Een pistool en een oorkonde

De Angelsaksische landen hebben een jarenlange traditie om hun misdaadschrij­vers te bekronen: de Amerikaanse Edgar Allan Poe Awards deelden hun eerste prijs al uit in 1946, hun Engelse tegenhangers De Gold Dagger Awards startten in 1955. In ons taalgebied is het, na een korte aanloop met de Havank Trofee, wachten op het Genootschap van Nederlandstalige Misdaadauteurs die in 1986 hun Gouden Strop instelden, de meest prestigieuze prijs tot nu toe.
De Vlamingen waren er snel bij: de eerste Havank was voor Holsters maar ook de eerste Gouden Strop verhuisde naar het Zuiden: Jef Geeraerts had de primeur. Ondertussen is er in Nederland en Vlaanderen heel wat gebeurd.

De Havank Trofee
In 1984 door uitgeverij Bruna & Zoon uitgeschreven prijsvraag ter gelegenheid van het twintigste sterfjaar van de schrijver Havank. Zowel amateurs als professionals werden uitgenodigd een misdaadroman of een misdaadverhaal in te sturen. De prijs bestond, naast een geldbedrag van 5000 gul-den, uit een bronzen beeldje van Charles C.M. Carlier (de Schaduw in Havanks verhalen) en de publicatie van het manuscript. De inzenders van de vijf beste verhalen ontvingen een verkleinde versie van de Havank-trofee, een geldprijs van 500 gulden en publicatie van hun verhalen in het Crimejaarboek 1985.
De prijs was een eenmalige aangelegenheid.

De enige Vlaamse winnaar was

1985 Bart Holsters Blokje om, hoekje om

De Gouden Strop
Op initiatief van Tomas Ross stichtten dertien schrijvers in 1986 het Genootschap der Nederlandstalige Misdaadauteurs. Hun jaarlijks toe te kennen prijs werd genoemd naar een boek van Joop van den Broek, peetvader van de Nederlandse thriller. De prijs werd een tijdje toegekend (én recht-streeks uitgezonden op TV) in november maar verhuisde later weer naar de Maand van het Spannende Boek. De prijs bestaat uit een geldbedrag en een tastbaar aandenken.

De Vlaamse winnaars zijn

1986 Jef Geeraerts De zaak Alzheimer
1993 Bob Mendes Vergelding
1997 Bob Mendes De kracht van het vuur
2005 Johanna Spaey Dood van een soldaat

Andere Vlaamse genomineerden waren
1989 Bart Holsters Koude Kunstjes
1991 Jef Geeraerts Double Face

1993 Jef Geeraerts Het Rashomon complex
2001 Jef Geeraerts De ambassadeur
2002 Rudy Soetewey Inbraak
2003 Max Moragie Bezettingsgeld
2004 Patrick de Bruyn Verminkt

De Zilveren Vingerafdruk
In 2002 organiseerde Crimezone, Nederlandse website voor en door thrillerfans, voor het eerst haar publieksverkiezingen. De duizenden abonnees van hun Nieuwsbrief konden stemmen voor de Beste Thriller van het Jaar, het Beste Debuut van het Jaar en, belangrijker voor ons, de Beste Ne-derlandstalige Thriller van het Jaar. Meer info op www.crime­zone.nl

De enige Vlaamse winnaar is

2002 Pieter Aspe De vijfde macht

De Schaduwprijs
Deze prijs (ook van het Genootschap der Nederlandstalige Misdaadauteurs) beloont jaarlijks de beste debuutroman van een Vlaamse of Neder-landse auteur. De laureaat krijgt een geldprijs van € 500 en een zeefdruk van Dick Bruna. De wisselende jury bestaat uit auteurs, recensenten en fans. De prijs werd voor de eerste keer uitgereikt in 1997 en is genoemd naar de legendarische figuur van Havank.

De Vlaamse winnaars zijn

2003 Bavo Dhooge Smak
2004 Freddy Michiels Het Hollywood complot

Trofee van de Grote Jury
In 1986 was Antwerpenaar Danny De Laet de drijvende kracht achter deze eerste Vlaamse Prijs waarmee jaarlijks het beste Vlaamse misdaad- speurders- of spionageverhaal van een Vlaamse auteur zou worden bekroond. De jury, samengesteld uit auteurs, journalisten, recensenten (waar-onder ondergetekende), fans en sympathisanten, had een tweeledig doel: enerzijds de waardering uitspreken voor een bepaald boek en anderzijds het genre propageren naar pers en publiek toe. De prijs werd uitgereikt op 19 januari (geboortedag Edgar Allan Poe) tijdens een informeel mossel-souper met alle betrokkenen. De prijs bestond niet uit een geldbedrag maar uit een pistool en een oorkonde. Opvallend is dat de enige twee winnaars (Bart Holsters en John Vermeulen) hun Trofee binnenhaalden met een boek dat bij onze Noorderburen werd gepubliceerd. Een serieus ethisch en deonto-logisch conflict tus­sen de onwrikbare De Laet en uitgeverij Manteau zorgde voor tweespalt binnen de jury zodat de Trofee na goed twee jaar en een bekroning in mineur, definitief in de kast verdween.

1986 Bart Holsters Blokje om, hoekje om
1987 John Vermeulen Solorace
1988 Guy Didelez Raspoetin

Hercule Poirotprijs
In 1998 stampten enkele misdaadliefhebbers, in samenwerking met het weekblad Knack een misdaadweekend aan de Vlaamse kust uit de grond. Daarbij werd de Hercule Poirot­prijs in het leven geroepen. De prijs beloont jaarlijks de beste Vlaamse misdaadroman die verscheen tussen twee Boekenbeurzen. De laureaat krijgt een gegraveerde pen en een geldprijs van 1.500 euro.
De jury bestaat uit iemand van het organiserende Weekend Knack, recensenten en jour-nalisten. Éminence grise van de Vlaamse Misdaadliteratuur Fred Braeck-man is juryvoorzitter maar ook toprecensent en literair journalist John Vervoort is van de partij. De bedoeling van de prijs is de Vlaamse misdaadauteurs een steuntje in de rug te geven. De prijs werd voor de eerste keer uitgereikt in Blankenberge op 7 november 1998 en bestond uit een kunstwerk uit de collectie van Val St.-Lambert. Vanaf 2002 bestaat de prijs uit een kunstwerk en een geldprijs ter waarde van € 1240,00. In 2004 kreeg de winnares € 1.500 en een gegraveerde pen.

1998 Staf Schoeters De schaduw van de adelaar
1999 Jef Geeraerts De PG
2000 Piet Teigeler De zwarte dood
2001 Pieter Aspe Zoenoffer
2002 Stan Lauryssens Zwarte sneeuw
2003 Jonathan Sonnst Razborska
2004 Mieke de Loof Duivels offer
2005 Johanna Spaey Dood van een soldaat
2006 Herman Portocarero New Yorkse nachten

De Diamanten Kogel
De prijs van het Genootschap van Vlaamse Misdaadauteurs beloont jaarlijks de beste oorspronkelijke Vlaamse misdaadroman die verscheen tussen 1 juni en 31 mei van het daaropvolgende jaar. De laureaat krijgt een exclusief voor de gelegenheid ontworpen kunstwerk van Wim Delvoye, een diamanten boksbeugel. De klemtoon ligt op uitstraling en prestige. De driekoppige jury wordt voorgezeten door Henri-Floris Jespers. De prijs werd voor de eerste keer uitgereikt in Antwerpen op 18 december 2002 en wordt gesponsord door een Antwerps diamantbedrijf. Sinds 2004 staat de Prijs ook open voor Nederlandse auteurs.

De Vlaamse winnaars zijn

2002 Benny Baudewyns De Emerson Locomotief
2003 Jef Geeraerts Dossier K.
2004 Bob Mendes Medeschuldig
Hosted by www.Geocities.ws

1