Nguyễn Ái Quốc bị chụp mũ, bị dìm, bị đấu
trong giai đoạn 1930 - 1938 như thế nào?

Phạm Viết Đào
 

"Khẳng định thành tích, ưu điểm, đồng thời chúng ta cũng thẳng thắn chỉ ra những yếu kém, khuyết điểm: một số chỉ tiêu do Đại hội X đề ra chưa đạt. Kinh tế phát triển chưa bền vững, chất lượng, hiệu quả sức cạnh tranh của nền kinh tế thấp; chuyển dịch cơ cấu kinh tế chậm; chế độ phân phối còn bất hợp lý. Một số hạn chế, yếu kém trong các lĩnh vực giáo dục đào tạo, khoa học, công nghệ, văn hoá xã hội, bảo vệ môi trường chậm được khắc phục; tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí, tội phạm, tệ nạn xã hội, suy thoái đạo đức lối sống... chưa được ngăn chặn, đẩy lùi. Thể chế kinh tế, chất lượng nguồn nhân lực, kết cấu hạ tầng vẫn là những điểm yếu. Nền dân chủ xã hội chủ nghĩa và sức mạnh đại đoàn kết dân tộc chưa được phát huy đầy đủ. Một số mặt công tác xây dựng Đảng, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, đổi mới, nâng cao chất lượng hoạt động của Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể nhân dân chuyển biến chậm. Còn tiềm ẩn những yếu tố gây mất ổn định chính trị - xã hội..." - (Trích Diễn văn của Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh tại Hội nghị TW 12 bế mạc ngày 28/3/2010 ..)
 

Được Quốc tế Cộng sản (QTCS) giao nhiệm vụ triệu tập 3 tổ chức cộng sản ở Việt Nam hợp nhất thành một đảng; Hội nghị hợp nhất 3 đảng cộng sản tại Việt Nam khai mạc ngày 3/2/1930 tại Hương Cảng, Nguyễn Ái Quốc đã trình bày quan điểm của mình về vấn đề đường lối hoạt động trong Chính cương vắn tắt và đặt tên đảng Đảng Cộng sản Việt Nam. Theo quan điểm của Nguyễn Ái Quốc:

"Cái từ Đông Dương rất rộng, và theo nguyên lý của chủ nghĩa Lênin, vấn đề dân tộc là 1 vấn đề rất nghiêm túc, người ta không thể bắt các dân tộc khác gia nhập đảng, làm như thế là trái với nguyên lý chủ nghĩa Lênin. Còn cái từ An Nam thì hẹp, vì An Nam chỉ là miền trung của nước VN mà thôi, và nước ta có 3 miền: Bắc Kỳ, Trung Kỳ, Nam Kỳ. Do đó, từ VN hợp với cả 3 miền và không trái với chủ nghĩa Mác-Lênin về vấn đề dân tộc"…

Do phát ra quan điểm này, Nguyễn Ái Quốc đã bị chụp cho cái mũ người theo đường lối "dân tộc chủ nghĩa" vì cái mũ này mà ông bị dìm vào bóng tối ngót nghét 8 năm từ 1930 đến 1938. Điều này đã được thể hiện trong bức thư đề ngày 6/6/1938, Nguyễn Ái Quốc đã gửi thư cho 1 đ/c ở QTCS than thở về hoàn cảnh của mình:

"Hôm nay là ngày kỷ niệm lần thứ 7 việc tôi bị bắt giữ ở Hồng Công. Đó cũng là ngày mở đầu năm thứ 8 tình trạng không hoạt động của tôi. Nhân dịp này, tôi viết thư gửi đ/c để xin đ/c giúp đỡ tôi thay đổi tình cảnh đau buồn này… Điều tôi muốn đề nghị với đ/c là đừng để tôi sống quá lâu trong tình trạng không hoạt động và giống như là sống ở bên cạnh, ở bên ngoài của Đảng".

Trong bộ phim Nguyễn Ái Quốc-Hồ Chí Minh của đạo diễn Bùi Đình Hạc, có một đoạn phim tư liệu mô tả cảnh Nguyễn Ái Quốc gầy gò, người xem nhìn rõ những rẻ xương sườn trên ngực, răng cửa rụng một chiếc, đang nhảy múa với một số nông dân vùng Viễn Đông Liên Xô. Qua đoạn phim tư liệu mà các nhà làm phim sưu tầm được từ kho tư liệu của Liên Xô nhiều người đoán: Nguyễn Ái Quốc chắc đã bị Stalin cho đi khai hoang ở Xiberi. Bức thư và đoạn phim trên là một bằng chứng cho thấy Nguyễn Ái Quốc bị trù dập.

Trong Tuyên ngôn được thông qua tại Đại hội thành lập QTCS năm 1919 có đoạn viết:

"Sự giải phóng các thuộc địa có thể được chỉ cùng với sự giải phóng giai cấp công nhân ở các chính quốc. Công nhân và nông dân không chỉ ở An Nam, Angiêri, Bengalia, mà cả ở Iran và Ácmênia sẽ chỉ nhận được khả năng sống độc lập khi công nhân Anh và Pháp lật đổ Lôít Gióocgiơ và Clêmăngxô giành chính quyền nhà nước về tay mình".

Quan điểm đặt cách mạng giải phóng dân tộc phụ thuộc trực tiếp vào thắng lợi của cách mạng vô sản ở chính quốc đã tồn tại một thời gian dài trong QTCS. Cho mãi đến Đại hội VI năm 1928, Đề cương về phong trào cách mạng ở các nước thuộc địa và nửa thuộc địa vẫn khẳng định như vậy…

Nhiều nhà nghiên cứu cho rằng: Đây là giai đoạn phong trào cộng sản quốc tế dưới bàn tay cầm cương của Stalin rơi vào ấu trĩ tả khuynh. Chính vì vậy mà các văn kiện của Hội nghị thành lập Đảng CSVN tháng 2/1930 do Nguyễn Ái Quốc soạn thảo đã được Ban chấp hành QTCS soi rất kỹ lưỡng. Ngoài việc khẳng định ý nghĩa lịch sử của việc thành lập ĐCSVN, QTCS đã phê phán rất nặng và cuối cùng đã không chấp nhận:

"Hội nghị thống nhất tiến hành hợp nhất các nhóm CS khác nhau vào 1 đảng CS chung nhất đã phạm hàng loạt sai lầm, sai lầm chính trong số những sai lầm đó là sự thống nhất được tiến hành thiếu phân định trước một cách đầy đủ và sự lựa chọn từ các nhóm CS đang tồn tại những lực lượng thực sự cách mạng. Vào thời điểm thoái trào cách mạng, tâm trạng thất bại là người bạn đồng hành của những người đã vào Đảng thời kỳ cao trào mà thiếu sự kiểm tra một cách đầy đủ".

Với những đánh giá trên, QTCS đã ra một đòn nốc ao đối với vốn liếng chính trị ban đầu của Nguyễn Ái Quốc. Chính Nguyễn Ái Quốc cũng đã thừa nhận điều này trong thư gửi đại diện của Đảng CS Pháp ở QTCS, Nguyễn Ái Quốc đã băn khoăn về vị trí của mình:

"Lúc này tôi chưa biết rõ vị trí của tôi. Tôi hiện là đảng viên Đảng CS Pháp hay Đảng CSVN? Cho đến khi có lệnh mới, tôi vẫn phải chỉ đạo công việc của Đảng CSVN. Nhưng với danh nghĩa gì?.. Sự ủy nhiệm công tác của QTCS cho tôi đã hết hạn chưa? Nếu chưa, tôi vẫn tham gia Ban Phương Đông ở đây? Tôi đề nghị các đ/c nhắc Ban Thường vụ QTCS cho quyết định về việc này".

Qua bức thư này cho thấy: sau năm 1930, tức là sau khi được giao chỉ đạo việc hợp nhất 3 nhóm cộng sản ở Việt Nam đã không trúng ý của Stalin, Nguyễn Ái Quốc đã bị đẩy ra rìa của trung tâm chính trị QTCS.

QTCS đã gửi cho VN 1 bức thư với nội dung gồm hàng loạt vấn đề bổ sung liên quan đến đường lối và nhiệm vụ cách mạng VN. Trong bức thư đó cũng đặt vấn đề đổi tên Đảng CSVN thành Đảng CS Đông Dương.

Tháng 10/1930, dưới sự chỉ đạo của Quốc tế cộng sản, Hội nghị đã phê phán Hội nghị hợp nhất và Nguyễn Ái Quốc đã phạm nhiều sai lầm rất nguy hiểm vì "chỉ lo việc hiệp các đoàn thể ấy lại làm 1 mà ít chú ý đến việc bài trừ những tư tưởng và hành động biệt phái của các đảng phải trước kia"; đặt tên Đảng không đúng, hữu khuynh trong đường lối chính trị, "chỉ lo đến việc phản đế, mà quên mất lợi ích giai cấp đấu tranh ấy là 1 sự rất nguy hiểm". Nguyễn Ái Quốc bị phê phán là hẹp hòi, là theo chủ nghĩa dân tộc. Hội nghị đã quyết định "thủ tiêu chính cương sách lược và điều lệ cũ của Đảng, lấy kinh nghiệm trong thời kỳ vừa qua mà thực hành công việc cho đúng như án nghị quyết và thơ chỉ thị của QTCS…" Bỏ tên "Việt Nam Cộng sản Đảng" mà lấy tên "Đông Dương Cộng sản Đảng"…

Sau khi đã tốt nghiệp Trường Đại học Phương Đông, 4/1930, QTCS cử Trần Phú về nước hoạt động và bổ sung vào BCH Trung ương lâm thời. Trần Phú mang theo tinh thần của Đại hội VI QTCS, trong đó nhấn mạnh vấn đề giai cấp và sách lược mặt trận công nhân thống nhất. Chấp hành chỉ thị của QTCS về việc bổ sung một số vấn đề về đường lối và nhiệm vụ của cách mạng Đông Dương trong giai đoạn hiện tại. Mặt khác cần phải đổi tên Đảng.

Tháng 10/1930, Hội nghị BCH Trung ương Đảng họp tại Hồng Kông. Hội nghị đã thông qua Luận cương chính trị của Đảng do Trần Phú soạn thảo, Điều lệ mới, nghị quyết về tình hình hiện tại ở Đông Dương và nhiệm vụ cần kíp của Đảng, bầu BCH Trung ương và cử Trần Phú làm Tổng bí thư của Đảng.

Trong Thư của Trung ương gửi cho các cấp đảng bộ ngày 9/12/1930, Thường vụ Trung ương đã phê phán những điều sai lầm của Hội nghị hợp nhất như: "chủ trương các công việc rất sơ sài, mà có nhiều điều không đúng với chủ trương của Quốc tế", "không hợp nhất các phần tử CS chân chính nhất mà lại hợp nhất các tổ chức CS", "không lấy 1 nền tư tưởng CS và những kế hoạch công tác CS làm căn bổn để chiêu tập Đảng, chỉ bàn chuyện cần phải hiệp nhất mà thôi". Hội nghị tháng 2/1930 đặt tên Đảng CSVN không phù hợp, chính sách của Đảng đối với địa chủ, tư sản không đúng: "Nói mập mờ về việc lợi dụng hoặc chủ trương những việc làm cho bọn tư sản chưa phản cách mạng như trong Chánh cương sách lược cũ là 1 điều sai lầm chánh trị rất lớn và rất nguy hiểm cho cách mạng", khuyết điểm về tổ chức…

Hồng Thế Công (bút danh của Hà Huy Tập) trong tác phẩm Sơ thảo lịch sử phong trào CS Đông Dương viết năm 1933, sau khi đánh giá ý nghĩa lịch sử của Hội nghị thành lập Đảng còn viết: "Nhưng cố nhiên nó đã phạm một số sai lầm và thiếu sót gây nên những hậu quả nghiêm trọng của phong trào cách mạng".

Bản Luận cương chính trị của Trần Phú và tên gọi Đảng Cộng sản Đông Dương chính là 1 sự uốn nắn lại của Quốc tế III đối với những việc làm của Nguyễn Ái Quốc trong việc: thống nhất những người CS ở VN vào tháng 2/1930.

Xuất phát từ sự chỉ đạo của đường lối này, đường lối đặt lên hàng đầu đấu tranh giải cấp và đặt xuống thứ yếu vấn đề giải phóng dân tộc, đầu tháng 4/1931, Xứ ủy Trung Kỳ đã ra chỉ thị "thanh Đảng" và phổ biến xuống tận cơ sở. Nội dung chính của chỉ thị thanh Đảng là đưa ra khỏi Đảng những ai xuất thân là trí thức, giàu có hoặc con em các quan lại lớn nhỏ để làm trong sạch giai cấp vô sản...

Đặc biệt, trong Chỉ thị thanh Đảng của Xứ ủy Trung Kỳ có những câu gay gắt: "Thanh trừ trí phú địa hào, đào tận gốc trốc tận rễ". Trong Chỉ thị truyền đạt của Tỉnh ủy Nghệ An cũng có những câu tương tự…

Sự phê bình đối với những văn kiện của Hội nghị hợp nhất do Nguyễn Ái Quốc soạn thảo còn kéo dài đến tận trước Đại hội VII QTCS. Trong thư của Ban Chỉ huy ở ngoài viết 31/3/35 gửi QTCS, sau khi báo cáo tình hình diễn biến Đại hội I của Đảng, đã phê phán trực diện Nguyễn Ái Quốc và tổ chức VN Cách mạng Thanh niên do Nguyễn Ái Quốc sáng lập:

"Ở Xiêm và Đông Dương, các tổ chức CS đã tiến hành 1 cuộc đấu tranh công khai chống lại những tàn dư của tư tưởng dân tộc cách mạng pha trộn với chủ nghĩa cải lương, chủ nghĩa duy tâm của đảng của các đ/c Hội VN Cách mạng Thanh niên và của đ/c Nguyễn Ái Quốc, những tàn dư ấy rất mạnh và tạo thành 1 chướng ngại nghiêm trọng cho sự phát triển CNCS. Cuộc đấu tranh không nhân nhượng chống những học thuyết cơ hội này của đ/c Quốc và của Đảng Thanh niên là rất cần thiết. 2 Đảng CS Xiêm và Đông Dương đã viết 1 quyển sách chống những khuynh hướng này. Chúng tôi đề nghị đ/c Lin viết 1 quyển sách để tự phê bình về những khuyết điểm đã qua"…

Do đó khi tổ chức Đại hội VII, QTCS chỉ mời Nguyễn Ái Quốc dự Đại hội với tư cách là khách mời. Trong thực tế, không chấp nhận Nguyễn Ái Quốc là đại diện của Đảng CS Đông Dương với lý do Nguyễn Ái Quốc đang bận học tập?

Qua những tư liệu kể trên cho thấy các cuộc đấu tranh chính trị trong nội bộ Đảng Cộng sản VN có những giai đoạn không kém phần ác liệt… Ngay cả Nguyễn Ái Quốc cũng có lúc trở thành nạn nhân của sự chụp mũ, bị đấu tố bấp chấp phải trái, đúng sai…

Tất cả những điều đó đều có nguồn gốc từ "chủ nghĩa Stalinist"… Tại sao Stalin lại trở thành nhà độc tài chính trị gớm ghiếc như vậy? Ở đây có một phần do hoàn cảnh lịch sử xô đẩy. Stalin dị ứng với những luồng tư tưởng: coi trọng vấn đề giải phóng, quyền sống, quyền lợi của các dân tộc nhỏ, thuộc địa do Nguyễn Ái Quốc đề xuất là có nguyên cớ của nó?

Như chúng ta biết, giai đoạn những năm 30 là giai đoạn chủ nghĩa dân tộc cực đoan đang trỗi dậy ở nước Đức và một số nước châu Âu. Chính khuynh hướng dân tộc cực đoan đã đẩy Hitler lên vũ đài chính trị thế giới. Mặt khác, Stalin cũng đang ngối trên lò lửa: Đó là việc nước Nga đang nắm quyền sinh sát, quyền áp đặt chính trị lên 15 nước cộng hòa khác được liên kết với nhau dưới danh nghĩa Liên bang Xô Viết xã hội chủ nghĩa… Mối liên kết liên bang này đã không dấu được những mâu thuẫn giữa sắc tộc này với sắc tộc kia thông qua việc phân chia quyền lợi, lãnh thổ, màu cờ, sắc áo… Nếu để cho khuynh hướng dân tộc trỗi dậy thì mối đe dọa sẽ ngay ở Liên Xô, mặc dù Stalin đã sử dụng hàng loạt những biện pháp trấn áp tàn khốc để duy trị ách áp đặt và quyền cai trị của mình và Đảng Cộng sản.

Tuyên bố của Nguyễn Ái Quốc về vấn đề Việt Nam và Đông Dương: "Vấn đề dân tộc là 1 vấn đề rất nghiêm túc, người ta không thể bắt các dân tộc khác gia nhập đảng, làm như thế là trái với nguyên lý chủ nghĩa Lênin" không chỉ là một cú chạm vô tình váo gót chân Asin của Stalin mà thật sự là một gáo nước sôi dội vỗ mặt vào mô hình Xô Viết mà Stalin đang cố gắng thiết lập, duy trì và cai trị bằng bộ máy độc tài. Do vậy nên Nguyễn AÍ Quốc bị Stalin thanh trừng là vì thế.

Nếu ủng hộ cho Nguyễn Ái Quốc giương ngọn cờ độc lập dân tộc thì biết đâu 15 nước cộng hòa trong Liên bang Xô Viết sẽ noi theo, xin được tách ra thì làm sao? Chính vì vậy mà Stalin yêu cầu phải thành lập Đảng Cộng sản Đông Dương thay cho Đảng Cộng sản VN; dìm chết cái khát vọng này đi để không kích hoạt những "hạt nhân gây nổ" đòi độc lập ngay trong khối Liên bang Xô Viết mà Stalin đang là "gia chủ".

Nhưng cái gì đến rồi cũng sẽ đến, Đảng Cộng sản Liên Xô chỉ có thể kéo dài mô hình này cho đến năm 1992; lịch sử chứng minh không thể kéo dài khối liên bang này thêm hơn được nữa. Nếu không Gorbachiop thì sẽ có người khác kích hoạt sự tan vỡ này!

Như vậy, nguyên nhân sâu xa của việc Nguyễn Ái Quốc bị trù dập, bị đấu tố là do bởi ông đã làm cho Stalin bị sốc; đo đó buộc lòng Stalin phải dùng đàn em chụp mũ, cô lập, đấu cho ông tơi tả… và cuối cùng bị đẩy vào tình cảnh ngồi chơi xơi nước 8 năm trời ở Xiberi chịu đói, chịu rét! Kết cục may còn có một ông cộng sản Pháp tìm cách mở cho lối thoát…

Thu, 04/01/2010 - 03:58
Nguồn: blog Phạm Viết Đào
 

www.geocities.ws/xoathantuong