By  Hüsnü Köktürk       TB6CAA   [email protected]

YÜKSEK DUYARLILIKLI CRYSTAL SET

High Sensitivity Crystal Set

http://www.arrl.org/files/file/Technology/tis/info/pdf/culter.pdf

 Gerçekten pilsiz bir broadcast alıcı yapmak isterseniz, uzun bir harici anten, su borusuna bağlanmış, veya toprağa gömülü bir toprak hattı, (0.3 volt low-threshold) germanyum diyot gibi zor şartlar gerekecektir. Bu gün için ise zero-threshold-voltage MOSFET IC imal edilmiş ve satışa sunulmuş durumdadır. Böylelikle 1N34 germanyum diyotun alamıyacağı zayıf istasyonları alabilme imkanı doğmuştur. İnanması güç ama bu yeni mosfet pilsiz çalışıyor. 0 volt. Çok duyarlı olduğu için anten ve toprak hattı kullanılmıyor. Ferit rod anten yeterli görülüyor. Solda bu dual mosfet'in fotoğrafı görülüyor. Bir de bunun ALD110800APCL Quad cinsi mevcut. (Mouser 585-ALD110800APCL). Quad yani 4 mosfet ihtiva ediyor ve galiba parelel kullanılacak. Bu alıcıda pil veya bir başka besleme devresi yok. Tek enerji ferit antenin verici istasyondan topladığı 1µ volt tan daha düşük küçücük bir enerji. İnsan kulağını da takdir etmek lazım. Dinleme yaptığınız kulaklıkların en iyisi 300 küsur om direnç değeri gösteren eski manyetik telefon kulaklıkları olacaktır. Bu konuda en derli toplu yazılmış yazılardan biri bir pdf dosyasında toplanmış.

Figür 1 klasik bir crystal alıcı devresini gösteriyor. Germamyum diyot A noktasında en duyarlı konumda ama seçicilik zayıf, B noktasında ise duyarlık zayıf, seçicilik kuvvetli. Figür 2 ise bizim takdim etmek istediğimiz, 0 voltaj IC pilsiz, anten ve topraksız portatif alıcı. Tabii bu demek değildir ki bu alıcıya hiç anten ve toprak bağlanmaz. İstersen anten bağla olmadı volt dahi bağlayabilirsin. Zarar sana ait, kim dedi bu yazılar hep doğru ve faydalı diye? Efendim bu mosfet 1-2$ dolar ediyor, tabii bulabilirsen. Bu alıcının çıkış yük empedansı 52K ohm. Bu nedenle 25K ohm empedanslı antik Alman kulaklıklar direkt olarak çıkışa bağlanabilirler. Ta eski zamandan kalma kulaklıklar. Tabii o zamanlar güçlü nodyum mıknatıslar da ortada yoktu. Çok ince tellerden bir U bobini sarılır, bunun üzerine konan 6-7cm çaplı dairesel teneke bir levha, speaker görevini görürdü. Kulaklığın hassasiyetine gelince, şu zamanda dahi böyle hassas kulaklıklar malesef mevcut değil. Onların eline nodyum mıknatıslar geçseydi kimbilir neler yaparlardı? Kulaklığın iki ucunu aniden dilinize dokundurduğunuzda bir pıt sesi işitirdiniz. Bu ses hassaslık ölçüsü idi. Ne şu anda o kulaklıklar kaldı, ne de bizde o pıtırtıyı duyabilen hassas kulaklar. Böyle bir kulaklık yoksa şekil 2 deki 25K ohmluk trafo aracılığı ile 150 omluk bir kulaklık çalıştırabilir. ALD110900A

http://www.leradiodisophie.it/BTG/RX-ALD110900A.gif

Alıcıya  ait bir başka örnek de aşağıdaki adreste bulunuyor.

http://www.crystalradio.us/crystalradios/2007-1.htm

http://www.crystalradio.us/crystalradios/images07/miketuggle-2007-2.jpg

 Geniş bir şekilde anlatım varr. Entegre sadece bir mosfet şeklinde gösterilmiş 

 Sizler eski sistem pilsiz alıcıları sakın sağır ve kör, sadece lokal istasyon alıcıları zannetmeyin, onlar neredeyse DX alıcıları idi. Ben şahsen Yozgattan Ankara radyosunu rahat dinlerdim. Kaldı ki elimizde şimdiki gibi küçücük hazır diyot bile yoktu. Galen denilen  tabii kristal taşları diyot yerine kullanırdık. O taşların her tarafı aynı özellikte değildi. Çoğu noktalar bozuktu ve ses vermezdi. İncecik bir yay parçasıbu galen üzerinde gezdirilir, en hassas nokta bulunur ve yay o noktada sabitleştirilirdi. Orta dalga istasyonları ise daha çoktular. Şekil 5 te ise quad mosfetli pilsiz alıcı görülüyor 

http://u.jimdo.com/www20/o/s07d84ab17244cb97/img/ibfdb600466038c70/1279320163/std/fig-5.png

http://makearadio.com/visitorsprojects/images2/Zweikreis_Tuggle_ZeroMOSFET_aktuell.JPG

 

http://iq-technologies.net/projects/rf/029/image_1.gif

http://www.leradiodisophie.it/Immagini-5/quadro-mosfet.gif  

  ANA SAYFA--MAIN PAGE

Copyright © Hüsnü Köktürk TB6CAA Yozgat no cell mosfet crystal radio receiver pilsiz radyo