูปาวจรทุกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๔๐] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นอรูปาวจรอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็น
อรูปาวจรเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นอรูปาวจรอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งเป็นอรูปาวจรเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๐๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๙๖. ปริยาปันนทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นอรูปาวจรอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็น
อรูปาวจรเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (เหมือนกับรูปาวจรทุกะ)

๑. กุสลติกะ ๙๖. ปริยาปันนทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๔๑] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งนับเนื่องในวัฏฏทุกข์อาศัยสภาวธรรมที่เป็น
กุศลซึ่งนับเนื่องในวัฏฏทุกข์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งนับเนื่องในวัฏฏทุกข์อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งนับ
เนื่องในวัฏฏทุกข์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งนับเนื่องในวัฏฏทุกข์อาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งนับเนื่องในวัฏฏทุกข์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งนับเนื่องในวัฏฏทุกข์อาศัยสภาวธรรมที่เป็น
กุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งนับเนื่องในวัฏฏทุกข์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งนับเนื่องในวัฏฏทุกข์อาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อกุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งนับเนื่องในวัฏฏทุกข์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๔๒] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)
[๔๓] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งนับเนื่องในวัฏฏทุกข์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นกุศลซึ่งนับเนื่องในวัฏฏทุกข์โดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๐๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๙๖. ปริยาปันนทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งนับเนื่องในวัฏฏทุกข์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อกุศลซึ่งนับเนื่องในวัฏฏทุกข์โดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งนับเนื่องในวัฏฏทุกข์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นอัพยากฤตซึ่งนับเนื่องในวัฏฏทุกข์โดยเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๓๙] เหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ

(ย่อ พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

อปริยาปันนบท
เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๔๕] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์อาศัยสภาวธรรมที่
เป็นกุศลซึ่งไม่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์อาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งไม่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวาร เหมือนกับปฏิจจวาร)
[๔๖] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นกุศลซึ่งไม่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์โดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์โดยเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๐๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๙๗. นิยยานิกทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์โดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นกุศลซึ่งไม่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์โดยอารัมมณปัจจัย (๒)

[๔๗] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

๑. กุสลติกะ ๙๗. นิยยานิกทุกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๔๘] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุนำออกจากวัฏฏทุกข์อาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุนำออกจากวัฏฏทุกข์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๔๙] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุนำออกจากวัฏฏทุกข์อาศัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุนำออกจากวัฏฏทุกข์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๐๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๙๘. นิยตทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุนำออกจากวัฏฏทุกข์อาศัยสภาวธรรมที่
เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุนำออกจากวัฏฏทุกข์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุนำออกจากวัฏฏทุกข์อาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุนำออกจากวัฏฏทุกข์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุนำออกจากวัฏฏทุกข์อาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นกุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุนำออกจากวัฏฏทุกข์เกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุนำออกจากวัฏฏทุกข์อาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นอกุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุนำออกจากวัฏฏทุกข์เกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๕๐] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ให้พิสดารอย่างนี้)

๑. กุสลติกะ ๙๘. นิยตทุกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๕๑] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งให้ผลแน่นอนอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่ง
ให้ผลแน่นอนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งให้ผลแน่นอนอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งให้ผล
แน่นอนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๐๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๙๙. สอุตตรทุกะ

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดารอย่างนี้)
[๕๒] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งให้ผลไม่แน่นอนอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศล
ซึ่งให้ผลไม่แน่นอนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ให้พิสดารอย่างนี้)

๑. กุสลติกะ ๙๙. สอุตตรทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย
[๕๓] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีธรรมอื่นยิ่งกว่าอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศล
ซึ่งมีธรรมอื่นยิ่งกว่าเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีธรรมอื่นยิ่งกว่าอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมี
ธรรมอื่นยิ่งกว่าเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งมีธรรมอื่นยิ่งกว่าอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งมีธรรมอื่นยิ่งกว่าเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งมีธรรมอื่นยิ่งกว่าอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศล
และที่เป็นอัพยากฤตซึ่งมีธรรมอื่นยิ่งกว่าเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๐๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๙๙. สอุตตรทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งมีธรรมอื่นยิ่งกว่าอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศล
และที่เป็นอัพยากฤตซึ่งมีธรรมอื่นยิ่งกว่าเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๕๔] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวาร เหมือนกับปฏิจจวาร)
[๕๕] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีธรรมอื่นยิ่งกว่าเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นกุศลซึ่งมีธรรมอื่นยิ่งกว่าโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีธรรมอื่นยิ่งกว่าเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อกุศลซึ่งมีธรรมอื่นยิ่งกว่าโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งมีธรรมอื่นยิ่งกว่าเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งมีธรรมอื่นยิ่งกว่าโดยเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๕๖] เหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ (ย่อ)

อนุตตรบท
เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๕๗] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
กุศลซึ่งไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๐๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ

วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)
[๕๘] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นกุศลซึ่งไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าโดยอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นกุศลซึ่งไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าโดยอารัมมณปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๕๙] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

๑. กุสลติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย
[๖๐] สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่
เป็นอกุศลซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๐๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๖๑] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่
เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่เป็น
กุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศล
ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๖๒] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)
[๖๓] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้โดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้โดยเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๖๔] เหตุปัจจัย มี ๔ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๐๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๒. เวทนาติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ

อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๒ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๗ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๔ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ
มัคคปัจจัย มี ๔ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)
กุสลติกะและปิฏฐิทุกะ จบ

๒. เวทนาติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย
[๖๕] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัย
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๐๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๒. เวทนาติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรม
ที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัย
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๖๖] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)
[๖๗] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้โดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้โดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็น
ปัจจัยแก่สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้โดย
เหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๖๘] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
นิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

(ย่อ พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๑๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๒. เวทนาติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ
อรณบท - เหตุปัจจัย
[๖๙] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัย
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัย
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
ฌานปัจจัย มี ๒ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)
[๗๐] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้โดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็น
ปัจจัยแก่สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้โดย
เหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๗๑] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๗ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๗ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๑๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๓. วิปากติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ

อัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๕ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๓ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๓ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๒ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๒ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

๓. วิปากติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย
[๗๒] สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๗๓] สภาวธรรมที่เป็นวิบากซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่
เป็นวิบากซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๑๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๓. วิปากติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์
ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งไม่เป็นเหตุให้
สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นวิบากซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นวิบาก
และที่ไม่เป็นวิบากไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์
ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้เกิดวิบากและที่ไม่เป็นวิบากไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบาก
ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๗๔] เหตุปัจจัย มี ๑๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)
[๗๕] สภาวธรรมที่เป็นวิบากซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นวิบากซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้โดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้โดยเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์
ร้องไห้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งไม่เป็น
เหตุให้สัตว์ร้องไห้โดยเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๑๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๔. อุปาทินนติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ

[๗๖] เหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑๐ วาระ ฯลฯ
สหชาตปัจจัย มี ๑๑ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๗ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

๔. อุปาทินนติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๗๗] สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็น
อารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบ
ด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๑๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๔. อุปาทินนติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ
[๗๘] สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็น
อารมณ์ของอุปาทานซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบ
ด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของ
อุปาทานซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหา
และทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือและไม่เป็นอารมณ์
ของอุปาทานซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วย
ตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือและไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของ
อุปาทานซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วย
ตัณหาและทิฏฐิยึดถือเป็นอารมณ์ของอุปาทานและที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหา
และทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของ
อุปาทานซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหา
และทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานและที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและ
ทิฏฐิไม่ยึดถือไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๗๙] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๑๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๔. อุปาทินนติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ

วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวาร เหมือนกับปฏิจจวาร)
[๘๐] สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็น
อารมณ์ของอุปาทานซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่กรรมอัน
ประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งไม่เป็นเหตุให้
สัตว์ร้องไห้โดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของ
อุปาทานซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบ
ด้วยตัณหาแและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์
ร้องไห้โดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือและไม่เป็นอารมณ์
ของอุปาทานซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบ
ด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือและไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์
ร้องไห้โดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ(ย่อ)

[๘๑] เหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
นิสสยปัจจัย มี ๑๑ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๗ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๘ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๖ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๑๒ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๗ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๗ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๑๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๕. สังกิลิฏฐติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ

มัคคปัจจัย มี ๗ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๑๐ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๓ วาระ

(ย่อ พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

๕. สังกิลิฏฐติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๘๒] สภาวธรรมที่กิเลสทำให้เศร้าหมองและเป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็น
เหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่กิเลสทำให้เศร้าหมองและเป็นอารมณ์ของกิเลส
ซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๘๓] สภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งไม่
เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของ
กิเลสซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งไม่เป็น
เหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและไม่เป็นอารมณ์ของ
กิเลสซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งไม่เป็นเหตุให้
สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสและ
ที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๑๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๕. สังกิลิฏฐติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ

[๘๔] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวาร เหมือนกับปฏิจจวาร)
[๘๕] สภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งไม่
เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็น
อารมณ์ของกิเลสซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้โดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งไม่เป็น
เหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและไม่เป็น
อารมณ์ของกิเลสซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้โดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๘๖] เหตุปัจจัย มี ๔ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ
สมนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๒ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๗ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ
มัคคปัจจัย มี ๔ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๑๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๖. วิตักกติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ
๖. วิตักกติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๘๗] สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรม
ที่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่
มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกและวิจารและที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์
ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่
มีวิตกมีเพียงวิจารซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่มีทั้ง
วิตกวิจารและที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
(ย่อ)

[๘๘] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
[๘๙] สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัย
สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๗ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๑๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๗. ปีติติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ
สภาวธรรมที่ไม่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

[๙๐] เหตุปัจจัย มี ๓๗ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๑ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๒๓ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๒๘ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๑๑ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓๗ วาระ

(ย่อ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ให้พิสดารอย่างนี้)

๗. ปีติติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย
[๙๑] สภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรม
ที่สหรคตด้วยปีติซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยสุขซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่สหรคต
ด้วยสุขซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยอุเบกขาซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่
สหรคตด้วยอุเบกขาซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่สหรคต
ด้วยปีติและที่สหรคตด้วยสุขซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
(ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๒๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๗. ปีติติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ

เหตุปัจจัย มี ๑๐ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๐ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวาร เหมือนกับปฏิจจวาร)
[๙๒] สภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้โดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยสุขซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่สหรคตด้วยสุขซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้โดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยอุเบกขาซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่สหรคตด้วยอุเบกขาซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้โดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติและที่สหรคตด้วยสุขซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้โดยเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๙๓] เหตุปัจจัย มี ๑๐ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑๖ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑๖ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๑๖ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๐ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)
[๙๔] สภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรม
ที่สหรคตด้วยปีติซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑๐ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๐ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร มีวาระประมาณเท่านี้)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๒๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๙. ทัสสนเหตุติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ
๘. ทัสสนติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๙๕] สภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์
ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้
อาศัยสภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
[๙๖] สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓
ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรค
และมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

๙. ทัสสนเหตุติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ
๑. ปฏิจจวาร - เหตุปัจจัย
[๙๗] ... อาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุอันต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่ง
เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ ฯลฯ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๒๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๐. อาจยคามิติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ
... อาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุอันต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งเป็น
เหตุให้สัตว์ร้องไห้ ฯลฯ
สภาวธรรมที่มีเหตุอันไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้อง
บน ๓ ซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุอันไม่ต้องประหาณด้วย
โสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (ย่อ)

๑๐. อาจยคามิติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๙๘] สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๙๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงนิพพานซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุให้ถึงนิพพานซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์
ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานซึ่งไม่เป็นเหตุให้
สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๒๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๐. อาจยคามิติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์
ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติ และที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ
จุติ และนิพพานซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์
ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงนิพพานและที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ
และนิพพานซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๑๐๐] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวาร เหมือนกับปฏิจจวาร)
[๑๐๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้
โดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงนิพพานซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงนิพพานซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้โดยเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์
ร้องไห้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานซึ่งไม่เป็น
เหตุให้สัตว์ร้องไห้โดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็น
ปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้โดย
อารัมมณปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๒๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๑. เสกขติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ

[๑๐๒] เหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๗ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑๐ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

๑๑. เสกขติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
เหตุปัจจัย
[๑๐๓] สภาวธรรมที่ไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์
ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์
ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๑๐๔] สภาวธรรมที่เป็นของเสขบุคคลซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัย
สภาวธรรมที่เป็นของเสขบุคคลซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นของเสขบุคคลซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นของเสขบุคคลและที่ไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลซึ่ง
ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นของเสขบุคคลซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์
ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่เป็นของอเสขบุคคลซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นของอเสขบุคคลซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๒๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๑. เสกขติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้
อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นของเสขบุคคลและที่ไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสข-
บุคคลซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ ฯลฯ เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นของอเสขบุคคลและที่ไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลซึ่ง
ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๑๐๕] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวาร เหมือนกับปฏิจจวาร)
[๑๐๖] สภาวธรรมที่เป็นของเสขบุคคลซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็น
ปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นของเสขบุคคลซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้โดยเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นของอเสขบุคคลซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นของอเสขบุคคลซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้โดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์
ร้องไห้โดยเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๑๐๗] เหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๘ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๘ วาระ ฯลฯ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๒๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๒. ปริตตติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ

อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๘ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๗ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

๑๒. ปริตตติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ
๑. ปฏิจจวาร - เหตุปัจจัย
[๑๐๘] สภาวธรรมที่เป็นปริตตะซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่
เป็นปริตตะซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๑๐๙] สภาวธรรมที่เป็นปริตตะซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นปริตตะซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นมหัคคตะซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่เป็น
มหัคคตะซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัปปมาณะซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่
เป็นอัปปมาณะซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นปริตตะซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่เป็น
มหัคคตะซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นปริตตะซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นปริตตะ
และที่เป็นอัปปมาณะซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๒๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๓. ปริตตารัมมณติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ

[๑๑๐] เหตุปัจจัย มี ๑๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๗ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๑๓. ปริตตารัมมณติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ
๑. ปฏิจจวาร - เหตุปัจจัย
[๑๑๑] สภาวธรรมที่มีปริตตะเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัย
สภาวธรรมที่มีปริตตะเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีมหัคคตะเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรม
ที่มีมหัคคตะเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
[๑๑๒] สภาวธรรมที่มีปริตตะเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัย
สภาวธรรมที่มีปริตตะเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีมหัคคตะเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรม
ที่มีมหัคคตะเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๒๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๔. หีนติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ
สภาวธรรมที่มีอัปปมาณะเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรม
ที่มีอัปปมาณะเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๑๔. หีนติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ
๑. ปฏิจจวาร - เหตุปัจจัย
[๑๑๓] สภาวธรรมชั้นต่ำซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมชั้นต่ำซึ่ง
เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

[๑๑๔] สภาวธรรมชั้นกลางซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมชั้น
กลางซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมชั้นประณีตซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมชั้นประณีต
ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมชั้นกลางซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมชั้นกลางและ
ชั้นประณีตซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย(๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๒๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๕. มิจฉัตตนิยตติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ
๑๕. มิจฉัตตนิยตติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ
๑. ปฏิจจวาร - เหตุปัจจัย
[๑๑๕] สภาวธรรมที่มีสภาวะผิดและให้ผลแน่นอนซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้
อาศัยสภาวธรรมที่มีสภาวะผิดและให้ผลแน่นอนซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัย
สภาวธรรมที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
[๑๑๖] สภาวธรรมที่มีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์
ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่มีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัย
สภาวธรรมที่มีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนและที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสอง
นั้นซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่มีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนซึ่ง
ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัย
สภาวธรรมที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๓๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๖. มัคคารัมมณติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ
สภาวธรรมที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัย
สภาวธรรมที่มีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนและที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่ง
ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ให้พิสดาร)

๑๖. มัคคารัมมณติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น - เหตุปัจจัย
[๑๑๗] สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัย
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่มี
มรรคเป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่
มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรม
ที่มีมรรคเป็นอารมณ์และที่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่มี
มรรคเป็นเหตุและที่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๓๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๖. มัคคารัมมณติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ

เหตุปัจจัย มี ๑๗ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๗ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวาร เหมือนกับปฏิจจวาร)
[๑๑๘] สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้โดยเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่มีมรรคเป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้โดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้โดยเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอารมณ์และที่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์
ร้องไห้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้โดย
เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นเหตุและที่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์
ร้องไห้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้โดยเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๑๑๙] เหตุปัจจัย มี ๑๗ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๒๑ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๑๗ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๑๗ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๑๗ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๒๑ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๓๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๗. อุปปันนติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ

อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๑๗ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๑๗ วาระ ฯลฯ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๑๗ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๗ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

๑๗. อุปปันนติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ
๗. ปัญหาวาร
เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๑๒๐] สภาวธรรมที่เกิดขึ้นซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เกิดขึ้นซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้โดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๑ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๑ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๒ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

[๑๒๑] สภาวธรรมที่เกิดขึ้นซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็นปัจจัยแก่สภาว-
ธรรมที่เกิดขึ้นซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้โดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๓๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๘. อตีตติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

๑๘. อตีตติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ
๗. ปัญหาวาร - เหตุปัจจัย
[๑๒๒] สภาวธรรมที่เป็นปัจจุบันซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นปัจจุบันซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้โดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

[๑๒๓] สภาวธรรมที่เป็นปัจจุบันซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นปัจจุบันซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้โดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
กัมมปัจจัย มี ๒ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๓๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๙. อตีตารัมมณติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ
๑๙. อตีตารัมมณติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๑๒๔] สภาวธรรมที่มีอดีตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัย
สภาวธรรมที่มีอดีตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรม
ที่มีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรม
ที่มีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดารทุกปัจจัย)
[๑๒๕] สภาวธรรมที่มีอดีตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้
อาศัยสภาวธรรมที่มีอดีตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัย
สภาวธรรมที่มีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัย
สภาวธรรมที่มีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๓๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๑๙. อตีตารัมมณติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ
[๑๒๖] สภาวธรรมที่มีอดีตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มีอดีตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้โดย
เหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่มีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้โดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่มีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้โดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีอดีตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่มีอดีตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้โดยอารัมมณปัจจัย (ย่อ)

[๑๒๗] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๗ วาระ ฯลฯ
สมนันตรปัจจัย มี ๗ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

(ย่อ พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๓๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๒๑. อัชฌัตตารัมมณติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ
๒๐. อัชฌัตตติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น - เหตุปัจจัย
[๑๒๘] สภาวธรรมที่เป็นภายในตนซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นภายในตนซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นภายนอกตนซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่เป็น
ภายนอกตนซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัย พึงขยายให้พิสดาร)
[๑๒๙] สภาวธรรมที่เป็นภายในตนซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาว-
ธรรมที่เป็นภายในตนซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)
สภาวธรรมที่เป็นภายนอกตนซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่
เป็นภายนอกตนซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๒๑. อัชฌัตตารัมมณติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น - เหตุปัจจัย
[๑๓๐] สภาวธรรมที่มีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้
อาศัยสภาวธรรมที่มีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๓๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๒๒. สนิทัสสนติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ
สภาวธรรมที่มีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัย
สภาวธรรมที่มีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
[๑๓๑] สภาวธรรมที่มีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์
ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่มีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัย
สภาวธรรมที่มีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๒๒. สนิทัสสนติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น - เหตุปัจจัย
[๑๓๒] สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้ซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้
อาศัยสภาวธรรมที่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้ซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรม
ที่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๗ วาระ (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๓๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๒๒. สนิทัสสนติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ

[๑๓๓] เหตุปัจจัย มี ๒๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อนันตรปัจจัย มี ๑ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๑ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๒๑ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๑ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวาร เหมือนกับปฏิจจวาร)
[๑๓๔] สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้
เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้ซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้โดย
เหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๑ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๑ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๒๑ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๒๑ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๖ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๗ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๓๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน] ๒๒. สนิทัสสนติกะ ๑๐๐. สรณทุกะ

อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๗ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๗ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๗ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๗ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๗ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๑ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๘ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๕ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

สนิทัสสนติกะและสรณทุกะ จบ
ธัมมานุโลม ติกทุกปัฏฐาน จบ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๔๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑. เวทนาติกะ
พระอภิธรรมปิฎก
ธัมมานุโลม ติกติกปัฏฐาน
__________
ขอนอบน้อมพระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

๑. กุสลติกะ ๑. เวทนาติกะ
๑. สุขายเวทนายสัมปยุตตบท
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศล
ซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่ง
สัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๒] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

(ย่อ ฯลฯ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๔๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑. เวทนาติกะ
[๓] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นอกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นอัพยากฤตซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
กุศลซึ่งสัมปยุตด้วยสุขเวทนาโดยอารัมมณปัจจัย (ย่อ)

[๔] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๗ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๕ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๔๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๒. ทุกขายเวทนายสัมปยุตตบท
๒. ทุกขายเวทนายสัมปยุตตบท
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย
เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๕] สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นอกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่ง
สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๖] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวาร เหมือนกับปฏิจจวาร)
[๗] สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นอกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นอกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาโดยอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นอกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยทุกขเวทนาโดยอารัมมณปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๘] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๔๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๓. อทุกขมสุขเวทนายสัมปยุตตบท

อนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
นิสสยปัจจัย มี ๒ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๒ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๒ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

๓. อทุกขมสุขเวทนายสัมปยุตตบท
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๙] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นอกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นอัพยากฤตซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๔๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๓. อทุกขมสุขเวทนายสัมปยุตตบท

[๑๐] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)
[๑๑] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นอกุศลซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งสัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาโดยเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๑๒] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๗ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๗ วาระ ฯลฯ
สหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๕ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

(ย่อ พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๔๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๒. วิปากติกะ
๑. กุสลติกะ ๒. วิปากติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย
[๑๓] สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นวิบากอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งเป็นวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๑๔] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
กุศลซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่ง
เป็นเหตุให้เกิดวิบากเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวาร เหมือนกับปฏิจจวาร)
[๑๕] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อกุศลซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากโดยเหตุปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
กุศลซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากโดยอารัมมณปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๔๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๒. วิปากติกะ
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อกุศลซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากโดยอารัมมณปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อกุศลซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
กุศลซึ่งเป็นเหตุให้เกิดวิบากโดยอารัมมณปัจจัย (๒) (ย่อ)

[๑๖] เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
สหชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๒ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๒ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

(ย่อ พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)
[๑๗] สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิด
วิบากอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบาก
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๔๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๓. อุปาทินนติกะ
๑. กุสลติกะ ๓. อุปาทินนติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย
[๑๘] สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิ
ยึดถือและเป็นอารมณ์ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกรรมอัน
ประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็นอารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
(ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๑๙] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือ
แต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหา
และทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่
เป็นอารมณ์ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหา
และทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือ
แต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกรรมอันประกอบด้วย
ตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือ
แต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกรรม
อันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๔๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๓. อุปาทินนติกะ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือ
แต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกรรม
อันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๒๐] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)
[๒๑] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือ
แต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งกรรมอันประกอบ
ด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่
เป็นอารมณ์ของอุปาทานเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งกรรมอันประกอบ
ด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือ
แต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกรรมอัน
ประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานโดยเหตุปัจจัย (๑)
[๒๒] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึด
ถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งกรรมอัน
ประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานโดยอารัมมณปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่
เป็นอารมณ์ของอุปาทานเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งกรรมอันประกอบด้วย
ตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๔๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๓. อุปาทินนติกะ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือ
แต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกรรมอัน
ประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานโดยอารัมมณปัจจัย
มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๒๓] เหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๗ วาระ ฯลฯ
มัคคปัจจัย มี ๗ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๑ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)
[๒๔] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือ
แต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งกรรมอันประกอบด้วย
ตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือและไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๕๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๔. สังกิลิฏฐติกะ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือ
และไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกรรมอัน
ประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือและไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๑. กุสลติกะ ๔. สังกิลิฏฐติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๒๕] สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งกิเลสทำให้เศร้าหมองและเป็นอารมณ์ของ
กิเลสอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งกิเลสทำให้เศร้าหมองและเป็นอารมณ์ของกิเลส
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๒๖] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของ
กิเลสอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์กิเลส
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลส
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลส
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๕๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๕. วิตักกติกะ
[๒๗] สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์
ของกิเลสอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมอง
แต่เป็นอารมณ์ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
[๒๘] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและไม่เป็นอารมณ์
ของกิเลสอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและไม่เป็นอารมณ์
ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและไม่เป็นอารมณ์ของ
กิเลสอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งกิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและไม่เป็นอารมณ์
ของกิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

(ย่อ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ให้พิสดารทุกปัจจัย)

๑. กุสลติกะ ๕. วิตักกติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๒๙] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีทั้งวิตกและวิจารอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศล
ซึ่งมีทั้งวิตกและวิจารเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๕๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๕. วิตักกติกะ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีทั้งวิตกและวิจารอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมี
ทั้งวิตกและวิจารเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งมีทั้งวิตกและวิจารอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งมีทั้งวิตกและวิจารเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)
[๓๐] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีทั้งวิตกและวิจารเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นกุศลซึ่งมีทั้งวิตกและวิจารโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีทั้งวิตกและวิจารเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อกุศลซึ่งมีทั้งวิตกและวิจารโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งมีทั้งวิตกและวิจารเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งมีทั้งวิตกและวิจารโดยเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

[๓๑] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๗ วาระ ฯลฯ
สมนันตรปัจจัย มี ๗ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๕ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๕๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๕. วิตักกติกะ

วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)
[๓๒] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่มีวิตกมีเพียงวิจารอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
กุศลซึ่งไม่มีวิตกมีเพียงวิจารเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่มีวิตกมีเพียงวิจารอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งไม่มีวิตกมีเพียงวิจารเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารและปัญหาวาร ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
[๓๓] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่มีทั้งวิตกและวิจารอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
กุศลซึ่งไม่มีทั้งวิตกและวิจารเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่มีทั้งวิตกและวิจารอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งไม่มีทั้งวิตกและวิจารเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่มีทั้งวิตกและวิจารอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศล
และที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่มีทั้งวิตกและวิจารเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

(ย่อ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๕๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๖. ปีติติกะ
๑. กุสลติกะ ๖. ปีติติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๓๔] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งสหรคตด้วยปีติอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่ง
สหรคตด้วยปีติเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งสหรคตด้วยปีติอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งสหรคต
ด้วยปีติเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งสหรคตด้วยปีติอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งสหรคตด้วยปีติเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)
[๓๕] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งสหรคตด้วยปีติเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
กุศลซึ่งสหรคตด้วยปีติโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งสหรคตด้วยปีติเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศล
ซึ่งสหรคตด้วยปีติโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งสหรคตด้วยปีติเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งสหรคตด้วยปีติโดยเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๗ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๕๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๖. ปีติติกะ

อนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
สหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๕ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)
[๓๖] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งสหรคตด้วยสุขอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่ง
สหรคตด้วยสุขเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งสหรคตด้วยสุขอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่ง
สหรคตด้วยสุขเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งสหรคตด้วยสุขอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งสหรคตด้วยสุขเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

(ย่อ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)
[๓๗] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งสหรคตด้วยอุเบกขาอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศล
ซึ่งสหรคตด้วยอุเบกขาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๕๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๗. ทัสสนติกะ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งสหรคตด้วยอุเบกขาอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่ง
สหรคตด้วยอุเบกขาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งสหรคตด้วยอุเบกขาอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งสหรคตด้วยอุเบกขาเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)

๑. กุสลติกะ ๗. ทัสสนติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๓๘] สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๓๙] สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ อาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ เกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๕๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๘. ทัสสนเหตุกติกะ
[๔๐] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรค
เบื้องบน ๓ อาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรค
และมรรคเบื้องบน ๓ เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรค
เบื้องบน ๓ อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรค
และมรรคเบื้องบน ๓ เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรค
เบื้องบน ๓ อาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่ต้องประหาณ
ด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๑. กุสลติกะ ๘. ทัสสนเหตุกติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๔๑] สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีเหตุอันต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรค
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีเหตุอันต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๕๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๙. อาจยคามิติกะ
[๔๒] สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีเหตุอันต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีเหตุอันต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

[๔๓] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีเหตุอันไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรค
และมรรคเบื้องบน ๓ อาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีเหตุอันไม่ต้องประหาณด้วย
โสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๑. กุสลติกะ ๙. อาจยคามิติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๔๔] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อกุศลซึ่งเป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๕๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑๐. เสกขติกะ
[๔๕] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุให้ถึงนิพพานอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
กุศลซึ่งเป็นเหตุให้ถึงนิพพานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
(ย่อ ปฏิจจวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๔๖] สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพาน
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)

๑. กุสลติกะ ๑๐. เสกขติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย
[๔๗] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นของเสขบุคคลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศล
ซึ่งเป็นของเสขบุคคลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นของเสขบุคคลอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งเป็นของเสขบุคคลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๖๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑๐. เสกขติกะ
[๔๘] สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นของอเสขบุคคลอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นของอเสขบุคคลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๔๙] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นของเสขบุคคล และอเสขบุคคลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๖๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑๑. ปริตตติกะ
[๕๐] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลเป็นปัจจัย
แก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลโดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑๐ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ

(ย่อ พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

๑. กุสลติกะ ๑๑. ปริตตติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย
[๕๑] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นปริตตะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็น
ปริตตะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นปริตตะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็น
ปริตตะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นปริตตะอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นกุศลซึ่งเป็นปริตตะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นปริตตะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นปริตตะ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นปริตตะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งเป็นปริตตะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นปริตตะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลและที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งเป็นปริตตะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๖๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑๑. ปริตตติกะ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นปริตตะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลและที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งเป็นปริตตะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)
[๕๒] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นปริตตะเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
กุศลซึ่งเป็นปริตตะโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นปริตตะเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่ง
เป็นปริตตะโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นปริตตะเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งเป็นปริตตะโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นปริตตะเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็น
ปริตตะโดยอารัมมณปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑๐ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ

(ย่อ พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

มหัคคตบทเป็นต้น - เหตุปัจจัย
[๕๓] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นมหัคคตะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่ง
เป็นมหัคคตะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๖๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑๒. ปริตตารัมมณติกะ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นมหัคคตะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งเป็นมหัคคตะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
[๕๔] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นอัปปมาณะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่ง
เป็นอัปปมาณะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นอัปปมาณะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งเป็นอัปปมาณะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๑. กุสลติกะ ๑๒. ปริตตารัมมณติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๕๕] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีปริตตะเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่เป็น
กุศลซึ่งมีปริตตะเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีปริตตะเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมี
ปริตตะเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๖๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑๒. ปริตตารัมมณติกะ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งมีปริตตะเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งมีปริตตะเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)
[๕๖] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีมหัคคตะเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่เป็น
กุศลซึ่งมีมหัคคตะเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีมหัคคตะเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่ง
มีมหัคคตะเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งมีมหัคคตะเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งมีมหัคคตะเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
[๕๗] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีอัปปมาณะเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่เป็น
กุศลซึ่งมีอัปปมาณะเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งมีอัปปมาณะเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งมีอัปปมาณะเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๖๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑๓. หีนติกะ
๑. กุสลติกะ ๑๓. หีนติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย
[๕๘] สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นชั้นต่ำอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่ง
เป็นชั้นต่ำเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

(ย่อ ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
[๕๙] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นชั้นกลางอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่ง
เป็นชั้นกลางเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นชั้นกลางอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็น
ชั้นกลางเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นชั้นกลางอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นกุศลซึ่งเป็นชั้นกลางเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นชั้นกลางอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งเป็นชั้นกลางเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นชั้นกลางอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลและที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งเป็นชั้นกลางเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นชั้นกลางอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นชั้นกลาง
เกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นชั้นกลางอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งเป็นชั้นกลางเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (๑) (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๖๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑๓. หีนติกะ

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)
[๖๐] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นชั้นกลางเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
กุศลซึ่งเป็นชั้นกลางโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นชั้นกลางเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งเป็นชั้นกลางโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นชั้นกลางเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่ง
เป็นชั้นกลางโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นชั้นกลางเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งเป็นชั้นกลางโดยอารัมมณปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นชั้นกลางเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งเป็นชั้นกลางโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นชั้นกลางเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศล
ซึ่งเป็นชั้นกลางโดยอารัมมณปัจจัย (๒) (ย่อ)

[๖๑] เหตุปัจจัย มี ๔ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ
สมนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๒ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๗ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๖๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑๓. หีนติกะ

อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๔ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ
มัคคปัจจัย มี ๔ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ

(ย่อ พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

ปณีตบท - เหตุปัจจัย
[๖๒] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นชั้นประณีตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่ง
เป็นชั้นประณีตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นชั้นประณีตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งเป็นชั้นประณีตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๖๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑๔. มิจฉัตตนิยตติกะ
๑. กุสลติกะ ๑๔. มิจฉัตตนิยตติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย
[๖๓] สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีสภาวะผิด และให้ผลแน่นอนอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีสภาวะผิดและให้ผลแน่นอนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

(ย่อ ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
[๖๔] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนอาศัยสภาว-
ธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๖๕] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นอาศัยสภาว-
ธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นกุศลซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้น
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศล ซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นอกุศลซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๖๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑๔. มิจฉัตตนิยตติกะ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นกุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นอกุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)
[๖๖] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นอกุศลซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นโดยเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑๐ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ

(ย่อ พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๗๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑๕. มัคคารัมมณติกะ
๑. กุสลติกะ ๑๕. มัคคารัมมณติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๖๗] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่เป็น
กุศลซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งมีมรรคเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

(ย่อ ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
[๖๘] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีมรรคเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่ง
มีมรรคเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ ย่อ)
[๖๙] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศล
ซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งมีมรรคเป็นอธิบดีเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

(ย่อ ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๗๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑๘. อตีตารัมมณติกะ
๑. กุสลติกะ ๑๖. อุปปันนติกะ
๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๗๐] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเกิดขึ้นเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่ง
เกิดขึ้นโดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ (ย่อ)

๑. กุสลติกะ ๑๗. อตีตติกะ
๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๗๑] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นปัจจุบันเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
กุศลซึ่งเป็นปัจจุบันโดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ (ย่อ)

๑. กุสลติกะ ๑๘. อตีตารัมมณติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย
[๗๒] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่
เป็นกุศลซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๗๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑๘. อตีตารัมมณติกะ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศล
ซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)
[๗๓] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่สภาว-
ธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์โดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นอกุศลซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์โดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นอัพยากฤตซึ่งมีอดีตธรรมเป็นอารมณ์โดยเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๗ วาระ
สมนันตรปัจจัย มี ๗ วาระ
สหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๕ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๗๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑๘. อตีตารัมมณติกะ

วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

(ย่อ พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

อนาคตารัมมณบท - เหตุปัจจัย
[๗๔] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่
เป็นกุศลซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)
[๗๕] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่สภาว-
ธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์โดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

(ย่อ พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

ปัจจุปันนารัมมณบท - เหตุปัจจัย
[๗๖] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์อาศัยสภาวธรรมที่
เป็นกุศลซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๗๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑๙. อัชฌัตตติกะ

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)
[๗๗] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์โดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นอกุศลซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์โดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่เป็นอัพยากฤตซึ่งมีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์โดยเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๗ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

(ย่อ พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

๑. กุสลติกะ ๑๙. อัชฌัตตติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย
[๗๘] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นภายในตนอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่ง
เป็นภายในตนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นภายในตนอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็น
ภายในตนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๗๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑๙. อัชฌัตตติกะ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นภายในตนอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งเป็นภายในตนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นภายในตนอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลและ
ที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นภายในตนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นภายในตนอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศล
และที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นภายในตนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ๑

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวาร ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)
[๗๙] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นภายในตนเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
กุศลซึ่งเป็นภายในตนโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นภายในตนเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศล
ซึ่งเป็นภายในตนโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นภายในตนเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งเป็นภายในตนโดยเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑๐ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ

(ย่อ พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

พหิทธาบท - เหตุปัจจัย
[๘๐] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นภายนอกตนอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศล
ซึ่งเป็นภายนอกตนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๗๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๑๙. อัชฌัตตติกะ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นภายนอกตนอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่ง
เป็นภายนอกตนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นภายนอกตนอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งเป็นภายนอกตนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นภายนอกตนอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศล
และที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นภายนอกตนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นภายนอกตนอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศล
และที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นภายนอกตนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวาร เหมือนกับปฏิจจวาร)
[๘๑] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นภายนอกตนเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นกุศลซึ่งเป็นภายนอกตนโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นภายนอกตนเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศล
ซึ่งเป็นภายนอกตนโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นภายนอกตนเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งเป็นภายนอกตนโดยเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๗ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๑๐ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ

(ย่อ พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๗๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑. กุสลติกะ ๒๑. สนิทัสสนติกะ
๑. กุสลติกะ ๒๐. อัชฌัตตารัมมณติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๘๒] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์อาศัยสภาว-
ธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๘๓] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์อาศัยสภาว-
ธรรมที่เป็นกุศลซึ่งมีธรรมภายนอกตนเป็นอารมณ์เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

๑. กุสลติกะ ๒๑. สนิทัสสนติกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย
[๘๔] สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเห็นไม่ได้แต่กระทบได้อาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเห็นไม่ได้แต่กระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวาร ให้พิสดาร)
[๘๕] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่
เป็นกุศลซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๗๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๒. เวทนาติกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็น
กุศลซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้อาศัย
สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศล
ซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็น
กุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อกุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ย่อ พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารและปัญหาวารให้พิสดาร)
กุสลติกะและสนิทัสสนติกะ จบ

๒. เวทนาติกะ ๑. กุสลติกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย
[๘๖] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุต
ด้วยสุขเวทนาซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๗๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๒. เวทนาติกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุต
ด้วยอทุกขมสุขเวทนาซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)
[๘๗] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาซึ่งเป็นกุศลโดยเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาซึ่งเป็นกุศลโดยเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

(ย่อ ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
[๘๘] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่
สัมปยุตด้วยสุขเวทนาซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยทุกขเวทนาซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุต
ด้วยทุกขเวทนาซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่
สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๘๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๓. วิปากติกะ ๑. กุสลติกะ
[๘๙] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรม
ที่สัมปยุตด้วยสุขเวทนาซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรม
ที่สัมปยุตด้วยอทุกขมสุขเวทนาซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

๓. วิปากติกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร - เหตุปัจจัย
[๙๐] สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
เหตุให้เกิดวิบากซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)

[๙๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
เหตุให้เกิดวิบากซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ

(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๙๒] สภาวธรรมที่เป็นวิบากซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นวิบาก
ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นวิบากและไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๘๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๔. อุปาทินนติกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่เป็นวิบากซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นวิบากและที่ไม่เป็น
วิบากไม่เป็นเหตุให้เกิดวิบากซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
(ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ย่อ ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๔. อุปาทินนติกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร - เหตุปัจจัย
[๙๓] สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็น
อารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและ
ทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือและไม่เป็นอารมณ์
ของอุปาทานซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่
ยึดถือและไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๘๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๔. อุปาทินนติกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของ
อุปาทานซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือ
แต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
[๙๔] สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็น
อารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วย
ตัณหาและทิฏฐิยึดถือและเป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของ
อุปาทานซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิ
ไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือและไม่เป็นอารมณ์
ของอุปาทานซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและ
ทิฏฐิไม่ยึดถือและไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
(๑)
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือและไม่เป็นอารมณ์
ของอุปาทานซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและ
ทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานและที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและ
ทิฏฐิไม่ยึดถือไม่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือแต่เป็นอารมณ์ของ
อุปาทานซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิ
ยึดถือเป็นอารมณ์ของอุปาทานและที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือ
แต่เป็นอารมณ์ของอุปาทานซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๘๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๕. สังกิลิฏฐติกะ ๑. กุสลติกะ

อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๕. สังกิลิฏฐติกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร - เหตุปัจจัย
[๙๕] สภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็น
กุศลอาศัยสภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็นกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็นกุศล
อาศัยสภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองและไม่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็นกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๒ วาระ)
สภาวธรรมที่กิเลสทำให้เศร้าหมองและเป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็นอกุศล
อาศัยสภาวธรรมที่กิเลสทำให้เศร้าหมองและเป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
สภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็นอัพยากฤต
อาศัยสภาวธรรมที่กิเลสไม่ทำให้เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของกิเลสซึ่งเป็นอัพยากฤต
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๘๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๖. วิตักกติกะ ๑. กุสลติกะ
๖. วิตักกติกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร - เหตุปัจจัย
[๙๖] สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีทั้งวิตก
และวิจารซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีวิตกมี
เพียงวิจารซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีทั้งวิตก
และวิจารซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีทั้งวิตก
และวิจารซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารและที่ไม่มีทั้งวิตกวิจารซึ่งเป็น
กุศล ฯลฯ
สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีทั้งวิตกวิจาร
และที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

เหตุปัจจัย มี ๑๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๑ วาระ (ย่อ)

[๙๗] สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีทั้ง
วิตกและวิจารซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีวิตกมีเพียง
วิจารซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีทั้งวิตกวิจาร
และที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจารซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๘๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๗. ปีติติกะ ๑. กุสลติกะ
[๙๘] สภาวธรรมที่มีทั้งวิตกและวิจารซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่มี
ทั้งวิตกและวิจารซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓๗ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒๑ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๒๘ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๑๑ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓๗ วาระ ย่อ

๗. ปีติติกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร - เหตุปัจจัย
[๙๙] สภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่สหรคต
ด้วยปีติซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยสุขซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่สหรคตด้วยสุขซึ่ง
เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยอุเบกขาซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่สหรคตด้วย
อุเบกขาซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติและ
ที่สหรคตด้วยสุขซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑๐ วาระ ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
[๑๐๐] สภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่สหรคต
ด้วยปีติซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยสุขซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่สหรคตด้วยสุขซึ่ง
เป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๘๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๘. ทัสสนติกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยอุเบกขาซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่สหรคตด้วย
อุเบกขาซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติ
และที่สหรคตด้วยสุขซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑๐ วาระ ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
[๑๐๑] สภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่
สหรคตด้วยปีติซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยสุขซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่สหรคตด้วย
สุขซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยอุเบกขาซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่สหรคต
ด้วยอุเบกขาซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่สหรคตด้วย
ปีติและที่สหรคตด้วยสุขซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑๐ วาระ ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๘. ทัสสนติกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร - เหตุปัจจัย
[๑๐๒] สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓
ซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรค
เบื้องบน ๓ ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๑๐๓] สภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งเป็นอกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๘๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๙. ทัสสนเหตุติกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรม
ที่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๒ วาระ ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
[๑๐๔] สภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓
ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรค
เบื้องบน ๓ ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

๙. ทัสสนเหตุติกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร - เหตุปัจจัย
[๑๐๕] สภาวธรรมที่มีเหตุอันไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรค
เบื้องบน ๓ ซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุอันไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติ-
มรรคและมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัย
ละ ๑ วาระ ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
[๑๐๖] สภาวธรรมที่มีเหตุอันต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งเป็นอกุศล
อาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุอันต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่มีเหตุอันต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งเป็นอกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่มีเหตุอันต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๖ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑๐ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๐ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๘๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑๑. เสกขติกะ ๑. กุสลติกะ
[๑๐๗] สภาวธรรมที่มีเหตุอันไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคและมรรค
เบื้องบน ๓ ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุอันไม่ต้องประหาณด้วย
โสดาปัตติมรรคและมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

๑๐. อาจยคามิติกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร - เหตุปัจจัย
[๑๐๘] สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงนิพพานซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้
ถึงนิพพานซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๒ วาระ ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
สภาวธรรมที่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิและจุติซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมี
ปัจจัยละ ๑ วาระ)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้ถึงปฏิสนธิ จุติ และนิพพานซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

๑๑. เสกขติกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร - เหตุปัจจัย
[๑๐๙] สภาวธรรมที่เป็นของเสขบุคคลซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
ของเสขบุคคลซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๘๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑๒. ปริตตติกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๒ วาระ ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นของเสขบุคคลและอเสขบุคคลซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
สภาวธรรมที่เป็นของเสขบุคคลซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นของ
เสขบุคคลซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๑๒. ปริตตติกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร - เหตุปัจจัย
[๑๑๐] สภาวธรรมที่เป็นปริตตะซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นปริตตะซึ่ง
เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นมหัคคตะซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นมหัคคตะซึ่งเป็น
กุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นอัปปมาณะซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัปปมาณะซึ่ง
เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๓ วาระ ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๙๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑๓. ปริตตารัมมณติกะ ๑. กุสลติกะ
[๑๑๑] สภาวธรรมที่เป็นปริตตะซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นปริตตะ
ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
สภาวธรรมที่เป็นปริตตะซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นปริตตะซึ่ง
เป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นมหัคคตะซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นมหัคคตะ
ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นอัปปมาณะซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัปปมาณะ
ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๗ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๑๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ ย่อ

๑๓. ปริตตารัมมณติกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร - เหตุปัจจัย
[๑๑๒] สภาวธรรมที่มีปริตตะเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มี
ปริตตะเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีมหัคคตะเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีมหัคคตะ
เป็นอารมณ์ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๙๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑๔. หีนติกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่มีอัปปมาณะเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีอัปปมาณะ
เป็นอารมณ์ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๓ วาระ ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
[๑๑๓] สภาวธรรมที่มีปริตตะเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มี
ปริตตะเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีมหัคคตะเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีมหัคคตะ
เป็นอารมณ์ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๒ วาระ ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
[๑๑๔] สภาวธรรมที่มีปริตตะเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรม
ที่มีปริตตะเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีมหัคคตะเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่มี
มหัคคตะเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีอัปปมาณะเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่มี
อัปปมาณะเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๓ วาระ ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๑๔. หีนติกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร - เหตุปัจจัย
[๑๑๕] สภาวธรรมชั้นกลางซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมชั้นกลางซึ่งเป็นกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมชั้นประณีตซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมชั้นประณีตซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๑)
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๒ วาระ ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๙๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑๕. มิจฉัตตติกะ ๑. กุสลติกะ
[๑๑๖] สภาวธรรมชั้นต่ำซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมชั้นต่ำซึ่งเป็นอกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๑๑๗] สภาวธรรมชั้นกลางซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมชั้นกลางซึ่งเป็น
อัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมชั้นประณีตซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมชั้นประณีตซึ่งเป็น
อัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมชั้นกลางซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมชั้นกลางและชั้นประณีต
ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๑๕. มิจฉัตตติกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร - เหตุปัจจัย
[๑๑๘] สภาวธรรมที่มีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนซึ่งเป็นกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่มีสภาวะชอบและให้ผลแน่นอนซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๒ วาระ ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
[๑๑๙] สภาวธรรมที่มีสภาวะผิดและให้ผลแน่นอนซึ่งเป็นอกุศลอาศัย
สภาวธรรมที่มีสภาวะผิดและให้ผลแน่นอนซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๙๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑๖. มัคคารัมมณติกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่
ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๒ วาระ ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
สภาวธรรมที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่แน่นอนโดยอาการทั้งสองนั้นซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัย
มีปัจจัยละ ๑ วาระ)

๑๖. มัคคารัมมณติกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร - เหตุปัจจัย
[๑๒๐] สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีมรรค
เป็นอารมณ์ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีมรรคเป็นเหตุซึ่ง
เป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอธิบดี
ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีมรรคเป็น
อารมณ์และที่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีมรรคเป็นเหตุ
และที่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑๗ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑๗ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๙๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑๗. อุปปันนติกะ ๑. กุสลติกะ
[๑๒๑] สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่
มีมรรคเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่มีมรรคเป็น
อธิบดีซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่มีมรรคเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่มีมรรคเป็น
อารมณ์และที่มีมรรคเป็นอธิบดีซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๑๗. อุปปันนติกะ ๑. กุสลติกะ
๗. ปัญหาวาร - เหตุปัจจัย
[๑๒๒] สภาวธรรมที่เกิดขึ้นซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เกิดขึ้นซึ่ง
เป็นกุศลโดยเหตุปัจจัย
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
สภาวธรรมที่เกิดขึ้นซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เกิดขึ้นซึ่งเป็นอกุศล
โดยเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
สภาวธรรมที่เกิดขึ้นซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เกิดขึ้นซึ่งเป็น
อัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๙๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๑๙. อตีตารัมมณติกะ ๑. กุสลติกะ
๑๘. อตีตติกะ ๑. กุสลติกะ
๗. ปัญหาวาร - เหตุปัจจัย
[๑๒๓] สภาวธรรมที่เป็นปัจจุบันซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
ปัจจุบันซึ่งเป็นกุศลโดยเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
สภาวธรรมที่เป็นปัจจุบันซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นปัจจุบัน
ซึ่งเป็นอกุศลโดยเหตุปัจจัย
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
สภาวธรรมที่เป็นปัจจุบันซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
ปัจจุบันซึ่งเป็นอัพยากฤตโดยเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๑๙. อตีตารัมมณติกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร - เหตุปัจจัย
[๑๒๔] สภาวธรรมที่มีอดีตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มี
อดีตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มี
อนาคตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๙๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๒๐. อัชฌัตตติกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่มีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มี
ปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๓ วาระ ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
[๑๒๕] สภาวธรรมที่มีอดีตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่
มีอดีตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มี
อนาคตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มี
ปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๓ วาระ ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
[๑๒๖] สภาวธรรมที่มีอดีตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัย
สภาวธรรมที่มีอดีตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีอนาคตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่มี
อนาคตธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่มีปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่มี
ปัจจุบันธรรมเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๓ วาระ ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๒๐. อัชฌัตตติกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร - เหตุปัจจัย
[๑๒๗] สภาวธรรมที่เป็นภายในตนซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นภายใน
ตนซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๙๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๒๑. อัชฌัตตารัมมณติกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่เป็นภายนอกตนซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นภายนอกตน
ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๒ วาระ ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
[๑๒๘] สภาวธรรมที่เป็นภายในตนซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
ภายในตนซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นภายนอกตนซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เป็นภายนอกตน
ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๒ วาระ ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
[๑๒๙] สภาวธรรมที่เป็นภายในตนซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
ภายในตนซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นภายนอกตนซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นภายนอก
ตนซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๒ วาระ ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๒๑. อัชฌัตตารัมมณติกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร - เหตุปัจจัย
[๑๓๐] สภาวธรรมที่มีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรม
ที่มีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัย
ละ ๒ วาระ ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
สภาวธรรมที่มีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มี
ธรรมภายในตนเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัย
ละ ๒ วาระ ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๙๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๒๒. สนิทัสสนติกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่มีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรม
ที่มีธรรมภายในตนเป็นอารมณ์ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๒ วาระ ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๒๒. สนิทัสสนติกะ ๑. กุสลติกะ
๑. ปฏิจจวาร - เหตุปัจจัย
[๑๓๑] สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้ซึ่งเป็นกุศลอาศัยสภาวธรรม
ที่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้ซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑
วาระ)
สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้ซึ่งเป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่เห็นไม่ได้
และกระทบไม่ได้ซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๑๓๒] สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรม
ที่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เห็นไม่ได้
แต่กระทบได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่
เห็นไม่ได้แต่กระทบได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่เห็นได้กระทบได้และที่เห็นไม่ได้กระทบไม่ได้ซึ่งเป็นอัพยากฤต
อาศัยสภาวธรรมที่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๔)
สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้และที่เห็นไม่ได้กระทบไม่ได้ซึ่งเป็นอัพยากฤต
อาศัยสภาวธรรมที่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๕)
สภาวธรรมที่เห็นได้กระทบได้และที่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้ซึ่งเป็นอัพยากฤต
อาศัยสภาวธรรมที่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๖)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๗๙๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกติกปัฏฐาน] ๒๒. สนิทัสสนติกะ ๑. กุสลติกะ
สภาวธรรมที่เห็นได้กระทบได้ ที่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้ และที่เห็นไม่ได้กระทบ
ไม่ได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๗)
[๑๓๓] สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัย
สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๗)
สภาวธรรมที่เห็นได้และกระทบได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่เห็นไม่ได้
กระทบไม่ได้และที่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้ซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๗)
(ย่อ)

[๑๓๔] เหตุปัจจัย มี ๒๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๒๑ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒๑ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)

ธัมมานุโลม ติกติกปัฏฐาน จบ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๐๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑. สเหตุกทุกะ
พระอภิธรรมปิฎก
ธัมมานุโลม ทุกทุกปัฏฐาน
__________
ขอนอบน้อมพระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

๑. เหตุทุกะ ๑. สเหตุกทุกะ
สเหตุกบท ๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมี
เหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
[๒] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุ
ซึ่งมีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
[๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งมีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๐๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑. สเหตุกทุกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุ
ซึ่งมีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและ
ที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)

[๔] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

ปัจจนียะ - นอธิปติปัจจัย
[๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุเกิดขึ้น
เพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ)

นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)


นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
เหตุปัจจัย กับนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวารเหมือน
กับปฏิจจวาร)

เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๖] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุ
โดยเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุ
โดยเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๐๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑. สเหตุกทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งมีเหตุโดยเหตุปัจจัย (๓)
[๗] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุ
โดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุ
โดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งมีเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุ
โดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุ
โดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งมีเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งมีเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งมีเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุ
และที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๓) (ย่อ)

[๘] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๐๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑. สเหตุกทุกะ

วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนกับปัญหาวารในกุสลติกะ)

อเหตุกบท - ปัจจยจตุกกนัย
[๙] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่มี
เหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่มีเหตุ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุ
ซึ่งไม่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

(ย่อ สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)
[๑๐] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่มีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุ
ซึ่งไม่มีเหตุโดยเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๐๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑. สเหตุกทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่มีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่มีเหตุ
โดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่มีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่มีเหตุ
โดยอารัมมณปัจจัย (๒)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่มีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่มีเหตุ
โดยอารัมมณปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่มีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่มีเหตุ
โดยอารัมมณปัจจัย (๒) (ย่อ)

[๑๑] เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
อนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ
สหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๑ วาระ
นิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
ฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๑ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๔ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๐๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๒. เหตุสัมปยุตตทุกะ
๑. เหตุทุกะ ๒. เหตุสัมปยุตตทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑๒] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
สัมปยุตด้วยเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุต
ด้วยเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยเหตุอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
สัมปยุตด้วยเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งสัมปยุตด้วยเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๑๓] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

[๑๔] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยเหตุโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)
[๑๕] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งวิปปยุตจากเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งวิปปยุตจากเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๐๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๓. เหตุสเหตุกทุกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งวิปปยุตจากเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
วิปปยุตจากเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งวิปปยุตจากเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งวิปปยุตจากเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)
[๑๖] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งวิปปยุตจากเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งวิปปยุตจากเหตุโดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๔ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายให้พิสดารเหมือนกับปัญหาวารในกุสลติกะ)

๑. เหตุทุกะ ๓. เหตุสเหตุกทุกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑๗] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุและมีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นเหตุและมีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุแต่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุ
ซึ่งมีเหตุแต่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๐๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๖. สัปปัจจยทุกะ
๑. เหตุทุกะ ๔. เหตุเหตุสัมปยุตตทุกะ
๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑๘] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุและสัมปยุตด้วยเหตุอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุและสัมปยุตด้วยเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัย
ละ ๑ วาระ)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยเหตุแต่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยเหตุแต่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัย
ละ ๑ วาระ)

๑. เหตุทุกะ ๕. นเหตุสเหตุกทุกะ
[๑๙] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่มีเหตุ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
เหตุโคจฉกะ จบ

๑. เหตุทุกะ ๖. สัปปัจจยทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย
[๒๐] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีปัจจัยปรุงแต่งอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
มีปัจจัยปรุงแต่งเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๐๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๖. สัปปัจจยทุกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมีปัจจัยปรุงแต่งอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมี
ปัจจัยปรุงแต่งเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีปัจจัยปรุงแต่งอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งมีปัจจัยปรุงแต่งเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(สหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารเหมือนกับปฏิจจวาร)
[๒๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีปัจจัยปรุงแต่งเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งมีปัจจัยปรุงแต่งโดยเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ
อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ
มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
วิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ย่อ พึงขยายปัญหาวารให้พิสดารอย่างนี้)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๐๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๙. สัปปฏิฆทุกะ
๑. เหตุทุกะ ๗. สังขตทุกะ
[๒๒] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งปัจจัยปรุงแต่งอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
ปัจจัยปรุงแต่งเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (เหมือนกับสัปปัจจยทุกะ)

๑. เหตุทุกะ ๘. สนิทัสสนทุกะ
[๒๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่
ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุ
ซึ่งเห็นไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)

๑. เหตุทุกะ ๙. สัปปฏิฆทุกะ
[๒๔] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกระทบได้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
กระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๒๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
กระทบไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๑๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๐. รูปีทุกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกระทบไม่ได้
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งกระทบไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งกระทบ
ไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งกระทบไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)

๑. เหตุทุกะ ๑๐. รูปีทุกะ
[๒๖] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นรูปอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็น
รูปเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๒๗] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นรูปอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นรูป
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นรูปอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นรูป
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นรูปอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุ
ซึ่งไม่เป็นรูปเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๑๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๑. โลกิยทุกะ

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)

๑. เหตุทุกะ ๑๑. โลกิยทุกะ
[๒๘] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นโลกิยะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็น
โลกิยะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นโลกิยะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นโลกิยะ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นโลกิยะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นโลกิยะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดารอย่างนี้)
[๒๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นโลกุตตระอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นโลกุตตระเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นโลกุตตระอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็น
โลกุตตระเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นโลกุตตระอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นโลกุตตระเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๑๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๓. อาสวทุกะ

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร สัมปยุตตวาร และปัญหาวารให้พิสดารเหมือนกับ
ปฏิจจวาร)

๑. เหตุทุกะ ๑๒. เกนจิวิญเญยยทุกะ
[๓๐] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งจิตบางดวงรู้ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งจิต
บางดวงรู้ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

(พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ ปัญหาวารให้พิสดาร)
[๓๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งจิตบางดวงรู้ไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งจิตบางดวงรู้ไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
จูฬันตรทุกะ จบ

๑. เหตุทุกะ ๑๓. อาสวทุกะ
[๓๒] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็น
อาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๑๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๔. สาสวทุกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอาสวะ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอาสวะ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
[๓๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่
เป็นอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่
เป็นอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งไม่เป็นอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๑. เหตุทุกะ ๑๔. สาสวทุกะ
[๓๔] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอารมณ์ของอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งเป็นอารมณ์ของอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๑๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๕. อาสวสัมปยุตตทุกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอารมณ์ของอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุ
ซึ่งเป็นอารมณ์ของอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอารมณ์ของอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและ
ที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอารมณ์ของอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
[๓๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
และที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๑. เหตุทุกะ ๑๕. อาสวสัมปยุตตทุกะ
[๓๖] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งสัมปยุตด้วยอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๑๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๗. อาสวอาสวสัมปยุตตทุกะ
[๓๗] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งวิปปยุตจากอาสวะอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งวิปปยุตจากอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๑. เหตุทุกะ ๑๖. อาสวสาสวทุกะ
[๓๘] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอาสวะและเป็นอารมณ์ของอาสวะอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอาสวะและเป็นอารมณ์ของอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
(ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
[๓๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอารมณ์ของอาสวะแต่ไม่เป็นอาสวะอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอารมณ์ของอาสวะแต่ไม่เป็นอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
(ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๑. เหตุทุกะ ๑๗. อาสวอาสวสัมปยุตตทุกะ
[๔๐] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอาสวะและสัมปยุตด้วยอาสวะอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอาสวะและสัมปยุตด้วยอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๑๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๑๘. อาสววิปปยุตตสาสวทุกะ

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
[๔๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยอาสวะแต่ไม่เป็นอาสวะอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยอาสวะแต่ไม่เป็นอาสวะเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๑. เหตุทุกะ ๑๘. อาสววิปปยุตตสาสวทุกะ
[๔๒] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งวิปปยุตจากอาสวะแต่เป็นอารมณ์ของอาสวะ
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งวิปปยุตจากอาสวะแต่เป็นอารมณ์ของอาสวะเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งวิปปยุตจากอาสวะและไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งวิปปยุตจากอาสวะและไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย(ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
เหตุทุกะและอาสวโคจฉกะ จบ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๑๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๕๔. สารัมมณทุกะ
๑. เหตุทุกะ
๑๙ - ๕๓. สัญโญชนทุกะเป็นต้น
[๔๓] ... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นสังโยชน์ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นคันถะ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นโอฆะ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นโยคะ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นนิวรณ์ ฯลฯ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นปรามาสอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็น
ปรามาสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(พึงขยายโคจฉกะให้พิสดารทุกปัจจัย)
เหตุทุกะและปรามาสโคจฉกะ จบ

๑. เหตุทุกะ ๕๔. สารัมมณทุกะ
[๔๔] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งรับรู้อารมณ์ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งรับรู้
อารมณ์ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งรับรู้อารมณ์ได้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งรับรู้
อารมณ์ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งรับรู้อารมณ์ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งรับรู้อารมณ์ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๑๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๕๖. เจตสิกทุกะ

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งรับรู้อารมณ์ไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
รับรู้อารมณ์ไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

๑. เหตุทุกะ ๕๕. จิตตทุกะ
[๔๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นจิตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็น
จิตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๑. เหตุทุกะ ๕๖. เจตสิกทุกะ
[๔๖] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นเจตสิกอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็น
เจตสิกเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเจตสิกอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่
เป็นเจตสิกเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๑๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๕๙. จิตตสมุฏฐานทุกะ
๑. เหตุทุกะ ๕๗. จิตตสัมปยุตตทุกะ
[๔๗] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสัมปยุตด้วยจิตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
สัมปยุตด้วยจิตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งวิปปยุตจากจิตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่ง
วิปปยุตจากจิตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

๑. เหตุทุกะ ๕๘. จิตตสังสัฏฐทุกะ
[๔๘] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งระคนกับจิตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งระคน
กับจิตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ระคนกับจิตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ระคน
กับจิตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

๑. เหตุทุกะ ๕๙. จิตตสมุฏฐานทุกะ
[๔๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีจิตเป็นสมุฏฐานอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งมีจิตเป็นสมุฏฐานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๒๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๖๒. จิตตสังสัฏฐสมุฏฐานทุกะ

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่มีจิตเป็นสมุฏฐานอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุ
ซึ่งไม่มีจิตเป็นสมุฏฐานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

๑. เหตุทุกะ ๖๐. จิตตสหภูทุกะ
[๕๐] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเกิดพร้อมกับจิตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
เกิดพร้อมกับจิตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เกิดพร้อมกับจิตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่
เกิดพร้อมกับจิตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ ทุกปัจจัย
พึงขยายให้พิสดาร)

๑. เหตุทุกะ ๖๑. จิตตานุปริวัตติทุกะ
[๕๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นไปตามจิตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นไปตามจิตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นไปตามจิตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็น
ไปตามจิตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ ทุกปัจจัยพึง
ขยายให้พิสดาร)

๑. เหตุทุกะ ๖๒. จิตตสังสัฏฐสมุฏฐานทุกะ
[๕๒] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งระคนกับจิตและมีจิตเป็นสมุฏฐานอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งระคนกับจิตและมีจิตเป็นสมุฏฐานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๒๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๖๔. จิตตสังสัฏฐสมุฏฐานานุปริวัตติทุกะ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ระคนกับจิตและมีจิตเป็นสมุฏฐานอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ระคนกับจิตและมีจิตเป็นสมุฏฐานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัย
มีปัจจัยละ ๑ วาระ ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๑. เหตุทุกะ
๖๓. จิตตสังสัฏฐสมุฏฐานสหภูทุกะ
[๕๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเกิดพร้อม
กับจิตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเกิดพร้อมกับ
จิตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเกิดพร้อมกับ
จิตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเกิดพร้อม
กับจิตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ ทุกปัจจัยพึงขยาย
ให้พิสดาร)

๑. เหตุทุกะ
๖๔. จิตตสังสัฏฐสมุฏฐานานุปริวัตติทุกะ
[๕๔] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเป็นไปตาม
จิตอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเป็นไปตามจิต
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเป็นไปตามจิต
อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเป็นไปตามจิต
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๒๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๖๗. อุปาทินนทุกะ
๑. เหตุทุกะ ๖๕. อัชฌัตติกทุกะ
[๕๕] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายในตนอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเป็นภายในตนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ ทุกปัจจัย
พึงขยายให้พิสดาร)
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายนอกตนอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็น
ภายนอกตนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ ทุกปัจจัยพึง
ขยายให้พิสดาร)

๑. เหตุทุกะ ๖๖. อุปาทาทุกะ
[๕๖] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นอุปาทายรูปอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
ซึ่งไม่เป็นอุปาทายรูปเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ย่อ ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

๑. เหตุทุกะ ๖๗. อุปาทินนทุกะ
[๕๗] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือ
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๒๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๘๒. ปิฏฐิทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถืออาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งกรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
เหตุทุกะและมหันตรทุกะ จบ

๑. เหตุทุกะ ๖๘. อุปาทานโคจฉกะ
[๕๘] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นอุปาทานอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
เป็นอุปาทานเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

๑. เหตุทุกะ ๗๔. กิเลสโคจฉกะ
[๕๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกิเลสอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็น
กิเลสเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

๑. เหตุทุกะ ๘๒. ปิฏฐิทุกะ
[๖๐] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ ไม่มีวิบาก)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๒๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๘๒. ปิฏฐิทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัย
มีปัจจัยละ ๙ วาระ ไม่มีวิบาก)
[๖๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ อาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ ไม่มีวิบาก)
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ อาศัยสภาว-
ธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ ไม่มีวิบาก)
[๖๒] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุอันต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรค
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุอันต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุอันไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคอาศัย
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุอันไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
[๖๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุอันต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุอันต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุอันไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓
อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีเหตุอันไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
[๖๔] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีวิตกอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีวิตก
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่มีวิตกอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่มีวิตกเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๒๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑. เหตุทุกะ ๘๒. ปิฏฐิทุกะ
[๖๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีวิจารอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีวิจาร
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่มีวิจารอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่มีวิจารเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๙ วาระ)
[๖๖] ... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีปีติ ....
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่มีปีติ ....
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสหรคตด้วยปีติ ....
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่สหรคตด้วยปีติ ....
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสหรคตด้วยสุข ....
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่สหรคตด้วยสุข ....
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งสหรคตด้วยอุเบกขา ....
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่สหรคตด้วยอุเบกขา ....
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นกามาวจร ....
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นกามาวจร ....
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นรูปาวจร ....
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นรูปาวจร ....
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นอรูปาวจร ....
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นอรูปาวจร ....
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งนับเนื่องในวัฏฏทุกข์ ....
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์ ....
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุนำออกจากวัฏฏทุกข์ ....
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุนำออกจากวัฏฏทุกข์ ....
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งให้ผลแน่นอน ....
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งให้ผลไม่แน่นอน ....
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งมีธรรมอื่นยิ่งกว่า ....
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่า ....
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ ....

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๒๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๓. เหตุสัมปยุตตทุกะ ๑. เหตุทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง
ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

(ย่อทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)
เหตุทุกะและปิฏฐิทุกะ จบ

๒. สเหตุกทุกะ ๑. เหตุทุกะ
[๖๗] สภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
สภาวธรรมที่มีเหตุแต่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุแต่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ ย่อ

๓. เหตุสัมปยุตตทุกะ ๑. เหตุทุกะ
[๖๘] สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุต
ด้วยเหตุซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๒๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๕. เหตุเหตุสัมปยุตตทุกะ ๑. เหตุทุกะ
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยเหตุแต่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วย
เหตุแต่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

๔. เหตุสเหตุกทุกะ ๑. เหตุทุกะ
[๖๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุและมีเหตุซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ
และมีเหตุซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
สภาวธรรมที่มีเหตุแต่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุแต่ไม่
เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

๕. เหตุเหตุสัมปยุตตทุกะ ๑. เหตุทุกะ
[๗๐] สภาวธรรมที่เป็นเหตุและสัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรม
ที่เป็นเหตุและสัมปยุตด้วยเหตุซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมี
ปัจจัยละ ๑ วาระ)
สภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยเหตุแต่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่
สัมปยุตด้วยเหตุแต่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมี
ปัจจัยละ ๑ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๒๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๗. จูฬันตรทุกะ ๑. เหตุทุกะ
๖. นเหตุสเหตุกทุกะ ๑. เหตุทุกะ
[๗๑] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุแต่มีเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุแต่มีเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและไม่มีเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุและไม่มีเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุแต่มีเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุ
แต่มีเหตุและที่ไม่เป็นเหตุไม่มีเหตุซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
(ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

๗. จูฬันตรทุกะ ๑. เหตุทุกะ
๑ - ๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย
[๗๒] สภาวธรรมที่มีปัจจัยปรุงแต่งซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มีปัจจัย
ปรุงแต่งซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
สภาวธรรมที่มีปัจจัยปรุงแต่งซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มีปัจจัยปรุงแต่ง
ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๒๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๗. จูฬันตรทุกะ ๑. เหตุทุกะ
[๗๓] สภาวธรรมที่ปัจจัยปรุงแต่งซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ปัจจัยปรุงแต่ง
ซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
สภาวธรรมที่ปัจจัยปรุงแต่งซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ปัจจัยปรุงแต่งซึ่ง
ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
[๗๔] สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้ซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เห็นไม่ได้ซึ่งเป็น
เหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้ซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เห็นไม่ได้ซึ่งไม่เป็นเหตุ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

[๗๕] สภาวธรรมที่กระทบได้ซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่กระทบไม่ได้ซึ่ง
เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)
สภาวธรรมที่กระทบได้ซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่กระทบได้ซึ่งไม่เป็น
เหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่กระทบไม่ได้ซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่กระทบไม่ได้ซึ่งไม่
เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
สภาวธรรมที่กระทบได้ซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่กระทบได้และที่กระทบ
ไม่ได้ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

[๗๖] สภาวธรรมที่ไม่เป็นรูปซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นรูปซึ่งเป็น
เหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๓๐ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๗. จูฬันตรทุกะ ๑. เหตุทุกะ
สภาวธรรมที่เป็นรูปซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นรูปซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

[๗๗] สภาวธรรมที่เป็นโลกิยะซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นโลกิยะซึ่ง
เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นโลกุตตระซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นโลกุตตระซึ่งเป็น
เหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๒ วาระ)
สภาวธรรมที่เป็นโลกิยะซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นโลกิยะซึ่งไม่เป็น
เหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
สภาวธรรมที่เป็นโลกุตตระซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นโลกุตตระซึ่งไม่เป็น
เหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
สภาวธรรมที่เป็นโลกิยะซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นโลกิยะและที่เป็น
โลกุตตระซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑) (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)

[๗๘] ... อาศัยสภาวธรรมที่จิตบางดวงรู้ได้ซึ่งเป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่จิตบางดวงรู้ไม่ได้ซึ่งเป็นเหตุ ... (ทุกปัจจัยมีปัจจัย
ละ ๙ วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๓๑ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑๔. อาสวโคจฉกทุกะ ๑. เหตุทุกะ
... อาศัยสภาวธรรมที่จิตบางดวงรู้ได้ซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่จิตบางดวงรู้ไม่ได้ซึ่งไม่เป็นเหตุ ... (ทุกปัจจัย
มีปัจจัยละ ๙ วาระ)

๑๔. อาสวโคจฉกทุกะ ๑. เหตุทุกะ
[๗๙] ... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอาสวะซึ่งเป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอาสวะซึ่งเป็นเหตุ ... (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาาระ (ย่อ)

... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอาสวะซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอาสวะซึ่งไม่เป็นเหตุ (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาาระ (ย่อ)

[๘๐] ... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็นเหตุ ... (ทุกปัจจัย
มีปัจจัยละ ๒ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๓๒ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๑๔. อาสวโคจฉกทุกะ ๑. เหตุทุกะ
[๘๑] ... อาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอาสวะซึ่งเป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะซึ่งเป็นเหตุ ... (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ
อธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๔ วาระ (ย่อ)

... อาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอาสวะซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะซึ่งไม่เป็นเหตุ ... (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

[๘๒] ... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอาสวะและเป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งเป็น
เหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของอาสวะแต่ไม่เป็นอาสวะซึ่งเป็น
เหตุ ... (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๒ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอาสวะและเป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่งไม่เป็น
เหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอารมณ์ของอาสวะแต่ไม่เป็นอาสวะซึ่งไม่เป็น
เหตุ ... (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๓๓ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๒๐. สัญโญชนทุกะเป็นต้น ๑. เหตุทุกะ
[๘๓] ... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอาสวะและสัมปยุตด้วยอาสวะซึ่งเป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอาสวะแต่ไม่เป็นอาสวะซึ่งเป็นเหตุ ..
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๒ วาระ ไม่มีวิบาก)
... อาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอาสวะซึ่งไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยอาสวะแต่ไม่เป็นอาสวะซึ่งไม่เป็นเหตุ
... (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๕ วาระ ไม่มีวิบาก)
[๘๔] ... อาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะแต่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่ง
เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะและไม่เป็นอารมณ์ของ
อาสวะซึ่งเป็นเหตุ ... (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๒ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะแต่เป็นอารมณ์ของอาสวะซึ่ง
ไม่เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุตจากอาสวะและไม่เป็นอารมณ์ของ
อาสวะซึ่งไม่เป็นเหตุ ... (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)

๒๐. สัญโญชนทุกะเป็นต้น ๑. เหตุทุกะ
[๘๕] ... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นสังโยชน์ซึ่งเป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นคันถะซึ่งเป็นเหตุ ฯลฯ

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๓๔ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๕๕. มหันตรทุกะ ๑. เหตุทุกะ

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาาระ (ย่อ)

... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นโอฆะซึ่งเป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นโยคะซึ่งเป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นนิวรณ์ซึ่งเป็นเหตุ ... (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาาระ (ย่อ)

... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นปรามาสซึ่งเป็นเหตุ ... (ทุกปัจจัยมีปัจจัย
ละ ๑ วาระ ย่อ)

๕๕. มหันตรทุกะ ๑. เหตุทุกะ
[๘๖] ... อาศัยสภาวธรรมที่รับรู้อารมณ์ได้ซึ่งเป็นเหตุ ... (ทุกปัจจัยมีปัจจัย
ละ ๑ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่รับรู้อารมณ์ได้ซึ่งไม่เป็นเหตุ ... (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
ปุเรชาตปัจจัย มี ๑ วาระ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)

[๘๗] ... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นจิตซึ่งเป็นเหตุ ... (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ
๑ วาระ ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๓๕ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๕๕. มหันตรทุกะ ๑. เหตุทุกะ
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเจตสิกซึ่งเป็นเหตุ ... (ทุกปัจจัยมีปัจจัย
ละ ๑ วาระ ย่อ)
... อาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วยจิตซึ่งเป็นเหตุ ... (ทุกปัจจัยมีปัจจัย
ละ ๑ วาระ ย่อ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ระคนกับจิตซึ่งเป็นเหตุ ... (ทุกปัจจัยมีปัจจัย
ละ ๑ วาระ ย่อ)
... อาศัยสภาวธรรมที่มีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นเหตุ ... (ทุกปัจจัยมีปัจจัย
ละ ๑ วาระ ย่อ)
... อาศัยสภาวธรรมที่เกิดพร้อมกับจิตซึ่งเป็นเหตุ ... (ทุกปัจจัยมีปัจจัย
ละ ๑ วาระ ย่อ)
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นไปตามจิตซึ่งเป็นเหตุ ... (ทุกปัจจัยมีปัจจัย
ละ ๑ วาระ ย่อ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ระคนกับจิตและมีจิตเป็นสมุฏฐานซึ่งเป็นเหตุ ...
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ ย่อ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเกิดพร้อมกับ
จิตซึ่งเป็นเหตุ ... (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ ย่อ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ระคนกับจิตมีจิตเป็นสมุฏฐานและเป็นไปตามจิต
ซึ่งเป็นเหตุ ... (ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ ๑ วาระ ย่อ)
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นภายนอกตนซึ่งเป็นเหตุ ... (ทุกปัจจัยมีปัจจัย
ละ ๑ วาระ ย่อ)
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอุปาทายรูปซึ่งเป็นเหตุ ... (ทุกปัจจัยมี
ปัจจัยละ ๑ วาระ ย่อ)
... อาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิยึดถือซึ่ง
เป็นเหตุ ฯลฯ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๓๖ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๘๓. ปิฏฐิทุกะ ๑. เหตุทุกะ
... อาศัยสภาวธรรมที่กรรมอันประกอบด้วยตัณหาและทิฏฐิไม่ยึดถือ
ซึ่งเป็นเหตุ ... (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ)

๖๙. อุปาทานโคจฉกทุกะ ๑. เหตุทุกะ
[๘๘] ... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอุปาทานซึ่งเป็นเหตุ ฯลฯ

เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๓ วาาระ (ย่อ)

๗๕. กิเลสโคจฉกทุกะ ๑. เหตุทุกะ
[๘๙] ... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นกิเลสซึ่งเป็นเหตุ ฯลฯ

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาาระ (ย่อ)

๘๓. ปิฏฐิทุกะ ๑. เหตุทุกะ
[๙๐] ... อาศัยสภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งเป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่งเป็นเหตุ ... (ย่อ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๓๗ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๘๓. ปิฏฐิทุกะ ๑. เหตุทุกะ

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาาระ (ย่อ)

[๙๑] ... อาศัยสภาวธรรมที่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งเป็นเหตุ
ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่งเป็น
เหตุ ... (ย่อ)
[๙๒] ... อาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุอันต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่ง
เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุอันไม่ต้องประหาณด้วยโสดาปัตติมรรคซึ่ง
เป็นเหตุ ... (ย่อ)
[๙๓] ... อาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุอันต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓ ซึ่ง
เป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุอันไม่ต้องประหาณด้วยมรรคเบื้องบน ๓
ซึ่งเป็นเหตุ ... (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาาระ (ย่อ)

[๙๔] ... อาศัยสภาวธรรมที่มีวิตกซึ่งเป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีวิตกซึ่งเป็นเหตุ ฯลฯ (ทุกปัจจัยมีปัจจัย
ละ ๒ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่มีวิจารซึ่งเป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีวิจารซึ่งเป็นเหตุ ฯลฯ (ทุกปัจจัยมีปัจจัย
ละ ๒ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่มีปีติซึ่งเป็นเหตุ ฯลฯ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๓๘ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๘๓. ปิฏฐิทุกะ ๑. เหตุทุกะ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีปีติซึ่งเป็นเหตุ ... (ย่อ)
... อาศัยสภาวธรรมที่สหรคตด้วยปีติซึ่งเป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยปีติซึ่งเป็นเหตุ ฯลฯ (ทุกปัจจัย
มีปัจจัยละ ๒ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่สหรคตด้วยสุขซึ่งเป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยสุขซึ่งเป็นเหตุ ฯลฯ (ทุกปัจจัย
มีปัจจัยละ ๒ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่สหรคตด้วยอุเบกขาซึ่งเป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่สหรคตด้วยอุเบกขาซึ่งเป็นเหตุ ฯลฯ (ทุก
ปัจจัยมีปัจจัยละ ๒ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นกามาวจรซึ่งเป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นกามาวจรซึ่งเป็นเหตุ ฯลฯ (ทุกปัจจัยมี
ปัจจัยละ ๒ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นรูปาวจรซึ่งเป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นรูปาวจรซึ่งเป็นเหตุ ฯลฯ (ทุกปัจจัยมี
ปัจจัยละ ๒ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นอรูปาวจรซึ่งเป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอรูปาวจรซึ่งเป็นเหตุ ฯลฯ (ทุกปัจจัยมี
ปัจจัยละ ๒ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์ซึ่งเป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์ซึ่งเป็นเหตุ ฯลฯ (ทุก
ปัจจัยมีปัจจัยละ ๒ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุนำออกจากวัฏฏทุกข์ซึ่งเป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุนำออกจากวัฏฏทุกข์ซึ่งเป็นเหตุ ฯลฯ

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาาระ (ย่อ)


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๓๙ }

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกทุกปัฏฐาน] ๘๓. ปิฏฐิทุกะ ๑. เหตุทุกะ
... อาศัยสภาวธรรมที่ให้ผลแน่นอนซึ่งเป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ให้ผลไม่แน่นอนซึ่งเป็นเหตุ ฯลฯ

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาาระ (ย่อ)

... อาศัยสภาวธรรมที่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าซึ่งเป็นเหตุ ฯลฯ
... อาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าซึ่งเป็นเหตุ ฯลฯ (ทุก
ปัจจัยมีปัจจัยละ ๒ วาระ)
... อาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นเหตุ ฯลฯ
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุ
ให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ)

เหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๒ วาาระ (ย่อ)

สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุให้สัตว์ร้องไห้ซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย

เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ
วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

(ย่อ ทุกปัจจัยพึงขยายให้พิสดาร)

ธัมมานุโลม ทุกทุกปัฏฐาน จบ
อนุโลมปัฏฐาน จบ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า :๘๔๐ }

พระไตรปิฎกเล่มที่ ๔๔ อภิธรรมปิฎกที่ ๑๑ ปัฏฐาน ภาค ๕ จบ