Long Wave QRP Transmitters-- lowfer QRP Uzun dalga vericileri Hüsnü Köktürk

By Hüsnü Köktürk TB6BHK [email protected]

Long Wave QRP Transmitters-- QRP Uzun dalga vericileri
Uzun dalga qrp vericileri öyle FM wireless mikrofonları kadar yaygın değil. Uzaklara sinyal gönderme çok daha fazla akım ve volt gerektirebilir, yayın için ise uzun akortlu bir anten ayrıca toprak hattı bağlantısı önemli olacaktır. Türkiyede yaygın olmayan LW dış ülkelerde kullanılabiliyor ve hatta LW kulüpleri bile var. Amatör 136 kHz gibi frekansları bile var. Güçlü verici yapmaya uygun çok sayıda çıkış transistörlerini çok ucuza temin edebilirsiniz. Hangi güçlü mosfet uzun dalgada çalışamaz ki? Neredeyse Kısa dalgada çalışıyorlar.

İlk devremiz Lyle Koehler, K0LR ye ait.

http://www.lowfer.us/k0lr/lftx.htm

http://www.lowfer.us/k0lr/simpltx.gif

Çıkışta pnp npn transistör çiftlisini kullanmış. En ucuz ve kaliteli olanı ise 2N2222s ve 2N2907s bunların plastik ve daha ucuz olan 2N2222A VE 2N2907A cinsleri de iyi çalışmışlar. İlk kat bir frekans bölücü olan 74HC4060 a ait. Bu kat kristal frekansını 32 kat küçültüyor. Eğer 160 ve 190 kHz arası çalışmak istiyorsanız kristaliniz 5120 ila 6080 MHz arası olmalı. Yine de ihtiyaten 20MHz den yukarı kristal kullanmamakta fayda var. Bu yüksek frekanslı kristaller sıklıkla overtone-type kristal olmaları ihtimali ile problem çıkırabilirler. Trimmer kondansatör frekans ayarlamakta yardımcı olabiliyor, ama bunun yerine 27 pF sabit kondansatör koyabilirsiniz

Çıkış kare dalga oluyor. Herne kadar çok harmonikli bir çıkış var ise de üçüncü harmonik asıl frekansın 10 dB altında olacak kadar zayıf oluyor. Anten akort bobinleri ise narrowband yani dar bant filtre görevi görüyorlar. Cihazın metal kutu içine alınması, çıkışta antene bağlı ferrite bead kullanılması, 560 pF kondansatör sırf komşuların televizyonlarına ufak ta olsa bir sarkmanın olmaması için düzenlenmiş bir tedbirden ibaret. L1 ce L2 tor içine 50 tur olarak veya aşağı yukarı 5cm çaplı PVC su borusu üzerine 40 tur olarak sarılabiliyor, orijinal metne bakınız. Bu iki bobin aynı istikamette sarılmş iki ayrı bobin. C1 kondansatörünün voltajı enaz 100 volt olmalı. Yazar normal besleme olan 13 volt 77 mA yerine + voltaj hattına seri 169 ohm seri direnç koyarak 26-volt ile beslenim yapmanın daha avantajlı olduğunu söylüyor. Anlayacağınız devre üzerinde hayli çalışılmış.

http://members.shaw.ca/ve7sl/k0lr2.gif

http://www.davesergeant.com/tx.htm http://www.davesergeant.com/tx.gif

Yazının tamamını değil işimize yarayan kısmını ele alalım. "lov level driver stage" düşük seviyeli sürücü katı ki kondansatör kuplajlı iki transistörü takiben puş-pul bağlı NPN, PNP iki transistör daHa var. Tamamı dört transistörlü sürücü katı. Bu drivere direkt kuplajlı MOSFET IRF530 ilave edilmiş, çıkışın verimli olması için de besleme 12 volt değil de 24 volt olarak verilmiş.
Uzun dalga vericilerine ait ilginç devrelerden biri de şu adreste bulunuyor.Anlaşılan linkimiz yayından kalkmış, dosyaları da hart diskte imha oldu, neyse ki bir benzerini bulduk. http://members.shaw.ca/ve7sl/2200mtx.html
http://members.shaw.ca/ve7sl/100wtx.gif

Bu adresteki sürücü ise 6 transistörlü. gerçekten LW için gelişmiş bir kaynak. Burada yine yapımı son derece basit 100 Watt 137kHz bir verici devresi görüyoruz. Bütün yapacağınız sadece çıkış bobinini sarabilmek. 38mm çap ve 13 cm boyunda boru üzerine önce 80 tur sarıyorsunuz, ikinci bobin 15 tur. Bobinler birbirinden iyice yalıtılmış. 12 kondansatör mika veya polycarbonate 100 volt. Bu kapasite 2.2µF a kadar çıkabiliyormuş. Girişe öyle bir osilator yerleştiriyorsunuz ki çıkış temiz bir sine-wave olsun. Mosfet beslemeyi 12 volt yerine 24'e çıkarırsanız 160 Watt alabiliyormuşsunuz.

ANA SAYFA- MAIN PAGE