montejo
jaro-8, n-ro 1, 2000

ĉefpagxo

esperanto en nepalo

gerda malaperis

fotoj

 

enhavoj

la 2a Internacia Himalaja Renkontiĝo

Bonvolu Ne Doni Akvon (Poemo)

Esperanto ĉe Everesto

Akvofontoj en Nepalo

Narendra Bhattaraj Nia vic prezidanto

Nepalo- La Lando de Festivaloj

Festivaloj de Nepalo

Trovado de Kulpoj

Bhaktapuro-Urbo de Adeptoj

La Nepala Kuirado

Kelkaj Interesaj Kutimoj de Nepalo

Luri-La Knabino de Sarangkot

Budhismaj Stupoj

 

 

Rudra Raĝ Pandej: La Unua Nepala Verkisto de Romanoj.

-Philip H. Pierce

Oni uzas la sufikson -ist en Esperanto por signifi iun kiu profesie okupiĝas pri io.  Ĉu en tiu ĉi senco ekzistas verkistoj de romanoj en Nepalo?  Oni povas dubi.  Certe troviĝas homoj kiuj regule publikigas romanojn kaj aliajn speciojn de literaturo, sed preskaŭ neniu, kiu gajnas monon farante tion.  Oni aŭ mem pagas por la presado aŭ, se sufiĉe konata, lasas iun eldoniston publikigi ĝin, tamen sen granda espero ke oni iam ricevos tantiemon.

La leganta publiko en Nepalo estas fakte tro malgranda por ke verkistoj povu profiti de sia talento.  Ili devas resti kontenta pri iom da renomo.  La verkisto Diamond Samŝer (v. la pasintan Montejo) diris al mi ke li estas la unua kaj ĝis nun nura persono kiu sukcesis vivteni sin per siaj skribaĵoj.

Kiu verkis la unuan romanon en la nepala lingvo?  Se per romano oni volas diri specon de proza literaturo enkadrigita en priskribo de rekoneblaj sociaj kondiĉoj, do skribis romanojn bazitajn sur priskribo de la moderna nepala socio kaj publikigi ilin en la sama jaro, 1934.  La verko de Pandej, Rupamati, aperis iom antaŭ tiu de Ŝrestha, sed ŝajnas ke tiu ĉi finis sian romanon jam antaŭ tiu kaj lasis ĝin kuŝi sur tablo.  La juĝo montriĝas malfacila.

La jaro 1934 komenciĝis per granda tertremo, al kiu la popolo respondis unuece.  Rudra Raĝ Pandej gvidis savteamon kaj poste ricevis medalon pro tio - nur unu inter multaj postaj tiaj agnoskaĵoj pro servo al la nacio.  Post studado de historio en Hindio li estis reveninta al Katmando kaj tuj estis nomita lernejestro de Durbar High School, la unua mezlernejo de Nepalo.  Tie li sukcesis lasi ŝanĝi la sistemon de finaj ekzamenoj por ke lernantoj ne plu devu iri al Hindio por trapasi ilin.

Preskaŭ samtempe li estis nomita estro de Triĉandra Kolegio, la unua (kaj tiam nura) kolegio de Nepalo.  Poste li ankaŭ servis kiel direktoro de la naciaj arĥivoj kaj vickanceliero de Tribhuvan Universitato.

Entute li skribis kvin romanojn, historiojn de Hindio kaj Anglio, teatraĵojn kaj serion da artikoloj pri sanktuloj de la subkontinento.

Rupamati temas pri la problemoj de bofilinoj ene de grandaj komunaj familioj.

Ofte tiaj virinoj estis (kaj ankoraŭ estas) traktataj ne multe pli bone ol sklavinoj.  Pandej volis atentigi pri tiu ĉi aspekto de familia vivo, kaj li faris tion, priskribante du eblajn reagojn fare de junaj edzinoj: idealan konformon kaj radikalan ribelon.  Rupamati, la ĉefa persono en la rakonto, ekzemplas la unuan reagon. Kiel la lasta alinco en la libro konstatas, virinoj kiel ŝi aperas unufoje en miliono da edzinoj.  Do por solvi la problemon oni devas serĉi alian rimedon: nome, ŝanĝon en la sinteno de bopatrinoj.

Rupmati estas plena je vivaj priskriboj de la nepala socio de antaŭ sepdek jaroj sub la strikta Rana-regimo. Haveblas angla traduko eldonita de Book Faith India.

[Rudra Raj Pandey, Rupmati, Tradukita de la nepala de Shanti Mishra, Delhi. (ISBN 81-7303-102-9, distribuita de Pilgrims Book House, P.O. Box 3872, kathmandu, e-mail [email protected])]

   
©2001 Nepala Esperanto-Asocio
Hosted by www.Geocities.ws

1