NOTAS SUR LE HISTORIA DEL SECULO XX
Parte 8

Le Prime Phase del Secunde Guerra Mundial:

Le altere paises europee concludeva que le reactivation del industria bellic de Germania indicava que Hitler iva initiar actiones aggressive contra illos. Su prime actiones expansioniste esseva contra le nationes le plus debile de Europa. Le grande potentias timeva un repetition del destruction del Prime Guerra Mundial e sperava que le ambitiones de Hitler se limitarea a iste parve paises, e le actiones de Francia e Anglaterra contra ille se limitava a protestas diplomatic.

Le prime operation german esseva le anexion (Anschluss) de Austria per medio de un invasion militar le 13 de martio de 1938. Le proxime mense le population austriac ratificava le invasion german in un plebiscito.

Le secunde operation esseva le invasion de Checoslovachia con le pretexto de recuperar le territorio del Sudetes, ubi existeva un minoria de origine german de unes 3.200.000 personas. Ma Germania voleva plus Lebensraum (spatio pro viver) e divideva Checoslovachia in le protectoratos de Bohemia e Moravia. Slovachia remaneva un alliato independente del Tertio Reich (imperio).

Checoslovachia sperava inutilemente le adjuta de Francia e Britannia, ma lor indecision e le manovras diplomatic de Hitler lassava iste populo slave sub le control del Nazis.

Durante le conferentia de München inter Hitler, Mussolini, Chamberlain (Anglaterra), e Daladier (Francia), iste paises signava un tracto que recognosceva como definitive le frontieras inter Francia e Germania, e in illo le germanos promitteva que ultra Checoslovachia Germania non habeva altere ambitiones de expansion territorial.

Post le annexion de Austria e Checoslovachia, Hitler invadeva Polonia. In le norte de Polonia, le corridor de Danzig separava le Prussia oriental ab le resto de Germania. Le citate libere de Danzig (in le bordo del corridor) esseva german per cultura, lingua, e tradition. Le strategia de Hitler pro occupar iste area comenciava in martio con le occupation german del porto lithuan de Memel.

Le guerra comencia:

Contra iste menacia, Britannia signava un pacto de assistentia con Polonia in aprile, e le Ministro de Affaires Exterior britannic, Lord Halifax, preveniva Hitler in un telegramma del consequentias catastrophic que poterea resultar ex su desiros expansioniste. Ma Hitler invadeva Polonia le 1 de septembro, 1939, e duo dies postea, le angleses e le franceses declarava le guerra contra Germania.

In tres septimanas le armea german annihilava le resistentia polonese e arrivava a Varsovia. Le 27 de septembro, 1939, post un bombardeo devastante, le capital polonese cadeva in le manos del Panzerdivisionen (divisiones de tanks) german. Iste victoria fulmine causava un grande impression in le paises del Europa occidental, specialmente in Britannia e Francia.

Timente un irruption immediate in su territorio per le armea german, Francia reinfortiava su linea Maginot, ma Hitler habeva altere prioritates immediate. Ille invadeva Danmark e Norvegia in aprile, 1940. Danmark capitulava sin resistentia, ma Norvegia Resisteva le invasion del Nazis.

Le armea francese e le corpo expeditionari anglese essayava impedir le occupation de Belgio, ma le Wehrmacht (armea terrestre german) esseva troppo poterose. Le 27 maio Belgio capitulava ante le germanos. Le germanos tunc circumfereva le truppas anglofrancese in Calais, e illes debeva retirar se.

Le sol porto que le germanos non poteva occupar esseva Dunkerque, Adjuvate per le fortia aeree britannic, le marina de guerra, le marina mercante, e mesmo per voluntarios qui offereva lor imbarcationes modeste, 225.000 soldatos anglese e 112.000 franceses escappava al costas de Anglaterra inter le 28 de maio e le 2 de junio. Le historia nunc cognosce iste operation como le retraite de Dunquerque.

Germania Occupa Paris:

Le 15 de junio de 1940, le armea german penetrava Paris, e le 22 del mense Pétain, le heroe de Verdun in le Prime Guerra Mundial, signava pro le franceses le armistitio francogerman.

Francia tunc se divideva in duo zonas, un de illos occupate e administrate directemente per Germania; e le altere, per un governamento “libere” in Vichy del marechal Pétain e de Pierre Laval, qui debeva cooperar con le Nazis. Francia anque signava un armistitio con Italia, que fortemente voleva participar in le guerra post le victorias german.

Post le occupation de Francia per Hitler, le general De Gaulle exhortava desde London que Francia continuava le lucta. De Gaulle non habeva multe ressources bellic ultra le soldatos francese qui habeva arrivate in Francia per Dunkerque, ma su prestigio personal habeva un forte effecto symbolic e fortificava le resistentia contra le Nazis in le interior de Francia.

Le Batallia de Anglaterra:

Con le occupation del paises del occidente europee, le prime phase del guerra habeva finite. Nonobstante, le angleses non voleva firmar un tractato de pace con Germania ma insisteva que illes luctarea usque le defaite total de Germania.

Quando le guerra comenciava, le angleses eligeva Winston Churchill como lor prime ministro e le prime lord del admiralitate. Le attacco german comenciava immediatemente. Ben que Hitler voleva invader Anglaterra, le resistentia resolute del angleses frustrava iste plan, e ille acceptava le plan de Göring de bombardear systematicamente le portas e industrias britannic.

In septembre, 1940, le incursiones aeree de Germania comenciava. Le Luftwaffe (fortia aeree) de Germania esseva multo superior al Fortia Aeree Regal de Britannia. Durante le hiberno de 1940-1941 le operationes punitive contra le objectivos militar e civil de Anglaterra habeva multe successo. London esseva fortemente damnificate; e Coventry, destruite.

Ma iste defaites solmente fortificava le resistentia anglese. Post un breve periodo de recuperation, le industria de guerra de Britannia interprendeva un programma extensive de developpamento technic, cuje resultatos esseva le construction de bombatores e aviones de chassa con un grande radio de action.

Al fin de 1941, le guerra aeree inter le angleses e le germanos arrivava a un condition de equilibrio, e in 1942 le fortias aeree anglese e american jam esseva ben superior al capacitate del Luftwaffe German.

Le offensive del Mediterraneo:

Italia, post un periodo de neutralitate, formava un alliantia con Germania. Le italianos voleva annexar unes territorios mediterranee como Corsica e altere zonas controlate per Francia.

Le 10 de junio, 1940, Italia declarava le guerra contra Francia e Britannia. Su participation in le guerra comenciava le operationes militar in le Mediterraneo. Ma le italianos habeva perdite le talentos militar del romanos classic, e le fortias militar del angleses les vinceva decisivemente.

Germania tunc inviava a Lybia un armea elite commandate per le habilissime marechal Rommel, qui desde le prime momentos de su campania in Africa demonstrava un enorme talento strategic. Multo rapidemente ille e su truppas se adaptava perfectemente al exigentias de battalia in le desertos de Africa e conqueriva omne Libya.

In januario, 1942, ille obligava que Tobruk capitulava ante le fortias del Axe germanoitalian, que tunc advantiava usque El Alamein in territorio egyptian, ubi ille debeva detener se a causa del manco de reinfortios.

Iste paralyse del fortias german dava al general Montgomery le opportunitate de montar un contraoffensiva britannic. In octobre, 1942, le truppas italogerman debeva ceder Libya e retornar a su positiones initial in Libya, e le fortias britannic tunc poteva dominar omne le frontes de Africa.

Le Campania Russe:

Le 22 de junio, 1941, Germania invadeva le Union Sovietic per numerose punctos sin declarar le guerra, iniciante lo que Hitler nominava Operation Barba Rubie. Durante le prime phases del invasion de Russia, le Wehrmacht habeva multe successo. Su tres corpores avantiava simultaneemente per le nord, le centro, e le sud de Russia. Letonia, Lithuania, e Estonia esseva occupate in solmente duo septimanas. Le battalia de Uman, del 10 al 12 de augusto, consolidava le occupation de Ukrania, e le battalia de Kiev aperiva le cammino a Moscova.

Le 15 de octobre, 1941, post le battalia de Briansk, le armea german esseva solmente unes cento kilometros de Moscova. Durante le hiberno, le germanos postponeva le assedia de Moscova pro recuperar se del viage desde Kiev. Ma le truppas sovietic, accostumate al tempore hibernal de lor proprie pais, obligava le Wehrmacht a ceder parte del terreno conquerite inter Moscova e Leningrado.

Durante le estate de 1942, le armea german, reinfortiate con altere divisiones, comenciava un altere offensiva verso Stalingrado, le centro del industria militar sovietic, e lo occupava temporaneemente post un battalia multo sanguinari. Ma Stalingrado deveniva un trappo pro le germanos. Circumferite per truppas sovietic, le germanos debeva capitular in decembre, 1943.

Le Intervention de Japon:

Le japoneses habeva ambitiones de controlar le ressources material del “Grande Asia Oriental” pro developpar lor economia e lor industria militar. Con iste scopo, le japoneses manteneva un guerra con lor paises vicin—specialmente, desde 1937, con China. Iste movi­mentos pro exploitar le paises oriental preoccupava le Statos Unite e le potentias europee in le zona—Francia, Hollanda, e Anglaterra—le quales voleva augmentar al maximo possibile lor proprie depredationes in iste area.

Como represalia al politica expansioniste de Japon, le Statos Unite, Anglaterra, e Hollanda refusava inviar a Japon su ferralia e petroleo con le scoppo de asphyxiar le economia japonese. Ma iste actiones solmente provocava le expansion del effortios militar del japoneses.

Le potente flotta naval del Statos Unite se manteneva in Hawaii, e le japoneses decideva paralysar lo. Le 7 de septembre, 1941, aviones japonese in un attacco fulmine destrueva le major parte del flotta american e le naves de battalia anglese Repulse e le Prince of Wales.

Le japoneses sapeva que le Statos Unite e Anglaterra declararea le guerra contra illes a causa de iste actiones, ma illes esseva confidente que le Statos Unite requirerea multe tempore pro reconstruer su flotta e que le angleses esserea multo occupate con le germanos in Europa e non poterea retaliar multo tosto. Intertanto, le japoneses usava lor superioritate naval pro occupar Hong Kong, Singapur, Birmania, Indonesia, Malasia, Thailand, e numerose insulas del Pacifico central.

Le Responsa del Statos Unite:

Como in le Prime Guerra Mundial, le Statos Unite conservava un attitude favorabile verso Francia e Britannia, inviante a illos mercantias e material de guerra protegite pro fortias naval american.

Ben que le opinion public statounitese generalmente esseva contra le participation del Statos Unite in le guerra, le attacco japonese contra le marina de Guerra american in Hawaii incholerisava quasi omne le population american, e le Congresso del Statos Unite rapidemente dava a Roosevelt le declaration de guerra contra le axe german/japonese/italian que ille voleva.

Germania beneficiava bastante del participation del japoneses in le guerra proque le russos debeva divider un parte significante de lor fortias militar pro defender se contra le japoneses. Hitler habeva promittite que si le Statos Unite declarava le guerra contra Japon, ille declararea le guerra contra le Statos Unite, e quatro dies post le attaco japanese in Hawaii, ille lo faceva.

Le Guerra Contra Japon:

Immediatemente post iste declarationes de guerra, le Statos Unite non poteva participar multo activemente proque le americanos non habeva ni le personal militar ni le material de guerra pro luctar multo fortemente. Ma in 1943, a causa del tremende capacitate industrial e demographic del Statos Unite, le americanos jam habeva un fortia militar potentissime.

Sex menses post le attacco japonese contra Pearl Harbor in Hawaii, le Statos Unite comenciava su guerra contra Japon ma reservava le major parte de su ressources militar pro le guerra contra Germania. Nonobstante le battalias contra le japoneses esseva multo dur desde le prime momento pro e le japoneses e le americanos, e le Statos Unite necessitava sex menses (de augusto, 1942, a februario, 1943) pro conquerir le insula Guadalcanal. In februario, 1945, le americanos occupava Iwo Jima e in Aprile, Okinawa.

Post le defaite de Germania, le Statos Unite fortificava su campania contra Japon. Pro evitar le necessitate de un invasion que costarea multe vitas american, le Statos Unite lassava cader sur Hiroshima le prime bomba atomic usate in un guerra. Tres dies postea, le americanos destrueva Nagasaki con un altere bomba atomic, destruente quasi completemente ambe citates. Le 2 de septembre, Japon capitulava al Statos Unite sin conditiones.

Le Guerra Contra Germania:

Le 8 e 9 de novembre, 1942, le Statos Unite comenciava con le angleses su prime operation contra Germania in le norte de Africa sub le direction del general american Eisenhower. Le general Montgomery commandava le fortias de Anglaterra. Le 13 de maio, 1943, le armeas german e italian de Africa capitulava ante le fortias angloamerican.

In julio, 1943, Eisenhower e Montgomery comenciava le invasion de Italia con le invasion de Sicilia. Illes conqueriva le sud de Italia sin grande difficultates ma incontrava un resistentia potente german in Montecassino e in le Ap­peninos. Le 28 de april, 1945, le americanos e le angleses controlava omne Italia, ma le effectos de iste victoria non esseva multo significante proque le germanos non habeva dedicate multe ressources militar al defensa de Italia.

Le 25 de augusto, 1945, le rege italian dimitteva Mussolini. Ma con le adjuta del SS nazi, ille escappava a Salo, un parve village in le nord de Italia, e declarava un nove republica italian. Post le defaite decisive del Germanos in Italia, Mussolini faceva un tentativa desperate pro escappar a Suitza, ma le resistentia fascista italian le capturava e le fusilava.

Le Invasion de Normandie:

Ante invader Normandie, le angleses e le franceses se preparava multo intensivemente. In un tentativa de diminuer le resistentia del germanos, illes habeva propagate information false al germanos indicante que lor intention esseva de invader Francia per Calais, sperante que le germanos concentrarea lor fortias militar circum Calais ante le invasion del alliatos per Normandie.

Finalmente, le 6 de junio, 1944, post un periodo longe de preparation attentissime, le angleses e americanos, sub le commando del general Eisenhower, comenciava lor invasion de Normandie. Pro iste invasion illes habeva assemblate un machina militar potentissime—includente tanks amphibie armate designate specialmente pro iste operation militar, pontes artificial, 3,5 milliones de homines, 1.200 naves de guerra, 13.000 aviones, 4.000 lanchas de assalto, e 1.600 naves de mercancia.

In iste operation, le angleses e americanos perdeva solmente 2.500 soldatos, un cifra multo basse pro un operation tan grande. Le defaite proxime e final del germanos esseva assecurate per le successo del invasion de Normandie, per un secunde invasion in le sud de Francia comenciate pauc tempore postea, e specialmente per un assalte forte e continue per le russos in le est.

In augusto, le truppas alliate, inter le quales il habeva unes unitates francese, liberava Paris. Le general De Gaulle, in multe aspectos le symbolo del resistentia francese contra Hitler, deveniva le prime capite de stato francese post le guerra.

Le grande offensiva sovietic (que habeva comenciate le 12 de januario, 1945) habeva occupate le est de Germania durante le invasion de Francia per le angleses, americanos, e franceses, e le 2 de maio, duo dies post le suicidio de Hitler, le russos occupava Berlin. Le 7 de maio le germanos capitulava inconditionalmente in Francia a Rheims.

Le Conferentia de Yalta:

Durante le guerra, le angleses, americanos, e russos habeva conferite diverse vices pro organisar un strategia commun pro continuar le guerra e organisar le pace. Unes pauc menses ante le fin del guerra (in februario, 1945) le presidente american, Franklin Roosevelt; le chef del stato sovietic, Josef Stalin; e le prime ministro britannic, Winston Churchill, se reuniva in Yalta (in le peninsula del Crimea in le Mar Negre). Iste conferentia produceva un manifesto recognoscente que, post le guerra, le duo potentias principal esserea le Statos Unite e le Union Sovietic, e que Britannia esserea un pais de secunde rango.

Durante le conferentia de Yalta tamen differentias emergeva inter le conferentes. Omnes esseva de accordo que Germania esserea disarmate e dividite in zonas administrate per un del potentias alliate. Roosevelt e Churchill voleva dar al franceses un zona administrative. Stalin insisteva que le franceses non habeva contribuite bastante al guerra pro justificar un tal zona pro le franceses. Ille voleva divider omne Germania inter le russos, le americanos, e le angleses, augmentante lor influentia (specialmente le influentia russe) sur le futuro de Germania.

Le puncto le plus conflictive del conferentia esseva le futuro de Polonia. Le problema politic veniva del existentia del duo governamentos polonese, un in London, que habeva representate su pais symbolicamente durante le guerra, e un governamento de facto establite per le russos quando illes habeva expellite le germanos ex Polonia.

Al fin del conferentia, Stalin poteva preservar le governamento que ille habeva formate in Polonia ma con representation del governamento in exilio de London. Secundo le accordo final, iste governamento mixte deciderea le forma final de un governamento democratic pro Polonia, le qual cederea unes territorios oriental al Union Sovietic contra le compensation de territorios occidental cedite per Germania.

Le Conferentia de Potsdam:

In maio, 1945, post le defaite de Germania, le dirigentes politic del Statos Unite, Britannia, e Russia habeva un secunde reunion in Potsdam, presso Berlin. Como Franklin Roosevelt habeva morite, le presidente Harry S. Truman representava le Statos Unite. Clement Atlee, cuje partito laboriste habeva formate un nove governamento in Anglaterra, representava le angleses. E Stalin representava Russia.

Le conferentia de Potsdam creava un commission de ministros de affaires international del paises que habeva vincite Germania. Iste commission determinarea le conditiones de pace con le paises que appoiava Hitler. (On non considerava que Austria esseva un de iste paises proque durante le guerra Austria formava un sol pais con Germania). Atlee, Truman, e Stalin generalmente esseva de accordo sur conditiones de pace pro Italia, Hungria, Romania, Finlandia, e Bulgaria, ma illes decideva lassar que lor diplomates negotiava le detalios—un processo que resultava in le Tractatos de Paris de 1947.

Multo plus difficile esseva le problema de Germania. Nonobstante, Attlee, Truman, e Stalin esseva de accordo sur le necessitate de su demilitarisation, sur le inauguration de un programma intense de denazification e de democratisation, sur un judicio formal del criminales de guerra (pro le qual on formava un tribunal special in Nuremberg), e sur le regulation del population german, inter altere cosas.

Illes establiva le quatro zonas dividente Germania sub le administrationes del Union Sovietic, del Statos Unite, de Anglaterra, e de Francia. Berlin, que esseva in le zona sovietic, esserea governate sub le direction conjuncte del russos, angleses, franceses, e americanos. Assi le alliatos initiava le processo de formar duo Germanias, le republica popular del est e le republica federal del west.

Le problema del frontieras oriental german con Polonia e Russia creava problemas plus difficile, e Stalin, Truman, e Atlee non poteva arrivar a un solution definite. Ma illes arrivava a un accordo providente que le territorios german al est del fluvios Oder e Niesse esserea administrate provisionalmente per Polonia. Le alliatos promitteva a Stalin que ille reciperea Königsberg (postea Kalingrado) in le costa baltic e un parte del Prussia oriental.

Le alliatos protestava que in Polonia Russia habeva establite un governamento communiste, provocante un responsa del Russos que Anglaterra non habeva le derecto de intervenir contra le communistas in le guerra civil que habeva comenciate in Grecia (1944-1949).

Finalmente, le Union Sovietic promitteva declarar le guerra contra Japon, ben que Truman habeva conquerite Japon post lassar cader bombas atomic sur Hiroshima e Nagasaki. Ma le actiones militar del russos in le oriente permitteva que illes recuperava lor territorios perdite a Japon in le guerra russo-japonese de 1905. Le russos anque poteva plantar lor fortias militar in qualque insulas japonese.

Le Tractatos de Paris:

In februario, 1947, quasi duo annos post le conclusion del guerra, le victores del Secunde Guerra Mundial signava un serie de tractatos. Ecce lor effectos principal: Finlandia perdeva Carelia. Italia esseva obligate a pagar reparationes de guerra e perdeva Trieste, que deveniva un entitate politic independente. Hungria retornava a su frontieras de 1937. Romania debeva ceder al Union Sovietic Besarabia e Bukovina. Bulgaria acceptava le existentia de Trieste como un stato libere. Japon esseva demilitarisate e obligate a acceptar un governamento militar administrate per le general american Douglas MacArthur, e le imperator japonese deveniva un monarcha constitutional.

In 1955 Austria signava un tractato con le americanos, le russos, le angleses, e le franceses que terminava le occupation del alliatos contra firme guarantias austriac de neutralitate.

[Retro a Curso]
[Vade al prime pagina]